Ϸվ

Ontwerpresolutie - B9-0411/2023Ontwerpresolutie
B9-0411/2023

ONTWERPRESOLUTIEover de weg van Moldavië richting de EU: balans

2.10.2023-()

naar aanleiding van verklaringen van de Raad en de Commissie
ingediend overeenkomstig artikel132, lid2, van het Reglement

Siegfried Mureşan, Andrzej Halicki, Michael Gahler, Rasa Juknevičienė, David McAllister, Vangelis Meimarakis, Andrius Kubilius, Isabel Wiseler‑Lima, Traian Băsescu, Vladimír Bilčík, Vasile Blaga, Ioan‑Rareş Bogdan, Daniel Buda, Cristian‑Silviu Buşoi, Gheorghe Falcă, Mircea‑Gheorghe Hava, Danuta Maria Hübner, Sandra Kalniete, Andrey Kovatchev, David Lega, Miriam Lexmann, Lukas Mandl, Marian‑Jean Marinescu, Dan‑Ştefan Motreanu, Gheorghe‑Vlad Nistor, Radosław Sikorski, Eugen Tomac, Loránt Vincze, Iuliu Winkler
namens de PPE-Fractie

Zie ook gezamenlijke ontwerpresolutieRC-B9-0408/2023

ʰdzܰ:
Stadium plenaire behandeling
ٴdzܳԳٱԳ⳦ܲ:
B9-0411/2023
Ingediende teksten :
B9-0411/2023
Debatten :
Stemmingen :
Aangenomen teksten :

9‑0411/2023

Resolutie van het Europees Parlement over de weg van Moldavië richting de EU: balans

()

Het Europees Parlement,

gezien zijn vorige resoluties over de Republiek Moldavië, Oekraïne en Rusland,

gezien de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Moldavië, anderzijds[1], die een diepe en brede vrijhandelsruimte omvat en op 1juli 2016 volledig in werking is getreden,

gezien het verzoek van de Republiek Moldavië van 3maart 2022 om toetreding tot de EU en de toekenning van de status van kandidaat-lidstaat aan het land door de Europese Raad op 23juni 2022, op grond van de positieve beoordeling van de Commissie en in overeenstemming met het standpunt van het Europees Parlement ten aanzien van deze kwestie,

gezien het advies van de Commissie van 17juni 2022 inzake het verzoek van de Republiek Moldavië om toetreding tot de Europese Unie (), de conclusies van de Raad van 23 en 24juni 2022 over de lidmaatschapsaanvragen van Oekraïne, de Republiek Moldavië en Georgië, het analytisch verslag van de Commissie van 1februari 2023 over de aanpassing van Moldavië aan het EU-acquis (SWD(2023)0032) en het gezamenlijk werkdocument van de diensten van de Commissie van 6februari 2023 “Association Implementation Report on the Republic of Moldova” (Uitvoeringsverslag over de associatieovereenkomst met de Republiek Moldavië) (SWD(2023)0041),

gezien de gezamenlijke verklaring naar aanleiding van de zevende bijeenkomst van de Associatieraad EU-Moldavië van 7februari 2023 en de slotverklaring van de dertiende bijeenkomst van het Parlementair Associatiecomité EU-Moldavië van 23maart 2023,

gezien de conclusies van de Europese Raad van 23maart 2023 en 29en 30juni 2023,

gezien artikel132, lid2, van zijn Reglement,

A.overwegende dat de Republiek Moldavië de aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne vanaf het begin heeft veroordeeld en zijn steun voor de territoriale integriteit van Oekraïne heeft uitgesproken; overwegende dat de Republiek Moldavië onevenredig zwaar door de oorlog is getroffen, aangezien het land te kampen heeft met een instroom van meer dan 940000 Oekraïense vluchtelingen (naar verhouding meer dan enig ander land), van wie 118000 zich nog altijd in Moldavië bevinden, en dat de economie van Moldavië grote klappen heeft gekregen vanwege een afname van de handel, teruglopende buitenlandse investeringen en hogere energieprijzen en vervoerskosten; overwegende dat de Russische Federatie, in samenwerking met binnenlandse, door Rusland gesponsorde actoren, de daaruit voortvloeiende economische onzekerheid heeft aangewakkerd en gebruikt om het pro-Europese beleid van de Moldavische regering in diskrediet te brengen en het verzet ertegen te versterken;

B.overwegende dat Rusland zijn gasuitvoer heeft gebruikt om druk op de regering van Moldavië uit te oefenen, onder andere ten aanzien van haar pro-Europese opstelling, door sinds 2021 een gasbevoorradingscrisis te creëren; overwegende dat het gebruik van energie als wapen door Rusland eens te meer de kwetsbaarheid van de energiesector van Moldavië aan het licht heeft gebracht, en dat de aansluiting van het land op de markt en de mechanismen van de EU voor gas en elektriciteit het land geholpen heeft de crisis het hoofd te bieden; overwegende dat de hoge energieprijzen hebben geleid tot een inflatie van 30% en de economische productie van Moldavië in 2022 in reële termen met 5,9% is gedaald op jaarbasis; overwegende dat de Republiek Moldavië haar aardgasvoorziening weliswaar heeft gediversifieerd ten nadele van Rusland, maar dat haar elektriciteitsvoorziening grotendeels afhankelijk blijft van de centrale van Cuciurgan in de regio Transnistrië, die het eigendom van Rusland is;

C.overwegende dat de Russische Federatie provocatie, desinformatie, cyberaanvallen en andere hybride middelen heeft gebruikt om de stabiliteit en soevereiniteit van de Republiek Moldavië te ondermijnen; overwegende dat de Republiek Moldavië de afgelopen jaren te maken heeft gehad met toenemende desinformatie van Russische en pro-Russische bronnen en media; overwegende dat de ontwrichtende activiteiten van Rusland in de Moldavische informatieruimte er bovendien op gericht zijn de brede steun van de bevolking voor tijdelijk ontheemde Oekraïners en de EU te ondergraven, de Oekraïense strijdkrachten aan de zuidelijke grens te binden en destabilisatie te bevorderen; overwegende dat Rusland ook actieve maatregelen heeft getroffen om als ngo’s en “culturele centra” verkapte mantelorganisaties op te richten en te promoten, sterke pro-Russische politieke en maatschappelijke kiesdistricten tot stand te brengen en de Republiek Moldavië opnieuw afhankelijk te maken van Russische koolwaterstoffen; overwegende dat Russische functionarissen herhaaldelijk valselijk hebben beweerd dat de Russischsprekende bevolking van de Republiek Moldavië wordt onderdrukt;

D.overwegende dat voor Oekraïne bedoelde Russische raketten meermaals over Moldavisch grondgebied zijn gevlogen, hetgeen een flagrante schending vormt van de soevereiniteit van Moldavië, en dat bovendien meermaals schroot van Russische raketten op Moldavisch grondgebied is neergekomen, waardoor schade is aangericht en het leven van burgers in gevaar is gebracht; overwegende dat dringend moet worden geïnvesteerd in het luchtbewakings- en luchtverdedigingssysteem van Moldavië en dat de Moldavische regering haar westerse partners om luchtverdedigingssystemen heeft gevraagd;

E.overwegende dat de Raad op 28april2023, in het licht van acties die de Republiek Moldavië destabiliseren, heeft besloten een nieuwe sanctieregeling in te stellen tegen degenen die acties ondersteunen of uitvoeren die de soevereiniteit, onafhankelijkheid, democratie, rechtsstaat, stabiliteit of veiligheid van het land ondermijnen of bedreigen;

F.overwegende dat de democratie van de Republiek Moldavië blijk heeft gegeven van haar veerkracht ten aanzien van Russische desinformatie en propaganda tijdens de recente herschikking van de regering, ondanks de toegenomen ondermijnende activiteiten van de Russische Federatie en door Rusland gesponsorde actoren; overwegende dat de bevolking en de leiders van Moldavië ondanks al deze pogingen om het land te destabiliseren, nog altijd vastberaden zijn om het ingeslagen pro‑Europese pad te blijven volgen;

G.overwegende dat de Republiek Moldavië op 3maart 2022 het lidmaatschap van de EU heeft aangevraagd, waaruit blijkt dat de Moldavische autoriteiten en burgers vastberaden zijn in hun streven te integreren in Europa; overwegende dat de Republiek Moldavië nu een kandidaat-lidstaat van de EU is;

H.overwegende dat Olivér Várhelyi, commissaris voor Uitbreiding, op 22juni2023 de Raad mondeling heeft geïnformeerd over de vooruitgang van Moldavië, waarbij hij concludeerde dat Moldavië drie van de negen door de Commissie uiteengezette stappen heeft voltooid (door het hoofd te bieden aan de door de OVSE/ODIHR en de Commissie van Venetië vastgestelde tekortkomingen op het gebied van de hervorming van de rechterlijke macht en de kieswetgeving, door de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld bij besluitvormingsprocessen te vergroten en door de bescherming van de mensenrechten, met name van kwetsbare groepen, de gendergelijkheid en bestrijding van geweld tegen vrouwen te verbeteren); overwegende dat er goede vooruitgang is geboekt op drie gebieden: de hervorming van justitie, de-oligarchisatie en hervormingen van het beheer van de overheidsfinanciën; overwegende dat enige vooruitgang is geboekt op het gebied van corruptiebestrijding, bestrijding van georganiseerde misdaad en hervorming van het openbaar bestuur;

I.overwegende dat de EU de Republiek Moldavië sinds oktober2021 meer dan 1,2miljard EUR aan leningen en subsidies heeft toegekend om het land veerkrachtiger te maken, met inbegrip van begrotingssteun, macrofinanciële bijstand en humanitaire hulp en bijstand; overwegende dat de macrofinanciële bijstand met 145 miljoen EUR is verhoogd tot in totaal 295 miljoen EUR, die zal bestaan uit 220 miljoen EUR aan leningen en 75 miljoen EUR aan subsidies; overwegende dat via de Europese Vredesfaciliteit 47 miljoen EUR is toegewezen om de Moldavische strijdkrachten uit te breiden en hen te voorzien van niet-dodelijke uitrusting, ondersteunende medische diensten, een ingenieursbataljon en een versterkte cyberdefensiecapaciteit;

J.overwegende dat de EU op 24 april 2023 in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid de partnerschapsmissie in Moldavië heeft opgezet, met als doel de weerbaarheid van de veiligheidssector op het gebied van crisisbeheersing, hybride dreigingen en de bestrijding van buitenlandse informatiemanipulatie en inmenging te vergroten;

K.overwegende dat telecomexploitanten uit de EU en Moldavië op 31mei2023 een door de Commissie ondersteunde gezamenlijke verklaring hebben ondertekend om de roamingtarieven vanaf 1januari2024 vrijwillig te verlagen zodat Moldavische burgers tegen thuistarief kunnen roamen; overwegende dat de Commissie op 1september2023 een voorstel heeft aangenomen om roaming op te nemen in de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië;

L.overwegende dat de Republiek Moldavië op 1 juni 2023 de top van de Europese politieke gemeenschap in Chișinău heeft georganiseerd, waarmee zij blijk heeft gegeven van haar ambitieuze en resolute pro-Europese houding;

M.overwegende dat het Grondwettelijk Hof van de Republiek Moldavië de Șor-partij op 19juni2023 ongrondwettig heeft verklaard en heeft ontbonden;

N.overwegende dat Ursula von der Leyen, voorzitter van de Commissie, op 28 juni 2023 een steunpakket voor de Republiek Moldavië heeft gepresenteerd om het hoofd te bieden aan de gevolgen van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne; overwegende dat het pakket gericht is op vijf prioriteiten: het faciliteren van economische ontwikkeling en connectiviteit, het ondersteunen van hervormingen, het waarborgen van de energiezekerheid, het vergroten van de veiligheid en het verbeteren van de strategische communicatie;

O.overwegende dat de EU op 20 juli 2023 opnieuw een verlenging met één jaar heeft toegekend, tot en met 24 juli 2024, van haar tijdelijke schorsing van de tarieven en invoerprijsstelsels die nog steeds van toepassing zijn op bepaalde Moldavische landbouwproducten;

P.overwegende dat Moldavië op 18september2023 als deelnemende staat is toegetreden tot het EU-mechanisme voor civiele bescherming;

1.is in deze moeilijke periode solidair met de inwoners van de Republiek Moldavië en spreekt zijn onwrikbare steun uit voor de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van de Republiek Moldavië; laakt de herhaalde pogingen van Rusland om de Republiek Moldavië en haar regering en samenleving te destabiliseren, onder meer door hybride middelen te gebruiken, de energievoorziening als wapen in te zetten, herhaaldelijk het Moldavische luchtruim te schenden, desinformatiecampagnes en gefaseerde protesten op te zetten en te dreigen met geweld;

2.is ingenomen met de brede steun van de bevolking in de Republiek Moldavië voor de Europese integratie van het land, zoals blijkt uit de meest recente opiniepeilingen en uit de bijeenkomst van de Nationale Vergadering van Moldavië op 21 mei 2023, waarbij meer dan 80000 mensen op het plein van de Grote Nationale Vergadering in Chișinău bijeenkwamen om hun steun uit te spreken voor de Europese toekomst van Moldavië;

3.eist dat de Russische autoriteiten de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van de Republiek Moldavië eerbiedigen en een einde maken aan hun provocaties en pogingen om het land te destabiliseren;

4.is ingenomen met het feit dat de Moldavische autoriteiten de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne ondubbelzinnig hebben veroordeeld en juicht het toe dat de regering van Moldavië beloofd heeft zich aan te sluiten bij de beperkende maatregelen van de EU tegen Rusland; verzoekt de Commissie Moldavië bij te staan bij de toepassing van deze sancties en steun te verlenen om eventuele negatieve gevolgen te verzachten; prijst de aanhoudende solidariteit van Moldavië met de mensen die Oekraïne ontvluchten vanwege de Russische aanvalsoorlog; juicht in dit verband toe dat Moldavië op 18september2023 als deelnemende staat is toegetreden tot het EU-mechanisme voor civiele bescherming;

5.erkent de inspanningen van de huidige leiders van de Republiek Moldavië om fundamentele hervormingen door te voeren die van cruciaal belang zijn voor de toekomstige Europese integratie van het land; prijst de veerkracht en vastberadenheid van de Republiek Moldavië en haar bevolking, ondanks de uitdagingen van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, en prijst hun onwrikbare inspanningen om de economie nieuw leven in te blazen, die na de recessie van 2022 als gevolg van de oorlog, de inflatie, de energiecrisis en een ernstige droogte weer groei vertoont;

6.bevestigt eens te meer zijn steun voor toetreding van Moldavië tot de Europese Unie; ziet dit als een geostrategische investering in een verenigd en sterk Europa; erkent de vooruitgang die de regering heeft geboekt op het gebied van hervormingen en de mate van aanpassing aan het EU-acquis en moedigt haar aan meer werk te maken van de volledige en effectieve uitvoering van de associatieovereenkomst en de diepe en brede vrijhandelsruimte;

7.ziet uit naar de uitvoering door de Republiek Moldavië van de negen in het advies van de Commissie genoemde stappen, alsook naar de beoordeling door de Commissie van de uitvoering van deze stappen in het kader van het uitbreidingspakket van 2023; verwacht dat de Commissie de uitvoering van de stappen positief zal beoordelen; verzoekt de Europese Raad tijdens zijn bijeenkomst van 14en 15december2023 het besluit vast te stellen om toetredingsonderhandelingen met de Republiek Moldavië te openen, zodat deze vóór eind 2023 van start kunnen gaan;

8.is ingenomen met de verdere inspanningen van de Moldavische autoriteiten om vooruitgang te boeken met betrekking tot de hervormingsagenda en met hun vastberadenheid om de negen in het advies van de Commissie genoemde stappen uit te voeren, zoals bevestigd door de commissaris voor Uitbreiding in zijn mondelinge toelichting aan de Raad; herinnert eraan dat de Commissie reeds drie stappen als voltooid beschouwt (2, 8 en 9) en dat er aanzienlijke vooruitgang is geboekt met drie andere stappen (1, 4 en 7); spoort de Republiek Moldavië aan resoluut door te gaan met de uitvoering van haar hervormingsagenda op het gebied van corruptiebestrijding (zoals de goedkeuring van de klokkenluiderswet, de verdere afbakening van de bevoegdheden van het openbaar ministerie voor corruptiebestrijding en het nationale anticorruptiecentrum, en de binnenkort te voltooien goedkeuring van de wet speciale onderzoeksmaatregelen), de bestrijding van de georganiseerde misdaad (zoals de omzetting van de vijfde antiwitwasrichtlijn van de EU[2], de inwerkingtreding van de Moneyval-aanbevelingen op 1 juli 2023 en de verwachte goedkeuring van secundaire wetgeving, en de ontwikkeling van civielrechtelijke confiscatie) en de hervorming van het openbaar bestuur (zoals de goedkeuring van de hervormingsstrategie voor het openbaar bestuur voor 2023-2026 en de verhoging van de salarissen in het centrale overheidsapparaat);

9.dringt nogmaals aan op een innovatieve, complementaire en flexibele wisselwerking tussen de tenuitvoerlegging van de associatieovereenkomst en de toetredingsonderhandelingen, zodat de Republiek Moldavië geleidelijk in de interne markt van de EU kan integreren, op basis van een actieplan met prioriteiten en relevante sectorale programma’s en toegang tot relevante EU-fondsen, zodat de Moldavische bevolking al tijdens het toetredingsproces de vruchten ervan kan plukken, en niet pas na de voltooiing ervan; is ingenomen met de overeenkomst over de associatie van de Republiek Moldavië met de Connecting Europe Facility, die op 9mei 2023 is ondertekend, en met de overeenkomst over haar deelname aan het programma voor de interne markt van de EU, die op 8september 2023 is ondertekend;

10.is zich bewust van het belangrijke karakter van het uitgebreide steunpakket van de EU, waarmee sinds oktober 2021 meer dan 1,2miljardEUR aan leningen en subsidies is vrijgemaakt ter versterking van de Moldavische veerkracht; is ingenomen met de verhoging van de macrofinanciële bijstand aan de Republiek Moldavië met 145miljoen EUR, tot een totaal van 295miljoen EUR; dringt aan op een snelle uitbetaling van de extra toewijzing in de loop van 2023; verzoekt de Commissie de resterende tranches van de lopende macrofinanciële bijstand voor de Republiek Moldavië snel uit te betalen;

11.is ingenomen met het steunpakket voor de Republiek Moldavië, zoals gepresenteerd door de voorzitter van de Commissie, dat de negatieve gevolgen van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne moet helpen verzachten door de veerkracht, de veiligheid, de economie en de energievoorziening van het land te versterken en door zijn EU‑toetredingstraject te ondersteunen;

12.verzoekt de Commissie aanvullende middelen voor de Republiek Moldavië vast te stellen in het kader van de herziening van het meerjarig financieel kader in 2023; dringt erop aan dat de financiële bijstand voor de Republiek Moldavië met name in de vorm van rechtstreekse begrotingssteun wordt verleend; benadrukt dat het belangrijk is de Republiek Moldavië zo vroeg mogelijk toegang te bieden tot de financiële pretoetredingsinstrumenten van de EU, en daarbij steun te verlenen om het land klaar te stomen voor een optimaal gebruik van pretoetredingsfondsen; roept de Commissie op zo snel mogelijk een voorstel in te dienen om de IPA III-verordening[3] dienovereenkomstig te herzien, met inbegrip van een voorstel om het totale IPAIII‑budget voldoende te verhogen; benadrukt hoe belangrijk het is synergieën te waarborgen tussen EU-programma’s en aanvullende middelen van de EU en van internationale financiële instellingen, lidstaten en andere donoren;

13.is ingenomen met het voorstel van de Commissie voor de oprichting van een specifieke faciliteit voor Oekraïne om het herstel, de wederopbouw en de modernisering van het land te ondersteunen; merkt op dat de geplande toewijzing van maximaal
50 miljard EUR voor de faciliteit tussen 2024 en 2027 voor zowel subsidies als leningen de geplande steun voor Oekraïne in het kader van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking (NDICI) – Europa in de wereld zal vervangen; dringt erop aan dat alle bilaterale steun voor Oekraïne waarin NDICI – Europa in de wereld voorziet, wordt overgeheveld naar de Republiek Moldavië, als kandidaat-lidstaat van de EU die ook het meest te lijden heeft gehad onder de gevolgen van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne;

14.herinnert aan het snelle tempo waarmee de Republiek Moldavië transformatieve economische hervormingen in gang heeft gezet, zoals een grootschalig dereguleringsproces voor haar economie, de vereenvoudiging van de regelgeving, de beperking van de bureaucratie en de versnelling van de digitale transformatie, met als doel om het ondernemingsklimaat in Moldavië te verbeteren en het gemakkelijker te maken om zaken te doen in Moldavië; prijst de inspanningen van Moldavië om zijn sector van kleine en middelgrote ondernemingen te versterken door middel van snelle en eenvoudige toegang tot financiering, steunprogramma’s voor ondernemers en investeringsbevorderende beleidsmaatregelen om het ondernemersvertrouwen te vergroten, de informele economie terug te dringen, banen te scheppen, de groei te versterken en handel en investeringen te stimuleren;

15.herinnert eraan dat de handelssynergieën tussen de Republiek Moldavië en de EU aanzienlijk zijn en goed zijn voor bijna de helft van de Moldavische handel vorig jaar, waarbij meer dan 58% van de uitvoer naar EU-landen ging;

16.verzoekt de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden de samenwerking met de Republiek Moldavië verder te versterken om het land beter bestand te maken tegen hybride dreigingen teneinde desinformatie tegen te gaan; is ingenomen met de oprichting van de partnerschapsmissie van de EU in Moldavië in het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid; verzoekt de Commissie en de Moldavische autoriteiten de strategische communicatie met de Moldavische bevolking te verbeteren, ook in de regio Transnistrië van de Republiek Moldavië; verzoekt de Commissie en alle relevante EU-agentschappen zich, zodra de toekomstige toetredingsonderhandelingen met de EU van start gaan, voor te bereiden op een negatief klimaat en desinformatieaanvallen die worden bevorderd door een grote verscheidenheid aan Russische desinformatie en hybride oorlogsinstrumenten, die in de Republiek Moldavië en in de regio voortdurend worden gebruikt;

17.is ingenomen met het besluit van de Raad om, in het licht van acties die de Republiek Moldavië destabiliseren, een nieuwe sanctieregeling in te stellen tegen degenen die acties ondersteunen of uitvoeren die de soevereiniteit, onafhankelijkheid of constitutionele orde van het land ondermijnen of bedreigen, waardoor gericht kan worden opgetreden tegen voortvluchtigen als Vladimir Plahotniuc en Ilan Șor en hun bekende tegoeden in de EU kunnen worden bevroren; is ingenomen met het daaropvolgende besluit van de Raad om in het kader van deze nieuwe regeling beperkende maatregelen op te leggen aan Ilan Șor; verzoekt de respectieve gastlanden en -gebieden voorts Ilan Șor en Vladimir Plahotniuc uit te leveren zodat zij in de Republiek Moldavië kunnen worden berecht; verzoekt de Commissie en de Raad het beleid te versterken dat gericht is op natuurlijke en rechtspersonen die het democratische politieke proces van de Republiek Moldavië proberen te belemmeren of te ondermijnen;

18.is verheugd over de verlenging en uitbreiding van de tijdelijke liberaliseringsmaatregelen ter ondersteuning van de economie van de Republiek Moldavië, waarbij jaarlijkse rechtenvrije tariefcontingenten worden toegekend om het verlies van haar exportmarkten in Rusland, Belarus en Oekraïne te ondervangen; verzoekt de EU snel aanzienlijke vooruitgang te boeken in de richting van een permanente liberalisering van haar tariefcontingenten, om te zorgen voor voorspelbaarheid en de aantrekkingskracht van het land voor investeerders op de middellange tot lange termijn te vergroten, zoals verzocht door de Moldavische regering; merkt op dat, aangezien landbouw tot de belangrijkste economische sectoren van de Republiek Moldavië behoort, bovengenoemde maatregelen vergezeld moeten gaan van steun voor het verduurzamen van de Moldavische landbouwproductie;

19.is ingenomen met de gezamenlijke verklaring van 31 mei 2023 van telecomexploitanten uit de EU en Moldavië dat zij de roamingtarieven vanaf 1januari2024 vrijwillig zullen verlagen; is ingenomen met het voorstel van de Commissie om roaming op te nemen in de associatieovereenkomst tussen de EU en Moldavië en de diepe en brede vrijhandelsruimte en dringt er daarom op aan dat de associatieovereenkomst snel wordt gewijzigd zodat er zo snel mogelijk een begin kan worden gemaakt met “roaming tegen thuistarief” voor Moldavische burgers;

20.verzoekt de EU en haar instellingen steun te blijven verlenen aan de inspanningen van de Republiek Moldavië om haar betalingssysteem te moderniseren en zo te voldoen aan de voorwaarden voor toetreding tot de gemeenschappelijke eurobetalingsruimte;

21.verzoekt de Commissie de toetreding van Moldavië tot de EU te versnellen door het land op te nemen in instrumenten, agentschappen en programma’s van de EU, zoals het programma Digitaal Europa, het Europees Milieuagentschap, het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (Berec), het mechanisme van de EU voor gezamenlijke aanbesteding voor medische tegenmaatregelen, DiscoverEU, het programma voor werkgelegenheid en sociale innovatie, het programma Burgers, gelijkheid, rechten en waarden, het Erasmus+-programma en het programma Justitie;

22.veroordeelt de aanhoudende energiechantage van Rusland en spreekt zijn steun uit voor de inspanningen van de Republiek Moldavië om haar energiezekerheid te vergroten door de voorzieningsbronnen te diversifiëren, het verbruik te verminderen, energie op de Europese markt aan te kopen en interconnectie-infrastructuur te ontwikkelen, alsook voor de bescherming die het land zijn burgers biedt door middel van een compensatieregeling voor de meest kwetsbare groepen via het noodfonds energie voor kwetsbare groepen; verzoekt de EU en haar lidstaten de Republiek Moldavië te blijven steunen in haar streven naar energieonafhankelijkheid, onder meer door haar productiecapaciteit, connectiviteit en diversificatie te vergroten en investeringen in hernieuwbare energiebronnen en energie-efficiëntie aan te trekken, en tegelijkertijd milieuduurzaamheid te waarborgen en te streven naar koolstofneutraliteit, overeenkomstig de strategische prioriteiten van het land;

23.spreekt de hoop uit dat de status van kandidaat-lidstaat van de Republiek Moldavië en de toekomstige toetredingsonderhandelingen tot de EU ertoe zullen bijdragen dat meer studenten uit EU-lidstaten naar Moldavië gaan en meer Moldavische studenten zich inschrijven aan universiteiten in Europa en de rest van de wereld en later naar huis terugkeren, om zo de “braingain” te behalen die nodig is om de lokale economie en de academische uitwisseling te versterken; verzoekt de Commissie Moldavische onderwijsinstellingen, academisch personeel en studenten, alsook jongeren in het algemeen, toe te staan deel te nemen aan door de EU gesteunde en gefinancierde academische, culturele en onderwijsinitiatieven;

24.is ingenomen met alle initiatieven van het maatschappelijk middenveld in de Republiek Moldavië en de internationale gemeenschap ter ondersteuning van de integriteit van de rechterlijke macht en de hervorming van het land, met name de inspanningen om het grote publiek bewust te maken van de positieve gevolgen van een onafhankelijke, competente en efficiënte rechterlijke macht voor het dagelijks leven van de burgers;

25.beveelt aan bilaterale parlementaire bijeenkomsten te organiseren tussen de parlementen van de lidstaten en het parlement van de Republiek Moldavië, alsmede bijeenkomsten tussen de Commissie en de Moldavische regering, en vindt het een goed idee te onderzoeken of het mogelijk is Moldavische waarnemers eerder naar het Parlement te laten komen, bijvoorbeeld door dat moment samen te laten vallen met de afronding van onderhandelingen over specifieke clusters; verklaart zich bereid bij te dragen aan de ondersteuning en versterking van de parlementaire democratie in de Republiek Moldavië, onder meer door middel van de Jean Monnet-dialoog, indien passend in de binnenlandse context; dringt er in dit verband op aan te overwegen de dagelijkse samenwerking tussen het parlement van de Republiek Moldavië en het Europees Parlement te versterken door middel van de permanente aanwezigheid van personeel in elkaars parlement, hetgeen zou kunnen betekenen dat een permanente vertegenwoordiger van het Europees Parlement in het Moldavische parlement wordt benoemd en het Moldavische parlement wordt verzocht een permanente vertegenwoordiger in Brussel aan te wijzen; is van mening dat een dergelijk besluit een proactief teken zou zijn dat de EU en Moldavië de huidige kansen optimaal benutten en de informatie-uitwisseling, de uitvoering van gezamenlijke projecten en toekomstige toetredingsonderhandelingen met de EU zal versterken;

26.herinnert eraan dat het consolideren van de administratieve capaciteit van de Republiek Moldavië één van de voornaamste vereisten is zoals vermeld in het advies van de Commissie van 17 juni 2022; verzoekt de Commissie, in het licht van het bovenstaande en gezien de uitdagingen waar de Republiek Moldavië mee kampt en het feit dat het land kandidaat-lidstaat van de EU is, meer personeel toe te wijzen voor het toetredingsproces van de Republiek Moldavië en de ondersteuning hiervan, zowel in Brussel als in Chisinau, en een specifieke eenheid voor de Republiek Moldavië op te richten binnen haar directoraat-generaal Nabuurschapsbeleid en Uitbreidingsonderhandelingen (DGNEAR);

27.verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de Raad van Europa, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, de Verenigde Naties, de president, de regering en het parlement van de Republiek Moldavië en de Russische Federatie.

Laatst bijgewerkt op: 4 oktober 2023
Juridische mededeling-Privacybeleid