合法博彩网站

Parlament Europejski,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Traktat o Unii Europejskiej (TUE), Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Kart臋 praw podstawowych Unii Europejskiej,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Europejsk膮 kart臋 spo艂eczn膮,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c europejsk膮 konwencj臋 praw cz艂owieka,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Powszechn膮 deklaracj臋 praw cz艂owieka,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c ramy prawne Rady Europy dotycz膮ce ochrony mniejszo艣ci, orzecznictwo Europejskiego Trybuna艂u Praw Cz艂owieka, w听szczeg贸lno艣ci w听sprawie jawnie dyskryminuj膮cych praktyk segregacji edukacyjnej romskich dzieci, oraz orzecznictwo Trybuna艂u Sprawiedliwo艣ci,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c dyrektyw臋 Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzaj膮c膮 w 偶ycie zasad臋 r贸wnego traktowania os贸b bez wzgl臋du na pochodzenie rasowe lub etniczne(1) (dyrektywa o r贸wno艣ci rasowej),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c dyrektyw臋 Rady 2000/78/WE z听27 listopada 2000听r. ustanawiaj膮c膮 og贸lne warunki ramowe r贸wnego traktowania w听zakresie zatrudnienia i听pracy(2),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c dyrektyw臋 Parlamentu Europejskiego i听Rady 2008/98/WE z听dnia 19 listopada 2008 r. w听sprawie odpad贸w uchylaj膮c膮 niekt贸re dyrektywy(3) (dyrektyw臋 ramow膮 w sprawie odpad贸w),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c decyzj臋 ramow膮 Rady 2008/913/WSiSW z听dnia 28听listopada 2008听r. w听sprawie zwalczania pewnych form i听przejaw贸w rasizmu i听ksenofobii za pomoc膮 艣rodk贸w prawnokarnych(4),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Agend臋 ONZ na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Europejski filar praw socjalnych oraz komunikat Komisji z 4 marca 2021 r. w sprawie planu dzia艂ania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie strategii UE w dziedzinie integracji Rom贸w(5),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z 10 grudnia 2013 r. w sprawie aspekt贸w p艂ci w kontek艣cie unijnych ram dotycz膮cych krajowych strategii integracji Rom贸w(6),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z 12 lutego 2019 r. w sprawie konieczno艣ci wzmocnienia strategicznych unijnych ram dotycz膮cych krajowych strategii integracji Rom贸w po 2020 r. i bardziej zdecydowanej walki z antycyga艅sko艣ci膮(7),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z dnia 18 czerwca 2020听r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz os贸b niepe艂nosprawnych na okres po roku 2020(8),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z 17 wrze艣nia 2020 r. pt. 鈥濿dra偶anie krajowych strategii integracji Rom贸w: zwalczanie negatywnych postaw wobec os贸b pochodzenia romskiego w Europie鈥�(9),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z dnia 21 stycznia 2021听r. w sprawie powszechnego dost臋pu do godnych i przyst臋pnych cenowo mieszka艅(10),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z dnia 11 marca 2021听r. w sprawie praw dziecka w 艣wietle strategii UE na rzecz praw dziecka(11),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c swoj膮 rezolucj臋 z dnia 7 kwietnia 2022 r. w sprawie ochrony w UE dzieci i m艂odzie偶y uciekaj膮cych przed wojn膮 w Ukrainie(12),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z 4 grudnia 2018 r. pt. 鈥濻prawozdanie z oceny Unijnych ram dotycz膮cych krajowych strategii integracji Rom贸w do 2020 r.鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c Drugie badanie Unii Europejskiej na temat mniejszo艣ci i听dyskryminacji (EU-MIDIS听II) opracowane przez Agencj臋 Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c ramy monitorowania FRA unijnych ram strategicznych na rzecz r贸wnouprawnienia, w艂膮czenia spo艂ecznego i听udzia艂u Rom贸w,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c biuletyn FRA z 29 wrze艣nia 2020 r. pt. 鈥濩oronavirus pandemic in the EU 鈥� Impact on Roma and Travellers鈥� [Pandemia koronawirusa w UE 鈥� wp艂yw na Rom贸w i Traweler贸w],

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c o艣wiadczenie FEANTSA (Europejskiej Federacji Organizacji Krajowych Pracuj膮cych z Osobami Bezdomnymi) z 26 pa藕dziernika 2020 r. pt. 鈥濼he Housing Situation for Roma in the EU Remains Difficult鈥� [Sytuacja mieszkaniowa Rom贸w w UE pozostaje trudna],

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c briefing Europejskiej Sieci ds. Bezpa艅stwowc贸w z 10 marca 2022 r. pt. 鈥濻tateless people and people at risk statelessness forcibly displaced from Ukraine鈥� [Bezpa艅stwowcy i osoby zagro偶one bezpa艅stwowo艣ci膮 przesiedlone z Ukrainy],

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c stanowisko UNICEF z czerwca 2012 r. pt. 鈥濼he Right of Roma Children to Education鈥� [Prawo dzieci romskich do edukacji],

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c sprawozdanie specjalne nr 14/2016 Europejskiego Trybuna艂u Obrachunkowego z 28 czerwca 2016听r. pt. 鈥濽nijne inicjatywy polityczne i wsparcie finansowe na rzecz integracji Rom贸w 鈥� w听ostatnim dziesi臋cioleciu osi膮gni臋to istotne post臋py, potrzebne s膮 jednak dodatkowe dzia艂ania w听terenie鈥�,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z 18 wrze艣nia 2020听r. pt. 鈥濽nia r贸wno艣ci: Unijny plan dzia艂ania przeciwko rasizmowi na lata 2020鈥�2025鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c sprawozdanie Komisji z 7 pa藕dziernika 2020听r. pt. 鈥濽nia r贸wno艣ci: unijne ramy strategiczne na rzecz r贸wnouprawnienia, w艂膮czenia spo艂ecznego i udzia艂u Rom贸w鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z 24 listopada 2020 r. zatytu艂owany 鈥濸lan dzia艂ania na rzecz integracji i w艂膮czenia spo艂ecznego na lata 2021鈥�2027鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c zalecenie Rady z 12 marca 2021听r. w sprawie r贸wnouprawnienia, w艂膮czenia i partycypacji Rom贸w(13),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z 24 marca 2021 r. pt. 鈥濻trategia UE na rzecz praw dziecka鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c zalecenie Rady (UE) 2021/1004 z听dnia 14听czerwca 2021听r. w听sprawie ustanowienia europejskiej gwarancji dla dzieci(14),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z听5 marca 2020听r. pt. 鈥濽nia r贸wno艣ci: strategia na rzecz r贸wnouprawnienia p艂ci na lata 2020鈥�2025鈥� (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c komunikat Komisji z 3 marca 2021 r. zatytu艂owany 鈥濽nia r贸wno艣ci: strategia na rzecz praw os贸b z听niepe艂nosprawno艣ciami na lata 2021鈥�2030鈥� ().

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c wniosek Komisji dotycz膮cy dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w 偶ycie zasady r贸wnego traktowania os贸b bez wzgl臋du na religi臋 lub 艣wiatopogl膮d, niepe艂nosprawno艣膰, wiek lub orientacj臋 seksualn膮 (),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c dyrektyw臋 Rady 2001/55/WE z听dnia 20听lipca 2001听r. w听sprawie minimalnych standard贸w przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego nap艂ywu wysiedle艅c贸w oraz 艣rodk贸w wspieraj膮cych r贸wnowag臋 wysi艂k贸w mi臋dzy pa艅stwami cz艂onkowskimi zwi膮zanych z听przyj臋ciem takich os贸b wraz z听jego nast臋pstwami(15) (鈥瀌yrektywa w听sprawie tymczasowej ochrony鈥�),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c pytania wymagaj膮ce odpowiedzi ustnej skierowane do Rady i Komisji w sprawie sytuacji Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach w UE (O-000022/2022 鈥� B9鈥�0018/2022听and 翱鈥�000023/2022 鈥� B9鈥�0019/2022),

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

鈥撎�听uwzgl臋dniaj膮c projekt rezolucji Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,

A.听听maj膮c na uwadze, 偶e warto艣ci UE panuj膮 w spo艂ecze艅stwie, w kt贸rym szanuje si臋 r贸偶norodno艣膰, pluralizm, niedyskryminacj臋, tolerancj臋, sprawiedliwo艣膰, solidarno艣膰 i r贸wnouprawnienie p艂ci; maj膮c na uwadze, 偶e pa艅stwa cz艂onkowskie s膮 szczeg贸lnie odpowiedzialne za zagwarantowanie tych warto艣ci wszystkim ludziom, w tym Romom;

B.听听maj膮c na uwadze, 偶e 鈥濺omowie鈥� to termin og贸lny obejmuj膮cy wiele r贸偶nych lud贸w pochodzenia romskiego, takich jak Romowie, Sinti, Kale, Romaniszels i Bojasze/Rudari; maj膮c na uwadze, 偶e obejmuje ono r贸wnie偶 takie grupy, jak Aszkale, Egipcjanie, Jenisze, Domowie, Lomowie, Roma i Abdalowie oraz spo艂eczno艣ci w臋drowne, w tym etniczn膮 grup臋 Traweler贸w i ludno艣膰 okre艣lan膮 terminem administracyjnym 鈥瀕udzie drogi鈥� (鈥瀏ens du voyage鈥�), a tak偶e osoby, kt贸re identyfikuj膮 si臋 jako Cyganie, przy czym nie nale偶y kwestionowa膰 specyfiki tych grup;

C.听听maj膮c na uwadze, 偶e Romowie stanowi膮 najwi臋ksz膮 mniejszo艣膰 etniczn膮 w Europie; maj膮c na uwadze, 偶e niedopuszczalnie wielu Rom贸w w Europie nadal 偶yje w ub贸stwie i jest wykluczonych spo艂ecznie, przy czym mieszkaj膮 oni na wyj膮tkowo niepewnych, niebezpiecznych i przeludnionych obszarach wiejskich i miejskich, na kt贸rych wyst臋puje zjawisko segregacji; maj膮c na uwadze, 偶e problem Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach nie ogranicza si臋 do jednego kraju, a zatem jest to zjawisko europejskie i jako takim nale偶y si臋 nim zaj膮膰; maj膮c na uwadze, 偶e segregacja przestrzenna jest g艂贸wn膮 przyczyn膮 nier贸wnego dost臋pu do opieki zdrowotnej, opieki nad ma艂ymi dzie膰mi i听wczesnej edukacji, zatrudnienia oraz podstawowych us艂ug, w听tym dr贸g, zaopatrzenia w wod臋, urz膮dze艅 sanitarnych i听kanalizacyjnych, elektryczno艣ci i听us艂ug zbierania odpad贸w, a tak偶e 偶e听powoduje ona wzajemne wzmacnianie tych zjawisk; maj膮c na uwadze, 偶e ma ona nie tylko konsekwencje fizyczne i听gospodarcze, ale tak偶e psychologiczne i听socjologiczne, zar贸wno dla jednostek, jak i听spo艂eczno艣ci; maj膮c na uwadze, 偶e ub贸stwo mi臋dzypokoleniowe w听osiedlach romskich ma charakter spo艂eczno-gospodarczy oraz znacz膮co wp艂ywa na zdrowie fizyczne i psychiczne, dobrostan i szanse 偶yciowe Rom贸w, a tak偶e na mo偶liwo艣膰 korzystania przez nich z przys艂uguj膮cych im podstawowych praw cz艂owieka;

D.听听maj膮c na uwadze, 偶e w听przypadku Rom贸w odnotowuje si臋 wy偶sze wska藕niki niskiej intensywno艣ci pracy, niepewno艣ci zatrudnienia i听bezrobocia oraz 偶e cz臋sto pracuj膮 oni w听ramach nietypowych lub听niepewnych form zatrudnienia, co utrudnia im dost臋p do system贸w na wypadek bezrobocia i听uprawnie艅 emerytalnych; maj膮c na uwadze, 偶e Romom brakuje sieci zatrudnienia oraz 偶e s膮 oni dyskryminowani w听dost臋pie do zatrudnienia i听w听miejscu pracy, a听tak偶e 偶e skupiaj膮 si臋 w听regionach o听niekorzystnych warunkach spo艂eczno-gospodarczych; maj膮c na uwadze, 偶e w UE mieszka 6 mln Rom贸w, co oznacza, 偶e stanowi膮 oni znacz膮c膮 i coraz wi臋ksz膮 cz臋艣膰 jej ludno艣ci i 偶e maj膮 ogromny potencja艂, kt贸ry b臋dzie mo偶na wykorzysta膰 tylko wtedy, gdy poprawi si臋 ich sytuacja w zakresie zatrudnienia i w艂膮czenia spo艂ecznego;

E.听听maj膮c na uwadze, 偶e wed艂ug EU-MIDIS听II tylko jeden na czterech Rom贸w w听wieku 16听lat lub powy偶ej w听momencie przeprowadzania badania twierdzi艂, 偶e jego g艂贸wnym zaj臋ciem jest 鈥瀦atrudnienie鈥� lub 鈥瀞amozatrudnienie鈥�, oraz maj膮c na uwadze, 偶e ankiety w艣r贸d romskich kobiet wskazywa艂y na znacznie ni偶szy wska藕nik zatrudnienia w听por贸wnaniu z听m臋偶czyznami 鈥� 16听% wobec 34听%; maj膮c na uwadze, 偶e sytuacja m艂odych ludzi by艂a szczeg贸lnie niepokoj膮ca, gdy偶 艣redni odsetek m艂odzie偶y NEET (niekszta艂c膮cej si臋, niepracuj膮cej ani nieszkol膮cej si臋) w przypadku Rom贸w wyni贸s艂 63听%, podczas gdy 艣rednia unijna wynios艂a 12听%; maj膮c na uwadze, 偶e w听przypadku tej grupy wiekowej wyniki wskaza艂y r贸wnie偶 na znaczne zr贸偶nicowanie sytuacji kobiet i听m臋偶czyzn, gdy偶 72听% m艂odych Romek nale偶a艂o do grupy NEET, podczas gdy w przypadku m艂odych Rom贸w odsetek ten wynosi艂 55听%; maj膮c na uwadze, 偶e stanowi to wyra藕n膮 rozbie偶no艣膰 w stosunku do reszty spo艂ecze艅stwa (35听%); maj膮c na uwadze, 偶e wed艂ug doniesie艅 a偶 80听% Rom贸w 偶yje poni偶ej krajowego progu zagro偶enia ub贸stwem; maj膮c na uwadze, 偶e co trzeci Rom mieszka艂 w听budynku bez wody wodoci膮gowej, a听co dziesi膮ty 鈥� w听budynku bez energii elektrycznej; maj膮c na uwadze, 偶e co trzecie dziecko romskie mieszka艂o w听gospodarstwie domowym, w听kt贸rym kto艣 poszed艂 spa膰 g艂odny przynajmniej raz w听miesi膮cu, a听prawie po艂owa Rom贸w w听wieku 6鈥�24听lat nie ucz臋szcza艂a do szko艂y;

F.听听maj膮c na uwadze, 偶e brak znacz膮cych 艣rodk贸w politycznych lub inwestycji, ograniczona dost臋pno艣膰 i听niska jako艣膰 mieszka艅 socjalnych, dyskryminacja na rynku mieszkaniowym i听segregacja sprawiaj膮, 偶e luka w听dost臋pie do mieszka艅 mi臋dzy Romami a听reszt膮 obywateli pozostaje prawie niezmieniona(16);

G.听听maj膮c na uwadze, 偶e Romowie mieszkaj膮cy w osiedlach powinni mie膰 dost臋p do godnych warunk贸w mieszkaniowych 鈥� dost臋pnych, przyst臋pnych cenowo, bezpiecznych dla 艣rodowiska, zdrowych i wolnych od segregacji;

H.听听maj膮c na uwadze, 偶e na wszystkich poziomach spo艂ecze艅stwa UE wci膮偶 istnieje g艂臋boko zakorzeniony, instytucjonalny antycyganizm, kt贸ry znacznie utrudnia Romom pe艂ne korzystanie z听praw podstawowych przys艂uguj膮cych im jako obywatelom UE we wszystkich dziedzinach 偶ycia, w听tym w zatrudnieniu, mieszkalnictwie, edukacji, opiece zdrowotnej, pomocy spo艂ecznej oraz innych kluczowych us艂ugach publicznych; maj膮c na uwadze, 偶e 41听% Rom贸w w听dziewi臋ciu pa艅stwach cz艂onkowskich UE, kt贸rzy wzi臋li udzia艂 w badaniu EU-MIDIS听II, czu艂o si臋 dyskryminowane ze wzgl臋du na pochodzenie romskie przynajmniej w听jednym z听obszar贸w codziennego 偶ycia, takich jak poszukiwanie zatrudnienia, praca, mieszkalnictwo, opieka zdrowotna i听edukacja; maj膮c na uwadze, 偶e integracja Rom贸w wymaga wra偶liwo艣ci na kontekst lokalny, na r贸偶norodno艣膰 etniczn膮 i听spo艂eczno-gospodarcz膮 wewn膮trz spo艂eczno艣ci romskich, a听tak偶e na bariery dla spo艂ecznej mobilno艣ci i na krzy偶owe formy dyskryminacji, w szczeg贸lno艣ci ze wzgl臋du na p艂e膰, wiek i niepe艂nosprawno艣膰; maj膮c na uwadze, 偶e r贸wnouprawnienie p艂ci oraz sytuacja romskich dzieci i听romskiej m艂odzie偶y to dwa kluczowe obszary, w听kt贸rych nale偶y dzia艂a膰 na rzecz w艂膮czenia spo艂ecznego ludno艣ci romskiej, a听pa艅stwa cz艂onkowskie i听UE zajmuj膮 si臋 nimi w听niedostateczny spos贸b;

I.听听maj膮c na uwadze, 偶e warunki panuj膮ce w听osiedlach romskich s膮 niezgodne z听prawami cz艂owieka i听prawami podstawowymi zawartymi w听traktatach UE, europejskiej konwencji praw cz艂owieka, Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, Europejskiej karcie spo艂ecznej, Konwencji ONZ o听prawach dziecka i听Mi臋dzynarodowym pakcie praw gospodarczych, spo艂ecznych i听kulturalnych, a听tak偶e z听zasadami uznanymi w听Europejskim filarze praw socjalnych; maj膮c na uwadze, 偶e niepokoj膮cy jest brak poszanowania tych praw w听praktyce w听odniesieniu do Rom贸w mieszkaj膮cych w听osiedlach;

J.听听maj膮c na uwadze, 偶e b艂臋dne ko艂o ub贸stwa mi臋dzypokoleniowego w听marginalizowanych osiedlach romskich stanowi z艂o偶one zjawisko, do kt贸rego nale偶y podej艣膰 horyzontalnie w r贸偶nych powi膮zanych ze sob膮 obszarach polityki, przy czym nale偶y dzia艂a膰 kompleksowo i blisko wsp贸艂pracowa膰 ze wszystkimi zainteresowanymi stronami; maj膮c na uwadze, 偶e aby wypracowa膰 skuteczne rozwi膮zania, potrzebne jest pe艂ne zaanga偶owanie na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i听lokalnym we wsp贸艂pracy z听inicjatywami spo艂ecze艅stwa obywatelskiego 鈥� w tym organizacjami charytatywnymi i ko艣cielnymi 鈥� partnerami spo艂ecznymi i听podmiotami prywatnymi, a tak偶e 偶e nale偶y uczy膰 si臋 na podstawie najlepszych ze praktyk wszystkich pa艅stw cz艂onkowskich oraz powiela膰 je na szersz膮 skal臋;

K.听听maj膮c na uwadze, 偶e chocia偶 wiele w艂adz lokalnych i regionalnych oraz przedstawicieli spo艂ecze艅stwa obywatelskiego regularnie i aktywnie wsp贸艂pracuje z Romami mieszkaj膮cymi w osiedlach, wcielaj膮c w 偶ycie sprawdzone i innowacyjne podej艣cia i projekty, cz臋sto nie korzystaj膮 oni z dost臋pnych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (ESI), poniewa偶 proces ich uzyskiwania jest bardzo uci膮偶liwy i z艂o偶ony; maj膮c na uwadze, 偶e najcz臋stszymi barierami w dost臋pie do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych s膮: brak podej艣cia partnerskiego; op贸藕niona realizacja wniosk贸w o zwrot koszt贸w; wyp艂ata 艣rodk贸w z ESI najcz臋艣ciej w oparciu o system zwrot贸w, co uzale偶nia beneficjent贸w od 艣rodk贸w w艂asnych; d艂ugotrwa艂e i wielokrotne kontrole udzielania zam贸wie艅 publicznych; brak sp贸jno艣ci mi臋dzy wynikami kontroli, przez co beneficjenci s膮 obwiniani o b艂臋dy, co mo偶e nie艣膰 za sob膮 obowi膮zek zwrotu 艣rodk贸w, a zatem konieczno艣膰 realokacji zasob贸w z innych obszar贸w lub nawet niewyp艂acalno艣膰; s艂abe zaanga偶owanie i wsp贸艂praca z beneficjentami ze strony kontroler贸w z instytucji zarz膮dzaj膮cych lub po艣rednicz膮cych podczas procesu udzielania zam贸wie艅; ustalanie arbitralnych limit贸w i wymaga艅 dla r贸偶nych element贸w projekt贸w;

L.听听maj膮c na uwadze, 偶e Romowie napotykaj膮 nieproporcjonalne bariery w听dost臋pie do us艂ug zdrowotnych, kt贸re s膮 spot臋gowane brakiem ubezpieczenia lub dokument贸w to偶samo艣ci, dyskryminacj膮 ze strony pracownik贸w s艂u偶by zdrowia i听segregacj膮 w听plac贸wkach opieki zdrowotnej; maj膮c na uwadze, 偶e utrzymuj膮ce si臋 nier贸wno艣ci zdrowotne, w听tym konkretne skutki segregacji przestrzennej i听przeludnienia domostw na zdrowie, stawiaj膮 Rom贸w w听trudnej sytuacji;

M.听听maj膮c na uwadze, 偶e wszystkie 27听pa艅stw cz艂onkowskich zobowi膮za艂o si臋 dzia艂a膰 na rzecz wyeliminowania bezdomno艣ci do 2030听r. 鈥� kraje te w听czerwcu 2020听r. podpisa艂y deklaracj臋 lizbo艅sk膮 i听zobowi膮za艂y si臋 utworzy膰 europejsk膮 platform臋 na rzecz przeciwdzia艂ania bezdomno艣ci, kt贸ra ma propagowa膰 polityk臋 bazuj膮c膮 na skoncentrowanym na cz艂owieku, opartym na mieszkalnictwie i听zintegrowanym podej艣ciu;

N.听听maj膮c na uwadze, 偶e UE znacznie wspiera finansowo rozwi膮zania sprzyjaj膮ce w艂膮czeniu spo艂ecznemu, w听tym 艣rodki dotycz膮ce Rom贸w, zw艂aszcza tych najbardziej potrzebuj膮cych; maj膮c na uwadze, 偶e z听dokument贸w pa艅stw cz艂onkowskich dotycz膮cych planowania wynika, 偶e w听okresie programowania 2014鈥�2020 na integracj臋 spo艂eczno-gospodarcz膮 grup szczeg贸lnie nara偶onych przeznaczono 1,5听mld EUR(17);

O.听听maj膮c na uwadze, 偶e na wszystkich poziomach edukacji istnieje utrzymuj膮ca si臋 przepa艣膰 mi臋dzy Romami a听reszt膮 obywateli; maj膮c na uwadze, 偶e wed艂ug EU-MIDIS听II w 2018听r. tylko 53听% romskich dzieci w听wieku od czterech do sze艣ciu lat uczestniczy艂o we wczesnej edukacji; maj膮c na uwadze powszechno艣膰 segregacji uczni贸w romskich w szko艂ach, pomimo 偶e istnieje prawny zakaz takich praktyk i 偶e s膮 one niezgodne z orzecznictwem Europejskiego Trybuna艂u Praw Cz艂owieka; maj膮c na uwadze, 偶e taka segregacja edukacyjna przybiera zazwyczaj trzy formy: nieproporcjonaln膮 liczb臋 romskich dzieci w听鈥瀞pecjalnych鈥� szko艂ach dla dzieci z听niepe艂nosprawno艣ciami intelektualnymi, oddzielne klasy lub oddzia艂y dla uczni贸w romskich w听鈥瀖ieszanych鈥� szko艂ach oraz powszechno艣膰 szk贸艂 o听charakterze 鈥瀏ett鈥�; maj膮c na uwadze, 偶e romskie dzieci napotykaj膮 dodatkowe przeszkody w听r贸wnym uczestnictwie w听edukacji, w听tym niemo偶no艣膰 pokrycia koszt贸w zwi膮zanych z听edukacj膮 (w听tym wczesn膮 edukacj膮 i听opiek膮 nad dzieckiem), segregacj臋 przestrzenn膮, brak plac贸wek opieki nad dzie膰mi w听pobli偶u oraz nier贸wny dost臋p do uczenia si臋 przez internet lub na odleg艂o艣膰 lub brak takiego dost臋pu; maj膮c na uwadze, 偶e ub贸stwo i听brak dost臋pu do podstawowych us艂ug ma znaczny wp艂yw na rozw贸j fizyczny, umys艂owy i听emocjonalny dzieci oraz zwi臋ksza prawdopodobie艅stwo, 偶e pozostan膮 one w听tyle we wszystkich aspektach doros艂ego 偶ycia;

P.听听maj膮c na uwadze, 偶e niski wska藕nik ucz臋szczania do przedszkoli jest g艂贸wnym czynnikiem, kt贸ry wp艂ywa na przedwczesne przerywanie nauki w艣r贸d Rom贸w, a听sytuacj臋 dodatkowo pogarsza p贸藕ne rozpoczynanie nauki szkolnej i听nieregularne ucz臋szczanie do szko艂y; maj膮c na uwadze, 偶e wczesne przerywanie nauki nast臋puje g艂贸wnie w听momencie przechodzenia do innego rodzaju szko艂y; maj膮c na uwadze, 偶e uczestnictwo w听kszta艂ceniu 艣rednim utrudniaj膮 takie czynniki, jak podr贸偶e, segregacja mieszkaniowa, a听tak偶e 藕le funkcjonuj膮ce us艂ugi poradnictwa; maj膮c na uwadze, 偶e dysproporcje edukacyjne pog艂臋biaj膮 si臋 z听powodu powi臋kszaj膮cej si臋 przepa艣ci cyfrowej mi臋dzy dzie膰mi romskimi a听pozosta艂ymi dzie膰mi;

Q.听听maj膮c na uwadze, 偶e z听powodu utrwalonych nier贸wno艣ci zdrowotnych i听spo艂ecznych Romowie byli bardziej nara偶eni na zaka偶enie wirusem COVID鈥�19 podczas pandemii oraz 偶e 艣rodki wprowadzone w听celu powstrzymania wirusa mia艂y na nich nieproporcjonalnie du偶y wp艂yw; maj膮c na uwadze, 偶e negatywne skutki spo艂eczne i听gospodarcze pandemii by艂y szczeg贸lnie szkodliwe dla Rom贸w w听UE w zwi膮zku z tym, 偶e wielu z nich pracuje w听gospodarce nieformalnej i听wykonuje prace sezonowe, a tak偶e dlatego, 偶e w politykach 艂agodzenia skutk贸w kryzysu zdrowotnego brakuje 艣rodk贸w dostosowanych do ich szczeg贸lnej sytuacji; maj膮c na uwadze, 偶e pandemia doprowadzi艂a do tego, 偶e publicznie obarczano win膮 Rom贸w i听nawo艂ywano do nienawi艣ci wobec nich; maj膮c na uwadze, 偶e stan zagro偶enia zdrowia po raz kolejny ujawni艂 krytyczn膮 rozbie偶no艣膰 mi臋dzy skal膮 potrzeb na szczeblu lokalnym a听zdolno艣ci膮 do ich zaspokojenia oraz uwydatni艂 potrzeb臋 natychmiastowych i听d艂ugoterminowych 艣rodk贸w politycznych, w听szczeg贸lno艣ci w听dziedzinie zatrudnienia, edukacji i听mieszkalnictwa(18);

R.听听maj膮c na uwadze, 偶e dane gromadzone w听odniesieniu do r贸wnouprawnienia oznaczaj膮 wszelkiego rodzaju dane zdezagregowane, z听kt贸rych korzysta si臋, by ocenia膰 por贸wnawcz膮 sytuacj臋 konkretnych grup zagro偶onych dyskryminacj膮, tworzy膰 publiczne strategie polityczne, kt贸re maj膮 propagowa膰 r贸wnouprawnienie oraz pomaga膰 w ocenie ich wdro偶enia w听oparciu o听fakty, a听nie tylko przypuszczenia; maj膮c na uwadze, 偶e planowanie, wdra偶anie, monitorowanie i听ocena unijnych i听krajowych 艣rodk贸w na rzecz w艂膮czenia spo艂ecznego Rom贸w s膮 utrudnione, poniewa偶 brakuje kompleksowych danych wysokiej jako艣ci w podziale na pochodzenie etniczne;

S.听听maj膮c na uwadze, 偶e wielu Rom贸w mieszka na obszarach, na kt贸rych s膮 oni nieproporcjonalnie nara偶eni na degradacj臋 艣rodowiska i zanieczyszczenie powodowane przez wysypiska i sk艂adowiska odpad贸w lub ska偶one tereny, a tak偶e 偶e s膮 pozbawieni dost臋pu do podstawowych us艂ug 艣rodowiskowych i us艂ug u偶yteczno艣ci publicznej;

T.听听maj膮c na uwadze, 偶e kobiety romskie do艣wiadczaj膮 wielorakich i krzy偶owych form dyskryminacji ze wzgl臋du na po艂膮czenie ich pochodzenia etnicznego, p艂ci i statusu spo艂ecznego, a tak偶e 偶e s膮 ofiarami przemocy ze wzgl臋du na p艂e膰, co szczeg贸lnie uwidoczni艂a pandemia COVID-19; maj膮c na uwadze, 偶e nale偶y zagwarantowa膰听r贸wnouprawnienie kobiet i听m臋偶czyzn oraz听krzewi膰 je we wszystkich obszarach, w听tym w odniesieniu do udzia艂u w听rynku pracy, warunk贸w zatrudnienia 鈥� wliczaj膮c w to p艂ace, edukacj臋 i szkolenia 鈥� a tak偶e awansu zawodowego i听zmiany 艣cie偶ki kariery;

U.听听maj膮c na uwadze, 偶e oko艂o 10鈥�20听% Rom贸w mieszkaj膮cych w Ukrainie, kt贸rych liczb臋 szacuje si臋 na 400听000, to bezpa艅stwowcy lub osoby zagro偶one bezpa艅stwowo艣ci膮(19); maj膮c na uwadze, 偶e Romowie uciekaj膮cy przed wojn膮 w Ukrainie, kt贸rzy nie maj膮 dokument贸w potwierdzaj膮cych ich obywatelstwo ukrai艅skie lub status rezydenta, znajduj膮 si臋 w szczeg贸lnie trudnej sytuacji;

Potrzeba dzia艂ania na szczeblu krajowym

1.听听ubolewa, 偶e w听UE wci膮偶 s膮 osoby, kt贸re nie maj膮 dost臋pu do bezpiecznych i听godnych warunk贸w mieszkaniowych, czystej wody pitnej, pr膮du, urz膮dze艅 sanitarnych, kanalizacji, zak艂ad贸w przetwarzania odpad贸w, edukacji, pracy, opieki zdrowotnej i听us艂ug opieku艅czych; jest g艂臋boko zaniepokojony du偶膮 rozbie偶no艣ci膮 mi臋dzy deklaracjami i zobowi膮zaniami na rzecz silnej Europy socjalnej a rzeczywisto艣ci膮, r贸wnie偶 w 艣wietle pandemii COVID-19, kt贸ra unaoczni艂a, 偶e w poprzednim okresie programowania nie poprawiono dost臋pu do podstawowej infrastruktury; wzywa Komisj臋 i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby pilnie zaj臋艂y si臋 sytuacj膮 Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach, robi膮c to kompleksowo i skutecznie, za pomoc膮 odpowiednich kr贸tko- i d艂ugoterminowych strategii politycznych wspieranych przez wystarczaj膮ce finansowanie unijne i krajowe, aby zagwarantowa膰, 偶e Romowie w UE i krajach s膮siaduj膮cych nie zostan膮 pozostawieni sami sobie; podkre艣la, 偶e katastrofalne warunki oraz negatywne skutki psychologiczne i听socjologiczne segregacji dotycz膮 nie tylko ludzi mieszkaj膮cych w听osiedlach, ale wp艂ywaj膮 tak偶e na szersz膮 spo艂eczno艣膰;

Mieszkalnictwo

2.听听podkre艣la, 偶e dost臋p do godnych i wolnych od segregacji mieszka艅 jest kluczem do przerwania b艂臋dnego ko艂a ub贸stwa mi臋dzypokoleniowego i听wykluczenia spo艂ecznego; zauwa偶a, 偶e dost臋p do mieszka艅 jest warunkiem koniecznym, aby zapewni膰 godno艣膰 osoby ludzkiej i听pe艂ne korzystanie z听praw cz艂owieka; przyznaje, 偶e pandemia COVID-19 pokaza艂a, i偶 z艂e warunki mieszkaniowe s膮 zagro偶eniem systemowym dla systemu zdrowia publicznego, przy czym problem ten stanowi nieproporcjonalne obci膮偶enie dla Rom贸w, zw艂aszcza dla romskich kobiet; przypomina, 偶e wezwa艂 pa艅stwa cz艂onkowskie do zapobiegania i zwalczania bezdomno艣ci oraz听przeciwdzia艂ania wykluczeniu mieszkaniowemu poprzez rozwi膮zania d艂ugoterminowe, takie jak odpowiednie mieszkania socjalne, programy wynajmu mieszka艅 po przyst臋pnych cenach oraz ukierunkowane dodatki mieszkaniowe b臋d膮ce cz臋艣ci膮 zintegrowanych strategii krajowych, kt贸re s膮 oparte na mieszkalnictwie i听filozofii 鈥瀗ajpierw mieszkanie鈥� gwarantuj膮cych obywatelom skuteczny r贸wny dost臋p do odpowiednich, wolnych od segregacji mieszka艅 i听podstawowych us艂ug bez dyskryminacji; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wdro偶enia koncepcji 鈥瀘dpowiednich warunk贸w mieszkaniowych鈥� dla wszystkich, w tym dla Rom贸w, zgodnie z definicj膮 ONZ(20); apeluje o nadanie priorytetu podej艣ciom opartym na desegregacji, w ramach kt贸rych wykorzystuje si臋 zintegrowane mieszkalnictwo socjalne lub inwestuje si臋 w nie, a tak偶e finansuje si臋 dost臋pne i wysokiej jako艣ci us艂ugi socjalne oraz wysokiej jako艣ci prac臋 spo艂eczn膮, przewiduj膮c膮 konsultacje z cz艂onkami spo艂eczno艣ci romskiej oraz ich zaanga偶owanie, co ma wp艂yn膮膰 na opuszczenie osiedli przez Rom贸w; zwraca uwag臋 na wykorzystywanie elektronicznych kart p艂atniczych do otrzymywania 艣wiadcze艅 socjalnych wraz niezb臋dn膮 w ich kontek艣cie infrastruktur膮 cyfrow膮, co dla Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach stanowi dodatkowe narz臋dzie do nale偶ytego zarz膮dzania finansami umo偶liwiaj膮ce im godne 偶ycie oraz wykorzystywanie takich 艣wiadcze艅 w celu uzyskania 艣rodk贸w finansowych, na przyk艂ad poprzez mikrokredyty; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do pilnego zbadania mo偶liwo艣ci wykorzystania takich kart; podkre艣la, 偶e elektroniczne karty p艂atnicze mog膮 by膰 jednym ze sposob贸w na rozwi膮zanie problem贸w spo艂eczno-gospodarczych wynikaj膮cych z听lichwy, nadu偶ywania substancji odurzaj膮cych i听hazardu w听osiedlach;

3.听听przyznaje, 偶e wiele osiedli romskich znajduje si臋 na niebezpiecznych, ryzykownych i nielegalnie okupowanych gruntach, co stanowi powa偶n膮 przeszkod臋 w znalezieniu skutecznego sposobu poprawy warunk贸w 偶ycia Rom贸w i jest barier膮 dla inwestycji UE; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do rozwi膮zania tego problemu na scentralizowanym szczeblu krajowym przy 艣cis艂ej wsp贸艂pracy z听w艂adzami lokalnymi i听regionalnymi, poprzez wdro偶enie polityk zwi膮zanych z mieszkalnictwem, w tym polityki mieszkalnictwa socjalnego i innowacyjnych polityk;

Edukacja

4.听听podkre艣la kluczow膮 rol臋 edukacji przedszkolnej w听radzeniu sobie na dalszych etapach edukacji, w听zdobyciu godnego zatrudnienia wysokiej jako艣ci oraz w听przerwaniu cyklu nier贸wnych szans; zauwa偶a, 偶e mi臋dzy dzie膰mi pochodzenia romskiego a pozosta艂ymi dzie膰mi istnieje powa偶na r贸偶nica, je艣li chodzi o wska藕nik ucz臋szczania do przedszkola, oraz wskazuje na zwi膮zek mi臋dzy segregacj膮 mieszkaln膮 a segregacj膮 edukacyjn膮, kt贸re s膮 g艂贸wnymi wyznacznikami wczesnego przerywania nauki; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do przyj臋cia wszelkich 艣rodk贸w niezb臋dnych do jak najszybszego osi膮gni臋cia cel贸w barcelo艅skich, ze szczeg贸lnym naciskiem na 艣rodki propaguj膮ce i u艂atwiaj膮ce edukacj臋 przedszkoln膮 dzieci romskich; wzywa te偶 Komisj臋, aby w听przysz艂ym przegl膮dzie cel贸w barcelo艅skich w听ramach pakietu europejskiej strategii opieki zaj臋艂a si臋 problemem r贸偶nic w听dost臋pie do wysokiej jako艣ci opieki nad dzie膰mi mi臋dzy dzie膰mi pochodzenia romskiego a听pozosta艂ymi dzie膰mi; wzywa ponadto pa艅stwa cz艂onkowskie do zagwarantowania skutecznego i bezp艂atnego dost臋pu do przedszkoli wszystkim dzieciom romskim mieszkaj膮cym w osiedlach, aby zapewni膰 ich udzia艂 w edukacji, zgodnie z europejsk膮 gwarancj膮 dla dzieci; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby systematycznie monitorowa艂y ryzyko wczesnego przerywania nauki i nier贸wno艣ci w dost臋pie do edukacji na wszystkich szczeblach, aby m贸c interweniowa膰 na czas, zar贸wno w zakresie pomocy pedagogicznej i indywidualnego doradztwa, jak i zaj臋膰 pozalekcyjnych dla dzieci i ich rodzic贸w; podkre艣la, 偶e znacz膮ce zaanga偶owanie rodzic贸w romskich w zaj臋cia szkolne i edukacyjne pomog艂oby r贸wnie偶 przeciwdzia艂a膰 ryzyku wczesnego przerywania nauki przez dzieci; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wprowadzenia 艣rodk贸w i听system贸w motywuj膮cych m艂odych uczni贸w romskich, kt贸rzy uko艅czyli ustawowe okresy nauki, do uko艅czenia szko艂y 艣redniej, na przyk艂ad poprzez specjalne dodatki;

5.听听ubolewa nad nieustann膮 praktyk膮 izolacji romskich dzieci w听szko艂ach specjalnych i听programach poza systemem edukacji powszechnej, co cz臋sto bierze si臋 z听b艂臋dnych diagnoz niepe艂nosprawno艣ci w听oparciu o听wyniki test贸w, kt贸re s膮 tendencyjne pod wzgl臋dem kulturowym i听j臋zykowym; podkre艣la, 偶e znormalizowane testy psychologiczne stosowane w听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich nie powinny by膰 wykorzystywane jako instrument eliminuj膮cy w听celu op贸藕nienia mo偶liwo艣ci uczestnictwa w听standardowych programach szkolnych; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wprowadzenia w听偶ycie mechanizm贸w rewizji i听ewentualnej zmiany decyzji w听sprawie diagnoz; wyra偶a ponadto ubolewanie nad nieustann膮 dyskryminacj膮 i segregacj膮 romskich dzieci w听szko艂ach powszechnych w听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich, w tym poprzez odr臋bne klasy i听pi臋tra, segregacj臋 w听klasach i听segregacj臋 podczas spo偶ywania posi艂k贸w; podkre艣la, 偶e segregacja szkolna opiera si臋 na ograniczonych programach nauczania, co rzadko umo偶liwia romskim uczniom rozpocz臋cie nauki w听systemie og贸lnokszta艂c膮cym, szkolnictwie wy偶szym lub p贸藕niejsze zatrudnienie; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wyeliminowa艂y praktyki ci膮g艂ej segregacji romskich dzieci, wdro偶y艂y kompleksowe strategie desegregacji z okre艣lonymi celami, wystarczaj膮cymi zasobami do ich wdro偶enia oraz jasnymi i ambitnymi harmonogramami, wykorzystywa艂y integracyjne metody uczenia si臋, zagwarantowa艂y dzieciom romskim pe艂en dost臋p do zaj臋膰 szkolnych oraz prowadzi艂y w szko艂ach kampanie antydyskryminacyjne; ponadto wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby priorytetowo traktowa艂y szczeg贸lne potrzeby edukacyjne romskich dzieci i听dzieci w听trudnej sytuacji, w听celu zagwarantowania ich prawa do uczestnictwa, edukacji i dobrych efekt贸w uczenia si臋, co skutecznie zmniejszy przepa艣膰 edukacyjn膮 mi臋dzy dzie膰mi pochodzenia romskiego a听pozosta艂ymi dzie膰mi i b臋dzie zapobiega膰 segregacji; podkre艣la znaczenie w艂膮czenia dzieci romskich do oficjalnych krajowych program贸w nauczania, w听tym do kszta艂cenia i听szkolenia zawodowego;

6.听听ubolewa, 偶e szko艂y, w听kt贸rych wi臋kszo艣膰 uczni贸w jest pochodzenia romskiego, dysponuj膮 mniejszym finansowaniem oraz nieodpowiadaj膮cymi normom obiektami i听programami nauczania; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do inwestowania w szkolenia przed podj臋ciem pracy i doskonalenie zawodowe nauczycieli, tak aby zwi臋kszy膰 ich zdolno艣ci w zakresie zapewniania dzieciom romskim odpowiedniego nauczania, ze szczeg贸lnym naciskiem na uwra偶liwienie na kultur臋 i to偶samo艣膰 romsk膮, niedyskryminacj臋 jako prawo cz艂owieka i pozytywne strategie propagowania tolerancji i przeciwdzia艂ania dyskryminacyjnym zachowaniom i antycyga艅sko艣ci(21), kt贸re przyczyniaj膮 si臋 do uprzedze艅 i pogl膮d贸w wynikaj膮cych z niedoinformowania na temat zdolno艣ci i ch臋ci romskich dzieci do uczenia si臋 i prowadzi do niskich oczekiwa艅 edukacyjnych; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do przeznaczenia wi臋kszych 艣rodk贸w finansowych dla kompetentnych asystent贸w nauczycieli, zapewniaj膮cych p艂ynn膮 integracj臋 dzieci z听osiedli romskich w听systemie edukacji powszechnej; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wprowadzenia kompleksowej, dostosowanej do wieku edukacji seksualnej i edukacji o relacjach mi臋dzyludzkich, a tak偶e edukacji w zakresie odpowiedzialnego rodzicielstwa dla m艂odych uczni贸w, co pos艂u偶y r贸wnie偶 jako 艣rodek zapobiegania ci膮偶om w艣r贸d niepe艂noletnich romskich dziewcz膮t 偶yj膮cych w osiedlach, kt贸re to zjawisko dodatkowo utrwala b艂臋dne ko艂o ub贸stwa mi臋dzypokoleniowego;

7.听听podkre艣la, 偶e ograniczenia w przemieszczaniu maj膮ce na celu zwalczanie pandemii COVID-19 jeszcze bardziej pog艂臋bi艂y istniej膮ce nier贸wno艣ci w听edukacji w听kilku pa艅stwach cz艂onkowskich, gdy偶 pozostawi艂y dzieci romskie, zw艂aszcza te 偶yj膮ce w听odizolowanych osiedlach romskich, bez dost臋pu do e-edukacji z听powodu braku dost臋pu do infrastruktury cyfrowej, 艂膮czno艣ci i听cyfrowych materia艂贸w dydaktycznych; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do dopilnowania, aby fundusze UE w sytuacjach kryzysowych przeznaczone na walk臋 z COVID-19, takie jak fundusze zapewniane w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwi臋kszania Odporno艣ci, w szczeg贸lno艣ci odpowiada艂y na potrzeby dzieci romskich i dzieci znajduj膮cych si臋 w trudnej sytuacji oraz zapewnia艂y wysokiej jako艣ci, przyst臋pne cenowo us艂ugi w spo艂eczno艣ciach romskich, w tym za pomoc膮 konkretnych wska藕nik贸w w krajowych planach odbudowy i zwi臋kszania odporno艣ci; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do badania nowych mo偶liwo艣ci w艂膮czenia i听zaanga偶owania dzieci romskich w听edukacj臋 cyfrow膮, w听tym do wi臋kszych inwestycji w听popraw臋 dost臋pno艣ci infrastruktury cyfrowej i听umiej臋tno艣ci cyfrowych w听celu przygotowania ich do ery cyfrowej; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wspierania edukacji romskich kobiet i dziewcz膮t, ze szczeg贸lnym naciskiem na nauki 艣cis艂e, technologii, in偶ynierii i matematyki, oraz do rozwi膮zania problemu wczesnego przerywania przez nie nauki;

Ochrona zdrowia i 艣rodowisko naturalne

8.听听jest zaniepokojony wy偶szymi wska藕nikami 艣miertelno艣ci niemowl膮t w听spo艂eczno艣ciach Rom贸w, zw艂aszcza mieszkaj膮cych w听osiedlach, w听por贸wnaniu z听innymi spo艂eczno艣ciami; podkre艣la, 偶e dzieci w听osiedlach romskich rodz膮 si臋 w听ub贸stwie i听otoczeniu, kt贸re nie sprzyja zdrowemu rozwojowi fizycznemu ani psychospo艂ecznemu; wzywa Komisj臋 do monitorowania inwestycji i听wdra偶ania przez pa艅stwa cz艂onkowskie europejskiej gwarancji dla dzieci oraz konkretnych cel贸w okre艣lonych w听krajowych planach dzia艂ania na rzecz dzieci romskich, zw艂aszcza w听odniesieniu do ich szczeg贸lnie niekorzystnej sytuacji, kt贸r膮 odzwierciedlaj膮 s艂abe wyniki w听nauce i听wczesne przerywanie nauki; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby przyj臋艂y niezb臋dne 艣rodki, kt贸rym b臋d膮 towarzyszy膰 znacznie zwi臋kszone inwestycje publiczne, w celu szybkiego i skutecznego wdro偶enia europejskiej gwarancji dla dzieci, oraz zdecydowanie zach臋ca pa艅stwa cz艂onkowskie, aby przeznaczy艂y wi臋cej ni偶 minimum 5听% 艣rodk贸w z Europejskiego Funduszu Spo艂ecznego Plus (EFS+) w ramach zarz膮dzania dzielonego na dzia艂ania wspieraj膮ce w europejskiej gwarancji dla dzieci; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby pilnie podj臋艂y dzia艂ania w听celu zagwarantowania, 偶e dzieci w听osiedlach romskich b臋d膮 obj臋te opiek膮 pracownik贸w opieki zdrowotnej od urodzenia i听w听razie potrzeby b臋d膮 rozpoczyna艂y leczenie, a听tak偶e w celu identyfikowania przypadk贸w psychicznego lub fizycznego zn臋cania si臋 nad dzie膰mi, kt贸re to przypadki trzeba b臋dzie obowi膮zkowo zg艂asza膰 w艂a艣ciwym organom; przypomina o nadreprezentacji dzieci romskich w plac贸wkach opieku艅czych i podkre艣la, 偶e nale偶y wprowadzi膰 podej艣cie ukierunkowane na dziecko, w kt贸rym zwraca si臋 szczeg贸ln膮 uwag臋 na prawa i potrzeby dzieci znajduj膮cych si臋 w najtrudniejszej sytuacji; w tym celu wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby zapewni艂y powszechn膮 dost臋pno艣膰 i powszechny dost臋p do o艣rodk贸w interwencyjnych dla ma艂ych dzieci i 艣wietlic 艣rodowiskowych zatrudniaj膮cych terenowych pracownik贸w socjalnych, personel pedagogiczny i pracownik贸w s艂u偶by zdrowia, w tym wywodz膮cych ze spo艂eczno艣ci romskich mediator贸w i pracownik贸w ochrony zdrowia i edukacji;

9.听听wzywa Komisj臋 i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wspiera艂y 艣wiadomo艣膰 zdrowotn膮 i zdrowe warunki 偶ycia w ubogich spo艂eczno艣ciach, w szczeg贸lno艣ci w osiedlach romskich, dzi臋ki mobilnym stacjom bada艅 przesiewowych i dzia艂aniom profilaktycznym; podkre艣la ponadto, 偶e w听plac贸wkach opieki medycznej nale偶y przestrzega膰 r贸wno艣ci p艂ci zgodnie z听Kart膮 Praw Podstawowych UE oraz 偶e mo偶liwa powinna by膰 realizacja inicjatyw takich jak tworzenie sieci piel臋gniarek i听dom贸w opieki, regularne wizyty u听pediatr贸w i u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej dla doros艂ych, us艂ugi wsparcia rodzin, opieka domowa i听us艂ugi opieki nad osobami starszymi oraz innymi osobami potrzebuj膮cymi opieki i wsparcia;

10.听听podkre艣la zagro偶enia 艣rodowiskowe dla zdrowia i 偶ycia Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach oraz dla szerszej spo艂eczno艣ci, kt贸re s膮 powodowane toksycznymi odpadami otaczaj膮cymi ich osiedla; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do natychmiastowego zaj臋cia si臋 tym problemem, aby ograniczy膰 nieproporcjonalne nara偶enie Rom贸w na takie zagro偶enia, oraz do opracowania system贸w i infrastruktury gospodarowania odpadami zgodnie z听europejsk膮 dyrektyw膮 w听sprawie odpad贸w(22); wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby opracowa艂y strategie zwi臋kszania 艣wiadomo艣ci w艣r贸d dotkni臋tych spo艂eczno艣ci na temat niebezpiecze艅stw zwi膮zanych z听toksycznymi odpadami i听brakiem odpowiedniego gospodarowania odpadami w osiedlach romskich; podkre艣la rol臋 Komisji w egzekwowaniu przepis贸w unijnych w tym zakresie; wzywa Komisj臋 i听pa艅stwa cz艂onkowskie do ukierunkowanego wykorzystywania narz臋dzi politycznych i听zasob贸w do walki z听kryzysem energetycznym oraz do zapewnienia sprawiedliwej zielonej transformacji energetycznej, aby zapewni膰 spo艂eczno艣ciom romskim dost臋p do czystej, przyst臋pnej cenowo i bezpiecznej energii, zapobiega膰 dalszemu pog艂臋bianiu si臋 ub贸stwa energetycznego i听poprawi膰 stan zdrowia Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach;

11.听听przypomina, 偶e zgodnie z听nowymi wi膮偶膮cymi normami UE dla organ贸w ds.听r贸wno艣ci pa艅stwa cz艂onkowskie powinny zwi臋ksza膰 uprawnienia procesowe tych organ贸w poprzez udzielenie im legitymacji procesowej przed s膮dami w听sprawach skarg indywidualnych i听zbiorowych oraz z听urz臋du, a听tak偶e powinny wspiera膰 ich wi膮偶膮ce uprawnienia decyzyjne, w听tym w听sytuacjach, gdy istnieje wiele instytucji sk艂adaj膮cych si臋 na krajowy organ ds.听r贸wno艣ci, aby by艂y one w听stanie zaj膮膰 si臋 dyskryminacj膮 krzy偶ow膮, kt贸ra cz臋sto dotyka Rom贸w, identyfikowa膰 j膮 i听wymierza膰 kary; jest zdania, 偶e pa艅stwa cz艂onkowskie powinny dopilnowa膰, aby mandaty tych organ贸w obejmowa艂y wszelkie formy dyskryminacji, w tym wiktymizacj臋 i nawo艂ywanie do nienawi艣ci;

Zatrudnienie i w艂膮czenie spo艂eczne

12.听听zauwa偶a, 偶e na wysoki odsetek d艂ugotrwa艂ego bezrobocia w听osiedlach romskich i听wysok膮 liczb臋 Rom贸w w艣r贸d m艂odzie偶y NEET nak艂adaj膮 si臋 wykluczenie spo艂eczne i听ub贸stwo, z听kt贸rymi mierz膮 si臋 ich mieszka艅cy; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby inwestowa艂y w听przedsi臋biorstwa spo艂eczne i najlepsze praktyki, czego celem jest zatrudnianie os贸b d艂ugotrwale bezrobotnych; wzywa je, aby inwestowa艂y r贸wnie偶 w programy dla romskiej m艂odzie偶y NEET, takie jak szkolenia zawodowe, zw艂aszcza w zakresie umiej臋tno艣ci cyfrowych i zielonych miejsc pracy, w tym za po艣rednictwem program贸w odbudowy; uwa偶a, 偶e plan dzia艂ania Komisji na rzecz gospodarki spo艂ecznej mo偶e wspiera膰 starania pa艅stw cz艂onkowskich w听tym zakresie dzi臋ki wytycznym dotycz膮cym opodatkowania, dost臋pu do pomocy pa艅stwa i听spo艂ecznie odpowiedzialnych zam贸wie艅 publicznych dla organizacji gospodarki spo艂ecznej; uwa偶a, 偶e zapowiedziany wniosek dotycz膮cy zalecenia Rady w听sprawie warunk贸w ramowych gospodarki spo艂ecznej powinien zapewni膰 intersekcjonalne podej艣cie do grup szczeg贸lnie nara偶onych, w tym Rom贸w, a w szczeg贸lno艣ci romskich kobiet, kt贸re napotykaj膮 jeszcze wi臋ksze przeszkody w听dost臋pie do rynku pracy ni偶 romscy m臋偶czy藕ni; wzywa ponadto pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wspiera艂y tworzenie trwa艂ych miejsc pracy o wysokiej jako艣ci, legalizacj臋 pracy nieformalnej i mo偶liwo艣ci zatrudnienia dla pracownik贸w romskich, takich jak publiczne programy zatrudnienia, kt贸re mog膮 by膰 tymczasowym rozwi膮zaniem problemu bezrobocia oraz szans膮 na przekwalifikowanie i doskonalenie zawodowe; przypomina, 偶e wielu Rom贸w jest d艂ugotrwale bezrobotnych, co wp艂ywa na ich prawo do 艣wiadcze艅 i emerytur; podkre艣la znaczenie krajowych system贸w dochodu minimalnego w po艂膮czeniu z zach臋tami do (ponownej) integracji na rynku pracy w walce z ub贸stwem i wykluczeniem spo艂ecznym; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wspiera艂y przejrzysto艣膰 p艂ac oraz neutralne pod wzgl臋dem pochodzenia etnicznego i听p艂ci oceny pracy, propagowa艂y wynagrodzenia zapewniaj膮ce godny poziom 偶ycia oraz rozpocz臋艂y skierowane do os贸b rekrutuj膮cych, pracodawc贸w i wsp贸艂pracownik贸w kampanie antydyskryminacyjne i szkoleniowe w celu zwalczania antycyganizmu i propagowania r贸偶norodno艣ci w miejscu pracy;

13.听听zauwa偶a, 偶e 艣wietlice 艣rodowiskowe odgrywaj膮 kluczow膮 rol臋 w听pracy z听ludno艣ci膮 romsk膮 mieszkaj膮c膮 w听osiedlach; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do dopilnowania, by ka偶de osiedle romskie posiada艂o odpowiednio wyposa偶on膮 艣wietlic臋 艣rodowiskow膮, aby zapewni膰 przestrze艅 do prowadzenia zaj臋膰 edukacyjnych, np. przedszkola, 艣wietlicy dla dzieci w听wieku szkolnym, zaj臋膰 w听czasie wolnym zar贸wno dla dzieci, jak i听doros艂ych, a听tak偶e urz膮dzenia sanitarne, przy czym spo艂eczno艣膰 romska powinna by膰 zaanga偶owana w听utrzymanie i听prowadzenie tych obiekt贸w;

14.听听wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby uczyni艂y zatrudnienie m艂odzie偶y, a zw艂aszcza m艂odych romskich kobiet, priorytetem we wdra偶aniu krajowych strategii integracji Rom贸w; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby w pe艂ni wykorzysta艂y wzmocnion膮 gwarancj臋 dla m艂odzie偶y w听celu zwi臋kszenia poziomu zatrudnienia i听w艂膮czenia spo艂ecznego m艂odzie偶y romskiej; zwraca uwag臋 na niewykorzystany potencja艂 wysoko wykszta艂conej m艂odzie偶y romskiej jako si艂y nap臋dowej pozytywnych zmian w听spo艂eczno艣ciach romskich oraz w听zwalczaniu g艂臋boko zakorzenionych uprzedze艅 i听stereotyp贸w w艣r贸d og贸艂u obywateli;

15.听听wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby zapewni艂y odpowiednie zaanga偶owanie organ贸w ochrony spo艂eczno-prawnej w sprawy dotycz膮ce opieki nad dzie膰mi i opieki spo艂ecznej w marginalizowanych osiedlach romskich w celu zapewnienia dzieciom ochrony i opieki niezb臋dnych dla ich dobrostanu i rozwoju, przy jednoczesnym poszanowaniu dobra dzieci; wzywa do podj臋cia dalszych skoordynowanych wysi艂k贸w i opracowania听ram dzia艂a艅 w听celu wyeliminowania niekorzystnych zjawisk w听osiedlach, takich jak lichwa, niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych, nadu偶ywanie substancji odurzaj膮cych, hazard i听wyzysk pracownik贸w; ubolewa nad wysokim odsetkiem przymusowego 偶ebractwa w艣r贸d romskich dzieci i听wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, kt贸re jeszcze tego nie uczyni艂y, do wprowadzenia przepis贸w chroni膮cych dzieci i zakazuj膮cych przymusowego 偶ebractwa; podkre艣la potrzeb臋 uznania przez si艂y policyjne szczeg贸lnych warunk贸w ludno艣ci romskiej oraz zapewnienia przez pa艅stwa cz艂onkowskie szkole艅 dla si艂 policyjnych w听celu przeciwdzia艂ania dyskryminacji i听kryminalizowaniu Rom贸w zar贸wno wewn臋trznie, jak i听w艣r贸d og贸艂u obywateli; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby rygorystycznie bada艂y przypadki nadu偶y膰 policji w听celu zagwarantowania, 偶e nie ma bezkarno艣ci w听przypadku przemocy wobec Rom贸w lub spo艂eczno艣ci romskich oraz ich zastraszania i z艂ego traktowania, a听tak偶e by zaj臋艂y si臋 problemem niedostatecznego dost臋pu Rom贸w do wymiaru sprawiedliwo艣ci;

16.听听ponawia sw贸j apel do Komisji o听wsp贸艂prac臋 z听pa艅stwami cz艂onkowskimi nad wsp贸ln膮 metodologi膮 gromadzenia i听publikowania danych dotycz膮cych r贸wno艣ci w podziale na pochodzenie etniczne i听r贸偶ne rodzaje osiedli, je偶eli uznaje je prawo krajowe, przy pe艂nym poszanowaniu standard贸w prywatno艣ci i听praw podstawowych, aby oceni膰 sytuacj臋 Rom贸w i skutecznie oceni膰 post臋py we wdra偶aniu 艣rodk贸w na rzecz zwalczania pierwotnych przyczyn spo艂ecznego i听ekonomicznego wykluczenia Rom贸w, kt贸re to 艣rodki okre艣lono w unijnych ramach strategicznych dotycz膮cych Rom贸w; wzywa ponadto Komisj臋 do w艂膮czenia szczeg贸艂owych cel贸w dotycz膮cych zatrudnienia Rom贸w do tablicy wska藕nik贸w spo艂ecznych;

17.听听wzywa Komisj臋 i听pa艅stwa cz艂onkowskie, aby propagowa艂y wzmocnienie dialogu spo艂ecznego i听zbiorowej reprezentacji pracownik贸w romskich jako sposobu na u艂atwienie im dost臋pu do miejsc pracy wysokiej jako艣ci i听godnych warunk贸w pracy; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do udoskonalenia swoich program贸w prac publicznych, aby umo偶liwi膰 Romom i听innym osobom znajduj膮cym si臋 w听trudnych sytuacjach rozwijanie i听doskonalenie odpowiednich umiej臋tno艣ci;

Wykorzystanie funduszy unijnych i听krajowych

18.听听jest zaniepokojony tym, 偶e w听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich stopie艅 wykorzystania zasob贸w przeznaczonych dla Rom贸w by艂 jak dot膮d niski, co mo偶e doprowadzi膰 do znacz膮cej utraty 艣rodk贸w finansowych przed ko艅cem obecnego okresu programowania; ubolewa, 偶e obecnie obowi膮zuj膮ce systemy i听warunki wyp艂acania 艣rodk贸w z听funduszy ESI w听wielu pa艅stwach cz艂onkowskich nie umo偶liwiaj膮 ich sprawnej i听skutecznej absorpcji, cz臋sto z听powodu barier biurokratycznych i听strukturalnych w听systemach krajowych; przypomina w zwi膮zku z tym, 偶e nale偶y zmniejszy膰 obci膮偶enia administracyjne, propagowa膰 听uproszczone metody rozliczania koszt贸w oraz zapewnia膰 dalsz膮 pomoc i elastyczno艣膰, w tym bezpo艣redni podzia艂 艣rodk贸w na rzecz wspierania polityki regionalnej i lokalnej oraz program贸w spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, aby u艂atwi膰 instytucjom zarz膮dzaj膮cym i beneficjentom reagowanie na najpilniejsze potrzeby Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach w UE; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie i听Komisj臋, aby pilnie zwi臋kszy艂y finansowanie europejskiej gwarancji dla dzieci o听specjalny bud偶et w听wysoko艣ci co najmniej 20听mld EUR, co pomo偶e zwalcza膰 ub贸stwo, kt贸re dotyka dzieci i听ich rodziny, oraz przyczyni si臋 do osi膮gni臋cia celu, jakim jest zmniejszenie liczby os贸b dotkni臋tych ub贸stwem o听co najmniej 15听mln do 2030听r., w听tym o听co najmniej 5听mln dzieci we wszystkich pa艅stwach cz艂onkowskich;

19.听听zwraca uwag臋 na brak woli politycznej niekt贸rych w艂adz lokalnych w听pa艅stwach cz艂onkowskich, kt贸re niech臋tnie wdra偶aj膮 nowe projekty maj膮ce na celu popraw臋 warunk贸w 偶ycia Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie i听ich instytucje zarz膮dzaj膮ce, aby zwr贸ci艂y szczeg贸ln膮 uwag臋 na takie w艂adze lokalne oraz wdro偶y艂y strategie motywuj膮ce je do zmiany negatywnego podej艣cia, w听tym poprzez mo偶liwe mechanizmy warunkowo艣ci; podkre艣la w听zwi膮zku z听tym potrzeb臋 zapewnienia udzia艂u i听reprezentacji Rom贸w w听偶yciu politycznym na wszystkich szczeblach oraz zwalczania szkodliwych negatywnych stereotyp贸w, kt贸re podsycaj膮 dyskryminacyjne postawy i听zachowania w艣r贸d pozosta艂ej ludno艣ci; ponadto zwraca uwag臋, 偶e w niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich istniej膮 bariery strukturalne, kt贸re utrudniaj膮 realizacj臋 projekt贸w przez w艂adze lokalne i spo艂ecze艅stwo obywatelskie, i pilnie wzywa te pa艅stwa cz艂onkowskie, aby usun臋艂y te bariery i zaoferowa艂y w艂adzom lokalnym jasne instrumenty wsparcia, co pomo偶e im anga偶owa膰 si臋 w nowe projekty ukierunkowane na Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach i ich szersz膮 spo艂eczno艣膰;

20.听听zauwa偶a, 偶e osi膮gni臋cie znacznych post臋p贸w w听zakresie upodmiotowienia spo艂eczno-ekonomicznego i听integracji Rom贸w cz臋sto odbywa si臋 na przestrzeni pokole艅; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby natychmiast w听pe艂ni wykorzysta艂y dost臋pne instrumenty i听艣rodki finansowe na poziomie zar贸wno krajowym, jak i unijnym, co stworzy korzystne warunki dla trwa艂ego finansowania i听wdra偶ania sta艂ych projekt贸w i program贸w w听skuteczny, zintegrowany, skoordynowany i听elastyczny spos贸b oraz听wyeliminuje wszelkie przeszkody, w听tym bezpo艣rednie i听po艣rednie formy dyskryminacji, kt贸re utrudniaj膮 absorpcj臋 艣rodk贸w, zw艂aszcza z EFS+, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Instrumentu na rzecz Odbudowy i Rozwoju; wzywa Komisj臋, aby wspiera艂a, monitorowa艂a i ocenia艂a dzia艂ania pa艅stw cz艂onkowskich w tym zakresie za po艣rednictwem krajowych plan贸w odbudowy i zwi臋kszania odporno艣ci, krajowych ram strategicznych dotycz膮cych Rom贸w, krajowych plan贸w dzia艂ania dotycz膮cych europejskiej gwarancji dla dzieci, unijnego planu dzia艂ania przeciwko rasizmowi oraz zalece艅 dla poszczeg贸lnych kraj贸w w ramach europejskiego semestru; wzywa Komisj臋 i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby w szczeg贸lno艣ci zadba艂y o to, by 艣rodki i finansowanie UE dociera艂y do Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach, oraz podkre艣la, 偶e ukierunkowane dzia艂ania i inicjatywy powinny opiera膰 si臋 przede wszystkim na zasadzie dzia艂a艅 oddolnych i pochodzi膰 ze szczebla lokalnego i gmin, kt贸re znajduj膮 si臋 najbli偶ej danych spo艂eczno艣ci, przy wsparciu finansowym i administracyjnym na szczeblu krajowym lub unijnym; wzywa wobec tego pa艅stwa cz艂onkowskie, aby lepiej wykorzystywa艂y dost臋pne zasoby finansowe na pomoc techniczn膮 i gwarantowa艂y, 偶e bezpo艣rednia pomoc techniczna udzielana jest szeroko zar贸wno administratorom, jak i听konkretnym wnioskodawcom; wzywa Komisj臋 do dopilnowania, aby identyfikacj臋 osiedli oraz opracowanie konkretnych strategii politycznych i听艣rodk贸w maj膮cych na celu popraw臋 ich sytuacji w艂膮czono do program贸w funduszy sp贸jno艣ci UE na lata 2021鈥�2027 oraz uj臋to w听zaleceniach dla poszczeg贸lnych kraj贸w w听ramach europejskiego semestru;

21.听听apeluje, aby Europejski Trybuna艂 Obrachunkowy przeprowadzi艂 kompleksow膮 i听dog艂臋bn膮 analiz臋 wp艂ywu i听wynik贸w wykorzystania funduszy ESI, zw艂aszcza EFS+ i听Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, od chwili ustanowienia strategii UE w听dziedzinie integracji Rom贸w w听2011听r., ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem wydatk贸w przeznaczonych na osiedla Rom贸w i听zwi膮zane z听nimi kwestie spo艂eczne;

Potrzeba dzia艂ania na szczeblu unijnym

22.听听podkre艣la, 偶e praktyki stosowane obecnie w niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich wobec Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach pokazuj膮, i偶 ocena projekt贸w oparta wy艂膮cznie na wynikach ilo艣ciowych jest niewystarczaj膮ca i听mo偶e nawet wprowadza膰 w听b艂膮d i听nie oddawa膰 rzeczywisto艣ci, poniewa偶 oznacza, 偶e nie ma informacji na temat jako艣ci post臋p贸w w听ramach projekt贸w; ostrzega, 偶e w听konsekwencji mo偶e to prowadzi膰 do decyzji stanowi膮cych zagro偶enie dla nale偶ytego zarz膮dzania finansami bud偶etu UE; apeluje zatem o听szybkie zastosowanie og贸lnego systemu warunkowo艣ci s艂u偶膮cego ochronie bud偶etu UE w听odniesieniu do tych pa艅stw cz艂onkowskich; zauwa偶a, 偶e Europejski filar praw socjalnych, europejska gwarancja dla dzieci oraz unijne ramy strategiczne na rzecz r贸wnouprawnienia, w艂膮czenia spo艂ecznego i听udzia艂u Rom贸w na lata 2020鈥�2030 stanowi膮 wiarygodny punkt odniesienia dla oceny jako艣ciowej; wzywa, aby podczas przeprowadzania ocen jako艣ciowych zwracano szczeg贸ln膮 uwag臋 na dyskryminacj臋 krzy偶ow膮 oraz na uwzgl臋dnienie praw i听potrzeb grup najbardziej nara偶onych, zw艂aszcza os贸b z听niepe艂nosprawno艣ciami, dzieci i听kobiet; uwa偶a, 偶e przy ocenie projekt贸w indywidualnych finansowanych przez fundusze ESI w听marginalizowanych osiedlach romskich opr贸cz wynik贸w jako艣ciowych Komisja powinna koniecznie wymaga膰 konkretnych, ilo艣ciowych wynik贸w, kt贸re lepiej oddaj膮 rzeczywisto艣膰; wzywa Komisj臋, by ponadto rozpocz臋艂a monitorowanie i听ocen臋 projekt贸w oparte przede wszystkim na jej w艂asnych obserwacjach z听wizyt na miejscu, aby zmniejszy膰 zale偶no艣膰 od informacji uzyskiwanych od rz膮d贸w i听z听przekaz贸w medialnych i听lepiej nadzorowa膰 bud偶et UE; wobec tego podkre艣la ponadto, 偶e nale偶y wzmocni膰 wydzia艂 FRA ds. Rom贸w przez rekrutacj臋 romskich badaczy;

23.听听wzywa Komisj臋 i Parlament, aby regularnie prowadzi艂y misje instytucjonalne UE w听celu zbadania sytuacji Rom贸w mieszkaj膮cych w听osiedlach w听r贸偶nych pa艅stwach cz艂onkowskich, w听miar臋 mo偶liwo艣ci okresowo, co przyczyni si臋 do zwi臋kszania 艣wiadomo艣ci zar贸wno decydent贸w politycznych, jak i spo艂ecze艅stwa, do wymiany mi臋dzy pa艅stwami cz艂onkowskimi i听w艂a艣ciwymi organami informacji na temat wyzwa艅, przed jakimi stoj膮 Romowie, oraz do wymiany najlepszych praktyk i do听koordynacji na szczeblu unijnym;

24.听听podkre艣la, 偶e Komisja musi zdecydowanie dzia艂a膰 jako stra偶nik traktat贸w, aby zapewni膰 pe艂ne i听prawid艂owe wdra偶anie prawa UE oraz podejmowa膰 odpowiednie i听terminowe dzia艂ania w听przypadku, gdy pa艅stwa cz艂onkowskie nie wype艂niaj膮 swoich obowi膮zk贸w w听tym zakresie, w听szczeg贸lno艣ci w听odniesieniu do narusze艅 praw obywateli UE, w听tym Rom贸w; zauwa偶a, 偶e post臋powania w听sprawie uchybienia zobowi膮zaniom, takie jak w听przypadkach segregacji edukacyjnej uczni贸w romskich, nie doprowadzi艂y do skutecznego wyeliminowania przyczyn dyskryminacji; jest g艂臋boko przekonany, 偶e Komisja powinna do艂o偶y膰 wszelkich stara艅, aby zapobiega膰 naruszeniom praw cz艂owieka i听podstawowych warto艣ci UE, pocz膮wszy od skutecznego zapobiegania wykorzystywaniu funduszy unijnych do wspierania praktyk dyskryminacyjnych w听pa艅stwach cz艂onkowskich; wzywa zatem Komisj臋, aby ustanowi艂a mechanizm wczesnego ostrzegania umo偶liwiaj膮cy zg艂aszanie ryzyka nadu偶ycia lub niew艂a艣ciwego wykorzystania funduszy ESI i听innych funduszy UE przeznaczonych na popraw臋 sytuacji Rom贸w w听marginalizowanych osiedlach; jest zdania, 偶e brak dzia艂ania i听zaanga偶owania ze strony niekt贸rych pa艅stw cz艂onkowskich, aby rozwi膮za膰 problem Rom贸w mieszkaj膮cych w osiedlach, a tak偶e bariery strukturalne i biurokratyczne mog膮 stanowi膰 naruszenie podstawowych warto艣ci UE zapisanych w听art.听2 TUE, a听mianowicie poszanowania godno艣ci osoby ludzkiej, r贸wno艣ci i听poszanowania praw cz艂owieka, w听tym praw os贸b nale偶膮cych do mniejszo艣ci; wzywa Rad臋 i听Komisj臋, aby zbada艂y sytuacj臋 Rom贸w mieszkaj膮cych w听zmarginalizowanych osiedlach w听celu ustalenia, czy takie osiedla i听warunki w听nich panuj膮ce stwarzaj膮 wyra藕ne ryzyko powa偶nego naruszenia warto艣ci zapisanych w traktatach UE;

25.听听wzywa Komisj臋 i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby zwi臋kszy艂y aktywne zaanga偶owanie i znacz膮cy udzia艂 Rom贸w 鈥� zw艂aszcza romskich kobiet, m艂odzie偶y i innych niedostatecznie reprezentowanych grup 鈥� przy opracowywaniu, wdra偶aniu i monitorowaniu polityki publicznej i projekt贸w skierowanych do nich na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym, tak aby mogli oni aktywnie uczestniczy膰 w kszta艂towaniu przysz艂o艣ci UE i przyczynia膰 si臋 do zmiany ich postrzegania w spo艂ecze艅stwach UE; uwa偶a, 偶e udzia艂 Rom贸w i听przyj臋cie przez nich roli lider贸w powinny stanowi膰 cel jako艣ciowy w听krajowych strategicznych ramach ich dotycz膮cych; uwa偶a, 偶e nale偶y zach臋ca膰 wybierania urz臋dnik贸w pochodzenia romskiego do 听rad gmin jako przyk艂ad dobrej praktyki w听zakresie zwi臋kszania w艂膮czenia spo艂ecznego i听demokratycznego uczestnictwa Rom贸w;

26.听听zauwa偶a, 偶e znaczna cz臋艣膰 spo艂eczno艣ci romskiej boryka si臋 z听ub贸stwem, wykluczeniem spo艂ecznym i听ograniczonym dost臋pem do zatrudnienia lub us艂ug, takich jak edukacja, opieka zdrowotna czy mieszkalnictwo, tak偶e w wyniku antycyganizmu i dyskryminacji strukturalnej; wzywa Komisj臋 i听pa艅stwa cz艂onkowskie, aby zwalcza艂y antycyganizm we wszystkich dziedzinach 偶ycia spo艂ecznego za pomoc膮 skutecznych 艣rodk贸w legislacyjnych i听politycznych, zar贸wno w听pa艅stwach cz艂onkowskich, jak i听krajach obj臋tych procesem rozszerzenia; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do w艂膮czenia walki z听rasizmem i听antycyganizmem do wszystkich zasad Europejskiego filaru praw socjalnych, poniewa偶 s膮 to kluczowe czynniki strukturalne powoduj膮ce wykluczenie Rom贸w; podkre艣la, 偶e nale偶y wyeliminowa膰 wszelkie formy strukturalnego i听instytucjonalnego antycyganizmu, segregacji i dyskryminacji w听edukacji, zatrudnieniu, opiece zdrowotnej, mieszkalnictwie oraz dost臋pie do ochrony socjalnej i听innych us艂ug; uwa偶a, 偶e walka z听antycyganizmem jest kwesti膮 horyzontaln膮 i听偶e nale偶y j膮 uwzgl臋dnia膰 we wszystkich odpowiednich obszarach polityki UE; wzywa Komisj臋, aby skuteczniej wdra偶a艂a dyrektyw臋 w sprawie r贸wno艣ci rasowej, oraz pa艅stwa cz艂onkowskie, by opracowa艂y i wdra偶a艂y skuteczne i ambitne krajowe plany zwalczania rasizmu i dyskryminacji rasowej, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem wszelkich form rasizmu, w tym antycyganizmu, w oparciu o wsp贸lne zasady przewodnie przyj臋te przez Komisj臋; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wyznaczy艂y klarowne i wymierne cele w听zakresie walki z听dyskryminacj膮, nawo艂ywaniem do antycyganizmu i听przest臋pczo艣ci, zgodnie z听decyzj膮 ramow膮 Rady 2008/913/JHA w听sprawie zwalczania rasizmu i听ksenofobii; ponadto wzywa Rad臋, aby odblokowa艂a negocjacje w听sprawie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej(23), kt贸ra jest podstawowym warunkiem osi膮gni臋cia r贸wno艣ci w听UE;

27.听听podkre艣la, 偶e nale偶y uzna膰 dziedzictwo kulturowe i j臋zykowe Rom贸w, oraz zach臋ca Komisj臋 i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby chroni艂y i propagowa艂y kultur臋 romsk膮 i 艣wiadomo艣膰 spo艂eczn膮 za po艣rednictwem program贸w i medi贸w na swoich odpowiednich szczeblach, co przyczyni si臋 do r贸偶norodno艣ci spo艂eczno艣ci UE;

28.听听wzywa Komisj臋, aby zintensyfikowa艂a wysi艂ki na rzecz stopniowego eliminowania marginalizowanych osiedli romskich w听ca艂ej UE poprzez uruchomienie unijnego planu dzia艂ania na rzecz wyeliminowania osiedli romskich do 2030听r. w celu skutecznego wykorzystania istniej膮cej polityki i听instrument贸w finansowych; podkre艣la, 偶e ten plan dzia艂ania UE powinien zawiera膰 wytyczne, okre艣la膰 priorytety i听konkretne cele oraz przewidywa膰 element wsp贸艂pracy ponadnarodowej i听wymiany pozytywnych praktyk mi臋dzy pa艅stwami cz艂onkowskimi;

29.听听podkre艣la, 偶e problemy spo艂eczno艣ci romskich mieszkaj膮cych w osiedlach s膮 mi臋dzysektorowe i wymagaj膮 uwagi oraz听skoordynowanego zaanga偶owania ze strony r贸偶nych komisarzy i听dyrekcji generalnych na poziomie unijnym; wzywa zatem do powo艂ania koordynatora Komisji ds.听w艂膮czenia spo艂ecznego i r贸wno艣ci Rom贸w, kt贸ry b臋dzie wyczerpuj膮co monitorowa艂 post臋py poczynione dzi臋ki w艂a艣ciwym narz臋dziom politycznym oraz bezpo艣rednio wsp贸艂pracowa艂 z听Romami, by przekazywa膰 informacje o听ich sytuacji i听ich obawy grupie zadaniowej Komisji ds.听r贸wno艣ci, a听tak偶e, mi臋dzy innymi, 听krajowym punktom kontaktowym ds.听Rom贸w, FRA, sieci EURoma, platformie europejskiej na rzecz integracji Rom贸w i听Grupie Wysokiego Szczebla ds.听Niedyskryminacji, R贸wnouprawnienia i听R贸偶norodno艣ci, by tworzy膰 synergie i听doprowadzi膰 do osi膮gni臋cia r贸wno艣ci, w艂膮czenia i听udzia艂u Rom贸w w听UE;

30.听听podobnie apeluje o听utworzenie stanowiska koordynatora Parlamentu ds.听w艂膮czenia spo艂ecznego Rom贸w, kt贸re obejmowa艂by jeden z听wiceprzewodnicz膮cych Parlamentu, w celu zapewnienia, aby kwestie romskie by艂y uwzgl臋dniane w听g艂贸wnym nurcie w艂a艣ciwej polityki i听prac legislacyjnych Parlamentu; jednocze艣nie apeluje, aby ustanowiono sie膰 uwzgl臋dniania problematyki Rom贸w, kt贸rej przewodniczy膰 i听kt贸r膮 koordynowa膰 b臋dzie Komisja Wolno艣ci Obywatelskich, Sprawiedliwo艣ci i听Spraw Wewn臋trznych, a听w听jej sk艂ad wejdzie przedstawiciel ka偶dej komisji Parlamentu Europejskiego, w听celu uzupe艂nienia i听wzmocnienia pracy koordynatora, co zapewni efekt synergii i zagwarantuje, 偶e powi膮zane i听z艂o偶one problemy, z听kt贸rymi zmaga si臋 spo艂eczno艣膰 romska, zostan膮 rozwi膮zane w听ramach kompleksowego, horyzontalnego podej艣cia; uwa偶a, 偶e zar贸wno koordynator Parlamentu, jak i sie膰 ds. w艂膮czania Rom贸w do g艂贸wnego nurtu polityki powinny 艣ci艣le wsp贸艂pracowa膰 z Zespo艂em Mi臋dzypartyjnym ds. R贸偶norodno艣ci i Walki z Rasizmem;

31.听听zwraca uwag臋 na dodatkowe wyzwania zwi膮zane ze swobodnym przep艂ywem os贸b w听UE oraz sytuacj膮 Rom贸w uciekaj膮cych przed wojn膮 w听Ukrainie i听na potrzeb臋 wzmocnionej wsp贸艂pracy w听tym zakresie mi臋dzy pa艅stwami cz艂onkowskimi; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie, aby podj臋艂y skuteczne dzia艂ania przeciwko segregacji migrant贸w romskich w听obr臋bie UE i听uchod藕c贸w romskich z听Ukrainy oraz dzia艂ania na rzecz ich ochrony przed bezprawnymi wydaleniami i dyskryminacj膮 w听dost臋pie do podstawowych us艂ug, zw艂aszcza w听dziedzinie mieszkalnictwa, edukacji i听zatrudnienia; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do zapewnienia, aby uchod藕cy, w tym Romowie, nie byli profilowani czy听dyskryminowani w听przypadku ubiegania si臋 o听tymczasow膮 ochron臋 na podstawie dyrektywy w听sprawie tymczasowej ochrony ani zmuszani do ubiegania si臋 o听azyl, oraz wzywa je , aby anga偶owa艂y organizacje spo艂ecze艅stwa obywatelskiego w听zagwarantowanie wsparcia rzeczowego, bezp艂atnego transportu i听zakwaterowania w taki sam spos贸b wszystkim osobom uciekaj膮cym z听Ukrainy; wzywa pa艅stwa cz艂onkowskie do wzmo偶enia wysi艂k贸w na rzecz w艂a艣ciwego egzekwowania rejestracji akt贸w urodzenia romskich dzieci, aby wyeliminowa膰 problem bezpa艅stwowo艣ci dzieci w艣r贸d spo艂eczno艣ci romskich w听ca艂ej UE;

32.听听odnotowuje strategiczny plan dzia艂ania Rady Europy na rzecz integracji Rom贸w i听Traweler贸w (2020鈥�2025); wzywa Komisj臋 i听pa艅stwa cz艂onkowskie, aby wraz z Rad膮 Europy nadal 艂膮czy艂y wysi艂ki na rzecz wspierania r贸wnych szans, r贸偶norodno艣ci i听w艂膮czenia spo艂ecznego oraz walki z听dyskryminacj膮 i听antycyganizmem;

33.听听zwraca uwag臋, 偶e programy i instrumenty, takie jak Erasmus Plus i gwarancja dla m艂odzie偶y, stwarzaj膮 mo偶liwo艣ci dla m艂odych ludzi ze 艣rodowisk defaworyzowanych oraz dla Rom贸w i ich organizacji;

o
o听听听o

34.听听zobowi膮zuje swoj膮 przewodnicz膮c膮 do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 180 z 19.7.2000, s. 22. (2) Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16. (3) Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3. (4) Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55. (5) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 112. (6) Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 36. (7) Dz.U. C 449 z 23.12.2020, s. 2. (8) Dz.U. C 362 z 8.9.2021, s. 8. (9) Dz.U. C 385 z 22.9.2021, s. 104. (10) Dz.U. C 456 z 10.11.2021, s. 145. (11) Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 146. (12) Teksty przyj臋te, P9_TA(2022)0120. (13) Dz.U. C 93 z 19.3.2021, s. 1. (14) Dz.U. L 223 z 22.6.2021, s. 14. (15) Dz.U. L 212 z 7.8.2001, s. 12. (16) O艣wiadczenie FEANTSA pt. 鈥濼he Housing Situation for Roma in the EU Remains Difficult鈥� [Sytuacja mieszkaniowa Rom贸w w UE pozostaje trudna]. (17) Sprawozdanie specjalne nr 14/2016 Europejskiego Trybuna艂u Obrachunkowego: (18) Biuletyn FRA pt. 鈥濩oronavirus pandemic in the EU 鈥� Impact on Roma and Travellers鈥� [Pandemia koronawirusa w UE 鈥� wp艂yw na Rom贸w i Traweler贸w]. (19) Briefing Europejskiej Sieci ds. Bezpa艅stwowc贸w pt. 鈥濻tateless people and people at risk statelessness forcibly displaced from Ukraine鈥� [Bezpa艅stwowcy i osoby zagro偶one bezpa艅stwowo艣ci膮 przesiedlone z Ukrainy]. (20) Art. 25 Powszechnej deklaracji praw cz艂owieka ONZ. (21) Stanowisko UNICEF z czerwca 2012 r. pt. 鈥濼he Right of Roma Children to Education鈥� [Prawo dzieci romskich do edukacji], (22) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i听Rady 2008/98/WE z听dnia 19 listopada 2008 r. w听sprawie odpad贸w oraz uchylaj膮ca niekt贸re dyrektywy, Dz.U. L 312 z听22.11.2008, s. 3. (23) Wniosek Komisji dotycz膮cy dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w 偶ycie zasady r贸wnego traktowania os贸b bez wzgl臋du na religi臋 lub 艣wiatopogl膮d, niepe艂nosprawno艣膰, wiek lub orientacj臋 seksualn膮.