Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 kwietnia 2024 r. w sprawie Azerbejdżanu, w szczególności represji wobec społeczeństwa obywatelskiego oraz sytuacji dr. Gubada Ibadoglu i Ilhamiza Gulijewa ()
Parlament Europejski,
–uwzględniając swoje poprzednie rezolucje wsprawie Azerbejdżanu,
A.mając na uwadze, że Azerbejdżan nasilił represje wobec społeczeństwa obywatelskiego, aktywistów i mediów, które zachowały jeszcze niezależność, takich jak Abzas Media, w postaci zatrzymań i nękania sądowego; mając na uwadze, że według organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Azerbejdżanie jest obecnie niemal 300 więźniów politycznych; mając na uwadze, że w prowadzonym przez Freedom House światowym rankingu wolności Azerbejdżan jest w 2024 r. jednym z krajów o najniższym poziomie wolności i plasuje się za Rosją i Białorusią;
B.mając na uwadze, że w lipcu 2023 r. władze Azerbejdżanu aresztowały Gubada Ibadoglu, ekonomistę politycznego i opozycjonistę, i przetrzymywały go w areszcie do 22 kwietnia 2024 r., kiedy to areszt policyjny zamieniły na areszt domowy; mając na uwadze, że od czasu aresztowania stan zdrowia Gubada Ibadoglu znacznie się pogorszył w wyniku tortur, nieludzkich warunków przetrzymywania i nieudzielenia odpowiedniej opieki medycznej, a jego życie jest zagrożone;
C.mając na uwadze, że 4 grudnia 2023 r. obrońca praw człowieka Ilhamiz Gulijew został arbitralnie aresztowany na podstawie niejasnych oskarżeń o handel narkotykami, po tym jak zeznał jako sygnalista, że policja fałszuje dowody przeciw krytykom rządu; mając na uwadze, że grozi mu do 12 lat więzienia;
1.wzywa Azerbejdżan do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Ilhamiza Gulijewa; zauważa, że Gubad Ibadoglu został zwolniony z aresztu policyjnego i umieszczony w areszcie domowym, oraz apeluje do władz Azerbejdżanu, aby zniosły nałożony na niego zakaz opuszczania kraju i wycofały wszystkie stawiane mu zarzuty; wzywa Azerbejdżan, aby niezwłocznie umożliwił Gubadowi Ibadoglu przejście niezależnego badania lekarskiego, które przeprowadziłby wybrany przez niego lekarz, oraz pozwolił na jego leczenie za granicą;
2.wzywa Azerbejdżan do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich pozostałych więźniów politycznych, w tym Tofiga Jagublu, Akifa Gurbanowa, Bachtijara Hadżijewa, obrońców praw człowieka i dziennikarzy takich jak Ulvi Hasanli, Sevinc Vaqifgizi, Nargiz Absalamowa, Hafiz Babali, Elnara Gasimowa, Aziz Orujow, Rufat Muradli, Avaz Zeynalli, Elnur Szukurow, Alasgar Mammadli, Farid Ismajiłow, a także obywateli innych państw, w tym UE;
3.przypomina władzom Azerbejdżanu o obowiązku poszanowania godności ludzkiej i podstawowych wolności oraz wzywa je do uchylenia represyjnych przepisów, które spychają niezależne organizacje pozarządowe i media na margines prawa;
4.uważa, że naruszeń praw człowieka, do jakich dochodzi w Azerbejdżanie, nie da się pogodzić z przygotowaniami tego kraju do konferencji COP29, która ma się odbyć w Baku; domaga się od organizatorów zadbania o to, by w umowie z Azerbejdżanem jako państwem goszczącym konferencję zapisać i zagwarantować wszystkie prawa człowieka, podstawowe wolności i rzeczywisty udział społeczeństwa obywatelskiego;
5.apeluje, aby Komisja rozważyła zawieszenie partnerstwa strategicznego z Azerbejdżanem w dziedzinie energii; nalega na uzależnienie wszelkich przyszłych umów o partnerstwie od uwolnienia wszystkich więźniów politycznych i poprawy ogólnej sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju;
6.wzywa specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka, aby wystąpił o możliwość spotkania się z więźniami politycznymi w Azerbejdżanie;
7.ponawia apel, aby w ramach globalnego systemu sankcji UE za naruszenia praw człowieka nałożyć sankcje na urzędników azerbejdżańskich, którzy dopuścili się poważnych naruszeń praw człowieka;
8.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwom członkowskim, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Azerbejdżanu.