Ϸվ

Projekt rezolucji - B9-0397/2023Projekt rezolucji
B9-0397/2023

PROJEKT REZOLUCJIw sprawie sytuacji w Górskim Karabachu po ataku Azerbejdżanu i utrzymującego się zagrożenia dla Armenii

2.10.2023-()

złożony w następstwie oświadczeń Rady i Komisji
zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu

Pedro Marques, Tonino Picula, Marina Kaljurand, Evin Incir
w imieniu grupy S&D

Patrz też projekt wspólnej rezolucjiRC-B9-0393/2023

ʰdzܰ:
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury:
B9-0397/2023
Teksty złożone :
B9-0397/2023
Debaty :
Teksty przyjęte :

9‑0397/2023

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Górskim Karabachu po ataku Azerbejdżanu i utrzymującego się zagrożenia dla Armenii

()

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Armenii i Azerbejdżanu, w szczególności rezolucję z 19 stycznia 2023 r. w sprawie konsekwencji humanitarnych blokady w Górskim Karabachu[1], rezolucję z 10 marca 2022 r. w sprawie niszczenia dziedzictwa kulturowego w Górskim Karabachu[2] oraz rezolucję z 20 maja 2021 r. w sprawie jeńców wojennych pojmanych w czasie ostatniego konfliktu między Armenią a Azerbejdżanem[3],

uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z 21 września 2023 r. w sprawie ostatnich wydarzeń w Górskim Karabachu,

uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

uwzględniając IV konwencję genewską o ochronie osób cywilnych podczas wojny,

uwzględniając podstawowe zasady Grupy Mińskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) z 2009 r.,

uwzględniając trójstronne oświadczenie Armenii, Azerbejdżanu i Rosji z 9 listopada 2020 r.,

uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.mając na uwadze, że 19 września 2023 r. Azerbejdżan przeprowadził niczym nieuzasadniony atak na Górski Karabach, w wyniku którego kilkaset osób, w tym cywilów i osób znajdujących się w szczególnie trudnym położeniu, poniosło śmierć lub zostało rannych, a dziesiątki tysięcy musiało porzucić swoje domy;

B.mając na uwadze, że przed tą napaścią zbrojną Azerbejdżan przez dziewięć miesięcy, od 12 grudnia 2022 r., blokował korytarz laczyński – jedyny korytarz lądowy między zamieszkałym przez Ormian Górskim Karabachem a Armenią, na którym ponadto w kwietniu 2023 r. utworzył punkt kontrolny, naruszając trójstronne oświadczenie Armenii, Azerbejdżanu i Rosji z 9 listopada 2020 r. – oraz gromadził wojska wokół Górskiego Karabachu i wzdłuż granicy z Armenią, a azerbejdżańscy przywódcy stosowali agresywną, zaogniającą konflikt retorykę;

C.mając na uwadze, że tzw. siły pokojowe Rosji, obecne na tym terenie na mocy trójstronnego oświadczenia z 9 listopada 2020 r., nie zareagowały ani gdy Azerbejdżan zablokował korytarz laczyński, ani gdy ustanowił punkt kontrolny, ani gdy przeprowadził atak wojskowy;

D.mając na uwadze, że użycie siły wojskowej, by rozwiązać spór polityczny, stanowi naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych;

E.mając na uwadze, że 20 września 2023 r. Azerbejdżan i przedstawiciele Ormian z Górskiego Karabachu podpisali porozumienie o zawieszeniu broni, na mocy którego lokalne siły obronne zgodziły się same się rozwiązać; mając jednak na uwadze, że odnotowano wiele przypadków naruszania zawieszenia broni;

F.mając na uwadze, że UE w pełni popiera suwerenność i integralność terytorialną Armenii i Azerbejdżanu oraz aktywnie wspiera starania na rzecz pokojowego rozstrzygnięcia sporu o Górski Karabach z poszanowaniem praw lokalnej ludności, czego przykładem są działania Specjalnego Przedstawiciela UE w Regionie Kaukazu Południowego i ds. Kryzysu w Gruzji oraz ostatnia tura rozmów między Armenią a Azerbejdżanem, w której mediatorem był przewodniczący Rady Europejskiej;

G.mając na uwadze, że Azerbejdżan ma obowiązek zapewnić Ormianom w Górskim Karabachu absolutne bezpieczeństwo oraz w pełni szanować ich prawa, z czego będzie musiał się rozliczyć przed społecznością międzynarodową;

1.wyraża solidarność z Ormianami z Górskiego Karabachu, gdyż 19 września 2023 r. – po trudnych miesiącach azerbejdżańskiej blokady korytarza laczyńskiego, skutkującej niedoborami podstawowych towarów, takich jak żywność i leki, połączonej z zakłóceniami w dostawach gazu i energii elektrycznej – ponownie zostali zaatakowani przez Azerbejdżan, który ostrzeliwał budynki cywilne, w wyniku czego setki osób zostały zabite lub ranne, a dziesiątki tysięcy uciekają z regionu;

2.zdecydowanie potępia napaść zbrojną Azerbejdżanu na Górski Karabach, która narusza międzynarodowe zobowiązania tego państwa, jest sprzeczna z deklarowanymi przez nie dążeniami do trwałego pokoju z Armenią i do rozwiązania wieloletniego konfliktu o Górski Karabach, a także godzi w toczące się negocjacje pokojowe między Armenią a Azerbejdżanem;

3.zdecydowanie potępia eskalację zbrojną, którą zastosował Azerbejdżan po tym, jak pozbawił lokalną ludność podstawowych towarów, między innymi żywności i leków, aby zmusić ją do ucieczki; przypomina Azerbejdżanowi, że stosowanie praktyk przymusu, aby usunąć ludność cywilną z danego terytorium, może stanowić zbrodnię przeciwko ludzkości i naruszać Konwencję ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa;

4.wzywa Azerbejdżan, by utrzymał zawieszenie broni i nie dopuszczał się kolejnych aktów przemocy, w tym mowy nienawiści, mogących prowadzić do dalszych masowych ataków na ludność, która już znajduje się w trudnej sytuacji;

5.domaga się, by Azerbejdżan zapewnił bezpieczeństwo wszystkim Ormianom z Górskiego Karabachu, z poszanowaniem Karty Narodów Zjednoczonych i wszystkich mających zastosowanie konwencji międzynarodowych, zasad międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka, zobowiązań międzynarodowych i zasad OBWE; wzywa Azerbejdżan, by pilnie przedstawił wiarygodne gwarancje bezpieczeństwa i poszanowania praw Ormian z Górskiego Karabachu oraz by omówił z ONZ, Radą Europy, OBWE i innymi organizacjami międzynarodowymi najlepsze praktyki, które zapewnią Ormianom prawa po wojnie; wzywa Azerbejdżan, by nie dopuszczał się jakichkolwiek aktów przemocy wobec ludności cywilnej Górskiego Karabachu; nalega, by wszystkie osoby składające broń objęto amnestią, co pomoże budować zaufanie w obliczu dalszych rozmów między Baku a Stepanakertem oraz jest niezbędne, by zapobiec nawrotowi przemocy;

6.wyraźnie zaznacza, że Azerbejdżan, jego przywódcy polityczni, dowództwo wojskowe i wszyscy sprawcy domniemanych zbrodni wojennych zostaną pociągnięci do odpowiedzialności przez społeczność międzynarodową; podkreśla, że trzeba będzie zbadać wszystkie zarzuty dotyczące zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni ludobójstwa;

7.jest głęboko zaniepokojony sytuacją humanitarną w Górskim Karabachu, która uległa znacznemu pogorszeniu w wyniku celowych działań Azerbejdżanu podczas dziewięciomiesięcznej blokady korytarza laczyńskiego; dlatego domaga się, aby Azerbejdżan umożliwił Międzynarodowemu Czerwonemu Krzyżowi i odpowiednim agencjom ONZ niezakłócone dostarczanie pomocy humanitarnej do ludności w potrzebie i aby w tym celu ponownie całkowicie otworzył korytarz laczyński zgodnie z nakazami Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z lutego i lipca 2023 r.;

8.z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą przez Komisję dodatkową pomoc humanitarną dla potrzebujących w Górskim Karabachu i dla osób uciekających z regionu; apeluje jednak, aby Komisja znacznie zwiększyła pomoc humanitarną oraz oferowane wsparcie polityczne i praktyczne, również po to, by Armenii łatwiej było uporać się z masową migracją mieszkańców Górskiego Karabachu uciekających przed wojną, przemocą fizyczną i realnym zagrożeniem życia;

9.w pełni popiera apele o szybkie wysłanie do Górskiego Karabachu misji pokojowej ONZ, aby skutecznie zapewniać bezpieczeństwo Ormian w Górskim Karabachu; podkreśla, że rażąca bezczynność obecnych na miejscu rosyjskich tak zwanych sił pokojowych ewidentnie świadczy o tym, że Rosja nie tylko nie zdołała ochronić praw mieszkańców Górskiego Karabachu, ale i nie wykazała nawet odrobiny woli politycznej;

10.wzywa Azerbejdżan do niezwłocznego i szczerego zaangażowania się w kompleksowy i przejrzysty dialog z Ormianami z Górskiego Karabachu, aby zapewnić poszanowanie ich praw i zagwarantować im bezpieczeństwo, w tym prawo do godnego i bezpiecznego życia we własnych domach, prawo do ziemi i własności, możliwość zachowania odrębnej tożsamości i pełnego korzystania z praw obywatelskich, kulturalnych, społecznych i religijnych;

11.popiera apel – wygłoszony przez wysokiego przedstawiciela na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ 22 września 2023 r. – o wznowienie rozmów między Armenią a Azerbejdżanem na temat wszystkich nierozstrzygniętych kwestii w celu zawarcia traktatu pokojowego; jest zadowolony, że na tym samym posiedzeniu UE ponownie zobowiązała się dalej ułatwiać dialog między wszystkimi stronami, zwłaszcza pod auspicjami przewodniczącego Rady Europejskiej i przy wsparciu specjalnego przedstawiciela UE, oraz zwrócić szczególną uwagę na sytuację w prowincji Sjunik na południu Armenii, aby zapewnić ogólny i trwały pokój z korzyścią dla wszystkich mieszkańców regionu;

12.wzywa Azerbejdżan, aby potwierdził jednoznaczne zobowiązanie do przestrzegania deklaracji z Ałmatów z 1991 r. gwarantującej integralność terytorialną Armenii i Azerbejdżanu oraz aby zgodził się na wyznaczenie granicy między oboma krajami zgodnie z literą i duchem deklaracji z Ałmatów z 1991 r.;

13.apeluje, aby znacząco wzmocnić misję UE w Armenii (EUMA) dzięki zwiększeniu jej zasobów ludzkich, finansowych i technicznych oraz aby działać na rzecz rozszerzenia jej mandatu na obie strony granicy między Armenią a Azerbejdżanem i tym samym skutecznie przyczynić się do bezpieczeństwa mieszkańców i budowania zaufania oraz pomóc zapobiegać dalszej eskalacji zbrojnej i przemocy na granicach Armenii; wzywa Radę, aby ponownie rozważyła udzielenie Armenii wsparcia z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju;

14.jest głęboko przekonany, że z moralnego punktu widzenia negocjacje w sprawie przyszłej umowy o partnerstwie z krajem, który rażąco narusza zasady prawa międzynarodowego i swoje zobowiązania międzynarodowe i jest przez to niesolidnym i niewiarygodnym partnerem, są dla UE nie do przyjęcia; wzywa zatem wysokiego przedstawiciela i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do zawieszenia negocjacji w sprawie odnowionej umowy o partnerstwie do czasu, aż Azerbejdżan udowodni, że jest faktycznie gotowy przestrzegać praw Ormian w Górskim Karabachu i zapewniać im bezpieczeństwo – nie tylko słowami, ale przede wszystkim czynami;

15.apeluje, aby Rada zrewidowała stosunki UE z Azerbejdżanem oraz nałożyła ukierunkowane i indywidualne sankcje na władze Azerbejdżanu odpowiedzialne za obecną sytuację; wzywa Komisję, by pilnie zrewidowała „strategiczne partnerstwo” z Azerbejdżanem w dziedzinie energii, ponieważ Azerbejdżan niejednokrotnie nie wywiązywał się ze swoich zobowiązań międzynarodowych, w tym zobowiązań podjętych w trakcie rozmów, w których pośredniczyła UE, oraz wynikających z wiążących przepisów prawa międzynarodowego; zauważa, że w obliczu napaści Azerbejdżanu na Armenię we wrześniu 2022 r., nieuzasadnionego użycia siły wobec ludności Górskiego Karabachu, w tym przymusowych wysiedleń, we wrześniu 2023 r. i alarmującej sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju rozwijanie takiego „partnerstwa strategicznego” jest niezgodne z celami polityki zagranicznej UE określonymi w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej; jest poważnie zaniepokojony tym, że Azerbejdżan importuje rosyjski gaz, a Rosja ma znaczny udział w produkcji i transporcie azerbejdżańskiego gazu do UE, co jest sprzeczne z celem UE zakładającym osłabienie zdolności Rosji do kontynuowania wojny napastniczej przeciwko Ukrainie przez zmniejszenie dochodów Rosji z eksportu ropy naftowej i gazu do UE;

16.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także prezydentowi, rządowi i parlamentowi Armenii oraz Azerbejdżanu.

Ostatnia aktualizacja: 4 października 2023
Informacja prawna-Polityka ochrony prywatności