L-impatt tal-produzzjoni tat-tessuti u l-iskart fuq l-ambjent (infografika)
Bil-moda mgħaġġla, il-kwantità ta’ ħwejjeġ prodotti u mormija splodiet. Skopri aktar dwar l-impatti ambjentali u s-soluzzjonijiet tal-UE.
Il-moda mgħaġġla hija l-provvista kostanti ta’ stili ġodda bi prezzijiet baxxi ħafna.
Biex tindirizza l-impatt fuq l-ambjent, l-UE trid tnaqqas l-iskart tat-tessuti u żżid iċ-ċiklu tal-ħajja u r-riċiklaġġ tat-tessuti. Dan huwa parti mill-pjan biex tinkiseb ekonomija ċirkolari sal-2050.
Konsum żejjed ta’ riżorsi naturali
Il-produzzjoni tat-tessuti teħtieġ ħafna ilma, kif ukoll l-art biex jitkabbru l-qoton u fibri oħra.
Biex isir t-shirt wieħed tal-qoton, skont l-istimi huwa meħtieġ 2,700 litru ta’ ilma ħelu; dan huwa biżżejjed biex jissodisfa l-ħtiġijiet tax-xorb ta’ persuna waħda għal sentejn u nofs.
Is-settur tat-tessuti kien it-. F’dik is-sena, kien hemm medja għal kull ċittadin tal-UE.
Tniġġis tal-ilma
Il-produzzjoni tat-tessuti hija stmata li hija responsabbli għal madwar 20% tat-tniġġis globali tal-ilma nadif mill-prodotti taż-żebgħa u l-irfinar.
Ħasla waħda tal-ħwejjeġ tal-poliester tista’ tarmi 700,000 fibra tal-mikroplastika li jistgħu jispiċċaw fil-katina tal-ikel. Il-maġġoranza tal-mikroplastiċi mit-tessuti jiġu rilaxxati matul l-ewwel ftit ħasliet. Il-moda mgħaġġla hija bbażata fuq il-produzzjoni tal-massa, prezzijiet baxxi u l-volumi ta’ bejgħ għolja li tippromwovi bosta l-ewwel ħasliet.
Il-ħasil tal-prodotti sintetiċi jwassal għall-akkumulazzjoni ta' aktar minn nofs miljun tunnellata ta' mikroplastik fil-qiegħ tal-oċeani kull sena. Minbarra din il-problema globali, it-tniġġis iġġenerat mill-produzzjoni tal-ħwejjeġ għandu impatt devastanti fuq .
Emissjonijiet ta’ gassijiet serra
Skont l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, ix-xiri tat-tessuti fl-UE fl-2020 iġġenera madwar 270kg ta’ emissjonijiet ta’ CO2 għal kull persuna. Dan ifisser li l-prodotti tat-tessuti kkunsmati fl-UE ġġeneraw emissjonijiet ta’ gassijiet serra ta’ 121 miljun tunnellata.
L-iskart tat-tessuti jispiċċa fil-landfills u r-rata ta’ riċiklaġġ hija baxxa
Il-mod kif in-nies teħles mill-ħwejjeġ mhux mixtieqa nbidel ukoll, bl-oġġetti jintremew aktar milli mogħtija. Inqas minn nofs il-ħwejjeġ użati jinġabru għall-użu mill-ġdid jew għar-riċiklaġġ, u fi ħwejjeġ ġodda, peress li t-teknoloġiji li jippermettu li l-ħwejjeġ jiġu riċiklati f’fibri verġni għadhom qed jibdew jitfaċċaw.
1% biss
tal-ħwejjeġ użati huma riċiklati fi ħwejjeġ ġodda
Bħala medja, l-Ewropej jużaw kważi 26 kilo ta’ tessuti u jarmu madwar 11-il kilo minnhom kull sena. Il-ħwejjeġ użati jistgħu jiġu esportati barra mill-UE, iżda fil-biċċa l-kbira tagħhom (87%) jiġu inċinerati jew mormija f’landfill.
Iż-żieda fil-moda rapida kienet kruċjali fiż-żieda fil-konsum, parzjalment xprunata mill-media soċjali u l-industrija li ġabu xejriet tal-moda għal aktar konsumaturi b’pass aktar mgħaġġel milli fil-passat.
L-istrateġiji l-ġodda biex tiġi indirizzata din il-kwistjoni jinkludu l-iżvilupp ta’ mudelli ġodda ta’ negozju għall-kiri tal-ħwejjeġ, id-disinn ta’ prodotti b’mod li jagħmel l-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ aktar faċli (il-moda ċirkolari), li l-konsumaturi jiġu konvinti jixtru inqas ħwejjeġ ta’ kwalità aħjar (moda baxxa) u li b’mod ġenerali tiġi direġuta l-imġiba tal-konsumatur lejn għażliet aktar sostenibbli.
L-istrateġija tal-UE għal tessuti sostenibbli u ċirkolari
Bħala parti mill-pjan ta’ azzjoni tal-ekonomija ċirkolari, f’ strateġija ġdida biex it-tessuti jsiru aktar durabbli, li jistgħu jissewwew, li jistgħu jerġgħu jintużaw u li jiġu riċiklati, tiġi indirizzata l-moda rapida u tiġi stimulata l-innovazzjoni fi ħdan is-settur.
L-istrateġija l-ġdida tinkludi rekwiżiti ġodda tal-ekodisinn għat-tessuti, informazzjoni aktar ċara, Passaport tal-Prodotti Diġitali u titlob lill-kumpaniji ڲħ r-responsabbiltà u jaġixxu biex jimminimizzaw l-impronti tal-karbonju u ambjentali tagħhom.
F'Ġunju, il-Membri tal-PE ressqu proposti għal miżuri aktar stretti tal-UE biex jitwaqqfu l-produzzjoni u l-konsum eċċessivi tat-tessuti. Ir-rapport tal-Parlament jitlob li t-tessuti jiġu prodotti b’rispett għad-drittijiet tal-bniedem, soċjali u tax-xogħol, kif ukoll l-ambjent u l-benessri tal-annimali.
Miżuri tal-UE dwar l-iskart tat-tessuti
L-UE għandha Ekotikketta tal-UE li l-produtturi li jirrispettaw il-kriterji ekoloġiċi jistgħu japplikaw għall-oġġetti. Dan jagħti aktar viżibilità lill-prodotti li jinkludu inqas sustanzi ta' ħsara u jikkawżaw inqas tniġġis tal-ilma u tal-arja.
Fl-2018, id-direttiva dwar l-iskart ġiet approvata mill-Parlament. L-istrateġija tal-Kummissjoni tinkludi wkoll miżuri biex tiġi indirizzata l-preżenza ta’ kimiċi perikolużi, tappella lill-produtturi biex jieħdu r-responsabbiltà għall-prodotti tagħhom tul il-katina tal-valur, inkluż meta jsiru skart, u timmira li tgħin lill-konsumaturi jagħżlu tessuti sostenibbli.
Il-Parlament Ewropew ressaq ideat għal bidliet fir-regoli dwar l-iskart tat-tessuti f'Marzu 2024. Ir-reviżjoni tad-direttiva dwar l-iskart se tintroduċi skemi estiżi ta' responsabbiltà tal-produttur. Dan ifisser fil-prattika li l-produtturi tat-tessuti, bħal ħwejjeġ, kpiepel, żraben, aċċessorji, kif ukoll kumpaniji oħra li jqiegħdu tali prodotti fis-suq uniku Ewropew, se jkollhom ikopru l-ispejjeż għall-ġbir separat, s-separazzjoni u r-riċiklaġġ.
Filwaqt li l-Kummissjoni pproponiet li l-iskemi ta’ responsabbiltà estiża tal-produttur għandhom jiġu introdotti 30 xahar wara d-dħul fis-seħħ tad-direttiva, il-Membri tal-PE għamlu pressjoni għal 18-il xahar. Barra minn hekk, il-pajjiżi tal-UE jkunu obbligati li jiġbru t-tessuti separatament sal-1 ta’ Jannar 2025 għall-użu mill-ġdid, it-tħejjija għall-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ.
"Aħna nitolbu mira ta' tnaqqis tal-iskart tat-tessuti, b'sorveljanza tat-tessuti użati esportati", qalet ir-rapporteur tal-Parlament Anna Zalewska (ECR, il-Polonja). Sejħet ukoll għal infrastruttura aħjar għall-ġbir separat tat-tessuti u separazzjoni aktar effiċjenti tal-iskart muniċipali, sabiex oġġetti li jistgħu jiġu riċiklati jiġu estratti qabel jintbagħtu fl-inċineratur jew fil-landfill.
Il-passi li jmiss
In-negozjati mal-Kunsill se jsiru mill-Parlament li jmiss, li se jiġi elett fl-elezzjonijiet Ewropej bejn is-6 u d-9 ta’ Ġunju 2024. F'Malta l-elezzjonijiet Ewropej se jsiru fit-8 ta' Ġunju.
Aktar dwar l-iskart fl-UE
- Ġestjoni sostenibbli tal-iskart: dak li qed tagħmel l-UE
- Regoli ġodda tal-UE għal batteriji aktar sostenibbli u etiċi
- L-iskart-e fl-UE: fatti u ċifri (infografika)
- Strateġija tal-UE biex jinqata' l-iskart tal-plastik: aktar riċiklaġġ, projbizzjoni fuq il-mikroplastik
- Kif jista’ jitnaqqas l-iskart mill-imballaġġ fl-UE? (infografika)
- It-tnaqqis tal-ħela tal-ikel: X’inhuma l-azzjonijiet tal-UE?