合法博彩网站

MOZZJONI G摩AL RI呕OLUZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW

dwar ir-rapporti tal-Kummissjoni tal-2023 u l-2024 dwar il-Kosovo

()

Il-Parlament Ewropew,

鈥�听wara li kkunsidra l-Ftehim ta鈥� Stabbilizzazzjoni u Asso膵jazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Komunit脿 Ewropea tal-Ener摹ija Atomika, minn na魔a, u l-Kosovo, min-na魔a l-o魔ra[1], li da魔al fis-se魔魔 fl-1听ta鈥櫶鼳pril听2016,

鈥�听wara li kkunsidra l-applikazzjoni tal-Kosovo biex jissie魔eb fl-Unjoni Ewropea tal-15听ta鈥櫶鼶i膵embru听2022,

鈥�听wara li kkunsidra l-applikazzjoni tal-Kosovo biex jissie魔eb fil-Kunsill tal-Ewropa tat-12听ta鈥櫶齅ejju听2022,

鈥�听wara li kkunsidra l-ftehim qafas bejn l-Unjoni Ewropea u l-Kosovo dwar il-prin膵ipji 摹enerali g魔all-parte膵ipazzjoni tal-Kosovo fi programmi tal-Unjoni[2], fis-se魔魔 mill-1听ta鈥櫶鼳wwissu听2017,

鈥�听wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1529 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta鈥� Settembru 2021 li jistabbilixxi l-Istrument g魔all-Assistenza ta鈥� Qabel l-Ade偶joni (IPA III)[3],

鈥�听wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2024/1449 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta鈥� Mejju 2024 dwar l-istabbiliment tal-Fa膵ilit脿 g魔ar-Riforma u t-Tkabbir g魔all-Balkani tal-Punent[4],

鈥�听wara li kkunsidra l-konklu偶jonijiet tal-Presidenza tal-laqg魔a tal-Kunsill Ewropew f鈥橳essalonika tad-19 u l-20听ta鈥櫶�臓unju听2003,

鈥�听wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tas-Summits bejn l-UE u l-Balkani tal-Punent tas-17 ta鈥� Mejju 2018 f鈥橲ofija, tas-6 ta鈥� Mejju 2020 f鈥橺agreb, tas-6 ta鈥� Ottubru 2021 fi Brdo pri Kranju, tas-6 ta鈥� Di膵embru 2022 f鈥橳irana, tat-13 ta鈥� Di膵embru 2023 fi Brussell, u tat-18 ta鈥� Di膵embru 2024 fi Brussell,

鈥�听wara li kkunsidra l-Pro膵ess ta鈥� Berlin varat fit-28听ta鈥櫶鼳wwissu听2014,

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta鈥� Frar 2020 intitolata 鈥淚t-titjib tal-pro膵ess tal-ade偶joni 鈥� Perspettiva kredibbli tal-UE g魔all-Balkani tal-Punent鈥� (),

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6听ta鈥櫶齇ttubru听2020 intitolata 鈥淧jan Ekonomiku u ta鈥� Investiment g魔all-Balkani tal-Punent鈥� (),

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8听ta鈥櫶齆ovembru听2023 intitolata 鈥淜omunikazzjoni tal-2023 dwar il-Politika tat-Tkabbir tal-UE鈥� (), akkumpanjata mid-dokument ta鈥� 魔idma tal-persunal tal-Kummissjoni intitolat 鈥淜osovo 2023听Report鈥� (Rapport听2023 dwar il-Kosovo) (SWD(2023)0692),

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8听ta鈥櫶齆ovembru听2023 intitolata 鈥淧jan 摹did ta鈥� tkabbir g魔all-Balkani tal-Punent鈥� (),

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta鈥� Marzu 2024 dwar ir-riformi ta鈥� qabel it-tkabbir u r-rie偶ami tal-politika (),

鈥�听wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30听ta鈥櫶齇ttubru听2024 intitolata 鈥淜omunikazzjoni tal-2024 dwar il-Politika tat-Tkabbir tal-UE鈥� (), akkumpanjata mid-dokument ta鈥� 魔idma tal-persunal tal-Kummissjoni intitolat 鈥淜osovo 2024听Report鈥� (Rapport听2024 dwar il-Kosovo) (SWD(2024)0692),

鈥�听wara li kkunsidra s-sommarju 摹enerali u l-valutazzjonijiet tal-pajji偶i mill-Kummissjoni, tal-31 ta鈥� Mejju 2023 u tat-13 ta鈥� 臓unju 2024, tal-programm ta鈥� riforma ekonomika tal-Kosovo,

鈥�听wara li kkunsidra l-konklu偶jonijiet kon摹unti tad-Djalogu Ekonomiku u Finanzjarju bejn l-UE u l-Balkani tal-Punent u t-Turkija, adottati mill-Kunsill fis-16 ta鈥� Mejju 2023 u l-konklu偶jonijiet kon摹unti tad-Djalogu Ekonomiku u Finanzjarju bejn l-UE u s-S魔ab tal-Balkani tal-Punent, it-Turkija, il-Georgia, ir-Repubblika tal-Moldova u l-Ukrajna, adottati mill-Kunsill fl-14 ta鈥� Mejju 2024,

鈥�听wara li kkunsidra r-Ri偶oluzzjoni听1244 tal-Kunsill tas-Sigurt脿 tan-NU tal-10听ta鈥櫶�臓unju听1999, l-opinjoni konsultattiva tal-Qorti Internazzjonali tal-臓ustizzja (QI臓) tat-22听ta鈥櫶齃ulju听2010 dwar il-konformit脿 mad-dritt internazzjonali tad-dikjarazzjoni unilaterali ta鈥� indipendenza fir-rigward tal-Kosovo, u r-Ri偶oluzzjoni听64/298 tal-Assemblea 臓enerali tan-NU tad-9听ta鈥櫶齋ettembru听2010 li rrikonoxxiet il-kontenut tal-opinjoni tal-QI臓 u laqg魔et id-disponibbilt脿 tal-UE li tiffa膵ilita d-djalogu bejn is-Serbja u l-Kosovo,

鈥�听wara li kkunsidra l-ewwel ftehim dwar il-prin膵ipji li jirregolaw in-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet bejn is-Serbja u l-Kosovo tad-19听ta鈥櫶鼳pril听2013, l-ftehimiet tal-25听ta鈥櫶鼳wwissu听2015, u d-djalogu ffa膵ilitat mill-UE li g魔adu g魔addej g魔an-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet,

鈥�听wara li kkunsidra l-Ftehim ta鈥� Brussell tas-27 ta鈥� Frar 2023 u l-Ftehim ta鈥� Ohrid tat-18 ta鈥� Marzu 2023 u l-anness ta鈥� implimentazzjoni tieg魔u,

鈥�听wara li kkunsidra d-De膵i偶joni tal-Kunsill (PESK)听2023/1095 tal-5听ta鈥櫶�臓unju听2023 li temenda l-Azzjoni Kon摹unta听2008/124/PESK dwar il-Missjoni tal-Unjoni Ewropea g魔all-Istat tad-Dritt fil-Kosovo (EULEX Kosovo)[5], li estendiet il-mandat tal-missjoni sal-14听ta鈥櫶�臓unju听2025,

鈥�听wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2023/850 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta鈥� April 2023 li jemenda r-Regolament (KE) Nru 2018/1806 li jelenka l-pajji偶i terzi li 膵-膵ittadini tag魔hom g魔andhom ikollhom vi偶a fil-pussess tag魔hom meta jaqsmu l-fruntieri esterni u dawk li 膵-膵ittadini tag魔hom huma e偶enti minn dik il-魔tie摹a (Kosovo)[6],

鈥�听wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Missjoni ta鈥� Osservazzjoni Elettorali tal-Unjoni Ewropea dwar l-elezzjonijiet muni膵ipali tal-2021 fil-Kosovo,

鈥�听wara li kkunsidra r-rapport preliminari tal-Missjoni ta鈥� Osservazzjoni Elettorali tal-Unjoni Ewropea dwar l-elezzjonijiet parlamentari tal-2025 fil-Kosovo,

鈥�听wara li kkunsidra r-raba鈥� laqg魔a tal-Kunsill ta鈥� Stabbilizzazzjoni u ta鈥� Asso膵jazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Kosovo, li saret fi Brussell fis-7听ta鈥櫶鼶i膵embru听2021,

鈥�听wara li kkunsidra r-ri偶oluzzjonijiet pre膵edenti tieg魔u dwar il-Kosovo,

鈥�听wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet adottati fit-12-il听laqg魔a tal-Kumitat Parlamentari ta鈥� Stabbilizzazzjoni u Asso膵jazzjoni UE-Kosovo, li saret fid-9听ta鈥櫶鼶i膵embru听2024,

鈥�听wara li kkunsidra l-Indi膵i dwar il-Per膵ezzjoni tal-Korruzzjoni tal-2024 minn Transparency International,

鈥�听wara li kkunsidra l-Indi膵i Dinji tal-Libert脿 tal-Istampa tal-2024 minn Reporters ming魔ajr fruntieri,

鈥�听wara li kkunsidra r-Rapport dwar id-Demokrazija tal-2024 ta鈥� Marzu 2024 mill-Istitut Varieties of Democracy (V-Dem),

鈥�听wara li kkunsidra l-Artikolu听55 tar-Regoli ta鈥� Pro膵edura tieg魔u,

鈥�听wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat g魔all-Affarijiet Barranin (A10-0075/2025),

A.听billi l-politika tat-tkabbir hija wa魔da mill-aktar strumenti effettivi tal-politika barranija tal-UE u wa魔da mill-aktar politiki ta鈥� su膵膵ess biex ji摹u in膵entivati u m魔e摹摹a riformi fundamentali, u hija investiment strate摹iku 摹eopolitiku fil-pa膵i, l-istabbilt脿 u s-sigurt脿 fit-tul fil-kontinent kollu;

B.听billi d-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt huma l-valuri fundamentali li fuqhom hija msejsa l-UE;

C.听billi l-pro膵ess ta鈥� tkabbir tal-UE huwa g魔odda strate摹ika g魔at-tis魔i魔 tal-istabbilt脿, id-demokrazija u l-i偶vilupp ekonomiku fl-Ewropa, u kull pajji偶 tat-tkabbir huwa 摹摹udikat fuq il-merti tieg魔u stess u billi l-implimentazzjoni tar-riformi me魔tie摹a u l-konformit脿 mas-sett ta鈥� kriterji u l-valuri komuni Ewropej jiddeterminaw l-iskeda ta鈥� 偶mien u l-progress tal-ade偶joni; billi t-triq tal-Kosovo lejn is-s魔ubija fl-UE tiddependi wkoll fuq in-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet mas-Serbja;

D.听billi l-UE hija l-akbar fornitur ta鈥� appo摹摹 finanzjarju lill-Kosovo;

E.听billi l-Kosovo 摹ie so摹摹ett g魔al ind魔il barrani u kampanji ta鈥� di偶informazzjoni, b鈥檓od partikolari mir-Russja, spe膵jalment permezz tal-mezzi tal-informazzjoni nazzjonalisti Serbi, u mi膵-膴ina, permezz tas-setg魔a ta鈥� perswa偶joni, bil-g魔an li jiddestabbilizzaw l-istituzzjonijiet demokrati膵i tieg魔u, jipperikolaw il-koe偶joni tas-so膵jet脿, u jin膵itaw il-vjolenza etnika; billi l-attakk ta鈥� Banjska/Banjsk毛 f鈥橲ettembru 2023 kien segwit minn tixrid massiv ta鈥� di偶informazzjoni li kompla jaggrava t-tensjonijiet; billi l-awtoritajiet tal-Kosovo adottaw il-Li摹i dwar il-Kummissjoni Indipendenti tal-Mezzi tal-Informazzjoni (IMC) f鈥橪ulju 2024; billi, f鈥橫ejju 2024, il-Kunsill tal-Ewropa ppubblika opinjoni legali dwar l-abbozz ta鈥� li摹i dwar l-IMC, li fiha esprima t魔assib dwar 膵erti aspetti ta鈥� dan l-abbozz ta鈥� li摹i, filwaqt li pprovda rakkomandazzjonijiet dwar kif g魔andu ji摹i indirizzat dan it-t魔assib; billi t-test finali tal-Li摹i dwar l-IMC ma rriflettiex il-bi膵膵a l-kbira tar-rakkomandazzjonijiet li saru;

F.听billi l-Missjoni tal-Unjoni Ewropea g魔all-Istat tad-Dritt fil-Kosovo, mag魔rufa wkoll b魔ala EULEX, hija l-akbar missjoni 膵ivili li qatt tnediet fl-ambitu tal-politika ta鈥� sigurt脿 u ta鈥� difi偶a komuni tal-Unjoni Ewropea;

G.听billi fl-2018 u l-2023, 摹ew iffirmati petizzjonijiet minn aktar minn 500 persuna li storikament jidentifikaw lilhom infushom b魔ala Bulgari;

Impenn favur l-ade偶joni mal-UE

1.听Ifa魔魔ar l-impenn tal-Kosovo favur l-ade偶joni mal-UE, li jirrifletti g魔a偶la 摹eopolitika strate摹ika 膵ara, u l-appo摹摹 qawwi kontinwu ta膵-膵ittadini tieg魔u g魔at-triq Ewropea tal-Kosovo; itenni li l-Kosovo kien konsistenti fl-isforzi tieg魔u biex jintegra fl-Unjoni Ewropea;

2.听Itenni t-twemmin sod tieg魔u li l-futur tal-Kosovo jinsab fl-UE u li l-isforzi kollha biex il-Kosovo jo魔ro摹 miz-zona gri偶a huma fl-interess tal-poplu tal-Kosovo u tal-UE, spe膵jalment fil-kuntest tad-dinamika 摹eopolitika attwali fir-re摹jun, il-bidliet rapidi u importanti fil-politika dinjija u l-kompetizzjoni dejjem akbar ma鈥� re摹imi awtoritarji;

3.听Jappo摹摹ja l-applikazzjoni tal-Kosovo biex jissie魔eb fl-UE, li tirrifletti l-kunsens enormi bejn il-partiti dwar l-integrazzjoni fl-UE u g魔a偶la 摹eopolitika strate摹ika 膵ara; itenni t-talba tieg魔u lill-Istati Membri fil-Kunsill biex jag魔tu mandat lill-Kummissjoni 魔alli tippre偶enta l-kwestjonarju tag魔ha u tippre偶enta l-opinjoni tag魔ha dwar il-merti tal-applikazzjoni tal-pajji偶; jistieden lill-魔ames Stati Membri mhux rikonoxxenti, li g魔adhom ma rrikonoxxewx l-indipendenza tal-Kosovo, jag魔mlu dan ming魔ajr dewmien u b鈥檋ekk jippermettu lill-Kosovo jag魔mel progress fit-triq tieg魔u lejn l-UE fuq l-istess livell mal-pajji偶i kandidati l-o魔ra;听 fakkar fl-opinjoni konsultattiva tal-QI臓 tat-22 ta鈥� Lulju 2010, li tiddikjara li d-dikjarazzjoni unilaterali tal-indipendenza tal-Kosovo ma tiksirx id-dritt internazzjonali 摹enerali;

4.听Ifakkar li s-s魔ubija fl-Unjoni Ewropea hija bba偶ata fuq pro膵ess ibba偶at fuq il-mertu, li g魔andu b魔ala kundizzjoni l-implimentazzjoni rigoru偶a tar-riformi allinjati mal-og魔la standards Ewropej, b鈥檓od partikolari l-konformit脿 mal-kriterji ta鈥� Copenhagen u l-istat tad-dritt, u ji偶gura l-applikazzjoni effettiva tal-li摹ijiet fil-prattika; jinkora摹摹ixxi lill-Kosovo jkompli bl-isforzi tieg魔u f鈥檇an ir-rigward, billi jkompli jsa魔魔a魔 l-impenn tieg魔u g魔all-valuri u l-istandards tal-Unjoni; jis魔aq li t-tkabbir jimplika wkoll t魔ejjija bir-reqqa ta鈥� membri 摹odda potenzjali, filwaqt li jirrispetta l-istabbilt脿 ekonomika tas-suq intern, l-istandards so膵jali u ambjentali u l-funzjonament xieraq tal-istituzzjonijiet Ewropej;

5.听Jilqa鈥� l-liberalizzazzjoni tal-vi偶a, adottata f鈥橝pril 2023 u fis-se魔魔 mill-1 ta鈥� Jannar 2024, b魔ala ri偶ultat tan摹ibbli tar-relazzjonijiet dejjem eqreb tal-Kosovo mal-UE u b魔ala evidenza tal-isforzi tal-Kosovo fit-triq lejn l-integrazzjoni Ewropea; jilqa鈥� d-de膵i偶joni tal-Kosovo li unilateralment jabolixxi l-魔tie摹a ta鈥� vi偶a g魔a膵-膵ittadini tal-Bo偶nija-摩erzegovina; jilqa鈥� d-de膵i偶joni ta鈥� Spanja li tirrikonoxxi l-passaporti ordinarji ma魔ru摹a mill-Kosovo b魔ala dokumenti tal-ivvja摹摹ar validi minn Jannar 2024;

6.听Jinnota l-progress tan摹ibbli fl-oqsma tal-摹ustizzja, il-libert脿 u s-sigurt脿, il-摹lieda kontra l-kriminalit脿 organizzata u ekonomija orjentata lejn is-suq li tiffunzjona; jiddispja膵ih dwar il-progress limitat u jappella g魔al a膵膵ellerazzjoni tar-riformi fil-qasam tal-istat tad-dritt; jilqa鈥� l-ambizzjoni tal-Kosovo li javvanza l-implimentazzjoni tar-riformi, li g魔adha l-prijorit脿 tal-pajji偶; jiddispja膵ih dwar in-nuqqas ta鈥� kworum deliberattiv fl-Assemblea Nazzjonali tal-Kosovo, ikkaw偶at mill-bojkott tal-魔idma fl-Assemblea mill-partiti politi膵i qabel l-elezzjonijiet parlamentari;

7.听Jiddispja膵ih dwar il-politi膵izzazzjoni tal-istituzzjonijiet b魔all-Kummissjoni Elettorali 膴entrali u l-IMC;

8.听Ifa魔魔ar l-allinjament kontinwu tal-Kosovo mal-politika barranija u ta鈥� sigurt脿 tal-UE, b鈥檓od partikolari l-kundanna qawwija tieg魔u tal-gwerra ta鈥� aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, u l-implimentazzjoni tieg魔u tal-mi偶uri restrittivi tal-UE kontra r-Russja u l-Belarussja, b鈥檃llinjament mal-politika barranija tal-Unjoni, u l-appo摹摹 tieg魔u permezz ta鈥� pakketti ta鈥� g魔ajnuna umanitarja u assistenza militari lill-Ukrajna, liema azzjonijiet jikkonfermaw li l-Kosovo huwa sie魔eb affidabbli u siewi impenjat g魔all-integrazzjoni tal-UE u jikkonfermaw l-orjentazzjoni 摹eopolitika 膵ara tieg魔u, ankrata bis-s魔i魔 fl-alleanza Ewropea u trans-Atlantika;

9.听Jappella g魔at-tne魔魔ija immedjata tal-mi偶uri tal-UE kontra l-Kosovo, li ma g魔adhomx i摹摹ustifikati aktar peress li l-Kosovo ssodisfa r-rekwi偶iti tal-UE u peress li l-mi偶uri jikkontradixxu bi kbir l-impenn muri tal-Kosovo g魔all-valuri Ewropej u l-allinjament mal-politiki tal-UE, u b鈥檋ekk jillimitaw l-impatt tas-s魔ubija tal-UE mal-Kosovo u jfixklu t-tkomplija tad-djalogu bejn Belgrad u Pristina in bona fide;

10.听Itenni l-appo摹摹 s魔i魔 tieg魔u g魔all-applikazzjoni tal-Kosovo li jissie魔eb fil-Kunsill tal-Ewropa, g魔all-pjan ta鈥� orjentazzjoni strate摹ika tal-pajji偶 li jissie魔eb fil-programm tas-S魔ubija g魔all-Pa膵i tan-NATO u g魔all-kandidaturi tieg魔u li jissie魔eb f鈥檕rganizzazzjonijiet internazzjonali o魔ra; jistieden lill-organizzazzjonijiet rilevanti u lill-Istati Membri jappo摹摹jaw b鈥檓od proattiv il-kandidaturi rispettivi tal-Kosovo; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Uffi膵膵ju tal-UE fil-Kosovo jintensifikaw l-isforzi tag魔hom fit-tis魔i魔 tal-vi偶ibbilt脿 u fil-promozzjoni tar-rwol, tal-isforzi u tal-benefi膵膵ji ta鈥� s魔ubija aktar mill-qrib bejn l-UE u l-Kosovo;

11.听Jilqa鈥� l-fatt li l-Kosovo naqqas il-pi偶 amministrattiv billi ssimplifika l-pro膵eduri permezz tal-implimentazzjoni tal-programm relatat g魔all-2022-2027; jinnota li l-qafas strate摹iku g魔all-amministrazzjoni pubblika huwa fis-se魔魔, i偶da mhux implimentat b鈥檓od effi膵jenti; jiddispja膵ih g魔all-fatt li d-dewmien fir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika kkaw偶a 摹estjoni dg魔ajfa tal-finanzjament tal-UE u li l-obbligu ta鈥� rendikont fis-settur pubbliku huwa insuffi膵jenti; jistieden lill-Kosovo jtejjeb l-amministrazzjoni pubblika u s-sistema tas-servizz 膵ivili bba偶ata fuq il-mertu billi jemenda u jadotta l-Li摹i dwar l-Uffi膵jali Pubbli膵i u l-Li摹i dwar il-Bord ta鈥� Sorveljanza Indipendenti tas-Servizz Pubbliku;

12.听Jiddispja膵ih li s-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali tal-Kosovo fir-rigward tal-Li摹i dwar is-Salarji, li ti摹bor is-sistema attwali ta鈥� remunerazzjoni g魔all-uffi膵jali pubbli膵i, g魔adha ma 摹ietx e偶egwita; jistieden lill-Gvern tal-Kosovo jirrevedi l-le摹i偶lazzjoni tieg魔u dwar il-摹estjoni finanzjarja pubblika biex jissodisfa l-istandards internazzjonali u jinkorpora l-metodolo摹ija dwar l-investiment pubbliku fil-le摹i偶lazzjoni riveduta;

Demokrazija u stat tad-dritt

13.听Jilqa鈥� l-progress importanti u po偶ittiv fl-indirizzar ta鈥� 魔afna mir-rakkomandazzjonijiet li ilhom stabbiliti tal-Missjoni ta鈥� Osservazzjoni Elettorali tal-UE (MOE tal-UE) u dwar il-pre偶entazzjoni ta鈥� li摹i kunsenswali dwar l-elezzjonijiet 摹enerali; jinnota li dan jipprovdi ba偶i adegwata g魔at-twettiq ta鈥� elezzjonijiet demokrati膵i, f鈥檏onformit脿 mal-istandards internazzjonali u re摹jonali; jinnota li bi twe摹iba g魔al stedina mill-President tal-Kosovo, l-Unjoni Ewropea bag魔tet MOE tal-UE, li kienet tinkludi delegazzjoni ta鈥� osservaturi ta鈥� Membri tal-Parlament Ewropew, biex tosserva l-elezzjonijiet parlamentari fil-Kosovo fid-9 ta鈥� Frar 2025; jilqa鈥� l-konklu偶jonijiet tal-MOE tal-UE li jikkonfermaw it-twettiq ta鈥� elezzjonijiet pa膵ifi膵i, 魔ielsa u 摹usti fid-9 ta鈥� Frar 2025 bil-parte膵ipazzjoni tal-komunitajiet kollha fil-Kosovo; jiddispja膵ih dwar ir-retorika 魔arxa tal-partiti politi膵i matul il-kampanja; jie魔u nota tal-problemi tekni膵i li ltaqg魔u mag魔hom matul il-pro膵ess tal-g魔add u jinkora摹摹ixxi lill-awtoritajiet tal-Kosovo j偶idu l-isforzi tag魔hom biex itejbu l-organizzazzjoni tal-elezzjonijiet li jmiss; jinnota n-nuqqas ta鈥� plurali偶mu politiku 摹enwin fil-komunit脿 Serba tal-Kosovo fl-elezzjonijiet parlamentari, minkejja diversi listi elettorali Serbi tal-Kosovo; jinsab im魔asseb dwar rapporti ta鈥� pressjoni kontinwa e偶er膵itata minn Belgrad fuq il-votanti mill-komunit脿 Serba; jikkundanna l-ind魔il ripetut fil-kampanja elettorali mill-Mibg魔ut Spe膵jali tal-Istati Uniti Richard Grenell;

14.听Jinnota bi t魔assib li l-Li摹i dwar l-Elezzjonijiet Lokali u l-Li摹i dwar l-Elezzjonijiet 臓enerali g魔adhom mhumiex implimentati u armonizzati mal-Li摹i dwar l-Ugwaljanza bejn il-臓eneri, liema li摹i timponi rappre偶entanza ugwali ta鈥� 50听% ta鈥� nisa u r摹iel; jiddispja膵ih li n-nisa g魔adhom sottorappre偶entati;

15.听Jilqa鈥� l-adozzjoni tal-Li摹i dwar l-Uffi膵膵ju tal-Prosekuzzjoni Spe膵jali u l-progress fl-a摹摹udikazzjoni ta鈥� ka偶ijiet ta鈥� korruzzjoni; ifa魔魔ar il-魔idma attiva tal-uffi膵膵ju tal-prosekuzzjoni spe膵jali g魔as-soluzzjoni ta鈥� seba鈥� ka偶ijiet ta鈥� delitti tal-gwerra; jappella g魔al kjarifika ulterjuri fit-tqassim tal-摹uri偶dizzjoni bejn l-uffi膵膵ju tal-prosekuzzjoni spe膵jali u l-prosekuzzjoni ba偶ika fil-摹estjoni tal-investigazzjonijiet u l-prosekuzzjonijiet; jistieden lill-Kosovo jkompli jsa魔魔a魔 l-uffi膵膵ju tal-prosekuzzjoni spe膵jali billi jtejjeb il-kapa膵it脿 tieg魔u li jinvestiga u jressaq ka偶ijiet ta鈥� kriminalit脿 organizzata ta鈥� profil g魔oli g魔all-prosekuzzjoni; jistieden lill-pulizija u lill-uffi膵膵ju tal-prosekuzzjoni spe膵jali ja魔dmu flimkien mill-qrib biex ji偶viluppaw strate摹iji g魔at-twettiq ta鈥� investigazzjonijiet b鈥檓od aktar effettiv u bi tqassim 膵ar ta鈥� responsabbilt脿;

16.听Jie魔u nota tal-progress fil-klassifikazzjoni tal-Kosovo fl-Indi膵i dwar il-Per膵ezzjoni tal-Korruzzjoni, peress li tela鈥� 10 postijiet 鈥檌l fuq mis-sena li g魔addiet; iqis li dan huwa 偶vilupp po偶ittiv filwaqt li jirrikonoxxi li dan huwa attribwibbli kemm g魔at-tnaqqis fil-punte摹摹i tal-pajji偶i l-o魔ra kif ukoll, b鈥檓od aktar sinifikanti, g魔all-adozzjoni ta鈥� le摹i偶lazzjoni kwalitattiva, i偶da li g魔adu fil-bi膵膵a l-kbira mhux sodisfa膵enti; jenfasizza li l-kisba tal-fidu膵ja tan-nies tirrikjedi mhux biss riformi le摹i偶lattivi i偶da wkoll ri偶ultati vi偶ibbli fl-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-kundanna ta鈥� ka偶ijiet ta鈥� korruzzjoni fil-livelli kollha; jiddispja膵ih li l-Kosovo ilu ming魔ajr strate摹ija kontra l-korruzzjoni mill-2019 u j魔e摹摹e摹 li jsiru aktar sforzi biex din ti摹i ffinalizzata b魔ala kwistjoni ta鈥� prijorit脿; itenni li huwa me魔tie摹 impenn politiku qawwi biex ji摹i stabbilit rekord sod fil-摹lieda kontra l-korruzzjoni ta鈥� livell g魔oli; itenni li huwa me魔tie摹 impenn politiku qawwi biex ji摹i stabbilit rekord sod fil-摹lieda kontra l-korruzzjoni ta鈥� livell g魔oli;

17.听Jesprimi t魔assib serju dwar il-vulnerabbiltajiet sistemi膵i fil-摹udikatura tal-Kosovo, b鈥檓od partikolari fir-rigward tal-indipendenza tas-sistema 摹udizzjarja u r-rispett g魔as-separazzjoni tas-setg魔at; itenni t-t魔assib tieg魔u dwar id-dewmien fil-pro膵essi u l-kritika kontinwa minn uffi膵jali tal-gvern ta鈥� de膵i偶jonijiet 摹udizzjarji f鈥檏a偶ijiet individwali; jinnota bi t魔assib li minkejja l-parir tal-UE, il-gvern naqas milli jikkonsulta lill-Kummissjoni ta鈥� Venezja dwar ir-riformi 摹udizzjarji, u dan jaffettwa b鈥檓od negattiv il-kwalit脿 u l-allinjament tag魔hom mal-istandards Ewropej; jistieden lill-Kosovo ji偶gura li l-le摹i偶lazzjoni li tirregola l-integrit脿 u l-obbligu ta鈥� rendikont tal-摹udikatura tkun konsistenti mal-istandards Ewropej u mar-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta鈥� Venezja; jistieden lill-Gvern tal-Kosovo jalloka ba摹it adegwat g魔as-sistema 摹udizzjarja; jilqa鈥� l-istabbiliment tal-Qorti Kummer膵jali, il-progress fir-rekluta摹摹 ta鈥� m魔allfin u prosekuturi 摹odda b鈥檜偶u ta鈥� pro膵ess trasparenti u bba偶at fuq il-mertu, u 偶ieda 摹enerali fit-trasparenza;

18.听Jilqa鈥� l-parte膵ipazzjoni tas-Serbi tal-Kosovo fl-elezzjonijiet parlamentari u jinkora摹摹ixxi lir-rappre偶entanti eletti tag魔hom biex ikollhom rwol attiv fil-qafas le摹i偶lattiv tal-Kosovo, b鈥檃ppo摹摹 g魔all-futur Ewropew tal-Kosovo; jiddispja膵ih, madankollu, dwar il-bojkott tal-partiti li jirrappre偶entaw lis-Serbi tal-Kosovo matul l-elezzjonijiet lokali f鈥橝pril 2023 u l-irtirar tas-Serbi tal-Kosovo mill-istituzzjonijiet tal-Kosovo; jesprimi t魔assib dwar l-ind魔il tas-Serbja fl-elezzjonijiet parlamentari permezz ta鈥� Srpska Lista (SL);

19.听Jilqa鈥� l-implimentazzjoni tas-sentenza tal-2016 tal-Qorti Kostituzzjonali dwar is-sjieda tal-art tal-Monasteru ta鈥� Visoki De膷ani/De莽ani peress li, f鈥橫arzu 2024, il-monasteru 摹ie rre摹istrat b魔ala s-sid;

20.听Jilqa鈥� 偶-偶ieda kostanti fil-kundanni tar-reati tal-kriminalit脿 organizzata u l-fatt li l-qafas legali dwar il-摹lieda kontra l-kriminalit脿 organizzata huwa allinjat mal-acquis tal-UE; jenfasizza l-魔tie摹a li s-servizzi tal-prosekuzzjoni u l-pulizija jsa魔魔u l-azzjoni kon摹unta tag魔hom kontra l-gruppi u n-networks kriminali; jesprimi t魔assib dwar l-isfidi tas-sigurt脿 fit-Tramuntana tal-Kosovo, b鈥檓od partikolari wara l-attakk ta鈥� Banjska/Banjsk毛 f鈥橲ettembru 2023, li kien je魔tie摹 ri偶orsi sinifikanti tal-pulizija; jenfasizza l-魔tie摹a li ti摹i approfondita l-kooperazzjoni fil-qasam tal-摹lieda kontra t-traffikar tad-droga; jappella g魔al allinjament ulterjuri fir-rigward tal-摹lieda kontra t-terrori偶mu;

21.听Jilqa鈥� l-adozzjoni tal-istrate摹ija u l-pjan ta鈥� azzjoni dwar il-kontroll ta鈥� armi 魔fief u ta鈥� kalibru 偶g魔ir u splussivi, kif ukoll il-livell g魔oli ta鈥� konformit脿 mar-regoli tal-Protokoll tan-NU dwar l-Armi tan-Nar;

22.听Jibqa鈥� m魔asseb dwar l-implimentazzjoni bil-mod tal-istrate摹ija u l-pjan ta鈥� azzjoni dwar l-istat tad-dritt;

23.听Jafferma mill-摹did l-impenn tieg魔u li j偶omm u jsa魔魔a魔 il-kooperazzjoni tieg魔u mal-Assemblea tal-Kosovo u l-membri tag魔ha b鈥檃ppo摹摹 g魔all-pro膵essi demokrati膵i relatati mat-triq Ewropea tal-Kosovo billi ju偶a l-g魔odod u l-inizjattivi e偶istenti tal-Parlament ta鈥� appo摹摹 g魔ad-demokrazija; jemmen li din is-s魔ubija tista鈥� ting魔ata 魔ajja 摹dida u tissa魔魔a魔 aktar wara l-elezzjonijiet demokrati膵i li saru fid-9 ta鈥� Frar 2025; jinkora摹摹ixxi l-involviment attiv u l-kollaborazzjoni tal-membri eletti kollha tal-Assemblea tal-Kosovo li g魔adha kif 摹iet iffurmata;

24.听Jikkundanna l-in膵identi serji ta鈥� sigurt脿 fit-Tramuntana tal-Kosovo lejn tmiem Novembru 2024, bl-aktar att gravi jse魔魔 qrib il-villa摹摹 ta鈥� Vrag毛 f鈥橺ubin Potok, fejn l-apparat splussiv g魔amel 魔sara lill-infrastruttura kritika billi mmira l-kanal ewlieni tas-sistema Ib毛r Lepenc; jesprimi l-appo摹摹 tieg魔u g魔all-istituzzjonijiet tal-Kosovo fit-twettiq ta鈥� investigazzjoni s魔i魔a ta鈥� dawn l-azzjonijiet kriminali sabiex l-awturi jitressqu quddiem il-摹ustizzja;

25.听Ifa魔魔ar il-魔idma tal-EULEX, li qed tassisti lill-awtoritajiet tal-Kosovo fl-istabbiliment ta鈥� istituzzjonijiet tal-istat tad-dritt sostenibbli u indipendenti;

Libertajiet fundamentali u drittijiet tal-bniedem

26.听Jinnota li l-Kosovo g魔andu l-istruttura istituzzjonali me魔tie摹a g魔all-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jilqa鈥� l-adozzjoni tal-istrate摹ija g魔all-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-komunitajiet; jenfasizza, madankollu, li l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem g魔adha dg魔ajfa min魔abba n-nuqqas ta鈥� implimentazzjoni le摹i偶lattiva, rieda politika u ri偶orsi umani u finanzjarji limitati u jappella g魔al mekkani偶mi msa魔魔a ta鈥� infurzar u obbligu ta鈥� rendikont;

27.听Jirrikonoxxi li l-kostituzzjoni tal-Kosovo hija progressiva 魔afna f鈥檛ermini ta鈥� protezzjoni tad-drittijiet tal-minoranzi; jinnota b鈥檇ispja膵ir li l-petizzjoni ffirmata minn kwa偶i 500 persuna li storikament identifikaw lilhom infushom b魔ala Bulgari u li 摹iet irre摹istrata fl-Assemblea tal-Kosovo f鈥橨annar 2023, g魔adha ma 摹ietx ikkunsidrata u jirrakkomanda li dawk id-drittijiet ji摹u minquxa fil-li摹i u 偶gurati fil-prattika; jistieden lill-Kosovo ji偶gura li l-minoranzi kollha rikonoxxuti skont il-li摹i dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-minoranzi u l-membri tal-komunitajiet tag魔hom, ji摹u inkorporati bis-s魔i魔 fil-kostituzzjoni tal-pajji偶; jistieden lill-awtoritajiet tal-Kosovo j偶idu l-isforzi biex jipprote摹u d-drittijiet tal-minoranzi kollha, inklu偶i l-komunitajiet nazzjonali, b鈥檓od partikolari l-komunitajiet nazzjonali vulnerabbli, u jipprovdulhom opportunitajiet indaqs u rappre偶entanza adegwata fil-魔ajja politika u kulturali, fil-media pubblika, fl-amministrazzjoni u fil-摹udikatura, kif ukoll jipprevjenu l-assimilazzjoni tag魔hom u jippromwovu l-integrazzjoni tag魔hom fis-so膵jet脿 tal-Kosovo u jsa魔魔u l-attivitajiet biex jeliminaw l-isfidi so膵jali u ekonomi膵i ta鈥� dawn il-minoranzi nazzjonali;

28.听Jilqa鈥� 偶-偶ieda fil-finanzjament g魔al postijiet ta鈥� kenn g魔all-vittmi tal-vjolenza domestika u tat-traffikar; jinnota li l-vjolenza domestika tibqa鈥� l-aktar forma komuni ta鈥� vjolenza abba偶i tal-摹eneru; jesprimi t魔assib li s-sistema g魔adha qed tonqos milli ti偶gura l-prevenzjoni effettiva tal-vjolenza domestika;

29.听Jiddispja膵ih li l-adozzjoni tal-abbozz tal-Kodi膵i 膴ivili tal-Kosovo g魔adha pendenti; jenfasizza li l-abbozz tal-Kodi膵i 膴ivili jindirizza diversi kwistjonijiet importanti relatati mal-ugwaljanza bejn il-摹eneri b魔ala valur fundamentali tal-UE, inklu偶 li jippermetti li n-nisa u l-ir摹iel konju摹i jkollhom sehem ugwali mill-proprjet脿 matrimonjali kon摹unta; jis魔aq fuq l-importanza li fil-Kodi膵i 膴ivili ji摹u 偶gurati d-drittijiet g魔all-persuni kollha fil-Kosovo biex ir-rispett g魔ad-drittijiet kostituzzjonali u l-opportunitajiet g魔all-komunit脿 LGBTIQ ji摹u ssalvagwardjati; jesprimi t魔assib li n-nisa g魔adhom sottorappre偶entati f鈥檖o偶izzjonijiet politi膵i g魔olja, spe膵ifikament relatati mas-sigurt脿 u d-djalogu, u jenfasizza l-魔tie摹a ur摹enti g魔all-involviment tag魔hom fil-pro膵essi tal-istabbiliment tal-pa膵i u tar-rikon膵iljazzjoni, f鈥檏onformit脿 mar-Ri偶oluzzjoni 1325 tal-Kunsill tas-Sigurt脿 tan-Nazzjonijiet Uniti dwar in-Nisa, il-Pa膵i u s-Sigurt脿; jappella g魔al aktar sforzi biex jitjieb il-post tan-nisa fis-so膵jet脿;

30.听Jinnota li s-sistema tal-魔abs issegwi b鈥檓od wiesa鈥� r-Regoli Standard Minimi tan-NU u jappella g魔al protezzjoni a魔jar tad-drittijiet tal-pri摹unieri, b鈥檓od partikolari l-pri摹unieri nisa, minoritarji u morda mentalment; jibqa鈥� m魔asseb li g魔ad hemm lingwa摹摹 diskriminatorju kontra n-nisa u l-persuni LGBTIQ, u jistieden lill-awtoritajiet jo魔olqu u jimplimentaw strate摹ija nazzjonali dwar il-摹eneru g魔all-oqsma ta鈥� ri膵erka, b魔ax-xjenza, it-teknolo摹ija, l-in摹inerija u l-matematika; ifa魔魔ar il-parte膵ipazzjoni tan-nisa fi programmi ta鈥� ta魔ri摹 ta鈥� kwalit脿 g魔olja fl-oqsma tan-negozju u l-摹estjoni, kif ukoll f鈥檕qsma relatati mal-ICT, iffa膵ilitati mill-fondi tal-istrument g魔all-assistenza ta鈥� qabel l-ade偶joni; jiddispja膵ih li n-nisa minn gruppi ta鈥� minoranza, b鈥檓od partikolari l-komunitajiet Rom, Ashkali u E摹izzjani, jiffa膵膵jaw diversi forom ta鈥� diskriminazzjoni, b鈥檓od partikolari fl-edukazzjoni, l-impjiegi u l-a膵膵ess g魔all-kura tas-sa魔魔a; jesprimi t魔assib li l-amministrazzjoni 膵entrali ma tirrappre偶entax b鈥檓od adegwat il-komunitajiet minoritarji, u l-g魔add ta鈥� nisa f鈥檖o偶izzjonijiet g魔olja huwa baxx;

31.听Jiddispja膵ih li l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta鈥� Persuni b鈥橠i偶abilit脿 g魔adha ma 摹ietx adottata; jesprimi t魔assib li hemm allinjament insuffi膵jenti bejn il-le摹i偶lazzjoni tal-Kosovo u l-acquis tal-UE dwar id-drittijiet tal-persuni b鈥檇i偶abbilt脿, li jiffa膵膵jaw diskriminazzjoni u ostakli fl-a膵膵ess g魔as-servizzi so膵jali;

32.听Jilqa鈥� t-titjib konsistenti tal-Kosovo fil-po偶izzjoni tieg魔u fl-Indi膵i tad-Demokrazija Liberali u l-Indi膵i tad-Demokrazija Elettorali tal-2024, kif im魔ejjija mill-Istitut Varieties of Democracy, li jkejlu l-istat tad-dritt, il-kontrolli u l-bilan膵i, il-libertajiet 膵ivili, u l-elezzjonijiet 魔ielsa u 摹usti;

33.听Jie魔u nota tal-ambjent pluralistiku tal-media tal-Kosovo waqt li jistenna d-de膵i偶joni tal-Qorti Kostituzzjonali dwar il-li摹i ewlenija dwar il-media u jissottolinja r-rwol tal-IMC, li l-indipendenza tag魔ha fit-te魔id tad-de膵i偶jonijiet je魔tie摹 li ti摹i 偶gurata b鈥檓od strett u li l-funzjonament s魔i魔 tag魔ha jer摹a鈥� ji摹i stabbilit; jiddispja膵ih, madankollu, g魔at-tnaqqis fil-libert脿 tal-media tal-Kosovo, kif muri mit-tnaqqis tieg魔u mis-56 post g魔all-75 fl-Indi膵i Dinji tal-Libert脿 tal-Istampa tal-2024; jafferma mill-摹did li l-plurali偶mu tal-media u t-trasparenza huma prerekwi偶iti g魔all-ade偶joni mal-UE; jappella g魔al aktar trasparenza dwar is-sjieda u l-finanzjament tal-media bil-g魔an li jissa魔魔u l-indipendenza u l-plurali偶mu tal-media; jenfasizza l-魔tie摹a ta鈥� mi偶uri robusti biex il-摹urnalisti ji摹u protetti mill-fastidju u l-intimidazzjoni, u biex ti摹i 偶gurata l-indipendenza tal-korpi regolatorji tal-media; jinnota t-t魔assib imqajjem mis-so膵jet脿 膵ivili dwar l-elezzjoni allegatament politikament motivata tal-President tal-IMC; i魔e摹摹e摹 lill-awtoritajiet tal-Kosovo jkomplu jirrevedu l-Li摹i dwar l-IMC sabiex jinkludu r-rakkomandazzjonijiet li saru mill-Kunsill tal-Ewropa, u b鈥檋ekk jallinjaw il-li摹i nazzjonali mal-istandards u l-prattiki tal-UE; jirrakkomanda li jkun hemm aktar appo摹摹 g魔all-mezzi tal-media indipendenti u g魔all-organizzazzjonijiet tal-verifika tal-fatti fil-Kosovo, filwaqt li jirrikonoxxi r-rwol kru膵jali tag魔hom fil-摹lieda kontra d-di偶informazzjoni u fl-g魔oti ta鈥� informazzjoni pre膵i偶a lill-pubbliku; jinkora摹摹ixxi lill-UE tipprovdi assistenza teknika u finanzjarja lil dawn l-entitajiet; jinkora摹摹ixxi lill-awtoritajiet tal-Kosovo jitolbu korpi ta鈥� missjonijiet esperti mfassla apposta g魔all-Assistenza Teknika u l-Iskambju ta鈥� Informazzjoni; jappella g魔all-adozzjoni tal-Li摹i dwar ir-Radju Televi偶joni tal-Kosovo u l-Li摹i dwar il-Protezzjoni tas-Sorsi tal-臓urnalisti;

34.听Jesprimi t魔assib dwar l-attakk 膵ibernetiku re膵enti mmirat lejn l-infrastruttura di摹itali tal-Kosovo; i魔e摹摹e摹 lill-Gvern tal-Kosovo jsa魔魔a魔 il-kapa膵itajiet tieg魔u biex ji摹摹ieled l-ind魔il barrani u d-di偶informazzjoni, b鈥檓od partikolari dawk li jori摹inaw minn mezzi tal-informazzjoni nazzjonalisti Serbi u mir-Russja, li g魔andhom l-g魔an li jiddestabbilizzaw ir-re摹jun u jimminaw l-integrazzjoni Ewropea tal-Balkani tal-Punent, billi ji偶viluppa strate摹iji komprensivi li jinkludu kampanji ta鈥� sensibilizzazzjoni pubblika li ji摹摹ieldu wkoll id-di偶informazzjoni li timmina l-parte膵ipazzjoni tan-nisa fil-魔ajja pubblika, isa魔魔a魔 i膵-膵ibersigurt脿 u l-infrastruttura relatata, irawwem il-kollaborazzjoni mas-s魔ab internazzjonali, b鈥檓od partikolari l-Unjoni Ewropea, jipprote摹i l-ekonomija di摹itali, is-servizzi pubbli膵i u s-sigurt脿 nazzjonali tieg魔u, u jindirizza l-kampanji ta鈥� di偶informazzjoni u t-theddid ibridu li g魔andhom l-g魔an li jiddestabbilizzaw il-pajji偶 u jimminaw il-perspettiva Ewropea tieg魔u; jinkora摹摹ixxi l-integrazzjoni tal-programmi ta鈥� litteri偶mu fil-media fil-kurrikulu edukattiv tal-Kosovo biex i膵-膵ittadini ji摹u mg魔ammra bil-魔iliet me魔tie摹a biex jidentifikaw u ji摹摹ieldu d-di偶informazzjoni;

35.听Ifa魔魔ar il-fatt li l-Kosovo pprovda kenn u a偶il lill-摹urnalisti mill-Ukrajna u l-Afganistan;

36.听Jesprimi t魔assib serju dwar i偶-偶ieda sinifikanti fl-attakki kontra l-摹urnalisti u fil-kaw偶i strate摹i膵i kontra l-parte膵ipazzjoni pubblika (kaw偶i SLAPP), inklu偶i minn uffi膵jali tal-gvern; jistieden lill-awtoritajiet javvanzaw il-魔idma tag魔hom fir-rigward tal-le摹i偶lazzjoni kontra s-SLAPP f鈥檏onformit脿 mad-Direttiva l-摹dida tal-UE 2024/1069[7]; jistieden lill-Kosovo ja魔dem b鈥檓od attiv biex ji偶gura l-kapa膵it脿 tal-摹urnalisti li jwettqu xog魔olhom u ji偶gura libert脿 s魔i魔a g魔all-media biex topera b鈥檓od indipendenti; jissottolinja l-魔tie摹a li jitwaqqfu l-forom kollha ta鈥� vjolenza;

37.听Jilqa鈥� s-so膵jet脿 膵ivili vibranti u kostruttiva tal-Kosovo, li g魔andha rwol kru膵jali u po偶ittiv 魔afna fil-pro膵ess ta鈥� riforma; i魔e摹摹e摹 lill-Gvern tal-Kosovo jsa魔魔a魔 il-kooperazzjoni tieg魔u mas-so膵jet脿 膵ivili, b鈥檓od partikolari mal-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tan-nisa, fit-te魔id tad-de膵i偶jonijiet u jag魔mel aktar u偶u mill-Kunsill tal-Gvern g魔all-Kooperazzjoni mas-So膵jet脿 膴ivili, bil-g魔an li jinbnew relazzjonijiet kollaborattivi u li s-so膵jet脿 膵ivili 摹enwinament ti摹i involuta fi pro膵ess le摹i偶lattiv trasparenti sa mill-fa偶ijiet bikrin 鈥檌l quddiem; jis魔aq fuq l-importanza li l-obbligu ta鈥� rendikont u t-trasparenza ji偶diedu fir-rigward tal-finanzjament pubbliku g魔all-organizzazzjonijiet tas-so膵jet脿 膵ivili; jissottolinja li s-so膵jet脿 膵ivili hija fundamentali biex jitrawmu d-demokrazija u l-plurali偶mu u biex ji摹u promossi l-governanza tajba u l-progress so膵jali;

38.听Jiddispja膵ih g魔an-nuqqas ta鈥� pjan 膵ar biex is-Serbi tal-Kosovo jkunu involuti fit-Tramuntana u li l-inizjattivi biex il-komunit脿 Serba ti摹i involuta fl-istrutturi politi膵i, so膵jali u ekonomi膵i tal-Kosovo g魔adhom limitati 魔afna; itenni t-talba tieg魔u biex jitjieb id-djalogu intern u jkun hemm involviment 摹enwin u dirett mal-organizzazzjonijiet indipendenti tas-so膵jet脿 膵ivili tas-Serbi tal-Kosovo, b鈥檓od partikolari fit-Tramuntana, bil-g魔an li tinbena l-fidu膵ja, ti摹i ffa膵ilitata l-魔ajja ta鈥� kuljum tas-Serbi tal-Kosovo u biex dawn ji摹u integrati b鈥檚u膵膵ess;

Rikon膵iljazzjoni u relazzjonijiet tajbin ta鈥� vi膵inat

39.听Ifa魔魔ar l-impenn tal-Kosovo f鈥檊魔add ta鈥� inizjattivi ta鈥� kooperazzjoni re摹jonali u jinkora摹摹ih itejjeb l-isforzi ta鈥� rikon膵iljazzjoni tieg魔u u jfittex soluzzjonijiet g魔al tilwim tal-passat; ifa魔魔ar lill-Kosovo g魔all-appro膵膵 kostruttiv u l-impenn attiv tieg魔u fil-kooperazzjoni re摹jonali u l-fa膵ilitazzjoni tal-kummer膵 li wasslu g魔all-i偶blukkar tal-Ftehim ta鈥� Kummer膵 摩ieles tal-Ewropa 膴entrali;

40.听Jistieden lis-Serbja tifta魔 l-arkivji kollha ta鈥� 偶mien il-gwerra u tag魔ti a膵膵ess g魔all-fajls tal-ex Servizz Sigriet tal-Jugoslavja (UDBA) u tas-Servizz Sigriet tal-Armata tal-Poplu tal-Jugoslavja (KOS), filwaqt li ti偶gura li jintbag魔tu lura lill-gvernijiet rispettivi fuq talba; jenfasizza l-魔tie摹a li dawn l-arkivji jinfet魔u fir-re摹jun kollu biex ji摹u investigati d-delitti tal-era komunista u jissa魔魔u d-demokrazija, l-obbligu ta鈥� rendikont u l-istituzzjonijiet fil-Balkani tal-Punent;

41.听Itenni l-appo摹摹 s魔i魔 tieg魔u g魔ad-djalogu ffa膵ilitat mill-UE u jilqa鈥� l-魔atra ta鈥� Peter S酶rensen b魔ala r-Rappre偶entant Spe膵jali tal-UE g魔ad-Djalogu bejn Belgrad u Pristina;

42.听Itenni l-importanza ta鈥� impenn kostruttiv min-na魔a tal-awtoritajiet tal-Kosovo kif ukoll tas-Serbja sabiex jintla魔aq ftehim komprensiv ta鈥� normalizzazzjoni legalment vinkolanti, ibba偶at fuq rikonoxximent re膵iproku u f鈥檏onformit脿 mad-dritt internazzjonali; jistieden kemm lill-Kosovo kif ukoll lis-Serbja jimplimentaw il-Ftehimiet ta鈥� Brussell u Ohrid, inklu偶i l-istabbiliment tal-Asso膵jazzjoni/il-Komunit脿 ta鈥� Muni膵ipalitajiet b鈥橫a摹摹oranza Serba, u t-tne魔魔ija tal-oppo偶izzjoni tas-Serbja tas-s魔ubija tal-Kosovo f鈥檕rganizzazzjonijiet re摹jonali u internazzjonali, u jevitaw azzjonijiet unilaterali li jistg魔u jimminaw il-pro膵ess ta鈥� djalogu;

43.听Jistenna li l-Kosovo u s-Serbja jikkooperaw bis-s魔i魔 u jie魔du l-mi偶uri kollha me魔tie摹a biex l-awturi tal-attakk terroristiku tal-2023 f鈥橞anjska jinqabdu u jitressqu malajr quddiem il-摹ustizzja; jiddeplora l-fatt li s-Serbja g魔adha ma ressqitx lill-魔atja g魔all-prosekuzzjoni, b鈥檓od partikolari lil Milan Radoi膷i膰, il-Vi膵i President ta鈥� Srpska Lista; itenni li l-awturi tal-attakk terroristiku f鈥橺ubin Potok je魔ti摹ilhom ukoll jin偶ammu responsabbli u je魔ti摹ilhom jiffa膵膵jaw il-摹ustizzja ming魔ajr dewmien;

44.听Jistieden lill-Vi膵i President tal-Kummissjoni听/听Rappre偶entant G魔oli tal-Unjoni g魔all-Affarijiet Barranin u l-Politika ta鈥� Sigurt脿 u lill-Kummissjoni jie魔du rwol aktar proattiv fit-tmexxija tal-pro膵ess ta鈥� djalogu; jappella g魔al rwol imsa魔魔a魔 g魔all-Parlament Ewropew fl-iffa膵ilitar tad-djalogu permezz ta鈥� laqg魔at regolari tal-Assemblea Parlamentari Kon摹unta;

45.听Jikkundanna l-azzjonijiet kollha li jipperikolaw l-istabbilt脿 u jag魔mlu 魔sara lill-pro膵ess ta鈥� rikon膵iljazzjoni, inklu偶i t-tensjonijiet fit-Tramuntana tal-Kosovo u l-provokazzjonijiet minn gruppi sponsorjati mill-Istat Serb u formazzjonijiet armati illegali, u j魔e摹摹e摹 lill-Unjoni Ewropea tie魔u po偶izzjoni aktar b鈥檚a魔魔itha kontra l-ind魔il estern fl-affarijiet interni tal-Kosovo; jenfasizza li 偶-偶ew摹 na魔at je魔ti摹ilhom jimplimentaw bis-s魔i魔 il-ftehimiet kollha mil魔uqa u jevitaw azzjonijiet unilaterali li jistg魔u jeskalaw it-tensjonijiet; jistieden lill-pulizija tal-Kosovo ti偶gura li huma jirrispettaw bis-s魔i魔 ir-rekwi偶iti kollha tal-istat tad-dritt u tad-drittijiet tal-bniedem, u tiggarantixxi li ti摹i skjerata forza tal-pulizija multietnika u inklu偶iva, f鈥檏onformit脿 s魔i魔a mar-rekwi偶iti legali, fit-Tramuntana tal-Kosovo; ifakkar fir-responsabbilt脿 kondivi偶a tar-rappre偶entanti politi膵i kollha u l-komunitajiet kollha fil-Kosovo li jiddefendu l-pa膵i, is-sigurt脿 u l-istat tad-dritt;

46.听Jilqa鈥� l-istabbiliment tal-Kummissjoni Kon摹unta dwar il-Persuni Nieqsa f鈥橠i膵embru 2024 u jappella g魔al progress rapidu fl-implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni Politika dwar il-Persuni Nieqsa ta鈥� Mejju 2023; jistieden kemm lill-Kosovo kif ukoll lis-Serbja joqog魔du lura milli jippoliti膵izzaw din il-kwistjoni umanitarja u j偶idu l-isforzi tag魔hom fl-implimentazzjoni tad-dikjarazzjoni b魔ala parti mid-Djalogu bejn Belgrad u Pristina u jistabbilixxu kooperazzjoni bejn il-Kosovo u s-Serbja;

47.听Jilqa鈥� l-ftehimiet re膵enti fil-qafas tal-pro膵ess ta鈥� Berlin;

48.听Jilqa鈥� d-de膵i偶joni tal-Kosovo li jne魔魔i r-restrizzjonijiet fuq id-d魔ul ta鈥� prodotti finali Serbi fil-qsim tal-fruntiera Merdare;

49.听Jilqa鈥� l-pre偶enza tal-Forza tal-Kosovo u r-rwol tag魔ha fil-bini u 偶-偶amma ta鈥� ambjent sikur u sigur u fl-i偶vilupp ta鈥� Kosovo stabbli u pa膵ifiku fit-triq lejn l-integrazzjoni Ewro-Atlantika; ifakkar fl-importanza tal-missjoni g魔all-i偶vilupp kontinwu tal-Forza tas-Sigurt脿 tal-Kosovo permezz tal-g魔oti ta鈥� pariri, ta魔ri摹 u bini tal-kapa膵itajiet;

Riformi so膵joekonomi膵i

50.听Jilqa鈥� l-impenn attiv tal-Kosovo fl-implimentazzjoni tal-pjan il-摹did ta鈥� tkabbir g魔all-Balkani tal-Punent, li g魔andu l-g魔an li japprofondixxi r-riformi relatati mal-UE u jnaqqas id-distakk so膵joekonomiku bejn l-Istati Membri tal-UE u l-pajji偶i tal-Balkani tal-Punent; jilqa鈥� l-adozzjoni tal-A摹enda ta鈥� Riforma tal-Kosovo u jfakkar li l-Kosovo (kif ukoll is-Serbja) je魔tie摹 li juru impenn imtejjeb g魔ad-Djalogu ffa膵ilitat mill-UE sabiex ja膵膵essaw ir-ri偶orsi;

51.听Jilqa鈥� l-progress miksub mill-Kosovo fl-i偶vilupp ta鈥� ekonomija tas-suq li tiffunzjona u jinkora摹摹ixxi lill-Kosovo jimplimenta r-riformi strutturali me魔tie摹a biex jindirizza l-isfidi fiskali, filwaqt li ji偶gura protezzjoni adegwata tal-魔addiema, pagi 摹usti u kundizzjonijiet imtejba tax-xog魔ol f鈥檏onformit脿 mal-legi偶lazzjoni tal-UE;

52.听Itenni l-appell tieg魔u lill-Kummissjoni biex ti偶viluppa strate摹ija re摹jonali li tindirizza l-qg魔ad fost i偶-偶g魔a偶ag魔 u l-e偶odu ta鈥� m魔u魔 persistenti billi tindirizza l-ispari摹摹i fil-魔iliet bejn is-sistema edukattiva u s-suq tax-xog魔ol, ittejjeb il-kwalit脿 tat-tag魔lim, u ti偶gura finanzjament adegwat g魔all-mi偶uri attivi tas-suq tax-xog魔ol u g魔all-iskemi ta鈥� ta魔ri摹 vokazzjonali, flimkien ma鈥� fa膵ilitajiet adegwati g魔all-indukrar tat-tfal u g魔all-edukazzjoni ta鈥� qabel l-iskola;

53.听Jilqa鈥� l-fatt li l-le摹i偶lazzjoni tal-Kosovo dwar i膵-膵iberkriminalit脿 hija 摹eneralment allinjata mal-acquis tal-UE; jinnota l-progress limitat tal-Kosovo fit-trasformazzjoni di摹itali tas-servizzi pubbli膵i; jenfasizza l-魔tie摹a li l-Kosovo jallinja ru魔u mal-le摹i偶lazzjoni di摹itali tal-UE kif ukoll mal-魔ti摹ijiet tal-poplu tieg魔u, spe膵ifikament mal-Kodi膵i Ewropew g魔all-Komunikazzjonijiet Elettroni膵i, id-Direttiva tal-UE dwar is-Sigurt脿 tan-Networks u tas-Sistemi tal-Informazzjoni (NIS2)[8], is-sett ta鈥� g魔odod tal-UE g魔as-sigurt脿 tal-5G, u l-Att dwar is-Servizzi Di摹itali[9] u l-Att dwar is-Swieq Di摹itali[10]; jinnota li l-ekonomija tal-Kosovo g魔adha dipendenti 魔afna fuq l-importazzjonijiet u jis魔aq fuq il-魔tie摹a ta鈥� diversifikazzjoni ekonomika biex jissa魔魔u l-kompetittivit脿 u s-sostenibbilt脿, b鈥檓od partikolari fil-kuntest ta鈥� integrazzjoni aktar profonda fis-swieq tal-UE;

54.听Jiddispja膵ih li l-abbozz ta鈥� li摹i dwar il-kotba tal-iskola, ippre偶entat fl-2022, g魔adu pendenti g魔all-adozzjoni finali fl-Assemblea tal-Kosovo; jistieden lill-Kosovo jiffinalizza l-implimentazzjoni tal-qafas kurrikulari l-摹did g魔all-edukazzjoni ba偶ika, ilesti r-revi偶joni tal-kotba tal-iskola attwali, jipprovdi ta魔ri摹 sostenibbli lill-g魔alliema, u japplika b鈥檓od sistematiku mekkani偶mi ta鈥� assigurazzjoni tal-kwalit脿 fil-livelli kollha tal-edukazzjoni;

55.听I魔e摹摹e摹 lill-Kosovo ji偶gura a膵膵ess a魔jar g魔as-servizzi tal-kura tas-sa魔魔a ta鈥� kwalit脿; jinnota li n-nefqa fuq il-kura tas-sa魔魔a g魔adha t-tieni l-aktar baxxa fir-re摹jun, u jappella g魔al riforma komprensiva tal-kura tas-sa魔魔a biex ji摹u indirizzati l-魔ti摹ijiet ta膵-膵ittadini kollha, spe膵jalment f鈥櫯紀ni rurali u mhux moqdija tajjeb;

56.听Jinnota bi t魔assib li l-a膵膵ess g魔as-servizzi so膵jali, b鈥檓od partikolari g魔all-gruppi vulnerabbli, mar g魔all-ag魔ar bl-g魔eluq mill-gvern tal-Ministeru g魔ax-Xog魔ol u l-Assistenza So膵jali, liema g魔eluq sar ming魔ajr konsultazzjoni trasparenti mas-so膵jet脿 膵ivili u ma鈥� partijiet ikkon膵ernati o魔ra u kkontribwixxa g魔al konfu偶joni sinifikanti; jappella g魔al ibba摹itjar a魔jar u bba偶at fuq l-evidenza biex jittejbu s-servizzi so膵jali, b鈥檓od partikolari g魔as-superstiti tal-vjolenza abba偶i tal-摹eneru f鈥檏onformit脿 mal-qafas legali l-摹did;

57.听Jistieden lill-Kosovo jipprovdi edukazzjoni statali ugwali u nondiskriminatorja fil-lingwi minoritarji;

58.听Itenni l-魔tie摹a li jintla魔qu 偶-偶g魔a偶ag魔 mill-muni膵ipalitajiet b鈥檓a摹摹oranza Serba, u li ji摹u integrati fl-istrutturi so膵joekonomi膵i tal-pajji偶;

Ener摹ija, ambjent, 偶vilupp sostenibbli u konnettivit脿

59.听Jinnota li l-Kosovo g魔amel xi progress fis-sigurt脿 tal-provvista tal-ener摹ija i偶da g魔adu jiddependi 魔afna fuq impjanti tal-ener摹ija qodma u li jni摹摹su 魔afna, li jo魔olqu riskji serji g魔as-sa魔魔a u g魔all-ambjent; jinnota li l-Kosovo je魔tie摹 li ji偶gura l-implimentazzjoni effi膵jenti fil-魔in tal-programm tal-ener摹ija tieg魔u g魔all-2022-2025 biex jil魔aq il-miri ambizzju偶i tieg魔u u jnaqqas id-dipendenza tieg魔u fuq il-fjuwils fossili; jistieden lill-UE 偶偶id u tipprijoritizza l-isforzi tag魔ha biex tg魔in lill-Kosovo jeg魔leb il-problemi tat-tni摹摹is tal-arja tieg魔u; jinnota li l-istrate摹ija l-摹dida tal-ener摹ija tal-Kosovo ma tippromwovix il-kostruzzjoni ta鈥� impjanti idroelettri膵i min魔abba l-impatt ambjentali ta鈥� 魔sara tag魔hom, b鈥檓od partikolari min魔abba l-iskarsezza tal-ilma fil-pajji偶;

60.听Jenfasizza l-魔tie摹a ta鈥� 偶vilupp komprensiv tal-infrastruttura fil-Kosovo biex it-tnaqqis tal-emissjonijiet mit-trasport pubbliku u l-espansjoni tat-trasport elettri膵izzat ji摹u ffa膵ilitati; jis魔aq li t-titjib tal-a膵膵essibbilt脿 u l-i偶gurar tal-kompatibbilt脿 man-network tat-trasport tal-UE jridu jibqg魔u prijorit脿;

61.听Jilqa鈥� l-ftehim fis-Summit ta' Tirana dwar it-tnaqqis fit-tariffa tar-roaming; jistieden, f鈥檇an ir-rigward, lill-awtoritajiet, lill-atturi privati u lill-partijiet ikkon膵ernati kollha jiffa膵ilitaw l-il魔uq tal-miri miftiehma biex jinkisbu tnaqqis sostanzjali fit-tariffi tad-data roaming u aktar tnaqqis li jwassal g魔al prezzijiet qrib il-prezzijiet domesti膵i bejn il-Balkani tal-Punent u l-UE sal-2027; jilqa鈥� d-d魔ul fis-se魔魔 tal-ewwel fa偶i tal-implimentazzjoni tal-pjan direzzjonali g魔ar-roaming bejn il-Balkani tal-Punent u l-UE;

62.听I魔e摹摹e摹 lill-Kosovo jtejjeb il-konformit脿 mal-limiti massimi tal-emissjonijiet, itejjeb l-integrazzjoni tal-kunsiderazzjonijiet ambjentali fil-politiki settorjali u jadotta l-mi偶uri me魔tie摹a g魔all-kontroll tat-tni摹摹is, il-魔amrija u l-kontaminazzjoni tal-ilma u g魔all-摹estjoni tal-iskart, f鈥檏onformit脿 mal-istandards u l-impenji internazzjonali; i魔e摹摹e摹 lill-Kosovo jtejjeb il-valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali komprensivi u jintegra l-mi偶uri ta鈥� sostenibbilt脿 fl-ippjanar tal-infrastruttura; jistieden lill-Kosovo j偶id i偶-偶oni protetti fil-pajji偶 u jtejjeb l-istrumenti u l-mi偶uri g魔all-protezzjoni tag魔hom bil-g魔an li ti摹i ssalvagwardjata l-bijodiversit脿, inklu偶i l-魔abitats ewlenin tal-lin膵i tal-Balkani li jinsabu f鈥檖eriklu kritiku; i魔e摹摹e摹 lill-Kosovo jintensifika u j魔affef l-isforzi kollaborattivi mal-pajji偶i 摹irien tieg魔u biex jidde偶injaw 偶oni protetti transfruntieri u jistabbilixxu pjanijiet ta鈥� 摹estjoni transfruntieri koerenti;

掳

掳听掳

63.听Jag魔ti istruzzjonijiet lill-President tieg魔u biex tg魔addi din ir-ri偶oluzzjoni lill-President tal-Kunsill Ewropew, lill-Kummissjoni, lill-Vi膵i President tal-Kummissjoni听/听ir-Rappre偶entant G魔oli tal-Unjoni g魔all-Affarijiet Barranin u l-Politika ta鈥� Sigurt脿, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, u lill-President, lill-Gvern u lill-Assemblea Nazzjonali tal-Kosovo.

NOTA SPJEGATTIVA

Il-Parlament Ewropew qed isegwi mill-qrib l-i偶viluppi politi膵i u so膵joekonomi膵i fil-Kosovo, u jippre偶enta r-rapport tieg魔u wara r-rapport ta鈥� progress tal-Kummissjoni Ewropea dwar il-Kosovo. Wara l-a魔魔ar rapport adottat fl-2023, il-Parlament Ewropew se jer摹a鈥� lura g魔at-tradizzjoni tieg魔u ta鈥� rapporti annwali, li ma kienx possibbli fl-2024 min魔abba l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew u l-formazzjoni tal-Kummissjoni l-摹dida.

听

Fil-qosor, matul l-2023 u l-2024, il-Kosovo g魔amel passi notevoli fir-riformi elettorali, ir-re偶iljenza ekonomika, u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali. Madankollu, g魔ad hemm sfidi fir-riforma 摹udizzjarja, il-libert脿 tal-media, l-effi膵jenza tal-amministrazzjoni pubblika, u d-di摹italizzazzjoni tas-servizzi pubbli膵i. L-impenn kontinwu g魔al riformi komprensivi u governanza inklu偶iva huwa essenzjali g魔all-avvanz tal-Kosovo fi triqtu lejn l-integrazzjoni Ewropea.

听

Bosta mill-isfidi tal-Kosovo huma problemi ta鈥� legat, li s-soluzzjoni g魔alihom titlob l-involviment tar-re摹jun kollu fil-pro膵ess usa鈥� ta鈥� integrazzjoni tal-Unjoni Ewropea. Id-Djalogu bejn Belgrad u Pristina, li tnieda biex jinstab kompromess a膵膵ettabbli g魔all-partijiet, sfortunatament ma ssarrafx fir-ri偶ultati mistennija. Il-Kummissjoni Ewropea l-摹dida, kif ukoll il-Parlament Ewropew u l-Istati Membri, iridu 膵ertament jag魔mlu dak kollu li jistg魔u biex ji偶guraw li d-djalogu bejn Pristina u Belgrad ikompli b鈥檙ieda m摹edda. Il-魔atra tar-Rappre偶entant Spe膵jali l-摹did, Peter S枚rensen, hija g魔alhekk milqug魔a tajjeb 魔afna.

听

It-tkabbir tal-Unjoni Ewropea kien wie魔ed mill-aktar stejjer importanti ta鈥� su膵膵ess tal-UE u jrid jibqa鈥� g魔addej. L-g魔an 摹eopolitiku usa鈥� tat-tkabbir huwa li jitne魔魔ew l-hekk imsej魔a 偶oni gri偶i mill-mappa tal-Ewropa. Il-bidliet sinifikanti li se魔魔ew fil-kuntest tal-gwerra ta鈥� aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna jridu jsa魔魔u r-rieda tal-Unjoni Ewropea li tikkonfronta atturi globali awtoritarji kompetituri. Kemm ir-Russja kif ukoll i膵-膴ina wrew li g魔andhom interessi 膵ari 魔afna fil-Balkani tal-Punent.

听

B鈥檇an ir-rapport, ir-Rapporteur jixtieq jipprovdi 魔arsa 摹enerali u l-valutazzjoni tal-Parlament Ewropew tal-aktar kisbiet u sfidi importanti li l-Kosovo qed jiffa膵膵ja llum u fil-futur qrib. 膴ertament mhuwiex possibbli li ji摹u koperti l-oqsma u l-isfidi problemati膵i kollha f鈥檇an ir-rapport. Wie魔ed mill-prerekwi偶iti importanti g魔at-t魔ejjija ta鈥� dan ir-rapport kien l-opportunit脿 li wie魔ed i偶ur il-Kosovo matul missjoni ta鈥� 摹bir ta鈥� informazzjoni u jiltaqa鈥� ma鈥� uffi膵jali tal-gvern, mexxejja tal-oppo偶izzjoni u rappre偶entanti tas-so膵jet脿 膵ivili. It-t魔ejjija ta鈥� dan ir-rapport involviet skambji utli 魔afna mar-rappre偶entanti ta鈥� diversi istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea u organizzazzjonijiet internazzjonali, li g魔alihom ir-Rapporteur huwa grat 魔afna.

听