WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJIw sprawie białej księgi w sprawie przyszłości europejskiej obrony
10.3.2025-()
zastępujący tym samym następujące projekty rezolucji:
10‑0146/2025 (PPE)
10‑0147/2025 (Verts/ALE)
10‑0148/2025 (Renew)
10‑0149/2025 (ECR)
10‑0150/2025 (S&D)
Rasa Juknevičienė, Nicolás Pascual de la Parte, Riho Terras, Michael Gahler, David McAllister, Sebastião Bugalho, Andrzej Halicki, Inese Vaidere, Wouter Beke
w imieniu grupy PPE
Yannis Maniatis, Sven Mikser
w imieniu grupy S&D
Reinis Pozņaks, Rihards Kols, Aurelijus Veryga, Cristian Terheş, Assita Kanko, Alexandr Vondra, Veronika Vrecionová, Ondřej Krutílek, Roberts Zīle, Joachim Stanisław Brudziński
w imieniu grupy ECR
Nathalie Loiseau, Dan Barna, Sandro Gozi, Anna‑Maja Henriksson, Karin Karlsbro, Ľubica Karvašová, Urmas Paet, Marie‑Agnes Strack‑Zimmermann, Eugen Tomac, Hilde Vautmans, Sophie Wilmès, Lucia Yar, Dainius Žalimas
w imieniu grupy Renew
Reinier VanLanschot
w imieniu grupy Verts/ALE
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie białej księgi w sprawie przyszłości europejskiej obrony
()
Parlament Europejski,
–uwzględniając art. 136 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A.mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu poważne zmiany geopolityczne, nasilone przez powrót wojny na dużą skalę naszym sąsiedztwie, stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii, jej państw członkowskich i obywateli; mając na uwadze, że UE jest obecnie celem ataków w związku z incydentami hybrydowymi w jej granicach, wojną na dużą skalę w jej sąsiedztwie oraz zmianą układu sił na świecie, co stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa UE i jej obywateli oraz wymaga natychmiastowych, ambitnych i zdecydowanych działań; mając na uwadze, że wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie jest przełomowym momentem w historii Europy; mając na uwadze, że wojna napastnicza Putina przeciwko Ukrainie jest powszechnie uznawana za atak na europejski ład pokojowy ustanowiony po II wojnie światowej oraz na cały porządek światowy;
B.mając na uwadze, że porządek światowy ulega fragmentacji i coraz bardziej charakteryzuje się złożonymi oraz utrwalonymi niestabilnościami;
C.mając na uwadze, że nie może być bezpieczeństwa europejskiego bez bezpieczeństwa w bezpośrednim sąsiedztwie Europy, począwszy od zdolności Ukrainy do przeciwstawienia się rosyjskiej wojnie napastniczej;
D.mając na uwadze, że niedawne oświadczenia członków administracji USA, którym towarzyszy silna presja na Ukrainę ze strony przywódców USA, odzwierciedlają zmianę w polityce zagranicznej USA, ponieważ administracja Donalda Trumpa proponuje normalizację relacji z Rosją i coraz bardziej oczywiste jest, że Europa musi wzmocnić swoje bezpieczeństwo i obronność, aby być w stanie pomagać Ukrainie bronić się;
E.mając na uwadze, że najszybsza i najszersza ekspansja zdolności Rosji następuje w pobliżu granic z Zachodem, podczas gdy UE nie podejmuje wystarczająco szybkich działań na rzecz wzmocnienia swojej obronności;
F.mając na uwadze, że Chiny – motywowane ambicją stania się światowym supermocarstwem – niszczą międzynarodowy porządek oparty na zasadach, prowadząc coraz bardziej asertywną politykę zagraniczną oraz wrogą politykę gospodarczą i konkurencyjną, eksportując produkty podwójnego zastosowania wykorzystywane przez Rosję w wojnie przeciwko Ukrainie, a tym samym zagrażając europejskim interesom; mając na uwadze, że Chiny również inwestują niebotyczne środki w swoje siły zbrojne, wykorzystują własną potęgę gospodarczą do tłumienia krytyki na całym świecie i dążą do uzyskania dominującej pozycji w regionie Indo-Pacyfiku; mając na uwadze, że Chiny, nasilając konfrontacyjne, agresywne i zastraszające działania wobec niektórych swoich sąsiadów, zwłaszcza w Cieśninie Tajwańskiej i na Morzu Południowochińskim, stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa w regionie i na świecie, a także dla interesów gospodarczych UE;
G.mając na uwadze, że skutki wojen, terroryzm, brak stabilności i bezpieczeństwa, ubóstwo i zmiana klimatu w regionie Sahelu, Afryce Północno-Wschodniej i Libii poważnie zagrażają bezpieczeństwu UE; mając na uwadze, że brak stabilności i bezpieczeństwa w południowym sąsiedztwie i w regionie Sahelu są ze sobą ściśle powiązane ipozostają stałym wyzwaniem wkontekście zarządzania granicami zewnętrznymi UE;
H.mając na uwadze, że bezpieczeństwo Europy jest powiązane ze stabilnością na kontynencie afrykańskim, a rosnąca obecność podmiotów spoza Europy świadczy o braku wystarczającego bezpieczeństwa i zaangażowania dyplomatycznego w regionie, które pozwoliłoby skutecznie stawiać czoła wyzwaniom i chronić strategiczne interesy UE;
I.mając na uwadze, że w świetle pogarszającego się otoczenia zewnętrznego i pomimo poczynionych w ostatnich latach wysiłków zmierzających do zwiększenia gotowości UE na sytuacje kryzysowe za pomocą nowych przepisów, mechanizmów i narzędzi w różnych obszarach polityki, UE i jej państwa członkowskie pozostają narażone na liczne scenariusze kryzysowe;
J.mając na uwadze, że istnieje pilna potrzeba dalszej reformy i wzmocnienia polityki obronnej UE w świetle ostatnich doświadczeń wojennych Ukrainy i wykorzystania nowych technologii wojennych;
K.mając na uwadze, że w interesie UE leży postrzeganie Ukrainy jako integralnej części rzeczywistego europejskiego systemu bezpieczeństwa;
L.mając na uwadze, że Morze Czarne zmieniło się z drugorzędnego w główny teatr działań wojennych dla UE i NATO, a wraz z Morzem Bałtyckim stało się kluczowym regionem strategicznym dla bezpieczeństwa europejskiego w przeciwdziałaniu rosyjskiemu zagrożeniu;
M.mając na uwadze, że region Arktyki nabiera coraz większego znaczenia pod względem rozwoju gospodarczego i transportu, a jednocześnie stoi przed wyzwaniami związanymi ze zmianą klimatu i militaryzacją, a także wynikającymi z rosnącej konkurencji geopolitycznej i migracji;
N.mając na uwadze, że w wyniku inwestycji w sprzęt wojskowy i amunicję w licznych sprawozdaniach, w szczególności w analizie luk w inwestycjach w obronność[1] z maja 2022 r., przeprowadzono analizę niepokojących braków w zdolnościach obronnych Europy;
O.mając na uwadze, że Strategiczny kompas[2] został już w większej części opracowany i wynegocjowany przed 24 lutego 2022 r.; mając na uwadze, że Strategiczny kompas jest bardzo rozległą strategią zawierającą niewiele wskazówek dotyczących pilnej potrzeby osiągnięcia gotowości obronnej i zapewnienia zdolności obronnych i w zakresie odstraszania w celu przygotowania się na najpilniejsze zagrożenia militarne;
P.mając na uwadze, że w sprawozdaniu Draghiego z 2024 r. w sprawie przyszłości konkurencyjności Europy[3] zaakcentowano zapotrzebowanie na środki finansowe na europejską obronność w kolejnej dekadzie w wysokości 500 mld EUR i podkreślono połączenie słabości strukturalnych wpływających na konkurencyjność europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego (EDTIB), a także wskazano rozdrobnienie, niewystarczające inwestycje publiczne w obronność i ograniczony dostęp do finansowania jako przeszkody dla zwiększenia zdolności EDTIB;
Q.mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu[4] Sauli Niinistö podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie nie są jeszcze w pełni przygotowane na najpoważniejsze międzysektorowe lub wielowymiarowe scenariusze kryzysowe;
R.mając na uwadze, że budowanie zdolności obronnych i dostosowywanie ich do potrzeb wojskowych wymaga wspólnej kultury strategicznej oraz wspólnego postrzegania i oceny zagrożeń, a także opracowania rozwiązań, które zostaną połączone w doktrynie i koncepcjach;
S.mając na uwadze, że UE wielokrotnie nie była w stanie podejmować zdecydowanych działań w odpowiedzi na zagrożenia zewnętrzne z powodu wymogu jednomyślności oraz że niektóre państwa członkowskie i kraje kandydujące blokowały lub opóźniały kluczową pomoc wojskową dla Ukrainy, a tym samym osłabiały bezpieczeństwo europejskie;
T.mając na uwadze, że w świetle powyższych wyzwań i analiz przewodnicząca Komisji Europejskiej powierzyła komisarzowi do spraw obrony i przestrzeni kosmicznej oraz Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa zadanie opracowania białej księgi w sprawie przyszłości europejskiej obrony w ciągu pierwszych 100 dni urzędowania;
U.mając na uwadze, że Parlament i eksperci wzywają do opracowania białej księgi w sprawie obrony od ponad dziesięciu lat;
Historyczny czas dla europejskiej obronności: „stać się podmiotem zapewniającym prawdziwe bezpieczeństwo”
1.podkreśla, że UE musi działać niezwłocznie, aby zapewnić własne autonomiczne bezpieczeństwo, zacieśnić partnerstwa z państwami o podobnych wartościach oraz znacznie ograniczyć uzależnienie od państw trzecich; podkreśla zatem, że UE znajduje się w kluczowym momencie swojej historii i swojego rozwoju; podkreśla, że dotychczasowy scenariusz postępowania nie jest już możliwy, ponieważ doprowadziłoby to do końca ochrony i bezpieczeństwa Europy; uważa, że UE i jej państwa członkowskie stoją przed decyzją: albo połączą siły i działają wspólnie w skoordynowany sposób w celu przeciwdziałania zagrożeniom i atakom na bezpieczeństwo UE, albo pozostają osamotnione i wystawione na ryzyko ze strony agresywnych wrogów i nieprzewidywalnych partnerów;
2.przypomina, że UE jest projektem pokojowym i powinna dążyć do pokoju i stabilności, a jednocześnie potępiać akty agresji; zwraca uwagę, że aby osiągnąć pokój i stabilność, musimy wspierać Ukrainę i zwiększyć własną odporność;
3.podkreśla, że Europa nadal zdecydowanie stoi po stronie Ukrainy, z odwagą walczącej o nasze europejskie wartości, i przywołuje swoje przekonanie, że to na ukraińskich polach bitwy rozstrzygnie się przyszłość Europy; jest głęboko przekonany, że Europa stoi dziś w obliczu najpoważniejszego zagrożenia militarnego dla integralności swojego terytorium od końca zimnej wojny;
4.uważa, że Rosja, wspierana przez swoich sojuszników, w tym Białoruś, Chiny, Koreę Północną i Iran, stanowi największe bezpośrednie i pośrednie zagrożenie dla UE i jej bezpieczeństwa, a także dla krajów kandydujących i partnerów; ponownie w najostrzejszych słowach potępia niesprowokowaną, nielegalną i nieuzasadnioną rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie; odnotowuje jednak, że należy w pełni uwzględnić niestabilność w naszym południowym sąsiedztwie, wzrost chińskiej potęgi wojskowej i większą agresywność średnich mocarstw, które wydają się skłonne zagrozić współpracy transatlantyckiej w obszarze wspólnego bezpieczeństwa i zawrzeć układ z rosyjskim agresorem kosztem bezpieczeństwa ukraińskiego i europejskiego, które są jednym i tym samym; zauważa, że niedawne działania i oświadczenia administracji amerykańskiej jeszcze bardziej nasiliły obawy co do przyszłego stanowiska USA wobec Rosji, NATO i bezpieczeństwa Europy; wyraża w związku z tym ubolewanie z powodu głosowania rządu USA, w porozumieniu z rządem Rosji, w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ i Radzie Bezpieczeństwa ONZ nad rezolucjami dotyczącymi trzeciej rocznicy rosyjskiej wojny napastniczej przeciw Ukrainie;
5.podkreśla, że Europa musi wziąć na siebie większą odpowiedzialność w ramach NATO, zwłaszcza jeśli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa na kontynencie europejskim;
6.podkreśla, że UE musi teraz przyjąć holistyczne i przekrojowe podejście zakładające włączenie wymiaru obronności i bezpieczeństwa do większości obszarów polityki UE, uwzględniające zarówno instrumenty regulacyjne i finansowe, jak i zidentyfikowane potrzeby i braki w zakresie zdolności;
7.uważa zatem, że nadszedł czas zwiększyć ambicje polityczne i podjąć działania mające na celu przekształcenie Unii Europejskiej w rzeczywistego gwaranta bezpieczeństwa, podniesienie jej gotowości obronnej oraz utworzenie rzeczywistej Europejskiej Unii Obrony; przypomina, że przyjęcie Strategicznego kompasu było dobrym punktem wyjścia, ale zaznacza, że musi on zostać wdrożony w odpowiednim czasie; z zadowoleniem przyjmuje wprowadzone niedawno instrumenty obronne UE i podkreśla pilną potrzebę zwiększenia ich skali, ponieważ działania UE w dziedzinie obronności nie mogą w dalszym ciągu charakteryzować się ograniczoną wielkością, rozdrobnieniem zakresu i długim okresem realizacji; apeluje o skok kwantowy i nowe podejście do obronności, w tym zdecydowane decyzje, plan działania oraz krótko- i długoterminowe plany inwestycji w obronność; podkreśla, że wymaga to wizji, rzeczowości i wspólnych zobowiązań zarówno w dziedzinie ściśle wojskowej, jak i w sektorach przemysłowym, technologicznym i wywiadowczym;
8.ubolewa z powodu niechęci Rady i państw członkowskich UE do podejmowania głębokich wyzwań strukturalnych w europejskim przemyśle obronnym oraz braku ambicji we współpracy na szczeblu UE między siłami zbrojnymi państw członkowskich; wzywa państwa członkowskie, by połączyły siły i podjęły zdecydowane działania w kierunku osiągnięcia bardzo ambitnych i kompleksowych ram obronnych;
9.wzywa UE do przyjęcia spójnych i solidnych ram w celu wzmocnienia jej bezpieczeństwa i bezpieczeństwa jej partnerów, lepszego identyfikowania potencjalnych przyszłych punktów krytycznych i zapobiegania dalszym kryzysom oraz do koordynowania wraz z państwami członkowskimi wspólnych reakcji podobnych do tych wymaganych w czasie wojny;
10.uważa, że w białej księdze w sprawie przyszłości europejskiej obrony należy przedstawić Radzie Europejskiej konkretne środki i opcje, aby umożliwić podjęcie prawdziwie przełomowych i niezbędnych wysiłków, z rozróżnieniem na krótko- i długoterminowe plany i cele, zająć się kwestiami zdolności sektora obronnego, konkurencyjnością przemysłu i potrzebami inwestycyjnymi oraz określić ogólne podejście do integracji obronnej UE; wzywa zarówno Radę, jak i Komisję do określenia jasnych i konkretnych priorytetów w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej, wraz z odpowiednim harmonogramem działań;
11.uważa, że misje i operacje w dziedzinie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO) należy poddać ponownej ocenie i przeglądowi z uwzględnieniem tej perspektywy; nalega, aby wzmocnić i usprawnić WPBiO, m.in. przez uczynienie z niej głównego instrumentu UE w walce z wojną hybrydową, aby zrealizować jej zadanie jako polisy ubezpieczeniowej dla bezpieczeństwa Europy, a także jako instrumentu zapewniającego władzę i bezpieczeństwo;
12.oczekuje, że w białej księdze w sprawie przyszłości europejskiej obrony zostaną wskazane najpilniejsze zagrożenia, zagrożenia strukturalne i konkurenci, a także stopień, w jakim UE może opracować plany awaryjne, aby zapewnić wzajemne wsparcie w przypadku kryzysów bezpieczeństwa na dużą skalę, a także pomóc Europie przewidywać potencjalnych agresorów, przygotować się na ich działania i odstraszać ich oraz bronić się w perspektywie krótko- i długoterminowej, aby stać się wiarygodną potęgą i europejskim filarem NATO;
13.apeluje o podjęcie natychmiastowych działań w celu zwiększenia bezpieczeństwa i obrony północno-wschodniej granicy UE z Rosją i Białorusią poprzez ustanowienie kompleksowej i odpornej linii obrony na lądzie, w powietrzu i na morzu na potrzeby przeciwdziałania zagrożeniom wojskowym i hybrydowym; kładzie nacisk na potrzebę koordynacji i integracji wysiłków krajowych za pomocą unijnych instrumentów regulacyjnych i finansowych, co przyspieszyłoby ich realizację;
14.podkreśla potrzebę zwiększenia zdolności i zasobów przy jednoczesnym przezwyciężeniu fragmentacji rynku obronnego; w pełni podziela pogląd zawarty w sprawozdaniu Draghiego, że UE i jej państwa członkowskie muszą pilnie podjąć decyzję w sprawie zachęt dla przemysłu obronnego UE i znaleźć kreatywne rozwiązania na potrzeby publicznych i prywatnych inwestycji na dużą skalę w bezpieczeństwo i obronę;
W perspektywie krótkoterminowej: obrona Ukrainy przed egzystencjalnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa Europy
15.wzywa UE i jej państwa członkowskie, by stały zdecydowanie u boku Ukrainy; przypomina o swoim przekonaniu, że to na ukraińskich polach bitwy zdecyduje się przyszłość Europy, a trajektoria rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie zostanie zdecydowanie przesunięta; podkreśla, że takie przesunięcie zależy obecnie niemal wyłącznie od Europejczyków; wzywa zatem państwa członkowskie do przekazania Ukrainie większej ilości broni i amunicji, zanim zakończą się negocjacje; ostrzega, że jeśli UE miałaby zawieść w swoim wsparciu i jeśli Ukraina miałaby zostać zmuszona do kapitulacji, Rosja zwróciłaby się przeciwko innym krajom, w tym być może państwom członkowskim UE; wzywa państwa członkowskie, partnerów międzynarodowych i sojuszników z NATO do zniesienia wszelkich ograniczeń dotyczących wykorzystania zachodnich systemów uzbrojenia dostarczonych do Ukrainy przeciwko celom wojskowym na terytorium Rosji; wzywa UE i jej państwa członkowskie do aktywnych działań na rzecz utrzymania i osiągnięcia jak najszerszego międzynarodowego wsparcia dla Ukrainy oraz znalezienia pokojowego rozwiązania wojny, które musi opierać się na pełnym poszanowaniu niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy, zasadach prawa międzynarodowego, odpowiedzialności za zbrodnie wojenne i zbrodnię agresji oraz wypłacie przez Rosję reparacji za rozległe szkody spowodowane w Ukrainie; wzywa UE i jej państwa członkowskie do udziału w ustanowieniu solidnych przyszłych gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy;
16.stanowczo uważa, że Unia Europejska powinna kontynuować rozwój i optymalizację ukierunkowanych programów szkoleniowych dla sił zbrojnych Ukrainy, a jednocześnie umożliwiać europejskim siłom zbrojnym zdobywanie cennych doświadczeń i wiedzy strategicznej od ukraińskich wojsk; wzywa państwa członkowskie do dalszego rozszerzania operacji szkoleniowych skierowanych do sił zbrojnych Ukrainy, w tym na jej terytorium;
17.wzywa UE do opracowania „strategii dla Ukrainy”, określającej jasne cele wspierania ukraińskich zdolności obronnych i integracji ukraińskiej DTIB z EDTIB, a także do znalezienia zasobów niezbędnych do wdrożenia takiej strategii, przy jednoczesnym wspieraniu działań europejskiego przemysłu obronnego w Ukrainie; proponuje przeznaczenie specjalnej puli budżetowej w wysokości wielu miliardów euro na Instrument Wsparcia Ukrainy w ramach Program na rzecz europejskiego przemysłu obronnego (EDIP), zarezerwowanego właśnie na ten cel; podkreśla, że taka strategia dla Ukrainy musi być nieodłączną częścią europejskiej strategii obrony;
18.pragnie wyrazić uznanie dla „duńskiego modelu” wsparcia dla Ukrainy, który polega na nabywaniu zdolności obronnych produkowanych bezpośrednio w Ukrainie; apeluje do UE i jej państw członkowskich o zdecydowane poparcie tego modelu i pełne wykorzystanie jego potencjału, ponieważ potencjał ukraińskiego przemysłu obronnego, szacowany na około 50%, nie jest w pełni wykorzystywany, a model ten przynosi obu stronom wiele korzyści, takich jak tańszy sprzęt, szybsza i bezpieczniejsza logistyka, a także większa łatwość szkolenia i konserwacji;
19.apeluje o znaczne zwiększenie finansowania wsparcia wojskowego dla Ukrainy; apeluje w związku z tym o szybkie przyjęcie kolejnego pakietu pomocy wojskowej, który powinien być jak dotąd największy i odzwierciedlać poziom ambicji, jakiego wymaga ten moment; wzywa państwa członkowskie UE do przeznaczenia co najmniej 0,25% ich PKB na pomoc wojskową dla Ukrainy; potępia weto jednego z państw członkowskich wobec funkcjonowania Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju; wzywa państwa członkowskie UE do niezwłocznego przejęcia wspólnie z partnerami z G7 wszystkich zamrożonych aktywów rosyjskich jako podstawy dla znaczącej dotacji i pożyczki dla Ukrainy, co stanowiłoby prawnie skuteczny i finansowo solidny sposób utrzymania i wzmocnienia naszego wsparcia dla potrzeb wojskowych Ukrainy;
20.wzywa Radę i państwa członkowskie do przeglądu i wzmocnienia egzekwowania istniejących sankcji oraz do przyjęcia i ścisłego wdrożenia środków ograniczających wobec wszystkich podmiotów i państw trzecich, które ułatwiają obchodzenie sankcji, dostarczając rosyjskiemu kompleksowi wojskowemu technologie oraz sprzęt wojskowy i wyposażenie podwójnego zastosowania;
21.podkreśla ogromne znaczenie współpracy z ukraińskim przemysłem obronnym i jego integracji z EDTIB, która to współpraca oferuje niewątpliwe korzyści dla obu stron, oraz wzywa do szybszej integracji ukraińskiego przemysłu obronnego; podkreśla pilną potrzebę odpowiedniego finansowania w ramach EDIP Instrumentu Wsparcia Ukrainy, który obecnie nie jest zapisany w budżecie; proponuje dodatkowo objęcie krytycznych projektów EDTIB w Ukrainie ubezpieczeniem na wypadek wojny; sugeruje, by regularnie zapraszać przedstawicieli ukraińskiego Ministerstwa Obrony w charakterze obserwatorów na posiedzenia odpowiednich konfiguracji Rady;
22.wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego wykorzystania wniosków wyciągniętych z zaawansowanych nowoczesnych zdolności wojennych Ukrainy, w tym dronów i wojny elektronicznej;
„Gotowość na najbardziej ekstremalne zagrożenia militarne” – nowe podejście długoterminowe
Przygotowanie
23.wzywa UE do opracowania kompleksowej unijnej oceny ryzyka w celu identyfikacji głównych zagrożeń i rodzajów niebezpieczeństwa o charakterze międzysektorowym oraz konkretnych czynników ryzyka, przed którymi stoi cała UE, w oparciu o dotychczasowe procedury sektorowej oceny ryzyka;
24.podkreśla kluczową rolę przyszłej strategii na rzecz unii gotowości jako narzędzia do wprowadzenia UE na drogę całościowego podejścia do gotowości;
25.popiera przekrojowe i konsekwentne stosowanie zasady gotowości już w fazie projektowania we wszystkich instytucjach, organach, urzędach i agencjach UE; podkreśla, że konieczne jest opracowanie obowiązkowej kontroli bezpieczeństwa i gotowości na potrzeby przyszłych ocen skutków i testów warunków skrajnych, którym poddawane są obowiązujące przepisy; podkreśla potrzebę zmniejszenia przeszkód w obecnym prawodawstwie krajowym i unijnym, które osłabiają skuteczność europejskiej obronności i europejskiego bezpieczeństwa;
26.rekomenduje w szczególności wdrożenie zaleceń przedstawionych w sprawozdaniu Niinistö mających na celu wzmocnienie pozycji obywateli, aby zapewnić rzeczywistą odporność społeczną, inspirowaną fińską koncepcją całkowitej obrony;
27.zachęca Komisję i państwa członkowskie do zbadania wykonalności unijnego aktu w sprawie gotowości, ustanawiającego wspólne normy i długoterminowe wytyczne, aby w miarę możliwości dostosowywać działania unijne i krajowe;
28.wzywa UE i państwa członkowskie do przygotowania i regularnego przeprowadzania kompleksowego ćwiczenia w zakresie gotowości UE w celu przekrojowego przetestowania zarówno procesu podejmowania decyzji na wysokim szczeblu, jak i koordynacji operacyjnej, aby tworzyć silne powiązania między podmiotami i między sektorami;
29.apeluje do UE i jej państw członkowskich o ułatwienie wykorzystania instrumentów WPBiO jako uzupełnienia wewnętrznych mechanizmów bezpieczeństwa w pobliżu terytorium i wód terytorialnych UE oraz o intensyfikację współpracy w zakresie technologii podwójnego zastosowania i relacji cywilno-wojskowych na szczeblu unijnym, zgodnie z podejściem obejmującym całą administrację rządową; ponawia swój apel o ochronę krytycznej infrastruktury podwodnej poprzez ustanowienie specyficznych dla UE strategii szybkiego reagowania na rzecz ochrony infrastruktury podwodnej, w koordynacji z NATO; zachęca do inwestowania w zaawansowane systemy wykrywania i nadzoru w celu monitorowania infrastruktury podwodnej;
Gotowość: Strategiczny kompas i Strategia na rzecz europejskiego przemysłu obronnego jako właściwe narzędzia
30.wzywa UE, by pilnie dostosowała swoje narzędzia do nowych realiów przez opracowanie zdolności administracyjnej do znacznego przyspieszenia procedur w obliczu wojen lub innych kryzysów na dużą skalę oraz do przyjęcia odpowiednich narzędzi;
31.uważa, że bezwzględnie konieczne jest regularne przeprowadzanie analiz zagrożeń, takich jak analiza przeprowadzona po raz pierwszy w ramach Strategicznego kompasu; zaleca w związku z tym aktualizację Strategicznego kompasu UE i odpowiednie dostosowanie zawartych w nim środków w celu odzwierciedlenia skali naszego środowiska zagrożeń oraz częstsze przeprowadzanie ocen zagrożeń, ponieważ są one warunkiem wstępnym realistycznego i skutecznego planowania naszych zdolności i operacji; uważa, że Strategiczny kompas, WPBiO, biała księga i Strategia na rzecz europejskiego przemysłu obronnego (EDIS) powinny stanowić podstawę kompleksowej wizji europejskiej obronności;
32.podkreśla, że zdolność szybkiego rozmieszczania musi osiągnąć pełną zdolność operacyjną w 2025 r. i powinna zostać zmodernizowana, aby sprostać najbardziej ekstremalnym zagrożeniom wojskowym; ponawia swój apel o wzmocnienie Komórki Planowania i Prowadzenia Operacji Wojskowych UE (MPCC), ustanowienie jej preferowaną strukturą dowodzenia i kontroli dla operacji wojskowych UE oraz zapewnienie jej odpowiednich pomieszczeń, personelu oraz skutecznych systemów łączności i wymiany informacji na potrzeby wszystkich misji i operacji WPBiO, w tym misji i operacji w ramach zdolności szybkiego rozmieszczania;
33.jest głęboko przekonany, że w obecnym kontekście geopolitycznym niezwykle ważne jest stosowanie art. 42 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) dotyczącego wzajemnej pomocy, co zapewni solidarność między państwami członkowskimi, zwłaszcza tymi, których położenie geograficzne naraża je na bezpośrednie zagrożenia i wyzwania, niezależnie od tego, czy są one członkami NATO;
34.ponownie podkreśla znaczenie współpracy UE-NATO, jako że NATO jest dla państw, które są jego członkami, ważnym filarem zbiorowej obrony; podkreśla, że współpracę UE-NATO należy kontynuować, w szczególności w obszarach takich jak wymiana informacji, planowanie, mobilność wojskowa i wymiana najlepszych praktyk, a także w celu wzmocnienia odstraszania, zbiorowej obrony i interoperacyjności; wzywa jednak do rozwoju w pełni zdolnego do działania europejskiego filaru NATO, który byłby w stanie działać autonomicznie, gdy zajdzie taka potrzeba; ponawia swój apel o zacieśnienie współpracy – poprzez działania, a nie tylko słowa – w zakresie mobilności wojskowej, wymiany informacji, koordynacji planowania, lepszej współpracy w zakresie operacji wojskowych oraz skuteczniejszej reakcji na wojnę hybrydową mającą na celu destabilizację całego kontynentu europejskiego;
35.zachęca państwa członkowskie do aktywnego uczestnictwa w mechanizmie ustalania priorytetów w dziedzinie produkcji obronnej, aby pomóc w ustalaniu priorytetów dotyczących zamówień, umów i rekrutacji pracowników w sytuacjach nadzwyczajnych; podkreśla, że państwa członkowskie powinny pójść dalej niż obecne zastosowania obronne, tak aby objąć również inne istotne elementy infrastruktury decydującej o odporności, takie jak energia, transport i telekomunikacja;
36.uznaje, że punktem wyjścia musi być realistyczna ocena krytycznych luk i braków w zdolnościach obronnych, aby zwiększyć produkcję przemysłu obronnego; podkreśla potrzebę zapewnienia spójności wyników między unijnym planem rozwoju zdolności (CDP) a skoordynowanym rocznym przeglądem w zakresie obronności (CARD) i celami NATO w zakresie zdolności w celu zidentyfikowania i wyeliminowania krytycznych luk i braków w zdolnościach obronnych w UE oraz skoncentrowania wysiłków na europejskich czynnikach warunkujących potencjał strategiczny, aby zapewnić rzeczywistą unijną wartość dodaną w celu zaradzenia najbardziej ekstremalnym zagrożeniom wojskowym; wzywa Komisję do podjęcia działań zgodnie z zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu specjalnym nr 04/2025 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie mobilności wojskowej oraz do nadania większego znaczenia ocenie wojskowej w procesie selekcji projektów podwójnego zastosowania;
37.wzywa UE i jej państwa członkowskie, aby w kwestii sił zbrojnych odeszły od podejścia opartego na „przepływie”, dominującego w czasach pokoju, na rzecz podejścia opartego na „zapasach”, które zakłada utrzymywanie zapasów wyposażenia obronnego w gotowości na wypadek zwiększonego zapotrzebowania; zauważa w związku z tym korzyści oferowane przez mechanizmy takie jak umowy zakupu z wyprzedzeniem, ustanowienie „zawsze gotowych” obiektów i utworzenie pul gotowości obronnej; uważa, że Komisja powinna podjąć wszelkie działania niezbędne do zachęcania państw członkowskich do większej wymiany informacji i budowania zaufania między sobą w zakresie długoterminowego i przejrzystego planowania, bardziej proaktywnych działań na rzecz zabezpieczenia surowców oraz polityki mającej na celu eliminację luk w procesach produkcji i na rynku pracy;
38.wzywa UE do przyjęcia globalnego i spójnego podejścia do pomocy zewnętrznej we wszystkich jej wymiarach, przy znacznie silniejszym powiązaniu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) z celami i instrumentami WPBiO; uważa, że strategiczne otoczenie, w którym obecnych jest wiele misji WPBiO UE, radykalnie się pogarsza, co wskazuje na konieczność uwzględnienia w białej księdze elastyczności w kompleksowym podejściu do bezpieczeństwa europejskiego, które dąży do zbudowania w państwach członkowskich wiarygodnej i sprawnej zdolności odstraszania, dzięki czemu personel cywilny i wojskowy państw członkowskich będzie mógł stosować prewencję i szybko reagować na rosnące zagrożenie;
39.uważa, że WPBiO należy intensywnie wykorzystywać w walce z wojną hybrydową przeciwko krajom partnerskim, zwłaszcza krajom kandydującym; jest głęboko zaniepokojony gwałtownym wzrostem liczby ataków hybrydowych, w tym sabotażu, cyberataków, manipulacji informacjami i ingerencji w wybory, których celem jest osłabienie UE i krajów kandydujących; wzywa państwa członkowskie UE do rozważenia odpowiedniego odstraszania i środków zaradczych, w tym stosowania art. 42 ust. 7 TUE; wzywa ponadto państwa członkowskie do łączenia zasobów i wiedzy fachowej w dziedzinie cyberbezpieczeństwa; zdecydowanie opowiada się za wypracowaniem jednolitego europejskiego podejścia do sił cybernetycznych; nalega ponadto na szybkie stworzenie wspólnych europejskich zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa; przypomina o rosnącym zagrożeniu cyberwojną i podkreśla potrzebę ustanowienia przez UE centrum koordynacji cyberobrony w celu monitorowania i wykrywania cyberzagrożeń w czasie rzeczywistym oraz reagowania na nie;
40.podkreśla potrzebę poprawy zdolności WPBiO do identyfikowania manipulacji informacjami mających na celu utrudnianie działań zewnętrznych UE oraz zapobiegania i przeciwdziałania takim manipulacjom; ponawia swój apel o ustanowienie skutecznej horyzontalnej strategii komunikacji strategicznej dostosowanej do wszystkich kanałów UE;
41.apeluje o utworzenie w ramach WPBiO unijnej floty powietrznej reagowania kryzysowego obejmującej wojskowe samoloty transportowe utrzymywane na szczeblu UE i udostępniane państwom członkowskim na potrzeby rozmieszczania w UE, transportu sprzętu lub oddziałów (mobilność wojskowa) lub w przypadku ewakuacji w sytuacjach nadzwyczajnych – co uwidoczniły braki w zdolnościach podczas ewakuacji z Afganistanu – a także na potrzeby cywilnych misji bezpieczeństwa, w oparciu o model podobny do Europejskiego Dowództwa Transportu Powietrznego;
óԴść i suwerenność
óԴść
42.oczekuje, że Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) przeprowadzi kompleksowe i bezkompromisowe przeglądy misji i operacji w dziedzinie WPBiO, biorąc pod uwagę w szczególności wykonalność ich mandatów w odniesieniu do przydzielonych zasobów, metodę rekrutacji personelu misji i operacji, ze szczególnym uwzględnieniem związku między wymaganymi umiejętnościami a różnymi profilami, racjonalizację zasobów i zarządzanie misjami i operacjami, przejrzystość zaproszeń do składania ofert, działania i uzyskane wyniki, wnioski wyciągnięte z najlepszych praktyk i napotkanych trudności; zwraca się do Rady, by na podstawie tych przeglądów podjęła decyzje mające na celu dostosowanie lub zaniechanie nieskutecznych misji oraz wzmocnienie najbardziej użytecznych misji; uważa, że należy poprawić zarządzanie oceną oraz kontrolę misji i operacji w dziedzinie WPBiO;
43.uważa, że UE powinna opracować z bliskimi partnerami plany awaryjne współpracy gospodarczej na czas wojny, aby zapewnić wzajemne wsparcie w przypadku kryzysów bezpieczeństwa na dużą skalę bezpośrednio ich dotyczących, a także powinna pogłębić wojenny dialog gospodarczy z partnerami europejskimi i globalnymi, aby zapewnić wczesne ostrzeganie przed zagrożeniami konwencjonalnymi, hybrydowymi i cybernetycznymi oraz wzmocnić planowanie wzajemnego wsparcia, ochronę infrastruktury krytycznej i bezpieczeństwo morskie;
44.wzywa UE do dalszego przyspieszenia wdrażania mobilności wojskowej; uważa, że UE musi przejść od „mobilności” do „logistyki wojskowej”; podkreśla potrzebę znacznych inwestycji w infrastrukturę mobilności wojskowej, zwiększających możliwości w zakresie transportu lotniczego ładunków, obozów, infrastruktury paliwowej poprzez magazyny, porty, platformy transportu lotniczego, morskiego i kolejowego, linie kolejowe, szlaki wodne, drogi, mosty i węzły logistyczne; podkreśla, że potrzebę tę należy zaspokoić we współpracy z NATO, opracowując strategiczny plan rozwoju mobilności; wzywa do pilnego wdrożenia uzgodnień technicznych podpisanych w ramach zezwolenia na ruch transgraniczny pod egidą Europejskiej Agencji Obrony, harmonizacji formalności celnych oraz opracowania scentralizowanych zasad uzasadnionego znoszenia ograniczeń w ruchu drogowym i kolejowym w warunkach kryzysowych;
45.uważa, że w celu stworzenia sprzyjającego ekosystemu dla europejskiego przemysłu obronnego UE musi zdecydować się na spójną i jasną długoterminową wizję dotyczącą europejskiego przemysłu obronnego, aby zapewnić jego widoczność oraz uwzględnienie jego priorytetowych potrzeb;
46.podkreśla, że EDIP musi aktywnie ułatwiać uczestnictwo małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz nowych podmiotów wchodzących na rynek poprzez uproszczony dostęp do finansowania; podkreśla, że EDIP powinien być zaprojektowany jako krok w kierunku zwiększenia europejskiej suwerenności w produkcji obronnej; sugeruje, aby realizowane z powodzeniem projekty stałej współpracy strukturalnej (PESCO) i Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO) traktować priorytetowo, podobnie jak wykryte braki w zdolnościach, oraz aby zapewnić wystarczające finansowanie projektów, które okazały się udane; ponawia swoje wezwanie do państw członkowskich o przedstawianie Parlamentowi co najmniej dwa razy w roku sprawozdania z realizacji projektów PESCO;
47.jest głęboko przekonany, że w ramach instrumentów na szczeblu UE należy nadawać priorytet wsparciu dla MŚP i start-upów w sektorze technologii podwójnego zastosowania i sektorze obronnym oraz znacząco zwiększać takie wsparcie; podkreśla potrzebę wspierania MŚP i start-upów w procesie wprowadzania pomyślnie przetestowanych prototypów na rynek, w tym w zwiększaniu skali produkcji; podkreśla potrzebę zniwelowania obecnej luki w finansowaniu w odniesieniu do tych kluczowych działań, które wzmocniłyby EDTIB, w tym w ścisłej współpracy z ukraińskim sektorem technologicznym i baza przemysłu obronnego;
48.wzywa UE do zwiększenia spójności między istniejącymi i przyszłymi instrumentami UE, w szczególności między PESCO, w zakresie konsolidacji popytu, a EFO, w zakresie programowych planów działania; między instrumentem na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez zamówienia realizowane na zasadzie współpracy (EDIRPA), w zakresie wspólnych zamówień, a rozporządzeniem w sprawie wspierania produkcji amunicji (ASAP), w zakresie rozwoju przemysłu; między EDIP, w zakresie identyfikacji zależności, a EFO, w zakresie likwidacji zidentyfikowanych zależności, czy w ramach samego EDIP, w zakresie spójności w ramach instrumentu realizacji działań związanych z konsolidacją popytu i podaży;
49.apeluje o znaczne zwiększenie wspólnych zamówień państw członkowskich na niezbędny europejski sprzęt obronny i zdolności; wzywa państwa członkowskie do agregowania popytu przez wspólne zamawianie sprzętu obronnego z możliwością udzielenia Komisji mandatu do zamawiania w ich imieniu, co w idealnej sytuacji zapewniłoby długofalowy horyzont planowania EDTIB, poprawiło w ten sposób zdolności produkcyjne EDTIB i interoperacyjność europejskich sił zbrojnych oraz pozwoliło efektywnie wykorzystywać pieniądze podatników dzięki korzyściom skali;
50.z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący europejskich projektów obronnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania dotyczący rozwoju wspólnych zdolności wykraczających poza środki finansowe jednego państwa członkowskiego; uważa, że projekty te należy wykorzystywać do wspierania zdolności przemysłowych i technologicznych stanowiących podstawę kluczowych priorytetów wspólnych dla kilku państw członkowskich, w szczególności w obszarach strategicznych czynników wspomagających – zwłaszcza w przestrzeni kosmicznej i europejskiej obronie powietrznej – aby móc reagować na pełne spektrum zagrożeń, mobilność wojskową, zwłaszcza strategiczny i taktyczny transport lotniczy, głębokie uderzenia, technologie dronów i systemy przeciwdronowe, systemy rakietowe i amunicję, a także sztuczną inteligencję, aby rozwijać suwerenną infrastrukturę i kluczowe strategiczne czynniki wspomagające; podkreśla, że w kontekście licznych priorytetów oraz konieczności pozyskania dodatkowych zasobów niezbędne jest podejście oparte na pragmatyzmie; w związku z tym uważa, że UE powinna skupić się na szybko dostępnych i sprawdzonych technologiach europejskich, które zmniejszą naszą zależność i poprawią bezpieczeństwo; podkreśla potrzebę wspierania rozwoju ogólnoeuropejskich łańcuchów wartości w ramach unijnej współpracy w dziedzinie obronności poprzez włączenie przedsiębiorstw w całej Unii oraz zwiększenie konkurencyjności w tym sektorze za pomocą różnych środków, takich jak fuzje i liderzy; uważa ponadto, że w ramach unijnej polityki obronnej należy kłaść nacisk na rozwój unijnych centrów doskonałości, zamiast koncentrować się na zasadzie sprawiedliwego zwrotu;
51.apeluje o dalszy rozwój unijnej polityki przemysłowej w dziedzinie obronności w celu ulepszenia istniejących i stworzenia w razie potrzeby nowych instrumentów specyficznych dla obronności, a także w celu optymalnego wykorzystania instrumentów niezwiązanych z obronnością na potrzeby EDTIB;
52.przypomina o potrzebie zapewnienia spójności polityk publicznych UE, które nie mogą prowadzić do zobowiązań stojących w sprzeczności z nadrzędnymi celami obronnymi, szczególnie w czasie kryzysu bezpieczeństwa, w którym należy wprowadzić koncepcję „strategicznego wyjątku”; apeluje o utworzenie rzeczywistego środowiska obronnego sprzyjającego obronie, które mogłoby pomóc zwiększyć zdolności przemysłowe poprzez pełniejsze wykorzystanie wielosektorowych instrumentów Komisji, poprzez ocenę, przegląd oraz ewentualne dostosowanie istniejących instrumentów w celu zapewnienia zgodności z celami polityki obronnej UE;
53.zaleca ustanowienie systemu bezpieczeństwa dostaw, w tym wspólnych strategicznych zapasów surowców i komponentów krytycznych, aby zapewnić dostępność surowców i komponentów potrzebnych do wytwarzania produktów związanych z obronnością oraz umożliwić szybsze i krótsze cykle produkcyjne; wzywa do powierzenia Komisji mapowania i monitorowania EDTIB w celu ochrony jej mocnych stron, zmniejszenia jej podatności na zagrożenia, unikania kryzysów i zapewnienia jej skutecznej i efektywnej polityki przemysłowej;
54.proponuje, aby odpowiednie podmioty i działania związane z obronnością miały dostęp do Programu InvestEU oraz innych funduszy unijnych, mając na uwadze znaczenie europejskiego przemysłu obronnego w tworzeniu miejsc pracy; nalega na priorytetowe traktowanie podmiotów i działań związanych z obronnością odpowiednio z wykorzystaniem wsparcia wynikającego z aktu w sprawie czipów[5] i aktu w sprawie surowców krytycznych[6]; uważa, że wysiłki na rzecz uproszczenia zapowiedziane przez Komisję muszą w pełni obejmować sektor obronny; wzywa Komisję do wykorzystania pełnego potencjału technologii kosmicznych o podwójnym zastosowaniu, traktując przestrzeń kosmiczną zarówno jako nową domenę operacyjną, jak i kluczowy czynnik umożliwiający operacje wielodomenowe; podkreśla, że UE ma obecnie znaczną lukę w zdolnościach kosmicznych w porównaniu ze swoimi głównymi konkurentami i zaznacza, że aby wypełnić lukę w technologiach kosmicznych, należy wzmocnić już istniejące sztandarowe projekty (tj. Copernicus i Galileo) pod kątem zastosowań obronnych; sugeruje ponadto, że UE powinna pilnie kontynuować rozwój swojej infrastruktury IRIS2 wraz z rozwojem dalszych wspólnych projektów UE, na przykład w zakresie świadomości domeny kosmicznej i kosmicznych aplikacji wczesnego ostrzegania przed rakietami;
55.podkreśla konieczność zachowania spójności geograficznej poprzez uwzględnienie wspólnej woli UE i Zjednoczonego Królestwa, w szczególności w celu ustanowienia gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy oraz umocnienia partnerstwa w obszarze bezpieczeństwa, a także podpisania wspólnej deklaracji określającej konkretne zobowiązania i mechanizmy zorganizowanego dialogu w celu intensyfikacji współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem w kontekście rozlicznych wyzwań zewnętrznych i zagrożeń bezpieczeństwa, przed którymi stoi kontynent, przy jednoczesnym zachowaniu autonomii decyzyjnej UE oraz konieczności negocjacji warunków budżetowych i regulacyjnych; podkreśla w związku z tym znaczenie ściślejszej współpracy w zakresie wymiany informacji i danych wywiadowczych, mobilności wojskowej, inicjatyw w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, zarządzania kryzysowego, cyberobrony, zagrożeń hybrydowych, zagranicznych manipulacji informacjami i ingerencji w informacje oraz wspólnego reagowania na wspólne zagrożenia;
56.wzywa do większej spójności we wspieraniu przedsiębiorstw dzięki ograniczeniu zbędnych obciążeń administracyjnych i ograniczeniu formalności administracyjnych, a także zapewnieniu znacznie łatwiejszego dostępu do rynku spółkom o małej i średniej kapitalizacji w sektorze obronnym; podkreśla potrzebę przeglądu, uproszczenia i harmonizacji obecnych ram dotyczących pozwoleń na wywóz i pozwoleń na transfer wewnątrzunijny, a także wzajemnej certyfikacji sprzętu, jako jednego z priorytetów, co umożliwi lepszą współpracę na rynku i między państwami członkowskimi;
57.zachęca do stworzenia wspólnego europejskiego programu certyfikacji systemów uzbrojenia i do wyjścia poza obecny system certyfikacji krajowej, co przyspieszy wprowadzanie systemów uzbrojenia do sił zbrojnych państw członkowskich;
58.podkreśla potrzebę zwiększenia spójności w zarządzaniu, wskazując, że WPBiO musi stać się kluczowym narzędziem silnej Europy; jest zdania, że w tym celu konieczne jest stworzenie realnego powiązania w zarządzaniu pomiędzy państwami członkowskimi, wiceprzewodniczącym Komisji/wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych ipolityki bezpieczeństwa w sprawie unijnej polityki zagranicznej i komisarzami; wzywa państwa członkowskie do rozwiązania problemu, jakim jest złożoność procesów decyzyjnych w zakresie zarządzania europejską obronnością; wzywa do utworzenia Rady Ministrów Obrony i odejścia od wymogu jednomyślności na rzecz głosowania większością kwalifikowaną przy podejmowaniu decyzji w Radzie Europejskiej, Radzie Ministrów i agencjach UE, takich jak EDA, z wyjątkiem decyzji dotyczących operacji wojskowych objętych mandatem wykonawczym; tymczasem wzywa do skorzystania z art. 44 TUE i utworzenia w Komisji horyzontalnej grupy zadaniowej ds. obronności; apeluje o zwiększenie demokratycznej rozliczalności poprzez lepszy nadzór ze strony Parlamentu;
59.proponuje wzmocnienie roli nadzorczej i kontrolnej Parlamentu zgodnie z rozszerzeniem roli UE w dziedzinie obronności; wzywa do powołania przedstawiciela Parlamentu do nowej Rady ds. Gotowości Przemysłu Obronnego proponowanej w rozporządzeniu w sprawie EDIP, w której obecnie nie przewiduje się żadnego przedstawiciela;
ܷɱԲԴść
60.podkreśla, że stworzenie jednolitego europejskiego rynku obronnego jest priorytetem, ponieważ jak dotąd fragmentacja i brak konkurencyjności europejskiego przemysłu osłabiają zdolność UE do przejmowania większej odpowiedzialności jako gwarant bezpieczeństwa; przypomina, że koncepcja „rynku obrony” oznacza pełne uznanie jego specyfiki oraz odpowiednie i spójne stosowanie polityk publicznych UE; przypomina, że celem tego jednolitego rynku powinna być preferencja europejska poprzez ścisłe powiązanie terytorialności z wartością dodaną generowaną na tym terytorium;
61.jest głęboko przekonany, że preferencja europejska powinna stanowić fundament polityk UE związanych z europejskim rynkiem obronnym jako strategiczny imperatyw mający chronić europejską wiedzę fachową w celu umocnienia europejskich zdolności obronnych w perspektywie długoterminowej oraz zapewnienia, aby pieniądze podatników UE były wykorzystywane do tworzenia wartości dodanej na terytorium UE; podkreśla, że zasada preferencji europejskiej powinna znaleźć odzwierciedlenie w unijnych przepisach dotyczących obronności w postaci jasnych i jednoznacznych kryteriów kwalifikowalności zarówno w odniesieniu do podmiotów, jak i do produktów;
62.odrzuca scenariusz, w którym fundusze UE przyczyniają się do utrwalania lub pogłębiania zależności od podmiotów pozaeuropejskich zarówno w zakresie produkcji zdolności jak i ich rozmieszczania;
63.wzywa państwa członkowskie do zaprzestania powoływania się na art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, aby uniknąć stosowania dyrektywy w sprawie zamówień publicznych[7] (2009/81/WE), a tym samym osłabiania wspólnego rynku obrony; wzywa Komisję do przeglądu dyrektyw w sprawie transferu produktów związanych z obronnością[8] i zamówień w dziedzinie obronności, a także dyrektywy w sprawie transferów produktów związanych z obronnością we Wspólnocie (2009/43/WE) w celu wzmocnienia wspólnego rynku obronnego i wprowadzenia elastyczności w sytuacjach kryzysowych takich jak ta, z którą mamy obecnie do czynienia;
64.wzywa Komisję do opracowania lepiej finansowanego, bardziej strategicznego i skuteczniejszego nowego funduszu w miejsce Europejskiego Funduszu Obronnego, który będzie wspierał wspólne badania naukowe i innowacje w dziedzinie obronności na wszystkich etapach łańcucha dostaw oraz stworzy warunki do sprostania wyzwaniom technologicznym takim jak zaawansowane, trwałe zagrożenia, sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe, obliczenia kwantowe, wojskowy internet rzeczy, bezpieczeństwo, ataki w łańcuchu dostaw, exploity zero-day i bezpieczeństwo w chmurze; apeluje o ustanowienie agencji UE, na wzór Agencji Zaawansowanych Projektów Badawczych Departamentu Obrony USA, jako części Europejskiej Agencji Obrony, na której spoczywałaby wyłączna odpowiedzialność za wspieranie badań nad nowymi i przełomowymi technologiami, z dostępem do odpowiedniej ilości kapitału wysokiego ryzyka;
Finansowanie iinwestycje
65.wyraża zaniepokojenie, że bez znacznego zwiększenia inwestycji w obronność cele UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony nie zostaną osiągnięte, zarówno pod względem wsparcia wojskowego dla Ukrainy, jak i poprawy naszego wspólnego bezpieczeństwa; podkreśla fakt, że koszt braku gotowości na najbardziej ekstremalne zagrożenia militarne byłby znacznie wyższy niż koszt zdecydowanych działań UE na rzecz gotowości; wzywa UE i jej państwa członkowskie do pracy i uzgodnienia konkretnych sposobów i środków osiągnięcia znacznego krótko- i długoterminowego wzrostu publicznych i prywatnych inwestycji w obronność i bezpieczeństwo;
66.uważa, że w następnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) UE linie wydatków na obronność będą musiały odzwierciedlać nowy priorytet „gotowość na najbardziej skrajne zagrożenia wojskowe”;
67.podkreśla, że pilne potrzeby nie mogą czekać na kolejne WRF; podkreśla, że należy niezwłocznie zbadać innowacyjne rozwiązania w celu znalezienia dodatkowego finansowania, takie jak inwestowanie w sektor obrony, ułatwienie i przyspieszenie zmiany przeznaczenia funduszy z jednego projektu na drugi oraz zbadanie możliwości dostosowania kryteriów finansowania UE w celu nadania nowego znaczenia kryteriom bezpieczeństwa przy przydzielaniu środków;
68.z zadowoleniem przyjmuje pięciopunktowy plan Rearm Europe zaproponowany przez przewodniczącą Komisji 4 marca 2025 r.;
69.zdecydowanie popiera pogląd, że państwa członkowskie UE muszą osiągnąć nowe, wyższe poziomy finansowania obronności i bezpieczeństwa; zauważa, że niektóre państwa członkowskie już zwiększyły swoje wydatki na obronność do 5 % PKB, i twierdzi, że obecne środowisko bezpieczeństwa oraz liczne, złożone i ewoluujące zagrożenia bezpieczeństwa wymagają od państw członkowskich zwiększenia wydatków na obronność do co najmniej 3 % PKB;
70.z zadowoleniem przyjmuje propozycje przedstawione w niedawnym sprawozdaniu Niinistö w odniesieniu do finansowania europejskiej obronności; popiera utworzenie instrumentu na rzecz obrony Europy i na rzecz zabezpieczenia Europy; z równym zadowoleniem przyjmuje i popiera propozycję ustanowienia programu gwarancji inwestycyjnych wzorowanego na InvestEU, o otwartej architekturze, który ma na celu pobudzenie inwestycji sektora prywatnego oraz wydanie „europejskiego standardu obligacji na rzecz gotowości”;
71.jest zdania, że krajowe plany odbudowy i zwiększania odporności powinny zostać zmienione, aby uwzględnić w nich nowe finansowanie na potrzeby obronności; apeluje, aby inwestycje te uwzględniały też słabe punkty zarówno zdolności wojskowych, jak i tkanki społecznej, co umożliwi zwalczanie wszelkich zagrożeń dla naszych wartości, modelu społecznego, bezpieczeństwa i obronności;
72.wzywa państwa członkowskie do wsparcia utworzenia banku obrony, bezpieczeństwa i odporności, który będzie służył jako wielostronna instytucja kredytująca udzielająca niskooprocentowanych, długoterminowych pożyczek, mogących wspierać realizację kluczowych priorytetów bezpieczeństwa narodowego, takich jak dozbrojenie, modernizacja obronności, wysiłki na rzecz odbudowy w Ukrainie i wykup infrastruktury krytycznej będącej obecnie własnością wrogich krajów spoza UE;
73.apeluje o zbadanie systemu europejskich obligacji obronnych, który umożliwiłby finansowanie z góry dużych inwestycji wojskowych; apeluje także o zbadanie możliwości spożytkowania niewykorzystanych tzw. koronaobligacji na instrumenty obronne w celu uzupełnienia planu Komisji Rearm Europe, ponieważ UE odczuwa obecnie pilną potrzebę zwiększenia bezpieczeństwa i obrony, aby chronić swoich obywateli, przywrócić zdolność do odstraszania i wspierać swoich sojuszników, przede wszystkim Ukrainę;
74.zgodnie z planem Komisji ReArm Europe ponawia swój apel do Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) oraz innych międzynarodowych instytucji finansowych i banków prywatnych w Europie o bardziej aktywne inwestowanie w europejski przemysł obronny; wzywa w szczególności do pilnego przeglądu polityki kredytowej EBI i natychmiastowej elastyczności w celu usunięcia obecnych ograniczeń w finansowaniu obronności, a także do zbadania możliwości emisji długu przeznaczonego na finansowanie projektów w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony;
75.wzywa przewodniczącego Rady Antónia Costę do natychmiastowego zwołania Rady Europejskiej w związku z wnioskami zawartymi w białej księdze, aby przywódcy UE mogli uzgodnić natychmiastowe i dalekosiężne decyzje zmierzające do wdrożenia Europejskiej Unii Obrony, zgodnie z art. 42 ust. 2 TUE, oraz szczegółowo omówić środki określone w białej księdze;
76.z zadowoleniem przyjmuje wyniki nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej z 6 marca 2025 r. i zwraca się do państw członkowskich o podjęcie zdecydowanych działań podczas zbliżającego się marcowego posiedzenia Rady;
77.zauważa, że powyższe pozostaje bez uszczerbku dla specyficznego charakteru polityki bezpieczeństwa i obrony niektórych państw członkowskich;
78.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawicielce Unii do spraw zagranicznych ipolityki bezpieczeństwa, przewodniczącej Komisji i właściwym członkom Komisji, agencjom UE działającym w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 18 maja 2022 r. w sprawie analizy luk inwestycyjnych w zakresie obronności i dalszych działań (JOIN(2022)0024).
- [2] „Strategiczny kompas na rzecz bezpieczeństwa iobrony – dla Unii Europejskiej, która chroni swoich obywateli, swoje wartości iinteresy oraz przyczynia się do międzynarodowego pokoju ibezpieczeństwa”, zatwierdzony przez Radę 21 marca 2022 r. ipoparty przez Radę Europejską 24 marca 2022 r.
- [3] Sprawozdanie Maria Draghiego z 9 września 2024 r. na temat przyszłości europejskiej konkurencyjności, a w szczególności jego rozdział czwarty dotyczący zwiększenia bezpieczeństwa i zmniejszenia zależności,
- [4] Sprawozdanie Sauliego Niinistö z 30 października 2024 r. pt. „Razem bezpieczniej – wzmocnienie gotowości cywilnej i wojskowej oraz przygotowania w Europie”,
- [5] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego iRady (UE)2023/1781 zdnia 13września 2023r. wsprawie ustanowienia ram dotyczących środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników oraz zmiany rozporządzenia (UE)2021/694 (akt wsprawie czipów) (Dz.U.L229 z18.9.2023, s. 1, ELI: ).
- [6] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2024/1252 z 11 kwietnia 2024 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1724 i (UE) 2019/1020 (Dz.U.L,2024/1252, 3.5.2024, ELI: ).
- [7] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady 2009/81/WE zdnia 13 lipca 2009r. wsprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy iusługi przez instytucje lub podmioty zamawiające wdziedzinach obronności ibezpieczeństwa izmieniająca dyrektywy 2004/17/WE i2004/18/WE (Dz.U. L 216 z20.8.2009, s. 76, ELI: .
- [8] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady2009/43/WE zdnia 6maja 2009r. wsprawie uproszczenia warunków transferów produktów związanych zobronnością we Wspólnocie (Dz.U. L146 z10.6.2009, s.1, ELI: ).