Ϸվ

Բé
Ar ais
Ar aghaidh
Téacs iomlán
Nós Imeachta :
Céimeanna an doiciméid sa chruinniú iomlánach
An doiciméad roghnaithe : A9-0233/2023

Téacsanna arna gcur síos :

A9-0233/2023

Díospóireachtaí :

PV12/09/2023-9
CRE12/09/2023-9

Vótaí :

PV13/09/2023-7.8
CRE13/09/2023-7.8
Mínithe ar vótaí
PV24/04/2024-7.6
CRE24/04/2024-7.6

Téacsanna arna nglacadh :

P9_TA(2023)0318
P9_TA(2024)0319

Téacsanna aá glactha
PDF510kWORD201k
Dé Céadaoin, 24 Aibreán 2024-Strasbourg
Cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh agus aer níos glaine don Eoraip
P9_TA(2024)0319A9-0233/2023
䷡ÚÁ
ú
Téacs comhdhlúite

ú reachtach ó Pharlaimint na hEorpa an 24 Aibreán 2024 ar an togra le haghaidh treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh agus aer níos glaine don Eoraip (athmhúnlú) ( – C9-0364/2022 – )

(An áٳós imeachta reachtach - athmhúnlú)

Tá Parlaimint na hEorpa,

–ag féachaint don togra ón gǾú chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (),

–ag féachaint d’Airteagal294(2) agus d’Airteagal192 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, ar dá mbun a thíolaic an Ǿú an togra do Pharlaimint na hEorpa (C9‑0364/2022),

–ag féachaint d’Airteagal294(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–ag féachaint do thuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa an22 Feabhra 2023(1),

–ag féachaint do thuairim ó Choiste na Réigiún an 5 Iúil 2023(2),

–ag féachaint do Chomhaontú Idirinstitiúideach an 28 Samhain 2001 maidir le húsáid níos struchtúrtha den teicníc um athmhúnlú maidir le ghníomhartha dlí(3),

–ag féachaint don litir dar dáta an 27 Meitheamh 2023 a sheol an Coiste um Ghóthaí Dlíthiúla chuig an gCoiste um an gComhshaol, um Shláinte Phoiblí agus um Shábháilteacht Bia i gcomhréir le Riail110(3) dá Rialacha Nós Imeachta,

–ag féachaint don chomhaontú sealadach a d’fhormheas an coiste freagrach faoi Riail 74(4) dá Rialacha Nós Imeachta agus don gheallúint a thug ionadaí na Comhairle i litir dar dáta an 8 Márta 2024 go ndéanfadh sí seasamh Pharlaimint na hEorpa a fhormheas, i gcomhréir le hAirteagal 294(4) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

–ag féachaint do Rialacha110 agus59 dá Rialacha Nós Imeachta,

–ag féachaint don tuairim ón gCoiste um Iompar agus um Thurasóireacht,

–ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um an gComhshaol, um Shláinte Phoiblí agus um Shábháilteacht Bia (A9-0233/2023),

A.de bhrí, de réir Mheitheal Chomhairleach sheirbhísí dlí Pharlaimint na hEorpa, na Comhairle agus an Choimisiúin, nach bhfuil aon leasuithe substainteacha i gceist leis an togra ón gǾú, seachas na leasuithe sin a shainaithnítear sa togra mar leasuithe den sórt sin, agus de bhrí, a mhéid a bhaineann le códú na bhforálacha neamhathraithe ó na gníomhartha roimhe sin in éineacht leis na leasuithe sin, gurb é aá sa togra ná códú díreach ar na téacsanna aá cheana ann, gan aon athrú ina substaint;

1.ag glacadh a seasaimh ar an gcéad léamh mar a leagtar amach ina dhiaidh seo é(4), agus aird á tabhairt ar na DZٲí ó Mheitheal Chomhairleach sheirbhísí dlí Pharlaimint na hEorpa, na Comhairle agus an Choimisiúin;

2.á iarraidh ar an gǾú an t-ábhar a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa arís má dhéanann sé téacs eile a chur in ionad a thogra, má dhéanann sé a thogra a leasú go substaintiúil ó má á sé ar intinn aige a thogra a leasú go substaintiúil;

3.á threorú dá hUachtarán a seasamh a chur ar aghaidh chuig an gComhairle, chuig an gǾú agus chuig na parlaimintí náisiúnta.

(1) IOC146, 27.4.2023, lch.46.
(2) IO C, C/2023/251, 26.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2023/251/oj.
(3) IOC77, 28.3.2002, lch.1.
(4) Tá an seasamh seo ag gabháil in ionad na leasuithe a glacadh an 13 Meán Fómhair 2023 (Téacsanna arna nglacadh, P9_TA(2023)0318).


Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 24 Aibreán 2024 chun go nglacfaí Treoir (AE) 2024/... ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh agus aer níos glaine don Eoraip (athmhúnlú)(1)
P9_TC1-COD(2022)0347

TÁ PARLAIMINT NA hEORPA AGUS COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus go háirithe Airteagal192(1) de,

Ag féachaint don togra ón gǾú Eorpach,

Tar éis dóibh an dréachtghníomh reachtach a chur chuig na parlaimintí náisiúnta,

Ag féachaint don tuairim ó Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa(2),

Ag féachaint don tuairim ó Choiste na Réigiún(3),

Ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an náٳós imeachta reachtach(4),

De bharr an mhéid seo a leanas:

(1)Rinneadh Treoracha2004/107/CE(5) agus2008/50/CE(6) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a leasú go substaintiúil. Ós rud é go bhfuil tuilleadh leasuithe le déanamh orthu, ba cheart na Treoracha sin a athmhúnlú ar mhaithe le soiléireacht.

(2)I dTeachtaireacht uaidh an 11Nollaig2019 dar teideal ‘An Comhaontú Glas don Eoraip’, leag an Ǿú ٰdzá uaillmhianach amach chun an tAontas a chlaochlú ina shochaí chóir rathúil ag a bhfuil geilleagar nua-aimseartha iomaíoch aá tíosach ar acmhainní, arb é is aidhm leis caipiteal nádúrtha an Aontais a chosaint, a chaomhnú agus a fheabhsú, agus sláinte agus folláine na saoránach a chosaint ar Dzí agus ar thionchair a bhaineann leis an gcomhshaol. Go sonrach i dtaobh aer glan, thug an Ǿú gealltanas cáilíocht an aeir a fheabhsú a thuilleadh agus caighdeáin an Aontais maidir le cáilíocht an aeir a ailíniú go pointe níos dlúithe le DZٲí na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS). D’fhógair an Ǿú freisin sa Chomhaontú Glas don Eoraip go neartófaí na forálacha maidir le faireachán, samhaltú agus pleanáil i leith cháilíocht an aeir.

(3)I dTeachtaireacht uaidh an 12Bealtaine2021 dar teideal ‘Conair i dtreo Pláinéad Sláintiúil do Chách - Plean Gníomhaíochta an Aontais um Aer, Uisce agus Ithir Saor ó Thruailliú’ chuir an Ǿú ‘Plean Gníomhaíochta maidir le Truailliú Nialasach’ ar bun lena dtugtar aghaidh inter alia ar ghnéithe truaillithe den Chomhaontú Glas don Eoraip agus lena dtugtar gealltanas freisin i leith laghdú níos mó ná 55% ar thionchar an truaillithe aeir ar an tsláinte a bhaint amach faoi 2030, mar aon le laghdú 25% ar thionchar an truaillithe aeir ar éiceachórais an Aontais ina bhfuil truailliú aeir ina bhagairt ar an mbithéagsúlacht.

(4)Leagtar amach freisin sa Phlean Gníomhaíochta maidir le Truailliú Nialasach fís do 2050, ina laghdófaí an truailliú aeir go leibhéil nach meastar a thuilleadh a bheith díobhálach d’éiceachórais sláinte agus nádúrtha. Chuige sin, ba cheart cur chuige céimnithe a shaothrú i ndáil le caighdeáin an Aontais maidir le cáilíocht an aeir aá ann faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo, lena mbuófar ▌caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir do 2030 agus ina dhiaidh sin, agus lena bhforbrófar peirspictíocht maidir le hailíniú le Treoirlínte EDS is cothroime le dáta maidir le Cáilíocht an Aeir faoi 2050 ar a dhéanaí, bunaithe ar shásra athbhreithnithe rialta chun an fhianaise eolaíoch is déanaí a chur san áireamh. I bhfianaise na nasc idir laghdú ar thruailliú agus dícharbónú, ba cheart an cuspóir fadtéarmach a shaothrú, is é sin an uaillmhian maidir le truailliú nialasach a bhaint amach, in éineacht le laghdú ar astaíochtaí gás ceaptha teasa arna bhunú le Rialachán (AE)2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(7).

(5) I míMheánFómhair2021, rinne EDS nuashonrú ar a Threoirlínte maidir le Cáilíocht an Aeir, bunaithe ar athbhreithniú córasach ar an bhfianaise eolaíoch maidir le héڱ𲹳ٲí an truaillithe aeir ar an tsláinte. I dTreoirlínte nuashonraithe EDS maidir le Cáilíocht an Aeir, leagtar béim ar fhianaise nua maidir le héڱ𲹳ٲí a tharlaíonn ag leibhéil ísle teagmhala do thruailliú aeir, agus foirmlítear leibhéil treoirlíne níos ísle maidir le cáilíocht an aeir d’ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5) agus do dhé-ocsaíd nítrigine i gcomparáid le treoirlínte roimhe seo. Cuirtear san áireamh sa Treoir seo an fhianaise eolaíoch is déanaí, lena n-áirítear na Treoirlínte is cothroime le dáta de chuid EDS maidir le Cáilíocht an Aeir.

(6) Le ٰíocha bliain anuas, á laghduithe seasta bainte amach le reachtaíocht an Aontais agus leis an reachtaíocht náisiúnta ar astaíochtaí ٰܲá díobhálach aeir agus ar na feabhsuithe comhfhreagracha ar cháilíocht an aeir. Léiríonn na roghanna beartais a ndearnadh Բí orthu faoin 𲹲úú tionchair a ghabhann leis an Treoir seo glantairbhí socheacnamaíocha breise a bhaineann le truailliú aeir a laghdú tuilleadh, agus is mó go mór na tairbhí sláinte agus comhshaoil réamh-mheasta ná na costais cur chun feidhme a bhfuiltear ag súil leo.

(7)Agus na bearta á󲹰ٳ á ndéanamh acu ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta chun an cuspóir maidir le truailliú nialasach a bhaint amach i dtaca leis an truailliú aeir, ba cheart do na á, do Pharlaimint na hEorpa, don Chomhairle agus don Choimisiún a bheith faoi threoir ▌phrionsabal an réamhchúraim, agus na bprionsabal gur cheart bearta coisctheacha a dhéanamh, gur cheart, mar thosaíocht, damáiste don chomhshaol a léiriú ag an bhfoinse agus gurb é údar an truaillithe a íocfaidh as, arna mbunú sa Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh(CFAE), ▌agus faoi threoir an phrionsabail ‘gan dochar a dhéanamh’ sa Chomhaontú Glas don Eoraip, mar aon le ceart an duine chun comhshaol glan, sláintiúil agus inbhuanaithe a aithint mar a aithnítear i ú76/300 ar ghlac Comhthioól Ginearálta na Náisiún Aontaithe (NA) leis an 28Iúil2022. Ba cheart dóibh, inter alia, na heilimintí seo a leanas a chur san áireamh: rannchuidiú cháilíocht an aeir le sláinte an duine, le cáilíocht an chomhshaoil agus athléimneacht na n-éiceachóras, folláine na saoránach, comhionannas agus cosaint daonraí íDze agus grúpaí leochaileacha, costais cúraim sláinte, rathúnas na sochaí, fostaíocht agus iomaíochas an gheilleagair; an t-aistriú fuinnimh, slándáil fuinnimh neartaithe agus dul i ngleic leis an mbochtaineacht fuinnimh; slándáil agus inacmhainneacht bia; réitigh soghluaisteachta agus iompair inbhuanaithe agus chliste agus bonneagar gaolmhar, a fhorbairt; tionchar na n-athruithe iompraíochta; tionchar na mbeartas fioscach; cothroime agus dlúthpháirtíocht ar fud na mBallsát agus laistigh díobh, i bhfianaise a gcumais eacnamaíoch, a n-imthosca náisiúnta, amhail sainiúlachtaí oileán, agus an gá aá le cóineasú le himeacht ama; an gá aá leis an aistriú a bheith cóir agus cothrom ó thaobh na sochaí de ٰí chláir oideachais agus oiliúna dzí a chur i gcrích, lena n-áirítear do ghairmithe cúraim sláinte; an fhianaise eolaíoch is fearr dá bhfuil ar fáil agus is cothroime le dáta, go háirithe na torthaí a thuairiscigh EDS; an gá aá le Dzí a bhaineann le truailliú aeir a chomhtháthú i gcinntí infheistíochta agus pleanála; cost-éifeachtúlacht, na réitigh theicnDZídz is fearr aá ar fáil agus neodracht theicneolaíoch maidir le laghduithe ar astaíochtaí ٰܲá aeir a bhaint amach, agus dul chun cinn le himeacht ama i dtaca le sláine an chomhshaoil agus i dtaca leis an leibhéal uaillmhéine.

(8) Leis an Treoir seo, rannchuidítear le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe (SDGanna) a bhaint amach, go háirithe SDGanna3,7,10,11 agus13.

(9)Le Clár Ginearálta Gníomhaíochta Comhshaoil an Aontais go dtí 2030 a leagtar amach i gCinneadh (AE)2022/591 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(8) (an ‘8ú Clár Gníomhaíochta Comhshaoil’) bunaítear, inter alia, an cuspóir timpeallacht saor ó thocsainí a bhaint amach agus sláinte agus folláine daoine, ainmhithe agus éiceachórais a chosaint ar Dzí agus ar thionchair dhiúltacha a bhaineann leis an gcomhshaol, agus, chun na críche sin, sonraítear go mbeidh gá, inter alia, le modhanna faireacháin a fheabhsú a thuilleadh, le comhar idirnáisiúnta níos fearr, le faisnéis níos fearr a chur ar fáil don phobal agus le rochtain ar cheartas. Treoraíonn sé sin na cuspóirí a leagtar amach sa Treoir seo.

(10)Ba cheart don Choimisiún athbhreithniú rialta a dhéanamh ar an bhfianaise eolaíoch a bhaineann le truailleáin, a n-éڱ𲹳ٲí ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol, agus inter alia, na costais dhíreacha agus indíreacha cúraim sláinte a bhaineann le truailliú aeir, tionchair shocheacnamaíocha, costais chomhshaoil, agus forbairtí iompraíochta, fioscacha agus teicnDZídz. Ar bhonn a athbhreithnithe, ba cheart don Choimisiún 𲹲úú a dhéanamh féachaint an bhfuil na caighdeáin cáilíochta aeir is infheidhme fós dzí chun cuspóirí na Treorach seo a bhaint amach. Ba cheart don Choimisiún an chéad athbhreithniú a dhéanamh faoin 31Nollaig2030. Agus athbhreithniú á dhéanamh aige, ba cheart don Choimisiún 𲹲úú a dhéanamh ar roghanna agus ar amlínte chun caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a ailíniú leis na Treoirlínte is déanaí maidir le Cáilíocht an Aeir de chuid EDS, an gá caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a thabhairt cothrom le dáta i bhfianaise na faisnéise eolaíche is déanaí, ar cheart truailleáin aeir bhreise a chumhdach agus ar cheart forálacha maidir le spriocdhátaí góthachála agus truailliú aeir trasteorann a leasú. I gcás ina measfaidh an Ǿú gur gá sin, tar éis dó athbhreithniú a dhéanamh, ba cheart go dtíolacfadh sé togra chun caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a athbhreithniú ó truailleáin eile aeir a chumhdach. I gcás ina measann an Ǿú gur gá sin, ba cheart dó tograí a thíolacadh freisin chun aon reachtaíocht á󲹰ٳ maidir le foinsí a thabhairt isteach ó a athbhreithniú chun rannchuidiú leis na caighdeáin athbhreithnithe aá beartaithe maidir le cáilíocht an aeir a bhaint amach ar leibhéal an Aontais agus gníomhaíochtaí breise a mholadh a bheidh le déanamh ar leibhéal an Aontais.

(11)Ba cheart cur chuige coiteann a úsáid maidir le 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh, ٰí chritéir mheasúnaithe choiteanna a fheidhmiú. Agus cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh á meas, ba cheart méid na ndaonraí agus na n-éiceachóras a bhíonn i dteagmháil le truailliú aeir a chur i gcuntas. Is dzí, dá bhrí sin, críoch gach á a aicmiú ina limistéir lena léirítear an dlús daonra agus aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á.

(12)Ba cheart tomhais sheasta a bheith éigeantach i limistéir ina bhfuil tairseacha 𲹲úԲٳ á áú. Le ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe agus tomhais tháscacha, anuas ar fhaisnéis ó thomhais sheasta, is féidir sonraí ǾԳí a léirmhíniú de réir dháileadh geografach an chomhchruinnithe. Mar gheall ar úsáid a bhaint as na teicníochtaí forlíontacha 𲹲úԲٳ sin, ba cheart go mbeifí in ann an líon íDzٲ ǾԳí samplála is gá le haghaidh tomhais sheasta a laghdú i limistéir ina gcomhlíonfar teorainnluachanna ó spriocluachanna ach go sáraítear an tairseach mheasúnaithe iontu. I limistéir ina sáraítear teorainnluachanna ó spriocluachanna, ó 2bhliain tar éis gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh maidir le ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe agus maidir le hionadaíochacht spásúil na bǾԳí samplála a chinneadh, ba cheart ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ó tomhais tháscacha a úsáid sa bhreis ar thomhais sheasta é𲹲Գٲ chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheasúnú. Ba cheart faireachán breise a dhéanamh ar thiúchain chúlra agus ar dheascadh ٰܲá san aer comhthimpeallach ionas gur féidir tuiscint níos fearr a fháil ar leibhéil truaillithe agus ar scaipeadh.

(13)I gcás inarb infheidhme, ba cheart ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe a chur i bhfeidhm le gur féidir sonraí ǾԳí a léirmhíniú de réir dháileadh geografach an chomhchruinnithe ٰܲá, a d’fhéadfadh cuidiú le áܾٳ ar chaighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a bhrath, bonn eolais a chur ar fáil do phleananna cáilíochta aeir agus do threochláir um cháilíocht an aeir agus do phointí samplála a chur ar bun. Sa bhreis ar na ceanglais maidir le faireachán ar cháilíocht an aeir a leagtar síos sa Treoir seo, chun críoch faireacháin, spreagtar na á áirgí faisnéise agus uirlisí forlíontacha a shaothrú, amhail ٰí thuarascálacha rialta ar mheastóireacht agus ar mheasúnú cáilíochta ó ڱ𾱻󳾳á bheartais ar líne, arna soláthar ag an gcomhpháirt um Fhaireachán na Cruinne de Chlár Spáis an Aontais, go háirithe Seirbhís Copernicus um Fhaireachán ar an Atmaisféar.

(14)Tá sé ábhachtach go ndéanfaí truailleáin a bhfuil imní ag teacht chun cinn ina leith, amhail cáithníní sármhíne, carbón dubh agus carbón eiliminteach, chomh maith le hamóinia agus acmhainneacht ocsaídiúcháin an ábhair cháithnínigh, a thomhas ag sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe agus ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha araon chun tacú le tuiscint eolaíoch ar a n-éڱ𲹳ٲí ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol, mar a mhol EDS. I gcás na mBallsát a bhfuil a gcríoch níos lú ná 10000km², ba leor tomhas ag sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha.

(15)Ba cheart ábhar cáithníneach sármhín (PM2,5) a thomhas go mion chun tuiscint níos fearr a fháil ar iarmhairtí an truailleáin sin agus chun beartais dzí a fhorbairt. Ba cheart na tomhais sin a dhéanamh ar dhóigh aá comhsheasmhach le tomhais an chomhchláir chun faireachán agus 𲹲úú a dhéanamh ar tharchur fadraoin ٰܲá aeir san Eoraip (EMEP) arna bhunú faoi Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip (UNECE)1979 Coinbhinsiún um Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin arna fhaomhadh le Cinneadh81/462/CEE(9)ón gComhairle agus na Prótacail lena mbaineann, lena n-áirítear Prótacal1999 chun laghdú a dhéanamh ar an Aigéadú, ar an Eotrófú agus ar an ѳó ar Leibhéal na Talún, a ndearnadh athbhreithniú air in 2012.

(16)Chun a áirithiú go bhfuil an fhaisnéis a bhailítear maidir le truailliú aeir ionadaíoch a dhóthain agus inchomparáide ar fud an Aontais, á sé ábhachtach go n-úsáidfear teicnící caighdeánaithe tomhais agus critéir choiteanna maidir le líon agus suíomh na bǾԳí samplála chun 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh. Is féidir teicníochtaí nach tomhais iad a úsáid chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheas agus dá bhrí sin is gá critéir a shainiú le haghaidh úsáid agus cruinneas riachtanach na dteicníochtaí sin.

(17)Aithnítear gur saincheist thábhachtach é modhanna tomhais tagartha a sholáthar. Tá sainordú tugtha ag an gǾú cheana féin d’obair maidir le caighdeáin EN a ullmhú chun hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha a thomhas agus chun meastóireacht a dhéanamh ar fheidhmíocht na gcóras braiteora chun tiúchan ٰܲá gásach agus ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5) san aer comhthimpeallach a chinneadh d’fhonn iad a fhorbairt agus a ghlacadh go luath. In éagmais mhodhanna caighdeánacha EN, ba cheart úsáid modhanna tomhais tagartha caighdeánacha idirnáisiúnta, modhanna tomhais tagartha caighdeánacha náisiúnta ó sonraíochtaí teicniúla de chuid an Choiste Eorpaigh um Chaighdeánú (CEN) a cheadú.

(18)Chun sláinte an duine agus an comhshaol ina iomláine a chosaint, á sé thar a bheith ábhachtach astaíochtaí ٰܲá a chomhrac ag an bhfoinse agus na bearta is éڱ𲹳ٲí chun astaíochtaí a laghdú a shainaithint agus a chur chun feidhme ar an leibhéal áitiúil, ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais, go háirithe maidir le hastaíochtaí ó na hearnálacha talmhaíochta, tionsclaíochta, iompair, córas téimh agus fuaraithe agus giniúna fuinnimh. Dá bhrí sin, ba cheart astaíochtaí ٰܲá díobhálach aeir a sheachaint, a chosc ó a laghdú agus ba cheart caighdeáin dzí maidir le cáilíocht an aeir a leagan síos ar bhonn, inter alia, na fianaise eolaíche is cothroime le dáta, lena n-áirítear DZٲí EDS.

(19)Léirítear i bhfianaise eolaíoch go bhfuil dé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine agus oscaídí nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5),beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil, roinnt hidreacarbón il-timthriallach aramatach agus ózón ina gcúis le roinnt éڱ𲹳ٲí diúltacha suntasacha ar shláinte an duine, agus go bhfuil siad nasctha le roinnt galair neamhtheagmhálacha, fadhbanna díobhálacha sláinte agus ráta níos airde básmhaireachta. Eascraíonn an tionchar ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol as tiúchain san aer comhthimpeallach agus as deascadh.

(20) Cé gur fadhb sláinte uilíoch é truailliú aeir, níl na Dzí dáilte go cothrom i measc an phobail, agus daonra íDz agus grúpaí leochaileacha i mbaol níos mó díobhála ná grúpaí eile. Aithnítear sa Treoir seo na Dzí méadaithe agus na riachtanais shonracha aá ag daonra íDz agus ag grúpaí leochaileacha maidir le truailliú aeir agus is é is aidhm léi iad a chur an eolas agus a chosaint.

(21) De réir Thuarascáil Uimh.22/2018 ón nGníomhaireacht Eorpach Comhshaoil dar teideal ‘Teagmháil neamh-chomhionann agus tionchair neamh-chomhionanna: leochaileacht shóisialta maidir le truailliú aeir, torann agus teochtaí foircneacha san Eoraip’, is gnách go mbíonn tionchar níos mó ag truailliú aeir ar shláinte daoine a bhfuil sádas socheacnamaíoch níos ísle acu ná sláinte an phobail i gcoitinne mar thoradh ar a dteagmháil níos mó agus toisc go bhfuil siad níos leochailí. Cuirtear san áireamh sa Treoir seo gnéithe sóisialta an truaillithe aeir agus tionchair shocheacnamaíocha na mbeart a rinneadh.

(22)Na héڱ𲹳ٲí a bhaineann le ▌arsanaic, caidmiam, luaidhe, mearcair, nicil agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha ar shláinte an duine, lena n-áirítear éڱ𲹳ٲí ٰí bhíthin an tslabhra bia, agus an chomhshaoil, eascraíonn siad freisin as deascadh. Ba cheart carnadh na substaintí sin in ithreacha agus cosaint screamhuisce a chur san áireamh.

(23)Ba cheart meánteagmháil an daonra leis na truailleáin lena mbaineann an tionchar is mó dá bhfuil doiciméadaithe ar shláinte an duine, mínábhar cáithníneach (PM2.5) agus dé-ocsaíd nítrigine, a laghdú de réir mholtaí is cothroime le dáta EDS. Chuige sin, ba cheart an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á a thabhairt isteach mar chaighdeán comhlántach maidir le cáilíocht an aeir sa bhreis ar theorainnluachanna, ach níor cheart go mbeadh sí ina hionad do theorainnluachanna.

(24)Léiríodh sa tSeiceáil Oiriúnachta ar na Treoracha maidir le Cáilíocht an Aeir Chomhthimpeallaigh, lena gcumhdaítear Treoir2004/107/CE agus Treoir2008/50/CE go bhfuil teorainnluachanna níos éڱ𲹳ٲí maidir le tiúchain ٰܲá a ísliú ná cineálacha eile caighdeán cáilíochta aeir, amhail spriocluachanna. Agus é mar aidhm éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine a íoslaghdú, agus aird ar leith á tabhairt ar ghrúpaí leochaileacha agus ar dhaonraí íDze, agus ar an gcomhshaol ba cheartteorainnluachanna a shocrúdon tiúchan de dhé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5), beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha san aer comhthimpeallach. Ba cheart beinsi(a)piréin a úsáid mar shlat tomhais don riosca carcanaigineach a bhaineann le hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha san aer comhthimpeallach.

(25)Chun go mbeidh na á in ann ullmhú do na caighdeáin athbhreithnithe maidir le cáilíocht an aeir a leagtar síos leis an Treoir seo agus chun leanúnachas dlíthiúil a áirithiú ba cheart teorainnluachanna agus spriocluachanna, ar feadh tréimhse eatramhach, a bheith comhionann leis na cinn a leagtar síos faoi na Treoracha aisghairthe go dtí go dtiocfaidh na teorainnluachanna nua i bhfeidhm.

(26)Is ٰܲá trasteorann é ózón a fhoirmítear san atmaisféar as astaíochtaí príomhthruailleán. Tugtar aghaidh ar chuid de na truailleáin sin san aer i dTreoir (AE)2016/2284 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(10). Bíonn drochthionchar ag ózón ar leibhéal na talún ní há ar shláinte an duine ach ar an bhá agus ar na héiceachórais freisin. Ba cheart an dul chun cinn i dtreo na spriocluachanna cáilíochta aeir agus na cuspóirí fadtéarmacha i dtaca le hózón arna leagan amach sa Treoir seo a chinneadh de réir na spriocanna agus na ngealltanas laghdaithe astaíochtaí dá bhforáiltear i dTreoir (AE)2016/2284 agus ٰí chur chun feidhme na mbeart costéifeachtach, na dٰdzá maidir le cáilíocht an aeir agus, i gcás inarb dzí, na bpleananna cáilíochta aeir.

(27)Na spriocluachanna óó agus na cuspóirí fadtéarmacha i ndáil le cosaint éifeachtach a áirithiú i gcoinne éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine agus ar an bhá agus ar éiceachórais mar thoradh ar theagmháil le hózón, ba cheart iad a nuashonrú i bhfianaise na fianaise eolaíche is cothroime le dáta, lena n-áirítear DZٲí EDS.

(28)Ba cheart tairseach foláirimh agus tairseach faisnéise le haghaidh dé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2.5)agus óó ▌a shocrú chun an daonra ginearálta,agus go háirithe daonra íDz agus grúpaí leochaileacha, a chosaint ar theagmhálacha gearrthréimhseacha le tiúchain mhéadaithe ▌ٰܲá. Ba cheart do na tairseacha sin scaipeadh faisnéise i measc an phobail a spreagadh maidir leis na Dzí sláinte gaolmhara a bhaineann le teagmháil agus, i gcás inarb infheidhme, maidir le cur chun feidhme na mbeart gearrthéarma chun na leibhéil truaillithe a laghdú i gcás ina sáraítear an tairseach foláirimh.

(29)I gcomhréir le hAirteagal193 CFAE, is féidir leis na á bearta cosanta níos éԱ a choinneáil ó a thabhairt isteach ar choinníoll go bhfuil siad comhoiriúnach leis na Conarthaí agus go gcuirtear in iúl don Choimisiún iad. éڲ míniú a bheith ag gabháil leis an bhfógra sin ar an bpróiseas maidir leis an gcaoi ar bunaíodh na caighdeáin sin maidir le cáilíocht an aeir agus maidir leis an ڲé eolaíoch a úsáideadh.

(30)I gcás ina bhfuil sádas na cáilíochta aeir ▌go maith cheana féin, ba cheart é a choinneáil ó a fheabhsú. Na caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a leagtar síos sa Treoir seo, i gcásgur ann do bhaol nach gcomhlíonfar iad, ó i gcás nár comhlíonadh iad, ba cheart do na á bearta dzí a ghlacadh i gcomhréir leis na hamlínte á󲹰ٳ arna mbunú faoin Treoir seo chun na teorainnluachanna, na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á agus leibhéil chriticiúla a chomhlíonadh, agus i gcás inar féidir, na ▌spriocluachanna agus na cuspóirí fadtéarmacha óó a bhaint amach.

(31)Is substaint an-ghuaiseach é mearcair do shláinte an duine agus don chomhshaol. Bíonn sé ann ar fud an chomhshaoil agus, i bhfoirm meitilmearcair, d'fhéadfadh sé carnadh in orgánaigh, agus comhchruinniú go háirithe in orgánaigh a bhíonn níos airde sa slabhra bia. Is féidir mearcair a scaoiltear isteach san atmaisféar a iompar thar achair fhada.

(32)Maidir le Rialachán (AE)2017/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(11), is é is aidhm dó sláinte an duine agus an comhshaol a chosaint ar scaoileadh mearcair, bunaithe ar chur chuige saolré, agus áirgeadh, úsáid, cóireáil dramhaíola agus astaíochtaí á gcur san áireamh. Le forálacha maidir le faireachán a dhéanamh ar mhearcair sa Treoir seo, comhlánaítear an Rialachán sin agus soláthraítear faisnéis ina leith.

(33)Is in áiteanna amach ó limistéir uirbeacha is ábhachtaí na Dzí a thagann as truailliú aeir don fhásra agus d’éiceachórais nádúrtha. Dá bhrí sin, ba cheart gur ar áiteanna amach ó limistéir fhoirgnithe a dhíreodh an 𲹲úú ar na Dzí sin agus ar chomhlíonadh na leibhéal criticiúil chun an á a chosaint. Leis an 𲹲úú sin, ba cheart ceanglais de bhun Threoir (AE)2016/2284 a chur san áireamh agus a chomhlánú maidir le faireachán a dhéanamh ar thionchair an truaillithe aeir ar éiceachórais talún agus uisceacha, agus chun tionchair den sórt sin a thuairisciú.

(34)Is féidir 𲹲úú a dhéanamh ar rannchuidiú ó fhoinsí nádúrtha ach ní féidir é a rialú. Dá bhrí sin, i gcás inar féidir rannchuidiú nádúrtha le truailleáin in aer comhthimpeallach a chinneadh le cinnteacht leordhóthanach, agus i gcásanna inarb é an rannchuidiú nádúrtha sin is cúis le áܾٳ, go hiomlán ó go páirteach, ba cheart go mbeifí in ann, faoi na ǾԲíDZ arna leagan síos leis an Treoir seo, an rannchuidiú a dhealú agus comhlíonadh teorainnluachanna cáilíochta an aeir agus Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á á 𲹲úú. Ba cheart go mbeifí in ann rannchuidiú le áܾٳ ar theorainnluachanna an ábhair cháithnínigh (PM10) aá inchurtha i leith gaineamh ó salann a bheith á gcur ar na bóithre sa gheimhreadh a dhealú nuair aá 𲹲úú á dhéanamh ar chomhlíonadh na dteorainnluachanna cáilíochta aeir ar choinníoll go ndearnadh bearta réasúnta chun na tiúchain a ísliú. Ní chuireann asbhaintí na rannchuidithe nádúrtha sin cosc ar na á beart a dhéanamh chun a dtionchar ar an tsláinte a laghdú.

(35) Tá sé ríthábhachtach faireachán córasach a dhéanamh ar cháilíocht an aeir i dteophointí truaillithe aeir, lena n-áirítear i gcás ina mbíonn tionchar mór ag astaíochtaí ó fhoinsí tromthruaillithe ar leibhéal an truaillithe aeir, rud a d’fhéadfadh daoine aonair agus grúpaí daonra a nochtadh do Dzí méadaithe maidir le héڱ𲹳ٲí díobhálacha ar an tsláinte. Chuige sin, ba cheart do na á ǾԳí samplála a shuiteáil sna teophointí truaillithe aeir agus bearta dzí a dhéanamh chun tionchar an truaillithe aeir ar shláinte an duine sna teophointí sin a íoslaghdú.

(36)Maidir le limistéir ina bhfuil na dálaí an-deacair, ba cheart go mbeifí in ann, go heisceachtúil, an spriocdháta a chur siar maidir le comhlíonadh na dteorainnluachanna cáilíochta aeir i gcásanna ina bhfuil géardheacrachtaí comhlíonta ann, d'ainneoin chur chun feidhme na mbeart laghdaithe truaillithe dzí, i limistéir shonracha agus i gceirtleáin shonracha ▌. Ba cheart ٰdzá cuimsitheach maidir le cáilíocht an aeir a bheith ag gabháil le haon chur siar le haghaidh limistéar áirithe ▌agus beidh an ٰdzá sin le 𲹲úú ag an gǾú. Ba cheart do na á bearta dzí a leagan amach sa ٰdzá chun an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir. Ba cheart do na á a léiriú freisin gur cuireadh na bearta sa ٰdzá chun feidhme chun comhlíonadh a áirithiú ▌.

(37)Ba cheart pleananna a fhorbairt maidir le cáilíocht an aeir do limistéir ó d’aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á ina sáraíonn leibhéil na dٰܲá in aer comhthimpeallach na teorainnluachanna á󲹰ٳ maidir le cáilíocht an aeir, na spriocluachanna ▌ó na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á. Ba cheart pleananna cáilíochta aeir a fhorbairt agus a nuashonrú freisin le haghaidh áܾٳ ar spriocluachanna óó, ach á mura bhfuil aon fhéidearthacht shuntasach ann tiúchan óó a laghdú faoi chúinsí áirithe agus bheadh costais dhíréireacha i gceist leis na bearta chun aghaidh a thabhairt ar na áܾٳ sin.

(38) Astaítear truailleáin aeir óna lán foinsí agus gníomhaíochtaí éagsúla. Chun comhleanúnachas idir beartais éagsúla a áirithiú, ba cheart ▌pleananna cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir a bheith comhsheasmhach i gcás inarb indéanta le pleananna agus cláir arna n-ullmhú de bhun Threoir2002/49/CE(12) agus Threoir2010/75/AE(13) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Threoir (AE)2016/2284.

(39) Mar a bhunaítear le cásdlí na Cúirte Breithiúnais(14), ní chiallaíonn sé sin ann féin gur chomhlíon Ballsát a Ǿ𲹲áí chun a áirithiú nach sáraíonn leibhéil na dٰܲá aeir na caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a bhunaítear leis an Treoir seo.

(40)Ba cheart ٰdzá cáilíochta aeir a ullmhú roimh 2030 freisin i gcás ina bhfuil baol ann nach mbainfidh na á na teorainnluachanna ó, i gcás inarb dzí, na spriocluachanna amach faoin dáta sin chun a áirithiú go laghdófar leibhéil na dٰܲá dá réir sin. Ba cheart beartais agus bearta a leagan amach sna ٰdzá cáilíochta aeir chun na teorainnluachanna sin agus, i gcás inarb dzí, na spriocluachanna a chomhlíonadh faoin spriocdháta góthachála. Ar mhaithe le soiléireacht dhlíthiúil, agus d’ainneoin na téarmaíochta sonraí a úsáidtear, is cineál plean cáilíochta aeir é ٰdzá cáilíochta aeir mar a shainmhínítear sa Treoir seo.

(41)Ba cheart pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a tharraingt suas lena léireofar na bearta a bheidh le déanamh sa ghearrthéarma i gcás ina bhfuil riosca ann go sárófar ceann á ó níos mó de na tairseacha foláirimh chun an riosca sin a laghdú agus a fhad a theorannú. ▌ Ba cheart do na á a bheith in ann, in imthosca áirithe, staonadh ó phleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha den sórt sin a tharraingt suas maidir le hózón mura bhfuil aon fhéidearthacht shuntasach ann riosca, fad ó éԱ sáraithe den sórt sin a laghdú.

(42)Níl aon teorainn le truailliú aeir, rud a dhéanann difear don Aontas ina iomláine. I bhformhór na mBallsát, gintear sciar suntasach den truailliú lasmuigh dá gcríoch. I gcás inarb dzí, ba cheart do na á dul i gcomhar le chéile más rud é, tar éis truailliú suntasach de thionscnamh á eile, go sáraíonn, ó gur dócha go sárófar, leibhéal an truailleáin aon teorainnluach, spriocluach ▌, oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á ó an tairseach foláirimh. Le cineál trasteorann ٰܲá sonrach, amhail ózón agus ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5), cuirtear d’oibleagáid ar na á lena mbaineann comhoibriú le chéile chun foinsí truaillithe aeir agus na bearta aá le déanamh chun aghaidh a thabhairt ar na foinsí sin a shainaithint agus chun gníomhaíochtaí comhordaithe a tharraingt suas, amhail dzǰú pleananna cáilíochta aeir agus pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha, inar cheart do gach Ballsát aghaidh a thabhairt ar fhoinsí truaillithe ina chríoch, chun deireadh a chur leis na áܾٳ sin, chomh maith leis an bpobal a chur ar an eolas. I gcás inarb dzí, ba cheart do na á dul i mbun comhair le ٰíú tíortha, agus béim faoi leith a chur ar rannpháirtíocht luath na dtíortha is iarrthóirí. Ba cheart an Ǿú ▌a chur ar an eolas go tráthúil faoi aon chomhar den sórt sin, agus iarraidh air a bheith i láthair agus cúnamh a thabhairt ina leith, agus ba cheart dó a bheith in ann tacaíocht theicniúil a chur ar fáil do na á arna iarraidh sin dó i gcás inarb dzí.

(43)Is gá do na á agus don Choimisiún faisnéis maidir le cáilíocht an aeir a bhailiú, a mhalartú agus a scaipeadh chun tuiscint níos fearr a chur ar na tionchair a bhaineann le truailliú aeir agus beartais dzí a fhorbairt. Ba cheart faisnéis aá cothrom le dáta, i gcás ina bhfuil fáil uirthi, maidir le tiúchan na dٰܲá rialáilte uile in aer comhthimpeallach, faisnéis maidir leis na tionchair ar an tsláinte, mar aon le pleananna cáilíochta aeir, ٰdzá cáilíochta aeir agus pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a bheith ar fáil go réidh don phobal freisin ar bhealach comhleanúnach aá éasca le tuiscint.

(44) Chun a áirithiú go mbeidh rochtain leathan ag an bpobal ar fhaisnéis maidir le cáilíocht an aeir, ba cheart an fhaisnéis sin a chur ar fáil don phobal ٰí úsáid a bhaint as bealaí cumarsáide digiteacha agus, i gcás inarb á󲹰ٳ, as bealaí cumarsáide neamhdhigiteacha.

(45)Ba cheart faisnéis faoi thiúchain agus faoi dheascadh na dٰܲá rialáilte a chur ar aghaidh chuig an gǾú mar bhonn do thuarascálacha rialta. Chun láimhseáil agus comparáid na faisnéise maidir le cáilíocht an aeir a éascú, ba cheart sonraí a chur ar fáil don Choimisiún i bhfoirm chaighdeánaithe.

(46)Is gá ósanna imeachta a chur in oiriúint do sholáthar sonraí, do mheasúnú agus chun cáilíocht aeir a thuairisciú, le go mbeifear in ann úsáid a bhaint as modhanna leictreonacha agus as an Idirlíon mar ídzuirlisí le faisnéis a chur ar fáil, agus chun go mbeidh na ósanna imeachta sin comhoiriúnach le Treoir2007/2/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(15).

(47)Is dzí foráil a dhéanamh maidir leis an bhféidearthacht na critéir agus na teicníochtaí a úsáidtear chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a chur in oiriúint don dul chun cinn eolaíoch agus teicniúil agus an fhaisnéis aá le cur ar fáil a chur in oiriúint chuige sin.

(48)Mar a bhunaítear le cásdlí na Cúirte Breithiúnais(16), níor cheart do na á an seasamh dlí chun agóid a dhéanamh in aghaidh cinneadh ó údarás poiblí a shrianadh do na daoine sin den phobal lena mbaineann a bhí rannpháirteach sa ós imeachta riaracháin roimhe sin chun an cinneadh sin a ghlacadh. ▌Ina theannta sin, ní mór aon ós imeachta um athbhreithniú a bheith cóir, cothrom, tráthúil agus gan bheith róchostasach, agus ba cheart foráil a dhéanamh ann maidir le sásraí leormhaithesásaimh, lena n-áirítear faoiseamh urghaire de réir mar is dzí. Thairis sin, i gcomhréir le cásdlí na Cúirte Breithiúnais(17), tabharfar rochtain ar cheartas, ar a laghad, don phobal lena mbaineann.

(49)Leis an Treoir seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus comhlíontar na prionsabail a aithnítear sa Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (an ‘Chairt’) go háirithe. I gcás ina ndearnadh damáiste do shláinte an duine mar thoradh ar shárú ar na rialacha náisiúnta lena dtrasuitear Airteagail19(1) go (5) agus Airteagal20(1) agus (2) den Treoir seo, agus go ndearnadh an áú sin d’aon ghó ó le faillí, ba cheart do na á a áirithiú go mbeidh sé de cheart ag na daoine aonair a ndéanann na áܾٳ sin difear dóibh cúiteamh as an damáiste sin a éileamh agus a fháil ón údarás inniúil á󲹰ٳ. Is é is cuspóir do na rialacha maidir le cúiteamh, rochtain ar cheartas agus pioóis arna leagan síos sa Treoir seo éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol ó thruailliú aeir a sheachaint, a chosc agus a laghdú, i gcomhréir le hAirteagal191(1) CFAE. éٲ leis na rialacha sin le hardleibhéal cosanta comhshaoil agus feabhsú cháilíocht an chomhshaoil a chomhtháthú i mbeartais an Aontais i gcomhréir le prionsabal na forbartha inbhuanaithe mar a leagtar síos in Airteagal37 den Chairt, agus an oibleagáid a chur i dtéarmaí nithiúla chun an ceart chun beatha a chosaint agus chun sláine an duine agus an ceart chun cúraim sláinte a leagtar síos in Airteagail2,3 agus35 den Chairt. Rannchuidíonn an Treoir seo freisin leis an gceart chun leighis éifeachtaigh a fháil os comhair binse, mar a leagtar síos in Airteagal47 den Chairt, i ndáil le sláinte an duine a chosaint. Ba cheart go mbeadh na pioóis dá bhforáiltear sa Treoir seo éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach.

(50)Chun ǾԲíDZ aonfhoirmeacha a áirithiú do chur chun feidhme na Treorach seo ▌, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún maidir le mionsonraí teicniúla breise i gcás ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe; chun ionadaíochacht spásúil na bǾԳí samplála a chinneadh; ar léiriú agus ar dhealú áܾٳ aá inchurtha i leith foinsí nádúrtha; chun rannchuidithe ó athfhuaidreamh cáithníní a chinneadh tar éis gaineamh agus salann a bheith á scaipeadh sa gheimhreadh; ar na ceanglais maidir le réamh-mheastacháin arna ndéanamh chun críocha spriocdhátaí góthachála a chur siar agus maidir le faisnéis aá le háireamh sna tuarascálacha cur chun feidhme; ar cheanglais maidir le faisnéis agus tuairisciú ar cháilíocht an aeir a tharchur maidir le (i)rialacha a bhunú i ndáil le faisnéis maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh aá le cur ar fáil ag na á don Choimisiún chomh maith le hamscálaí ina bhfuil an fhaisnéis sin le cur in iúl agus (ii)sruthlíniú a dhéanamh ar an gcaoi a dtuairiscítear sonraí agus ar mhalartú cómhalartach faisnéise agus sonraí ó líonraí agus ó phointí samplála aonair lena dtomhaistear truailliú aeir chomhthimpeallaigh laistigh de na á. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh.182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(18).

(51)Chun a áirithiú go leanfaidh an Treoir seo dá cuspóirí a bhaint amach, go háirithe chun éڱ𲹳ٲí díobhálacha ó cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol a sheachaint, a chosc agus a laghdú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal290 de CFAE a tharmligean chuig an gǾú i dtaca le hIarscríbhinníIII goVII,IX agusX a ghabhann leis an Treoir seo a leasú chun forbairtí teicniúla agus DZídz a bhaineann cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheasúnú, bearta a d’fhéadfaí a chur san áireamh sna pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha agus san fhaisnéis phoiblí▌. Tá sé ábhachtach, go háirithe, go rachadh an Ǿú i mbun comhairliúcháin dzí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13Aibreán2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr(19). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna á, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(52)Ba cheart an oibleagáid an Treoir seo a thrasuí sa dlí náisiúnta a theorannú do na forálacha sin ar leasú substainteach iad i gcomparáid leis na Treoracha a bhí ann roimhe seo. Is ann don oibleagáid na forálacha nach bhfuil athraithe a thrasuí mar thoradh ar na Treoracha a bhí ann roimhe seo.

(53)Ba cheart an Treoir seo a bheith gan dochar d’Ǿ𲹲áí na mBallsát maidir leis na teorainneacha ama aá ann maidir leis na Treoracha a leagtar amach i gCuidB d’IarscríbhinnXI a thrasuí sa dlí náisiúnta.

(54) Ós rud é nach féidir leis na á cuspóir na Treorach seo a bhaint amach go leordhóthanach, eadhon forálacha a leagan amach maidir le cáilíocht an aeir agus é d’aidhm acu cuspóir maidir le truailliú nialasach a bhaint amach, ionas go gcuirfear feabhas de réir a chéile ar cháilíocht an aeir laistigh den Aontas go leibhéil nach meastar a bheith díobhálach a thuilleadh do shláinte an duine, d’éiceachórais nádúrtha ó do bhithéagsúlacht, de bharr chineál trasteorann ٰܲá aeir, ach de bharr a fhairsinge agus a éڱ𲹳ٲí, gur fearr is féidir é a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, éڲ an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghóthú,

TAR ÉIS AN TREOIR SEO A GHLACADH:

CAIBIDILI

FORÁLACHA GINEARÁLTA

Airteagal1

ܲóí

1.Leagtar amach sa Treoir seo forálacha maidir le cáilíocht an aeir agus é d’aidhm acu cuspóir maidir le truailliú nialasach a bhaint amach ▌, ionas go gcuirfear feabhas de réir a chéile ar cháilíocht an aeir laistigh den Aontas go leibhéil nach meastar a bheith díobhálach a thuilleadh do shláinte an duine, d’éiceachórais nádúrtha agus do bhithéagsúlacht, mar a shainítear leis an bhfianaise eolaíoch is fearr aá ar fáil agus is cothroime le dáta, rud a chuirfidh le timpeallacht aá saor ó thocsainí faoi 2050 ar a dhéanaí.

2.Leagtar síos sa Treoir seo teorainnluachanna, spriocluachanna, Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, cuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á, leibhéil chriticiúla, tairseacha foláirimh, tairseacha faisnéise agus cuspóirí fadtéarmacha. Déanfar na caighdeáin sin maidir le cáilíocht an aeir, a leagtar amach in IarscríbhinnI, a ▌athbhreithniú go rialta ▌i gcomhréir le hAirteagal3, de réir mholtaí EDS.

3.Thairis sin, rannchuidíonn an Treoir seo le cuspóirí an Aontais maidir le laghdú truaillithe, bithéagsúlacht agus éiceachórais a bhaint amach i gcomhréir leis an 8úClár Gníomhaíochta don Chomhshaol, mar aon le sineirgí feabhsaithe idir beartas an Aontais maidir le cáilíocht an aeir agus beartais á󲹰ٳ eile de chuid an Aontais.

Airteagal2

Á󲹰

Leagtar síos leis an Treoir seo forálacha maidir leis an méid seo a leanas ▌:

(1)▌lena ԻéԳٲ na cuspóirí maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a shainiú agus a bhunú, arna gceapadh chun éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine agus ar shláine na timpeallachta a sheachaint, a chosc ó a laghdú;

(2)▌lena leagtar síos modhanna agus critéir chomhchoiteanna chun 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh sna á;

(3)▌faireachán a dhéanamh ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh faoi láthair agus ar na treochtaí fadtéarmacha chomh maith le tionchair beart náisiúnta agus bhearta an Aontais ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh;

(4)▌chun a áirithiú go mbeidh faisnéis maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh inchomparáide ar fud an Aontais agus go gcuirfear ar fáil don phobal í;

(5)▌chun cáilíocht an aeir a choinneáil i gcás ina bhfuil sé go maith agus é a fheabhsú i gcásanna eile;

(6)▌chun comhar breise a chur chun cinn idir na á agus a n-údaráis agus a gcomhlachtaí inniúla i dtaca le truailliú aeir a laghdú.

Airteagal3

Athbhreithniú rialta

1.Faoin 31Nollaig2030 agus gach 5bliana ina dhiaidh sin, agus níos minice má éíDzԲ torthaí DZídz nua substaintiúla, amhail Treoirlínte athbhreithnithe na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS) maidir le Cáilíocht an Aeir, go bhfuil gá leis, déanfaidh an Ǿú athbhreithniú ar an bhfianaise eolaíoch a bhaineann le truailleáin aeir agus a n-éڱ𲹳ٲí ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol aá á󲹰ٳ chun na cuspóirí a leagtar amach in Airteagal1 a bhaint amach agus cuirfidh sé tuarascáil ina mbeidh na príomhthorthaí faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle.

2.Déanfar 𲹲úú san athbhreithniú dá dtagraítear i mír1 féachaint an bhfuil na caighdeáin cáilíochta aeir is infheidhme fós dzí chun an cuspóir a bhaint amach maidir le héڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol a sheachaint, a chosc ó a laghdú agus ar cheart truailleáin aeir bhreise a chumhdach.

Chun na cuspóirí a leagtar amach in Airteagal1 a bhaint amach, measfar san athbhreithniú roghanna agus amlínte i gcomhair ailíniú leis na Treoirlínte is déanaí ó EDS maidir le Cáilíocht an Aeir agus leis an bhfianaise eolaíoch is cothroime le dáta.

Déanfar 𲹲úú san athbhreithniú freisin ar fhorálacha eile uile na Treorach seo, lena n-áirítear na forálacha sin maidir le spriocdhátaí góthachála a chur siar agus maidir le truailliú aeir trasteorann, agus thairis sin, déanfaidh sé 𲹲úú ar an bhfianaise eolaíoch is cothroime le dáta, lena n-áirítear, i gcás inarb infheidhme, maidir le truailleáin aeir arna dtomhas ag na sárláithreáin faireacháin dá dtagraítear in Airteagal10 ach nach n-áirítear faoi láthair in IarscríbhinnI.

Chun críocha an athbhreithnithe, cuirfidh an Ǿú an méid seo a leanas, inter alia, san áireamh:

(a)an fhaisnéis eolaíoch is déanaí ó chomhlachtaí á󲹰ٳ de chuid an Aontais, ó eagraíochtaí idirnáisiúnta, amhail EDS agus Coinbhinsiún UNECE um Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin, agus ó eagraíochtaí DZídz á󲹰ٳ eile;

(b)athruithe ar iompraíocht, bearta fioscach agus forbairtí teicneolaíochta a mbíonn tionchar acu ar cháilíocht an aeir agus ar a 𲹲úú;

(c)cásanna a bhaineann le cáilíocht an aeir agus na tionchair ghaolmhara ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol, lena n-áirítear na héڱ𲹳ٲí a bhaineann le hózón ar fhásra sna á;

(d) cúram sláinte díreach agus indíreach agus costais chomhshaoil a bhaineann le truailliú aeir;

(e) cineál agus tionchair shocheacnamaíocha na ngníomhaíochtaí comhlántacha aá le cur chun feidhme chun cuspóirí nua a bhaint amach chomh maith le hԲí costais is tairbhe ar na gníomhaíochtaí sin;

(f)an dul chun cinn aá déanta maidir le bearta laghdaithe ٰܲá náisiúnta agus bearta laghdaithe ٰܲá de chuid an Aontais a chur chun feidhme agus cáilíocht an aeir a fheabhsú;

(g) reachtaíocht á󲹰ٳ maidir le foinsí ar leibhéal an Aontais le haghaidh earnálacha agus gníomhaíochtaí a rannchuidíonn le truailliú aeir, lena n-áirítear an dul chun cinn aá déanta maidir le reachtaíocht den sórt sin a chur chun feidhme;

(h) faisnéis á󲹰ٳ a chuirtear faoi bhráid an Choimisiúin chun críocha an athbhreithnithe ag na á;

(i) caighdeáin níos éԱ maidir le cáilíocht an aeir a bheith á dtabhairt isteach ag á aonair i gcomhréir le hAirteagal193CFAE.

3.Tabharfaidh an Ghníomhaireacht Eorpach Comhshaoil cúnamh don Choimisiún chun an t-athbhreithniú a dhéanamh.

4.I gcás ina measfaidh an Ǿú gur gá sin, mar thoradh ar an athbhreithniú, tíolacfaidh sé togra chun caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir a athbhreithniú ó truailleáin eile aeir a chumhdach. Thairis sin, i gcás ina measfaidh an Ǿú gur gá sin, tíolacfaidh sé tograí chun aon reachtaíocht á󲹰ٳ maidir le foinsí a thabhairt isteach ó a athbhreithniú chun rannchuidiú leis na caighdeáin athbhreithnithe maidir le cáilíocht an aeir aá beartaithe a bhaint amach ar leibhéal an Aontais.

5. Má shainaithníonn an Ǿú le linn an athbhreithnithe go bhfuil gá le bearta breise chun na caighdeáin is infheidhme maidir le cáilíocht an aeir a bhaint amach i réimse suntasach de chríoch an Aontais, éڲ an Ǿú gníomhaíocht bhreise a mholadh a bheidh le déanamh ar leibhéal an Aontais.

Airteagal4

ԳíԾٳ

Chun críocha na Treorach seo, á feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

(1)ciallaíonn ‘aer comhthimpeallach’ aer lasmuigh sa trópaisféar, seachas láithreacha oibre mar a shainmhínítearin Airteagal2 de Threoir89/654/CEE(20) ón gComhairle áit a bhfuil feidhm le forálacha a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht ag an obair agus nach bhfuil rochtain rialta ag baill den phobal orthu;

(2) ciallaíonn ‘caighdeáin cáilíochta aeir’ teorainnluachanna, spriocluachanna, Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, cuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á, leibhéil chriticiúla, tairseacha foláirimh, tairseacha faisnéise agus cuspóirí fadtéarmacha;

(3)ciallaíonn ‘ٰܲá’ aon substaint aá in aer comhthimpeallach agus ar dócha go mbeidh éڱ𲹳ٲí díobhálacha aige ar shláinte an duine ó ar an gcomhshaol;

(4)ciallaíonn ‘leibhéal’ tiúchan truailleáin in aer comhthimpeallach ó deascadh an truailleáin sin ar dhromchlaí laistigh de thréimhse ar leith;

(5)ciallaíonn ‘deascadh iomlán’ mais iomlán na dٰܲá a aisٰítear ón atmaisféar chuig dromchlaí, amhail ithir, á, uisce ó foirgnimh, i limistéar áirithe laistigh d’am áirithe;

(6)ciallaíonn ‘PM10’ ábhar cáithníneach a ritheann ٰí ionraon méid-roghnaitheach, de réir mar a shainmhínítear sa mhodh tagartha chun PM10, EN12341, a shampláil agus a thomhas, agus éifeachtúlacht scoite 50% ann ag trastomhas aeraidinimiciúil 10μm;

(7)ciallaíonn ‘PM2,5’ ábhar cáithníneach a ritheann ٰí ionraon méid-roghnaitheach, de réir mar a shainmhínítear sa mhodh tagartha chun PM2,5, EN12341, a shampláil agus a thomhas, agus éifeachtúlacht scoite 50% ann ag trastomhas aeraidinimiciúil 2.5μm;

(8)ciallaíonn ‘ocsaídí nítrigine’ suim an chóimheasa measctha toirte (ppbv) d’aonocsaíd nítrigine (ocsaíd nítreach) agus dé-ocsaíd nítrigine arna cur in iúl mar aonaid de mhais-tiúchan dé-ocsaíde nítrigine (µg/m³);

(9)ciallaíonn ‘arsanaic’, ‘caidmiam’, ‘ܲ’, ‘nicil’ agus ‘beinsi[a]piréin’ lánmhéid na n-eilimintí agus na gcomhdhúl sin sa chodán PM10;

(10)ciallaíonn ‘hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha’ na comhdhúile orgánacha sin, aá comhdhéanta de dhá fháinne aramatacha chomhleáite ar a laghad aá déanta go hiomlán as carbón agus as hidrigin;

(11)ciallaíonn ‘mearcair gásach iomlán’ gal de mhearcair eiliminteach (Hg0) agus mearcair gásach imoibríoch, i.e. speicis de mhearcair uiscethuaslagtha lena mbaineann galbhrú aá ard a dhóthain chun fanacht sa phas gásach;

(12)ciallaíonn ‘comhdhúile so-ghalaithe orgánacha’ ó ‘VOC’ comhdhúile orgánacha ó fhoinsí antrapaigineacha agus bithghineacha, seachas meaán, aá in ann ocsaídeáin fhótaiceimiceacha a tháirgeadh ٰí imoibrithe le hocsaídí nítrigine faoi lé sholas na gréine;

(13)ciallaíonn ‘substaintí réamhtheachtacha óó’ substaintí a chuireann le cruthú óó ar leibhéal na talún;

(14)ciallaíonn carbón dubh ó ‘BC’ aerasóil charbónacha arna dtomhas le hionsú solais;

(15)ciallaíonn cáithníní sármhíneó ‘UFP’ cáithníní ar trastomhas 100nm ó níos lú iad, ina dtomhaistear UFP mar thiúchan líon na gcáithníní in aghaidh an cheintiméadair chiúbaigh le haghaidh raon méide a bhfuil teorainn íDzٲ 10nm aige agus le haghaidh raon méide nach bhfuil aon srian leis an uasteorainn;

(16) ciallaíonn ‘acmhainneacht ocsaídiúcháin an ábhair cháithnínigh’ tomhas ar chumas an ábhair cháithnínigh ocsaídiú a dhéanamh ar spriocmhóilíní a d’fhéadfadh a bheith ann;

(17)ciallaíonn ‘limistéar’ cuid de chríoch Bhallsáit, de réir mar a theorannaíonn an Ballsát sin é chun críocha mheasúnú agus bainistiú cháilíocht an aeir;

(18) ciallaíonn ‘aonad críochach áԳٱ𲹲á’ cuid de chríoch á arna ainmniú ag an mBallsát sin chun an áscaire áԳٱ𲹲á a chinneadh, a chomhfhreagraíonn do réigiún NUTS1 ó NUTS2 mar a leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh.1059/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(21) ó teaglaim de dhá réigiún NUTS1 ó NUTS2 ó níos mó in aice láimhe , ar choinníoll gur lú a gcomh-mhéid iomlán ná críoch iomlán an Bhallsáit sin agus nach mó ná 85000km² é;

(19)ciallaíonn ‘ceirtleán’ comhchathair ina bhfuil daonra níos mó ná 250000 áitritheoir ó, i gcás inarb é 250000 áitritheoir ó níos lú an daonra, ag a bhfuil dlús daonra ar leith in aghaidh an chiliméadair2 aá le bunú ag na á;

(20)ciallaíonn ‘𲹲úú’ aon mhodh a úsáidtear chun leibhéil a thomhas, a ríomh, a thuar ó a mheas;

(21)ciallaíonn‘tairseach 𲹲úԲٳ’ an leibhéallena gcinntear an córas 𲹲úԲٳ is gáa úsáid chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheas;

(22)ciallaíonn ‘tomhais sheasta’ tomhais a dhéantar agǾԳí samplála , go leanúnach ó ٰí shampláil randamach,ag ídz󲹲ԲԲ seasta ar feadh 1bhliain féilire ar a laghad chun na leibhéil a chinneadh i gcomhréir leis na cuspóirí á󲹰ٳ maidir le cáilíocht sonraí;

(23)ciallaíonn ‘tomhais tháscacha’ tomhais, a dhéantar go tráthrialta le linn bliain féilire ó ٰí shampláil randamach, chun na leibhéil a chinneadh i gcomhréir le cuspóirí cáilíochta sonraí nach bhfuil chomh dian leis na tomhais a cheanglaítear le haghaidh tomhais sheasta;

(24) ciallaíonn ‘ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe’ córas samhaltaithe a chur i bhfeidhm, a thuigtear mar shlabhra samhlacha agus foshamhlacha, lena n-áirítear na sonraí ionchuir uile is gá, agus aon iarphróiseáil;

(25)ciallaíonn ‘meastachán oibiachtúil’ ▌ faisnéis maidir le tiúchan ó leibhéal deasctha truailleáin ar leith a fhaightear ٰí Բí shaineolach agus ar féidir úsáid uirlisí staitistiúla a áireamh ann ▌;

(26)ciallaíonn ‘ionadaíochacht spásúil’ cur chuige 𲹲úԲٳ ina bhfuil na méadrachtaí cáilíochta aeir a bhreathnaítear ag pointe samplála ionadaíoch ar limistéar geografach aá sainithe go sainráite sa mhéid nach bhfuil difríocht níos mó ná leibhéal lamháltais réamhshainithe idir méadrachtaí cáilíochta aeir laistigh den limistéar sin agus na méadrachtaí a breathnaíodh ag an bpointe samplála;

(27) ciallaíonn ‘teophointí aerthruaillithe’ ídz󲹲ԲԲ laistigh de limistéir ina bhfuil na tiúchain is airde is dócha a mbeidh an daonra i dteagmháil go díreach ó go hindíreach leo ar feadh tréimhse aá suntasach i ndáil le meántréimhse na dteorainnluachanna ó na spriocluachanna, lena n-áirítear áiteanna ina bhfuil tionchar mór ag na hastaíochtaí ó fhoinsí tromthruaillithe, amhail bóithre aá plódaithe in aice láimhe agus bóithre a mbíonn trácht trom orthu, foinse thionsclaíoch aonair ó limistéar tionsclaíoch ina bhfuil go leor foinsí, calafort, aerfort, téamh dianchónaithe, ó meascán díobh sin;

(28)ciallaíonn ‘cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha’ áiteanna i gceantair uirbeacha agus fho-uirbeacha ina bhfuil na leibhéil ionadaíoch ar theagmháil an daonra uirbigh ghinearálta;

(29)ciallaíonn ‘cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe’ áiteanna i gceantair thuaithe ina bhfuil dlús an daonra íseal agus ina bhfuil na leibhéil ionadaíoch ar theagmháil an daonra tuaithe ghinearálta, an fhásra agus éiceachóras nádúrtha;

(30)ciallaíonn ‘sárláithreán faireacháin’ sáisiún faireacháin ag cúlsuíomh uirbeach ó ag cúlsuíomh tuaithe ina gcomhcheanglaítear iliomad ǾԳí samplála chun sonraí fadtéarmacha a bhailiú maidir le roinnt ٰܲá;

(31)ciallaíonn ‘teorainnluach’ leibhéal aá ▌ socraithe ar bhonn an eolais eolaíoch, agus é d’aidhm aige éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine ó ar an gcomhshaol a sheachaint, a chosc ó a laghdú, agus aá le baint amach laistigh de thréimhse áirithe agus nár cheart é a shárú agus é bainte amach;

(32)ciallaíonn ‘spriocluach ▌’ leibhéal socraithear bhonn an eolais eolaíoch, agus é d’aidhm aige éڱ𲹳ٲí díobhálacha ▌ ar shláinte an duine ó ar an gcomhshaol a sheachaint, a chosc ó a laghdú , leibhéal aá le baint amach nuair is féidir thar thréimhse áirithe;

(33)ciallaíonn ‘áscaire áԳٱ𲹲á’ ó ‘AEI’ meánleibhéal arna chinneadh ar bhonn na dtomhas ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha ar fudan aonaid chríochaigh áԳٱ𲹲á ▌ó, i gcás nach bhfuil aon cheantar uirbeach suite san aonad críochach sin, ag culídz󲹲ԲԲ tuaithe, ina léirítear teagmháil an daonra, úsáidtear é chun asheiceáil ar comhlíonadh anoibleagáid maidir le laghdúáԳٱ𲹲á agus ancuspóir maidir le tiúchanáԳٱ𲹲á don aonad críochach sin;

(34)ciallaíonn ‘an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á laghdú céatadáin ar mheánteagmháil an daonra, arna shloinneadh mar tháscaire áԳٱ𲹲á, d’aonad críochach áԳٱ𲹲á, ▌aá socraithe don bhliain thagartha agus é mar aidhm aige laghdú a bhaint amach ar éڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine, aá le baint amach thar thréimhse áirithe agus nár cheart é a shárú agus é bainte amach;

(35)ciallaíonn ‘cuspóir maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á’ leibhéal den áscaire áԳٱ𲹲á aá le baint amach, agus é mar aidhm aige na héڱ𲹳ٲí díobhálacha ar shláinte an duine a laghdú;

(36)ciallaíonn ‘leibhéal criticiúil’ leibhéal a bhféadfadh éڱ𲹳ٲí díobhálacha díreacha a bheith ann ar roinnt gabhdóirí má sháraítear é, gabhdóirí ar ós crann, plandaí eile ó éiceachórais nádúrtha ach ní daoine;

(37)ciallaíonn ‘tairseach foláirimh’ leibhéal a bhfuil baol ann, má sháraítear é, do shláinte an duine mar thoradh ar theagmháil ghearrthréimhseach don daonra iomlán, agus ag a bhfuil bearta láithreacha le déanamh ag á;

(38)ciallaíonn ‘tairseach faisnéise’ leibhéal a bhfuil baol ann, má sháraítear é, do shláinte an duine mar thoradh ar theagmháil ghearrthréimhseach i gcás daonra íDz agus grúpaí leochaileacha ar leith a bhfuil gá le faisnéis láithreach dzí ina leith;

(39)ciallaíonn ‘cuspóir fadtéarmach’ leibhéal aá le baint amach san fhadtéarma, ach á i gcás nach féidir é sin a dhéanamh ٰí bhearta comhréireacha, agus é d’aidhm aige cosaint éifeachtach a chur ar fáil do shláinte an duine agus don chomhshaol;

(40)ciallaíonn ‘rannchuidiú ó fhoinsí nádúrtha’ astaíochtaí ٰܲá nach n-eascraíonn go díreach ná go hindíreach as gníomhaíochtaí an duine, lena n-áirítear teagmhais nádúrtha ar ós brúchtaí bolcánacha, gníomhaíochtaí seismeacha, gníomhaíochtaí geoiteirmeacha, dóiteáin fhiathalún, imeachtaí ardghaoithe, cáitheadh farraige ó cáithníní nádúrtha ó réigiúin thirime á athfhuaidreamh ó a n-iompar san atmaisféar;

(41)ciallaíonn ‘plean cáilíochta aeir’ plean ina leagtar amach beartais agus bearta chun na teorainnluachanna, spriocluachanna ▌ ó Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á a chomhlíonadh tar éis áú a bheith déanta orthu;

(42) ciallaíonn ‘ٰdzá cáilíochta aeir’ plean cáilíochta aeir, a ghlactar roimh spriocdháta góthachála na dteorainnluachanna agus na spriocluachanna, ina leagtar amach beartais agus bearta chun na teorainnluachanna agus na spriocluachanna sin a chomhlíonadh laistigh den spriocdháta góthachála;

(43)ciallaíonn ‘plean gníomhaíochta gearrthéarmach’ plean ina leagtar amach bearta éigeandála aá le déanamh sa ghearrthéarma chun an riosca láithreach ó an fad a sháraítear na tairseacha foláirimh a laghdú;

(44)ciallaíonn ‘daonra íDz agus grúpaí leochaileacha’ na grúpaí daonra sin aá níos íDze ó níos leochailí, go buan ó go sealadach, d’éڱ𲹳ٲí an truaillithe aeir ▌ná an meándaonra, mar gheall ar shaintréithe sonracha a fhágann gur suntasaí na héڱ𲹳ٲí ar an tsláinte a bhaineann le teagmháil ó toisc go bhfuil íDzeacht níos airde ó tairseach níos ísle acu maidir le héڱ𲹳ٲí ar an tsláinte ó toisc go bhfuil cumas laghdaithe acu iad féin a chosaint;

(45)ciallaíonn ‘an pobal lena mbaineann’ duine nádúrtha ó dlítheanach á ó níos mó a ԻéԳٲ difear dóibh ó ar dócha go néԴڲ difear dóibh ag▌, ó a bhfuil leas acu sna ósanna imeachta cinnteoireachta a bhaineann le cur chun feidhme Airteagal9, Airteagal19 ó Airteagal20; chun críocha an tsainmhínithe seo, measfar go bhfuil leas ag eagraíochtaí neamhrialtasacha a chuireann cosaint shláinte an duine ó cosaint an chomhshaoil chun cinn agus a chomhlíonann aon cheanglais faoin dlí náisiúnta.

Airteagal5

𲹲ٲí

Ainmneoidh na á ag na leibhéil dzí na húdaráis agus comhlachtaí inniúla aá freagrach as an méid seo a leanas:

(a)𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh, lena n-áirítear feidhmiú agus cothabháil leormhaith an líonra faireacháin a áirithiú;

(b)ceadú na gcóras tomhais (modhanna, trealamh, líonraí agus saotharlanna);

(c)beachtas na dtomhas agus aistriú agus comhroinnt sonraí tomhais a áirithiú;

(d)cruinneas na bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe a chur chun cinn;

(e)Բí ar mhodhanna 𲹲úԲٳ;

(f)dzǰú ar a gcríoch más rud é go bhfuil cláir dhearbhaithe cáilíochta ar fud an Aontais á n-eagrú ag an gǾú;

(g)comhar leis na á eile agus leis an gǾú, lena n-áirítear maidir le truailliú aeir trasteorann;

(h)pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir a bhunú;

(i)pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a bhunú;

(j) innéacs maidir le cáilíocht an aeir agus faisnéis phoiblí á󲹰ٳ eile a sholáthar agus a dzٳ󲹲á mar a shonraítear in IarscríbhinnX.

Airteagal6

é agus aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á a bhunú

Buóidh na á limistéir agus aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á ar fud a gcríche, lena n-áireofar, i gcás inarb dzí chun 𲹲úú agus bainistiú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir, ar leibhéal na gceirtleán. Déanfar 𲹲úú agus bainistiú ar cháilíocht an aeir i ngach limistéar agus aonad críochach áԳٱ𲹲á.

CAIBIDILII

MEASÚNÚ AR CHÁILÍOCHT AN AEIR CHOMHTHIMPEALLAIGH AGUS AR RÁTAÍ DEASCTHA

Airteagal7

Córas 𲹲úԲٳ

1.Na tairseacha 𲹲úԲٳ a shonraítear in IarscríbhinnII, beidh feidhm acu maidir le dé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2.5), ▌beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil, beinsi[a]piréin agus ózón san aer comhthimpeallach.

Déanfar gach limistéar a rangú i dtaca leis na tairseacha 𲹲úԲٳ sin.

2.Déanfaidh na á athbhreithniú ar an rangú dá dtagraítear i mír1 gach5 bliana ar a laghad i gcomhréir leis an ós imeachta a leagtar síos i ▌mír3. Déanfar aicmithe a athbhreithniú níos minice, áfach, i gcás athruithe suntasacha ar ghníomhaíochtaí a bhfuil tionchar acu ar thiúchan comhthimpeallach de dhé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5),beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil, beinsi[a]piréin ó ózón.

3. Cinnfear áܾٳ ar na tairseacha 𲹲úԲٳ a shonraítear in IarscríbhinnII ar bhonn na dtiúchan le linn na 5bliana roimhe sin i gcás ina bhfuil sonraí leordhóthanacha ar fáil. Measfar tairseach 𲹲úԲٳ a bheith sáraithe más rud é gur sáraíodh é le linn 3bliana ar leithligh, ar a laghad, as na5bliana sin roimhe sin.

I gcás ina bhfuil sonraí ar fáil ar feadh níos lú ná5 bliana, éڲ na á feachtais ghearrthréimhse tomhais a chomhcheangal le linn na bliana ag ídz󲹲ԲԲ ar dócha iad a bheith ionadaíoch do na leibhéil truaillithe is airde, le ▌faisnéis ó fhardail astaíochtaí agus torthaí a fhaightear ó ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe chun áú na dtairseacha 𲹲úԲٳ a chinneadh.

Airteagal8

Critéir mheasúnaithe

1.Déanfaidh na á 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh i ndáil leis na truailleáin dá dtagraítear in Airteagal7 i ngach ceann dá limistéir, i gcomhréir leis na critéir a leagtar síos i míreanna2 go6 den Airteagal seo agus i gcomhréir le hIarscríbhinnIV.

2.I ngach limistéar a aicmítear mar limistéar aá os cionn na dtairseach 𲹲úԲٳ arna socrú do na truailleáin dá dtagraítear in Airteagal7, úsáidfear tomhais sheasta chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheasúnú. Is féidir na tomhais sheasta sin a fhorlíonadh ٰí ڳ𾱻󳾳á ó tomhais tháscachachun cáilíocht an aeir a mheas agus chun faisnéis leormhaith a sholáthar maidir le dáileadh spásúilna dٰܲá aeiragus maidir le hionadaíochacht spásúil na dtomhas seasta.

3.Ó 2bhliain tar éis ghlacadh na ngníomhartha cur chun feidhme dá dtagraítear i mír7 den Airteagal seo, úsáidfear ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ó tomhais tháscacha de bhreis ar thomhais sheasta chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheasúnú i ngach limistéar ina sáraíonn leibhéal na dٰܲá teorainnluach ó spriocluach á󲹰ٳ a leagtar amach in IarscríbhinnI.

Cuirfidh na ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ó na tomhais tháscacha dá dtagraítear sa chéad fhomhír ▌faisnéis ar fáil maidir le dáileadh spásúil ٰܲá. I gcás ina n-úsáidfear ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe, cuirfidh siad faisnéis ar fáil freisin maidir le hionadaíochacht spásúil na dtomhas seasta agus éԴڲ iad a mhinice is dzí ach gach 5bliana ar a laghad.

4.I ngach limistéar a aicmítear mar limistéar aá faoi bhun na dtairseach 𲹲úԲٳ arna socrú do na truailleáin dá dtagraítear in Airteagal7, is leor ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe, tomhais tháscacha, meastacháin oibiachtúla ó comhcheangal díobh chun cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a mheasúnú.

5.Cuirfear torthaí na bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe a úsáidtear i gcomhréir le mír3 ó4 den Airteagal seo ó Airteagal9(3) ó torthaí na dtomhas áscach san áireamh chun 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir i ndáil leis na teorainnluachanna agus na spriocluachanna.

Má á tomhais sheasta le limistéar ionadaíochachta spásúla lena gcumhdaítear an limistéar sáraithe arna ríomh ٰíd an bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ar fáil, éڲ Ballsát a roghnú gan an áú samhaltaithe a thuairisciú mar shárú ar na teorainnluachanna agus na spriocluachanna á󲹰ٳ.

6.Má éíDzԲ na ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe a úsáidtear i gcomhréir le mír3 ó mír4 áú ar aon teorainnluach ó spriocluach ▌i gceantar den limistéar nach gcumhdaítear le tomhais sheasta agus a limistéar ionadaíochachta spásúla, féadfar tomhas seasta ó áscach á ar a laghad a úsáid ag teophointí breise truaillithe aeir a d’fhéadfadh a bheith ann sa limistéar mar a shainaithnítear leis an bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe.

Má léirítear le feidhmhchláir samhaltaithe a úsáidtear i gcomhréir le hAirteagal9(3) áú ar aon teorainnluach ó spriocluach i gceantar den limistéar nach gcumhdaítear le tomhais sheasta agus a limistéar ionadaíochachta spásúla, úsáidfear tomhas seasta ó áscach á breise ar a laghad ag teophointí truaillithe aeir breise a d’fhéadfadh a bheith ann sa limistéar mar a shainaithnítear leis an bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe.

I gcás ina n-úsáidfear tomhais sheasta bhreise, buófar na tomhais sin laistigh de 2bhliain féilire tar éis an áú a shamhaltú. I gcás ina n-úsáidfear tomhais tháscacha bhreise, buófar na tomhais sin laistigh de bhliain féilire á tar éis an áú a shamhaltú. Cumhdóidh na tomhais bliain féilire á ar a laghad i gcomhréir leis na ceanglais maidir le cumhdach sonraí íDzٲ a leagtar amach i bPointeB d’IarscríbhinnV, chun leibhéal tiúchana an truailleáin á󲹰ٳ a mheasúnú.

I gcás ina roghóidh Ballsát gan aon tomhais sheasta ó tháscacha bhreise a dhéanamh, úsáidfear an áú a thaispeántar le ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe chun 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir.

7. Faoin ... [18mí ó dháta theacht i bhfeidhm na Treorach seo], soláthróidh an Ǿú, ٰí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, sonraí teicniúla breise maidir leis an méid seo a leanas:

(a) ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe, lena n-áirítear an chaoi a gcuirfear torthaí ó ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe agus tomhais tháscacha san áireamh agus 𲹲úú á dhéanamh ar cháilíocht an aeir agus conas is féidir áܾٳ féideartha a shainaithnítear leis na modhanna 𲹲úԲٳ sin a fhíorú;

(b) ionadaíochacht spásúil na bǾԳí samplála a chinneadh.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an ós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal26(2).

8.Déanfarúsáid bith-tháscairí a bhreithniú i gcás ina bhfuil patrúin réigiúnacha ar thionchar éiceachóras le 𲹲úú, lena n-áirítear 𲹲úú i gcomhréir leis an bhfaireachán arna dhéanamh faoi Threoir (AE)2016/2284.

Airteagal9

Pointí samplála

1.Cinnfear lonnú na bǾԳí samplála chun tomhas a dhéanamh ar dhé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2.5), ▌beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil, beinsi[a]piréin agus ózón san aer comhthimpeallach i gcomhréir le hIarscríbhinnIV.

2.I ngach limistéar ina sáraíonn leibhéal na dٰܲá an tairseach 𲹲úԲٳ a shonraítear in IarscríbhinnII, ní bheidh líon na bǾԳí samplála le haghaidh gach truailleáin níos lú ná líon íDzٲ na bǾԳí samplála a shonraítear i▌ʴǾԳíA agus ▌C ▌, d’IarscríbhinnIII.

3.Maidir le limistéir ina sáraíonn an leibhéal ٰܲá an tairseach 𲹲úԲٳ á󲹰ٳ a shonraítear in IarscríbhinnII, ach ní na teorainnluachanna ▌, na spriocluachanna ▌ agus na leibhéil chriticiúla a shonraítear in ▌IarscríbhinnI, is féidir líon íDzٲ na bǾԳí samplála le haghaidh tomhais sheasta a laghdú suas le 50%, i gcomhréir le PointíA agusC d’IarscríbhinnIII ar choinníoll go gcomhlíonfar na ǾԲíDZ seo a leanas:

(a)letomhais tháscacha ó ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe soláthraítear faisnéis leordhóthanach chun cáilíocht an aeir a mheasúnú i ndáil le teorainnluachanna, spriocluachanna ▌, leibhéil chriticiúla, tairseacha foláirimh agus tairseacha faisnéise, mar aon le faisnéis leormhaith don phobal, anuas ar an ڲé a sholáthraítear leis na ǾԳí samplála ▌le haghaidh tomhais sheasta;

(b)á líon na bǾԳí samplála aá le suiteáil agus díscaoileadh spásúil teicnícítomhais tháscaigh agus ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe leordhóthanach chun tiúchan an truailleáin á󲹰ٳ a shuíomh i gcomhréir leis na cuspóirí cáilíochta sonraí a shonraítear i ʴǾԳíA agusB d’IarscríbhinnV agus cuireann siad ar chumas na dtorthaí 𲹲úԲٳ na ceanglais a leagtar amach i bPointeE d’IarscríbhinnV a chomhlíonadh;

(c)is ionann, ar a laghad, líon na dtomhas áscach, má úsáidtear é chun ceanglais na míre seo a chomhlíonadh, agus líon na dtomhas seasta aá á n-ionadú agus á na tomhais tháscacha dáilte go cothrom thar an mbliain féilire;

(d)i gcás óó, tomhaistear dé-ocsaíd nítrigine ag gach pointe samplála aá fágtha ach á ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe maidir le 𲹲úú óó dá dtagraítear i bPointeB d’IarscríbhinnIV.

4.Déanfar ceann á ó níos mó de na ǾԳí samplála arna gcur in oiriúint don chuspóir faireacháin a leagtar amach i Roinn3, PointeA d’IarscríbhinnVII a shuiteáil i gcríoch á chun sonraí a sholáthar maidir le tiúchain na substaintí réamhtheachtacha óó aá liostaithe i bPointeB den Roinn sin ag ídz󲹲ԲԲ arna gcinneadh i gcomhréir le PointeC den Roinn sin.

5. Déanfar dé-ocsaíd nítrigine a thomhas ag 50% ar a laghad de na ǾԳí samplála óó a cheanglaítear faoi PhointeA, Tábla2, d’IarscríbhinnIII. Beidh an tomhas sin leanúnach, ach á i úídzanna tuaithe, dá dtagraítear i bPointeB d’IarscríbhinnIV, áit a bhféadfar modhanna eile tomhais a úsáid.

6.Áiritheoidh gach Ballsát, i gcomhréir le hIarscríbhinnIV, go éíDzԲ dáileadh na bǾԳí samplála arna úsáid chun ríomh a dhéanamh ar na áscairí áԳٱ𲹲á le haghaidh PM2,5agus dé-ocsaíd nítrigine, teagmháil an daonra ghinearálta go leordhóthanach. Ní bheidh líon na bǾԳí samplála níos lú ná an líon arna chinneadh le cur i bhfeidhm PhointeB ▌d’IarscríbhinnIII.

7.Pointí samplála ar taifeadadh áܾٳ ar theorainnluach ó spriocluach á󲹰ٳ a shonraítear i Roinn1 d’IarscríbhinnI le 3bliana roimhe sin acu, ní dhéanfar iad a athlonnú ach á má á gá le hathlonnú de bharr imthosca speisialta, lena n-áirítear forbairt spásúil. Tacófar le hathlonnú na bǾԳí samplála sin ٰí ڳ𾱻󳾳á shamhaltaithe ó tomhais tháscacha agus, i gcás inar féidir, áٳǾ siad leanúnachas na dtomhas agus éԴڲ é laistigh dá limistéar ionadaíochachta spásúla. Déanfar réasúnú mionsonraithe le haon athlonnú ǾԳí samplála sin a dhoiciméadú go hiomlán i gcomhréir leis na ceanglais a leagtar amach i bPointeD d’IarscríbhinnIV.

8. Chun 𲹲úú a dhéanamh ar rannchuidiú beinsi[a]piréine san aer comhthimpeallach, déanfaidh gach Ballsát faireachán ar hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile ag líon teoranta ǾԳí samplála. Áireofar na nithe seo a leanas ar a laghad sna hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha sin: beans[a]antraicéin, beinsea[b]fluaraintéin, beinsea(j)fluaraintéin, beinsea(k)fluaraintéin, indéini(1,2,3-cd)piréin, agus débheans[a,h]antraicín. Beidh ǾԳí samplála do na hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha comhshuite le ǾԳí samplála i gcás beinsi[a]piréine agus roghófar iad ar bhealach gur féidir luainíocht gheografach agus treochtaí fadtéarmacha a shainaithint.

9. De bhreis ar an bhfaireachán a cheanglaítear faoi Airteagal10, déanfaidh na á faireachán ar leibhéil na gcáithníní sármhíne i gcomhréir le PointeD d’IarscríbhinnIII agus le Roinn4 d’IarscríbhinnVII. éڲ faireachán a dhéanamh ar thiúchan carbóin dhuibh ag na ídz󲹲ԲԲ céanna.

Airteagal10

Sárláithreáin faireacháin

1.Buóidh gach Ballsát sárláithreán faireacháin á ar a laghad in aghaidh an 10milliún áitritheoir ag cúlsuíomh uirbeach. Déanfaidh á a bhfuil níos lú ná 10milliún áitritheoir iontu sárláithreán faireacháin á ar a laghad a bhunú ag cúlsuíomh uirbeach.

▌DéԴڲ á a bhfuil a gcríoch níos mó ná 10000km2, ach nach mó ná 100000km2, sárláithreán faireacháin ▌á ar a laghad a bhunú ag cúlsuíomh tuaithe. Déanfaidh gach Ballsát a bhfuil a gcríoch níos mó ná 100000km2, sárláithreán faireacháin á ar a laghad in aghaidh an 100000km2 a bhunú ag cúlsuíomh tuaithe.

2.Cinnfear suíomh na sárláithreán faireacháin i gcás cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe i gcomhréir le PointeB d’IarscríbhinnIV.

3.éڲ gach pointe samplála a chomhlíonann na ceanglais a leagtar síos i ʴǾԳíB agusC d’IarscríbhinnIV agus a shuiteáiltear ag na sárláithreáin faireacháin a chur san áireamh chun na ceanglais maidir le líon íDzٲ na bǾԳí samplála i gcás na dٰܲá á󲹰ٳ a chomhlíonadh mar a shonraítear in IarscríbhinnIII.

4.éڲ Ballsát le Ballsát comharsanachta á ó níos mó, sárláithreán comhpháirteach faireacháin á ó níos mó a bhunú chun na ceanglais a leagtar amach i mír1 a chomhlíonadh. Ní dhéanann sé sin difear don oibleagáid aá ar gach Ballsát sárláithreán faireacháin á ar a laghad a bhunú ag cúlsuíomh uirbeach agus don oibleagáid aá ar gach Ballsát a bhfuil a gcríoch níos mó ná 100000km2, sárláithreán faireacháin á ar a laghad a bhunú ag cúlsuíomh tuaithe.

5. Áireofar na truailleáin a liostaítear i Roinn1, Táblaí1 agus2, d’IarscríbhinnVII sna tomhais ag ▌sárláithreáin faireacháin i ídz󲹲ԲԲ ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe agus féadfar na truailleáin aá liostaithe i dTábla3 den Roinn sin a áireamh iontu freisin.

6. éڲ Ballsát a roghnú gan carbón dubh, cáithníní sármhíne ó amóinia a thomhas i leath dá shárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe má sháraíonn líon na sárláithreán faireacháin aá aige ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe líon na sárláithreán faireacháin aá aige ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha le cóimheas 2:1 ar a laghad, ar choinníoll go bhfuil roghnú a sárláithreán faireacháin ionadaíoch do na truailleáin sin.

7.I gcás inarb dzí, éԴڲ an faireachán a chomhordú le straitéis faireacháin agus clár tomhais EMEP, Bonneagar Taighde Aerasóil, Néal agus Rianghás (ACTRIS), agus leis an bhfaireachán ar thionchair an truaillithe aeir a dhéantar de bhun Threoir (AE)2016/2284.

Airteagal11

Modhanna tomhais tagartha, ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe agus cuspóirí cáilíochta sonraí

1.Cuirfidh na á na modhanna tomhais tagartha a shonraítear i ʴǾԳíA agusC d’IarscríbhinnVI i bhfeidhm.

Is féidir modhanna tomhais eile a úsáid faoi réir na gǾԲíDZ a leagtar amach i ʴǾԳíB,C agusD ▌d’IarscríbhinnVI.

2. Cuirfidh na á ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe maidir le cáilíocht an aeir i bhfeidhm faoi réir na gǾԲíDZ a leagtar amach i bPointeE d’IarscríbhinnVI.

3.Comhlíonfaidh sonraí maidir le 𲹲úú ar cháilíocht an aeir na cuspóirí maidir le cáilíocht sonraí a leagtar síos in IarscríbhinnV.

CAIBIDILIII

CÁILÍOCHT AN AEIR CHOMHTHIMPEALLAIGH A BHAINISTIÚ

Airteagal12

Ceanglais i gcás ina bhfuil leibhéil níos ísle ná na teorainnluachanna, spriocluachanna ▌ agus cuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á ▌

1.I limistéir ina bhfuil leibhéil na dٰܲá san aer comhthimpeallach faoi bhun na dteorainnluachanna faoi seach a shonraítear i Roinn1 d’IarscríbhinnI, déanfaidh na á leibhéil na dٰܲá sin a choinneáil faoi bhun na dteorainnluachanna.

2.I limistéir ina bhfuil leibhéil na dٰܲá san aer comhthimpeallach faoi bhun na spriocluachanna faoi seach a shonraítear i Ranna1 agus2 d’IarscríbhinnI, glacfaidh na á na bearta is gá, bearta nach mbaineann costais dhíréireacha leo, chun na leibhéil sin a choinneáil faoi bhun na spriocluachanna ▌.

Féachfaidh na á leis na cuspóirí fadtéarmacha maidir le hózón a shonraítear i Roinn2 d’IarscríbhinnI a bhaint amach, agus, a luaithe a bhainfear amach iad, féachfaidh siad leis na leibhéil óó a choinneáil faoi bhun na gcuspóirí fadtéarmacha sin a mhéid a cheadaíonn tosca lena n-áirítear nádúr trasteorann an truaillithe óó, comhdhúile so-ghalaithe orgánacha ó fhoinsí bithghineacha agus dálaí meitéareolaíochta amhlaidh, agus ar choinníoll nach mbeidh costais dhíréireacha i gceist le haon bhearta riachtanacha.

3.In aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á ▌i gcás ina bhfuil na áscairí áԳٱ𲹲á le haghaidh PM2,5 agus NO2 faoi bhun luach na gcuspóirí faoi seach maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á le haghaidh na dٰܲá sin mar a leagtar síos i Roinn5 d’IarscríbhinnI, coinneoidh na á leibhéil na dٰܲá sin faoi bhun na gcuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á.

4.Déanfaidh na á iarracht chun an cháilíocht is fearr maidir leis an aer comhthimpeallacha bhaint amach agus a chaomhnú mar aon le hardleibhéal cosanta ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol, agus é d’aidhm acu cuspóir maidir le truailliú nialasach a bhaint amach dtagraítear in Airteagal1(1), i gcomhréir le DZٲí EDS, agus faoi bhun na dtairseach 𲹲úԲٳ a leagtar síos in IarscríbhinnII.

Airteagal13

Teorainnluachanna, spriocluachanna ▌agus Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á

1.Áiritheoidh na á, ar fud a limistéar, nach sáróidh leibhéil na dٰܲá san aer comhthimpeallach na teorainnluachanna faoi seach a leagtar síos i Roinn1 d’IarscríbhinnI.

2.▌Áiritheoidh na á , ٰí na bearta go léir is gá a ghlacadh, bearta nach mbaineann costais dhíréireacha leo, nach sárófar leibhéal na dٰܲá ar fud a limistéar na spriocluachanna ▌ faoi seach ▌a leagtar síos i Ranna1 agus2 ▌d’IarscríbhinnI.

3.Áiritheoidh na á go gcomhlíonfar na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á i ndáil le PM2,5 agus NO2 a leagtar síos i Roinn5, PointeB, IarscríbhinnI, ar fud a gcuid aonad críochach áԳٱ𲹲á ▌, ina sáraíonn siad na cuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á a leagtar amach i Roinn5, PointeC, d’IarscríbhinnI.

4.Déanfar comhlíonadhmhíreanna1,2 agus3 den Airteagal seo a mheasúnú i gcomhréir le hIarscríbhinnIV.

5.Déanfar na áscairí áԳٱ𲹲á a mheas i gcomhréir le Roinn5, PointeA, d’IarscríbhinnI.

6.éڲ sé go néԴڲ an spriocdháta le haghaidh na teorainnluachanna a bhaint amach a leagtar síos i Roinn1, Tábla1, d’IarscríbhinnIa chur siar i gcomhréir le hAirteagal18.

7.éڲ na á bearta níos cosantaí a choimeád ar bun ó a thabhairt isteach, lena n-áirítear caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir aá níos éԱ ná na cinn dá dtagraítear san Airteagal seo, i gcomhréir le hAirteagal193 CFAE. Tabharfaidh na á fógra faoi na bearta sin don Choimisiún laistigh de 3mhí ó dháta a nglactha. ▌

Airteagal14

Leibhéil chriticiúla chun á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint

Áiritheoidh na á go gcomhlíonfar na leibhéil chriticiúla a shonraítear i Roinn3 d’IarscríbhinnI mar a mheasúnaítear i gcomhréir le PointeA, pointe1, agus PointeB, pointe3, d’IarscríbhinnIV.

Airteagal15

Sáruithe ar thairseacha foláirimh ó ar thairseacha faisnéise

1.Is iad na tairseacha foláirimh le haghaidh tiúchain dé-ocsaíde sulfair, dé-ocsaíde nítrigine, ▌ábhair cháithnínigh (PM10 agus PM2,5) agus óó san aer comhthimpeallach na tairseacha foláirimh a leagtar síos i Roinn4, PointeA d’IarscríbhinnI.

2.Is iad na ▌tairseacha faisnéise le haghaidh tiúchain dé-ocsaíde sulfair, dé-ocsaíde nítrigine, ábhair cháithnínigh (PM10 agus PM2,5) agus óó na tairseacha faisnéise a leagtar síos i Roinn4, PointeB, d’IarscríbhinnI.

3. I gcás ina sáraítear aon tairseach foláirimh a leagtar síos i Roinn4, PointeA, d’IarscríbhinnI, ó, i gcás inarb dzí, ina dtuartar go sárófar é bunaithe ar ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe ó uirlisí réamhaisnéisithe eile, cuirfidh na á, i gcás inarb infheidhme, na bearta éigeandála a luaitear sna pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha arna dtarraingt suas faoi Airteagal20 chun feidhme gan moill mhíchuí.

4.I gcás ina sáraítear aon tairseach foláirimh ó aon tairseach faisnéise a leagtar síos i Roinn4 d’IarscríbhinnI, ó, i gcás inarb dzí, ina dtuartar go sárófar é bunaithe ar ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe ó uirlisí réamhaisnéisithe eile, glacfaidh na á na céimeanna ar fad is gá chun an pobal a chur ar an eolas sa tréimhse ama is giorra is féidir agus a mhéid is féidir laistigh de roinnt uaireanta an chloig, i gcomhréir le ǾԳí2 agus3 d’IarscríbhinnX, ag baint úsáid as na bealaí meán agus cumarsáide éagsúla agus rochtain leathan ag an bpobal á áirithiú.

5. éڲ na á bearta níos cosantaí a choimeád ar bun ó a thabhairt isteach, lena n-áirítear tairseacha foláirimh ó tairseacha faisnéise níos éԱ, i gcomhréir le hAirteagal193 CFAE. Tabharfaidh na á fógra faoi na bearta sin don Choimisiún laistigh de 3mhí tar éis a nglactha.

Airteagal16

Rannchuidiú ó fhoinsí nádúrtha

1.éڲ na á, le haghaidh bliain áirithe, an méid seo a leanas a shainaithint:

(a)limistéir ina bhfuil áܾٳ ar theorainnluachanna maidir le ٰܲá áirithe aá inchurtha i leith foinsí nádúrtha; agus

(b)aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á, i gcás ina bhfuil áܾٳ ar an leibhéal arna chinneadh leis na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á inchurtha i leith foinsí nádúrtha.

2.Cuirfidh na á liostaí ar fáil don Choimisiún d’aon limistéar den sórt sin agus d’aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á, dá dtagraítear i mír1, mar aon le faisnéis maidir le tiúchan agus foinsí agus fianaise lena léirítear go bhfuil na áܾٳ inchurtha i leith foinsí nádúrtha.

3.I gcás inar cuireadh áú aá inchurtha i leith foinsí nádúrtha in iúl don Choimisiún i gcomhréir le mír2, ní mheasfar an áú sin a bheith ina shárú chun críocha na Treorach seo. Má mheasann an Ǿú nach leor an fhianaise a chuir Ballsát ar fáil, cuirfidh sé in iúl don Bhallsát sin nach meastar go bhfuil an áú inchurtha i leith foinsí nádúrtha go dtí go soláthróidh an Ballsát sin faisnéis bhreise dzí.

4. Faoin 31Nollaig2026, soláthróidh an Ǿú, ٰí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, sonraí teicniúla maidir le léiriú agus dealú áܾٳ aá inchurtha i leith foinsí nádúrtha. Sonrófar sna mionsonraí teicniúla sin ábhar na fianaise aá le soláthar ag na á de bhun mhír2.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an ós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal26(2).

Airteagal17

Sáruithe aá inchurtha i leith gaineamh ó salann a chur ar na bóithre le linn an gheimhridh

1.éڲ na á, le haghaidh bliain áirithe, limistéir a shainaithint ina sáraítear teorainnluachanna le haghaidh PM10 san aer comhthimpeallach mar gheall ar athfhuaidreán cáithníní tar éis gaineamh ó salann a bheith curtha ar na bóithre le linn an gheimhridh.

2.Cuirfidh na á liostaí ar fáil don Choimisiún d’aon limistéar den sórt sin, dá dtagraítear i mír1, mar aon le faisnéis maidir le tiúchan agus foinsí PM10 sna limistéir sin.

Soláthróidh na á an fhianaise lena léirítear go bhfuil aon áú ann mar gheall ar athfhuaidreán cáithníní agus go ndearnadh bearta réasúnacha chun an tiúchan a ísliú.

3.Gan dochar d’Airteagal16, i gcás na limistéar dá dtagraítear i mír1 den Airteagal seo, ní chaithfidhna á an plean cáilíochta aeir dá bhforáiltear in Airteagal19 a bhunú ach á a mhéid aá na áܾٳ inchurtha i leith foinsí PM10 cé is moite de scaipeadh gainimh agus salainn ar na bóithrei rith an gheimhridh.

4. Faoin 31Nollaig2026, déanfaidh an Ǿú, ٰí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, mionsonraí teicniúla a sholáthar don mhodheolaíocht chun rannchuidithe a chinneadh ó athfhuaidreán cáithníní tar éis gaineamh ó salann a bheith curtha ar na bóithre le linn an gheimhridh, chomh maith leis an ڲé aá le soláthar ag na á de bhun mhír2, lena n-áireofar faisnéis maidir le rannchuidiú an athfhuaidreáin le leibhéil tiúchana laethúla i gcás inarb infheidhme.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an ós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal26(2).

Airteagal18

Cur siar an spriocdháta góthachála agus díolúine ón oibleagáid teorainnluachanna áirithe a chur i bhfeidhm

1.I gcás nach féidir, i limistéar ar leith, comhréireacht leis na teorainnluachanna d’ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5), dé-ocsaíd nítrigine, beinséin ó beinsi[a]piréin a bhaint amach faoin sprioc-am a shonraítear i Roinn1, Tábla1, d’IarscríbhinnI, éڲ na á an spriocdháta sin a chur siar don limistéar áirithe sin faoi thréimhse a mbeidh údar léi de bharr ٰdzá cáilíochta aeir agus ar choinníoll go gcomhlíonfar naǾԲíDZ a leagtar amach i mír2 den Airteagal seo:

(a)suas go dtí an 1Eanáir2040, má á údar leis mar gheall ar shaintréithe scaipthe a bhaineann go sonrach le suíomh, dálaí teorann oragrafacha, dálaí aeráide díobhálacha ó rannchuidithe trasteorann, ó i gcás nach féidir na laghduithe is gá a bhaint amach ach á ٰí chodán suntasach de na córais téimh baile aá ann cheana agus arb iad is cúis le truailliú as a dtagann áܾٳ; ó

(b)suas go dtí an 1Eanáir2035, má á údar cuí leis de bharr réamh-mheastacháin a éíDzԲ nach féidir na teorainnluachanna a bhaint amach faoin spriocdháta góthachála, fiú agus an tionchar a mheastar a bheidh ag bearta éifeachtacha maidir le truailliú aeir a shainaithnítear sa ٰdzá cáilíochta aeir á chur san áireamh.

I gcás inar cuireadh spriocdháta góthachála siar i gcomhréir leis an gcéad fhomhír, pointe(b), den mhír seo, ach nach féidir góthacháil a bhaint amach faoin spriocdháta sin a cuireadh siar, éڲ na á an spriocdháta don limistéar áirithe sin a chur siar don dara huair, arb é an uair dheireanach é, faoi thréimhse nach faide ná 2bhliain ó dheireadh na chéad tréimhse cur siar agus a bhfuil údar cuí léi de bharr ٰdzá cáilíochta aeir nuashonraithe, ar choinníoll go gcomhlíontar na ǾԲíDZ a leagtar amach i mír2.

2.éڲ na Ballsáit spriocdháta góthachála a chur siar i gcomhréir le mír1 má chomhlíontar na ǾԲíDZ seo a leanas:

(a) bunaítear ٰdzá cáilíochta aeir faoin 31Nollaig2028 a chomhlíonann na ceanglais a liostaítear in Airteagal19(6),(7) agus(8) don limistéar sin lena mbainfeadh an cur siar;

(b) an ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i bpointe(a) den mhír seo, déantar é a fhorlíonadh le faisnéis maidir le bearta laghdaithe truaillithe aeir a liostaítear i bPointeB d’IarscríbhinnVIII agus léirítear an dóigh a gcoimeádfar tréimhsí sáraithe os cionn na dteorainnluachanna chomh gearr agus is féidir;

(c) á réamh-mheastacháin maidir le cáilíocht an aeir mar bhonn taca leis an ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i bpointe(a) den mhír seo, lena n-áirítear na réamh-mheastacháin sin a dhéantar chun críocha IarscríbhinnVIII, PointeA, pointe5 agus pointe7(e), lena léirítear conas a bhainfear amach na teorainnluachanna a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná deireadh an spriocdháta góthachála a cuireadh siar, agus bearta réasúnta agus comhréireacha á gcur san áireamh;

(d) leagtar amach sa ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i bpointe(a) conas a chuirfear an pobal agus, go háirithe, ghrúpaí íDze agus leochaileacha den daonra ar an eolas ar bhealach comhleanúnach agus sothuigthe faoi iarmhairtí an chur siar ar shláinte an duine agus ar an gcomhshaol;

(e) leagtar amach sa ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i bpointe(a) conas a shlógfar cistiú breise, lena n-áirítear ٰí chláir chistiúcháin á󲹰ٳ náisiúnta agus ٰí chláir chistiúcháin á󲹰ٳ de chuid an Aontais, i gcás inarb infheidhme, chun dlús a chur le feabhas a chur ar cháilíocht an aeir sa limistéar a mbeadh feidhm ag an gcur siar maidir leis;

(f) go gcomhlíonfar na ǾԲíDZ a leagtar síos i mír3 i rith na tréimhse ina gcuirtear an spriocdháta góthachála siar;

(g) i gcás ina gcuirtear sprioc-am góthachála siar i gcomhréir le mír1, an dara fomhír, éíDzԲ an ٰdzá cáilíochta aeir nuashonraithe dá dtagraítear san fhomhír sin gur cuireadh an chéad ٰdzá cáilíochta aeir chun feidhme ó gur glacadh céimeanna i bhfianaise a chur chun feidhme agus go ԻéԳٲ é a fhorlíonadh le hԲí lena léirítear nár tháinig na réamh-mheastacháin bhunaidh ar chomhlíonadh a rinneadh i gcomhréir le pointe(c) den mhír seo chun cinn.

3. Le linn na tréimhse inar cuireadh spriocdháta góthachála siar i gcomhréir le mír1, áٳǾ an Ballsát go gcomhlíonfar na ǾԲíDZ seo a leanas:

(a) á na bearta sa ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i mír1 den Airteagal seo, i gcás inarb infheidhme mar a nuashonraítear iad i gcomhréir le pointe(b) den mhír seo, á gcur chun feidhme, mar aá léirithe ag an mBallsát ٰí bhíthin tuarascáil cur chun feidhme, lena n-áirítear réamh-mheastacháin nuashonraithe ar astaíochtaí agus, i gcás inar féidir, na tiúchain arna gcur ar fáil don Choimisiún ar bhonn dhá bhliain go leith agus den chéad uair faoin 30Meitheamh2031; i gcás inarb á󲹰ٳ, féadfar tagairt a dhéanamh do na cláir is déanaí agus do réamh-mheastacháin astaíochtaí arna dtuairisciú de bhun Threoir (AE)2016/2284 agus don tuarascáil fardail fhaisnéiseach a ghabhann léi agus, i gcás inarb á󲹰ٳ, féadfar an tuarascáil cur chun feidhme a chomhtháthú sa ٰdzá nuashonraithe;

(b) go néԴڲ an ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i mír1 den Airteagal seo a thabhairt cothrom le dáta i gcomhréir le hAirteagal19(5);

(c) ón 1Eanáir2035, éíDzԲ na leibhéil tiúchana don ٰܲá á󲹰ٳ treocht laghdaitheach ghinearálta i gcomhréir le conair tháscach i dtreo comhlíonadh arna mheas i dٰdzá cáilíochta aeir nuashonraithe arna bhunú de bhun PhointeA, pointe7(e), d’IarscríbhinnVIII;

(d) cuirtear na tuarascálacha cur chun feidhme agus na ٰdzá nuashonraithe maidir le cáilíocht an aeir in iúl don Choimisiún laistigh de 2mhí ó dháta a nglactha.

4. I gcás inar dóigh leis na á go bhfuil, mír1, an chéad fhomhír, pointe(a) ó (b) infheidhme, cuirfidh siad an Ǿú ar an eolas tráth nach déanaí ná an 31Eanáir2029 maidir leis sin agus faoin ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear i mír1 agus an fhaisnéis á󲹰ٳ go léir aá riachtanach chun go ndéanfaidh an Ǿú 𲹲úú an bhfuil na ǾԲíDZagus an chúis arna hagairt don chur siar a leagtar amach sa mhír sin comhlíonta.

I gcás inar dóigh leis na á nach féidir góthú a bhaint amach faoi spriocdháta góthachála a cuireadh siar i gcomhréir le mír1, an dara fomhír, cuirfidh siad an Ǿú ar an eolas maidir leis sin tráth nach déanaí ná an 31Eanáir2034 agus cuirfidh siad an Ǿú ar an eolas maidir leis an ٰdzá cáilíochta aeir nuashonraithe dá dtagraítear i mír1 agus an fhaisnéis á󲹰ٳ go léir aá riachtanach chun go ndéanfaidh an Ǿú 𲹲úú an bhfuil na ǾԲíDZagus an chúis arna hagairt don dara cur siar agus don chur siar deireanach a leagtar amach sa mhír sin comhlíonta.

Maidir leis na réamh-mheastacháin a thugtar mar chúis leis an gcur siar, tabharfaidh na á údar cuí leis na modhanna mar aon leis na sonraí a úsáidtear chun na réamh-mheastacháin sin a fháil.

Ina mheasúnú, cuirfidh an Ǿú san áireamh na réamh-mheastacháin maidir le cáilíocht an aeir arna soláthar ag an mBallsát lena mbaineann, na héڱ𲹳ٲí measta ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh sa Bhallsát sin a bheadh ag bearta arna nglacadh ag an mBallsát sin chomh maith le héڱ𲹳ٲí measta ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh ar bhearta an Aontais.

I gcás nach bhfuil aon agóid déanta ag an gǾú laistigh de 9mí tar éis an fógra sin a fháil, measfar na ǾԲíDZ á󲹰ٳ do chur i bhfeidhm mhír1 a bheith comhlíonta.

Má dhéantar agóid, éڲ an Ǿú a chur de cheangal ar an mBallsát lena mbaineann ٰdzá cáilíochta aeir a choigeartú ó ٰdzá cáilíochta aeir nua a sholáthar chun na ceanglais a leagtar amach i mír1 a chomhlíonadh.

5. Faoin 31Nollaig2026, soláthróidh an Ǿú, ٰí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, tuilleadh mionsonraí teicniúla maidir leis na ceanglais i ndáil le réamh-mheastacháin arna ndéanamh chun críocha mhír1 den Airteagal seo leis an gcuspóir chun a léiriú conas a bhainfear amach na teorainnluachanna a shonraítear i Roinn1, Tábla1, d’IarscríbhinnI, agus bearta réasúnta agus comhréireacha á gcur san áireamh. Thairis sin, sonróidh sé an fhaisnéis aá le háireamh sna tuarascálacha cur chun feidhme chun críocha mhír3 den Airteagal seo.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an ós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal26(2).

CAIBIDILIV

PLEANANNA

Airteagal19

Pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir

1.Más rud é, i limistéir ar leith, go sáraíonn leibhéil na dٰܲá san aer comhthimpeallach aon teorainnluach ó spriocluach a leagtar síos i Roinn1 d’IarscríbhinnI, buóidh na á pleananna cáilíochta aeir do na limistéir sin ina leagtar amach bearta dzí chun an teorainnluach ó an spriocluach lena mbaineann a bhaint amach agus chun an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir, agus in aon chás tráth nach faide ná 4bliana ó dheireadh na bliana féilire inar taifeadadh an chéad áú. Buófar na pleananna cáilíochta aeir sin a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 2bhliain tar éis na bliana féilire inar taifeadadh an áú sin ar aon teorainnluach ó spriocluach. ▌

I gcás ina gcumhdaítear áú ar theorainnluach i limistéar áirithe cheana féin le ٰdzá cáilíochta aeir, áٳǾ na á gurb dzí na bearta a leagtar amach sa ٰdzá sin chun an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir agus, i gcás inarb á󲹰ٳ, déanfaidh siad bearta breise agus níos éڱ𲹳ٲí agus leanfaidh siad an ós imeachta chun an ٰdzá a thabhairt cothrom le dáta mar a leagtar amach i mír5.

2.Más rud é, in aonaid chríochacha ▌lena gcumhdaítear limistéar á ar a laghad, go sáraíonn leibhéil na dٰܲá in aer comhthimpeallach aon spriocluach óó, a leagtar síos i Roinn2 d’IarscríbhinnI, buóidh na á pleananna cáilíochta aeir do na haonaid chríochacha ▌ sin lena leagfar amach bearta dzí chun an spriocluach óó a bhaint amach agus an tréimhse sáraithe a choimeád chomh gearr agus is féidir. Buófar na pleananna cáilíochta aeir sin a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 2bhliain tar éis na bliana féilire inar taifeadadh áú an spriocluach óó. ▌

I gcás ina gcumhdaítear áú ar spriocluach óó i limistéar áirithe cheana féin le ٰdzá cáilíochta aeir, áٳǾ na á gurb dzí na bearta a leagtar amach sa ٰdzá sin chun an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir agus, i gcás inarb á󲹰ٳ, leanfaidh siad an ós imeachta chun an ٰdzá a thabhairt cothrom le dáta mar a leagtar amach i mír5.

Mar sin féin, éڲ na á staonadh ó na pleananna cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir sin a bhunú chun aghaidh a thabhairt ar shárú óó i gcás nach bhfuil aon acmhainneacht shuntasach ann tiúchain óó a laghdú, agus dálaí geografacha agus meitéareolaíochta á gcur san áireamh, agus i gcás ina mbeadh costais dhíréireacha i gceist leis na bearta.

I gcás nach mbuófar plean cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir, soláthróidh na á údar mionsonraithe don phobal agus don Choimisiún maidir leis an bhfáth nach bhfuil aon fhéidearthacht shuntasach ann an áú a laghdú, rud a d’fhágfadh cinneadh gan plean cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir a bhunú.

Gach 5bliana ar a laghad, déanfaidh na á athmheasúnú ar an bhféidearthacht aá ann tiúchan óó a laghdú.

Maidir le haonaid chríochacha ▌ina sáraítear an spriocluach óó, áٳǾ na á go n-áireofar sa chlár á󲹰ٳ náisiúnta um rialú ar thruailliú aeir a ullmhaítear de bhun Airteagal6 de Threoir (AE)2016/2284 bearta lena dtugtar aghaidh ar réamhtheachtaithe óó a chumhdaítear leis an Treoir sin.

3.I gcás nach mbainfear amach an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á a leagtar síos i Roinn5 d’IarscríbhinnI in aonad críochach áԳٱ𲹲á ar leith, buóidh na á pleananna cáilíochta aeir do na haonaid chríochacha áԳٱ𲹲á sin lena leagfar amach bearta dzí chun an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á a bhaint amach agus an tréimhse sáraithe a choimeád chomh gearr agus is féidir. Buófar na pleananna cáilíochta aeir sin a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 2bhliain tar éis na bliana féilire inar taifeadadh áú na hoibleagáide maidir le áԳٱ𲹲á. Leagfar amach sna pleananna sin bearta dzí chun an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á a bhaint amach agus chun an tréimhse sáraithe a choimeád chomh gearr agus is féidir.

4.Más rud é, ón 1Eanáir2026 go dtí an 31Nollaig2029 i limistéar ó in ▌aonad críochach, go bhfuil leibhéil na dٰܲá os cionn aon teorainnluach ó spriocluach aá le baint amach faoin 1Eanáir2030 mar a leagtar síos i Roinn1, Tábla1, d’IarscríbhinnI agus i Roinn2, PointeB, d’IarscríbhinnI, agus gan dochar do mhír2, an ٰíú fomhír, den Airteagal seo, buóidh na á ٰdzá cáilíochta aeir don ٰܲá lena mbaineann chun na teorainnluachanna ó na spriocluachanna faoi seach a bhaint amach faoi dhul in éag an spriocdháta góthachála. Buófar na ٰdzá cáilíochta aeir sin a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 2bhliain tar éis na bliana féilire inar ▌taifeadadh an áú ▌.

Mar sin féin, éڲ na á staonadh ó na ٰdzá sin a bhunú nuair a éíDzԲ an cás bunlíne, de réir na faisnéise a cheanglaítear le PointeA, pointe5, d’IarscríbhinnVIII, go mbainfear amach an teorainnluach ó an spriocluach leis na bearta aá i bhfeidhm cheana, lena n-áirítear nuair is gníomhaíochtaí sealadacha a bhfuil tionchar acu ar leibhéil na dٰܲá in aon bhliain á is cúis leis an áú. I gcás nach mbunaítear ٰdzá de bhun na fomhíre seo, cuirfidh na á réasúnú mionsonraithe ar fáil don phobal agus don Choimisiún.

5. I gcás ina sáraítear aon teorainnluach, aon oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á ó aon spriocluach le linn an ٰíú bliain féilire tar éis an spriocdháta chun plean cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir a bhunú, agus gan dochar do mhír2, an ٰíú fomhír, déanfaidh na á an plean cáilíochta aeir ó an ٰdzá cáilíochta aeir agus na bearta ann a thabhairt cothrom le dáta, lena n-áirítear a dtionchar ar astaíochtaí agus ar thiúchain réamh-mheasta, tráth nach déanaí ná 5bliana tar éis an spriocdháta chun an plean cáilíochta aeir ó an ٰdzá cáilíochta aeir a bhí ann roimhe sin a bhunú agus déanfaidh siad bearta breise agus níos éڱ𲹳ٲí chun an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir.

6.Beidh an fhaisnéis seo a leanas, ar a laghad, i bpleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir:

(a)an fhaisnéis aá liostaithe i bPointeA, ǾԳí1 go7, d’IarscríbhinnVIII;

(b)i gcás inarb infheidhme, an fhaisnéis aá liostaithe i bPointeA, pointe8, pointe9 agus pointe10, d’IarscríbhinnVIII;

(c)▌faisnéis maidir le bearta laghdaithe á󲹰ٳ a liostaítear i bPointeB, pointe2, d’IarscríbhinnVIII.

Déanfaidh na á na bearta a chur san áireamh, i gcás inarb dzí, na bearta dá dtagraítear in Airteagal20(2) agus bearta sonracha arb é is aidhm leo daonra íDz agus grúpaí leochaileacha a chosaint, lena n-áirítear leanaí, ina gcuid pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir.

Agus pleananna cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir á n-ullmhú acu, déanfaidh na á 𲹲úú ar an riosca go sárófaí na tairseacha foláirimh faoi seach maidir leis na truailleáin lena mbaineann. Úsáidfear an Բí sin chun pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a bhunú i gcás inarb infheidhme.

I gcás ina bhfuil pleananna cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir le bunú i leith roinnt ٰܲá ó caighdeáin maidir le cáilíocht an aeir déanfaidh na á, i gcás inarb dzí, pleananna comhtháite cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir, lena gcumhdaítear gach ٰܲá agus caighdeán maidir le cáilíocht an aeir lena mbaineann.

Áiritheoidh na á, a mhéid is féidir, comhsheasmhacht a bpleananna cáilíochta aeir agus a dٰdzá cáilíochta aeir le pleananna eile a mbíonn tionchar suntasach acu ar cháilíocht an aeir, lena n-áirítear na cinn is gá faoi Threoracha2002/49/CE, 2010/75/AE agus (AE)2016/2284 agus faoi reachtaíocht aeráide, ٳéúٲ, fuinnimh, iompair agus talmhaíochta.

7.Rachaidh na á i gcomhairle leis an bpobal, i gcomhréir le Treoir2003/35/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(22), agus leis na húdaráis inniúla ar dócha go mbeidh baint acu, mar gheall ar a bhfreagrachtaí i réimse an truaillithe aeir agus cháilíocht an aeir, le cur chun feidhme na bpleananna cáilíochta aeir agus na dٰdzá cáilíochta aeir, maidir le dréachtphleananna cáilíochta aeir agus dréacht-ٰdzá cáilíochta aeir agus le haon nuashonrú suntasach ar phleananna cáilíochta aeir agus ar threochláir cáilíochta aeir sula dtabharfar chun críche iad. Áiritheoidh na á, nuair a rachaidh siad i gcomhairle leis an bpobal, go mbeidh rochtain ag an bpobal ar an dréachtphlean cáilíochta aeir ó ar an dréacht-ٰdzá cáilíochta aeir ina bhfuil an fhaisnéis íDzٲ a cheanglaítear faoi IarscríbhinnVIII agus, i gcás inar féidir, ar achoimre neamhtheicniúil ar an ڲé dá dtagraítear san fhomhír seo.

Spreagfaidh na á rannpháirtíocht ghníomhach na bpáirtithe leasmhara uile maidir le pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir a ullmhú, a chur chun feidhme agus a thabhairt cothrom le dáta. I gcás ina bhfuil pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir á n-ullmhú, áٳǾ na á go spreagfar geallsealbhóirí a gcuireann a ngníomhaíochtaí leis an staid sáraithe, bearta a mholadh a bheidh siad in ann a dhéanamh chun cuidiú le deireadh a chur leis na áܾٳ agus go gceadófar d’eagraíochtaí neamhrialtasacha, amhail eagraíochtaí comhshaoil agus sláinte, eagraíochtaí tomhaltóirí, eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar leasanna daonra íDz agus grúpaí leochaileacha, comhlachtaí á󲹰ٳ eile cúraim sláinte, lena n-áirítear eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar ghairmithe cúraim sláinte, agus spreagfar na cónaidhmeanna tionsclaíocha á󲹰ٳ páirt a ghlacadh sna comhairliúcháin sin.

8.Cuirfear na pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir in iúl don Choimisiún laistigh de 2mhí ó dháta a nglactha.

Airteagal20

Pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha

1.I gcás ina bhfuil baol ann, i limistéar ar leith, go sáróidh leibhéil na dٰܲá ceann á ó níos mó de na tairseacha foláirimh a shonraítear i Roinn4 d’IarscríbhinnI, déanfaidh na á pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a bhunú ina sonrófar na beartaéigeandálaa dhéanfar sa ghearrthéarma chun riosca ó fad an ٲáٳ sin a laghdú.

I gcás, áfach, ina bhfuil baol ann go sárófar an tairseach foláirimh óó, d’fhéadfadh na á gan na pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha sin a bhunú i gcás nach bhfuil féidearthacht shuntasach ann, ag cur dálaí náisiúnta geografacha, meitéareolaíochta agus eacnamaíocha san áireamh, chun riosca, fad ó éԱ an ٲáٳ sin a laghdú.

Maidir le hábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5), i gcás ina bhfuil teorainn mhór leis an bhféidearthacht aá ann an riosca go dtarlódh áú den sórt sin a laghdú, agus dálaí áitiúla geografacha agus meitéarDZídz agus sainiúlachtaí na gcóras téimh baile á gcur san áireamh, éڲ na á plean gníomhaíochta gearrthéarmach a bhunú nach ndíreofar leis ach ar ghníomhaíochtaí sonracha arb é is aidhm dóibh an pobal i gcoitinne agus an daonra íDz agus grúpaí leochaileacha araon a chosaint, chomh maith le faisnéis shothuigthe faoin iompar a mholtar chun nochtadh don áú tomhaiste ó tuartha a laghdú.

2.Agus na pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha dá dtagraítear i mír1 á mbunú, éڲ na á, ag brath ar an gcás ar leith, foráil a dhéanamh maidir le bearta éifeachtacha chun gníomhaíochtaí a rialú agus, más gá, gníomhaíochtaí a chur ar fionraí go sealadach ar gníomhaíochtaí iad a chuireann leis an riosca go sárófar na teorainnluachanna ó na spriocluachanna ó tairseach foláirimh faoi seach. Cuirfidh na á san áireamh freisin liosta na mbeart a leagtar amach in IarscríbhinnIX dá bpleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha, agus ag brath ar sciar na bpríomhfhoinsí truaillithe chuig na áܾٳ ar a dtabharfar aghaidh, breithneoidh siad ar bhearta i ndáil le gníomhaíochtaí amhail iompar, oibreacha foirgníochta, suiteálacha tionsclaíocha, talmhaíocht agus úsáid áirgí agus téamh baile a áireamh, i gcás inarb dzí, sna pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha sin. Cuirfear gníomhartha sonracha a dhírítear ar chosaint a thabhairt do dhaonra íDz agus grúpaí leochaileacha, lena n-áirítear leanaí, san áireamh freisin i gcreat na bpleananna sin.

3.Rachaidh na á i gcomhairle leis an bpobal i gcomhréir le Treoir2003/35/CE, agus leis na húdaráis inniúla ar dócha, de bharr a bhfreagrachtaí i réimse an truaillithe aeir agus cháilíocht an aeir, go mbeidh baint acu le cur chun feidhme an phlean gníomhaíochta ghearrthéarmaigh, maidir le dréachtphleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha agus aon nuashonrú suntasach orthu sula gcuirfear bailchríoch orthu.

4.Nuair a bheidh plean gníomhaíochta gearrthéarmach bunaithe ag na á, déanfaidh siad torthaí a gcuid imscrúduithe ar indéantacht agus ábhar pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha sonracha chomh maith le faisnéis maidir le cur chun feidhme na bpleananna sin, a chur ar fáil don phobal agus d’eagraíochtaí dzí ar ós eagraíochtaí comhshaoil agus sláinte, eagraíochtaí tomhaltóirí, eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar leasanna daonra íDze agus grúpaí leochaileacha, eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar ghairmithe cúraim sláinte agus comhlachtaí cúraim sláinte á󲹰ٳ eile agus na cónaidhmeanna tionsclaíocha á󲹰ٳ.

5.▌Cuirfear pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha in iúl don Choimisiún laistigh de bhliain á ó dháta a nglactha faoi chuimsiú an tuairiscithe bhliantúil de bhun Airteagal23.

6. Agus a bpleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha á mbunú acu, ina sonrófar na bearta éigeandála a dhéanfar, éڲ á iarraidh ar an gǾú malartú dea-chleachtas a eagrú chun gur féidir leis na á iarrthacha tairbhiú de thaithí á eile.

Airteagal21

Truailliú aeir trasteorann

1.I gcás ina rannchuidíonn iompar trasteorann truaillithe aeir ó aon Bhallsát ó ó níos mó ná sin go suntasach le áú ar aon teorainnluach, spriocluach óó, oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á ó tairseach foláirimh i mBallsát eile, cuirfidh an Ballsát eile sin in iúl do na á agus don Choimisiún cén Ballsát inar thionscain an truailliú aeir.

2.Oibreoidh na á lena mbaineann i gcomhar le chéile, lena n-áirítear ٰí fhoirne comhpháirteacha saineolaithe a bhunú agus le tacaíocht theicniúil ón gǾú, chun foinsí an truaillithe aeir, rannchuidiú na bhfoinsí sin maidir le áܾٳ i mBallsát eile agus na bearta aá le déanamh ina n-aonar agus i gcomhar le á eile chun aghaidh a thabhairt ar na foinsí sin a shainaithint, agus gníomhaíochtaí comhordaithe a tharraingt suas, amhail dzǰú pleananna cáilíochta aeir de bhun Airteagal19, ina dtabharfaidh gach Ballsát aghaidh ar fhoinsí truaillithe aá lonnaithe ina chríoch, chun na áܾٳ sin a bhaint.

Freagróidh na á dá chéile go tráthúil, agus cuirfidh siad an Ǿú ar an eolas, tráth nach déanaí ná 3mhí tar éis fógra a fháil ó Bhallsát eile i gcomhréir leis an gcéad fhomhír.

3.Cuirfear an Ǿú ar an eolas, agus iarrfar air a bheith i láthair ó cuidiú le haon chomhar dá dtagraítear i mír2 den Airteagal seo. éڲ an Ǿú iarraidh ar na á lena mbaineann nuashonrú a thabhairt ar an dul chun cinn maidir le cur chun feidhme aon ghníomhaíochtaí comhordaithe arna mbunú de bhun na míre sin. I gcás inarb dzí, breithneoidh an Ǿú, agus na tuairiscí arna mbunú de bhun Airteagal11 de Threoir (AE)2016/2284 á gcur san áireamh, ar cheart gníomh breise a dhéanamh ar leibhéal an Aontais chun astaíochtaí réamhtheachtacha aá freagrach as truailliú trasteorann a laghdú.

4.Déanfaidh na á, i gcás inarb dzí, de bhun Airteagal20, pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha a bheidh comhordaithe, lena gcumhdaítear criosanna comharsanachta i má eile a ullmhú agus a chur chun feidhme. Áiritheoidh na á go bhfaighidh limistéir chomharsanachta i má eile an fhaisnéis dzí uile maidir leis na pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha sin gan moill mhíchuí.

5.I gcás ina sárófar na tairseacha foláirimh ó na tairseacha faisnéise i limistéir aá gar do theorainneacha náisiúnta, cuirfear faisnéis ar fáil maidir leis na áܾٳ sin a luaithe is féidir do na húdaráis inniúla sna á chomharsanachta lena mbaineann. Cuirfear an fhaisnéis sin ar fáil don phobal freisin.

6. San fhógra dá dtagraítear i mír1, éڲ na á, don bhliain á󲹰ٳ, na nithe seo a leanas a shainaithint:

(a)limistéir ina rannchuidíonn iompar trasteorann truaillithe aeir ó aon Bhallsát ó ó níos mó ná sin go suntasach le áú na dteorainnluachanna ó na spriocluachanna sna limistéir sin;

(b)aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á, ina gcuireann iompar trasteorann truaillithe aeir ó Bhallsát á ó níos mó go mór le áܾٳ ar an leibhéal arna chinneadh ag na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á sna haonaid sin.

éڲ Ballsát liostaí na limistéar sin agus na n-aonad críochach áԳٱ𲹲á a sholáthar do na á lena mbaineann agus don Choimisiún mar aon le faisnéis faoi thiúchain agus an fhianaise lena léirítear go rannchuidíonn truailliú aeir ó fhoinsí trasteorann, lena n-áirítear truailliú ó thríú tíortha, nach bhfuil aon rialú díreach ag an mBallsát sin orthu, go mór leis na áܾٳ sin. éڲ an Ǿú an fhaisnéis sin a mheas, i gcás inarb á󲹰ٳ, chun críocha Airteagal18.

7.Agus pleananna dá bhforáiltear i mír2 agus i mír4 á dtarraingt suas acu, agus an pobal dá dtagraítear i mír5 á chur ar an eolas, féachfaidh na á, i gcás inarb dzí, le bheith ag oibriú i gcomhar le ٰíú tíortha, agus go háirithe le tíortha is iarrthóirí. éڲ na á, i gcás inarb dzí, tacaíocht theicniúil a iarraidh ar an gǾú.

CAIBIDILV

FAISNÉIS AGUS TUAIRISCIÚ

Airteagal22

Faisnéis phoiblí

1.Áiritheoidh na á go gcuirfear an pobal, chomh maith le heagraíochtaí dzí ar ós eagraíochtaí comhshaoil agus sláinte, eagraíochtaí tomhaltóirí, eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar leasanna daonraí íDze agus grúpaí leochaileacha, eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar ghairmithe cúraim sláinte agus comhlachtaí cúraim sláinte á󲹰ٳ eile agus na cónaidhmeanna tionsclaíocha á󲹰ٳ ar an eolas, go leordhóthanach agus in am trátha, maidir leis an méid seo a leanas:

(a)cáilíocht an aeir i gcomhréir le hIarscríbhinn ▌X;

(b) suíomh na bǾԳí samplála le haghaidh na dٰܲá aeir uile, chomh maith le faisnéis faoi aon saincheist a bhaineann le ceanglais maidir le cumhdach sonraí a chomhlíonadh in aghaidh an phointe samplála agus an truailleáin;

(c)aon chinneadh maidir le cur siar a dhéanfar de bhun Airteagal18;

(d)pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir dá bhforáiltear in Airteagal19;

(e)pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha arna dtarraingt suas de bhun Airteagal20;

(f)na héڱ𲹳ٲí de na áܾٳ ar theorainnluachanna, ar spriocluachanna ▌, ar Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, ar chuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á, ar thairseacha foláirimh agus ar thairseacha faisnéise i 𲹲úú achomair; an 𲹲úú achomairáireofar leis, i gcás inarb dzí, faisnéis bhreise agus measúnuithe maidir leis an gcomhshaol mar aon le faisnéis maidir le truailleáin arna gclúdach le hAirteagal10 agus IarscríbhinnVII.

2.Buóidh na á innéacs maidir le cáilíocht an aeir agus cuirfidh siad ar fáil ٰí fhoinse phoiblí é ar bhealach sothuigthe ina gcuirfear nuashonrú ar fáil in aghaidh na huaire lena gcumhdófar dé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5) agus ózón ar a laghad, ar choinníoll go bhfuil oibleagáid ann faireachán a dhéanamh ar na truailleáin sin de bhun na Treorach seo. éڲ truailleáin bhreise a bheith san áireamh san innéacs sin, nuair is á󲹰ٳ. A mhéid is féidir, beidh an t-innéacs cáilíochta aeir inchomparáide ar fud na mBallsát uile agus leanfaidh sé DZٲí EDS. Cuirfidh an t‑innéacs cáilíochta aeir leis na hinnéacsanna cáilíochta aeir ar scála Eorpach arna soláthar ag an nGníomhaireacht Eorpach Comhshaoil agus áireofar ann faisnéis maidir leis na tionchair ar an tsláinte, lena n-áirítear faisnéis aá saincheaptha do dhaonra íDz agus do ghrúpaí leochaileacha. De rogha air sin, éڲ na á an t-innéacs cáilíochta aeir arna sholáthar ag an nGníomhaireacht Eorpach Comhshaoil a úsáid chun na ceanglais a leagtar amach sa mhír seo a chomhlíonadh. Má chinneann Ballsát gan an t-innéacs arna sholáthar ag an nGníomhaireacht Eorpach Comhshaoil a úsáid, cuirfear tagairt don innéacs sin ar fáil ar an leibhéal náisiúnta.

3. Déanfaidh na á faisnéis a chur ar fáil go poiblí maidir le siomptóim a bhaineann le buaicphointí truaillithe aeir agus maidir le teagmháil le truailliú aeir a laghdú agus maidir le hiompraíochtaí cosanta, agus déanfaidh siad taispeáint na faisnéise sin a chur chun cinn i ídz󲹲ԲԲ ina gcruinníonn daonra íDz agus grúpaí leochaileacha, amhail saoráidí cúraim sláinte.

4.Cuirfidh na á an pobal ar an eolas maidir leis an údarás inniúil ó an gcomhlacht inniúil arna ainmniú i ndáil leis na cúraimí dá dtagraítear in Airteagal5.

5.Cuirfear an fhaisnéisdá dtagraítear san Airteagal seo ar fáildon phobal saor in aisce ٰí bhíthin meáin agus bealaí cumarsáide a bhfuil rochtain éasca orthuar bhealach comhleanúnach agus sothuigthe igcomhréir le Treoir2007/2/CE agus Treoir (AE)2019/1024 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(23) agus rochtain leathan ag an bpobal ar an ڲé sin a áirithiú.

Airteagal23

Faisnéis a tharchur agus tuairisciú

1.Áiritheoidh na á go gcuirfear faisnéis maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh ar fáil don Choimisiún laistigh den amscála is gá i gcomhréir leis na gníomhartha cur chun feidhme dá dtagraítear i mír5 den Airteagal seo, agus gan beann ar chomhlíonadh na gcuspóirí cáilíochta sonraí maidir le cumhdach sonraí a leagtar síos i bPointeB d’IarscríbhinnV.

2.Ar mhaithe leis an sainchuspóir comhlíontacht leis na teorainnluachanna, na spriocluachanna ▌, na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á agus le leibhéil chriticiúla a mheas , cuirfear an fhaisnéisdá dtagraítear i mír1 den Airteagal seo ar fáil don Choimisiún tráth nach déanaí ná 9mí tar éis dheireadh gach bliana féilire agus áireofar léi:

(a)na hathruithe a rinneadh sa bhliain sin ar liosta agus teorannú na limistéar arna mbunú faoi Airteagal6 ó aon aonad críochach áԳٱ𲹲á;

(b)liosta na limistéar agus na n-aonad críochach áԳٱ𲹲á agus leibhéil na dٰܲá a ndearnadh 𲹲úú orthu;

(c)i gcás limistéir ina bhfuil na leibhéil d’aon ٰܲá ó níos mó ná sin níos airde ná na teorainnluachanna, na spriocluachanna ó na leibhéil chriticiúla, agus i gcás aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á ▌ ina bhfuil na leibhéil d’aon cheann de na truailleáin ó níos mó ná sin níos airde ná an leibhéal arna chinneadh leis na hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á:

(i)na dátaí agus na tréimhsí a chonacthas;

(ii)más dzí, 𲹲úú ar an rannchuidiú ó fhoinsí nádúrtha agus ó athfhuaidreán cáithníní tar éis gaineamh ó salann a bheith curtha ar na bóithre le linn an gheimhridh go dtí na leibhéil arna 𲹲úú, de réir mar a dhearbhaítear don Choimisiún iad faoi Airteagail16 agus17.

3.Seolfaidh na á chuig an gǾúi gcomhréir le mír1, faisnéis a bhaineann leis na leibhéil a taifeadadh agus fad na dtréimhsí ar lena linn a sáraíodh an tairseach foláirimh ó an tairseach faisnéise.

4.Cuirfidh na á an fhaisnéis dá dtagraítear i bPointeD d’IarscríbhinnIV ar fáil don Choimisiún laistigh de 3mhí ón tráth a iarrtar orthu é sin a dhéanamh.

5.Glacfaidh an Ǿú, ▌na bearta a leanas ٰí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme:

(a)lena sonraítear an fhaisnéis a bheidh le cur ar fáil ag na á de bhun an Airteagail seo chomh maith leis na teorainneacha ama faoina mbeidh an fhaisnéis sin le cur in iúl;

(b)bealaí a shainaithint chun cuíchóiriú a dhéanamh ar an gcaoi a dtuairiscítear sonraí agus ar mhalartú cómhalartach faisnéise agus sonraí ó líonraí agus ó phointí samplála aonair lena dtomhaistear truailliú aeir chomhthimpeallaigh laistigh de na á.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an ós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal26(2).

CAIBIDILVI

GNÍOMHARTHA TARMLIGTHE AGUS CUR CHUN FEIDHME

Airteagal24

Leasuithe ar Iarscríbhinní

Tugtar de chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal25 lena leasaítear IarscríbhinníIII go VII,IX agusX chun forbairtí teicniúla agus DZídz maidir le 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh a chur san áireamh, bearta a d’fhéadfaí a chur san áireamh sna pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha agus faisnéis phoiblí.

B’fhéidir nach mbeadh d’éifeacht ag na leasuithe, áfach, ceachtar acu seo a leanas a mhodhnú go díreach ná go hindíreach:

(a)na teorainnluachanna, na spriocluachanna ▌, cuspóirí fadtéarmacha óó, leibhéil chriticiúla, tairseacha foláirimh agus tairseacha faisnéise, Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á agus cuspóirí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á a shonraítear in IarscríbhinnI;

(b)na dátaí comhlíontachta i dtaca le haon cheann de na paraiméadair dá dtagraítear i bpointe(a).

Airteagal25

An tarmligean a fheidhmiú

1.Is faoi réir na gǾԲíDZ a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar an chumhacht don Choimisiún chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.Déanfar an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh dá dtagraítear in Airteagal24 a thabhairt don Choimisiún go ceann tréimhse 5bliana amhail ón ... [dáta theacht i bhfeidhm na Treorach seo]. Déanfaidh an Ǿú, tráth nach déanaí ná 9mí roimh dheireadh na tréimhse 5bliana, tuarascáil a tharraingt suas maidir le tarmligean na cumhachta. Déanfar tarmligean na cumhachta a fhadú go hintuigthe go ceann tréimhsí comhfhaid, mura rud é go gcuireann Parlaimint na hEorpa ó an Chomhairle in aghaidh an fhadaithe sin tráth nach déanaí ná 3mhí roimh dheireadh gach tréimhse.

3.éڲ Parlaimint na hEorpa ó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal24 a chúlghairm aon tráth. Le cinneadh chun cúlghairm a dhéanamh, cuirfear deireadh le tarmligean na cumhachta aá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an lá tar éis fhoilsiú an chinnidh in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh ó ar dháta is déanaí a shonrófar sa chinneadh. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghnímh tharmligthe aá i bhfeidhm cheana.

4.Sula nglacfaidh sé gníomh tarmligthe, rachaidh an Ǿú i mbun comhairliúchán le saineolaithe arna n-ainmniú ag gach Ballsát i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13Aibreán2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr.

5.A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Ǿú fógra, an tráth céanna, do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle faoi.

Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlactar de bhun Airteagal24 i bhfeidhm ach á mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa ó ag an gComhairle laistigh de thréimhse 2mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ó más rud é, roimh dhul in éag na tréimhse sin, go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle araon tar éis a chur in iúl don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Déanfar an tréimhse sin a fhadú 2mhí ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa ó na Comhairle.

Airteagal26

Nós imeachta coiste

1.Tabharfaidh an Coiste um Cháilíocht an Aeir Thimpeallaigh cúnamh don Choimisiún. Beidh an coiste sin ina choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh.182/2011.

2.I gcás ina néԴڲ tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal5 de Rialachán (AE) Uimh.182/2011.

CAIBIDILVII

ROCHTAIN AR CHEARTAS, CÚITEAMH AGUS PIONÓIS

Airteagal27

Rochtain ar an gceartas

1.Áiritheoidh na á, i gcomhréir lena gcóras dlí náisiúnta, go mbeidh rochtain ag daoine den phobal lena mbaineann ar ós imeachta um athbhreithniú os comhair cúirt dlí, ó comhlacht neamhspleách neamhchlaonta eile arna bhunú le dlí, chun agóid a dhéanamh i gcoinne dlíthiúlacht shubstainteach ó dlíthiúlacht ós imeachta na gcinntí, na ngníomhartha ó neamhghníomhartha uile a rinne na á maidir le suíomh agus líon na bǾԳí samplála faoi Airteagal9 i gcomhréir leis na critéir á󲹰ٳ a leagtar síos in IarscríbhinnIII agusIV, pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir dá dtagraítear in Airteagal19 agus pleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha dá dtagraítear in Airteagal20, den Bhallsát, ar choinníoll go gcomhlíonfar aon cheann de na ǾԲíDZ seo a leanas:

(a)á leas leordhóthanach acu ann;

(b)áitíonn siad gur sáraíodh ceart, i gcás ina gceanglaítear é sin mar réamhchoinníoll le dlí ós imeachta riaracháin á.

Cinnfidh na á cad is leas leordhóthanach ann agus cad is áú leordhóthanach ann ar cheart, i gcomhréir leis an gcuspóir rochtain leathan ar cheartas a thabhairt don phobal.

Chuige sin, measfar gur leordhóthanach an leas aá ag aon eagraíocht neamhrialtasach a chuireann cosaint shláinte an duine ó cosaint an chomhshaoil chun cinn agus a chomhlíonann aon cheanglais faoin dlí náisiúnta chun críocha na chéad ڳdzí, pointe(a). Measfar freisin go bhfuil cearta ar féidir iad a shárú chun críocha na chéad ڳdzí, pointe(b) ag na heagraíochtaí sin.

2.Beidh an ós imeachta um athbhreithniú cóir, cothrom, tráthúil agus ní bheidh sé róchostasach, agus éԴڲ foráil ann maidir le sásraí leormhaithe éifeachtacha sásaimh, lena n-áirítear faoiseamh urghaire de réir mar is dzí.

3. Cinnfidh na á an chéim ag a bhféadfar agóid a dhéanamh i gcoinne cinntí, gníomhartha ó neamhghníomhartha, sa chaoi nach mbeidh sé dodhéanta ó ródheacair rochtain a fháil ar ós imeachta um athbhreithniú os comhair cúirt dlí ó comhlacht neamhspleách neamhchlaonta eile arna bhunú le dlí.

4.Ní chuirtear cosc ar na á leis an Airteagal seo ós imeachta um athbhreithniú tosaigh a thabhairt os comhair údarás riaracháin agus ní dhéanfaidh na míreanna sin difear don cheanglas go n-ídeofar na ósanna imeachta um athbhreithniú riaracháin sula rachfar ar iontaoibh ósanna imeachta um athbhreithniú breithiúnach, i gcás ina mbeidh ceanglas den sórt sin ann faoin dlí náisiúnta.

5.Áiritheoidh na á go gcuirfear faisnéis phraiticiúil ar fáil don phobal maidir le rochtain ar na ósanna imeachta um athbhreithniú riaracháin agus athbhreithniú breithiúnach dá dtagraítear san Airteagal seo.

Airteagal28

Cúiteamh as damáiste do shláinte an duine

1.Maidir le daoine nádúrtha a ndearnadh damáiste do shláinte an duine dóibh de dheasca áú ar na rialacha náisiúnta lena dtrasuitear Airteagail19(1) go(5) agus Airteagal20(1) agus(2) den Treoir seo, áú a rinne na húdaráis inniúla d’aon ghó ó le faillí, áٳǾ na á go mbeidh an ceart acu cúiteamh a éileamh agus a fháil as an damáiste sin.

2.Áiritheoidh na á go néԴڲ rialacha náisiúnta agus ósanna imeachta náisiúnta a bhaineann le héilimh ar chúiteamh ▌a dhearadh agus a chur i bhfeidhm ar bhealach nach mbeidh sé dodhéanta ó ródheacair an ceart chun cúitimh i gcás dochair a fheidhmiú de bhun mhír1.

3.éڲ na á tréimhsí teorann a bhunú chun caingne a thionscnamh le haghaidh cúitimh amhail dá dtagraítear i mír1 ▌. Ní chuirfear tús leis na tréimhsí sin sula mbeidh deireadh leis an áú agus go mbeidh a fhios ag an duine a éileoidh an cúiteamh gur bhain dochar dó ó di de dheasca áú de bhun mhír1, ó gur féidir coinne réasúnta a bheith leis go mbeidh a fhios aige ó aici faoi sin.

Airteagal29

Pioóis

1.Gan dochar d’Ǿ𲹲áí na mBallsát faoi Threoir2008/99/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(24), leagfaidh na á rialacha síos a bhaineann leis na pioóis is infheidhme maidir le áܾٳ ar fhorálacha náisiúnta a ghlactar de bhun na Treorach seo agus glacfaidh siad na bearta uile is gá chun a áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Beidh na pioóis dá bhforáiltear éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach. Tabharfaidh na á fógra don Choimisiún faoi na rialacha sin agus na bearta sin gan moill mhíchuí agus tabharfaidh siad fógra dó, gan moill mhíchuí, faoi aon leasú ina dhiaidh sin a dhéanfaidh difear dóibh. ▌

2.Leis na pioóis arna mbunú de bhun mhír1, áٳǾ na á go dtabharfar aird chuí ar na himthosca seo a leanas, de réir mar is infheidhme:

(a)cineál, tromchúis, méid agus fad an ٲáٳ;

(b)an tionchar ar an daonra, lena n-áirítear daonra íDz agus grúpaí leochaileacha, ó an comhshaol a ndéanann an áú difear dó, agus aird á tabhairt ar an gcuspóir aá ann chun ardleibhéal cosanta do shláinte an duine agus don chomhshaol a bhaint amach;

(c)minicíocht an ٲáٳ, an ndearnadh é aon uair á ó ar bhonn atriallach, lena n-áirítear aon phioós foláirimh a fuarthas roimhe sin, ó aon phioós riaracháin ó coiriúil;

(d)na sochair eacnamaíocha arna n-eascairt as an áú don duine nádúrtha ó dlítheanach a mheastar a bheith freagrach, a mhéid is féidir an méid sin a chinneadh.

CAIBIDILVIII

FORÁLACHA IDIRTHRÉIMHSEACHA AGUS CRÍOCHNAITHEACHA

Airteagal30

հí

1.Déanfaidh na á na dlíthe, rialacháin agus forálacha riaracháin is gá chun Airteagail 1 agus 3, Airteagal 4, ǾԳí (2), (7), (9), (14), (15), (16), (18), (21) go (30), (33), (34) agus (41) go (45), Airteagail 5 go 8, Airteagal 9(1), (2), (3) agus (5) go (9), Airteagail 10, 11 agus 12, Airteagal 13(1), (2), (3), (5), (6) agus (7), Airteagal 15, Airteagal 16(1), (2) agus (4), Airteagal 17(4), Airteagail 18 go 21, Airteagal 22(1), (2), (3) agus (5), Airteagail 23 go 29 agus IarscríbhinníI goX a chomhlíonadh faoin ... [2bhliain ó dháta theacht i bhfeidhm na Treorach seo]. Cuirfidh siad téacs na mbeart sin in iúl don Choimisiún láithreach

Nuair a ghlacfaidh na á na bearta sin, beidh tagairt iontu don Treoir seo ó beidh tagairt den sórt sin ag gabháil leo tráth a bhfoilsithe oifigiúil. Áireofar iontu freisin ráiteas go néԴڲ tagairtí do na Treoracha a aisghairtear leis an Treoir seo i ndlíthe, rialacháin agus forálacha riaracháin aá ann cheana a fhorléiriú mar thagairtí don Treoir seo. Is iad na á a chinnfidh an bealach le tagairt den sórt sin a dhéanamh agus conas a dhéanfar an ráiteas sin a leagan amach.

2.Déanfaidh na á téacs ídzbhearta an dlí náisiúnta a ghlacfaidh siad sa réimse a chumhdaítear leis an Treoir seo a chur in iúl don Choimisiún.

Airteagal31

Aisghairm

1.Treoracha2004/107/CE agus 2008/50/CE, arna leasú le Treoracha a liostaítear i gCuidA d’IarscríbhinnXI, aisghairtear iad le héifeacht ón . [1 lá á ó dheireadh an spriocdháta trasuí], gan dochar d’Ǿ𲹲áí na mBallsát maidir leis na teorainneacha ama chun na Treoracha a leagtar amach i gCuidB d’IarscríbhinnXI a thrasuí sa dlí náisiúnta.

2.Déanfar tagairtí do na Treoracha aisghairthe a fhorléiriú mar thagairtí don Treoir seo agus léifear iad i gcomhréir leis an ábla comhghaoil aá in IarscríbhinnXII.

Airteagal32

Teacht i bhfeidhm agus cur i bhfeidhm

Tiocfaidh an Treoir seo i bhfeidhm an fichiú lá tar éis lá a foilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

Beidh feidhm ag Airteagal 2, Airteagal 4, ǾԳí (1), (3) go (6), (8), (10) go (13), (17), (19), (20), (31), (32) agus (35) go (40), Airteagal 9(4), Airteagal 13(4), Airteagal 14, Airteagal 16(3), Airteagal 17(1), (2) agus (3) agus Airteagal 22(4) ón... [an lá tar éis an dáta in Airteagal30(1), an chéad fhomhír].

Airteagal33

Seolaithe

Is chuig na á a dhírítear an Treoir seo.

Arna dhéanamh in/sa ..., an ...

Thar ceann Pharlaimint na hEorpa Thar ceann na Comhairle

An tUachtarán An tUachtarán

IARSCRÍBHINNi

CAIGHDEÁIN MAIDIR LE CÁILÍOCHT AN AEIR

Roinn1 - Teorainnluachanna chun sláinte an duine a chosaint

Tábla1 - Teorainnluachanna chun sláinte an duine a chosaint aá le baint amach faoin 1Eanáir2030

Tréimhse mheánaithe

Teorainnluach

PM2,5

1lá á

25μg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

10µg/m³

PM10

1lá á

45μg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

20μg/m3

Dé-ocsaíd nítrigine (NO2)

1uair an chloig

200μg/m3

nach sárófar níos mó ná 3huaire in aon bhliain féilire á

1lá á

50µg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

20μg/m3

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

1uair an chloig

350μg/m3

nach sárófar níos mó ná 3huaire in aon bhliain féilire á

1lá á

50μg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

20μg/m3

𾱲Բé

Bliain féilire

3,4μg/m3

Aonocsaíd charbóin (CO)

An meán laethúil uasta 8n-uair an chloig(1)

10mg/m3

1lá á

4mg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Luaidhe (Pb)

Bliain féilire

0,5μg/m3

Arsanaic (As)

Bliain féilire

6,0ng/m³

Caidmiam (Cd)

Bliain féilire

5,0ng/m³

Nicil (Ni)

Bliain féilire

20ng/m³

𾱲Բڲձ辱é

Bliain féilire

1,0ng/m³

1.(1) Roghófar an meántiúchan laethúil uasta 8 n-uair an chloig ٰí mheáin ghluaisteacha 8 n-uair an chloig a scrúdú, arna ríomh ó shonraí in aghaidh na huaire agus arna dtabhairt cothrom le dáta gach uair an chloig. Déanfar gach meán 8n-uair an chloig a ríomhfar amhlaidh a shannadh don lá ar a gcríochnaíonn sé, i.e. is í an tréimhse ó 17.00 ar an lá roimhe go 1.00 ar an lá sin an chéad tréimhse ríomha d’aon lá á; is í an tréimhse ó 16.00 go 24.00 an lá sin an tréimhse dheiridh ríomha d’aon lá á.

Tábla2 - Teorainnluachanna chun sláinte an duine a chosaint aá le baint amach faoin ... [SPRIOC-AM TRASUÍ]

Tréimhse mheánaithe

Teorainnluach

PM2,5

Bliain féilire

25µg/m³

PM10

1lá á

50μg/m3

nach sárófar níos mó ná 35huaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

40μg/m3

Dé-ocsaíd nítrigine (NO2)

1uair an chloig

200μg/m3

nach sárófar níos mó ná 18n-uaire in aon bhliain féilire á

Bliain féilire

40μg/m3

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

1uair an chloig

350μg/m3

nach sárófar níos mó ná 24huaire in aon bhliain féilire á

1lá á

125μg/m3

nach sárófar níos mó ná 3huaire in aon bhliain féilire á

𾱲Բé

Bliain féilire

5μg/m3

Aonocsaíd charbóin (CO)

An meán laethúil uasta 8n-uair an chloig(1)

10mg/m3

Luaidhe (Pb)

Bliain féilire

0,5μg/m3

2.(1) Roghófar an meántiúchan laethúil uasta 8 n-uair an chloig ٰí mheáin ghluaisteacha 8 n-uair an chloig a scrúdú, arna ríomh ó shonraí in aghaidh na huaire agus arna dtabhairt cothrom le dáta gach uair an chloig. Déanfar gach meán 8n-uair an chloig a ríomhfar amhlaidh a shannadh don lá ar a gcríochnaíonn sé, i.e. is í an tréimhse ó 17.00 ar an lá roimhe go 1.00 ar an lá sin an chéad tréimhse ríomha d’aon lá á; is í an tréimhse ó 16.00 go 24.00 an lá sin an tréimhse dheiridh ríomha d’aon lá á.

Tábla3 - Spriocluachanna chun sláinte an duine a chosaint aá le baint amach faoin ... [SPRIOC-AM TRASUÍ]

Arsanaic (As)

Bliain féilire

6,0ng/m³

Caidmiam (Cd)

Bliain féilire

5,0ng/m³

Nicil (Ni)

Bliain féilire

20ng/m³

𾱲Բڲձ辱é

Bliain féilire

1,0ng/m³

Roinn2 - Spriocluachanna agus cuspóirí fadtéarmacha óó

A.ԳíԾٳ agus critéir

Ciallaíonn ‘Neamhchosaint charntha ar ѳó thar Thairseach de 40cuid sa bhilliún’ (AOT40), arna shloinneadh in ‘(μg/m3) × uaireanta an chloig’, suim na difríochta idir tiúchain in aghaidh na huaire aá os cionn 80μg/m3 (= 40cuid sa bhilliún) agus80μg/m3 thar thréimhse ar leith, agus úsáid á baint as na luachanna aon uair an chloig idir 8.00 agus20.00 Am Lár na hEorpa (CET) gach lá, agus na luachanna sin á.

B.Spriocluachanna óó

ܲó

Tréimhse mheánaithe

Spriocluach

Sláinte an duine a chosaint

An meán laethúil uasta 8n-uair an chloig(1)

120μg/m3

nach sárófar níos mó ná 18lá in aghaidh na bliana féilire, meánaithe thar 3bliana (2) (3)

á a chosaint

Mí na Bealtaine go mí Iúil

AOT40 (arna ríomh as luachanna 1uair an chloig)

18000μg/m3 × uaireanta an chloig meánaithe thar 5bliana (2)

(1)Roghófar an meántiúchan laethúil uasta 8 n-uair an chloig ٰí mheáin ghluaisteacha 8 n-uair an chloig a scrúdú, arna ríomh ó shonraí in aghaidh na huaire agus arna dtabhairt cothrom le dáta gach uair an chloig. Déanfar gach meán 8n-uair an chloig a ríomhfar amhlaidh a shannadh don lá ar a gcríochnaíonn sé, i.e. is í an tréimhse ó 17.00 ar an lá roimhe go 1.00 ar an lá sin an chéad tréimhse ríomha d’aon lá á; is í an tréimhse ó 16.00 go 24.00 ar an lá an tréimhse dheiridh ríomha d’aon lá á.

(2)Mura féidir na meáin 3bliana ó 5bliana a chinneadh ar bhonn tacar iomlán leantach de shonraí bliantúla, is mar seo a leanas a bheidh na sonraí íDzٲ bliantúla aá riachtanach chun comhlíonadh na spriocluachanna óó a sheiceáil:

—i gcás an spriocluacha chun sláinte an duine a chosaint: sonraí bailí le haghaidh aon bhliain á,

—i gcás an spriocluacha chun an á a chosaint: sonraí bailí le haghaidh 3bliana.

(3)Go dtí an 1Eanáir2030, 120μg/m3 nach sárófar níos mó ná 25lá in aghaidh na bliana féilire, meánaithe thar 3bliana

C.ܲóí fadtéarmacha óó (O3) aá le baint amach faoin 1Eanáir2050

ܲó

Tréimhse mheánaithe

ܲó fadtéarmach

Sláinte an duine a chosaint

Meán laethúil uasta 8n‑uair an chloig laistigh de bhliain féilire

100μg/m3 (1)

á a chosaint

Mí na Bealtaine go mí Iúil

AOT40 (ríofa as luachanna 1uair an chloig)

6000μg/m3 × h

(1) 99úpeircintíl, i.e. 3lá sháraitheacha in aghaidh na bliana.

Roinn3 - Leibhéil chriticiúla chun á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint

Tréimhse mheánaithe

Leibhéal criticiúil

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

Bliain féilire agus an geimhreadh (an 1DeireadhFómhair go dtí an 31Márta)

20μg/m3

Ocsaídí nítrigine (NOx)

Bliain féilire

30μg/m3 NOx

Roinn4 - TAIRSEACHA foláirimh agus faisnéise

A.Tairseacha foláirimh ▌

Le tomhas mar mheán in aghaidh na huaire thar 3uair an chloig as a chéile i gcás dé-ocsaíd sulfair agus dé-ocsaíd nítrigine, agus mar mheán laethúil thar 3lá as a chéile ó níos lú i gcás PM10 agus PM2,5, ag ídz󲹲ԲԲ aá ionadaíoch do cháilíocht an aeir thar 100km2 ar a laghad, ó ar fud limistéar iomlán, cibé acu is lú.

Le tomhas thar 1uair an chloig i gcás óó; chun críocha Airteagal20 a chur chun feidhme, éԴڲ áú na tairsí a thomhas ó a thuar ar feadh 3uair an chloig as a chéile.

հܲá

Tréimhse mheánaithe

Tairseach foláirimh

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

1uair an chloig

350μg/m3

Dé-ocsaíd nítrigine (NO2)

1uair an chloig

200μg/m3

PM2,5

1lá á

50μg/m3

PM10

1lá á

90μg/m3

ѳó

1uair an chloig

240μg/m3

B.Tairseacha ▌faisnéise ▌

Le tomhas thar 1uair an chloig i gcás dé-ocsaíd sulfair agus dé-ocsaíd nítrigine, agus thar 1lá i gcás PM10 agus PM2,5, ag ídz󲹲ԲԲ aá ionadaíoch do cháilíocht an aeir thar 100km2 ar a laghad, ó ar fud limistéar iomlán, cibé acu is lú.

Le tomhas thar 1uair an chloig i gcás óó.

հܲá

Tréimhse mheánaithe

Tairseach faisnéise

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

1uair an chloig

275μg/m3

Dé-ocsaíd nítrigine (NO2)

1uair an chloig

150μg/m3

PM2,5

1lá á

50μg/m3

PM10

1lá á

90μg/m3

ѳó

1uair an chloig

180μg/m3

3.▌

Roinn5 - Oibleagáid maidir le Laghdú Meánteagmhála le haghaidh PM2,5 agus NO2

A.Táscaire áԳٱ𲹲á

Beidh an áscaire áԳٱ𲹲á (AEI), arna shloinneadh i µg/m3, bunaithe ar thomhais a dhéantar ag gach pointe samplála i úídzanna uirbeacha in aonaid chríochacha áԳٱ𲹲á ▌ar fud críoch á. Déanfar 𲹲úú air mar mheántiúchan Գú gluaisteach thar 3bliana féilire, meánaithe thar phointí samplála uile an truailleáin á󲹰ٳ arna mbunú de bhun PhointeB d’IarscríbhinnIII i ngach aonad críochach áԳٱ𲹲á. Is éard a bheidh sa Táscaire Meánteagmhála le haghaidh bliain ar leith meántiúchan na bliana céanna agus an dá bhliain roimhe sin.

I gcás ina sainaithníonn á áܾٳ aá inchurtha i leith foinsí nádúrtha, éԴڲ rannchuidithe ó fhoinsí nádúrtha a asbhaint sula ríomhfar an Táscaire Meánteagmhála.

Úsáidtear an Táscaire Meánteagmhála le haghaidh an scrúdaithe i dtaobh an bhfuil an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á á comhlíonadh.

B.Oibleagáidí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á

Ó 2030 ar aghaidh ní sháróidh an Táscaire Meánteagmhála leibhéal aá:

1. i gcás PM2,5:

(a) 10mbliana roimhe sin nuair a bhí luach < 10,0µg/m3 ar an Táscaire Meánteagmhála: 10% níos ísle ná mar a bhí an Táscaire Meánteagmhála 10mbliana roimhe sin, cibé acu is ísle, seachas i gcás nach bhfuil an Táscaire Meánteagmhála níos airde cheana ná an cuspóir maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á le haghaidh PM2,5, cuspóir a leagtar amach i RoinnC;

(b)10mbliana roimhe sin nuair a bhí luach < 12,0µg/m3 agus ≥ 10,0µg/m3 ar an Táscaire Meánteagmhála: 15% níos ísle ná mar a bhí an Táscaire Meánteagmhála 10mbliana roimhe sin ó 9,0 µg/m³, cibé acu is ísle;

(c)10mbliana roimhe sin nuair a bhí luach < 12,0µg/m3 ar an Táscaire Meánteagmhála: 25% níos ísle ná mar a bhí an Táscaire Meánteagmhála 10mbliana roimhe sin;

2. i gcás NO2:

(a)10mbliana roimhe sin nuair a bhí luach < 20,0µg/m3 ar an Táscaire Meánteagmhála: 15% níos ísle ná mar a bhí an Táscaire Meánteagmhála 10mbliana roimhe sin ó 15,0µg/m³, cibé acu is ísle, seachas i gcás nach bhfuil an Táscaire Meánteagmhála níos airde cheana ná an cuspóir maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á le haghaidh NO2, cuspóir a leagtar amach i Roinn C;

(b)10mbliana roimhe sin nuair a bhí luach ≥ 20,0µg/m3 ar an Táscaire Meánteagmhála: 25% níos ísle ná mar a bhí an Táscaire Meánteagmhála 10mbliana roimhe sin.

Agus na leibhéil do na blianta 2030, 2031 agus 2032 á ríomh, éڲ na á an bhliain 2020 a eisiamh ó ríomh Táscaire Meánteagmhála don bhonnbhliain.

C.ܲóí maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á

Is éard a bheidh sa chuspóir maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á an leibhéal seo a leanas den Táscaire Meánteagmhála.

հܲá

ܲó maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á

PM2,5

Táscaire Meánteagmhála = 5µg/m3

NO2

Táscaire Meánteagmhála = 10µg/m3

IARSCRÍBHINNII

Tairseacha 𲹲úԲٳ

Roinn1 - tairseacha 𲹲úԲٳ maidir le cosaint sláinte

հܲá

Tairseach mheasúnaithe (meán Գú, mura sonraítear é)

PM2,5

5µg/m3

PM10

15µg/m3

Dé-ocsaíd nítrigine (NO2)

10µg/m3

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

40µg/m³ (meán 24uair an chloig)(1)

𾱲Բé

1,7µg/m3

Aonocsaíd charbóin (CO)

4mg/m³ (meán 24uair an chloig)(1)

Luaidhe (Pb)

0,25µg/m3

Arsanaic (As)

3,0ng/m3

Caidmiam (Cd)

2,5ng/m3

Nicil (Ni)

10ng/m3

𾱲Բڲձ辱é

0,30ng/m3

ѳó (O3)

100µg/m3 (meán uasta 8n-uair an chloig)(1)

(1)99úpeircintíl, i.e. 3lá sháraitheacha in aghaidh na bliana.

Roinn2 - Tairseacha 𲹲úԲٳ maidir le á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint

հܲá

Tairseach mheasúnaithe (meán Գú, mura sonraítear é)

Dé-ocsaíd sulfair (SO2)

8μg/m3 (meánaithe idir an 1DeireadhFómhair agus an 31Márta)

Ocsaídí nítrigine (NOx)

19,5μg/m3

IARSCRÍBHINNIII

líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta

A.An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le teorainnluachanna agus spriocluachanna chun sláinte an duine a chosaint, le spriocluachanna óó, le cuspóirí fadtéarmacha, le tairseacha foláirimh agus le tairseacha faisnéise

1.Foinsí idirleata

Tábla1 - An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le teorainnluachanna agus spriocluachanna chun sláinte an duine a chosaint, agus le tairseacha foláirimh agus le tairseacha faisnéise (i gcás gach truailleáin seachas ózón)

Daonra an limistéir (ina mhílte)

An líon íDzٲ ǾԳí samplála má sháraíonn leibhéil tiúchana an tairseach mheasúnaithe

NO2, SO2, CO, beinséin

▌P10

▌P2,5

Pb, Cd, As, Ni

in PM10

𾱲Բڲձ辱é in PM10

0 - 249

2

2

2

1

1

250 - 499

2

2

2

1

1

500 - 749

2

2

2

1

1

750 - 999

3

2

2

2

2

1 000 - 1 499

4

3

3

2

2

1 500 - 1 999

5

3

4

2

2

2 000 - 2 749

6

4

4

2

3

2 750 - 3 749

7

5

5

2

3

3 750 - 4 749

8

5

6

3

4

4 750 - 5 999

9

6

7

4

5

6 000+

10

7

8

5

5

Tábla2 - An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le spriocluachanna óó, le cuspóirí fadtéarmacha agus le tairseacha foláirimh agus le tairseacha faisnéise ▌(i gcás óó á)

Daonra an limistéir (ina mhílte)

An líon íDzٲ ǾԳí samplála ▌(1)

<250

1

<500

2

<1 000

2

<1 500

3

<2 000

4

<2 750

5

<3 750

6

≥3 750

Pointe samplála breise á in aghaidh an 2mhilliún áitritheoir

4.(1) Pointe samplála á ar a laghad i gceantair inar dócha go dtarlóidh teagmháil an daonra leis na tiúchain is airde d’ózón. I gceirtleáin, beidh ar a laghad 50% de na ǾԳí samplála lonnaithe i gceantair fho-uirbeacha.

Tábla3 - An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le teorainnluachanna agus spriocluachanna chun sláinte an duine a chosaint, agus le tairseacha foláirimh agus le tairseacha faisnéise i limistéir ina bhfuil feidhm ag laghdú 50% ar na tomhais sin (i gcás gach truailleáin seachas ózón)

Daonra an limistéir (ina mhílte)

An líon íDzٲ ǾԳí samplála má laghdaítear an líon ǾԳí samplála faoi suas le 50%

NO2, SO2, CO, beinséin

▌P10

▌P2,5

Pb, Cd, As, Ni

in PM10

𾱲Բڲձ辱é in PM10

0 - 249

1

1

1

1

1

250 - 499

1

1

1

1

1

500 - 749

1

1

1

1

1

750 - 999

2

1

1

1

1

1 000 - 1 499

2

1

2

1

1

1 500 - 1 999

3

2

2

1

1

2 000 - 2 749

3

2

2

1

2

2 750 - 3 749

4

2

3

1

2

3 750 - 4 749

4

3

3

2

2

4 750 - 5 999

5

3

4

2

3

6 000+

5

4

4

3

3

Tábla4 - An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhais sheasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le spriocluachanna óó, le cuspóirí fadtéarmacha agus le tairseacha foláirimh agus le tairseacha faisnéise i limistéir ina bhfuil feidhm ag laghdú 50% ar na tomhais sin (i gcás óó á)

Daonra an limistéir (ina mhílte)

An líon íDzٲ ǾԳí samplála má laghdaítear an líon ǾԳí samplála faoi suas le 50% (1)

<250

1

<500

1

<1 000

1

<1 500

2

<2 000

2

<2 750

3

<3 750

3

≥3 750

Pointe samplála breise á in aghaidh an 4mhilliún áitritheoir

5.(1) Pointe samplála á ar a laghad i gceantair inar dócha go dtarlóidh teagmháil an daonra leis na tiúchain is airde d’ózón. I gceirtleáin, beidh ar a laghad 50% de na ǾԳí samplála lonnaithe i gceantair fho-uirbeacha.

I gcás gach limistéir, sa líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhais sheasta a leagtar amach i ▌dTáblaí1-4 faoin bPointe seo áireofar ar a laghad pointe samplála á ar chúlsuíomh agus pointe samplála á ag teophointe truaillithe aeir de réir PhointeB, d’IarscríbhinnIV, ar choinníoll nach méadófar an líon ǾԳí samplála dá bharr sin. I gcás dé-ocsaíd nítrigine, ábhar cáithníneach, beinséine agus aonocsaíd charbóin, áireofar leis sin pointe samplála á ar a laghad aá dírithe ar thomhas a dhéanamh ar an rannchuidiú ó astaíochtaí iompair. Mar sin féin, i gcásanna nach bhfuil ach aon phointe samplála á ag teasáil, is ag teophointe truaillithe aeir a bheidh sé suite.

I gcás gach limistéir, ní bheidh níos mó ná fachtóir2 de dhifríocht idir an líon iomlán ǾԳí samplála ar chúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus an líon iomlán ǾԳí samplála ▌ag teasáil i dteophointí truaillithe aeir i gcás dé-ocsaíd nítrigine, ábhar cáithníneach, beinséine agus aonocsaíd charbóin. An líon ǾԳí samplála PM2,5 agus dé-ocsaíde nítrigine ar chúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha, beidh an líon sin i gcomhréir leis na ceanglais a leagtar amach i bPointeB.

2.Poncfhoinsí

Chun 𲹲úú a dhéanamh ar thruailliú i ngar do phoncfhoinsí, éԴڲ líon na bǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta a ríomh agus dlús astaíochtaí, patrúin dáileacháin dhóchúla thruailliú an aeir chomhthimpeallaigh agus teagmháil fhéideartha an phobail á gcur san áireamh. éڲ na ǾԳí samplála sin a shuíomh ionas gur féidir faireachán a dhéanamh ar chur i bhfeidhm BAT (na teicnící is fearr aá ar fáil) mar a shainmhínítear i dTreoir2010/75/AE.

B.An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le hǾ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á PM2,5 agus NO2 chun sláinte an duine a chosaint

I gcás PM2,5 agus NO2, éԴڲ ar a laghad pointe samplála á in aghaidh an aonaid chríochaigh áԳٱ𲹲á, agus ar a laghad pointe samplála á in aghaidh an mhilliúin áitritheoir arna ríomh i limistéir uirbeacha ina bhfuil níos mó ná 100000 áitritheoir, a oibriú chun na críche sin. D’fhéadfadh na ǾԳí samplála sin a bheith san áit chéanna leis na ǾԳí samplála faoi PhointeA.

C.An líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh tomhais sheasta chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht le leibhéil chriticiúla i gcás SO2 agus NOx, agus le cuspóirí fadtéarmacha maidir le hózón

1.Leibhéil chriticiúla chun á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint

Má sháraíonn na huastiúchain na leibhéil chriticiúla

aon phointe samplála á gach 20000km2

Má sháraíonn na huastiúchain an tairseach mheasúnaithe

aon phointe samplála á gach 40000km2

I limistéir oileánacha, éԴڲ an líon ǾԳí samplála le haghaidh tomhas seasta a ríomh agus patrúin dáileacháin dhóchúla thruailliú an aeir chomhthimpeallaigh agus teagmháil fhéideartha an fhásra á gcur san áireamh.

2.ܲó fadtéarmach maidir le sláinte an duine agus an á a chosaint i gcás óó

Chun tomhais a dhéanamh ar chúlsuíomh tuaithe, áٳǾ na á go mbeidh ar a laghad pointe samplála á ann in aghaidh gach 50000km2 mar mheándlús ar fud na limistéar go léir in aghaidh na tíre. I gcás tír-raon casta, moltar pointe samplála á in aghaidh gach 25000km2.

D.An líon ǾԳí samplála le haghaidh tomhais sheasta ar cháithníní sármhíne i gcás inar dócha go dtarlóidh tiúchain arda

Déanfar cáithníní sármhíne a thomhas ag ídz󲹲ԲԲ roghnaithe mar aon le truailleáin eile aeir. Beidh ǾԳí samplála chun tomhas a dhéanamh ar cháithníní sármhíne i comhthráth, i gcás inarb dzí, le ǾԳí samplála le haghaidh ábhar cáithníneach ó dé-ocsaíd nítrigine dá dtagraítear i bPointeA den Iarscríbhinn seo, agus beidh siad lonnaithe i gcomhréir le Roinn4 d’IarscríbhinnVII. Chun na críche sin, buófar pointe samplála á ar a laghad in aghaidh gach 5mhilliún áitritheoir ag suíomh inar dócha go mbeidh tiúchain arda cáithníní sármhíne ann. Buóidh na á ina bhfuil níos lú ná 5mhilliún áitritheoir ar a laghad aon phointe samplála á ▌le haghaidh tomhais sheasta ar shuíomh inar dócha go mbeidh tiúchain ard cáithníní sármhíne ann.

I gcás na mBallsát a bhfuil níos mó ná 2mhilliún áitritheoir iontu, maidir le sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha ó ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe a bhunaítear i gcomhréir le hAirteagal10, ní chuirfear iad san áireamh chun na ceanglais maidir leis an líon íDzٲ ǾԳí samplála le haghaidh cáithníní sármhíne a leagtar amach anseo a chomhlíonadh.

IARSCRÍBHINNIV

Measúnú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh agus suíomh na bǾԳí samplála

A.Faisnéis Ghinearálta

Déanfar 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh i ngach limistéar mar a leanas:

1.Déanfar 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh ar gach suíomh seachas na ídz󲹲ԲԲ sin a liostaítear i bpointe2.

Beidh feidhm ag PointíB agusC maidir le suíomh na bǾԳí samplála. Beidh feidhm ag na prionsabail arna mbunú le PointíB agusC freisin a mhéid aá siad á󲹰ٳ chun na ídz󲹲ԲԲ sonracha a shainaithint ina suitear tiúchan na dٰܲá á󲹰ٳ agus ina ԻéԳٲ 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh ٰí thomhais tháscacha ó ٰí ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe.

2.Ní dhéanfar 𲹲úú ar chomhlíontacht leis na teorainnluachanna agus na spriocluachanna aá dírithe ar shláinte an duine a chosaint ar na ídz󲹲ԲԲ seo a leanas:

(a)aon suíomh aá lonnaithe laistigh de cheantair nach bhfuil rochtain ag an bpobal orthu agus nach bhfuil aon áit chónaithe sheasta iontu;

(b)i gcomhréir le hAirteagal4(1), ar áitribh mhonarchana ó ag láithreáin tionscail a bhfuil feidhm ag gach foráil á󲹰ٳ i dtaca le sláinte agus sábháilteacht san ionad oibre maidir leo;

(c)ar charrbhealaigh bóithre; agus ar lárthearmainn bóithre seachas áiteanna ina mbíonn rochtain ag coisithe ó ag rothaithe ar an lárthearmann de ghnáth.

B.Lonnú macrascála ǾԳí samplála

1.Faisnéis

Agus ǾԳí samplála á lonnú, cuirfear san áireamh sonraí greillithe náisiúnta maidir le hastaíochtaí arna dtuairisciú de bhun Threoir (AE)2016/2284, sonraí astaíochtaí arna dtuairisciú faoin gClár Eorpach ar Scaoileadh agus Aistriú հܲá agus, i gcás ina mbeidh fáil orthu, fardail astaíochtaí áitiúla.

2.Sláinte an duine a chosaint

(a)Déanfar ǾԳí samplála aá dírithe ar chosaint shláinte an duine a lonnú ar bhealach ina gcuirfear sonraí iontaofa ar fáil faoi gach ceann de na nithe seo a leanas:

(i)leibhéil tiúchana ag teophointí truaillithe aeir laistigh de na limistéir ▌;

(ii)leibhéil tiúchana i gceantair eile laistigh de na limistéir aá ina léiriú ar theagmháil an phobail i gcoitinne, i úídzanna uirbeacha agus i úídzanna tuaithe araon;

(iii)i gcás arsanaice, caidmiam, luaidhe, mearcair, nicile agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha, na rátaí deascaidh lena léirítear teagmháil indíreach an phobail ٰíd an mbiashlabhra;

(b)éԴڲ ǾԳí samplála a lonnú, go ginearálta, ar bhealach ina seachófar tomhas ar mhicrea-thimpeallachtaí i ngarchomharsanacht an phointe samplála, rud a fhágann go néԴڲ, i gcás inarb indéanta, pointe samplála a lonnú ar bhealach ina mbeidh an t-aer sampláilte ionadaíoch do cháilíocht an aeir le haghaidh stráice sráide nach lú ná 100m ar fad ag ídz󲹲ԲԲ ina dtomhaistear rannchuidiú an ٰáٲ bóithre, ar a laghad 25m × 25m ag ídz󲹲ԲԲ ina dtomhaistear an rannchuidiú ó théamh baile, agus ar a laghad 250m × 250m ag ídz󲹲ԲԲ ina dtomhaistear an rannchuidiú ó laithreáin thionsclaíocha ó ó fhoinsí eile amhail calafoirt ó aerfoirt ▌;

(c)i gcás inarb é an cuspóir 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir i dteophointí truaillithe aeir, éԴڲ ǾԳí samplála a shuiteáil sna ceantair laistigh de limistéir ina bhfuil na tiúchain is airde is dócha a mbeidh an daonra i dteagmháil go díreach ó go hindíreach leo ar feadh tréimhse aá suntasach i ndáil le tréimhse mheánaithe na dteorainnluachanna ó na spriocluachanna; beidh na ǾԳí samplála lonnaithe, i gcás inarb á󲹰ٳ agus a mhéid is féidir, i gceantair inar dócha go mbeidh daonra íDz agus grúpaí leochaileacha i dteagmháil go díreach ó go hindíreach leo ar feadh tréimhse aá suntasach i ndáil le meántréimhse na dteorainnluachanna ó na spriocluachanna, lena n-áirítear ach gan a bheith teoranta do limistéir chónaithe, scoileanna, ospidéil, saoráidí maireachála cuidithe ó limistéir oifige;

(d)éԴڲ ǾԳí samplála i úídzanna uirbeacha a lonnú ionas go mbeidh tionchar ag an rannchuidiú comhtháite ó na foinsí á󲹰ٳ go léir ar a leibhéal truaillithe ▌; ní bheidh an chuid is mó den tionchar ag foinse aonair ar an leibhéal truaillithe ach á má á a leithéid de chás tipiciúil i gceantar mór uirbeach; mar riail ghinearálta, beidh na ǾԳí samplála sin ionadaíoch do roinnt ciliméadar cearnach;

(e)éԴڲ ǾԳí samplála i úídzanna tuaithe a lonnú ionas go mbeidh tionchar ag an rannchuidiú comhtháite ó fhoinsí á󲹰ٳ seachas limistéir uirbeacha, mórbhóithre ó láithreáin thionsclaíocha ina gcomharsanacht, i.e. níos gaire ná 5km, ar a leibhéal truaillithe;

(f)i gcás inarb é an cuspóir 𲹲úú a dhéanamh ar rannchuidiú an ٰáٲ bóithre, beidh ǾԳí samplála suite ar bhealach ina soláthrófar sonraí ar na sráideanna ina dtarlaíonn na tiúchain is airde, agus méid ٰáٲ (arb ionann é agus an dlús ٰáٲ is mó sa limistéar), dálaí scaipthe áitiúla agus úsáid na talún spásúla (mar shampla i gcainneon sráide) á gcur san áireamh;

(g)i gcás inarb é an cuspóir 𲹲úú a dhéanamh ar rannchuidiú an téimh baile, suiteálfar ǾԳí ar chúl na gaoithe ó na príomhfhoinsí laistigh de ídzthreo gaoithe á󲹰ٳ na bhfoinsí sin; ▌

(h)i gcás inarb é an cuspóir 𲹲úú a dhéanamh ar rannchuidithe foinsí tionsclaíocha, calafort ó aerfort ▌, suiteálfar pointe samplála á ar a laghad ar chúl na gaoithe ón bpríomhfhoinse laistigh de ídzthreo na gaoithe á󲹰ٳ, sa limistéar cónaithe is gaire; i gcás nach eol an tiúchan cúlra, éԴڲ pointe samplála breise a lonnú ar thaobh na gaoithe den ídzfhoinse os comhair ídzthreo gaoithe á󲹰ٳ; éڲ na ǾԳí samplála a shuíomh ionas gur féidir faireachán a dhéanamh ar chur i bhfeidhm BAT;

(i)beidh ǾԳí samplála, i gcás inar féidir, ionadaíoch freisin do shuíomhanna comhchosúla nach bhfuil i ngarchomharsanacht na bǾԳí samplála; sna limistéir ina bhfuil leibhéal na dٰܲá aeir os cionn na tairsí 𲹲úԲٳ, saineofar go soiléir an limistéar a bhfuil gach pointe samplála ionadaíoch dó; cumhdófar an limistéar iomlán, i gcás inar féidir, leis na limistéir ionadaíochais éagsúla a shainítear le haghaidh na bǾԳí samplála sin; maidir le tiúchain i gceantair laistigh de limistéir nach gcumhdaítear le ǾԳí samplála an limistéir sin, éԴڲ iad a mheasúnú le modhanna dzí;

(j)tabharfar aird ar an ngá le ǾԳí samplála a lonnú ar oileáin i gcás ina bhfuil gá leis sin chun sláinte an duine a chosaint;

(k)i gcás inar féidir, éԴڲ ǾԳí samplála lena dtomhaistear arsanaic, caidmiam, luaidhe, mearcair, nicil agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha a chomhlonnú le ǾԳí samplála le haghaidh PM10.

3.á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint

Déanfar ǾԳí samplála aá dírithe ar chosaint á agus éiceachóras nádúrtha a lonnú níos mó ná 20km ar shiúl ó cheantair uirbeacha ó níos mó ná 5km ar shiúl ó cheantair fhoirgnithe, láithreáin tionscail ó mótarbhealaí ó mórbhóithre ar a mbíonn níos mó ná 50000 feithicil in aghaidh an lae, rud a fhágann go mbeidh pointe samplála lonnaithe ar bhealach lena mbeidh an t-aer sampláilte ionadaíoch do cháilíocht an aeir i gceantar máguaird aá 1000km2 ar a laghad. Is féidir le Ballsát foráil a dhéanamh maidir le pointe samplála a lonnú níos gaire ó foráil a dhéanamh go mbeidh sé ionadaíoch do cháilíocht an aeir i limistéir nach bhfuil chomh leathnaithe, agus na ǾԲíDZ geografacha ó na deiseanna chun limistéir íDze a chosaint á gcur san áireamh.

Tabharfar aird ar an ngá 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir ar oileáin.

4.Critéir bhreise maidir le ǾԳí samplála óó

Tá feidhm ag an méid seo a leanas maidir le tomhais sheasta agus tháscacha:

Cineál pointe samplála

ܲóí tomhais

DzԲ岹ídz󲹳 (1)

Critéir maidir le lonnú macrascála

Cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha le haghaidh measúnuithe óó

Sláinte an duine a chosaint:

chun 𲹲úú a dhéanamh ar theagmháil an daonra i gceantair uirbeacha ar óó, i.e. in áit ina bhfuil dlús an daonra agus tiúchain óó measartha ard agus ionadaíoch do theagmháil an phobail i gcoitinne.

1 go dtí

10km2

Ar shiúl ó thionchar astaíochtaí áitiúla ar ós ٰáٲ, sáisiúin pheitril, etc.;

ídz󲹲ԲԲ le gaothairí inar féidir leibhéil aá measctha go maith a thomhas; i gcás inarb á󲹰ٳ agus a mhéid is féidir, ídz󲹲ԲԲ ina gcruinníonn daonra íDz agus grúpaí leochaileacha, amhail scoileanna, clóis súgartha, ospidéil agus tithe do dhaoine scothaosta;

ídz󲹲ԲԲ ar ós limistéir chónaitheacha agus tráchála i gcathracha, páirceanna (ar shiúl ó chrainn), sráideanna ó cearóga leathana ar a bhfuil beagán ٰáٲ ó gan aon trácht, limistéir oscailte den chineál a bhíonn ag áiseanna oideachais, spóirt ó áineasa, de ghnáth.

Suíomhanna fo-uirbeacha le haghaidh measúnuithe óó

Sláinte an duine agus an á a chosaint:

chun 𲹲úú a dhéanamh ar theagmháil an daonra agus an fhásra aá lonnaithe ar imeall an cheantair uirbigh, áit a bhfuil na leibhéil is airde ózón is dócha a mbeidh an daonra agus an á i dteagmháil leo go díreach ó go hindíreach.

10 go dtí

100km2

Fad áirithe ó limistéar na n-astaíochtaí uasta, ar chúl na gaoithe a leanann príomhthreo/príomhthreonna na gaoithe le linn ǾԲíDZ aá fabhrach d’fhoirmiú óó;

i gcás ina bhfuil an daonra, barra leochaileacha ó éiceachórais nádúrtha aá lonnaithe ar imeall ceantair uirbigh neamhchosanta ar leibhéil arda ozóin;

i gcás inarb dzí, roinnt ǾԳí samplála fo-uirbeacha aá ar thaobh na gaoithe de limistéar na n-astaíochtaí uasta, ionas go mbeifear in ann na leibhéil chúlracha réigiúnacha óó a chinneadh.

Suíomhanna tuaithe le haghaidh measúnuithe óó

Sláinte an duine agus an á a chosaint:

chun teagmháil an daonra, na mbarr agus éiceachórais nádúrtha ar thiúchain óó ar scála fo-réigiúnach a mheas.

Leibhéil fho-réigiúnacha

(100 go dtí

1000km2)

D’fhéadfadh ǾԳí samplála a bheith lonnaithe i lonnaíochtaí beaga ó i gceantair ina bhfuil éiceachórais nádúrtha, foraoisí ó barra;

ionadaíoch d’ózón ar shiúl ó thionchar astaíochtaí áitiúla ar ós láithreáin tionscail agus bóithre;

ag ídz󲹲ԲԲ oscailte ▌.

Cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe le haghaidh measúnuithe óó

Sláinte an duine agus an á a chosaint:

chun teagmháil barr agus éiceachóras nádúrtha ar thiúchain óó ar scála réigiúnach a mheas chomh maith le teagmháil an daonra.

Leibhéil réigiúnacha/náisiúnta/ilchríochacha

(1000 go dtí

10000km2)

Pointí samplála aá lonnaithe i gceantair ina bhfuil dlús daonra níos ísle, e.g. ina bhfuil éiceachórais nádúrtha, foraoisí, aá ar a laghad 20km ó cheantair uirbeacha agus thionsclaíocha agus ar shiúl ó astaíochtaí áitiúla;

seachain ídz󲹲ԲԲ aá faoi réir cruthú ǾԲíDZ inbhéartaithe gar don talamh aá feabhsaithe go háitiúil ▌;

ní moltar láithreáin ar an gcósta áit a bhfuil timthriallta gaoithe laethúla suntasacha ag a bhfuil gné áitiúil.

6.(1) Beidh ǾԳí samplála, i gcás inar féidir, ionadaíoch freisin do shuíomhanna comhchosúla nach bhfuil i ngarchomharsanacht na bǾԳí samplála.

Maidir le ǾԳí samplála le haghaidh ídz󲹲ԲԲ tuaithe agus cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe, éԴڲ lonnú na bǾԳí samplála sin a chomhordú, i gcás inarb dzí, leis na ceanglais faireacháin i Rialachán (CE) Uimh.1737/2006 ón gǾú(25).

5.Critéir chun limistéar ionadaíochachta spásúla na bǾԳí samplála a chinneadh

Agus an limistéar ionadaíochachta spásúla á chinneadh, breithneofar na saintréithe seo a leanas:

(a)éڲ fearainn neamh-chomhtheagmhálacha a áireamh sa limistéar geografach ach beidh teorainn lena leathnú mar gheall ar theorainneacha an limistéir aá á bhreithniú;

(b)má dhéantar 𲹲úú air ٰí ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe, bainfear úsáid as córas samhaltaithe aá oiriúnach don fheidhm agus bainfear úsáid as tiúchain shamhaltaithe ar shuíomh an sáisiúin ionas nach ndéanfaidh claontachtaí córasacha tomhais shamhaltaithe an 𲹲úú a shaobhadh;

(c)féadfar méadrachtaí eile seachas dearbhthiúchain a chur san áireamh, e.g. peircintílí;

(d)d’fhéadfadh na leibhéil lamháltais agus na scoithphointí a d’fhéadfadh a bheith ann le haghaidh na dٰܲá éagsúil a bheith éagsúil ag brath ar shaintréithe an sáisiúin;

(e)bainfear úsáid as meán Գú na tiúchana truailleáin breathnaithe mar an méadrach cáilíochta aeir le haghaidh bliain ar leith.

C.Lonnú micreascála ǾԳí samplála

Beidh feidhm ag an méid seo a leanas a mhéid is indéanta:

(a)beidh an sreabhadh timpeall ionraon an phointe samplála neamhshrianta (go ginearálta saor i stua 270° ar a laghad, ó, i gcás ǾԳí samplála ag an líne fhoirgníochta, i stua 180° ar a laghad) gan aon bhacainní a dhéanann difear don sreabhadh aeir i ngaireacht an ionraoin (ar a laghad 1,5m ar shiúl ó fhoirgnimh, balcóin, crainn agus ó bhacainní eile, agus ar a laghad 0,5m ón bhfoirgneamh is gaire i gcás ǾԳí samplála a éíDzԲ cáilíocht an aeir ag an líne fhoirgníochta);

(b)go ginearálta, beidh ionraon an phointe samplála idir 0,5m (an limistéar análaithe) agus 4m os cionn na talún; d’fhéadfadh lonnú níos airde ▌a bheith dzí freisin má á an pointe samplála lonnaithe i úídz; éԴڲ an cinneadh suíomh níos airde den sórt sin a chur i bhfeidhm a dhoiciméadú go hiomlán;

(c)ní chuirfear an tóireadóir ionraoin i ngarchomharsanacht foinsí ionas nach nglacfar isteach go díreach astaíochtaí nach bhfuil measctha leis an aer comhthimpeallach nach dócha a mbeidh an pobal neamhchosanta orthu;

(d)lonófar sceithphíopa an tsamplóra ionas go seachófar athshruthú aeir sceite chuig ionraon an tsamplóra;

(e)maidir le gach ٰܲá, beidh tóireadóirí samplála aá dírithe ar thomhas a dhéanamh ar rannchuidiú an ٰáٲ bóithre ar a laghad 25m ar shiúl ó imeall mór-acomhal agus ní bheidh siad níos mó ná 10m ó cholbha an chosáin; chun críocha an phointe seo, ciallaíonn ‘colbha an chosáin’ an líne a scarann trácht mótair ó limistéir eile; ciallaíonn ‘mór-acomhal’ acomhal a chuireann isteach ar an sreabhadh ٰáٲ agus is cúis le hastaíochtaí eile (astaíochtaí stoptha agus imeachta) i gcomparáid leis an gcuid eile den bhóthar;

(f)maidir leis na tomhais ar dheascadh i ▌úídzanna tuaithe, beidh feidhm ag treoirlínte agus critéir EMEP ▌;

(g)maidir leis an tomhas ar ózón, áٳǾ na á go lonófar an pointe samplála i bhfad ó fhoinsí amhail foirnéisí agus múcháin loiscthe, agus níos mó ná 10m ón mbóthar is gaire, agus an t-achar á mhéadú mar fheidhm de dhlús an ٰáٲ;

(h) féadfar na tosca seo a leanas a chur san áireamh freisin:

(i)foinsí trasnaíochta;

(ii)slándáil;

(iii)rochtain;

(iv)infhaighteacht cumhachta leicٰí agus cumarsáide teileafóin;

(v)infheictheacht an láithreáin i dtaca lena thimpeallacht;

(vi)sábháilteacht an phobail agus na n-oibreoirí;

(vii)a inmhianaithe aá sé ǾԳí samplála le haghaidh truailleáin éagsúla a chomhlonnú;

(viii)ceanglais phleanála.

D.Láithreán a roghnú, a athbhreithniú agus a dhoiciméadú

1.Déanfaidh na húdaráis inniúla aá freagrach as 𲹲úú ar cháilíocht an aeir, na ósanna imeachta maidir le roghnú láithreáin a dhoiciméadú go hiomlán le haghaidh gach limistéir agus déanfaidh siad faisnéis a thaifeadadh chun tacú le dearadh an líonra agus leis an rogha láithreáin i gcás gach láithreáin faireacháin. Tacófar le dearadh an líonra faireacháin ar a laghad ٰí ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe ó ٰí thomhais tháscacha.

2.Áireofar leis an doiciméadacht suíomh na bǾԳí samplála ٰí chomhordanáidí spásúla, ٰí éá𲹲ԲԲ mionsonraithe agus ٰí ghrianghraif den cheantar mórthimpeall ar na láithreáin faireacháin ina léirítear na haird chompáis, agus áireofar inti faisnéis maidir le hionadaíochacht spásúil na bǾԳí samplála uile.

3.Áireofar leis an doiciméadacht fianaise maidir leis na cúiseanna aá le dearadh an líonra agus lena léirítear go bhfuil PointíB agusC á gcomhlíonadh, go háirithe:

(a)údar le roghnú ídz󲹲ԲԲ aá ionadaíoch do na leibhéil truaillithe is airde sa limistéar ó sa cheirtleán do gach ٰܲá;

(b)na cúiseanna ar roghnaíodh ídz󲹲ԲԲ aá ionadaíoch do theagmháil ghinearálta an daonra; agus

(c)aon athrú ar na critéir maidir le lonnú micreascála, na cúiseanna is bunús leis an athrú sin agus an tionchar is dócha a bheidh aige sin ar na leibhéil thomhaiste.

4.I gcás ina mbaintear úsáid as tomhais tháscacha, ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ó meastachán oibiachtúil, ó meascán díobh sin laistigh de limistéar, áireofar leis an doiciméadacht mionsonraí maidir leis na modhanna sin agus faisnéis maidir leis an gcaoi a gcomhlíontar na ǾԲíDZ a leagtar amach in Airteagal9(3).

5.I gcás ina mbaintear úsáid as tomhais tháscacha, ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe ó meastachán oibiachtúil, úsáidfidh na húdaráis inniúla sonraí greillithe a thuairiscítear de bhun Threoir (AE)2016/2284, faisnéis maidir le hastaíochtaí a thuairiscítear faoi Threoir2010/75/AE agus, i gcás ina mbeidh fáil orthu, fardail astaíochtaí áitiúla.

6.Maidir leis an tomhas ar ózón, cuirfidh na á i bhfeidhm scagadh ceart agus léirmhíniú ceart ar na sonraí faireacháin i gcomhthéacs na bpróiseas meitéareolaíochta agus fótaceimiceach a dhéanann difir do na tiúchain óó a thomhaistear ar na ídz󲹲ԲԲ faoi seach.

7.I gcás inarb infheidhme, áireofar leis an doiciméadacht liosta na substaintí réamhtheachtaithe óó, an cuspóir aáthar a iarraidh lena dtomhas agus na modhanna a úsáidtear lena sampláil agus lena dtomhas.

8.I gcás inarb infheidhme, áireofar freisin leis an doiciméadacht faisnéis maidir leis na modhanna tomhais a úsáidtear chun tomhas a dhéanamh ar chomhdhéanamh ceimiceach PM2,5.

9.Déanfar athbhreithniú gach 5bliana ar a laghad ar na critéir roghnúcháin, ar dhearadh an líonra agus ar shuíomhanna na láithreán faireacháin, arna sainiú ag na húdaráis inniúla i bhfianaise cheanglais na hIarscríbhinne seo, chun a áirithiú go mbeidh siad fós bailí agus optamach le himeacht ama. Tacófar leis an athbhreithniú ar a laghad ٰí ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe ó ٰí thomhais tháscacha. I gcás ina bhfionnann athbhreithniú den sórt sin nach bhfuil dearadh an líonra agus ídz󲹲ԲԲ na láithreán faireacháin bailí a thuilleadh, déanfaidh an t-údarás inniúil iad a thabhairt cothrom le dáta a luaithe is féidir.

10.Tabharfar an doiciméadacht cothrom le dáta tar éis gach athbhreithnithe agus athruithe á󲹰ٳ eile ar an líonra faireacháin, agus cuirfear ar fáil don phobal í ٰí bhealaí cumarsáide dzí.

IARSCRÍBHINNV

ܲóí cáilíochta sonraí

A.Neamhchinnteacht maidir le tomhais agus ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe le haghaidh an mheasúnaithe ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh

Tábla1 - Neamhchinnteacht maidir le tiúchain fhadtéarmacha a thomhas agus a shamhaltú (meán Գú) ▌

հܲá aeir

Neamhchinnteacht uasta maidir le tomhais sheasta

Neamhchinnteacht uasta maidir le tomhais tháscacha (1)

Cóimheas uasta idir neamhchinnteacht maidir le ڱ𾱻󳾳á samhaltaitheagus meastachán oibiachtúil agus neamhchinnteacht maidir le tomhais sheasta

Luach absalóideach

Luach coibhneasta

Luach absalóideach

Luach coibhneasta

Cóimheas uasta

PM2,5

3,0µg/m3

30%

4,0µg/m3

40%

1,7

PM10

4,0µg/m3

20%

6,0µg/m3

30%

1,3

SO2 / NO2 / NOx

6,0µg/m3

30%

8,0µg/m3

40%

1,4

𾱲Բé

0,85µg/m3

25%

1,2µg/m3

35%

1,7

Luaidhe

0,125µg/m3

25%

0,175µg/m3

35%

1,7

Arsanaic

2,4ng/m3

40%

3,0ng/m3

50%

1,1

Caidmiam

2,0ng/m3

40%

2,5ng/m3

50%

1,1

Nicil

8,0ng/m3

40%

10,0ng/m3

50%

1,1

𾱲Բڲձ辱é

0,5ng/m3

50%

0,6ng/m3

60%

1,1

7.(1) I gcás ina n-úsáidtear tomhais tháscacha chun críoch eile seachas 𲹲úú ar chomhlíontacht, cuir i gcás, ach ní há: dearadh ó athbhreithniú an líonra faireacháin, ▌calabrú agus bailíochtú na bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe, d’fhéadfadh sé gurb í an neamhchinnteacht arna suíomh i gcás ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe an neamhchinnteacht aá i gceist.

Tábla2 — Neamhchinnteacht maidir le meántiúchain ghearrthéarmacha (laethúil, 24uair an chloig, 8n-uair an chloig agus in aghaidh na huaire) a thomhas agus a shamhaltú

հܲá aeir

Neamhchinnteacht uasta maidir le tomhais sheasta

Neamhchinnteacht uasta maidir le tomhais tháscacha (1)

Cóimheas uasta idir neamhchinnteacht maidir le ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe agus meastachán oibiachtúil agus neamhchinnteacht maidir le tomhais sheasta

Luach absalóideach

Luach coibhneasta

Luach absalóideach

Luach coibhneasta

Cóimheas uasta

PM2,5 (24uair an chloig)

6,3µg/m3

25%

8,8µg/m3

35%

2,5

PM10 (24uair an chloig)

11,3µg/m3

25%

22,5µg/m3

50%

2,2

NO2 (ٳú)

7,5µg/m3

15%

12,5µg/m3

25%

3,2

NO2 (uair an chloig)

30µg/m3

15%

50µg/m3

25%

3,2

SO2 (ٳú)

7,5µg/m3

15%

12,5µg/m3

25%

3,2

SO2 (uair an chloig)

52,5µg/m3

15%

87,5µg/m3

25%

3,2

CO (24uair an chloig)

0,6mg/m3

15%

1,0mg/m3

25%

3,2

CO (8n-uair an chloig)

1,0mg/m3

10%

2,0mg/m3

20%

4,9

ѳó (meán 8n-uair an chloig)

18µg/m3

15%

30µg/m3

25%

2,2

8.(1) I gcás ina n-úsáidtear tomhais tháscacha chun críoch eile seachas 𲹲úú ar chomhlíontacht, cuir i gcás, ach ní há: dearadh ó athbhreithniú an líonra faireacháin, ▌calabrú agus bailíochtú na bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe, d’fhéadfadh sé gurb í an neamhchinnteacht arna suíomh i gcás ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe an neamhchinnteacht aá i gceist.

Agus comhlíonadh na gcuspóirí cáilíochta sonraí á mheasúnú i dTáblaí1 agus2 den Phointe seo, maidir le neamhchinnteacht tomhais (arna sloinneadh ar leibhéal muiníne 95%) na modhanna measúnuithe, éԴڲ í a ríomh i gcomhréir le caighdeán EN gach truailleáin faoi seach. Maidir le modhanna nach bhfuil aon chaighdeán ar fáil ina leith, éԴڲ meastóireacht ar neamhchinnteacht an mhodha mheasúnuithe i gcomhréir le prionsabail an Chomhchoiste um Threoraíocht sa Mhéadreolaíocht (JCGM)100:2008 Evaluation of measurement data - Guide to the expression of uncertainty in measurement [‘Meastóireacht ar shonraí tomhais - Treoir maidir le Neamhchinnteacht a Shloinneadh i dTomhas’] agus i gcomhréir leis an modheolaíocht i gCuid5 de ISO5725:1998. I gcás tomhais tháscacha, in éagmais chaighdeán á󲹰ٳ CEN, éԴڲ neamhchinnteacht a ríomh i gcomhréir leis an treoir maidir le léiriú na coibhéise dá dtagraítear i bPointeB d’IarscríbhinnVI.

Tá feidhm ag na céatadáin le haghaidh neamhchinnteachta aá i ▌dTáblaí1 agus2 den Phointe seo maidir le gach teorainnluach agus spriocluach a ríomhtar ٰí mheánú simplí tomhas aonair amhail luachanna an mheáin in aghaidh na huaire, an mheáin laethúil ó an mheáin bhliantúil, gan breithniú a dhéanamh ar an neamhchinnteacht bhreise maidir leis an líon áܾٳ a ríomh. Déanfar an neamhchinnteacht a léirmhíniú mar ní is infheidhme i réigiún na dteorainnluachanna dzí ó na spriocluachanna ▌. Níl feidhm ag ríomh na neamhchinnteachta maidir le AOT40 agus le luachanna lena n-áirítear níos mó ná bliain á, níos mó ná sáisiún á (e.g. AEI) ó níos mó ná comhpháirt á. Níl feidhm acu freisin maidir le tairseacha foláirimh, tairseacha faisnéise agus leibhéil chriticiúla chun á agus éiceachórais nádúrtha a chosaint.

Roimh 2030, beidh feidhm ag na luachanna coibhneasta le haghaidh neamhchinnteachtaí uasta i dTáblaí1 agus2 maidir le gach ٰܲá, seachas PM2,5 agus NO2/NOx i dTábla1, arb é 25% agus 15% faoi seach na héiginnteachtaí uasta a bhaineann le tomhais sheasta. Ó 2030 ar aghaidh, maidir le neamhchinnteacht na sonraí tomhais a úsáidtear chun 𲹲úú a dhéanamh ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh, ní rachaidh sí thar ▌an luach absalóideach ná an luach coibhneasta, cibé acu is airde, arna shloinneadh sa Phointe seo.

Socraítear an neamhchinnteacht uasta maidir le ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe mar an neamhchinnteacht maidir le tomhais sheasta arna hiolrú faoin gcóimheas uasta is infheidhme. Déanfar an sprioc cháilíochta samhaltaithe (i.e. áscaire cáilíochta samhaltaithe níos lú ó cothrom le 1) a fhíorú ar a laghad ag 90% de na ǾԳí faireacháin aá ar fáil, ar fud an limistéir mheasúnuithe agus thar an tréimhse a breithníodh. Ag pointe faireacháin ar leith, éԴڲ an áscaire cáilíochta samhaltaithe a ríomh mar an cóimheas idir earráid/earráidí fhréamh mheán na gcearóg idir torthaí samhaltaithe agus tomhais thar fhréamh chearnach shuim chuadratach/shuimeanna cuadratacha an ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe agus na neamhchinnteachtaí tomhais, thar thréimhse iomlán mheasúnaithe. Tabhair faoi deara go laghdóidh an tsuim go luach á tráth a chuirtear acmhainní bliantúla san áireamh. Úsáidfear gach tomhas seasta a chomhlíonann na cuspóirí cáilíochta sonraí (i.e. neamhchinnteacht tomhais agus cumhdach sonraí tomhais mar a shonraítear i bPointeA agus i bPointeB faoi seach) aá lonnaithe i limistéar an mheasúnaithe le haghaidh ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe chun meastóireacht a dhéanamh ar neamhchinnteacht an ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe. Tabhair faoi deara go néԴڲ an cóimheas uasta a léirmhíniú mar chóimheas is infheidhme thar an raon tiúchana ar fad.

I gcás meántiúchain ghearrthéarmacha, is é an neamhchinnteacht uasta maidir le sonraí tomhais a úsáidtear chun 𲹲úú a dhéanamh ar an gcuspóir cáilíochta samhaltaithe an neamhchinnteacht absalóideach arna ríomh ٰí úsáid a bhaint as an luach coibhneasta arna shloinneadh sa Phointe seo, thar an teorainnluach agus laghdóidh sé go líneach ón luach absalóideach ag an teorainnluach, go tairseach ag tiúchan nialasach(26). Comhlíonfar na cuspóirí cáilíochta samhaltaithe gearrthéarmacha agus fadtéarmacha araon.

Agus samhaltú á dhéanamh ar mheántiúchain bhliantúla beinséine, ▌arsanaice, caidmiam, luaidhe, nicile agus beinsi[a]piréine, ní rachaidh an neamhchinnteacht uasta maidir le sonraí tomhais a úsáidtear chun 𲹲úú a dhéanamh ar an oibleagáid cáilíochta samhaltaithe thar an luach coibhneasta arna shloinneadh sa Phointe seo.

Agus samhaltú á dhéanamh ar mheántiúchain bhliantúla PM10, PM2,5 agus dé-ocsáide nítrigine, ní rachaidh an neamhchinnteacht uasta maidir le sonraí tomhais a úsáidtear chun 𲹲úú a dhéanamh ar an oibleagáid cáilíochta samhaltaithe thar an luach absalóideach ná an luach coibhneasta arna sloinneadh sa Phointe seo.

I gcás ina n-úsáidtear samhail cáilíochta aeir chun 𲹲úú a dhéanamh, tiomsófar tagairtí do thuairiscí ar an bhڱ𾱻󳾳á samhaltaithe agus faisnéis maidir le ríomh na hoibleagáide cáilíochta samhaltaithe.

Ní rachaidh neamhchinnteacht an mheastacháin oibiachtúil thar an neamhchinnteacht maidir le tomhais tháscacha faoi níos mó ná an cóimheas uasta is infheidhme agus ní rachaidh sé thar 85%. Sainítear an neamhchinnteacht maidir le meastachán oibiachtúil mar uasdiallas na leibhéal tiúchana tomhaiste agus ríofa, thar an tréimhse a breithníodh, leis an teorainnluach ó an spriocluach ▌, gan uainiú na dteagmhas a chur san áireamh.

B.Cumhdach sonraí tomhas le haghaidh 𲹲úú ar cháilíocht an aeir

Tagraíonn ‘cumhdach sonraí’ don chion den bhliain féilire a bhfuil sonraí tomhais bailí ar fáil ina leith, arna shloinneadh mar chéatadán.

հܲá aeir

Cumhdach sonraí íDzٲ

Tomhais sheasta (1)

Tomhais tháscacha (2)

Meáin bhliantúla

meáin 1uair an chloig, 8n-uair an chloig ó 24uair an chloig ▌

Meáin bhliantúla

meáin 1uair an chloig, 8n-uair an chloig ó 24uair an chloig ▌

SO2, NO2, NOx, CO▌

85% ▌

85% ▌

13%

50% ▌

O3 agus NO agus NO2 lena mbaineann

85%

85%

13%

50%

PM10, PM2,5

85%

85%

13%

50%

𾱲Բé

85%

-

13%

-

𾱲Բڲձ辱é, hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha (PAH), mearcair gásach iomlán, mearcair cáithníneach agus mearcair débhlaoscach gásach

30%

-

13%

-

As, Cd, Ni, Pb

45%

-

13%

-

BC, Amóinia (NH3), UFP, ▌dáileadh ▌méide UFP

80%

-

13%

-

Aigéad nítreach, léiveaglúcósán, carbón orgánach (OC), carbón eiliminteach (EC), comhdhéanamh ceimiceach PM2,5, acmhainneacht ocsaídiúcháin PM

45%

13%

Deascadh Iomlán

-

-

30%

-

(1)I gcás O3, ní mór na ceanglais maidir le cumhdach sonraí íDzٲ a chomhlíonadh le haghaidh na bliana féilire ina hiomláine, agus le haghaidh na dtréimhsí ó mhí Aibreáin go mí Mheán Fómhair, agus ó mhí Dheireadh Fómhair go mí an Mhárta, faoi seach.

Maidir leis an 𲹲úú ar AOT40, ní mór na ceanglais maidir le cumhdach sonraí íDzٲ óó a chomhlíonadh le linn na tréimhse ama a shainítear chun an luach AOT40 a ríomh.

(2)I gcás O3, á feidhme ag cumhdach sonraí íDzٲ maidir leis an tréimhse ó mhí Aibreáin go mí Mheán Fómhair (níl gá le haon chritéar de chumhdach sonraí íDzٲ le linn thréimhse an gheimhridh).

Déanfar tomhais sheasta ar SO2, NO2, CO, O3, PM10, PM2,5 agus ar bheinséin go leanúnach le linn na bliana féilire iomláine.

I gcásanna eile, á na tomhais le dáileadh go cothrom thar an mbliain féilire (ó thar an tréimhse ó mhí Aibreáin go mí Mheán Fómhair le haghaidh tomhais tháscacha ar O3). Chun na ceanglais sin a chomhlíonadh agus chun a áirithiú nach gcuirfear torthaí as a riocht mar gheall ar chaillteanas sonraí a d’fhéadfadh a bheith ann, comhlíonfar na ceanglais maidir le cumhdach sonraí íDzٲ le haghaidh tréimhsí sonracha (ráithe, mí, lá i rith na seachtaine) den bhliain iomlán ag brath ar an ٰܲá agus ar mhodh ó minicíocht an tomhais.

Chun 𲹲úú a dhéanamh ar mheánluachanna bliantúla ٰí thomhais tháscacha, agus, ٰí thomhais sheasta i gcás ٰܲá a bhfuil cumhdach sonraí íDzٲ faoi bhun 80%, éڲ na á tomhais randamacha a chur i bhfeidhm in áit tomhais leanúnacha más féidir leo a léiriú go gcomhlíonann an neamhchinnteacht, lena n-áirítear an neamhchinnteacht mar gheall ar shampláil randamach, na cuspóirí cáilíochta sonraí is gá agus an cumhdach sonraí íDzٲ le haghaidh tomhais tháscacha. Déanfar an tsampláil randamach sin a dháileadh go cothrom ar feadh na bliana ionas nach gcuirfí torthaí ar sceabha. éڲ an neamhchinnteacht mar gheall ar shampláil randamach a chinneadh leis an ós imeachta a leagtar síos in ISO11222(2002)Air Quality — Determination of the Uncertainty of the Time Average of Air Quality Measurements [‘Cáilíocht an Aeir — An Neamhchinnteacht maidir le Meán Ama na dTomhas ar Cháilíocht an Aeir a Chinneadh’].

Ní dhéanfar áٳdzٳ󲹲á na hionstraimíochta le linn buaicthréimhsí truaillithe.

Tá gá le sampláil íDzٲ 24uair an chloig chun beinsi[a]piréin agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile a thomhas. éڲ samplaí aonair a thógtar thar thréimhse suas le mí á a chomhcheangal agus a Բíiú mar shampla ilchodach, ar choinníoll go n-áirithítear leis an modh go bhfuil na samplaí cobhsaí don tréimhse sin. D’fhéadfadh sé a bheith deacair na ٰí chomhaicmeach beinsea[b]fluaraintéin, beinsea[j]fluaraintéin agus beinsea(k)fluaraintéin a réiteach go hԲíeach. Sna cásanna sin, is féidir iad a thuairisciú mar shuim le chéile. Scaipfear an tsampláil go cothrom i rith na seachtaine agus i rith na bliana. Chun rátaí deascaidh a thomhas go míosúil, ó go seachtainiúil, moltar samplaí i rith na bliana a úsáid.

Thairis sin, beidh feidhm freisin ag na forálacha sin i dtaca le samplaí aonair maidir le harsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil agus mearcair gásach iomlán. Thairis sin, ceadaítear foshampláil scagairí PM10 i gcás miotal chun Բí a dhéanamh ina dhiaidh sin, ar choinníoll go bhfuil fianaise ann go bhfuil an foshampla ionadaíoch don iomlán agus nach gcuirtear íDzeacht an bhraith i mbaol nuair a chuirtear i gcomparáid í leis na cuspóirí cáilíochta sonraí á󲹰ٳ. Mar rogha mhalartach ar an tsampláil laethúil, ceadaítear an tsampláil sheachtainiúil i gcás miotal in PM10 ar choinníoll nach gcuirtear na saintréithe bailiúcháin i mbaol.

I gcás deascadh iomlán, éڲ na á úsáid a bhaint as ڱܳ󲹳á ▌, in ionad na hollshamplála, más féidir leo a léiriú go bhfuil an difríocht eatarthu laistigh de 10%. Tabharfar rátaí deascaidh, go ginearálta, mar μg/m2 in aghaidh an lae.

C.Critéir do chomhiomlánú na sonraí le haghaidh an mheasúnaithe ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh

Úsáidfear na critéir seo a leanas chun bailíocht a sheiceáil agus sonraí á gcomhiomlánú chun paraiméadair staidrimh a ríomh:

ʲé岹

Cion riachtanach de shonraí bailí

meáin 1uair an chloig

75% (i.e. 45óiméad)

meáin 8n-uair an chloig

75% de na luachanna (i.e. 6uair an chloig)

meáin 24uair an chloig

75% de mheáin 1uair an chloig (i.e. luachanna 18n-uair an chloig ar a laghad i rith an lae)

An meán laethúil uasta 8n-uair an chloig

75% de na meáin ghluaisteacha 8n-uair an chloig in aghaidh na huaire (i.e. ar a laghad 18luach ocht n-uair an chloig i rith an lae)

D.Modhanna chun 𲹲úú a dhéanamh ar chomhlíontacht agus meastachán a dhéanamh ar pharaiméadair staidrimh chun cumhdach íseal sonraí ó caillteanais shuntasacha sonraí a chur san áireamh

Déanfar 𲹲úú ar chomhlíontacht leis na teorainnluachanna á󲹰ٳ agus na spriocluachanna ▌gan beann ar cibé an mbaintear amach na cuspóirí cáilíochta sonraí maidir le cumhdach sonraí, ar choinníoll gur féidir 𲹲úú críochnaitheach a dhéanamh leis na sonraí aá ar fáil. I gcásanna a bhaineann leis na teorainnluachanna óó agus spriocluachanna ▌gearrthéarmacha, d’fhéadfadh neamh-chomhlíontacht a bheith i gceist le tomhais nach gcumhdaíonn ach codán den bhliain féilire, agus nach dtagann sonraí bailí leordhóthanacha astu mar a cheanglaítear le PointeB. I gcás inarb amhlaidh aá, agus nach bhfuil forais shoiléire ann le bheith in amhras faoi cháilíocht na sonraí bailí a fuarthas, measfar gur áú ar an teorainnluach ó ar an spriocluach é sin agus tuairisceofar mar sin é.

E.Torthaí an mheasúnaithe ar cháilíocht aeir

Tiomsófar an fhaisnéis seo a leanas le haghaidh limistéir ina n-úsáidtear ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe cáilíochta aeir ó meastachán oibiachtúil:

(a)tuairisc ar ghníomhaíochtaí 𲹲úԲٳ a rinneadh,

(b)na modhanna sonracha a úsáideadh, le tagairtí do thuairiscí ar an modh,

(c)foinsí na sonraí agus na faisnéise,

(d)tuairisc ar thorthaí, lena n-áirítear neamhchinnteachtaí agus, go háirithe, méid aon limistéir ó, más á󲹰ٳ, fad an bhóthair laistigh den limistéar thar a sáraíonn tiúchain aon teorainnluach, spriocluach ▌ó cuspóir fadtéarmach, agus méid aon limistéir ina sáraíonn tiúchain an tairseach mheasúnaithe,

(e)an daonra a d’fhéadfadh a bheith i dteagmháil le leibhéil aá os cionn aon teorainnluacha chun sláinte an duine a chosaint.

F.Dearbhú cáilíochta le haghaidh 𲹲úú ar cháilíocht an aeir; bailíochtú sonraí

1.Chun beachtas tomhais agus comhlíontacht leis na cuspóirí cáilíochta sonraí a leagtar síos i bPointeA a áirithiú, déanfaidh na húdaráis agus comhlachtaí inniúla dzí arna n-ainmniú de bhun Airteagal5 an méid seo a leanas a áirithiú:

(a)go mbeidh gach tomhas a dhéanfar i dtaca le 𲹲úú ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh de bhun Airteagal8 inrianaithe i gcomhréir leis na ceanglais a leagtar síos sa chaighdeán comhchuibhithe maidir le saotharlanna ásála agus calabrúcháin;

(b)go mbeidh córas seanbhunaithe dearbhaithe cáilíochta agus rialaithe cáilíochta ag na hinstitiúidí a oibríonn líonraí agus ǾԳí samplála aonair, córas lena bhforáiltear do dzٳ󲹲á rialta agus seiceálacha teicniúla chun cruinneas leanúnach na bhfeistí tomhais a áirithiú agus chun go leanfaidh siad de bheith oibríochtúil; déanfaidh an tsaotharlann náisiúnta tagartha á󲹰ٳ athbhreithniú ar an gcóras cáilíochta de réir mar is gá agus gach 5bliana ar a laghad;

(c)go gcuirfear próiseas dearbhaithe cáilíochta/rialaithe cáilíochta ar bun don phróiseas bailiúcháin sonraí agus tuairiscithe agus go nglacfaidh na heagraíochtaí a cheapfar don chúram sin páirt ghníomhach sna cláir bhainteacha dearbhaithe cáilíochta ar fud an Aontais;

(d)gurb é an t-údarás ó an comhlacht inniúil dzí de bhun Airteagal5 den Treoir seo a cheapann na saotharlanna náisiúnta tagartha agus go bhfuil siad creidiúnaithe le haghaidh na modhanna tagartha dá dtagraítear in IarscríbhinnVI a ghabhann leis an Treoir seo, ar a laghad i gcás na dٰܲá sin ar ina leith aá na leibhéil tiúchana os cionn na tairsí 𲹲úԲٳ, de réir an chaighdeáin chomhchuibhithe á󲹰ٳ maidir le saotharlanna ásála agus calabrúcháin, caighdeán ar foilsíodh an tagairt dó in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh de bhun Airteagal2(9) de Rialachán (CE) Uimh.765/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(27) lena leagtar amach na ceanglais maidir le creidiúnú agus faireachas margaidh; beidh na saotharlanna sin freagrach freisin as an gdzǰú ar chríoch na mBallsát de na cláir dearbhaithe cáilíochta ar fud an Aontais a eagróidh Airmheán Comhpháirteach Taighde an Choimisiúin (JRC) agus beidh siad freagrach as dzǰú a dhéanamh freisin, ar an leibhéal náisiúnta, ar úsáid dzí modhanna tagartha agus ar léiriú coibhéise modhanna neamhthagartha; éԴڲ saotharlanna náisiúnta tagartha a eagraíonn idirchomparáid ar an leibhéal náisiúnta a chreidiúnú freisin de réir an chaighdeáin chomhchuibhithe á󲹰ٳ maidir le ásáil inniúlachta;

(e)go nglacfaidh na saotharlanna náisiúnta tagartha páirt gach 3 bliana ar a laghad sna cláir dearbhaithe cáilíochta ar fud an Aontais a eagraíonn JRC ar a laghad le haghaidh na dٰܲá sin a bhfuil leibhéil a dtiúchana os cionn na tairsí 𲹲úԲٳ; moltar rannpháirtíocht i gcás truailleáin eile; má thagann torthaí míshásúla as an rannpháirtíocht sin, léireoidh an tsaotharlann náisiúnta bearta feabhais sásúla an chéad uair eile a ghlacann sé páirt san idirchomparáid, agus tuarascáil a chur ar fáil do JRC maidir leis na bearta sin;

(f)go dtacóidh na saotharlanna náisiúnta tagartha leis an obair aá déanta ag an líonra Eorpach de Shaotharlanna Náisiúnta Tagartha a bhunaigh an tAirmheán Comhpháirteach Taighde;

(g)go mbeidh an líonra Eorpach de Shaotharlanna Náisiúnta Tagartha freagrach as athbhreithniú tréimhsiúil a dhéanamh, gach 5bliana ar a laghad, ar na neamhchinnteachtaí tomhais a liostaítear i bPointeA, Táblaí1 agus2, an chéad dá cholún, den Iarscríbhinn seo agus as aon athrú is gá a dhéanamh a mholadh ina dhiaidh sin don Choimisiún.

2.Measfar na sonraí tuairiscithe uile faoi Airteagal23 a bheith bailí ach á sonraí arna sonrú mar shonraí sealadacha iad.

G.Cuir chuige chomhchuibhithe maidir le samhaltú cáilíochta aeir a chur chun cinn

Maidir leis an úsáid chomhchuibhithe a bhaineann na húdaráis inniúla as cuir chuige samhaltaithe cáilíochta aeir aá fónta ó thaobh na heolaíochta, chun an úsáid sin a chur chun cinn agus chun tacú leis an úsáid sin, áٳǾ na húdaráis agus na comhlachtaí inniúla dzí arna n-ainmniú de bhun Airteagal5 an méid seo a leanas:

(a)go nglacfaidh na hinstitiúidí tagartha ainmnithe páirt sa líonra Eorpach um shamhaltú cáilíochta aeir a bhunaigh an tAirmheán Comhpháirteach Taighde;

(b)go néԴڲ an dea-chleachtas maidir le samhaltú cáilíochta aeir arna sainaithint ag an líonra ٰí chomhthoil eolaíoch a ghlacadh agus samhaltú cáilíochta aeir á chur i bhfeidhm chun ceanglais dlí a chomhlíonadh de bhun reachtaíocht an Aontais, gan dochar d’oiriúnuithe is gá a dhéanamh ar shamhlacha mar gheall ar imthosca aonair;

(c)go néԴڲ seiceáil go tréimhsiúil ar cháilíocht chur i bhfeidhm á󲹰ٳ an tsamhaltaithe cáilíochta aeir agus go gcuirfear feabhas air ٰí chleachtaí idirchomparáideacha arna n-eagrú ag an Airmheán Comhpháirteach Taighde;

(d)go mbeidh an líonra Eorpach um shamhaltú cáilíochta aeir freagrach as athbhreithniú tréimhsiúil a dhéanamh, gach 5bliana ar a laghad, ar chóimheas na neamhchinnteachtaí samhaltaithe a liostaítear i bPointeA, Táblaí1 agus2, na colúin dheireanacha, den Iarscríbhinn seo agus as aon athrú is gá a dhéanamh a mholadh ina dhiaidh sin don Choimisiún.

IARSCRÍBHINNVI

Modhanna tagartha chun 𲹲úú a dhéanamh ar thiúchain in aer comhthimpeallach agus ar rátaí deascaidh

A.Modhanna tagartha chun 𲹲úú a dhéanamh ar thiúchain de dhé-ocsaíd sulfair, dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine, ábhar cáithníneach (PM10 agus PM2,5), ▌beinséin, aonocsaíd charbóin, arsanaic, caidmiam, luaidhe, mearcair, nicil, hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha, ózón agus truailleáin eile san aer comhthimpeallach agus sna rátaí deascaidh

1.Modh tagartha chun dé-ocsaíd sulfair a thomhas in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN14212:2012 Ambient air — Standard method for the measurement of the concentration of sulphur dioxide by ultraviolet fluorescence [‘Aer comhthimpeallach — Modh caighdeánach chun an tiúchan dé-ocsaíde sulfair a thomhas ٰí fhluaraiseacht ultraivialaite’], sin é an modh tagartha chun dé-ocsaíd sulfair a thomhas.

2.Modh tagartha chun dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine a thomhas in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN14211:2012 Ambient air — Standard method for the measurement of the concentration of nitrogen dioxide and nitrogen monoxide by chemiluminescence [‘Aer comhthimpeallach — Modh caighdeánach chun an tiúchan dé-ocsaíde nítrigine agus aonocsaíde nítrigine a thomhas ٰí cheimealonracht’], sin é an modh tagartha chun dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine a thomhas.

3.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar PM10 in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [‘Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun PM10 a shampláil agus a thomhas.

4.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar PM2,5 in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [‘Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun PM2,5 a shampláil agus a thomhas.

5.Modh tagartha chun sampláil agus thomhas a dhéanamh ar ▌arsanaic, caidmiam, luaidhe agus nicil in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [‘Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun ▌arsanaic, caidmiam, luaidhe agus nicil a shampláil. An modh a bhfuil tuairisc air in EN14902:2005 Standard method for measurement of Pb/Cd/As/Ni in the PM10 fraction of suspended particulate matter.[‘Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar Pb/Cd/As/Ni i gcodán PM10 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh’], sin é an modh tagartha chun ▌arsanaic, cadmiam, luaidhe agus nicil a thomhas.

6.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar bheinséin in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN14662, cuid1 (2005), cuid2(2005) agus cuid3(2016) ‘Ambient air quality — Standard method for measurement of benzene concentrations’[‘Cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh — Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar thiúchain bheinséine’], sin é an modh tagartha chun beinséin a shampláil agus a thomhas.

7.Modh tagartha chun aonocsaíd charbóin a thomhas in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN14626:2012 Ambient air — Standard method for the measurement of the concentration of carbon monoxide by non-dispersive infrared spectroscopy [‘Aer comhthimpeallach — Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar an tiúchan d’aonocsaíd charbóin ٰí speictreascópacht infridhearg neamhscaipthe’], sin é an modh tagartha chun aonocsaíd charbóin a thomhas.

8.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha a shampláil in aer comhthimpeallach. An modh a bhfuil tuairisc air in EN15549:2008 ‘Air quality — Standard method for the measurement of the concentration of benzo[a]pyrene in ambient air’ [‘Cáilíocht an Aeir — Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar an tiúchan beinsi[a]piréine in aer comhthimpeallach’], sin é an modh tagartha chun beinsi[a]piréin a thomhas in aer comhthimpeallach. In éagmais mhodh caighdeánach EN le haghaidh na hidreacarbón il-timthriallach aramatach eile dá dtagraítear in Airteagal8(6), ceadaítear do na á úsáid a bhaint as modhanna caighdeánacha náisiúnta ó modhanna ISO amhail caighdeán ISO12884.

9.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar mhearcair gásach iomlán in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN15852:2010 ‘Ambient air quality — Standard method for the determination of total gaseous mercury’[‘Cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh — Modh caighdeánach chun an mearcair gásach iomlán a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun tomhas a dhéanamh ar thiúchain de mhearcair gásach iomlán in aer comhthimpeallach.

10.Modh tagartha chun sampláil agus Բí a dhéanamh ar an deascadh d’arsanaic, de chaidmiam, de luaidhe, de nicil, de mhearcair agus de hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha

An modh a bhfuil tuairisc air in EN15841:2009 Ambient air quality — Standard method for determination of arsenic, cadmium, lead and nickel in atmospheric deposition [‘Cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh — Modh caighdeánach chun arsanaic, cadmiam, luaidhe agus nicil sa deascadh atmaisféarach a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun an deascadh d’arsanaic, de chaidmiam, de luaidhe agus de nicil a chinneadh.

An modh a bhfuil tuairisc air in EN15853:2010 ‘Ambient air quality — Standard method for determination of mercury deposition’ [‘Cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh — Modh caighdeánach chun an deascadh de mhearcair a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun an deascadh de mhearcair a chinneadh.

An modh a bhfuil tuairisc air in EN15980:2011 Air quality — Determination of the deposition of benz[a]anthracene, benzo[b]fluoranthene, benzo[j]fluoranthene, benzo[k]fluoranthene, benzo[a]pyrene, dibenz[a,h]anthracene and indeno[1,2,3-cd]pyrene’ [‘Cáilíocht an aeir — An deascadh de bheansantraicéin, de bheinsea[b]fluaraintéin, de bheinsea[j]fluaraintéin, de bheinsea[k]fluaraintéin, de bheinsi[a]piréin, de débheans[a,h]antraicéin agus d’indéini[1,2,3-cd]piréin a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun an deascadh de bheinsi[a]piréin agus de hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile dá dtagraítear in Airteagal8(6) a chinneadh.

11.Modh tagartha chun tomhas a dhéanamh ar ózón in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN14625:2012 Ambient air — Standard method for the measurement of the concentration of ozone by ultraviolet photometry [‘Aer comhthimpeallach — Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar an tiúchan óó ٰí fhótaiméadracht ultraivialait’], sin é an modh tagartha chun ózón a thomhas.

12.Modh tagartha chun sampláil agus thomhas a dhéanamh ar charbón eiliminteach agus ar charbón orgánach in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [‘Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun carbón eiliminteach agus carbón orgánach a shampláil. An modh a bhfuil tuairisc air in EN16909:2017 Ambient air — Measurement of elemental carbon (EC) and organic carbon (OC) collected on filters [‘Aer comhthimpeallach — Tomhas a dhéanamh ar charbón eiliminteach (EC) agus ar charbón orgánach (OC) a bhailítear ar scagairí’], sin é an modh tagartha chun carbón eiliminteach agus carbón orgánach in aer comhthimpeallach a thomhas.

13.Modh tagartha chun sampláil agus tomhas a dhéanamh ar NO3-, SO4²-, Cl-, NH4+, Na+, K+, Mg²+, Ca²+ in PM2,5 in aer comhthimpeallach

An modh a bhfuil tuairisc air in EN 12341:2023 Ambient Air — Standard gravimetric measurement method for the determination of the PM10 or PM2,5 mass concentration of suspended particulate matter [‘Aer Comhthimpeallach — Modh caighdeánach um thomhas meá-mhéadrach chun an mhais-tiúchan PM10 ó PM2,5 d’ábhar cáithníneach ar fuaidreamh a chinneadh’], sin é an modh tagartha chun NO3-, SO4²-, Cl-, NH4+, Na+, K+, Mg²+, Ca²+ in PM2,5 a shampláil. An modh a bhfuil tuairisc air in EN16913:2017 Ambient air — Standard method for measurement of NO3-, SO4²-, Cl-, NH4+, Na+, K+, Mg²+, Ca²+ in PM2,5 as deposited on filters [‘Aer comhthimpeallach — Modh caighdeánach chun tomhas a dhéanamh ar NO3-, SO4²-, Cl-, NH4+, Na+, K+, Mg²+, Ca²+ in PM2,5 a shil-leagtar ar scagairí’], sin an modh tagartha chun tomhas a dhéanamh ar NO3-, SO4²-, Cl-, NH4+, Na+, K+, Mg²+, Ca²+ in PM2,5 in aer comhthimpeallach.

14.Modhanna chun comhdhúile orgánacha so-ghalaithe ar substaintí réamhtheachtacha óó iad, meaán, UFP, BC, a shampláil agus a thomhas, dáileadh méide cáithníní sármhíne, amóinia, mearcair cáithníneach agus mearcair débhlaoscach gásach, aigéad nítreach, léiveaglúcósán agus acmhainneacht ocsaídiúcháin an ábhair cháithnínigh

In éagmais mhodh caighdeánach EN chun comhdhúile orgánacha so-ghalaithe ar substaintí réamhtheachtacha óó iad, meaán, UFP, BC, a shampláil agus a thomhas, dáileadh méide cáithníní sármhíne, amóinia, mearcair cáithníneach agus mearcair débhlaoscach gásach, aigéad nítreach, léiveaglúcósán agus acmhainneacht ocsaídiúcháin an ábhair cháithnínigh, éڲ na á na modhanna samplála agus tomhais a úsáideann siad a roghnú, i gcomhréir le hIarscríbhinnV agus na cuspóirí tomhais, lena n-áirítear iad siúd a leagtar amach i Roinn3, PointeA, agus Roinn4, PointeA, d’IarscríbhinnVII á gcur san áireamh, de réir mar is infheidhme. I gcás ina bhfuil modhanna tomhais tagartha caighdeánacha idirnáisiúnta, EN ó modhanna tomhais tagartha caighdeánacha náisiúnta ó sonraíochtaí teicniúla CEN ar fáil, féadfar iad a úsáid.

B.Léiriú coibhéise

1.éڲ Ballsát úsáid a bhaint as aon mhodh eile a bhfuil sé in ann a léiriú go dtugtar torthaí leis aá coibhéiseach le haon cheann de na modhanna tagartha dá dtagraítear i bPointeA ó, i gcás ábhar cáithníneach, aon mhodh eile a bhfuil an Ballsát lena mbaineann in ann a léiriú go bhfuil gaol comhsheasmhach aige leis an modh tagartha, amhail modh tomhais uathoibríoch a chomhlíonann na ceanglais i gcaighdeán EN16450:2017Ambient air - Automated measuring systems for the measurement of the concentration of particulate matter (PM10; PM2,5)’ [‘Aer comhthimpeallach — Córais uathoibrithe tomhais chun tiúchan ábhar cáithníneach a thomhas (PM10; PM2,5)’]. Sa chás sin, éԴڲ na torthaí a bhaintear amach leis an modh eile sin a cheartú chun torthaí a chur ar fáil aá coibhéiseach leis na torthaí a bhainfí amach ٰí úsáid a bhaint as an modh tagartha.

2.éڲ an Ǿú ceangal a chur ar na á tuarascáil a ullmhú agus a chur faoina bhráid maidir leis an léiriú coibhéise i gcomhréir le pointe1.

3.Agus 𲹲úú á dhéanamh ar inghlacthacht na tuarascála a luaitear i bpointe2, déanfaidh an Ǿú tagairt don treoraíocht uaidh maidir leis an léiriú coibhéise. I gcás ina raibh fachtóirí eatramhacha á n-úsáid chun an choibhéis a neasú, éԴڲ an neaschoibhéis a dhearbhú ó a leasú faoi threoir na treoraíochta sin.

4.Áiritheoidh na á go gcuirfear an ceartú i bhfeidhm go cúlghabhálach freisin, nuair is dzí, maidir le sonraí tomhais ón am a chuaigh thart chun inchomparáideacht níos fearr idir sonraí a bhaint amach.

C.Caighdeánú

Maidir le truailleáin ghásacha, éԴڲ an toirt a chaighdeánú ag teocht 293K agus brú atmaisféarach 101,3kPa. Maidir le hábhar cáithníneach agus substaintí aá le hԲíiú in ábhar cáithníneach (lena n-áirítear ▌arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil agus beinsi[a]piréin), tagraíonn an toirt shamplála do dhálaí comhthimpeallacha i dtéarmaí teochta agus brú atmaisféaraigh ar dháta na dtomhas.

D.Sonraí a aithint go frithpháirteach

Le linn dóibh a léiriú go bhfuil an trealamh i gcomhréir leis na ceanglais feidhmíochta maidir leis na modhanna tagartha a liostaítear i bPointeA den Iarscríbhinn seo, glacfaidh na húdaráis agus comhlachtaí inniúla arna n-ainmniú de bhun Airteagal5 le tuarascálacha ásála arna n-eisiúint i má ar choinníoll go néԴڲ na saotharlanna ásála a chreidiúnú leis an gcaighdeán comhchuibhithe á󲹰ٳ maidir le saotharlanna ásála agus calabrúcháin.

Beidh na tuarascálacha mionsonraithe ásála agus torthaí uile na dásálacha ar fáil d’údaráis inniúla eile ó dá gcomhlachtaí ainmnithe. Léireofar sna tuarascálacha ásála go gcomhlíonann an trealamh na ceanglais feidhmíochta go léir lena n-áirítear i gcás ina mbaineann roinnt dálaí comhshaoil agus láithreáin go sonrach le Ballsát agus go bhfuil siad lasmuigh de na dálaí ar ina leith a ásáladh agus a cineálcheadaíodh an trealamh cheana i mBallsát eile.

E.Feidhmchláir samhaltaithe thagartha maidir le cáilíocht an aeir

In éagmais chaighdeán CEN maidir le cuspóirí cáilíochta samhaltaithe, éڲ na á na ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe a úsáideann siad a roghnú, i gcomhréir le hIarscríbhinnV, PointeF.

IARSCRÍBHINNVII

TOMHAIS AG SÁRLÁITHREÁIN FAIREACHÁIN AGUS AR MHAIS-TIÚCHAN AGUS AR CHOMHDHÉANAMH CEIMICEACH PM2,5, SUBSTAINTÍ RÉAMHTHEACHTACHA ÓZÓIN AGUS CÁITHNÍNÍ SÁRMHÍNE

ROINN1 — TOMHAIS TRUAILLEÁN AG SÁRLÁITHREÁIN FAIREACHÁIN

Áireofar na truailleáin a liostaítear i dTáblaí1 agus2 faoi seach sna tomhais ar gach sárláithreán faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe.

Tábla1 — Truailleáin aá le tomhas ag sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha

հܲá

Cineál tomhais

PM10, PM2,5, UFP, BC

Tomhais sheasta

NO2, O3

Tomhais sheasta

SO2, CO

Tomhais sheasta ó tháscacha

Dáileadh méide UFP

Tomhais sheasta ó tháscacha

𾱲Բڲձ辱é agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile (PAH) de réir mar is á󲹰ٳ (1)

Tomhais sheasta ó tháscacha

Deascadh iomlán (2) beinsi[a]piréine, agus hidreacarbón il-timthriallach aramatach eile (PAH) de réir mar is á󲹰ٳ

Tomhais sheasta ó tháscacha

Arsanaic, caidmiam, luaidhe agus nicil

Tomhais sheasta ó tháscacha

Deascadh iomlán (2)  d’arsanaic, caidmiam, luaidhe, nicil agus mearcair

Tomhais sheasta ó tháscacha

𾱲Բé

Tomhais sheasta ó tháscacha

Comhdhéanamh ceimiceach PM2,5 i gcomhréir le Roinn1 d’IarscríbhinnVII

Tomhais sheasta ó tháscacha

1 𾱲Բڲձ辱é agus na hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile dá dtagraítear in Airteagal9(8).

2 I gcás nach féidir treoirlínte agus critéir EMEP a chur i bhfeidhm i gcomhréir le pointeC, pointe(f), d’IarscríbhinnIV de bharr sárláithreán faireacháin a lonnú ag cúlsuíomh uirbeach, féadfar an deascadh comhfhreagrach a thomhas ag cúlsuíomh uirbeach ar leithligh laistigh den limistéar ionadaíochta.

Tábla2 — Truailleáin aá le tomhas ag sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe

հܲá

Cineál tomhais

PM10, PM2,5, UFP, BC

Tomhais sheasta

NO2, O3 agus amóinia (NH3)

Tomhais sheasta

SO2, CO

Tomhais sheasta ó tháscacha

Deascadh iomlán beinsi[a]piréine agus hidreacarbón iltimthriallach aramatach eile (PAH) de réir mar is á󲹰ٳ

Tomhais sheasta ó tháscacha

Deascadh iomlán arsanaice, caidmiam, luaidhe, nicile agus mearcair

Tomhais sheasta ó tháscacha

𾱲Բڲձ辱é agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile (PAH) de réir mar is á󲹰ٳ (1)

Tomhais sheasta ó tháscacha

Arsanaic, caidmiam, luaidhe, agus nicil

Tomhais sheasta ó tháscacha

Comhdhéanamh ceimiceach PM2,5 i gcomhréir le Roinn1 d’IarscríbhinnVII

Tomhais sheasta ó tháscacha

Mearcair gásach iomlán

Tomhais sheasta ó tháscacha

(1) 𾱲Բڲձ辱é agus na hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha eile dá dtagraítear in Airteagal9(8).

Tábla 3 — Truailleáin a mholtar a thomhas ag sárláithreáin faireacháin ag cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus cúlídz󲹲ԲԲ tuaithe mura gcumhdaítear iad le ceanglais Thábla1 agus Thábla2

հܲá

Cineál tomhais

Dáileadh méide UFP

Tomhais sheasta ó tháscacha

Acmhainneacht ocsaídiúcháin ábhair cháithnínigh

Tomhais sheasta ó tháscacha

Amóinia (NH3)

Tomhais sheasta ó tháscacha

Léiveaglúcósán le tomhas mar chuid de chomhdhéanamh ceimiceach PM2,5

Tomhais sheasta ó tháscacha

Mearcair gásach iomlán

Tomhais sheasta ó tháscacha

Mearcair cáithníneach agus mearcair débhlaoscach gásach

Tomhais sheasta ó tháscacha

Aigéad nítreach

Tomhais sheasta ó tháscacha

ROINN 2 - Tomhais ar MHAIS-TIÚCHAN AGUS ar chomhdhéanamh ceimiceach PM2,5

A.ܲóí

Is iad príomhchuspóirí na dtomhas sin a áirithiú go gcuirfear faisnéis leordhóthanach ar fáil maidir le leibhéil ar chúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus ar chúlídz󲹲ԲԲ tuaithe. Tá an fhaisnéis sin fíor-riachtanach chun na leibhéil mhéadaithe a bhreithniú i gceantair níos truaillithe (amhail cúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha, teophointí truaillithe aeir, ídz󲹲ԲԲ a bhaineann le tionscal agus ídz󲹲ԲԲ a bhaineann le trácht), 𲹲úú a dhéanamh ar an rannchuidiú féideartha ó iompar fadraoin ٰܲá, tacú le hԲí ar chionroinnt foinsí agus chun tuiscint a fháil ar thruailleáin shonracha amhail ábhar cáithníneach. Tá sí fíor-riachtanach freisin maidir leis an úsáid mhéadaithe a bhaintear as ڱ𾱻󳾳á samhaltaithe i gceantair uirbeacha.

B.Substaintí

Áireofar le tomhas ar PM2,5 an mhais-tiúchan iomlán agus tiúchain de chomhdhúile dzí ar a laghad chun léiriú a thabhairt ar a chomhdhéanamh ceimiceach. Áireofar ar a laghad an liosta thíos de speicis cheimiceacha.

SO42–

Na+

NH4+

Ca2+

carbón eiliminteach (EC)

NO3

K+

Cl

Mg2+

carbón orgánach (OC)

C.Lonnú

Déanfar tomhais ar chúlídz󲹲ԲԲ uirbeacha agus ar chúlídz󲹲ԲԲ tuaithe i gcomhréir le hIarscríbhinnIV.

Roinn3 - Tomhais ar shubstaintí réamhtheachtacha óó

A.ܲóí

Is iad príomhchuspóirí na dtomhas ar shubstaintí réamhtheachtacha óó Բí a dhéanamh ar aon treocht i réamhtheachtaithe óó, éifeachtúlacht straitéisí laghdaithe astaíochtaí a sheiceáil, comhsheasmhacht fardal astaíochtaí a sheiceáil, tacú le tuiscint a fháil ar an bpróiseas foirmithe óó agus ar an bpróiseas scaipthe réamhtheachtaithe, mar aon le cur i bhfeidhm samhlacha fótaiceimiceacha, agus cabhrú chun foinsí astaíochtaí a shannadh do thiúchain bhreathnaithe truaillithe.

B.Substaintí

Áireofar le tomhas na substaintí réamhtheachtaithe óó ocsaídí nítrigine (NO agus NO2), agus, de réir mar is dzí, meaán (CH4) agus comhdhúile so-ghalaithe orgánacha (CSO) ar a laghad. Beidh roghnú na gcomhdhúl sonrach aá le tomhas ag ▌brath ar an gcuspóir aá á lorg agus féadfar é a chomhlánú le comhdhúile spéise eile. éڲ na á úsáid a bhaint as an modh a mheasann siad a bheith oiriúnach don chuspóir aá á shaothrú. Tá feidhm ag an modh tagartha a shonraítear faoi IarscríbhinnVI maidir le dé-ocsaíd nítrigine agus ocsaídí nítrigine.

Seo thíos liosta de CSOanna a moladh lena dtomhas:

Fine cheimiceach

Substaint

Beagainm

Ainm IUPAC

Foirmle

Uimhir CAS

ó

Meaáól

Meaáól

CH4O

67-56-1

Eaáól

Eaáól

C2H6O

64-17-5

é

ǰé

Meaánal

CH2O

50-00-0

éٲé

Eaánal

C2H4O

75-07-0

ѱ𲹳ٲǾé

2-ѱ𾱳پDZó-2-éԲ

C4H6O

78-85-3

íí

éپé

í

C2H2

74-86-2

á

Eaán

Eaán

C2H6

74-84-0

ʰóá

ʰóá

C3H8

74-98-6

n-Búán

Búán

C4H10

106-97-8

i-Búán

2-ѱ𾱳پDZóá

C4H10

75-28-5

n-Peanán

Peanán

C5H12

109-66-0

i-Peanán

2-Meitiolbúán

C5H12

78-78-4

-𾱳á

𲹳á

C6H14

110-54-3

-𾱳á

2-Meitilpeanán

C6H14

107-83-5

n-Heapán

Heapán

C7H16

142-82-5

n-Ochán

Ochán

C8H18

111-65-9

i-Ochán

2,2,4-Trimheitilpeanán

C8H18

540-84-1

éí

پé

é

C2H4

75-21-8

ʰóé / Próipiléin

ʰóé

C3H6

115-07-1

1,3-úٲé-é

ú-1,3-é-é

C4H6

106-99-0

1-úé

ú-1-é

C4H8

106-98-9

հ-2-úé

()-ú-2-é

C4H8

624-64-6

-2-úé

()-ú-2-é

C4H8

590-18-1

1-ʱ𾱲Գé

ʱ𾱲Գ-1-é

C5H10

109-67-1

2-ʱ𾱲Գé

()-ʱ𾱲Գ-2-é

C5H10

627-20-3 (cis-2 peintéin)

()-ʱ𾱲Գ-2-é

646-04-8 (tras-2 peintéin)

Hidreacarbóin aramatacha

𾱲Բé

𾱲Բé

C6H6

71-43-2

մDZúé / Meitilbeinséin

մDZúé

C7H8

108-88-3

𾱲Բé eitile

پ𾱲Բé

C8H10

100-41-4

m+p-Xiléin

1,3-é𾱳پ𾱲Բé

(-ݾé)

C8H10

108-38-3

(-ݾé)

1,4-é𾱳پ𾱲Բé

(-ݾé)

106-42-3

(-ݾé)

-ݾé

1,2-é𾱳پ𾱲Բé

(-ݾé)

C8H10

95-47-6

1,2,4-հ𾱳پ𾱲Բé

1,2,4-հ𾱳پ𾱲Բé

C9H12

95-63-6

1,2,3-հ𾱳پ𾱲Բé

1,2,3-հ𾱳پ𾱲Բé

C9H12

526-73-8

1,3,5-հ𾱳پ𾱲Բé

1,3,5-հ𾱳پ𾱲Բé

C9H12

108-67-8

éó

éó

ʰóá-2-ón

C3H6O

67-64-1

Céatón eitile meitile

Búán-2-ón

C4H8O

78-93-3

Céatón vinile meitile

3-úé-2-ó

C4H6O

78-94-4

ձ𾱰éí

é

2-ѱ𾱳پDZú-1,3-é-é

C5H8

78-79-5

-íí

1-ѱ𾱳پ-4-(1-𾱳پ𾱳پ)𾱲Բé

C10H14

99-87-6

dzóé

1-𾱳پ-4-(1-𾱳پ𾱳پ)-𾱳é

C10H16

138-86-3

-Ѿé

7-ѱ𾱳پ-3-𾱳پé-1,6-dzٲé-é

C10H16

123-35-3

-ʾé

2,6,6-հí𾱳پ-é󾱴Dz3.1.1ճ𾱱-2-é

C10H16

80-56-8

-ʾé

6,6-Démheitil-2-meitil-éindéchioglai[3.1.1]heapán

C10H16

127-91-3

䲹é

2,2-démheitil-3-meitil-éindéchioglai[2.2.1]heapán

C10H16

79-92-5

3-䲹é

3,7,7-հí𾱳پ-é󾱴Dz4.1.0ճ𾱱-3-é

C10H16

13466-78-9

1,8-侱Աó

1,3,3-ٰímheitil-2-ocsáidéchioglai[2.2.2]ochtrán

C10H18O

470-82-6

C.Lonnú

Déanfar tomhais ag ǾԳí samplála arna mbunú i gcomhréir le ceanglais na Treorach seo agus a mheastar iad a bheith dzí i dtaca leis na cuspóirí faireacháin dá dtagraítear i bPointeA den Roinn seo.

Roinn4 - Tomhas ar ÁձᱷÍÍ SÁRMHÍNE (UFP)

A.ܲóí

Is é is cuspóir do na tomhais sin a áirithiú go mbeidh faisnéis leordhóthanach ar fáil ag ídz󲹲ԲԲ ina bhfuil tiúchain arda UFP a mbíonn tionchar orthu den chuid is mó ag foinsí iompair aeir, uisce ó bóthair (amhail aerfoirt, calafoirt, bóithre), láithreáin tionscail ó téamh baile. Beidh an fhaisnéis dzí chun breithniú a dhéanamh ar leibhéil mhéadaithe de thiúchain UFP ó na foinsí sin.

B.Substaintí

UFP.

C.Lonnú

Buófar ǾԳí samplála i gcomhréir le hIarscríbhinníIV agusV ag suíomh inar dócha go mbeidh tiúchain arda UFP agus ar chúl na gaoithe ó na príomhfhoinsí laistigh de ídzthreo gaoithe á󲹰ٳ na bhfoinsí sin.

IARSCRÍBHINNVIII

Faisnéis le háireamh sna pleananna cáilíochta aeir AGUS SNA TREOCHLÁIR CÁILÍOCHTA AEIR chun feabhas a chur ar cháilíocht an aeir chomhthimpeallaigh

A.Faisnéis aá le cur ar fáil faoi Airteagal19(6)

1.Ró-thruailliú a logánú

(a)réigiún;

(b)cathair/cathracha (éá𲹲ԲԲ);

(c)pointe samplála/ǾԳí samplála (léarscáil, comhordanáidí geografacha).

2.Faisnéis ghinearálta

(a)cineál limistéir (uirbeach, tionsclaíoch ó tuaithe) ó saintréithe an aonaid chríochaigh áԳٱ𲹲á ó aonaid chríochaigh eile (lena n-áirítear limistéir uirbeacha, thionsclaíocha ó thuaithe);

(b)meastachán den limistéar truaillithe (in km2) agus den daonra aá i dteagmháil leis an truailliú;

(c)leibhéil tiúchana ó áscaire áԳٱ𲹲á an truailleáin á󲹰ٳ a breathnaíodh ar a laghad ó 5bliana roimh an áú suas go dtí na sonraí is déanaí, lena n-áirítear an chomparáid a dhéantar idir iad agus teorainnluachanna ó an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á agus an cuspóir maidir le tiúchan áԳٱ𲹲á.

3.Údaráis fhreagracha

Ainmneacha agus seoltaí na n-údarás inniúil aá freagrach as forbairt agus cur chun feidhme pleananna cáilíochta aeir ó ٰdzá cáilíochta aeir.

4.Bunús an truaillithe agus an tuairisciú de bhun Threoir (AE)2016/2284 agus faisnéis a chuirtear ar fáil sa chlár náisiúnta um rialú ar thruailliú aeir á gcur san áireamh

(a)liosta na bpríomhfhoinsí astaíochtaí is cúis leis an truailliú;

(b)cainníocht iomlán na n-astaíochtaí ó na foinsí sin (i dtonaí in aghaidh na bliana);

(c)𲹲úú ar leibhéal na n-astaíochtaí (e.g. leibhéal na cathrach, an leibhéal réigiúnach, agus rannchuidithe trasteorann);

(d)cionroinnt foinsí de réir earnálacha á󲹰ٳ a bhfuil tionchar acu ar an áú sa chlár náisiúnta um rialú ar thruailliú aeir.

5.Tuairisc ar an gcás bunlíne a úsáidtear mar bhonn don phlean cáilíochta aeir ó don ٰdzá cáilíochta aeir chun éڱ𲹳ٲí na neamhghníomhaíochta a léiriú, lena n-áirítear éabhlóid réamh-mheasta ar astaíochtaí agus ar thiúchain araon.

6.Sainaithint agus mionsonraí na mbeart laghdaithe truaillithe aeir ar féidir iad a mheas lena roghnú:

(a)liostú na mbeart uile a breithníodh sa phlean cáilíochta aeir ó sa ٰdzá cáilíochta aeir agus tuairisc orthu, lena n-áirítear sainaithint an údaráis inniúil aá i gceannas ar a gcur chun feidhme;

(b)cainníochtú ó meastachán an laghdaithe ar astaíochtaí (i dtonaí in aghaidh na bliana) agus, i gcás ina mbeidh fáil orthu, laghduithe tiúchana a bhaineann le gach beart, faoi phointe(a).

7.Bearta a roghnaíodh agus an tionchar a mheastar a bheidh acu ▌chun comhlíonadh a bhaint amach laistigh de na hamlínte a bhunaítear in Airteagal19

(a)liosta de na bearta a roghnaíodh, lena n-áirítear liosta den fhaisnéis (amhail samhaltú agus torthaí 𲹲úԲٳ na mbeart) chun an caighdeán cáilíochta aeir lena mbaineann a bhaint amach i gcomhréir le hIarscríbhinnI; más á󲹰ٳ, i gcás ina n-áirítear ar liosta na mbeart de bhun phointe6(a) bearta a bhfuil ardacmhainneacht ag baint leo chun cáilíocht an aeir a fheabhsú, ach nár roghnaíodh iad lena nglacadh, míniú ar na cúiseanna nach roghnaítear na bearta lena nglacadh;

(b)amchlár cur chun feidhme gach birt agus gníomhaithe freagracha;

(c)cainníochtú an laghdaithe ar astaíochtaí (i dtonaí in aghaidh na bliana) a eascraíonn as meascán de bhearta dá dtagraítear i bpointe(a);

(d)laghdú measta cainníochtaithe ar thiúchan (in µg/m³) ag gach pointe samplála a sháraíonn teorainnluachanna, ▌spriocluachanna óó ó an áscaire áԳٱ𲹲á i gcás áú ar an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, as an tsraith beart dá dtagraítear i bpointe(a);

(e)conair tháscach i dtreo comhlíontachta agus bliain mheasta chomhlíontachta in aghaidh an truailleáin aeir a chumhdaítear leis an ٰdzá cáilíochta aeir ó leis an bplean cáilíochta aeir agus an tsraith beart dá dtagraítear i bpointe(a) á cur san áireamh;

(f)i gcás pleananna cáilíochta aeir faoi Airteagal 19(2), cúiseanna mionsonraithe chun míniú a thabhairt ar an gcaoi a leagtar amach na bearta dzí go léir sa phlean, ionas gur féidir an tréimhse sáraithe a choinneáil chomh gearr agus is féidir, lena n-áirítear maidir leis an tráthchlár cur chun feidhme.

8.Iarscríbhinn1 a ghabhann le pleananna cáilíochta aeir ó le ٰdzá cáilíochta aeir: Tuilleadh eolais chúlra

(a)sonraí aeráide;

(b)sonraí maidir le topagrafaíocht;

(c)faisnéis maidir leis na cineálacha spriocanna a bhfuil cosaint ag teasáil ina leith sa limistéar, (más infheidhme);

(d)liostú na mbeart breise uile agus tuairisc orthu, ar bearta iad a dtagann a dtionchar iomlán ar thiúchain de thruailleán aeir chomhthimpeallaigh chun cinn laistigh de 3 bliana ó níos mó.

(e)faisnéis shocheacnamaíoch faoin limistéar gaolmhar, chun saincheisteanna cothromais comhshaoil a chur chun cinn agus chun an daonra íDz agus grúpaí leochaileacha a chosaint;

(f)tuairisc ar an modh a úsáideadh agus na toimhdí a rinneadh ó na sonraí a úsáideadh le haghaidh réamh-mheastacháin ar éabhlóid cháilíocht an aeir lena n-áirítear, i gcás inar féidir, corrlach neamhchinnteachta na réamh-mheastachán agus na gcásanna íDzeachta chun an cás is fearr, na cásanna is dóchúla agus na cásanna is measa a chur san áireamh;

(g)na doiciméid chúlra agus an fhaisnéis a úsáidtear don mheasúnú.

9.Iarscríbhinn2 a ghabhann le pleananna cáilíochta aeir agus ٰdzá cáilíochta aeir Achoimre ar na bearta faisnéise poiblí agus ar na bearta comhairliúcháin a rinneadh de bhun Airteagal19(7), a dtorthaí agus míniú ar an gcaoi ar cuireadh na torthaí sin san áireamh sa phlean cáilíochta aeir deiridh ó sa ٰdzá cáilíochta aeir deiridh.

10.Iarscríbhinn3 a ghabhann le pleananna cáilíochta aeir ó le ٰdzá cáilíochta aeir: Meastóireacht ar bhearta (i gcás nuashonrú ar phlean cáilíochta aeir)

(a)𲹲úú ar amchlár na mbeart ón bplean cáilíochta aeir a bhí ann roimhe;

(b)meastachán ar thionchar na mbeart ón bplean cáilíochta aeir roimhe sin ar laghdú astaíochtaí agus ar thiúchain ٰܲá.

B.Liosta áscach de bhearta laghdaithe truaillithe aeir

1.Faisnéis a bhaineann le sádas chur chun feidhme na dTreoracha dá dtagraítear in Airteagal14(3), pointe(b), de Threoir (AE)2016/2284.

2.Faisnéis maidir le gach beart laghdaithe truaillithe aeir a breithníodh ar leibhéal áitiúil, réigiúnach ó náisiúnta lena chur chun feidhme i dtaca le baint amach cuspóirí cáilíochta aeir, amhail:

(a)laghdú ar astaíochtaí ó fhoinsí seasta ٰína áirithiú go néԴڲ trealamh rialaithe astaíochtaí a fheistiú ar fhoinsí seasta dócháin beaga agus meánmhéide a thruaillíonn (lena n-áirítear le haghaidh bithmhaise) ó go néԴڲ iad a ionadú, agus go gcuirfear feabhas ar éifeachtúlacht fuinnimh foirgneamh;

(b)laghdú ar astaíochtaí ó fheithiclí ٰí ghléasraí cumhachta astaíochtaí nialasacha agus trealamh rialaithe astaíochtaí a iarfheistiú orthu. Déanfar breithniú ar dhreasachtaí eacnamaíocha chun dlús a chur lena n-úsáid;

9.(c) soláthar ▌breoslaí, trealaimh dócháin chun astaíochtaí a laghdú agus feithiclí astaíochtaí nialasacha ag údaráis phoiblí, i gcomhréir leis an lámhleabhar maidir le soláthar poiblí glas, mar a shainmhínítear in Airteagal3(1), pointe (m), de Rialachán (AE)2019/631 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle(28);

(d)laghdú ar astaíochtaí ٰí ghlacadh feithiclí astaíochtaí nialasacha agus feithiclí astaíochtaí ísle le haghaidh iompar comhchoiteann agus iompar poiblí agus/ó feithiclí aá feistithe le réitigh dhigiteacha nua-aimseartha a dhéanann difear do laghdú astaíochtaí;

(e)bearta chun cáilíocht, éifeachtúlacht, inacmhainneacht agus nascacht an iompair chomhchoitinn agus an iompair phoiblí a fheabhsú;

(f)bearta a bhaineann le glacadh agus cur chun feidhme bonneagair breoslaí malartacha;

(g)bearta chun astaíochtaí iompair a theorannú ٰí phleanáil uirbeach agus bainistiú ٰáٲ, lena n-áirítear ar a laghad:

(i)praghsáil brú ٰáٲ, amhail dolú bóthair agus áillí d’úsáideoirí aá bunaithe ar mhíleáiste;

(ii)rogha na n-ábhar le haghaidh tógáil bóithre;

(iii)áillí páirceála ar thalamh poiblí ó dreasachtaí eacnamaíocha eile agus áillí difreáilte ar fheithiclí truaillithe agus ar fheithiclí astaíochtaí nialasacha;

(iv)scéimeanna maidir le srianta ar rochtain ar fheithiclí uirbeacha a bhunú, lena n-áirítear limistéir astaíochtaí ísle agus limistéir astaíochtaí nialasacha;

(v)comharsanachtaí ísealٰáٲ, ollbhloic agus comharsanachtaí aá saor ó ghluaisteáin a bhunú;

(vi)sráideanna aá saor ó ghluaisteáin a bhunú;

(vii)réitigh ‘an mhíle deiridh’ chun astaíochtaí nialasacha (sceite) a bhaint amach;

(viii)roinnt gluaisteán a chur chun cinn;

(ix)córais chliste iompair a chur chun feidhme;

(x)moil ilmhódacha a chruthú lena nascfar réitigh iompair inbhuanaithe éagsúla agus saoráidí páirceála;

(xi)rothaíocht agus siúl a dhreasú, mar shampla ٰí spás a leathnú do rothaithe agus do choisithe, tús áite a thabhairt don rothaíocht agus don siúl i bpleanáil bonneagair, líonra na mbealaí rothaíochta a leathnú;

(xii)pleanáil do dhlúthchathracha;

(h)bearta chun aistriú ó岹 i dtreo soghluaisteacht ghníomhach agus cineálacha iompair ar lú an truailliú a bhaineann leo a spreagadh (e.g. siúl, rothaíocht, iompar poiblí ó iarnród), lena n-áirítear:

(i)iompar poiblí a leictriú, an gréasán iompair phoiblí a neartú, costas iompair phoiblí do shaoránaigh a laghdú, agus rochtain agus úsáid a shimpliú, mar shampla ٰí áirithintí digiteacha idirnasctha agus ٰí fhaisnéis fíor-ama idirthurais;

(ii)idirmhódúlacht shocair a áirithiú don chomaitéireacht idir ceantair thuaithe agus uirbeacha, mar shampla idir iarnród agus rothaíocht, agus idir gluaisteáin agus iompar poiblí (scéimeanna páirceála agus taistil);

(iii)dreasachtaí fioscacha agus eacnamaíocha a atreorú i dtreo soghluaisteacht ghníomhach agus chomhroinnte, lena n-áirítear dreasachtaí don rothaíocht agus don turas siúil chun na hoibre;

(iv)scéimeanna traipisithe do na feithiclí is truaillithí;

(i)bearta chun aistriú a spreagadh i dtreo feithiclí astaíochtaí nialasacha agus innealra neamhbhóthair le haghaidh feidhmeanna príobháideacha agus tráchála araon;

(j)bearta chun a áirithiú go dtabharfar tús áite do bhreoslaí astaíochtaí ísle i bhfoinsí seasta beaga‑, meánmhéide agus móra agus i bhfoinsí soghluaiste;

(k)bearta chun an truailliú aeir ó fhoinsí tionsclaíocha a laghdú faoi Threoir2010/75/AE, agus ٰí úsáid a bhaint as ionstraimí eacnamaíocha amhail cánacha, muirir ó trádáil astaíochtaí agus, an tráth céanna, sainiúlachtaí FBManna á gcur san áireamh;

(l)astaíochtaí ó mhuiriompar agus ó aeriompar a laghdú ٰí úsáid a bhaint as breoslaí malartacha agus bonneagar breoslaí ionadúla a úsáid, chomh maith le dreasachtaí eacnamaíocha a úsáid chun dlús a chur lena nglacadh, agus ceanglais shonracha a bhunú maidir le longa agus báid aá i mbeart agus trácht calafoirt, agus dlús a chur le soláthar cumhachta agus leictriú long agus innealra oibre calafoirt ar tír ag an am céanna;

(m)bearta chun astaíochtaí ón talmhaíocht a laghdú;

(n)bearta chun sláinte leanaí ó sláinte grúpaí daonra íDze eile agus grúpaí leochaileacha eile a chosaint;

(o)bearta chun athruithe iompraíochta a spreagadh.

IARSCRÍBHINNIX

BEARTA ÉIGEANDÁLA A D’FHÉADFAÍ A CHUR SAN ÁIREAMH SNA PLEANANNA GNÍOMHAÍOCHTA GEARRTHÉARMACHA A CHEANGLAÍTEAR FAOI AIRTEAGAL20

Bearta aá le déanamh sa ghearrthéarma arb é is aidhm dóibh aghaidh a thabhairt ar na foinsí a chuireann leis an riosca go sárófaí an tairseach foláirimh, ag brath ar chúinsí áitiúla agus ar an ٰܲá aá i gceist, n:

(a)srian a chur ar chúrsaíocht feithiclí, go sonrach timpeall ar shuíomhanna ina gcruinníonn daonra íDz agus grúpaí leochaileacha;

(b)iompar poiblí a bhfuil áille íseal i gceist leis ó aá saor ó tháillí;

(c)oibríochtaí ag oibreacha foirgníochta a chur ar fionraí;

(d)glanadh sráideanna;

(e)socruithe solúbtha oibre;

IARSCRÍBHINNX

FAISNÉIS PHOIBLÍ

1.Cuirfidh na á an fhaisnéis seo a leanas ar a laghad ar fáil don phobal:

(a)sonraí aá cothrom le dáta in aghaidh na huaire i gcás gach pointe samplála dé-ocsaíde sulfair, dé-ocsaíde nítrigine, ábhair cháithnínigh (PM10 agus PM2,5), aonocsaíde carbóin agus óó. beidh feidhm aige sin maidir le faisnéis ó gach pointe samplála ina bhfuil faisnéis aá cothrom le dáta ar fáil, agus ar a laghad maidir le faisnéis ón líon íDzٲ ǾԳí samplála is gá faoi Iarscríbhinn III má á an modh tomhais dzí do shonraí cothrom le dáta (UTD), d’ainneoin go soláthraíonn na á an oiread faisnéise is féidir faoi UTD don phobal agus a modhanna tomhais a oiriúnú de réir a chéile chun na críche sin; I gcás ina bhfuil sí ar fáil, soláthrófar faisnéis aá cothrom le dáta mar thoradh ar ڳ𾱻󳾳á samhaltaithe freisin;

(b)tiúchain thomhaiste de gach ٰܲá i gcás inar féidir, comparáid idir na tiúchain sin agus na huastiúchain is déanaí aá molta ag EDS,agus, comparáid idir na tiúchain sin agus na huastiúchain is déanaí aá molta ag EDS, a chuirtear i láthair de réir na dtréimhsí dzí mar a leagtar síos in IarscríbhinnI;

(c)faisnéis maidir le áú/áܾٳ breathnaithe ar aon teorainnluach, ▌spriocluach óó, agus Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, lena n-áirítear ar a laghad an méid seo a leanas:

(i)suíomh ó limistéar an ٲáٳ,

(ii)an t-am a thosaigh an áú agus an fad a mhair sé,

(iii)an tiúchan thomhaiste i gcomparáid leis na caighdeáin infheidhme maidir le cáilíocht an aeir, ó an áscaire áԳٱ𲹲á i gcás sarú ar an oibleagáid maidir le laghdú áԳٱ𲹲á;

(d)faisnéis maidir le tionchair ar an tsláinte ▌, lena n-áirítear ar a laghad an méid seo a leanas:

(i)tionchar sláinte an truaillithe aeir ar an bpobal i gcoitinne, agus, a mhéid is féidir, gach ٰܲá a chumhdaítear leis an Treoir seo;

(ii)tionchair an truaillithe aeir ar an bpobal íDz agus ar ghrúpaí leochaileacha, agus, a mhéid is féidir, ar gach ٰܲá a chumhdaítear leis an Treoir seo;

(iii)tuairisc ar na siomptóim dhóchúla,

(iv)na réamhchúraimí a mholtar a dhéanamh, arna miondealú de réir réamhchúraimí aá le déanamh ag an bpobal i gcoitinne agus ag pobal íDz agus grúpaí leochaileacha;

(v)an áit ina bhfaighfear eolas breise;

(e)faisnéis maidir le tionchair ar fhásra;

(f)faisnéis maidir le gníomhaíochtaí coisctheacha chun truailliú agus teagmháil leis a laghdú: léiriú na bpríomhearnálacha foinseacha; DZٲí maidir le gníomhaíochtaí chun astaíochtaí a laghdú;

(g)faisnéis maidir le feachtais tomhais ó gníomhaíochtaí comhchosúla agus a dtorthaí i gcás ina ԻéԳٲ iad.

2.Áiritheoidh na á go gcuirfear faisnéis thráthúil ar fáil don phobal maidir le áܾٳ iarbhír ó tuartha ar thairseacha foláirimh, agus ar aon tairseach faisnéise. Áireofar leis na mionsonraí a sholáthraítear an fhaisnéis seo a leanas ar a laghad:

(a)faisnéis maidir le áú/áܾٳ a breathnaíodh:

(i)suíomh ó limistéar an ٲáٳ,

(ii)an cineál tairsí a sáraíodh (tairseach foláirimh ó tairseach faisnéise);

(iii)an t-am a thosaigh an áú agus an fad a mhair sé,

(iv)an tiúchan 1uair an chloig is airde agus, anuas air sin, an mheántiúchan 8n‑uair an chloig is airde i gcás óó;

(b)an réamhaisnéis maidir leis an tráthóna ó lá/laethanta dár gcionn:

(i)limistéar geografach na áܾٳ ionchasacha ar thairseach foláirimh ó ar thairseach faisnéise,

(ii)athruithe ionchasacha ar an truailliú (feabhas, cobhsú ómeath), mar aon leis na cúiseanna aá leis na hathruithe sin;

(c)faisnéis maidir leis an gcineál daonra lena mbaineann, na tionchair shláinte a d’fhéadfadh a bheith i gceist agus an t-iompar molta:

(i)faisnéis maidir leis na grúpaí den daonra aá i mbaol,

(ii)tuairisc ar na siomptóim dhóchúla,

(iii)na réamhchúraimí a mholtar don phobal lena mbaineann a dhéanamh,

(iv)an áit ina bhfaighfear eolas breise;

(d)faisnéis faoi phleananna gníomhaíochta gearrthéarmacha agus gníomhaíochtaí coisctheacha chun truailliú ó teagmháil leis a laghdú: léiriú na bpríomhearnálacha foinseacha; DZٲí maidir le gníomhaíocht chun astaíochtaí ó fhoinsí antrapaigineacha a laghdú;

(e)DZٲí maidir le gníomhaíocht chun teagmháil a laghdú;

(f)i gcás sáraithe tuartha, déanfaidh na á bearta lena áirithiú go gcuirfear na sonraí a bhaineann leis ar fáil a mhéid is féidir.

3.I gcás ina ԻéԳٲ áú ó i gcás ina bhfuil riosca ann go sárófar aon teorainnluach, ▌spriocluach óó, Ǿ𲹲áí maidir le laghdú áԳٱ𲹲á, tairseach foláirimh ó tairseach faisnéise, áٳǾ na á go gcuirfear an fhaisnéis dá dtagraítear san Iarscríbhinn seo faoi bhráid an phobail freisin.

IARSCRÍBHINN XI

CuidA

Treoir aisghairthe agus liosta de na leasuithe comhleanúnacha a rinneadh uirthi (dádtagraítear in Airteagal 31)

Treoir2009/107/CE ó Pharlaimint nahEorpa agus ón gComhairle (IOL23,26.1.2005, lch.3)

Rialachán(CE) Uimh.219/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 87, 31.3.2009, lch. 109)

pointe3.8 den Iarscríbhinn agus an pointe sin á

Treoir (AE) 2015/1480 ón gǾú (IOL226, 29.8.2015, lch.4)

Airteagail1 agus2 á

Treoir2008/50/CE ó Pharlaimint nahEorpa agus ón gComhairle (IOL152,11.6.2008, lch.1)

CuidB

Teorainneacha ama do thrasuí sa dlí náisiúnta (dá dtagraítear in Airteagal31)

Treoir

Teorainn ama don trasuí

2004/107/CE

15Feabhra2007

2008/50/CE

11Meitheamh2010

(AE)2015/1480

31Nollaig2016

_____________

IARSCRÍBHINNXII

TÁBLA COMHGHAOIL

An Treoir seo

Treoir2008/50/CE

Treoir2004/107/CE

Airteagal1

Airteagal2

Airteagal1

Airteagal1

Airteagal3

Airteagal32

Airteagal8

Airteagal4

Airteagal2

Airteagal2

Airteagal5

Airteagal3

Airteagal6

Airteagal4

Airteagal4(1)

Airteagal7

Airteagal5 agus Airteagal9(2)

IarscríbhinnII, RoinnB

Airteagal4(2),(3) agus(6)

IarscríbhinnII, RoinnII

Airteagal8

Airteagail6 agus9(1)

Airteagal4(1) go (5) ▌agus (10)

Airteagal9

Airteagail7 agus10

IarscríbhinnV, RoinnA, pointe1, foóta1

Airteagal4(7), (8) agus (11)

Airteagal10

Airteagal4(9)

Airteagal11

Airteagail8 agus11

Airteagal4(12) agus(13)

Airteagal12

Airteagal12, Airteagal17(1) agus(3) agus Airteagal18

Airteagal3(2)

Airteagal13

Airteagail13 agus15, Airteagal16(2) agus Airteagal17(1)

Airteagal3(1) agus(3)

Airteagal14

Airteagal14

Airteagal15

Airteagal19, an chéad fhomhír

Airteagal16

Airteagal20

Airteagal17

Airteagal21

Airteagal18

Airteagal22

Airteagal19

Airteagal17(2) agus Airteagal23

Airteagal3(3) agus Airteagal5(2)

Airteagal20

Airteagal24

Airteagal21

Airteagal25

Airteagal22

Airteagal26

Airteagal7

Airteagal23

Airteagal19, an dara mír, agus Airteagal27

IarscríbhinnIII, RoinnD

Airteagal5(1) agus (4)

Airteagal24

Airteagal28

Airteagal4(15)

Airteagal25

Airteagal26

Airteagal29

Airteagal6

Airteagal27

Airteagal28

Airteagal29

Airteagal30

Airteagal9

Airteagal30

Airteagal33

Airteagal10

Airteagal31

Airteagal31—

Airteagal32

Airteagal34

Airteagal11

Airteagal33

Airteagal35

Airteagal12

IarscríbhinnI

IarscríbhinnVII, IarscríbhinnXI, IarscríbhinnXII, IarscríbhinnXIII agus IarscríbhinnXIV

IarscríbhinnI

IarscríbhinnII

IarscríbhinnII, RoinnB

IarscríbhinnII, RoinnI

IarscríbhinnIII

IarcríbhinnV agus IarscríbhinnIX

IarscríbhinnIII, RoinnIV

IarscríbhinnIV

IarcríbhinnIII agus IarscríbhinnVIII

IarscríbhinnIII, RannaI,II agusIII

IarscríbhinnV

IarscríbhinnI

IarscríbhinnIV

IarscríbhinnVI

IarscríbhinnVI

IarscríbhinnV

IarscríbhinnVII

IarscríbhinníIV agusX

IarscríbhinnVIII

IarscríbhinnXV

IarscríbhinnIX

IarscríbhinnX

IarscríbhinnXVI

IarscríbhinnXI

IarscríbhinnXII

IarscríbhinnXVII

(1)* TÁ BAILCHRÍOCH DHLÍTHEANGEOLAÍOCH PHÁIRTEACH CURTHA AR AN TÉACS.
(2)IOC146, 27.4.2023, lch.46.
(3)IOC, C/2023/251, 26.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2023/251/oj.
(4) Seasamh ó Pharlaimint na hEorpa an 24 Aibreán 2024.
(5)Treoir2004/107/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15Nollaig2004 i ndáil le harsanaic, caidmiam, mearcair, nicil agus hidreacarbóin il-timthriallacha aramatacha san aer comhthimpeallach (IOL23, 26.1.2005, lch.3).
(6)Treoir2008/50/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an21Bealtaine2008 maidir le cáilíocht an aeir chomhthimpeallaigh agus aer níos glaine don Eoraip (IOL152,11.6.2008,lch.1).
(7)Rialachán(AE)2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 30Meitheamh2021 lena mbunaítear an creat chun aeráidneodracht a bhaint amach agus lena leasaítear Rialacháin(CE)Uimh.401/2009 agus (AE)2018/1999 (‘An Dlí Aeráide Eorpach’) (IOL243, 9.7.2021, lch.1).
(8)Cinneadh (AE)2022/591 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6Aibreán2022 maidir le Clár Ginearálta Gníomhaíochta Comhshaoil an Aontais go dtí 2030 (IOL114, 12.4.2022, lch.22).
(9)Cinneadh81/462/CEE ón gComhairle an 11Meitheamh1981 maidir le tabhairt i gcrích an Choinbhinsiúin maidir le truailliú aeir trasteorann fadraoin (IOL171, 27.6.1981, lch.11).
(10)Treoir (AE)2016/2284 ó Рharlaimint na hЕorpa agus ón gComhairle an 14Nollaig2016 maidir le hastaíochtaí náisiúnta ٰܲá áirithe san aer a laghdú, lena leasaítear Treoir2003/35/CE agus lena n-aisghairtear Treoir2001/81/CE (IOL344, 17.12.2016, lch.1).
(11)Rialachán (AE)2017/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17Bealtaine2017 maidir le mearcair, agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh.1102/2008 (IOL137, 24.5.2017, lch.1).
(12)Treoir2002/49/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25Meitheamh2002 maidir le torann timpeallachta a mheasúnú agus a bhainistiú (IOL189, 18.7.2002, lch.12.)
(13)Treoir2010/75/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24Samhain2010 maidir le hastaíochtaí tionsclaíocha (cosc agus rialú comhtháite ar thruailliú) (IOL334, 17.12.2010, lch.17).
(14)Breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 19Samhain2014, ClientEarth v An Sátrúnaí Comhshaoil, Bia agus Góthaí Tuaithe, C-404/13, ECLI:EU:C:2014:2382, mír49, agus breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 10Samhain2020, an Ǿú Eorpach v Poblacht na hIodáile, C-644/18, ECLI:EU:C:2020:895, mír154.
(15)Treoir2007/2/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14Márta2007 lena mbunaítear Bonneagar d’Fhaisnéis Spásúil sa Chomhphobal Eorpach (INSPIRE) (IOL108, 25.4.2007, lch.1).
(16)Breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 14Eanáir2021, LB agus Daoine Eile v College van burgemeester en wethouders van de gemeente Echt-Susteren, C-826/18, ECLI:EU:C:2021:7, míreanna58 agus59.
(17)Breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 25Iúil2008, Dieter Janecek v Freistaat Bayern, C-237/07, ECLI:EU:C:2008:447, mír42; breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais) an 19Samhain2014, ClientEarth v An Sátrúnaí Comhshaoil, Bia agus Góthaí Tuaithe, C-404/13, ECLI:EU:C:2014:2382, mír56; breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 26Meitheamh2019, Lies Craeynest agus Daoine eile v Brussels Hoofdstedelijk Gewest agus Brussels Instituut voor Milieubeheer, C-723/17, ECLI:EU:C:2019:533, mír56; agus breithiúnas ón gCúirt Bhreithiúnais an 19Nollaig2019, Deutsche Umwelthilfe eV v Freistaat Bayern, C-752/18, ECLI:EU:C:2019:1114, mír56.
(18)Rialachán (AE) Uimh.182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16Feabhra2011 lena leagtar síos na rialacha agus na prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag á ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gǾú (IOL55, 28.2.2011, lch.13).
(19)IOL123, 12.5.2016, lch.1.
(20)Treoir89/654/CEE ón gComhairle an 30Samhain1989 maidir leis na híoscheanglais sábháilteachta agus sláinte don láthair oibre (an chéad Threoir leithleach de réir bhrí Airteagal16(1) de Threoir89/391/CEE) (IOL393, 30.12.1989, lch.1).
(21)Rialachán (CE) Uimh.1059/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26Bealtaine2003 maidir le haicmiú coiteann ar aonaid chríochacha le haghaidh staitisticí (NUTS) a bhunú (IOL154, 21.6.2003, lch.1).
(22)Treoir2003/35/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26Bealtaine2003 lena bhforáiltear do rannpháirtíocht an phobail i leith pleananna agus cláir áirithe a bhaineann leis an gcomhshaol a tharraingt suas agus lena leasaítear, maidir le rannpháirtíocht phoiblí agus rochtain ar cheartas, Treoir85/337/CEE ón gComhairle agus Treoir96/61/CE ón gComhairle (IOL156, 25.6.2003, lch.17).
(23)Treoir (AE)2019/1024 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20Meitheamh2019 maidir le sonraí oscailte, agus maidir le faisnéis ón earnáil phoiblí a athúsáid (IOL172, 26.6.2019, lch.56).
(24)Treoir2008/99/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 19Samhain2008 maidir le cosaint an chomhshaoil ٰíd an dlí coiriúil (IOL328, 6.12.2008, lch.28).
(25)Rialachán (CE) Uimh.1737/2006 ón gǾú an 7Samhain2006 lena leagtar síos rialacha mionsonraithe le haghaidh chur chun feidhme Rialachán (CE) Uimh.2152/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le faireachán ar fhoraoiseacha agus idirghníomhú comhshaoil sa Chomhphobal (IOL334, 30.11.2006, lch.1).
(26)Socrófar an tairseach ag4,3,10,3 agus 5μg/m3 le haghaidh PM10, PM2,5, O3, NO2 agus SO2, faoi seach agus 0,5mg/m3 le haghaidh CO. Is léiriú iad na luachanna sin ar staid an eolais agus tabharfar cothrom le dáta iad go tráthrialta gach 5bliana ar a laghad, chun forbairtí úrscothacha a léiriú.
(27)Rialachán (CE) Uimh.765/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9Iúil2008 lena leagtar amach na ceanglais maidir le creidiúnú agus maidir le faireachas margaidh a bhaineann le áirgí a mhargú, agus lena n-aisghairtear Rialachán (CEE) Uimh.339/93 (IOL218, 13.8.2008, lch.30).
(28)Rialachán (AE) 2019/631 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17Aibreán2019 lena socraítear na caighdeáin feidhmíochta maidir le hastaíochtaí CO2 do ghluaisteáin nua paisinéirí agus d’fheithiclí tráchála éadroma nua agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh.443/2009 agus Rialachán (AE) Uimh.510/2011 (IOL111, 25.4.2019, lch.13).

An nuashonrú is déanaí: 3 Bealtaine 2024Fógra dlíthiúil-Beartas príobháideachais