Program PEACE PLUS dla Irlandii P贸艂nocnej
Celem unijnego programu PEACE PLUS jest wspieranie pokoju i听pojednania oraz promowanie spo艂ecznej, gospodarczej i regionalnej stabilno艣ci i wsp贸艂pracy w听Irlandii P贸艂nocnej i听Regionie Granicznym Irlandii.
Podstawa prawna
Podstaw膮 prawn膮 pi膮tego programu PEACE (PEACE PLUS) na okres programowania 2021鈥�2027 jest rozporz膮dzenie (UE) 2021/1059 z听24 czerwca 2021听r. i听rozporz膮dzenie (UE)听2021/1060 z听24 czerwca 2021听r.
Kontekst
Unijne wsparcie finansowe procesu pokojowego w听Irlandii P贸艂nocnej udzielane jest od 1989听r., zar贸wno za po艣rednictwem polityki regionalnej UE, jak i听wk艂ad贸w UE do Mi臋dzynarodowego Funduszu na rzecz Irlandii (IFI).
W 1995 r. zatwierdzono pierwszy program PEACE (1995鈥�1999). W听1999听r. Rada Europejska zadecydowa艂a, 偶e specjalny program powinien by膰 kontynuowany do 2004听r. pod nazw膮 PEACE听II. Nast臋pnie program zosta艂 przed艂u偶ony do 2006听r. Po tych dw贸ch programach nast膮pi艂 program PEACE III, obejmuj膮cy okres programowania 2007鈥�2013, i PEACE IV, obejmuj膮cy okres programowania 2014鈥�2020.
W referendum, kt贸re odby艂o si臋 23 czerwca 2016 r., wi臋kszo艣膰 g艂osuj膮cych (51,9听%) opowiedzia艂a si臋 za wyst膮pieniem Zjednoczonego Kr贸lestwa z Unii Europejskiej. Zjednoczone Kr贸lestwo opu艣ci艂o UE 31 stycznia 2020听r. Irlandia P贸艂nocna w听du偶ej mierze korzysta ze 艣rodk贸w UE, a听wyst膮pienie Zjednoczonego Kr贸lestwa wzbudzi艂o obawy w听perspektywie d艂ugoterminowej w听odniesieniu do szeregu sektor贸w w听Irlandii P贸艂nocnej, a听tak偶e procesu pokojowego i听wsp贸艂pracy transgranicznej po 2020听r. (Irlandia P贸艂nocna to jedyny region Zjednoczonego Kr贸lestwa, kt贸ry ma granic臋 l膮dow膮 z听innym pa艅stwem cz艂onkowskim: w praktyce na wyspie Irlandii znajduje si臋 obecnie zewn臋trzna granica UE).
Podczas negocjacji w sprawie warunk贸w wyst膮pienia Zjednoczonego Kr贸lestwa z UE du偶膮 uwag臋 po艣wi臋cono programom PEACE IV i INTERREG VA. Zobowi膮zanie do zapewnienia ich kontynuacji do czasu ich zamkni臋cia w 2023 r. zosta艂o w艂膮czone do umowy o wyst膮pieniu mi臋dzy Zjednoczonym Kr贸lestwem a UE. W tym kontek艣cie 25 marca 2019 r. przyj臋to rozporz膮dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/491, aby umo偶liwi膰 kontynuacj臋 program贸w wsp贸艂pracy terytorialnej PEACE IV (Irlandia 鈥� Zjednoczone Kr贸lestwo) i Zjednoczone Kr贸lestwo 鈥� Irlandia (Irlandia 鈥� Irlandia P贸艂nocna 鈥� Szkocja).
Cele i听priorytety
Program PEACE PLUS to nowy transgraniczny program UE maj膮cy na celu wzmocnienie pokoju, pojednania i wsp贸艂pracy transgranicznej mi臋dzy Irlandi膮 a Irlandi膮 P贸艂nocn膮. 艁膮czy on poprzednie komponenty finansowania INTERREG i PEACE w nowy program na okres programowania 2021鈥�2027.
Program PEACE PLUS jest ukierunkowany na inwestycje w sze艣ciu kluczowych obszarach tematycznych:
- budowanie pokojowych i dobrze prosperuj膮cych spo艂eczno艣ci,
- rewitalizacja i transformacja gospodarcza,
- wzmocnienie pozycji m艂odych ludzi i inwestowanie w nich,
- zdrowe i integracyjne spo艂eczno艣ci,
- wspieranie zr贸wnowa偶onej i lepiej po艂膮czonej przysz艂o艣ci,
- budowanie i ugruntowywanie partnerstwa i wsp贸艂pracy.
W ramach ka偶dego obszaru tematycznego istnieje kilka obszar贸w inwestycyjnych, kt贸re s膮 bardziej ukierunkowane lub skierowane do konkretnych organizacji, takie jak w艂adze lokalne lub grupy spo艂eczne. 艁膮cznie istniej膮 22 obszary inwestycji.
Finansowanie
W latach 1995鈥�2020 uruchomiono cztery programy PEACE, w听ramach kt贸rych wk艂ad finansowy wyni贸s艂 1,6听mld EUR. Podczas gdy PEACE I听(1995鈥�1999) i听PEACE听II (2000鈥�2006) otrzymywa艂y finansowanie ze wszystkich funduszy strukturalnych, PEACE听III i PEACE IV (2007鈥�2013 i 2014鈥�2020) by艂y finansowane wy艂膮cznie z听Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).
W latach 2021鈥�2027 UE sfinansuje program PEACE PLUS na kwot臋 235 mln EUR ze 艣rodk贸w przydzielonych z EFRR na Europejsk膮 wsp贸艂prac臋 terytorialn膮. Wraz z wk艂adem finansowym Zjednoczonego Kr贸lestwa i dodatkowym krajowym wsp贸艂finansowaniem z Irlandii i Irlandii P贸艂nocnej program PEACE PLUS zapewni inwestycje o 艂膮cznej warto艣ci 1,1 mld EUR.
窜补谤锄膮诲锄补苍颈别
Obszary zakwalifikowane do pomocy w听ramach programu PEACE PLUS to Irlandia P贸艂nocna i听Region Graniczny Irlandii (obejmuj膮cy hrabstwa Louth, Monaghan, Cavan, Leitrim, Sligo i听Donegal).
PEACE PLUS jest zarz膮dzany w听spos贸b zintegrowany, a wk艂ad Zjednoczonego Kr贸lestwa jest w艂膮czony do programu jako zewn臋trzne dochody przeznaczone na okre艣lony cel. Specjalny Organ ds. Program贸w UE jest instytucj膮 zarz膮dzaj膮c膮 programem PEACE PLUS. Jest to jeden z sze艣ciu organ贸w transgranicznych powo艂anych na mocy porozumienia wielkopi膮tkowego.
翱蝉颈膮驳苍颈臋肠颈补
Programy PEACE stworzy艂y mo偶liwo艣ci w听zakresie uczestnictwa i听dialogu oraz umo偶liwi艂y przybli偶enie obywatelom procesu decyzyjnego i听odpowiedzialno艣ci za rozw贸j wsp贸lnot (dzi臋ki zastosowaniu podej艣cia oddolnego). W听ramach tych program贸w sfinansowano szerok膮 gam臋 projekt贸w, a听w艣r贸d nich projekty w听zakresie wsparcia dla ofiar i听os贸b ocala艂ych, projekty dotycz膮ce m艂odych ludzi, ma艂ych i 艣rednich przedsi臋biorstw, projekty infrastrukturalne i听projekty rewitalizacji obszar贸w miejskich oraz projekty, dzi臋ki kt贸rym udziela si臋 wsparcia imigrantom i听zwraca uwag臋 na warto艣膰 r贸偶norodno艣ci etnicznej spo艂ecze艅stwa jako ca艂o艣ci.
Co istotne, programy te s膮 obecnie postrzegane jako przyk艂ady polityki budowania pokoju, kt贸ra powinna by膰 rozpowszechniania w听ca艂ej Europie i w听innych rejonach.
Rola Parlamentu Europejskiego
Parlament zawsze popiera艂 finansowy wk艂ad UE w听program PEACE. W zwi膮zku z听wynikiem referendum w听Zjednoczonym Kr贸lestwie Parlament, w听swojej rezolucji z听5听kwietnia 2017听r., wyrazi艂 zaniepokojenie konsekwencjami wyst膮pienia Zjednoczonego Kr贸lestwa z听UE i听podkre艣li艂 konieczno艣膰 zabezpieczenia pokoju w Irlandii P贸艂nocnej i听Irlandii.
W rezolucji z听11听wrze艣nia 2018听r. w听sprawie wp艂ywu polityki sp贸jno艣ci UE na Irlandi臋 P贸艂nocn膮 Parlament zwr贸ci艂 uwag臋 na propozycj臋 Komisji, aby kontynuowa膰 programy PEACE i听Interreg, jak r贸wnie偶 na dokument z听kwietnia 2018听r. przedstawiaj膮cy stanowisko Zjednoczonego Kr贸lestwa w听sprawie przysz艂o艣ci polityki sp贸jno艣ci, w听kt贸rym Zjednoczone Kr贸lestwo wyrazi艂o gotowo艣膰 do zbadania potencjalnego nast臋pcy PEACE听IV z听w艂adzami Irlandii P贸艂nocnej, rz膮dem Irlandii i z听UE. Parlament uzna艂, 偶e nale偶y kontynuowa膰 wsparcie UE na rzecz wsp贸艂pracy terytorialnej, zw艂aszcza w odniesieniu do projekt贸w transgranicznych i dotycz膮cych kontakt贸w mi臋dzy spo艂eczno艣ciami, z uwagi na osi膮gni臋cia specjalnych unijnych program贸w sp贸jno艣ci na rzecz Irlandii P贸艂nocnej, a mianowicie program贸w PEACE i Interreg, kt贸re s膮 szczeg贸lnie istotne dla stabilno艣ci regionu.
Jako wsp贸艂prawodawca w听zakresie pakietu dotycz膮cego polityki sp贸jno艣ci (w听tym kontek艣cie w听ramach rozporz膮dzenia w听sprawie wsp贸lnych przepis贸w oraz rozporz膮dzenia w听sprawie przepis贸w szczeg贸艂owych dotycz膮cych wsparcia z听Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w听ramach celu 鈥濫uropejska wsp贸艂praca terytorialna鈥�) Parlament zdecydowanie popar艂 kontynuacj臋 programu PEACE w听okresie 2021鈥�2027.
听
Kelly Schwarz