Od 2014听r. stosunki mi臋dzy UE a听Rosj膮 s膮 napi臋te z powodu bezprawnej aneksji Krymu, wspierania przez Rosj臋 ugrupowa艅 separatystycznych na wschodzie Ukrainy, polityki destabilizacji kraj贸w o艣ciennych, kampanii maj膮cych na celu dezinformacj臋 i ingerencj臋 oraz wewn臋trznych narusze艅 praw cz艂owieka. Po tym, jak 24 lutego 2022听r. Rosja rozpocz臋艂a niczym niesprowokowan膮, nieuzasadnion膮 i bezprawn膮 wojn臋 napastnicz膮 przeciwko Ukrainie, zawieszono pozosta艂膮 wsp贸艂prac臋 polityczn膮, kulturaln膮 i naukow膮.
Podstawa prawna
- Tytu艂 V : 鈥瀌zia艂ania zewn臋trzne鈥�
- Artyku艂y听206鈥�207 (handel) i听216鈥�219 (umowy mi臋dzynarodowe) .
- Umowy o听partnerstwie i听wsp贸艂pracy (stosunki dwustronne).
Stosunki UE-Rosja
Do czasu protest贸w na ukrai艅skim Majdanie w listopadzie 2013听r. UE i听Rosja rozwija艂y strategiczne partnerstwo (zainicjowana w 2010听r. umowa o partnerstwie na rzecz modernizacji) i negocjowa艂y now膮 umow臋, aby pog艂臋bi膰 wsp贸艂prac臋 nawi膮zan膮 w 2008听r. Obejmowa艂o to m.in.听handel, gospodark臋, energi臋, zmian臋 klimatu, badania naukowe, edukacj臋, kultur臋 i bezpiecze艅stwo, w听tym walk臋 z听terroryzmem, zapobieganie rozprzestrzenianiu broni j膮drowej oraz rozwi膮zywanie konflikt贸w na Bliskim Wschodzie. UE by艂a zagorza艂ym zwolennikiem przyst膮pienia Rosji do 艢wiatowej Organizacji Handlu (WTO), co nast膮pi艂o w听2012听r. Bezprawna aneksja Krymu przez Rosj臋 w听marcu 2014听r., dowody potwierdzaj膮ce, 偶e Rosja wspiera艂a separatyst贸w na wschodzie Ukrainy, oraz pr贸by uniemo偶liwienia dost臋pu do Morza Azowskiego doprowadzi艂y do gruntownej rewizji polityki UE wobec Rosji.
Od marca 2014听r. UE stopniowo nak艂ada艂a na Rosj臋 艣rodki ograniczaj膮ce, podobnie jak Stany Zjednoczone, Kanada, Australia i inne pa艅stwa zachodnie. Najpierw sankcje UE na艂o偶one na Rosj臋 w 2014听r. obejmowa艂y indywidualne 艣rodki ograniczaj膮ce, np. zamro偶enie aktyw贸w cz艂onk贸w rosyjskiej elity, ukrai艅skich separatyst贸w i powi膮zanych z nimi organizacji oraz zakaz wydawania im wiz, jak r贸wnie偶 sankcje dyplomatyczne, kt贸re poci膮gn臋艂y za sob膮 formalne zawieszenie szczyt贸w UE-Rosja i negocjacji w sprawie nowej umowy o wsp贸艂pracy tego kraju z UE, a tak偶e zawieszenie cz艂onkostwa Rosji w grupie G8. P贸藕niej wprowadzono szersze sankcje gospodarcze, np. pierwsze ograniczenia w handlu z Krymem i sankcje sektorowe dotycz膮ce handlu broni膮, wsp贸艂pracy w dziedzinie energii i finans贸w z Rosj膮. W odpowiedzi w sierpniu 2014听r. Rosja przyj臋艂a sankcje odwetowe i zakaza艂a wielu unijnych produkt贸w rolno-spo偶ywczych (stanowi膮cych 43听% ca艂kowitego eksportu produkt贸w rolno-spo偶ywczych z UE do Rosji i 4,2听% ca艂kowitego 艣wiatowego eksportu produkt贸w rolno-spo偶ywczych z UE w 2013听r.). Pomimo sankcji i sankcji odwetowych Unia pozostawa艂a g艂贸wnym partnerem handlowym Rosji, kt贸ra z kolei by艂a do 2021听r. pi膮tym co do wielko艣ci partnerem handlowym UE.
Ponadto Unia ponownie oceni艂a swoje stosunki z Rosj膮 w globalnej strategii bezpiecze艅stwa z 2016听r., okre艣laj膮c je jako 鈥瀔luczowe wyzwanie strategiczne鈥�. W marcu 2016听r. Rada okre艣li艂a pi臋膰 zasad przewodnich, kt贸re maj膮 obowi膮zywa膰 w stosunkach UE z Rosj膮: (1)听wdro偶enie porozumie艅 mi艅skich dotycz膮cych konfliktu na wschodzie Ukrainy jako g艂贸wny warunek jakiejkolwiek istotnej zmiany stanowiska UE wobec Rosji; (2)听wzmocnienie stosunk贸w z听partnerami wschodnimi UE oraz innymi s膮siadami, w听tym Azj膮 艢rodkow膮; (3)听wzmocnienie odporno艣ci UE (np. bezpiecze艅stwo energetyczne, zagro偶enia hybrydowe lub komunikacja strategiczna); (4)听mo偶liwo艣膰 wybi贸rczej wsp贸艂pracy z听Rosj膮 w听kwestiach wchodz膮cych w zakres zainteresowa艅 UE; (5)听potrzeba nawi膮zywania kontakt贸w mi臋dzyludzkich i wspierania spo艂ecze艅stwa obywatelskiego w听Rosji.
Od rozpocz臋cia przez Federacj臋 Rosyjsk膮 24听lutego 2022听r. bezprawnej, niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej napa艣ci zbrojnej na Ukrain臋 uznaje si臋 Rosj臋 za agresora wobec Ukrainy. W zwi膮zku z tym Unia zrewidowa艂a swoj膮 strategi臋 wobec tego kraju.
W marcu 2022听r. UE przyj臋艂a , uznaj膮c, 偶e Rosja stanowi 鈥瀌la bezpiecze艅stwa europejskiego d艂ugoterminowe i bezpo艣rednie zagro偶enie鈥�. Oznacza to istotn膮 zmian臋 w stosunkach UE-Rosja od 2016听r. Podej艣cie to potwierdzi艂a przyj臋ta w czerwcu 2022听r. Koncepcja strategiczna NATO, w kt贸rej stwierdzono, 偶e 鈥濬ederacja Rosyjska stanowi najwi臋ksze i bezpo艣rednie zagro偶enie dla bezpiecze艅stwa sojusznik贸w oraz dla pokoju i stabilno艣ci w strefie euroatlantyckiej鈥�.
W zwi膮zku z tym od 2022听r. podstaw膮 podej艣cia UE wobec Rosji s膮 nast臋puj膮ce zasady:听(1)听nale偶y izolowa膰 Rosj臋 na arenie mi臋dzynarodowej i nak艂ada膰 na ni膮 sankcje, aby uniemo偶liwi膰 jej prowadzenie wojny; (2)听spo艂eczno艣膰 mi臋dzynarodowa musi zapewni膰 rozliczalno艣膰 i poci膮gn膮膰 Rosj臋, indywidualnych sprawc贸w i wsp贸艂sprawc贸w do odpowiedzialno艣ci za naruszenia prawa mi臋dzynarodowego i zbrodnie wojenne pope艂nione w Ukrainie; (3)听nale偶y wspiera膰 kraje s膮siaduj膮ce z UE, w tym za po艣rednictwem polityki rozszerzenia Unii, oraz pomaga膰 partnerom na ca艂ym 艣wiecie w radzeniu sobie ze skutkami rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie; (4)听nale偶y wspiera膰 艣cis艂膮 wsp贸艂prac臋 z NATO i partnerami na ca艂ym 艣wiecie, aby broni膰 porz膮dku mi臋dzynarodowego opartego na zasadach; (5)听nale偶y zwi臋kszy膰 odporno艣膰 UE, w szczeg贸lno艣ci w dziedzinie bezpiecze艅stwa energetycznego i infrastruktury krytycznej, oraz przeciwdzia艂a膰 zagro偶eniom cyberbezpiecze艅stwa i zagro偶eniom hybrydowym ze strony Rosji, manipulacjom informacjami i ingerencjom w informacje; (6)听nale偶y wspiera膰 spo艂ecze艅stwo obywatelskie, obro艅c贸w praw cz艂owieka i niezale偶ne media w Rosji i poza ni膮, a jednocze艣nie przeciwdzia艂a膰 zagro偶eniom dla bezpiecze艅stwa i porz膮dku publicznego w UE.
Unia zdecydowanie i w najostrzejszych s艂owach pot臋pi艂a bezprawn膮, niczym niesprowokowan膮 i nieuzasadnion膮 wojn臋 napastnicz膮 Rosji przeciw Ukrainie, a tak偶e ataki na ludno艣膰 i infrastruktur臋 cywiln膮. Wezwa艂a r贸wnie偶 do natychmiastowego i bezwarunkowego wycofania wszystkich rosyjskich oddzia艂贸w z ca艂ego terytorium Ukrainy w granicach uznanych przez spo艂eczno艣膰 mi臋dzynarodow膮. Unia podkre艣li艂a, 偶e ta wojna napastnicza stanowi jawne i ra偶膮ce pogwa艂cenie Karty Narod贸w Zjednoczonych i podstawowych zasad prawa mi臋dzynarodowego oraz 偶e Federacja Rosyjska ponosi za ni膮 pe艂n膮 odpowiedzialno艣膰. Przewodnicz膮cy Rady Europejskiej Charles Michel zwr贸ci艂 r贸wnie偶 uwag臋 na jej wp艂yw na porz膮dek 艣wiatowy, oznajmiaj膮c 1 marca 2022听r.: 鈥濩elem ataku jest nie tylko Ukraina. S膮 nim tak偶e prawo mi臋dzynarodowe, mi臋dzynarodowy 艂ad oparty na zasadach, demokracja i ludzka godno艣膰. To terroryzm geopolityczny w czystej postaci鈥�. Ponadto przyw贸dcy unijni podkre艣lili, 偶e Rosja, Bia艂oru艣 i wszystkie osoby odpowiedzialne za zbrodnie wojenne i inne najpowa偶niejsze zbrodnie zostan膮 poci膮gni臋te do odpowiedzialno艣ci za swoje dzia艂ania, zgodnie z prawem mi臋dzynarodowym. UE pot臋pi艂a te偶 wykorzystywanie przez Rosj臋 偶ywno艣ci jako broni w wojnie przeciwko Ukrainie, co wywo艂a艂o 艣wiatowy kryzys bezpiecze艅stwa 偶ywno艣ciowego. Unia uzna艂a r贸wnie偶 fikcyjne referenda zorganizowane przez Rosj臋 we wrze艣niu 2022听r. na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy za nielegalne i niezgodne z prawem i zdecydowanie odrzuci艂a t臋 pr贸b臋 legitymizacji lub normalizacji nielegalnej kontroli wojskowej i aneksji cz臋艣ci terytori贸w Ukrainy przez Rosj臋.
W reakcji na rosyjsk膮 inwazj臋 pa艅stwa cz艂onkowskie UE szybko przyj臋艂y wyj膮tkowo surowe sankcje w 艣cis艂ej wsp贸艂pracy ze Stanami Zjednoczonymi, Zjednoczonym Kr贸lestwem, Kanad膮, Australi膮 i Japoni膮. Od 24听lutego 2022听r. UE znacznie rozszerzy艂a sankcje sektorowe, przyj臋艂a (do kwietnia 2024听r.) i doda艂a szereg os贸b i podmiot贸w do listy sankcyjnej, aby zwi臋kszy膰 presj臋 na Rosj臋 i sk艂oni膰 j膮 do zako艅czenia wojny. 艢rodki ograniczaj膮ce maj膮 os艂abi膰 podstawy gospodarcze Rosji, pozbawi膰 j膮 istotnych technologii i rynk贸w oraz znacznie ograniczy膰 jej zdolno艣膰 do prowadzenia wojny. Trwaj膮 negocjacje w sprawie 14 pakietu sankcji.
Dzi臋ki szybkiemu przyj臋ciu kolejnych 13 pakiet贸w , okre艣lanemu jako 鈥瀝ewolucja sankcyjna鈥�, powsta艂 bezprecedensowy zestaw 艣rodk贸w wymierzonych w kluczowe sektory rosyjskiej gospodarki i elity polityczne tego kraju. W ka偶dym pakiecie stopniowo zmieniano i rozszerzano zakres sankcji nak艂adanych od 2014听r. Dodano na przyk艂ad nowy system zakazuj膮cy przywozu do UE towar贸w pochodz膮cych z nielegalnie zaanektowanych terytori贸w obwodu donieckiego, 艂uga艅skiego, cherso艅skiego i zaporoskiego. Pakiety sankcji maj膮 by膰 dotkliwe i mie膰 powa偶ne skutki w sektorach finansowym, energetycznym, transportowym i przestrzeni powietrznej, technologicznym, konsultingowym, nadawczym, metalowym, a tak偶e w sektorze towar贸w luksusowych i innych. Ograniczenia wywozowe i przywozowe obejmuj膮 .
Opr贸cz sankcji indywidualnych i gospodarczych wprowadzono te偶 szereg sankcji dyplomatycznych, w艂膮cznie z zawieszeniem u艂atwie艅 wizowych mi臋dzy UE a Rosj膮. Wraz z innymi cz艂onkami WTO Unia uzgodni艂a, 偶e nale偶y zrezygnowa膰 ze stosowania zasady najwi臋kszego uprzywilejowania do rosyjskich produkt贸w i us艂ug na rynkach UE.
Wed艂ug stanu na koniec kwietnia 2024听r. sankcje na艂o偶ono na ponad 2100 os贸b i podmiot贸w, w tym m.in. na prezydenta Federacji Rosyjskiej W艂adimira Putina, rosyjskiego ministra spraw zagranicznych Siergieja 艁awrowa, 351 cz艂onk贸w Dumy Pa艅stwowej, kt贸rzy zatwierdzili uznanie tymczasowo okupowanych terytori贸w obwod贸w donieckiego i 艂uga艅skiego, wysokich rang膮 urz臋dnik贸w i personel wojskowy, dezinformator贸w, osoby odpowiedzialne za ataki rakietowe na ludno艣膰 cywiln膮, krytyczn膮 infrastruktur臋 cywiln膮 oraz porwania i nielegalne adopcje dzieci ukrai艅skich. Na li艣cie sankcyjnej znalaz艂o si臋 kilku wysokich rang膮 cz艂onk贸w organizacji najemnik贸w nazywanej grup膮 Wagnera. W czerwcu 2023听r. Rada za skazanie rosyjskiego polityka opozycji, dzia艂acza na rzecz demokracji i krytyka Kremla W艂adimira Kara-Murzy na kar臋 25 lat pozbawienia wolno艣ci na podstawie fa艂szywych i motywowanych politycznie zarzut贸w. Niedawno do listy sankcyjnej dodano r贸wnie偶 rosyjskich urz臋dnik贸w s艂u偶by wi臋ziennej i wymiaru sprawiedliwo艣ci uwik艂anych w 艣mier膰 Aleksieja Nawalnego.
Unia nie tylko rozszerzy艂a zakres sankcji, ale te偶 nasili艂a walk臋 z ich obchodzeniem przez Rosj臋. Aby unikn膮膰 sytuacji, w kt贸rej eksport przez pa艅stwa trzecie os艂abia skuteczno艣膰 sankcji unijnych, UE wprowadzi艂a nowe 艣rodki zapobiegaj膮ce obchodzeniu zakaz贸w wywozu okre艣lonych towar贸w i technologii, zw艂aszcza produkt贸w podw贸jnego zastosowania, kluczowych komponent贸w i zaawansowanych technologii.
Ponadto naruszenia 艣rodk贸w ograniczaj膮cych dodano te偶 do wykazu europrzest臋pstw, a 9听czerwca 2023听r. Rada uzgodni艂a, 偶e nale偶y uznawa膰 naruszenia sankcji UE za przest臋pstwa i wprowadzi膰 za nie kary oraz u艂atwi膰 prowadzenie w ca艂ej Unii dochodze艅 przeciwko naruszeniom sankcji, ich 艣ciganie i karanie.
We wrze艣niu 2022听r. pa艅stwa cz艂onkowskie UE ca艂kowicie umow臋 o u艂atwieniach wizowych mi臋dzy UE a Rosj膮 z 2007听r., Komisja przyj臋艂a s艂u偶膮ce dopilnowaniu, aby zawieszenie to nie mia艂o negatywnego wp艂ywu na osoby potrzebuj膮ce ochrony i osoby podr贸偶uj膮ce do UE w podstawowych celach, np. dziennikarzy, dysydent贸w i przedstawicieli spo艂ecze艅stwa obywatelskiego.
W ramach dzia艂a艅 odwetowych wobec UE i innych sankcji mi臋dzynarodowych na艂o偶onych na Rosj臋 po inwazji na Ukrain臋 w lutym 2022听r. rz膮d rosyjski opublikowa艂 wykaz 鈥瀗ieprzyjaznych鈥� kraj贸w obcych obejmuj膮cy pa艅stwa cz艂onkowskie UE, Zjednoczone Kr贸lestwo, USA i inne pa艅stwa stosuj膮ce sankcje wobec Rosji. Obywatele tych kraj贸w podlegaj膮 coraz bardziej skomplikowanemu systemowi sankcji odwetowych, kt贸re rzutuj膮 na umowy handlowe i transakcje finansowe powi膮zane z Rosj膮. 31听marca 2022听r. w艂adze rosyjskie postanowi艂y te偶 rozszerzy膰 鈥瀕ist臋 os贸b niepo偶膮danych鈥� o 鈥瀕ider贸w UE najwy偶szego szczebla, kilku komisarzy europejskich i szef贸w organ贸w wojskowych UE, a tak偶e zdecydowan膮 wi臋kszo艣膰 pos艂贸w do Parlamentu Europejskiego鈥� oraz odm贸wi膰 im prawa wjazdu na terytorium Rosji. W przeciwie艅stwie do unijnego zakazu podr贸偶y listy tej oficjalnie nie opublikowano, co wyklucza jak膮kolwiek mo偶liwo艣膰 odwo艂ania. Ponadto rosyjska czarna lista obejmuje urz臋dnik贸w wysokiego szczebla rz膮d贸w niekt贸rych pa艅stw cz艂onkowskich UE i pos艂贸w do parlament贸w krajowych, a tak偶e osoby publiczne i przedstawicieli medi贸w.
Bior膮c pod uwag臋, 偶e niczym niesprowokowana i nieuzasadniona inwazja Rosji na Ukrain臋 stanowi ra偶膮ce naruszenie prawa mi臋dzynarodowego i zasad Karty Narod贸w Zjednoczonych, UE wspiera wysi艂ki ukrai艅skie i mi臋dzynarodowe, aby zapewni膰 rozliczenie zbrodni wojennych i innych powa偶nych przest臋pstw, w tym zbrodni agresji, a tak偶e wyrz膮dzonych ogromnych szk贸d. Komisja Europejska nadal wspiera prace Mi臋dzynarodowego Trybuna艂u Karnego, a jednocze艣nie wyrazi艂a gotowo艣膰 do wsp贸艂pracy ze spo艂eczno艣ci膮 mi臋dzynarodow膮, aby powo艂a膰 specjalny trybuna艂 mi臋dzynarodowy ad hoc prowadz膮cy dochodzenia i 艣cigaj膮cy zbrodnie, kt贸rych dopu艣cili si臋 przyw贸dcy polityczni i wojskowi Federacji Rosyjskiej i jej sojusznik贸w, w szczeg贸lno艣ci Bia艂orusi, podczas napa艣ci na Ukrain臋. W maju 2023听r. Eurojust uzyska艂 nowe uprawnienia do przechowywania, analizowania i gromadzenia dowod贸w, aby u艂atwi膰 dalsze dochodzenia w sprawie zbrodni wojennych, zbrodni ludob贸jstwa i zbrodni przeciwko ludzko艣ci pope艂nionych na terytorium Ukrainy. W lipcu 2023听r. w agencji utworzono Mi臋dzynarodowe Centrum 艢cigania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie (ICPA), z udzia艂em cz艂onk贸w unijnego wsp贸lnego zespo艂u dochodzeniowo-艣ledczego.
Komisja Europejska bada r贸wnie偶 w porozumieniu z partnerami mi臋dzynarodowymi, jak mo偶na by wykorzysta膰 zamro偶one rosyjskie aktywa do odbudowy i rekonstrukcji Ukrainy, zgodnie z prawem unijnym i mi臋dzynarodowym. Od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrain臋 kraje grupy G-7 zamrozi艂y aktywa rosyjskiego banku centralnego o warto艣ci 260 mld EUR, z czego dwie trzecie w UE. Podczas szczytu G-7 w czerwcu 2024听r. cz艂onkowie grupy rozwa偶膮, jak koordynowa膰 podej艣cia polityczne partner贸w mi臋dzynarodowych.
Jak uzgodni艂a Rada Europejska, pa艅stwa cz艂onkowskie omawiaj膮 obecnie mo偶liwo艣膰 wykorzystania nadzwyczajnych dochod贸w z aktyw贸w rosyjskiego banku centralnego immobilizowanych w UE. 12听lutego 2024听r. Rada przyj臋艂a .18 marca przedstawiono drug膮 propozycj臋, by przeznaczy膰 90听% tych dochod贸w na Europejski Instrument na rzecz Pokoju i tym samym zwi臋kszy膰 wsparcie wojskowe dla Ukrainy, a 10听% 鈥� na potrzeby zwi膮zane z odbudow膮 i wsparcie zdolno艣ci ukrai艅skiego przemys艂u obronnego. Nie osi膮gni臋to jeszcze porozumienia w tej sprawie, ale odnotowano pewne post臋py.
Pod rz膮dami Putina, a zw艂aszcza po 2012听r., przestrze艅 dla dzia艂a艅 indywidualnych i zbiorowych kurczy艂a si臋 stopniowo, lecz systematycznie w wyniku stosowanych ogranicze艅 prawnych i planowego zastraszania krytyk贸w. Na przestrzeni lat w艂adze rosyjskie wprowadzi艂y szeroko zakrojone ograniczenia prawne wymierzone w 鈥瀉gent贸w zagranicznych鈥� oraz 鈥瀗iepo偶膮dane鈥� i 鈥瀍kstremistyczne鈥� organizacje. Ich skutki odczu艂y setki organizacji pozarz膮dowych. Istotnie nasili艂a si臋 te偶 cenzura w mediach, internecie i mediach spo艂eczno艣ciowych. W艂adze uznawa艂y za 鈥瀉gent贸w zagranicznych鈥�, n臋ka艂y i pozbawia艂y wolno艣ci coraz wi臋cej obro艅c贸w praw cz艂owieka, niezale偶nych dziennikarzy i podmiot贸w spo艂ecze艅stwa obywatelskiego. Zamyka艂y organizacje praw cz艂owieka i ogranicza艂y wolno艣膰 s艂owa, pokojowego zgromadzania si臋 i zrzeszania. Celem sta艂o si臋 te偶 dziennikarstwo 艣ledcze i oparte na danych, a media kontrolowane przez pa艅stwo nieustannie szafowa艂y obrazem 鈥瀘bl臋偶onej twierdzy鈥� atakowanej 鈥瀔olektywnie przez Zach贸d鈥�. Wybory parlamentarne w 2016 r. i w 2021 r. oraz wybory regionalne i lokalne we wrze艣niu 2022听r. odby艂y si臋 w restrykcyjnym 艣rodowisku politycznym i medialnym, co umo偶liwi艂o zdecydowane zwyci臋stwo putinowskiej partii Jedna Rosja. Zdaniem obserwator贸w (do 2016听r.) i niezale偶nych medi贸w wybory w Rosji nadal nie spe艂niaj膮 standard贸w mi臋dzynarodowych i wykazuj膮 powa偶ne braki z powodu oszustw, mobilizowania zak艂ad贸w pracy, systematycznego wykluczania opozycji i innych nieprawid艂owo艣ci. We wrze艣niu 2023听r. w Federacji Rosyjskiej odby艂y si臋 wybory regionalne, w tym na okupowanych terytoriach Ukrainy. Unia Europejska wybory te by艂y ni偶 poprzednie. Prawa wyborcze obywateli rosyjskich pogorszy艂y si臋 do tego stopnia, 偶e mo偶na uzna膰, i偶 wybory te przeprowadzono bez poszanowania jakichkolwiek prawdziwych zasad demokratycznych.
Po rozpocz臋ciu czwartej prezydentury w 2018听r. W艂adimir Putin zainicjowa艂 w 2020听r. poprawki do konstytucji, kt贸re umo偶liwiaj膮 mu utrzymanie w艂adzy po 2024听r. (teoretycznie do 2036听r.). W marcu 2024听r. W艂adimir Putin rozpocz膮艂 pi膮t膮 kadencj臋 prezydenck膮. W wyborach uznanych za niedemokratyczne uzyska艂 87,28听% g艂os贸w, przy frekwencji na poziomie 77,44听% uprawnionych wyborc贸w. Te 鈥瀢ybory鈥� prezydenckie odby艂y si臋 15鈥�17 marca w bardzo restrykcyjnych warunkach naznaczonych intensywn膮 propagand膮. UE wyda艂a , w kt贸rym powt贸rzy艂a, 偶e nie uznaje i nigdy nie uzna ani tych tzw. wybor贸w na terytoriach Ukrainy, ani ich wynik贸w. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpiecze艅stwa / wiceprzewodnicz膮cy Komisji Josep Borrell o艣wiadczy艂, 偶e wybory odby艂y si臋 na podstawie represyjnych przepis贸w bez jakiejkolwiek wiarygodnej rywalizacji i obecno艣ci niezale偶nych medi贸w w otoczce arbitralnych zatrzyma艅 przyw贸dc贸w opozycji politycznej, przedstawicieli spo艂ecze艅stwa obywatelskiego i dziennikarzy, a tak偶e nag艂ej 艣mierci rosyjskiego przyw贸dcy opozycji i laureata Nagrody im. Sacharowa Aleksieja Nawalnego w areszcie w jednej z najsurowszych rosyjskich kolonii karnych. Podczas debaty w Parlamencie Europejskim 10听kwietnia 2024听r. , 偶e w takich warunkach nie ma mowy o 鈥瀢yborach鈥�. Ponadto po raz drugi z rz臋du Organizacja Bezpiecze艅stwa i Wsp贸艂pracy w Europie (OBWE) nie mog艂a obserwowa膰 wybor贸w w tym kraju (po wyborach parlamentarnych w 2021听r.).
Po dekadzie ograniczania sfery publicznej pod rz膮dami Putina i po powrocie Aleksieja Nawalnego do Rosji w styczniu 2021听r. rozpocz臋艂a si臋 nowa fala wewn臋trznych represji politycznych, kt贸ra gwa艂townie nasili艂a si臋 po inwazji Rosji na Ukrain臋 w lutym 2022听r. Wszelki sprzeciw lub odst臋pstwo od oficjalnej wersji wydarze艅 podlegaj膮 karze, a za krytyczne g艂osy w spo艂ecze艅stwie gro偶膮 jeszcze surowsze sankcje. Wed艂ug Rosja jest 鈥瀝e偶imem autorytarnym鈥� i zajmuje 144 miejsce w艣r贸d 167 kraj贸w, za Nikaragu膮, Wenezuel膮 i Nigrem. W Rosja spad艂a po inwazji na Ukrain臋 o dziewi臋膰 miejsc (ze 167 na 180), a sytuacj臋 okre艣la si臋 jako 鈥瀊ardzo powa偶n膮鈥�. Specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji praw cz艂owieka w Federacji Rosyjskiej Mariana Kacarowa wielokrotnie podkre艣la艂a, 偶e od czasu inwazji na Ukrain臋 sytuacja w zakresie praw cz艂owieka w Rosji wyra藕nie si臋 pogorszy艂a i wpisuje si臋 w schemat ograniczania praw obywatelskich i politycznych.
Od 24 lutego 2022听r. w Rosji zatrzymano 20听000 demonstrant贸w antywojennych i wed艂ug liczba wi臋藕ni贸w politycznych przekracza obecnie 1000 os贸b. UE pot臋pi艂a systematyczne represje wobec organizacji pozarz膮dowych, organizacji spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, obro艅c贸w praw cz艂owieka i niezale偶nych dziennikarzy w Rosji i poza ni膮. Nadal wspiera te偶 Rosjan, kt贸rzy opowiedzieli si臋 lub protestowali przeciwko wojnie w Ukrainie. Unia wielokrotnie potwierdza艂a solidarno艣膰 z W艂adimirem Kara-Murz膮, Aleksiejem Nawalnym, Ilj膮 Jaszynem, Olegiem Or艂owem i wszystkimi Rosjanami, kt贸rych 艣ciga si臋, pozbawia wolno艣ci lub zastrasza za walk臋 o prawa cz艂owieka i ujawnianie prawdy o nielegalnych dzia艂aniach re偶imu.听
Obowi膮zuj膮ce umowy
Podstaw膮 prawn膮 stosunk贸w mi臋dzy UE a听Rosj膮 jest umowa o听partnerstwie i听wsp贸艂pracy podpisana w听czerwcu听1994听r. Umowa, kt贸r膮 pocz膮tkowo zawarto na 10 lat, jest automatycznie przed艂u偶ana co roku. Okre艣lono w niej podstawowe wsp贸lne cele oraz stworzono ramy instytucjonalne dla kontakt贸w dwustronnych, w听tym regularnych konsultacji w听dziedzinie praw cz艂owieka i听odbywaj膮cych si臋 co dwa lata szczyt贸w prezydenckich, kt贸re obecnie zawieszono.
Na szczycie w听Sankt Petersburgu w 2003听r. UE i听Rosja zacie艣ni艂y wsp贸艂prac臋 dzi臋ki stworzeniu czterech 鈥瀢sp贸lnych przestrzeni鈥�: przestrzeni gospodarczej; przestrzeni wolno艣ci, bezpiecze艅stwa i听sprawiedliwo艣ci; przestrzeni bezpiecze艅stwa zewn臋trznego; a听tak偶e przestrzeni bada艅 naukowych, edukacji i听kultury. Na szczeblu regionalnym UE i听Rosja wraz z听Norwegi膮 i听Islandi膮 ustanowi艂y w听2007听r. now膮 polityk臋 wymiaru p贸艂nocnego, skupiaj膮c si臋 na wsp贸艂pracy transgranicznej w听regionie Morza Ba艂tyckiego i听Morza Barentsa. W听lipcu 2008听r. rozpocz臋艂y si臋 negocjacje w听sprawie nowej umowy UE-Rosja, w听kt贸rej maj膮 si臋 znale藕膰 鈥瀙rawnie wi膮偶膮ce zobowi膮zania鈥� w听takich dziedzinach jak dialog polityczny, sprawiedliwo艣膰, wolno艣膰, bezpiecze艅stwo, wsp贸艂praca gospodarcza, badania naukowe, o艣wiata, kultura, handel, inwestycje i energia. W听2010听r. zapocz膮tkowano 鈥瀙artnerstwo na rzecz modernizacji鈥�. Negocjacje dotycz膮ce umowy o听u艂atwieniach wizowych zako艅czono w听2011听r. Jednak interwencja Rosji na Krymie spowodowa艂a zawieszenie wszystkich rozm贸w i听proces贸w. W听2014听r. Rada Europejska zawiesi艂a wsp贸艂prac臋 z听Rosj膮 (z听wyj膮tkiem wsp贸艂pracy transgranicznej i听kontakt贸w mi臋dzyludzkich) oraz nowe finansowanie UE dla tego kraju za po艣rednictwem mi臋dzynarodowych instytucji finansowych. Stosunki mi臋dzy Uni膮 Europejsk膮 a Rosj膮 s膮 napi臋te od czasu bezprawnej aneksji Krymu i zaj臋cia Sewastopola przez Rosj臋 w 2014听r. oraz jej destabilizuj膮cych dzia艂a艅 we wschodniej Ukrainie. Po inwazji Rosji na Ukrain臋 24听lutego 2022听r. zawieszono pozosta艂膮 wsp贸艂prac臋 polityczn膮, kulturaln膮 i naukow膮.
Rola Parlamentu Europejskiego
Parlament Europejski zatwierdzi艂 umow臋 o partnerstwie i wsp贸艂pracy w 1997 r. w ramach procedury zgody.
Uchwali艂 szereg rezolucji w听sprawie Ukrainy, w听kt贸rych pot臋pi艂 bezprawne zaj臋cie Krymu przez Rosj臋 w 2014 r., a听tak偶e rol臋 tego kraju w听destabilizacji wschodniej Ukrainy. W听 i Parlament przyj膮艂 rezolucje w听sprawie stanu stosunk贸w mi臋dzy UE a听Rosj膮, w听kt贸rych popar艂 sankcje unijne i听podkre艣li艂 potrzeb臋 zapewnienia rosyjskiemu spo艂ecze艅stwu obywatelskiemu ambitniejszej pomocy finansowej Unii oraz wspierania kontakt贸w mi臋dzyludzkich pomimo trudnych stosunk贸w. W rezolucji z 2019听r. wyrazi艂 g艂臋bokie zaniepokojenie postaw膮 Rosji na arenie mi臋dzynarodowej, zw艂aszcza w krajach Partnerstwa Wschodniego. Skrytykowa艂 w niej r贸wnie偶 pogorszenie sytuacji w zakresie praw cz艂owieka i podstawowych wolno艣ci w Rosji i zaproponowa艂, by nie uznawa膰 ju偶 tego kraju za 鈥瀙artnera strategicznego鈥� UE. We wrze艣niu 2021听r. Parlament przyj膮艂 w听sprawie kierunku stosunk贸w politycznych mi臋dzy UE a Rosj膮, zgodnie z kt贸rym Unia musi 鈥瀌opilnowa膰, by dalsza wsp贸艂praca z Kremlem by艂a uzale偶niona od z艂o偶enia przez Kreml obietnicy zako艅czenia wewn臋trznej agresji wobec w艂asnych obywateli, zaprzestania systemowych represji wobec opozycji [...] i [...] wi臋藕ni贸w politycznych, [...] organizacji spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, [...] uchylenia lub zmiany przepis贸w niezgodnych z normami mi臋dzynarodowymi, takich jak ustawa o 禄obcych agentach芦 oraz zaprzestania zewn臋trznej agresji na pa艅stwa s膮siaduj膮ce鈥�. Wezwa艂 te偶 UE, by jasno wytyczy艂a granice i powstrzyma艂a si臋 od wsp贸艂pracy z Rosj膮 jedynie w celu utrzymania otwartych kana艂贸w dialogu. Ponadto Parlament zaapelowa艂 o opracowanie wizji i strategii dotycz膮cych przysz艂o艣ci stosunk贸w UE z woln膮, dostatni膮, pokojow膮 i demokratyczn膮 Rosj膮.
Przed 2014听r. Parlament opowiada艂 si臋 za nowym kompleksowym porozumieniem z听Rosj膮, bazuj膮cym na wsp贸lnych warto艣ciach i听interesach. Jednocze艣nie wielokrotnie wyra偶a艂 powa偶ne obawy co do poszanowania praw cz艂owieka, praworz膮dno艣ci i stanu demokracji w Rosji, na przyk艂ad w zwi膮zku z przyj臋ciem przepis贸w wymierzonych w 鈥瀙ropagand臋鈥� LGBTI, depenalizacj膮 mniej powa偶nej przemocy domowej, prze艣ladowaniem niezale偶nych organizacji pozarz膮dowych lub podmiot贸w otrzymuj膮cych finansowanie spoza Rosji itp. Parlament pot臋pi艂 w szczeg贸lno艣ci bezprecedensow膮 liczb臋 narusze艅 praw cz艂owieka mieszka艅c贸w Krymu, a zw艂aszcza Tatar贸w. W 2018听r. za偶膮da艂 uwolnienia ukrai艅skiego re偶ysera O艂eha Sencowa, kt贸ry sprzeciwi艂 si臋 nielegalnej aneksji Krymu, i przyzna艂 mu Nagrod臋 im. Sacharowa. Sencowa uwolniono w 2019听r. w ramach wymiany wi臋藕ni贸w mi臋dzy Rosj膮 a Ukrain膮. Parlament stanowczo pot臋pi艂 pr贸b臋 zab贸jstwa Aleksieja Nawalnego w 2020听r.
Od pocz膮tku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie Parlament przyj膮艂 liczne rezolucje pot臋piaj膮ce t臋 agresj臋 i zbrodnie pope艂nione w jej nast臋pstwie oraz wyrazi艂 pe艂ne poparcie dla niezale偶no艣ci, suwerenno艣ci i integralno艣ci terytorialnej Ukrainy w granicach uznanych przez spo艂eczno艣膰 mi臋dzynarodow膮.
Od rosyjskiej wielkoskalowej inwazji na Ukrain臋 Parlament zdecydowanie popiera surowe i skuteczne sankcje UE jako kluczowy instrument wobec Federacji Rosyjskiej, Bia艂orusi i sojusznik贸w Rosji. Zaapelowa艂 o konfiskat臋 rosyjskich aktyw贸w zamro偶onych przez UE oraz o ich wykorzystanie do odbudowy Ukrainy i wyp艂aty odszkodowa艅 ofiarom rosyjskiej agresji. Je偶eli chodzi o og贸lno艣wiatow膮 wsp贸艂prac臋 w dziedzinie sankcji, Parlament wezwa艂 partner贸w, by dostosowali si臋 do na艂o偶onych sankcji, i wyrazi艂 zaniepokojenie, 偶e niekt贸re pa艅stwa trzecie pomagaj膮 Rosji w ich obchodzeniu.
W rezolucji z 23听listopada 2022听r. Parlament uzna艂 Rosj臋 za pa艅stwo sponsoruj膮ce terroryzm i stosuj膮ce metody terrorystyczne oraz wezwa艂 spo艂eczno艣膰 mi臋dzynarodow膮, by zachowa艂a jedno艣膰 w ustalaniu odpowiedzialno艣ci za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzko艣ci i zbrodni臋 agresji. W kilku rezolucjach Parlament wezwa艂, by poci膮gn膮膰 do odpowiedzialno艣ci prezydenta Putina, innych rosyjskich przyw贸dc贸w i ich bia艂oruskich sojusznik贸w za pope艂nion膮 zbrodni臋 agresji. W rezolucji z 19听stycznia 2023听r. Parlament popar艂 utworzenie specjalnego mi臋dzynarodowego trybuna艂u 艣cigaj膮cego zbrodni臋 agresji przeciwko Ukrainie pope艂nion膮 przez przyw贸dc贸w politycznych i wojskowych Federacji Rosyjskiej i jej sojusznik贸w, w szczeg贸lno艣ci Bia艂orusi. Ponadto wyrazi艂 pe艂ne poparcie dla dochodzenia prowadzonego przez prokuratora Mi臋dzynarodowego Trybuna艂u Karnego (MTK) w sprawie sytuacji w Ukrainie, w tym zarzut贸w zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzko艣ci i ludob贸jstwa. Kiedy w marcu 2023听r. og艂oszono, 偶e w zwi膮zku z bezprawn膮 deportacj膮 dzieci ukrai艅skich na terytorium Rosji MTK wyda艂 nakazy aresztowania W艂adimira Putina i komisarz ds. praw dziecka przy prezydencie Rosji Marii Lwowej-Bie艂owej, Parlament Europejski popar艂 t臋 decyzj臋 podczas debaty plenarnej.
W zaleceniu z 8 czerwca 2022听r. w听sprawie polityki zagranicznej, bezpiecze艅stwa i obrony UE po wybuchu rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie Parlament wezwa艂 wysokiego przedstawiciela i wiceprzewodnicz膮cego Josepa Borrella, by w stosunku do Federacji Rosyjskiej stosowa艂 podej艣cie ca艂o艣ciowe oraz zrezygnowa艂 z wszelkich wybi贸rczych kontakt贸w z Moskw膮 w obliczu okrucie艅stw i zbrodni wojennych inicjowanych przez rosyjskie elity polityczne i pope艂nianych przez wojska rosyjskie, ich poplecznik贸w i najemnik贸w na terenie Ukrainy i poza ni膮.
W rezolucji z 16 lutego 2023听r. Parlament przyzna艂, 偶e rosyjska wojna napastnicza zasadniczo zmieni艂a sytuacj臋 geopolityczn膮 w Europie, i w zwi膮zku z tym wezwa艂 UE do podj臋cia odwa偶nych, 艣mia艂ych i kompleksowych decyzji politycznych, finansowych i dotycz膮cych bezpiecze艅stwa oraz do dalszej izolacji Federacji Rosyjskiej na arenie mi臋dzynarodowej.
Jednocze艣nie Parlament uwa偶a r贸wnie偶, 偶e Komisja, Europejska S艂u偶ba Dzia艂a艅 Zewn臋trznych i pa艅stwa cz艂onkowskie powinny zastanowi膰 si臋, jak u艂o偶y膰 wsp贸艂prac臋 z Rosj膮 w przysz艂o艣ci i jak wesprze膰 j膮 w transformacji od re偶imu autorytarnego do demokratycznego kraju, kt贸ry porzuci rewizjonistyczn膮 i imperialistyczn膮 polityk臋, jak stwierdzono w .
Przez wiele lat przed wybuchem wojny Parlament pot臋pia艂 stosowanie wewn臋trznych represji przez re偶im rosyjski i coraz gorsz膮 sytuacj臋 w zakresie praw cz艂owieka w tym kraju. Kiedy Rosja zaatakowa艂a Ukrain臋, Parlament ponownie zdecydowanie pot臋pi艂 w szczeg贸lno艣ci powa偶ne ograniczenia wolno艣ci opinii i wypowiedzi, prawo do pokojowego zgromadzania si臋 i zrzeszania si臋 oraz systematyczne represje wobec organizacji spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, obro艅c贸w praw cz艂owieka, niezale偶nych medi贸w, prawnik贸w i opozycji politycznej. Parlament wyrazi艂 tak偶e ubolewanie z powodu skrajnie represyjnych rosyjskich przepis贸w, w tym dotycz膮cych 鈥瀉gent贸w zagranicznych鈥� i 鈥瀗iepo偶膮danych organizacji鈥�, zmian w kodeksie karnym oraz ustawy o mediach. Przepisy te s膮 wykorzystywane do szykan s膮dowych wobec krytyk贸w w kraju i za granic膮 oraz do os艂abienia niezale偶nych medi贸w. Ponadto Parlament pot臋pi艂 ci膮g艂膮 i nasilaj膮c膮 si臋 cenzur臋 w Rosji.
W szczeg贸lno艣ci wielokrotnie pot臋pia艂 Rosj臋 za skazanie Aleksieja Nawalnego 鈥� laureata Nagrody im. Sacharowa Parlamentu Europejskiego za 2021听r. Po aresztowaniu i uwi臋zieniu kolejnych dzia艂aczy Parlament przyj膮艂 dwie rezolucje 鈥� i 20 kwietnia 2023听r. 鈥� w kt贸rych pot臋pi艂 nasilaj膮ce si臋 represje w Rosji, w szczeg贸lno艣ci w sprawach W艂adimira Kara-Murzy i Aleksieja Nawalnego. W ramach kampanii na rzecz uwolnienia Nawalnego w czerwcu 2023听r. Parlament zainstalowa艂 przed budynkiem Parlamentu w Brukseli pe艂nowymiarow膮 replik臋 karceru (SHIZO), w kt贸rym dzia艂acz odbywa艂 kar臋 9,5 lat pozbawienia wolno艣ci. Wydarzenie to, zorganizowane jako jedno z dzia艂a艅 Zespo艂u ds.听Wspierania Demokracji i Koordynacji Wybor贸w, mia艂o zwr贸ci膰 uwag臋 na trudn膮 sytuacj臋 Aleksieja Nawalnego i poinformowa膰 opini臋 publiczn膮 o represjach wobec opozycji politycznej w Rosji. 29 lutego 2024听r. Parlament przyj膮艂 谤别锄辞濒耻肠箩臋 w zwi膮zku z nag艂膮 艣mierci膮 Aleksieja Nawalnego, uznaj膮c j膮 za 鈥瀖orderstwo鈥�, za kt贸re odpowiedzialno艣膰 karn膮 i polityczn膮 ponosz膮 osobi艣cie rz膮d rosyjski i W艂adimir Putin. Parlament zwr贸ci艂 si臋 do wysokiego przedstawiciela i wiceprzewodnicz膮cego Josepa Borrella oraz do pa艅stw cz艂onkowskich o poci膮gni臋cie rosyjskich przyw贸dc贸w politycznych i w艂adz do odpowiedzialno艣ci oraz o na艂o偶enie sankcji na osoby zaanga偶owane w procesy Aleksieja Nawalnego, odpowiedzialne za skazanie go, pozbawienie wolno艣ci i warunki, w jakich by艂 przetrzymywany. Parlament ponownie pot臋pi艂 eskalacj臋 narusze艅 praw cz艂owieka przez re偶im rosyjski.听
W rezolucji z 5听pa藕dziernika 2023听r. Parlament wyrazi艂 zaniepokojenie sytuacj膮 Zaremy Musajewej, czecze艅skiej obro艅czyni praw cz艂owieka. Zdecydowanie i konsekwentnie pot臋pia艂 r贸wnie偶 przypadki 艂amania praw cz艂owieka w Czeczenii.
Parlament wyrazi艂 solidarno艣膰 i poparcie dla przedstawicieli narodu rosyjskiego i bia艂oruskiego, kt贸rzy protestowali przeciwko rosyjskiej wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie, i zaapelowa艂, aby pa艅stwa cz艂onkowskie udziela艂y schronienia i azylu Rosjanom i Bia艂orusinom prze艣ladowanym za wypowiadanie si臋 przeciwko wojnie, a tak偶e rosyjskim i bia艂oruskim dezerterom i obd偶ektorom. Wezwa艂 r贸wnie偶 instytucje UE do wsp贸艂pracy z rosyjskimi przyw贸dcami demokratycznymi i rosyjskim spo艂ecze艅stwem obywatelskim. Popiera te偶 utworzenie centrum demokracji dla Rosji, kt贸rego gospodarzem b臋dzie Parlament Europejski. Przewodnicz膮ca Parlamentu Europejskiego spotka艂a si臋 z niekt贸rymi przedstawicielami rosyjskiej opozycji w 2022听r. Podkomisja Praw Cz艂owieka regularnie wymienia pogl膮dy z rosyjskimi niezale偶nymi dziennikarzami, spo艂ecze艅stwem obywatelskim i przedstawicielami opozycji. 5 i 6 czerwca 2023听r. grupa pos艂贸w do PE zorganizowa艂a r贸wnie偶 okr膮g艂y st贸艂 na temat przysz艂o艣ci demokratycznej Rosji, w kt贸rego obradach wzi臋li udzia艂 przedstawiciele instytucji UE, pos艂owie do PE i czo艂owi przedstawiciele wszystkich rosyjskich wolnych medi贸w i opozycji politycznej.
25 kwietnia 2024听r., przed przerw膮 w zwi膮zku z eurowyborami, oraz jednoznacznie pot臋pi艂 nielegalne 鈥瀢ybory鈥� przeprowadzone na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy. Parlament wezwa艂 te偶 pa艅stwa cz艂onkowskie UE i spo艂eczno艣膰 mi臋dzynarodow膮, by nie uzna艂y wyniku wybor贸w prezydenckich za zgodny z prawem, poniewa偶 nie by艂y one ani wolne, ani sprawiedliwe, ani zgodne z podstawowymi mi臋dzynarodowymi standardami wyborczymi i tym samym pozbawione legitymacji demokratycznej.
14 lutego 2024听r. odby艂a si臋 konferencja zorganizowana przez Zesp贸艂 ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wybor贸w oraz Delegacj臋 PE do spraw Stosunk贸w z Rosj膮. Do udzia艂u w niej zaproszono przedstawicieli rosyjskiej opozycji i prawnik贸w zajmuj膮cych si臋 prawami cz艂owieka, kt贸rzy dyskutowali na temat znaczenia tych wybor贸w prezydenckich.
Stosunki z听rosyjskimi organami ustawodawczymi utrzymywano g艂贸wnie za po艣rednictwem komisji wsp贸艂pracy parlamentarnej 鈥� mi臋dzyparlamentarnego forum utworzonego na mocy umowy o听partnerstwie i听wsp贸艂pracy mi臋dzy UE i听Rosj膮. Mi臋dzy 1997听r. a 2014听r. komisja ta s艂u偶y艂a jako stabilna platforma rozwoju wsp贸艂pracy i听dialogu mi臋dzy delegacjami Parlamentu i听rosyjskiego Zgromadzenia Federalnego. Od marca 2014听r. PE zaprzesta艂 jednak tych posiedze艅 mi臋dzyparlamentarnych, zgodnie z unijnymi 艣rodkami ograniczaj膮cymi wprowadzonymi w听reakcji na kryzys w Ukrainie. Jednak delegacja Parlamentu do komisji wsp贸艂pracy parlamentarnej UE-Rosja nadal spotyka si臋 regularnie, aby przeprowadza膰 analizy i organizowa膰 debaty na temat konsekwencji rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie dla 艣wiata i UE, a w szczeg贸lno艣ci na temat eskalacji represji wobec rosyjskiego spo艂ecze艅stwa obywatelskiego ze strony w艂adz rosyjskich. W tym kontek艣cie delegacja organizuje wymiany pogl膮d贸w z przedstawicielami rosyjskiej opozycji, obro艅cami praw cz艂owieka, spo艂ecze艅stwem obywatelskim, organizacjami pozarz膮dowymi i niezale偶nymi dziennikarzami, a tak偶e z ekspertami mi臋dzynarodowymi.
Od 1999听r. Rosja nie zaprasza Parlamentu do obserwowania wybor贸w.
听
Vanessa Cuevas Herman