SPRAWOZDANIEw sprawie wniosków wyciągniętych z Pandora Papers i innych ujawnionych nieprawidłowości
29.3.2023-()
Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Niels Fuglsang
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosków wyciągniętych z Pandora Papers i innych ujawnionych nieprawidłowości
()
Parlament Europejski,
–uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zdnia 26 stycznia 2021r. pt. „Wymiana informacji podatkowych w UE – solidne podstawy, niedociągnięcia we wdrażaniu”,
–uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 27 października 2022 r. pt. „Sprawozdanie roczne dotyczące agencji UE za rok budżetowy 2021”,
–uwzględniając decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 16 maja 2022 r. w sprawie sposobu, w jaki Komisja Europejska podchodzi do kwestii przechodzenia jej pracowników do firm komercyjnych (efekt „drzwi obrotowych”) (sprawa OI/1/2021/KR),
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2022r. zawierającą wnioski dla Komisji dotyczące programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów[1],
–uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zdnia 28 czerwca 2021r. pt. „Działania UE na rzecz zwalczania prania pieniędzy wsektorze bankowym pozostają rozproszone i nie są wdrażane w wystarczającym stopniu”;
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lipca 2020r. pt. „Kompleksowa unijna polityka zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – plan działania Komisji i dalszy rozwój sytuacji”[2],
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021r. w sprawie zmian w unijnym wykazie rajów podatkowych[3],
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 września 2021 r. w sprawie wdrożenia wymogów UE dotyczących wymiany informacji podatkowych: postępy, wyciągnięte wnioski i przeszkody do pokonania[4],
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2021 r. w sprawie reformy polityki UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reformy Grupy ds. Kodeksu Postępowania)[5],
–uwzględniając swoją rezolucją z dnia 21 października 2021 r. w sprawie afery Pandora Papers: konsekwencje dla działań mających na celu zwalczanie prania pieniędzy, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania[6],
–uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2020 r. w sprawie instytucji i organów unii gospodarczej i walutowej: zapobieganie konfliktom interesów związanym zzatrudnianiem byłych urzędników instytucji publicznych[7],
–uwzględniając art. 54 Regulaminu,
–uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Rozwoju oraz Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
–uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A9-0095/2023),
A.mając na uwadze, że afera Pandora Papers dotyczy kolosalnego wycieku danych (które Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych zaczęło publikować 3 października 2021r.), dokumentującego beneficjentów rzeczywistych podmiotów korporacyjnych mających siedzibę w rajach podatkowych;
B.mając na uwadze, że do Międzynarodowego Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych (ICIJ) wyciekło 2,94 terabajtów danych, które udostępniło ono partnerom medialnym na całym świecie; mając na uwadze, że niektóre dossier pochodzą z lat 70., lecz większość zbadanych przez ICIJ dossier stworzono w latach 1996–2020; mając na uwadze, że według doniesień ten nowy wyciek danych dotyczy ponad 330 polityków iurzędników administracji publicznej z prawie 100 krajów, w tym 35 byłych lub obecnych szefów państw lub rządów;
C.mając na uwadze, że dokumenty ujawnione w aferze Pandora Papers pokazują, w jaki sposób zamożni klienci indywidualni, w tym osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne, przestępcy, urzędnicy publiczni i celebryci, przy pomocy pośredników, takich jak banki, księgowi i kancelarie prawne, tworzą złożone struktury korporacyjne zarejestrowane w jurysdykcjach offshore lub w rajach podatkowych, w ścisłej współpracy z firmami świadczącymi usługi doradztwa offshore, aby chronić swoje dochody i aktywa przed opodatkowaniem, sankcjami i innymi zobowiązaniami prawnymi oraz aby umożliwiać pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu;
D.mając na uwadze, że niestety w dokumentach Pandora Papers znalazły się również informacje o pewnej liczbie unijnych decydentów wysokiego szczebla;
E.mając na uwadze, że działania opisane w dokumentach Pandora Papers obejmują czynienie niewłaściwego użytku z firm przykrywek, fundacji i trustów w następujących celach: anonimowego zakupu mienia i towarów luksusowych oraz dokonywania inwestycji i przelewów pieniężnych między rachunkami bankowymi w celach niezgodnych z prawem, unikania opodatkowania i popełniania przestępstw finansowych, w tym prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;
F.mając na uwadze, że Pandora Papers to najnowszy duży wyciek danych ujawniający wewnętrzny mechanizm funkcjonowania świata finansów offshore po Lux Leaks z2014 r., Swiss Leaks z 2015 r., Panama Papers z 2016 r., Paradise Papers z 2017 r., Mauritius Leaks z 2019 r., Luanda Leaks i FinCEN Files z 2020 r. oraz Lux Letters z2021 r.;
G.mając na uwadze, że zgodnie z badaniami[8] kwota majątku finansowego znajdującego się w rajach podatkowych wynosiła w 2017 r. 7900 mld EUR; mając na uwadze, że kwota ta odpowiada 8% światowego produktu krajowego brutto; mając na uwadze, że skutkiem tego jest uszczuplenie światowych dochodów podatkowych o około 155 mld EUR rocznie;
H.mając na uwadze, że dokumenty Panama Papers i Swiss Leaks sugerują, że 0,01% najmajętniejszych osób umieszcza około 50% swojego majątku w rajach podatkowych i unika regulowania około 25% swoich zobowiązań podatkowych, ukrywając za granicą aktywa i dochody z inwestycji, co sprawia, że uchylanie się od opodatkowania również jeden z czynników nierówności[9];
I.mając na uwadze, że praktyki opisane w dokumentach Pandora Papers jeszcze bardziej wzmacniają nierówności społeczne i gospodarcze w naszych społeczeństwach oraz znacznie osłabiają zaufanie, jakim obywatele darzą praworządność i nasz system gospodarczy i demokratyczny; mając na uwadze, że wspieranie sprawiedliwości społecznej i gospodarczej ma tym większe znaczenie w dobie kryzysu, z którym obecnie boryka się UE z powodu napastniczej wojny przeciwko Ukrainie i wywołanego nią kryzysu związanego z kosztami życia;
J.mając na uwadze, że zgodnie z prawem UE i normami międzynarodowymi przestępstwa podatkowe są przestępstwem źródłowym w stosunku do prania pieniędzy; mając na uwadze, że działania ujęte w dokumentach Pandora Papers nie zawsze są niezgodne z prawem lub noszą znamię przestępstwa, lecz mogą stanowić unikanie opodatkowania i nadużywanie tajemnicy przedsiębiorstwa;
K.mając na uwadze, że strony planu działania z Addis Abeby, będącego rezultatem trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju, zobowiązały się do wzmocnienia administracji skarbowej za pomocą unowocześnionych i progresywnych systemów podatkowych oraz skuteczniejszego ściągania podatków, jak również do wzmocnienia międzynarodowej współpracy w dziedzinie podatków;
L.mając na uwadze, że podatek od osób prawnych stanowi w krajach rozwijających się większą część przychodów z podatków i produktu krajowego brutto niż w krajach bogatych[10]; mając na uwadze, że utratę globalnego opodatkowania osób prawnych w krajach rozwijających się szacuje się na 6–13% całkowitych dochodów podatkowych, podczas gdy w państwach członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) odsetek ten wynosi od 2 do 3%[11];
M.mając na uwadze, że w październiku 2021 r. w otwartych ramach OECD / grupy G-20 w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków uzgodniono dwufilarowe rozwiązanie w celu sprostania wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji gospodarki; mając jednak na uwadze, że niektóre kraje rozwijające się wyraziły zaniepokojenie tym porozumieniem w sprawie globalnego opodatkowania osób prawnych, a nawet odmówiły jego poparcia (przykładowo Kenia i Nigeria);
N.mając na uwadze, że zgodnie ze raportem pt. „Przejrzystość podatkowa w Afryce 2022: Sprawozdanie z postępów w realizacji inicjatywy dotyczącej Afryki” nielegalne przepływy finansowe na tym kontynencie szacuje się na 50–80 mld USD (48–77 mld EUR) rocznie;
O.mając na uwadze, że w 2019 r. Grupa Afryki na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zaapelowała o przyjęcie konwencji ONZ w sprawie podatków jako ważnego narzędzia zwalczania nielegalnych przepływów finansowych; mając na uwadze, że w lutym 2021 r. panel wysokiego szczebla ds. międzynarodowej rozliczalności finansowej, przejrzystości i integralności na rzecz realizacji Agendy 2030 (panel FACTI) także włączył do swojego sprawozdania końcowego jako główne zalecenie propozycję konwencji ONZ w sprawie podatków;
P.mając na uwadze, że Komisja i Rada nie zastosowały się w pełni do zaleceń Parlamentu sformułowanych w związku z Pandora Papers w rezolucji z dnia 21 października 2021r. w sprawie Pandora Papers: konsekwencje dla działań mających na celu zwalczanie prania pieniędzy, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania;
Q.mając na uwadze, że podjęto niewiele europejskich inicjatyw ustawodawczych, by zwalczyć szkodliwe praktyki podatkowe, które przyciągają zamożne osoby fizyczne lub osoby posiadające luksusowe aktywa;
R.mając na uwadze, że mimo dziesięciu lat skandali podatkowych i reform ustawodawczych w UE postępy na szczeblu światowym w ograniczeniu tajemnicy przedsiębiorstwa oraz w powstrzymaniu uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania w rajach podatkowych są niewystarczające, co pokazały dokumenty Pandora Papers; mając na uwadze, że brak przejrzystości, w tym w ramach międzynarodowej wymiany informacji, jest główną przyczyną nielegalnych przepływów finansowych związanych z opodatkowaniem;
S.mając na uwadze, że dwufilarowe rozwiązanie uzgodnione w październiku 2021r. wotwartych ramach OECD / grupy G-20 w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków ma na celu sprostanie wyzwaniom podatkowym wynikającym zcyfryzacji gospodarki; mając na uwadze, że kraje rozwijające się, w tym w ramach Afrykańskiego Forum Administracji Podatkowej, skrytykowały to rozwiązanie za to, że pomija ich interesy i niewystarczająco przeciwdziała konkretnym lukom, które ograniczają prawa krajów afrykańskich do opodatkowania;
Uwagi ogólne
1.uznaje, że dziennikarze i sygnaliści mają do odegrania ważną rolę w prowadzeniu dochodzeń i ujawnianiu potencjalnych naruszeń prawa podatkowego oraz korupcji, zorganizowanej przestępczości i prania pieniędzy; uważa, że konieczna jest jeszcze ściślejsza ochrona poufności źródeł w dziennikarstwie śledczym, w tym ochrona sygnalistów; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dziennikarze śledczy ujawnili złożony system rajów podatkowych, firm przykrywek oraz kont offshore, których beneficjentami rzeczywistymi są osoby mające duży wpływ na interes publiczny;
2.podkreśla, jak ważna jest obrona swobody dziennikarzy w relacjonowaniu kwestii leżących w interesie publicznym bez wiszącej nad nimi groźby kosztownych działań prawnych, również w przypadku gdy otrzymują poufne, tajne lub zastrzeżone dokumenty, zbiory danych lub inne materiały, niezależnie od ich źródła;
3.z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi[12], zwanej dyrektywą o przeciwdziałaniu powództwom typu SLAPP (strategiczne powództwo zmierzające do stłumienia debaty publicznej); przypomina o ogromnym obciążeniu finansowym i psychologicznym, jakie na pracę dziennikarzy i pracowników mediów nakładają powództwa typu SLAPP, które kneblują i prowadzą do autocenzury; podkreśla, że rygorystyczna dyrektywa UE o przeciwdziałaniu powództwom typu SLAPP musi obejmować jasne przepisy dotyczące mechanizmów wczesnego oddalania i skuteczne sankcje, w tym kary finansowe, wobec podmiotów wszczynających takie powództwa; podkreśla, że skuteczne ramy przeciwdziałania powództwom typu SLAPP nie mogą istnieć bez skoordynowanych uzupełniających środków na szczeblu krajowym; wzywa państwa członkowskie, aby przyjęły przepisy przeciwdziałające powództwom typu SLAPP w celu zaradzenia krajowym powództwom zmierzającym do stłumienia debaty publicznej;
4.podkreśla, że dziennikarze śledczy i pracownicy mediów często poddawani są silnym naciskom finansowym i napotykają znaczne trudności w pozyskiwaniu zasobów finansowych na projekty badania przestępstw podatkowych, korupcji i przestępczości zorganizowanej; apeluje do Komisji, by zbadała inne możliwości obfitszego finansowania sektora mediów, w tym w drodze ustanowienia specjalnego stałego funduszu na rzecz dziennikarstwa śledczego;
5.zwraca uwagę na ujawnione ostatnio liczne przypadki inwigilacji dziennikarzy w UE za pomocą oprogramowania szpiegującego i uznaje to za wielce niepokojące;
6.ubolewa nad tym, że dziennikarze tacy jak Peter Rudolf de Vries, Daphne Caruana Galizia i Ján Kuciak zostali zamordowani w związku z informacjami ujawnionymi w ramach ich pracy dziennikarskiej; zwraca uwagę, że niezależni dziennikarze i pracownicy mediów są narażeni na groźby i ataki, gdyż nie ma solidnych europejskich ram legislacyjnych mających na celu ich ochronę; z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji (UE) 2021/1534 z dnia 16 września 2021 r. w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom i innym pracownikom sektora mediów oraz wzmocnienia ich pozycji w Unii Europejskiej[13]; podkreśla jednak, że należy to uznać jedynie za początek, i apeluje o pilne działania prowadzące do ustanowienia wiążących środków, które zapewnią ochronę dziennikarzom i pracownikom mediów w całej UE;
7.zauważa, że Szwajcaria zmieniła swoją federalną ustawę o bankach i bankach oszczędnościowych dotyczącą tajemnicy bankowej w ramach przyjmowania wspólnego standardu do wymiany informacji (CRS) o rachunkach finansowych; ubolewa jednak, że w przypadku informacji, które nie wchodzą w zakres CRS, nadal obowiązuje tajemnica bankowa; wyraża zaniepokojenie tym, że przepisy dotyczące tajemnicy bankowej w Szwajcarii nadal mają zastosowanie do jurysdykcji, które nie przyjęły CRS, oraz do obywateli Szwajcarii, w tym do szwajcarskich dziennikarzy, co wyjaśnia, dlaczego szwajcarskim dziennikarzom początkowo nie wolno było publikować relacji dotyczących Pandora Papers ani uczestniczyć w konsorcjum śledczym; z zadowoleniem przyjmie wszelkie przyszłe reformy art. 47 szwajcarskiej ustawy federalnej o bankach i bankach oszczędnościowych mające na celu zapewnienie prawdziwej wolności prasy;
8.ubolewa nad tym, że 24 państwa członkowskie nie dokonały transpozycji ani nie powiadomiły o transpozycji dyrektywy o ochronie sygnalistów[14] w wyznaczonym terminie; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja wszczęła postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko co najmniej 19państwom członkowskim w związku z brakiem transpozycji tej dyrektywy; zwraca uwagę na kluczową rolę wdrażania i stosowania obowiązujących przepisów; ubolewa z powodu szerszego wykorzystywania umów poufności w stosunku do pracowników sektora przedsiębiorstw bez szczegółowego doradztwa prawnego; wzywa te państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do pilnej transpozycji dyrektywy do prawa krajowego; wzywa Komisję, aby wykorzystała wszystkie dostępne jej narzędzia, by zaradzić brakowi transpozycji tej dyrektywy przez państwa członkowskie;
9.oczekuje na sprawozdanie Komisji z wdrażania unijnej dyrektywy o ochronie sygnalistów z 2019r., które ma zostać opublikowane w grudniu 2023 r.; wzywa Komisję, aby w stosownych przypadkach skonsultowała się z zainteresowanymi stronami co do sposobów ulepszenia dyrektywy;
10.podkreśla, że nielegalne przepływy finansowe mają związek z globalnym zarządzaniem; pilnie wzywa UE, aby okazała silną wolę polityczną i determinację w walce z unikaniem opodatkowania i uchylaniem się od opodatkowania, by chronić jednolity rynek, zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju zawartą w art. 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
11.podkreśla, że praktyki ujawnione w Pandora Papers mają szczególnie istotny wpływ na przestrzeń fiskalną i wydatki publiczne, zwłaszcza w krajach rozwijających się, oraz podważają praworządność i przekonanie, że światowy system finansowy podnosi poziom życia w krajach rozwijających się na całym świecie; podkreśla, że niezbędne jest podjęcie działań na forach międzynarodowych;
12.podkreśla międzynarodowe zobowiązanie do znacznego ograniczenia nielegalnych przepływów finansowych do 2030 r., zapisane w planie działania z Addis Abeby i w Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; zauważa, że wykorzystywanie istniejących oficjalnych funduszy na rzecz rozwoju do subsydiowania inwestycji prywatnych może być rodzajem kompromisu z punktu widzenia ich skuteczności w dążeniu do celów zrównoważonego rozwoju;
13.zauważa szereg międzynarodowych inicjatyw na rzecz automatycznej wymiany informacji do celów podatkowych oraz wspólny standard OECD do wymiany informacji dotyczący automatycznego przekazywania informacji na temat rachunków finansowych offshore nierezydentów do kraju ich zamieszkania, jak również odnotowuje działania funkcjonującej w strukturach OECD sieci wspólnej międzynarodowej grupy ds. wspólnych danych wywiadowczych i współpracy, w której obecnie uczestniczy 19 państw członkowskich;
14.podkreśla, że przejrzystość podatkowa i wymiana informacji mają zasadnicze znaczenie dla powstrzymania nielegalnych przepływów finansowych oraz dla większej mobilizacji środków krajowych, co ma szczególne znaczenie w kontekście realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz Agendy Unii Afrykańskiej 2063, zwłaszcza w obecnych warunkach rosnącego zadłużenia, skutków pandemii COVID-19 i wpływu wojny w Ukrainie na gospodarki afrykańskie;
15.wzywa UE do wspierania krajów rozwijających się wzwalczaniu nielegalnych przepływów finansowych i uchylania się od opodatkowania przez przedsiębiorstwa ikorporacje międzynarodowe, oraz do dopilnowania, by podatki były płacone tam, gdzie generowany jest dochód i powstają zyski wcelu zatrzymania erozji podstawy opodatkowania iprzenoszenia zysków;
16.podkreśla, że w 2019 r. Grupa Afryki na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zaapelowała o przyjęcie konwencji ONZ w sprawie podatków, co pomogłoby w zwalczaniu nielegalnych przepływów finansowych; uważa, że uniwersalny organ międzyrządowy pod auspicjami ONZ upoważniony do zajmowania się wszystkimi kwestiami związanymi z nielegalnymi przepływami finansowymi mógłby pomóc w zaangażowaniu wszystkich krajów rozwijających się w proces decyzyjny w kwestiach podatkowych oraz mógłby być skutecznym narzędziem przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, wystawianiu nieprawidłowych faktur handlowych, przenoszeniu zysków oraz wszystkim formom nielegalnej działalności handlowej i finansowej na szczeblu światowym;
17.apeluje do UE, by wsparła prace nad konwencją ramową ONZ w sprawie podatków, by wzmocnić współpracę międzynarodową i zarządzanie w kwestiach podatkowych i w kwestii nielegalnych przepływów finansowych związanych z handlem; podkreśla, że niezbędne jest stworzenie przejrzystego i inkluzywnego procesu decyzyjnego pozwalającego wszystkim krajom negocjować na równych prawach;
18.przypomina, że unikanie opodatkowania przenosi obciążenie podatkowe z dużych na małe i średnie przedsiębiorstwa oraz na konsumentów za pośrednictwem podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od wartości dodanej, co jest szczególnie problematyczne w krajach najsłabiej rozwiniętych, w których małe i średnie przedsiębiorstwa, mikroprzedsiębiorstwa i nieformalni uczestnicy rynku stanowią zasadniczą część sektora działalności gospodarczej i są bardziej zagrożeni w razie znacznie niższych dochodów i braku bezpieczeństwa; przypomina, że ogromne straty finansowe dla krajów rozwijających się wynikające z uchylania się od opodatkowania są jednym z głównych czynników poważnie pogarszających zadłużenie wielu z nich;
19.ubolewa nad tym, że w dokumentach Pandora Papers oraz w niedawnych śledztwach dziennikarskich w związku z zarzutami nielegalnego pozyskania mienia, z udziałami w przedsiębiorstwach prowadzących działalność w sektorze paliw kopalnych lub z aktywami w rajach podatkowych pojawiły się nazwiska pewnej liczby unijnych decydentów wysokiego szczebla; zwraca ponadto uwagę, że wśród osób wymienionych z nazwiska w Pandora Papers figurują liderzy polityczni z krajów rozwijających się, które są w znacznym stopniu uzależnione od pomocy pochodzącej z Unii Europejskiej;
20.uważa, że ze względu na zapisaną w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zasadę jednomyślności przy przyjmowaniu przepisów podatkowych w UE decydenci wysokiego szczebla oskarżeni o nadużycia mogą mieć znacznie większy wpływ na blokowanie przepisów mających na celu przeciwdziałanie uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania lub na ocenę ich skuteczności;
21.zauważa, że nadrzędnym obowiązkiem ministrów rządów i ustawodawców jest stanie na straży prawa w całej jego rozciągłości i bezwzględne działanie w zgodzie z jego duchem; zwraca uwagę, że gdy tak nie postępują, przyczyniają się do erozji zaufania publicznego do rządu, czyli do podstaw państwa; przypomina, że członkowie rodzin osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne mogą być zamieszani w przypadki oszustw i uchylania się od opodatkowania, w związku z czym podlegają przepisom dotyczącym przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
22.podkreśla znaczenie zagwarantowania wysokich standardów prawości, uczciwości i odpowiedzialności wśród urzędników publicznych w UE i w państwach członkowskich, jak również krzewienia w tym środowisku poczucia obowiązku i osobistej uczciwości; przypomina o obowiązku ujawniania przez posłów do Parlamentu Europejskiego wszelkich „interesów finansowych, które mogłyby wpłynąć na pełnienie przez nich mandatu posła”;
23.wzywa państwa członkowskie do zadbania o stworzenie dysponujących wystarczającymi zasobami ludzkimi i finansowymi środków i systemów zobowiązujących urzędników publicznych do deklarowania wszelkiej działalności zewnętrznej, zatrudnienia, inwestycji, aktywów oraz prezentów lub korzyści o znacznej wartości, które mogą prowadzić do konfliktu interesów w związku z pełnionymi przez nich funkcjami; podkreśla wagę istnienia systemów deklarowania i weryfikacji tych informacji oraz dokonywania niezależnej oceny konfliktów interesów w razie ich wystąpienia, a także znaczenie zapewnienia odstraszających sankcji za zaniedbanie obowiązku ujawnienia informacji;
24.odnotowuje art. 12 rozporządzenia nr 31 (EWG)[15], który zakazuje unijnym urzędnikom publicznym wszelkich działań lub zachowań, które mogłyby zaszkodzić powadze ich stanowiska;
Rola pośredników w ułatwianiu uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania
25.zwraca uwagę, że zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2018r. tzw. cztery duże firmy księgowe – PwC, EY, Deloitte i KPMG – reprezentowały 87% światowego rynku doradztwa podatkowego[16]; podkreśla zagrożenia związane z istnieniem faktycznego oligopolu, zarówno dla samego rynku usług księgowych i doradztwa podatkowego, jak i ze względu na potencjalny wpływ tych firm na regulacje podatkowe; wzywa Komisję do przeprowadzenia badania rynku doradztwa podatkowego, by uzyskać aktualne informacje na temat udziału dużych firm księgowych w rynku;
26.ubolewa nad tym, że – jak pokazały Pandora Papers[17] – PwC wraz z innymi dużymi firmami księgowymi odegrał kluczową rolę we wspomaganiu rosyjskich oligarchów wdokonywaniu inwestycji na Zachodzie za pośrednictwem stworzonej przez siebie sieci firm przykrywek offshore[18]; podkreśla, że takie sieci mogą utrudniać stosowanie sankcji UE wobec obywateli Rosji; ubolewa nad brakiem głośnych dochodzeń dotyczących sektora pośrednictwa w UE w następstwie publikacji Pandora Papers oraz w związku z sankcjami UE wobec rosyjskich oligarchów; wzywa organy państw członkowskich do badania wszelkich przypadków nagannego postępowania tych przedsiębiorstw;
27.zwraca uwagę, że wobec napaści Rosji na Ukrainę oraz prowadzonej przez nią hybrydowych działań przeciwko państwom UE, śledztwa dotyczące majątku i inwestycji rosyjskich oligarchów powinny mieć absolutny priorytet jako strategicznie ważne dla bezpieczeństwa UE;
28.zauważa, że zgodnie z badaniami[19] globalne firmy doradztwa podatkowego są kuźnią karier, w związku z czym 68% specjalistów ds. cen transferowych w korporacjach międzynarodowych pracowało wcześniej w jednej z globalnych firm doradztwa podatkowego; wzywa Komisję do dostarczenia informacji o efekcie „drzwi obrotowych” w przypadku firm doradztwa podatkowego oraz o zatrudniania urzędników administracji podatkowej w takich firmach; wzywa państwa członkowskie do uregulowania przepisami efektu „drzwi obrotowych”, w tym okresów karencji, wodniesieniu do urzędników administracji podatkowej, wraz z odpowiednimi mechanizmami egzekwującymi te przepisy;
29.wyraża zaniepokojenie niedawnym odejściem byłego dyrektora podatkowego OECD do sektora prywatnego; wzywa państwa członkowskie i Komisję do wywarcia nacisku na OECD, aby utrzymała w mocy swoje zalecenie z 2010r. dotyczące zasad przejrzystości i uczciwości w działalności lobbingowej oraz wprowadziła jasne okresy karencji i rygorystyczną politykę dotyczącą efektu „drzwi obrotowych”; wzywa również państwa członkowskie do przestrzegania tych standardów w odniesieniu do organizacji międzynarodowych, których są członkami, aby uniknąć konfliktów interesów i efektu „drzwi obrotowych”;
30.wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby dalej analizowały potencjalnie istniejące w przypadku doradzania zarówno klientom korporacyjnym, jak i organom publicznym ryzyko wystąpienia konfliktu interesów wynikające ze świadczenia usług doradztwa prawnego, usług doradztwa podatkowego i usług audytorskich, oraz by w stosownych przypadkach spróbowały mu zaradzić; ponawia swoje apele do Komisji o rozważenie środków mających na celu wyraźne oddzielenie firm księgowych od podmiotów świadczących usługi finansowe lub podatkowe oraz wszelkie usługi doradcze jako sposobu zaradzenia konfliktom interesów;
31.podkreśla obowiązujący zakaz świadczenia przez biegłych rewidentów usług doradczych, w tym doradztwa podatkowego[20], na rzecz jednostek interesu publicznego; z zadowoleniem przyjmuje ogłoszony niedawno podział działalności jednej z czterech dużych firm księgowych na odrębne firmy audytorskie i doradcze, co pokazuje, że takie oddzielenie jest możliwe do osiągnięcia[21];
32.zwraca uwagę na sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego, w którym stwierdza on, że korzystanie przez Komisję z usług konsultantów zewnętrznych „wiązało się również z potencjalnym ryzykiem nadmiernej zależności, przewagi konkurencyjnej, koncentracji dostawców usług oraz potencjalnych konfliktów interesów” oraz że „na poziomie instytucjonalnym Komisja nie monitoruje w wystarczającym stopniu tego ryzyka, nie zarządza nim ani go dostatecznie nie ogranicza”[22]; wzywa Komisję, by bezzwłocznie zastosowała się do wszystkich zaleceń Trybunału; wzywa Komisję do należytej oceny ryzyka wystąpienia konfliktu interesów w ramach procesu udzielania zamówień prywatnym firmom oraz do korzystania ze zróżnicowanych źródeł doradztwa; podkreśla, jak ważne jest, by organy publiczne dysponowały wewnętrznymi zasobami i wiedzą fachową w celu wykonywania swoich zadań;
33.podkreśla ograniczenia w samoregulacji sektora pośredników niefinansowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja przygotowuje nowy wniosek ustawodawczy mający na celu uregulowanie pośrednictwa w drodze aktu ustanawiającego ramy działalności podmiotów doradczych, aby zająć się rolą podmiotów ułatwiających uchylanie się od opodatkowania i agresywne planowanie podatkowe; wzywa Komisję do dopilnowania, by ramy te obejmowały rygorystyczne egzekwowanie przepisów wobec pośredników tworzących i prowadzących systemy umożliwiające uchylanie się od opodatkowania i agresywne planowanie podatkowe, a także ułatwiających ukrywanie majątku i aktywów i do tego się przyczyniających; w tym kontekście wzywa Komisję do dalszej poprawy wymiany informacji między administracjami podatkowymi państw członkowskich i współpracy na arenie światowej; oczekuje na wniosek Komisji, który powinien być ukierunkowany i proporcjonalny;
34.zwraca uwagę na wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej (DAC8), który obejmuje zakresem zawartej w dyrektywie DAC6 automatycznej wymiany interpretacji indywidualnych prawa podatkowego o wymiarze transgranicznym także zamożnych klientów indywidualnych; podkreśla, jak ważna jest uczciwa i lojalna współpraca między krajowymi organami podatkowymi, by uszczelnić system wymiany informacji;
35.z zadowoleniem przyjmuje fakt, że na mocy dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej (DAC6) wprowadzono już obowiązkowy system ujawniania informacji co do niektórych transgranicznych uzgodnień podatkowych; zauważa, że upłynęło już więcej niż rok, od kiedy zaczęto sporządzać sprawozdania; wzywa Komisję do szeroko zakrojonej analizy sprawozdań oraz do zidentyfikowania ewentualnych niedociągnięć; wzywa Komisję do informowania Parlamentu Europejskiego o ustaleniach w tej kwestii;
36.podkreśla, że unikanie opodatkowania przynosi korzyści tylko tym nielicznym; przyjmuje do wiadomości uwagę OECD, że erozja bazy podatkowej i przenoszenie zysków mają wpływ na wszystkie kraje oraz że „większe uzależnienie krajów rozwijających się od podatku od osób prawnych oznacza, że ponoszą one niewspółmiernie duże straty z powodu erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków[23]”, co pogłębia nierówności w tych państwach;
Szkodliwe praktyki w ramach systemów podatkowych dotyczących klientów indywidualnych
37.odnotowuje fakt, że – jak pokazały Pandora Papers – programy ochrony aktywów zamożnych klientów indywidualnych przed działaniami administracji publicznej za pośrednictwem usług zakładania spółek offshore stały się wysoce wyrafinowane; zauważa, że wycieki danych pokazały, w jaki sposób zamożne osoby płacą niskie podatki lub w ogóle ich nie płacą dzięki temu, że zmieniają kraj rezydencji podatkowej i wyprowadzają kapitał za granicę;
38.zwraca uwagę na wpływ nowych technologii (np. kryptoaktywów), które stwarzają nowe wyzwania w dziedzinie unikania opodatkowania i prania pieniędzy, w związku z czym mogą być potrzebne nowe, adekwatne i ukierunkowane regulacje;
39.podkreśla, że erozję bazy podatkowej ułatwia fakt, że dywidendy wypłacane za granicę, opłaty licencyjne i odsetki uzyskiwane za granicą nie podlegają podatkowi u źródła, oraz że nie istnieją wspólne zasady i procedury zapewniające skuteczne opodatkowanie przepływów wewnątrzunijnych; przypomina o najnowszych badaniach, z których wynika, że między państwami członkowskimi występują znaczne różnice w stosowaniu podatków u źródła, gdyż stawki te wahają się od 0% do 35%; zwraca uwagę na fakt, że stawki podatku u źródła w dwustronnych umowach podatkowych są często niższe niż standardowe stawki; wzywa Komisję i państwa członkowskie do skoordynowania ram podatku u źródła, aby zapewnić opodatkowanie wszystkich dywidend, odsetek i opłat licencyjnych przynajmniej raz według efektywnej stawki podatkowej;
40.zwraca uwagę, że skandale związane z wyprzedażą dywidend zwane „cum-ex” i „cum-cum” były dwoma największymi skandalami związanymi z oszustwami podatkowymi w historii UE i kosztowały państwa członkowskie 140 mld EUR; podkreśla, że zharmonizowany unijny system podatku u źródła pomógłby zapobiec oszustwom podatkowym, podwójnemu opodatkowaniu i podwójnemu nieopodatkowaniu; ponownie podkreśla potrzebę stworzenia wspólnego systemu podatku u źródła;
41.zauważa jednocześnie pewien trend w różnych państwach, w tym w państwach członkowskich UE, polegający na przyjmowaniu ram prawnych mających na celu przyciągnięcie zamożnych klientów indywidualnych, zagranicznych emerytów i wysoko wykwalifikowanych pracowników, by inwestowali lub zamieszkali na ich terytorium, przyznających im m.in. hojne korzyści i zwolnienia podatkowe, z których nie mogą korzystać obywatele danego kraju, a także oferujących złote wizy i kupczących obywatelstwem; zwraca uwagę, że z tego rodzaju możliwości mogli skorzystać rosyjscy oligarchowie, na których od tamtego czasu nałożono ukierunkowane sankcje;
42.ponownie podkreśla, że systemy przyznawania obywatelstwa lub ułatwień pobytowych na podstawie inwestycji finansowych, znane również jako „złote paszporty”, są niedopuszczalne z etycznego, prawnego i gospodarczego punktu widzenia i stwarzają szereg poważnych zagrożeń dla bezpieczeństwa obywateli Unii, takich jak zagrożenia wynikające z prania pieniędzy i korupcji;
43.wzywa Komisję do przedstawienia szczegółowych informacji na temat postępów poczynionych przez państwa członkowskie w zakresie uchylania lub odbierania obywatelstwa lub prawa pobytu osobom narodowości rosyjskiej lub białoruskiej, które uzyskały ten status w zamian za inwestycje;
44.jest szczególnie zaniepokojony widocznym krótkoterminowym wzrostem o14mldUSD depozytów transgranicznych w krajach oferujących obywatelstwo i ułatwienia pobytowe w formie programów inwestycyjnych, co sugeruje wykorzystywanie takich programów jako arbitrażu regulacyjnego w celu obejścia obowiązku ujawniania informacji przewidzianego w DAC6[24];
45.zauważa, że rządy zazwyczaj stosują dwa instrumenty w celu przyciągnięcia podatników i mobilne bazy podatkowe w celu opodatkowania dochodów osobistych i majątku: (górne) stawki podatkowe i preferencyjne rozwiązania podatkowe ukierunkowane na obcokrajowców o wysokich dochodach i dużym majątku;
46.odnotowuje rosnącą liczbę systemów podatkowych w państwach członkowskich UE, których celem jest przyciągnięcie nomadów cyfrowych, zamożnych osób lub emerytów z zagranicy; zauważa, że w niektórych systemach podatkowych istnieje znaczne pole do nadużyć, co prowadzi do erozji podstaw opodatkowania w innych krajach; podkreśla, że według badań przeprowadzonych przez unijne obserwatorium podatkowe[25] wiele państw członkowskich posiada specjalne systemy podatkowe mające na celu przyciągnięcie dochodów lub majątku uzyskiwanych za granicą, które zdaniem badaczy są w różnym stopniu szkodliwe;
47.zauważa, że według obserwatorium podatkowego tego rodzaju preferencyjne systemy powodują utratę dochodów w wysokości ponad 4,5 mld EUR rocznie dla ogółu UE; ubolewa, że niektóre państwa członkowskie likwidują programy „złotych wiz”, by zaraz potem wprowadzić specjalne systemy podatkowe dla cyfrowych nomadów;
48.wyraża zaniepokojenie faktem, że istnieje duże pole dla szkodliwej konkurencji w tej dziedzinie oraz pogłębiania się nierówności społecznych i gospodarczych, ponieważ podatników mających wysokie dochody i majątki[26] charakteryzuje znaczna mobilność związana z podatkami, w związku z czym osoby uzyskujące dochód niemobilny ostatecznie płacą proporcjonalnie większe podatki niż osoby uzyskujące dochód mobilny;
49.wzywa Komisję, bez uszczerbku dla jej uprawnień wynikających z traktatów, do oceny wpływu tych systemów podatkowych na jednolity rynek i na dochody państw członkowskich, a także do oceny wszelkich szkodliwych praktyk podatkowych zakłócających konkurencję poza obszarem opodatkowania osób prawnych w UE;
50.ostrzega przed wpływem pracy zdalnej na podatek dochodowy od osób fizycznych i na rezydencję podatkową w UE; wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych środków ustawodawczych w celu zagwarantowania pewności prawa i sprawiedliwości podatkowej w tym zakresie pracownikom transgranicznym i osobom samozatrudnionym w UE; zauważa, że podatek dochodowy od osób fizycznych jest największym źródłem dochodów podatkowych w większości państw członkowskich UE;
51.wzywa Komisję i państwa członkowskie do objęcia roli lidera na forum OECD, awszczególności w kontekście otwartych ram OECD / grupy G-20, w tworzeniu równych warunków działania w zakresie opodatkowania dochodów kapitałowych oraz do ograniczenia szkodliwych praktyk podatkowych mających na celu przyciągnięcie dochodów, majątku i aktywów uzyskiwanych za granicą;
52.podkreśla, że ze względu na jednolity rynek i swobodę przepływu kapitału w UE różnice w opodatkowaniu zysków kapitałowych w UE[27] mogą prowadzić do transferu majątku i unikania opodatkowania w poszczególnych państwach członkowskich; wzywa Komisję do oceny wykonalności i gospodarczych skutków minimalnego podatku od zysków kapitałowych na szczeblu europejskim;
53.zauważa, że – jak pokazały Pandora Papers – do prania pieniędzy i uchylania się od opodatkowania były powszechnie wykorzystywane nieruchomości; zauważa ponadto, że opodatkowanie nieruchomości w Unii Europejskiej jest zupełnie nieskoordynowane; z zaniepokojeniem odnotowuje gwałtowny wzrost cen nieruchomości w UE i finansjalizację mieszkalnictwa; wyraża zaniepokojenie potencjalnie zakłócającym wpływem systemów przewidujących nisko opodatkowane fundusze inwestycyjne w nieruchomościach; wzywa Komisję do oceny skutków braku skoordynowanego opodatkowania nieruchomości w UE oraz do oceny wpływu systemów niskiego opodatkowania na finansjalizację sektora mieszkaniowego; przypomina o istotnej roli krajowych cyfrowych rejestrów gruntów w skuteczniejszym zwalczaniu przestępstw podatkowych w całej UE;
Nieuczciwe korzystanie z firm przykrywek i nieprzejrzystych struktur a przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania i uchylaniu się od opodatkowania, zwłaszcza w jurysdykcjach wielokrotnie wymienionych w Pandora Papers
54.przypomina, że przestępstwa podatkowe uznaje się za przestępstwa źródłowe wstosunku do prania pieniędzy i że często są one powiązane z przestępczością zorganizowaną, korupcją i finansowaniem terroryzmu; zaznacza, że głównym zidentyfikowanym wyzwaniem dotyczącym stosowania dyrektywy 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu[28] jest brak bezpośredniej stosowalności przepisów oraz fragmentacja wynikająca z rozbieżnych podejść krajowych; przyjmuje z zadowoleniem proponowany pakiet legislacyjny dotyczący przeciwdziałania praniu pieniędzy; podkreśla znaczenie lepiej skoordynowanych krajowych ram prawnych dla pozbycia się luk oraz wagę poprawy nadzoru poprzez ustanowienie europejskiego urzędu ds.przeciwdziałania praniu pieniędzy dysponującego odpowiednimi zasobami i uprawnieniami;
55.zauważa, że w niektórych państwach, takich jak Zjednoczone Królestwo, istnieją mechanizmy kontroli nielegalnego wzbogacenia, które mają na celu wykrywanie dochodów pochodzących z działalności przestępczej; podkreśla, że taki mechanizm obejmuje nakaz sądowy zobowiązujący osobę, co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że jest zaangażowana lub jest powiązana z inną osobą zaangażowaną wpoważne przestępstwo, do wyjaśnienia charakteru i zakresu udziału w danym mieniu oraz sposobu jego pozyskania, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy, aby podejrzewać, że znany dochód pozwanego uzyskany zgodnie z prawem byłby niewystarczający, by umożliwić mu pozyskanie tego mienia; zwraca się do Komisji o ocenę skutków i wykonalności takiego środka na szczeblu Unii, aby umożliwić organom ścigania lepsze badanie źródeł nielegalnie uzyskanego mienia i przejmowanie dochodów pochodzących z przestępstwa przy jednoczesnym zagwarantowaniu proporcjonalności i ochrony praw pozwanych;
56.zauważa brak przejrzystości ze strony Komisji i państw członkowskich co do postępów w zamrażaniu i konfiskowaniu aktywów osób objętych sankcjami; wzywa państwa członkowskie i władze UE do podjęcia znacznych wysiłków na rzecz odzyskania nielegalnych pieniędzy; zwraca się do Komisji o opublikowanie wykazu aktywów zamrożonych lub skonfiskowanych w następstwie rosyjskiej napaści na Ukrainę; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji z 2022 r. w sprawie odzyskiwania i konfiskaty mienia;
57.wzywa Komisję, aby w pełni wykorzystała zmienioną metodę wskazywania państw trzecich wysokiego ryzyka zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849 oraz by po przeprowadzeniu własnej dogłębnej oceny z uwzględnieniem ocen Grupy Specjalnej ds.Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) w stosownych przypadkach nie wahała się ujmować w wykazie państw trzecich wysokiego ryzyka jurysdykcji niewymienionych w wykazach FATF;
58.podkreśla, jak ważne jest wzmocnienie narzędzi, którymi dysponują organy publiczne, by miały dostęp do informacji o własności konkretnych aktywów o wysokiej wartości i w ten sposób skutecznie ograniczały próby obchodzenia ukierunkowanych sankcji finansowych i przeciwdziałały praniu pieniędzy oraz uchylaniu się od opodatkowania i unikaniu opodatkowania;
59.zauważa, że pomimo wdrożenia europejskich i krajowych przepisów dotyczących przejrzystości własności rzeczywistej, zgodnie z informacjami przekazanymi przez organizacje pozarządowe[29] jakość danych w niektórych rejestrach publicznych UE wymaga poprawy; wzywa państwa członkowskie do przeznaczenia odpowiednich zasobów, w tym wystarczającej liczby pracowników i technologii, na przetwarzanie i pełne wykorzystanie danych; wzywa Komisję do wydania wytycznych lub udzielenia wsparcia państwom członkowskim i podmiotom raportującym, by zagwarantować dobrą jakość danych w rejestrach;
60.przypomina o znaczeniu przejrzystości informacji o beneficjentach rzeczywistych na całym świecie; podkreśla, że przejrzystość co do własności i kontroli sprawowanej nad przedsiębiorstwami, trustami i innymi podmiotami prawnymi ma zasadnicze znaczenie dla zwalczania nielegalnych przepływów finansowych; zauważa, że w Pandora Papers wskazano przykłady osób, które obchodzą przepisy dotyczące przejrzystości własności rzeczywistej w państwach członkowskich; wyraża jednak ubolewanie z powodu opóźnień w tworzeniu w UE systemu integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych, spowodowanych trudnościami technicznymi; ubolewa nad tym, że opóźnienia w państwach członkowskich oraz ogólny brak koordynacji w procesach wdrażania negatywnie wpływają na skuteczność funkcjonującego systemu integracji, oraz wzywa wszystkie podmioty do podjęcia pilnych działań, by nadgonić opóźnienia; podkreśla, że dostęp do odpowiednich, dokładnych i aktualnych informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz kontrolowanie osób prawnych to cenne narzędzie w walce z uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania;
61.z zadowoleniem przyjmuje przegląd zalecenia nr 24 Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), w którym wymaga się od państw zapobiegania nadużywaniu osób prawnych do celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu; podkreśla, że odtąd państwa powinny wymagać, by informacje o beneficjentach rzeczywistych były przechowywane przez organ lub urząd publiczny działający jako rejestr beneficjentów rzeczywistych lub inny analogicznie działający skuteczny mechanizm;
62.podkreśla, że postępy w przeciwdziałaniu wykorzystywaniu anonimowych przedsiębiorstw będą możliwe tylko wówczas, gdy informacje o beneficjentach rzeczywistych będą łatwo i szybko udostępniane we wszystkich jurysdykcjach oraz gdy organy będą mogły korzystać z tych informacji, by dokonywać krzyżowej kontroli danych do celów dochodzeniowych;
63.ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że FATF przeprowadza właśnie przegląd zalecenia nr 25 w sprawie przejrzystości i informowania o beneficjentach rzeczywistych w odniesieniu do porozumień prawnych; uważa w związku z tym, że podobnie jak zostało to już przewidziane w prawie UE, zalecenie to powinno stanowić, że trusty lub inne podobne konstrukcje prawne powinny być rejestrowane oraz że dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych powinien być co najmniej tak wszechstronny, jak przewiduje to obecnie prawo UE;
64.odnotowuje orzeczenie TSUE w sprawach połączonych C-37/20 i C-601/20 z22listopada 2022 r. dotyczące dostępu ogółu społeczeństwa do informacji obeneficjentach rzeczywistych zgodnie z piątą dyrektywą UE w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy; taki dostęp Trybunał uznał za nieważny, zwyjątkiem osób, które mogą się powołać na uzasadniony interes w dostępie do informacji; wzywa państwa członkowskie, które w wyniku orzeczenia uniemożliwiły dostęp do danych o beneficjentach rzeczywistych jednostkom analityki finansowej (FIU), właściwym organom i podmiotom zobowiązanym, do jego niezwłocznego przywrócenia;
65.powtarza swoją konkluzję, że jak ujawniły Pandora Papers, niektóre stany USA, takie jak Dakota Południowa, Alaska, Wyoming, Delaware i Nevada, stały się centrami tajemnicy finansowej i korporacyjnej; ubolewa nad brakiem widocznych postępów lub woli politycznej w tych stanach, by wprowadzić niezbędne reformy w rezultacie wycieków;
66.z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie na mocy amerykańskiej ustawy o przejrzystości przedsiębiorstw pierwszej ostatecznej decyzji dotyczącej sprawozdawczości w zakresie beneficjentów rzeczywistych; ubolewa nad brakiem woli politycznej w USA, by udostępniać informacje finansowe dotyczące obywateli innych państw; ponawia swój apel do USA o jak najszybsze przyjęcie wspólnego standardu OECD do wymiany informacji oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozpoczęcia nowych negocjacji z USA w ramach OECD w celu osiągnięcia pełnej wzajemności w obrębie uzgodnionych i wzmocnionych ram CRS;
67.przypomina, że w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy ocenia się, czy według Światowego Forum Przejrzystości i Wymiany Informacji do Celów Podatkowych dana jurysdykcja ma co najmniej oznaczenie: „w dużej mierze spełnia” wymogi CRS; wzywa Radę do ponownej oceny USA w kontekście unijnego wykazu, ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów przejrzystości podatkowej;
68.apeluje do Kongresu USA, by przyjął ustawę ustanawiającą nowe organy ds. przedsiębiorstw piorących pieniądze i stwarzających ryzyko dla bezpieczeństwa (ENABLERS), która wymagałaby od sektora niefinansowego i od sektora pośrednictwa wywiązywania się z obowiązków należytej staranności wobec klientów zgodnie z zalecanymi standardami FATF;
69.zauważa, że firmy przykrywki mogą być wykorzystywane do celów agresywnego planowania podatkowego lub uchylania się od opodatkowania; przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy mające na celu zapobieganie nadużywaniu przedsiębiorstw fasadowych do celów podatkowych i zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE[30]; apeluje do Rady o szybkie przyjęcie tego wniosku z uwzględnieniem opinii Parlamentu; podkreśla, że ustanowienie nowych standardów przejrzystości dotyczących wykorzystywania firm przykrywek pomoże w łatwiejszym wykrywaniu przez organy podatkowe nadużyć związanych z tymi firmami; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszego promowania światowych regulacji w zakresie obowiązkowych wymogów dotyczących substratu majątkowo-osobowego dla przedsiębiorstw jako narzędzia zapobiegania unikaniu opodatkowania;
70.z niepokojem zauważa, że najnowsze wyniki wzajemnej oceny przeprowadzonej przez Światowe Forum Przejrzystości dotyczącej wdrożenia standardu w zakresie automatycznej wymiany informacji finansowych (CRS) oraz, po raz pierwszy, wyniki pierwszych przeglądów skuteczności wdrażania CRS w praktyce wskazują, że ramy wprowadzone przez niektóre państwa członkowskie muszą zostać udoskonalone, by stały się w pełni spójne z wymogami[31]; wzywa Komisję do uwzględnienia wyników wzajemnej oceny przy monitorowaniu wdrażania dyrektyw DAC w państwach członkowskich;
71.przyjmuje do wiadomości porozumienie Rady w sprawie rozszerzenia zakresu działania Grupy ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej); podkreśla, że w zmienionym Kodeksie Postępowania wprowadzono, zgodnie z postulatem Parlamentu, pojęcie „elementów podatkowych o zastosowaniu ogólnym”, które uznaje się za szkodliwe, jeżeli prowadzą do podwójnego nieopodatkowania lub dwukrotnego/wielokrotnego wykorzystania korzyści podatkowych; wzywa Grupę ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej) do korzystania w pełni ze zmienionych uprawnień;
72.z zadowoleniem przyjmuje fakt, że unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych udoskonalił praktyki legislacyjne i podatkowe w niektórych krajach rozwijających się w rezultacie współpracy technicznej i dialogu politycznego, mających na celu rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów podatkowych;
73.ubolewa jednak nad brakiem gotowości Rady do uzgodnienia przyszłego kryterium przejrzystości w odniesieniu do własności rzeczywistej, której ukrywanie było wspólną cechą systemów ujawnionych w Pandora Papers oraz kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do kontynuacji i powodzenia takich systemów;
74.ponawia swój apel do Rady o rozszerzenie mandatu Grupy ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej) tak, by objął preferencyjne systemy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od kapitału oraz systemy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od majątku, które uznaje się za szkodliwe;
75.przypomina ponadto swoje rezolucje w sprawie zmian w unijnym wykazie rajów podatkowych i w sprawie reformy polityki UE w zakresie szkodliwych praktyk podatkowych (w tym reformy Grupy ds. Kodeksu Postępowania); wzywa Radę do wznowienia dyskusji nad kompleksową reformą kodeksu oraz do wdrożenia zaleceń Parlamentu, w szczególności, by uwzględnić fakt, że kilka państw członkowskich posiada bardziej wszechstronne czarne listy niż UE jako całość, co wskazuje, że na szczeblu UE można stosować bardziej rygorystyczne kryteria;
76.wzywa Radę w szczególności do uwzględnienia, jako odrębne kryterium, automatycznego umieszczenia w wykazie jurysdykcji spoza UE, w których stawka podatku od osób prawnych wynosi 0 % lub które nie opodatkowują zysków przedsiębiorstw bądź osób fizycznych; z niepokojem zauważa, że państwa niebędące członkami UE mogą uchylić niezgodne z przepisami mechanizmy podatkowe, ale zastąpić je nowymi, potencjalnie szkodliwymi dla UE;
77.wyraża ubolewanie z powodu braku demokratycznej rozliczalności w procesie sporządzania „unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych”; przypomina, że przy podejmowaniu decyzji o przesunięciu państw z „szarej listy” na „czarną listę” i odwrotnie Rada wydaje się czasem kierować motywami dyplomatycznymi lub politycznymi, a nie obiektywnymi ocenami; podkreśla, że podważa to wiarygodność, przewidywalność i użyteczność tych list; wzywa do zasięgnięcia opinii Parlamentu w ramach przygotowywania wykazu oraz do szeroko zakrojonego przeglądu kryteriów kwalifikacji;
78.podkreśla, że Pandora Papers ponownie przypominają o potrzebie zwiększenia skuteczności unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy, tak aby nie tylko był on narzędziem pomagającym podmiotom i organom UE w identyfikowaniu podmiotów stwarzających ryzyko i podejmowaniu środków zabezpieczających, ale także pozwalał aktywnie zachęcać państwa i współpracować z nimi w celu przeprowadzenia reform mających na celu przestrzeganie międzynarodowych norm podatkowych;
79.podkreśla, że chociaż należy niezwłocznie stosować środki obronne i wpis na czarną listę, gdy jest to konieczne, UE – zanim zastosuje jakiekolwiek środki przymusu – musi zaangażować się w bardziej systemowe, przejrzyste procedury współpracy i konsultacji z krajami rozwijającymi się, które nie dysponują odpowiednimi praktykami podatkowymi, zwłaszcza w odniesieniu do dopilnowania, aby władzom tych krajów zapewniono wcześniej odpowiednią wiedzę i możliwości budowania zdolności;
80.z zadowoleniem przyjmuje porozumienie OECD/G20 z października 2021 r. w sprawie reformy międzynarodowych przepisów dotyczących podatku od osób prawnych; zwraca uwagę, że drugi filar porozumienia, gdy zostanie ono wdrożone, wprowadzi globalną minimalną efektywną stawkę podatku od osób prawnych w wysokości 15%, mającą zastosowanie do przedsiębiorstw o rocznych przychodach powyżej 750 mln EUR, co powinno przyczynić się do ograniczenia korzystania z rajów podatkowych na całym świecie; podkreśla znaczenie stosowania efektywnej stawki podatkowej wynoszącej 15% – uzgodnionej w otwartych ramach OECD/G20 – na szczeblu UE;
81.przypomina, że przyszły globalny minimalny podatek od osób prawnych zdeterminuje stały poziom bazowy opodatkowania osób prawnych, a tym samym poskromi unikanie opodatkowania przez przedsiębiorstwa; z zadowoleniem przyjmuje poczynione postępy i zachęca do podejmowania dalszych wysiłków na rzecz ich wykorzystania; wzywa do użycia wynikających z tego zdolności fiskalnych do budowania bardziej odpornych, trwałych i równych społeczeństw; wzywa do współpracy międzynarodowej w zakresie minimalnego podatku od osób prawnych i do wprowadzenia środków służących większej przejrzystości, które ułatwią ściganie osób unikających opodatkowania; podkreśla, że przedsiębiorstwa międzynarodowe powinny płacić podatki w krajach, wktórych prowadzona jest działalność gospodarcza i uzyskiwane są dochody; uważa, że podział praw do nakładania podatków między kraje musi być sprawiedliwy, rzetelny i zgodny z celem zmniejszenia nierówności między krajami; apeluje do państw członkowskich, by spełniły pokładane w nich oczekiwania i udzieliły politycznego poparcia dla tego globalnego projektu;
82.zwraca uwagę, że kilka państw członkowskich utrzymało preferencyjne systemy opodatkowania osób prawnych, co mogło spowodować miliardowe straty w dochodach podatkowych w innych państwach członkowskich; apeluje o większą przejrzystość w odniesieniu do preferencyjnych systemów podatkowych, a także o większą solidarność podatkową między państwami członkowskimi UE; zauważa ponadto, że przez niektóre państwa członkowskie przechodzą w nieznacznej liczbie nieproporcjonalne napływy i odpływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych i dochodu pasywnego oraz że przepływy te przynajmniej częściowo odzwierciedlają stwierdzone przez badaczy MFW[32] fikcyjne inwestycje, które mają na celu unikanie opodatkowania i pranie pieniędzy;
83.wzywa Komisję, by nadal monitorowała państwa członkowskie umożliwiające agresywne planowanie podatkowe, by przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie na ten temat oraz by przygotowała zalecenia dla poszczególnych krajów co do zwalczania agresywnego planowania podatkowego, a także by wywierała presję na te państwa członkowskie, by wdrożyły reformy;
84.podkreśla, że aby przeprowadzić przyszłe reformy legislacyjne polityki podatkowej, które są niezbędne do skutecznego rozwiązania kwestii uwypuklonych w Pandora Papers, Komisja powinna zbadać wszystkie możliwości, jakie daje Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, by zwiększyć skuteczność procesu decyzyjnego;
85.podkreśla, że chociaż współpraca międzynarodowa ma zasadnicze znaczenie dla położenia kresu unikaniu opodatkowania oraz dla sprawiedliwego charakteru i skuteczności krajowych systemów podatkowych, państwa członkowskie powinny mieć możliwość podejmowania jednostronnych środków w celu ochrony swojej bazy podatkowej w granicach ich suwerenności podatkowej i prawa UE, takich jak brak możliwości odliczania lub ograniczona możliwość odliczania kosztów (odsetki, opłaty licencyjne i płatności z tytułu usług), potrącenia u źródła, ograniczanie zwolnień kapitałowych lub nakładanie specjalnych wymogów dotyczących dokumentacji;
°
°°
86.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie, Komisji, Kongresowi USA, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Grupie Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.
UZASADNIENIE
Kolosalny wyciek danych zwanych Pandora Papers został opublikowany przez Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych 3 października 2021r. Były to wykazy beneficjentów rzeczywistych podmiotów korporacyjnych mających siedzibę w rajach podatkowych. Osoby fizyczne, których nazwiska zostały ujawnione w Pandora Papers, to zamożni klienci indywidualni, tacy jak przestępcy, oligarchowie i celebryci, a także 35obecnych i byłych światowych przywódców, ponad 330 polityków i urzędników publicznych z 91 krajów i terytoriów, w tym z państw członkowskich UE. Ponadto okazało się, że takie praktyki agresywnego planowania podatkowego są często wspierane przez pośredników, takich jak kancelarie prawne, doradcy podatkowi i podmioty zarządzające majątkiem.
Pandora Papers to najnowszy wyciek dokumentów podatkowych, lecz wcale nie jedyny wminionych latach. Wcześniejsze wycieki, takie jak dokumenty panamskie (Panama Papers) w 2016 r. i Swiss Leaks w 2015 r., sugerują, że 0,01% najmajętniejszych osób posiada około 50% majątku zdeponowanego w rajach podatkowych oraz 0,01% najbogatszych osób unika regulowania około 25% swoich zobowiązań podatkowych, ukrywając za granicą aktywa i dochody z inwestycji[33]. Po tych liczbach widać, że uchylanie się od opodatkowania to także źródło nierówności oraz przyczyna erozji zaufania obywateli do praworządności i do naszego systemu gospodarczego i demokratycznego.
Ponadto takie wycieki jak OpenLux w 2019 r. i Pandora Papers pokazują również, w jaki sposób zamożni klienci indywidualni za pośrednictwem pośredników i firm przykrywek chronią swoje aktywa, i uwypuklają znaczenie ujawniania beneficjentów rzeczywistych takich przedsiębiorstw.
Sprawozdawca pragnie zatem stawić czoła problemom ujawnionym w Pandora Papers i przy innych podobnych wyciekach, dokonując oceny różnych obszarów polityki.
Zdaniem sprawozdawcy:
Pandora Papers i inne wycieki ukazują rolę międzynarodowego dziennikarstwa śledczego i sygnalistów w ujawnianiu unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania, korupcji, przestępczości zorganizowanej i prania pieniędzy. Tacy sygnaliści muszą być ściśle chronieni nie tylko w razie zgłaszania naruszeń w obrębie danego podmiotu lub poza nim, ale również gdy wypowiadają się publicznie, by nie powstrzymywali się od ujawniania nielegalnych praktyk, a unijna dyrektywa oochronie sygnalistów z 2019 r. musi zostać jak najszybciej w pełni wdrożona.
Pandora Papers, jak również inne dokumenty, zawierały informacje dotyczące uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania przez wiele osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne. Aby wzmocnić zaufanie obywateli do naszego systemu demokratycznego, a także by utrwalić wysokie standardy prawości, uczciwości i odpowiedzialności wśród urzędników publicznych, państwa członkowskie muszą zadbać o wprowadzenie środków i procedur zobowiązujących urzędników publicznych do deklarowania swojej działalności zewnętrznej, majątku itp. zgodnie z zaleceniami Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji.
Państwa członkowskie UE powinny rozważyć wprowadzenie okresów karencji dla urzędników organów podatkowych w celu zapobieżenia efektowi „drzwi obrotowych”, czyli zatrudnianiu tych urzędników kolejno przez prawodawców, organy administracji, korporacje wielonarodowe i globalne firmy świadczące usługi doradztwa podatkowego.
Dostęp do dokładnych i aktualnych informacji o beneficjentach rzeczywistych jest niezbędnym narzędziem walki z praniem pieniędzy, uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem opodatkowania. Wprowadzono już publiczne rejestry, w których figurują beneficjenci rzeczywiści podmiotów o charakterze korporacyjnym mających siedzibę w państwach członkowskich. Państwa członkowskie powinny teraz dopilnować, by odnośne informacje były publicznie dostępne i wkrótce doszło do integracji rejestrów.
W reakcji na coraz częstsze wprowadzanie przez niektóre kraje hojnych ulg podatkowych i zwolnień dla cudzoziemców, z których to przywilejów nie mogą korzystać obywatele danego kraju, oraz w związku z tym, że podatnicy o wysokich dochodach i bardzo zamożni są wyjątkowo mobilni, rządy UE powinny zająć się preferencyjnymi systemami podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku od kapitału bądź majątku w ramach Grupy ds. Kodeksu Postępowania. Państwa członkowskie powinny także wprowadzić podatki majątkowe od niektórych portfeli aktywów o wartości przekraczającej określone progi. Takie inicjatywy powinny być koordynowane na szczeblu UE, aby uniknąć zakłóceń na jednolitym rynku idopilnować, by uzgodnienia między zamożnymi klientami indywidualnymi aorganami podatkowymi państw członkowskich były podawane do wiadomości wszystkich państw członkowskich.
OPINIA KOMISJI ROZWOJU(12.12.2022)
dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej
w sprawie wniosków wyciągniętych z „Pandora Papers” i innych ujawnionych nieprawidłowości
()
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Udo Bullmann
³Ѱ°
Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
A.mając na uwadze, że strony planu działania z Addis Abeby przyjętego na trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju zobowiązały się do wzmocnienia administracji skarbowej za pomocą zmodernizowanych i progresywnych systemów podatkowych oraz skuteczniejszego ściągania podatków, jak również do rozszerzenia międzynarodowej współpracy w dziedzinie podatków;
B.mając na uwadze, że globalna konkurencja podatkowa doprowadziła do przenoszenia obciążenia podatkowego na pracowników i gospodarstwa domowe o niskich dochodach, utrudniła krajom rozwijającym się możliwość wykorzystania zasobów krajowych oraz wymusiła niszczące cięcia w usługach publicznych w krajach ubogich;
C.mając na uwadze, że podatek od osób prawnych stanowi w krajach rozwijających się większą część przychodów z podatków i produktu krajowego brutto niż w krajach bogatych; mając na uwadze, że straty wynikające z globalnego opodatkowania osób prawnych w krajach rozwijających się szacuje się na 6–13% całkowitych dochodów podatkowych, podczas gdy w państwach członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) odsetek ten wynosi od 2 do 3%[34];
D.mając na uwadze, że automatyczna wymiana informacji jest skutecznym narzędziem walki z unikaniem opodatkowania i innymi nielegalnymi przepływami finansowymi;
E.mając na uwadze, że w październiku 2021 r. w otwartych ramach OECD/grupy G-20 w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków uzgodniono oparte na dwóch filarach rozwiązanie służące radzeniu sobie z wyzwaniami podatkowymi wynikającymi z cyfryzacji gospodarki; mając jednak na uwadze, że niektóre kraje rozwijające się wyraziły zaniepokojenie tym globalnym porozumieniem w sprawie podatku od osób prawnych, a nawet odmówiły jego poparcia (wśród nich Kenia i Nigeria);
F.mając na uwadze, że zgodnie z dokumentem „Przejrzystość podatkowa w Afryce 2022: Sprawozdanie z postępów w realizacji inicjatywy dotyczącej Afryki[35]” nielegalne przepływy finansowe na tym kontynencie szacuje się na 50–80 mld USD (48–77 mld EUR) rocznie;
G.mając na uwadze, że w 2019 r. Grupa Afryki na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zaapelowała o przyjęcie konwencji ONZ w sprawie podatków jako ważnego narzędzia zwalczania nielegalnych przepływów finansowych; mając na uwadze, że w lutym 2021 r. panel wysokiego szczebla ds. międzynarodowej rozliczalności finansowej, przejrzystości i integralności na rzecz realizacji Agendy 2030 (panel FACTI) także włączył do swojego sprawozdania końcowego jako główne zalecenie wniosek dotyczący konwencji ONZ w sprawie podatków;
1.podkreśla, że doniesienia znane pod nazwą „Pandora Papers”, wydane przez Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych, wskazują na wyraźne uchylanie się od opodatkowania i pranie pieniędzy na ogromną skalę, w szczególności z użyciem fasadowych spółek i trustów; podkreśla, że kwestia nielegalnych przepływów finansowych powinna być przedmiotem globalnego zarządzania; pilnie wzywa UE, aby okazała silną wolę polityczną i determinację w walce z unikaniem opodatkowania i oszustwami podatkowym, zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju, zawartą w artykule 208 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
2.potępia istnienie w licznych jurysdykcjach na całym świecie podejrzanych struktur finansowych typu offshore, które przez ułatwianie unikania opodatkowania umożliwiają nielegalne wzbogacenie się osób już potężnych i bogatych kosztem społeczeństwa i które mogą być wykorzystywane do nielegalnych praktyk, takich jak uchylanie się od płacenia podatków i pranie pieniędzy, oraz powodują niestabilność finansową; ubolewa nad faktem, że mimo dziesięciu lat skandali podatkowych i reform ustawodawczych w UE, postępy na szczeblu globalnym w zakresie ograniczenia tajemnicy przedsiębiorstwa oraz uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania w rajach podatkowych są niewystarczające, co wykazano w „Pandora Papers”; podkreśla, że brak przejrzystości, w tym w międzynarodowej wymiany informacji, jest główną przyczyną nielegalnych przepływów finansowych związanych z opodatkowaniem;
3.podkreśla, że praktyki ujawnione w „Pandora Papers” mają szczególnie poważny wpływ na przestrzeń fiskalną i wydatki publiczne krajów rozwijających się oraz osłabiają praworządność i przekonanie, że światowy system finansowy podnosi poziom życia w krajach rozwijających się na całym świecie; podkreśla, że niezbędne jest podjęcie działań na forach globalnych; przypomina, że unikanie opodatkowania przenosi obciążenie podatkowe z dużych na małe i średnie przedsiębiorstwa oraz na konsumentów za pośrednictwem podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od wartości dodanej, co jest szczególnie problematyczne w krajach najsłabiej rozwiniętych, w których małe i średnie przedsiębiorstwa oraz mikroprzedsiębiorstwa, a także nieformalni uczestnicy rynku, stanowią zasadniczą część sektora działalności gospodarczej i są bardziej bezradni wobec znacznie niższych dochodów i braku bezpieczeństwa;
4.przypomina o szerokim konsensusie osiągniętym w związku z przyjęciem Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 w sprawie potrzeby istotnego zwiększenia inwestycji, aby pobudzić zrównoważony rozwój; podkreśla międzynarodowe zobowiązanie do znacznego ograniczenia nielegalnych przepływów finansowych do 2030 r., które jest przewidziane w planie działania z Addis Abeby i Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030; wyraża ubolewanie z powodu decyzji Rady z 5 października 2021 r. w sprawie usunięcia Anguilli i Seszeli z unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, co wpływa na działania UE na rzecz przejrzystego w skali globalnej systemu podatkowego; wzywa zatem Radę do ponownego rozważenia decyzji; podkreśla, że unikanie opodatkowania przynosi korzyści tylko tym nielicznym; przyjmuje do wiadomości uwagę OECD, że erozja bazy podatkowej i przenoszenie zysków mają wpływ na wszystkie kraje oraz że „większe uzależnienie krajów rozwijających się od podatku od osób prawnych oznacza, że ponoszą one nieproporcjonalnie duże straty z powodu erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków”, co pogłębia nierówności w tych państwach; przypomina swoją rezolucją z 21 października 2021 r. w sprawie afery Pandora Papers: konsekwencje dla działań mających na celu zwalczanie prania pieniędzy, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania; ponawia w związku z tym swój apel o reformę na szczeblu UE unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy oraz o jego regularne aktualizacje;
5.z zadowoleniem przyjmuje fakt, że unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych poprawił praktyki legislacyjne i podatkowe w niektórych krajach rozwijających się w rezultacie współpracy technicznej i dialogu politycznego, mających na celu rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów podatkowych; zauważa jednak, że unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych nie obejmuje rajów podatkowych w Europie oraz wielu rajów podatkowych poza Europą; zauważa, że ten brak spójności polityki wpływa na wiarygodność procesu sporządzania wykazu;
6.zauważa, że wykorzystywanie istniejących oficjalnych funduszy na rzecz rozwoju do subsydiowania inwestycji prywatnych może mieć związek z kompromisami dotyczącymi skutecznego wdrażania celów zrównoważonego rozwoju; zauważa również, że inwestycje prywatne w krajach rozwijających się nie wykazują niezbędnej tendencji wzrostowej;
7.podkreśla, że chociaż należy niezwłocznie stosować środki obronne i wpisanie na czarną listę, gdy jest to konieczne, UE – zanim zastosuje jakiekolwiek środki przymusu – musi zaangażować się w bardziej systemowe, przejrzyste procedury współpracy i konsultacji z krajami rozwijającymi się, które nie dysponują odpowiednimi praktykami podatkowymi, zwłaszcza w odniesieniu do dopilnowania, aby władzom tych krajów zapewniono wcześniej odpowiednią wiedzę i możliwości budowania zdolności;
8.uważa, że unikanie opodatkowania przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, jak również przez niektóre najbogatsze i najbardziej wpływowe osoby na świecie, w tym obecnych i byłych prezydentów, ministrów i szefów państw, oraz istnienie rajów podatkowych, w których efektywne stawki podatkowe są równe zeru lub bardzo niskie, jest bardzo szkodliwe dla sprawiedliwego poboru podatków w krajach globalnego Południa; uważa również, że praktyki te mogą mieć poważny wpływ na zdolność fiskalną tych krajów, w tym na ich zdolność do inwestowania w solidne struktury poboru podatków, i są kolejnym sposobem pozyskiwania zasobów z globalnego Południa; podkreśla, że zdolność ukrywania pieniędzy ma bezpośredni wpływ na życie ludzi, ponieważ wpływa m.in. na dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i mieszkań; przypomina, że uchylanie się od opodatkowania pociąga za sobą ogromne straty finansowe dla krajów rozwijających się i jest jednym z głównych czynników poważnie pogarszających zadłużenie wielu z nich; podkreśla, że „Pandora Papers” dostarczają wglądu w zasięg sankcji wymierzonych w szereg rosyjskich elit w odpowiedzi na napaść Rosji na Ukrainę; zauważa, że napaść miała również niszczycielski wpływ na kraje rozwijające się; potępia ukazane w „Pandora Papers” omijanie tych sankcji przez rosyjskie elity i wzywa do podjęcia skutecznych działań przeciwdziałających temu zjawisku;
9.zwraca uwagę, że wśród osób wymienionych z nazwiska wymienionych w „Pandora Papers” znajdują się liderzy polityczni z krajów rozwijających się, które są w znacznym stopniu uzależnione od pomocy pochodzącej z Unii Europejskiej;
10.podkreśla strukturalne skutki unikania opodatkowania zarówno przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, jak i osoby fizyczne, dla zdolności fiskalnych krajów rozwijających się oraz średnio- i długoterminowych perspektyw wzrostu i rozwoju społecznego; podkreśla, że brak środków publicznych wynikający z unikania opodatkowania powoduje pogłębienie nierówności i ubóstwa; przypomina, że zwalczanie transgranicznego unikania opodatkowania ma zasadnicze znaczenie jako środek rozszerzenia podstawy opodatkowania, zwiększenie przychodów z podatków oraz ochrony integralności i sprawiedliwości systemów podatkowych; podkreśla stałą potrzebę globalnej współpracy w badaniu podejrzanych przypadków unikania opodatkowania i prania pieniędzy; zwraca uwagę na potrzebę ukierunkowanych i skutecznych mechanizmów sankcji zgodnych z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, a także sankcji skierowanych przeciwko podmiotom czerpiącym zyski z unikania opodatkowania i przenoszenia zysków do jurysdykcji ujętych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, zgodnie ze spójnością polityki na rzecz rozwoju; zauważa, że istnieje szereg międzynarodowych inicjatyw na rzecz automatycznej wymiany informacji do celów podatkowych oraz wspólny standard OECD do wymiany informacji, dotyczący automatycznego przekazywania informacji na temat rachunków finansowych offshore nierezydentów do kraju ich zamieszkania, jak również odnotowuje działania funkcjonującej w strukturach OECD sieci wspólnej międzynarodowej grupy ds. wspólnych danych wywiadowczych i współpracy, w której obecnie uczestniczy 19 państw członkowskich;
11.przypomina, że Parlament Europejski wielokrotnie podkreślał, że potrzebny jest przegląd procesu sporządzania unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, aby zwiększyć jego przejrzystość oraz ulepszyć stosowane kryteria i skuteczność powiązanych środków ochronnych;
12.ponawia swój apel o zreformowanie kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej, który zdecydowanie zdezaktualizował się w obliczu rozwoju cyfryzacji i globalizacji; wzywa do zastąpienia go regulacjami dotyczącymi agresywnych uzgodnień podatkowych i niskich stawek, które to regulacje obejmowałyby bardziej rygorystyczne kryteria definiowania rajów podatkowych i objęłyby zakresem stosowania bardzo mobilne zamożne osoby fizyczne;
13.przypomina, że przyszły globalny minimalny podatek od osób prawnych określi stały poziom bazowy opodatkowania osób prawnych, a tym samym będzie zwalczał unikanie opodatkowania przez przedsiębiorstwa; z zadowoleniem przyjmuje poczynione postępy i zachęca do podejmowania dalszych wysiłków na rzecz ich wykorzystania; wzywa do użycia wynikających z tego zdolności fiskalnych do budowania bardziej odpornych, trwałych i równych społeczeństw; wzywa, aby w ramach współpracy międzynarodowej w zakresie minimalnego podatku od osób prawnych wprowadzić środki służące większej przejrzystości, które ułatwią ściganie osób unikających opodatkowania; podkreśla, że przedsiębiorstwa międzynarodowe powinny płacić podatki w krajach, w których prowadzona jest działalność gospodarcza i uzyskiwane są dochody; przypomina, że podział praw do nakładania podatków między kraje musi być sprawiedliwy, rzetelny i zgodny z celem zmniejszenia nierówności między krajami; apeluje do państw członkowskich, by spełniły pokładane w nich oczekiwania i udzieliły politycznego poparcia dla tego globalnego projektu;
14.podkreśla, że przejrzystość podatkowa i wymiana informacji mają zasadnicze znaczenie dla powstrzymania nielegalnych przepływów finansowych oraz zwiększenia krajowej mobilizacji środków, co ma szczególne znaczenie w kontekście realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz Agendy Unii Afrykańskiej 2063, zwłaszcza w obecnych warunkach rosnącego zadłużenia, skutków pandemii COVID-19 i wpływu wojny w Ukrainie na gospodarki afrykańskie;
15.podkreśla, że stopniowa zmiana opodatkowania zysków prywatnych i korporacyjnych oraz majątku prywatnego jest niezbędna do zwiększenia przestrzeni fiskalnej w celu finansowania zrównoważonych inwestycji i mobilizowania finansowania rozwoju, gdyż są one obecnie potrzebne pilniej niż kiedykolwiek wcześniej z uwagi na ciągłe pogarszanie się skutków zmiany klimatu i dalsze skutki pandemii COVID-19, zwłaszcza w krajach globalnego Południa;
16.wzywa do pełnej międzynarodowej przejrzystości w odniesieniu do rzeczywistych właścicieli przedsiębiorstw fasadowych i nieruchomości; uważa, że należy rozszerzyć międzynarodową wymianę informacji, aby skutecznie zidentyfikować podmioty uchylające się od opodatkowania, i wzywa do zwiększenia wysiłków na rzecz rozwiązania problemu tajemnicy finansowej, w tym przez zawieranie umów międzynarodowych o automatycznej wymianie informacji do celów podatkowych, oraz do pomocy w budowaniu zdolności administracji podatkowych i postępowań podatkowych w krajach rozwijających się. przypomina, że przejrzystość dotycząca własności oraz kontroli nad przedsiębiorstwami, trustami i innymi podmiotami prawnymi ma zasadnicze znaczenie dla zwalczania nielegalnych przepływów finansowych; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;
17.przypomina, że w październiku 2021 r. w otwartych ramach OECD/grupy G-20 w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków uzgodniono oparte na dwóch filarach rozwiązanie służące radzeniu sobie z wyzwaniami podatkowymi wynikającymi z cyfryzacji gospodarki; przypomina również, że kraje rozwijające się, w tym w ramach Afrykańskiego Forum Administracji Podatkowej, skrytykowały rozwiązanie polegające na pomijaniu ich interesów i niewystarczającemu przeciwdziałaniu konkretnym lukom, które ograniczają prawa krajów afrykańskich do opodatkowania;
18.wzywa UE do wspierania krajów rozwijających się wzwalczaniu nielegalnych przepływów finansowych oraz uchylania się od opodatkowania przez przedsiębiorstwa zUE iprzedsiębiorstwa wielonarodowe, oraz do dopilnowania, by podatki były płacone tam, gdzie generowany jest dochód i powstają zyski wcelu zatrzymania erozji podstawy opodatkowania iprzenoszenia zysków;
19.podkreśla, że w 2019 r. Grupa Afryki na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zaapelowała o przyjęcie konwencji ONZ w sprawie podatków, która pomogłaby w zwalczaniu nielegalnych przepływów finansowych; uważa, że uniwersalny organ międzyrządowy pod auspicjami ONZ upoważniony do zajmowania się wszystkimi kwestiami związanymi z nielegalnymi przepływami finansowymi mógłby pomóc we włączeniu wszystkich krajów rozwijających się do procesu decyzyjnego w kwestiach podatkowych oraz mógłby być skutecznym narzędziem przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, wystawianiu nieprawidłowych faktur handlowych, przenoszeniu zysków oraz wszystkim formom nielegalnej działalności handlowej i finansowej na szczeblu globalnym;
20.podkreśla, że współpraca międzynarodowa ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia uczciwych i skutecznych krajowych systemów podatkowych;
21.apeluje do UE, by wsparła opracowywanie konwencji ramowej ONZ w sprawie podatków, aby wzmocnić współpracę międzynarodową oraz zarządzanie w kwestiach podatkowych i dotyczących nielegalnych przepływów finansowych związanych z handlem; podkreśla, że niezbędne jest wprowadzenie przejrzystego i inkluzywnego procesu decyzyjnego pozwalającego wszystkim krajom negocjować na równych prawach.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU PRZEZ KOMISJĘ OPINIODAWCZĄ
Data przyjęcia |
30.11.2022 |
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
20 0 2 |
||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Barry Andrews, Eric Andrieu, Hildegard Bentele, Udo Bullmann, Antoni Comín i Oliveres, Charles Goerens, Mónica Silvana González, Pierrette Herzberger-Fofana, Karsten Lucke, Pierfrancesco Majorino, Janina Ochojska, Michèle Rivasi, Christian Sagartz, Eleni Stavrou, Tomas Tobé, Miguel Urbán Crespo |
|||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Alessandra Basso, Marlene Mortler, Caroline Roose |
|||
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego |
Virginie Joron, Joachim Kuhs, Aušra Maldeikienė |
GŁOSOWANIE KOŃCOWE WFORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO
W KOMISJI OPINIODAWCZEJ
20 |
+ |
ID |
Alessandra Basso, Virginie Joron |
PPE |
Hildegard Bentele, Aušra Maldeikienė, Marlene Mortler, Janina Ochojska, Christian Sagartz, Eleni Stavrou, Tomas Tobé |
Renew |
Barry Andrews, Charles Goerens |
S&D |
Eric Andrieu, Udo Bullmann, Mónica Silvana González, Karsten Lucke, Pierfrancesco Majorino |
The Left |
Miguel Urbán Crespo |
Verts/ALE |
Pierrette Herzberger‑Fofana, Michèle Rivasi, Caroline Roose |
0 |
- |
|
|
2 |
0 |
ID |
Joachim Kuhs |
NI |
Antoni Comín i Oliveres |
Objaśnienie używanych znaków:
+:za
-:przeciw
0:wstrzymało się
OPINIA KOMISJI WOLNOŚCI OBYWATELSKICH, SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH(12.1.2023)
dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej
w sprawie wniosków wyciągniętych z „Pandora Papers” i innych ujawnionych nieprawidłowości
()
Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Damien Carême
³Ѱ°
Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zwraca się do Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:
1.przypomina, że przestępstwa podatkowe uznaje się za przestępstwa źródłowe w stosunku do prania pieniędzy i że często są one powiązane z przestępczością zorganizowaną, korupcją i finansowaniem terroryzmu;
2.podkreśla kluczową rolę odgrywaną przez dziennikarzy śledczych w ujawnianiu przestępstw podatkowych, korupcji i przestępczości zorganizowanej; zwraca uwagę, że niezależni dziennikarze i pracownicy mediów są narażeni na groźby i ataki przy braku silnych europejskich ram legislacyjnych mających na celu ich ochronę; przypomina, że liczba gróźb wobec dziennikarzy i ataków na nich w UE wzrosła w ostatnich latach, a najpoważniejszymi przypadkami były zabójstwa dziennikarzy i pracowników mediów; z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji 2021/1534 z dnia 16 września 2021 r. w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom i innym pracownikom sektora mediów oraz wzmocnienia ich pozycji w Unii Europejskiej[36]; podkreśla jednak, że należy to uznać jedynie za początek, i apeluje o pilne działania prowadzące do ustanowienia wiążących środków, które zapewnią ochronę dziennikarzy i pracowników mediów w całej UE;
3.zwraca uwagę, że dziennikarze i sygnaliści odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu przypadków unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania, a także korupcji, przestępczości zorganizowanej i prania pieniędzy; ubolewa, że dziennikarze Peter R. de Vries, Daphne Caruana Galizia, Jan Kuciak i inni zostali zamordowani w związku z informacjami, które ujawnili; podkreśla, że bez odwagi sygnalistów oraz pracy dziennikarzy uchylanie się od opodatkowania, korupcja i pranie pieniędzy mogłyby dalej funkcjonować bez przeszkód; podkreśla, że potrzebna jest silniejsza ochrona sygnalistów i pracy dziennikarzy w sprawach dotyczących sygnalistów, w tym ochrona przed atakami za pomocą oprogramowania szpiegującego;
4.podkreśla, że chociaż dyrektywa 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii[37] została przyjęta ponad trzy lata temu i przewidziano w niej obowiązek jej transpozycji do prawa krajowego do 17 grudnia 2021 r., 16 państw członkowskich opóźniło transpozycję, a Węgry nawet jej nie rozpoczęły; wzywa wszystkie państwa członkowskie do bezzwłocznego wdrożenia tej dyrektywy; wzywa Komisję, aby wykorzystała wszystkie dostępne narzędzia w reakcji na brak transpozycji tej dyrektywy przez państwa członkowskie;
5.z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi[38], zwanej też dyrektywą o przeciwdziałaniu powództwom typu SLAPP; przypomina o ogromnym obciążeniu finansowym i psychologicznym, jakie nakładają na pracę dziennikarzy i pracowników mediów strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej (SLAPP), które wywołują efekt mrożący i prowadzą do autocenzury; podkreśla, że silna unijna dyrektywa o przeciwdziałaniu powództwom typu SLAPP musi obejmować jasne przepisy regulujące mechanizmy wczesnego oddalania i skuteczne sankcje, w tym kary finansowe, wobec podmiotów inicjujących takie powództwa; podkreśla, że skuteczne ramy przeciwdziałania powództwom typu SLAPP nie mogą istnieć bez skoordynowanych uzupełniających środków na szczeblu krajowym; wzywa państwa członkowskie, aby przyjęły przepisy przeciwdziałające powództwom typu SLAPP w celu zaradzenia krajowym powództwom zmierzającym do stłumienia debaty publicznej;
6.podkreśla, że dziennikarze śledczy i pracownicy mediów często poddawani są poważnym naciskom finansowym i napotykają znaczne trudności w pozyskiwaniu zasobów finansowych na projekty badania przestępstw podatkowych, korupcji i przestępczości zorganizowanej; apeluje do Komisji, by zbadała inne możliwości większego finansowania sektora mediów, w tym w drodze ustanowienia specjalnego stałego funduszu na rzecz dziennikarstwa śledczego;
7.z zadowoleniem odnotowuje, że dziennikarze śledczy ujawnili złożony system rajów podatkowych, firm wydmuszek oraz kont offshore, których beneficjentami rzeczywistymi są osoby mające duży wpływ na interes publiczny; podkreśla w tym szczególnym kontekście pozytywną rolę, jaką odegrali dziennikarze w ujawnianiu nieprzejrzystych operacji finansowych urzędników publicznych najwyższego szczebla wybieranych w wyborach; przypomina, że w sprawach Pandora Papers, Paradise Papers, Panama Papers, Suisse secrets i OpenLux ujawniono ukryte aktywa osób wysokiej rangi, zajmujących wysoko eksponowane stanowiska polityczne, w tym byłych premierów i przedstawicieli rządów z szeregu krajów europejskich; przypomina, że ministrowie rządów i ustawodawcy mają najwyższy obowiązek stać na straży prawa w całej jego rozciągłości i zawsze działać w zgodzie z jego duchem; zwraca uwagę, że niedopełnianie tego obowiązku niszczy zaufanie publiczne do rządu i samych fundamentów państwa, oraz wzywa osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne do zgłaszania wszystkich obecnych i przeszłych interesów finansowych i aktywów, a także wzywa do nałożenia surowych sankcji za brak takiego działania;
8.zaznacza, że ukrywanie własności rzeczywistej poprzez łańcuchy firm wydmuszek może być wykorzystywane nie tylko do obchodzenia przepisów podatkowych, lecz również do utrudniania śledzenia, zabezpieczania i konfiskaty przychodów z przestępstw i narzędzi przestępstw, a także do obchodzenia unijnych środków ograniczających; wzywa Komisję, aby zajęła się nadużyciami popełnianymi z wykorzystaniem firm wydmuszek, w szczególności w celach innych niż uchylanie się od opodatkowania i unikanie opodatkowania, za pomocą rygorystycznych regulacji i odpowiednich środków ustawodawczych;
9.wzywa do ściślejszej współpracy i koordynacji między organami – zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim – odpowiedzialnymi za walkę z uchylaniem się od opodatkowania, praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu i poważną przestępczością zorganizowaną; apeluje do państw członkowskich i organów UE, aby dołożyły znacznych wysiłków na rzecz odzyskania pieniędzy pozyskanych w sposób nielegalny, stanowiący nadużycie lub nieuczciwy; ubolewa, że informacje uzyskiwane przez organy podatkowe w kontekście dyrektywy Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania[39] nie mogą być wykorzystywane do celów dochodzenia i ścigania w sprawach karnych;
10.wzywa Komisję, by zapewniła skuteczne wprowadzenie w życie istniejących ram przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zacieśniła współpracę w tym obszarze między państwami członkowskimi a instytucjami i agencjami UE; podkreśla znaczenie przyszłego Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (AMLA), będącego nowym organem UE ds. przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Unii, przyczyniającym się do ściślejszego nadzoru i lepszej współpracy między jednostkami analityki finansowej państw członkowskich a organami nadzoru; apeluje o doprecyzowanie wzajemnych oddziaływań między prawem administracyjnym a karnym w unijnych ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy;
11.zaznacza, że głównym zidentyfikowanym wyzwaniem dotyczącym stosowania dyrektywy 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu[40] jest brak bezpośredniego stosowania tych przepisów oraz rozdrobnienie wynikające z rozbieżnych podejść krajowych; ponadto podkreśla ustalenia zawarte w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 13/2021, zgodnie z którym „działania UE na rzecz zwalczania prania pieniędzy w sektorze bankowym pozostają rozproszone i nie są wdrażane w wystarczającym stopniu”; podkreśla, że takie rozproszenie może poważnie naruszać integralność unijnego systemu finansowego i powodować poważne podatności na zagrożenia na jednolitym rynku; z zadowoleniem przyjmuje wnioski Komisji dotyczące nowych europejskich ram prawnych przeciwdziałających praniu pieniędzy i mających na celu osiągnięcie pożądanej jednolitości stosowania oraz wyeliminowanie rozbieżności i niespójności w praktykach wdrażania w poszczególnych państwach członkowskich; zobowiązuje się do zaradzenia niedociągnięciom we wnioskach Komisji w drodze stanowisk Parlamentu;
12.apeluje o jaśniejsze i bardziej kompleksowe zdefiniowanie osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne oraz o właściwe stosowanie wzmocnionej kontroli;
13.zaleca, aby UE zadbała o to, by prawnicy byli uznawani za podmioty zobowiązane i podlegali obowiązkom sprawozdawczym związanym z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, gdy uczestniczą w transakcjach finansowych lub korporacyjnych, w tym przez świadczenie doradztwa podatkowego lub doradztwa dotyczącego obywatelstwa lub prawa pobytu w ramach programów inwestycyjnych, jeżeli istnieje ryzyko, że usługi świadczone przez tych prawników mogą być wykorzystywane do prania dochodów z działalności przestępczej lub do finansowania terroryzmu; uważa, że przywileje dotyczące zawodów prawniczych nie powinny mieć zastosowania, gdy doradztwo prawne, w tym doradztwo podatkowe, jest świadomie świadczone przez prawników w celach prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu lub też świadomie wykorzystywane przez klienta w takich celach;
14.ubolewa, że Rada Ministrów Finansów UE usunęła Seszele z unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy dwa dni po opublikowaniu dokumentów Pandora Papers; wzywa Radę, by przyjęła kompleksową reformę unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, tak aby systematycznie obejmowała ona kraje, które oferują niesprawiedliwie niskie stawki podatkowe korporacjom i zamożnym klientom indywidualnym, co przyczynia się do unikania opodatkowania w ich krajach pochodzenia oraz zwiększa ryzyko prania pieniędzy; apeluje również do Komisji, by ściśle monitorowała państwa europejskie i inicjowała postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, gdy zostanie ujawnione, że dane państwo członkowskie nie przestrzega kryteriów unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy;
15.zwraca uwagę, że jak pokazano w dokumentach Pandora Papers, trusty w Stanach Zjednoczonych stały się typowym narzędziem służącym zachowaniu tajemnicy finansowej, oraz zauważa, że amerykańskie stany takie jak Dakota Południowa, Floryda, Delaware, Teksas i Nevada czynią ze Stanów Zjednoczonych jednego z największych graczy w dziedzinie bankowości offshore; wzywa do uznania tych państw za raje podatkowe; wzywa Radę do ponownej oceny stanowiska Stanów Zjednoczonych co do unijnego wykazu, ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów przejrzystości podatkowej;
16.ubolewa, że Stany Zjednoczone są w światowej czołówce, jeśli chodzi o oferowanie tajemnicy finansowej osobom prawnym i fizycznym; wzywa Departament Skarbu USA do kontynuowania procesu regulacyjnego w celu jak najszybszego pełnego wdrożenia odnośnej ustawy;
17.z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie na mocy amerykańskiej ustawy o przejrzystości przedsiębiorstw pierwszej ostatecznej decyzji dotyczącej sprawozdawczości w zakresie własności rzeczywistej; z zadowoleniem przyjmuje apel prezydenta Bidena o dążenie do ujawniania i karania korupcji finansowej; zachęca Stany Zjednoczone, aby nadal wdrażały strategię antykorupcyjną, a zwłaszcza dążyły do ograniczenia bezprawnego finansowania poprzez współpracę z partnerami międzynarodowymi;
18.z zadowoleniem przyjmuje przegląd zalecenia nr 24 Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), w którym wymaga się od państw zapobiegania niewłaściwemu stosowaniu osób prawnych do celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu; podkreśla, że odtąd państwa będą musiały wymagać, by informacje o własności rzeczywistej były przechowywane przez organ lub urząd publiczny działający jako rejestr własności rzeczywistej lub za pośrednictwem innego równie skutecznego mechanizmu;
19.głęboko ubolewa nad brakiem mocnego kryterium własności rzeczywistej na potrzeby unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy; wzywa Radę do Spraw Gospodarczych i Finansowych, aby zaproponowała mocne kryterium własności rzeczywistej;
20.podkreśla, że przejrzystość własności rzeczywistej ma zasadnicze znaczenie dla intensyfikacji walki z przestępstwami podatkowymi, praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu; zaznacza, że dostęp do informacji o własności rzeczywistej jest często usprawiedliwiony zasadnym interesem publicznym; wzywa organy państw członkowskich, by zapewniły dziennikarzom śledczym i podmiotom społeczeństwa obywatelskiego zaangażowanym w przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu odpowiedni dostęp do tych informacji i umożliwiły ich kontrolę; zaznacza, że postępy w przeciwdziałaniu wykorzystywaniu spółek anonimowych do przestępczości podatkowej, do prania pieniędzy lub do innych celów przestępczych są możliwe tylko wówczas, gdy informacje o beneficjentach rzeczywistych są szybko dostępne we wszystkich jurysdykcjach oraz gdy organy mogą korzystać z tych informacji, by dokonywać kontroli krzyżowej danych do celów śledczych; zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosków służących zapewnieniu, aby rejestry informacji o własności rzeczywistej były dostępne dla osób fizycznych i prawnych mających uzasadniony interes publiczny, zgodnie z przepisami o ochronie danych i prawem do prywatności;
21.przypomina o istotnej roli cyfrowych rejestrów gruntów w intensyfikacji zwalczania przestępstw podatkowych w całej UE; wzywa Komisję, aby aktywnie wsparła organy państw członkowskich w zakończeniu wdrażania wzajemnie połączonych krajowych cyfrowych rejestrów gruntów i nieruchomości – np. centralnych rejestrów lub centralnych systemów wyszukiwania danych elektronicznych – za pośrednictwem pojedynczego punktu dostępu oraz zapewniła ich interoperacyjność; wzywa właściwe organy państw członkowskich do sfinalizowania krajowych planów katastralnych i do wprowadzenia wiarygodnych danych do tych rejestrów; ufa, że dzięki umożliwieniu terminowej identyfikacji każdej osoby fizycznej lub prawnej posiadającej lub kontrolującej grunty i budynki na ich terytorium takie rejestry i systemy zwiększą przejrzystość w dziedzinie własności gruntów i nieruchomości;
22.ponadto z zadowoleniem odnotowuje, że FATF przeprowadza przegląd zalecenia nr 25 w sprawie przejrzystości i informacji o własności rzeczywistej w odniesieniu do porozumień prawnych;
23.odnotowuje z zaniepokojeniem, że państwa członkowskie przyjęły rejestry własności rzeczywistej w bardzo rozbieżny sposób, z różnymi wymaganiami dotyczącymi dostępu, różnymi funkcjami wyszukiwania i zróżnicowanymi mechanizmami weryfikacji danych, jeśli są przewidziane; zaznacza, że spowodowało to trudności techniczne, które opóźniły ustanowienie systemu integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych;
24.przypomina Komisji i państwom członkowskim o znaczeniu udostępniania informacji o własności rzeczywistej jednostkom analityki finansowej, organom ścigania, administracjom podatkowym i podmiotom zobowiązanym; ubolewa, że opóźnienia w państwach członkowskich oraz ogólny brak koordynacji w procesach wdrażania wpływają negatywnie na skuteczność funkcjonującego systemu integracji, oraz wzywa wszystkie podmioty do podjęcia pilnych działań w sprawie tych opóźnień;
25.wzywa do automatycznego rejestrowania rajów podatkowych w unijnym wykazie państw trzecich wysokiego ryzyka do celów przeciwdziałania praniu pieniędzy; zaleca, aby w takich wykazach umieszczane były państwa i jurysdykcje, które mają strategiczne braki w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz proliferacji, gdzie oligarchowie, milionerzy i przedsiębiorstwa ukrywają swoje środki finansowe; z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Komisję rozporządzenia delegowanego dodającego Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) i inne państwa trzecie do unijnego wykazu państw „wysokiego ryzyka” pod względem prania pieniędzy; podkreśla, że zgodnie z metodyką Komisji państwo trzecie ujęte w wykazie FATF powinno automatycznie zostać dodane do unijnego wykazu państw wysokiego ryzyka bez dalszych niezależnych ocen, w drodze aktu delegowanego; przypomina niedawne doniesienia medialne, z których wynika, że ZEA ułatwiały pranie pieniędzy na dużą skalę i są aktywnie wykorzystywane przez rosyjskich oligarchów do obchodzenia sankcji UE;
26.przypomina o swojej rezolucji w sprawie zmian w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych[41]; wzywa UE i państwa członkowskie, aby zareagowały na postulaty zawarte w tej rezolucji i wdrożyły je w przyszłym przeglądzie kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej; zwraca uwagę, że niektóre państwa członkowskie mają bardziej kompleksowe czarne listy niż UE, i wzywa Komisję, by ponownie oceniła państwa, które znajdują się w krajowych wykazach, lecz nie w unijnym, i udzieliła wyjaśnienia z uzasadnieniem nieobecności tych państw;
27.zwraca się do Komisji o opublikowanie wykazu aktywów zamrożonych lub skonfiskowanych przez każde z państw członkowskich w następstwie rosyjskiej inwazji na Ukrainę oraz o udostępnienie większej ilości informacji w sprawie prac prowadzonych przez grupę zadaniową „Freeze and Seize”; apeluje do Komisji, aby przedstawiła dokładne informacje na temat postępów państw członkowskich w uchylaniu lub odbieraniu obywatelstwa i zezwoleń na pobyt przyznanych na podstawie inwestycji finansowych obywatelom rosyjskim i białoruskim objętym unijnymi środkami ograniczającymi;
28.potępia stosowanie programów obywatelstwa dla inwestorów, w ramach których przyznaje się obywatelstwo obywatelom państw nienależących do UE głównie w zamian za wkład finansowy; podkreśla, że praktyka ta jest stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa, zagrożenia społeczne i ryzyko prania pieniędzy oraz że jest ona fundamentalnie niezgodna z zasadą lojalnej współpracy, co stanowi naruszenie istoty integralności UE; wzywa Maltę jako ostatnie państwo członkowskie, w którym działa taki program, by zaprzestała tej praktyki; przypomina, że programy ułatwień pobytowych dla inwestorów mogą wiązać się z podobnymi zagrożeniami, a zatem powinny podlegać jasnym zasadom i silnym procedurom należytej staranności oraz obejmować postępowania sprawdzające wobec osób ubiegających się o pobyt; ponawia apel z rezolucji z 9 marca 2022r.[42], by zakazać programów obywatelstwa dla inwestorów oraz uregulować programy ułatwień pobytowych dla inwestorów; zwraca się do Komisji, aby rozważyła ewentualny zakaz przyszłych programów ułatwień pobytowych dla inwestorów;
29.apeluje do Komisji i agencji UE, by przyjęły surowsze wytyczne dla urzędników, którzy zamierzają zajmować stanowiska poza instytucjami UE po odbyciu służby lub podczas urlopu z przyczyn osobistych, z uwagi na alarmujące sprawozdanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego[43] oraz decyzję Europejskiej Rzecznik Praw Obywatelskich OI/1/2021/KR z 16 maja 2022r. w sprawie tego, jak Komisja radzi sobie z efektem „drzwi obrotowych” w przypadku swojego personelu; wzywa instytucje UE do dopilnowania, by ograniczenia nałożone na byłych pracowników wyższego szczebla lub pracowników na urlopie z przyczyn osobistych były skutecznie komunikowane ich nowym pracodawcom oraz przez nich egzekwowane; apeluje do Komisji, by nie zatwierdzała wniosków byłych pracowników wyższego szczebla o zgodę na podjęcie działalności w sektorze prywatnym, jeżeli przeprowadzona przez Komisję ocena wewnętrzna wykaże wątpliwości co do tego, czy możliwe jest ograniczenie potencjalnego ryzyka wynikającego z takich przeniesień; wzywa państwa członkowskie, by zapewniły identyfikację niezgłoszonych przypadków „drzwi obrotowych” i zagwarantowały przestrzeganie obowiązujących przepisów.
INFORMACJE O PRZYJĘCIU PRZEZ KOMISJĘ OPINIODAWCZĄ
Data przyjęcia |
12.1.2023 |
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
60 0 2 |
||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Abir Al-Sahlani, Malik Azmani, Vladimír Bilčík, Malin Björk, Vasile Blaga, Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Joachim Stanisław Brudziński, Jorge Buxadé Villalba, Patricia Chagnon, Clare Daly, Lena Düpont, Lucia Ďuriš Nicholsonová, Laura Ferrara, Andrzej Halicki, Evin Incir, Sophia in ‘t Veld, Patryk Jaki, Marina Kaljurand, Fabienne Keller, Łukasz Kohut, Moritz Körner, Alice Kuhnke, Jeroen Lenaers, Juan Fernando López Aguilar, Lukas Mandl, Erik Marquardt, Nadine Morano, Javier Moreno Sánchez, Theresa Muigg, Maite Pagazaurtundúa, Paulo Rangel, Karlo Ressler, Isabel Santos, Birgit Sippel, Sara Skyttedal, Vincenzo Sofo, Tineke Strik, Ramona Strugariu, Yana Toom, Milan Uhrík, Tom Vandendriessche, Elena Yoncheva |
|||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Loucas Fourlas, Beata Kempa, Ondřej Kovařík, Alessandra Mussolini, Matjaž Nemec, Sira Rego, Thijs Reuten, Domènec Ruiz Devesa, Loránt Vincze, Petar Vitanov, Tomáš Zdechovský |
|||
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego |
Asim Ademov, Gunnar Beck, Isabel Benjumea Benjumea, Marian-Jean Marinescu, René Repasi, Antonio Maria Rinaldi, Mounir Satouri, Jörgen Warborn |
GŁOSOWANIE KOŃCOWE WFORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO
W KOMISJI OPINIODAWCZEJ
60 |
+ |
ECR |
Joachim Stanisław Brudziński, Jorge Buxadé Villalba, Patryk Jaki, Beata Kempa, Vincenzo Sofo |
ID |
Patricia Chagnon, Antonio Maria Rinaldi, Tom Vandendriessche |
NI |
Laura Ferrara |
PPE |
Asim Ademov, Isabel Benjumea Benjumea, Vladimír Bilčík, Vasile Blaga, Lena Düpont, Loucas Fourlas, Andrzej Halicki, Jeroen Lenaers, Lukas Mandl, Marian-Jean Marinescu, Nadine Morano, Alessandra Mussolini, Paulo Rangel, Karlo Ressler, Sara Skyttedal, Loránt Vincze, Jörgen Warborn, Tomáš Zdechovský |
Renew |
Abir Al-Sahlani, Malik Azmani, Lucia Ďuriš Nicholsonová, Sophia in ‘t Veld, Fabienne Keller, Moritz Körner, Ondřej Kovařík, Maite Pagazaurtundúa, Ramona Strugariu, Yana Toom |
S&D |
Evin Incir, Marina Kaljurand, Łukasz Kohut, Juan Fernando López Aguilar, Javier Moreno Sánchez, Theresa Muigg, Matjaž Nemec, René Repasi, Thijs Reuten, Domènec Ruiz Devesa, Isabel Santos, Birgit Sippel, Petar Vitanov, Elena Yoncheva |
The Left |
Malin Björk, Clare Daly, Sira Rego |
Verts/ALE |
Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Alice Kuhnke, Erik Marquardt, Mounir Satouri, Tineke Strik |
0 |
- |
|
|
2 |
0 |
ID |
Gunnar Beck |
NI |
Milan Uhrík |
Objaśnienie używanych znaków:
+:za
-:przeciw
0:wstrzymało się
INFORMACJE O PRZYJĘCIU PRZEZ KOMISJĘ PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWĄ
Data przyjęcia |
21.3.2023 |
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
46 0 7 |
||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Anna-Michelle Asimakopoulou, Gunnar Beck, Marek Belka, Isabel Benjumea Benjumea, Stefan Berger, Engin Eroglu, Markus Ferber, Jonás Fernández, Frances Fitzgerald, Claude Gruffat, José Gusmão, Michiel Hoogeveen, Danuta Maria Hübner, Stasys Jakeliūnas, France Jamet, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Georgios Kyrtsos, Aurore Lalucq, Aušra Maldeikienė, Csaba Molnár, Siegfried Mureşan, Caroline Nagtegaal, Denis Nesci, Luděk Niedermayer, Lefteris Nikolaou-Alavanos, Eva Maria Poptcheva, Evelyn Regner, Antonio Maria Rinaldi, Dorien Rookmaker, Ralf Seekatz, Pedro Silva Pereira, Paul Tang, Irene Tinagli, Ernest Urtasun, Inese Vaidere, Stéphanie Yon-Courtin, Marco Zanni |
|||
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego |
Pascal Canfin, Damien Carême, Fabio Massimo Castaldo, Herbert Dorfmann, Bas Eickhout, Niels Fuglsang, Roman Haider, Margarida Marques, Fulvio Martusciello, Andżelika Anna Możdżanowska, René Repasi, Eleni Stavrou |
|||
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego |
Gabriel Mato, Max Orville, Thomas Waitz |
GŁOSOWANIE KOŃCOWE WFORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGOW KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ
46 |
+ |
ECR |
Andżelika Anna Możdżanowska, Denis Nesci |
ID |
Roman Haider, France Jamet, Antonio Maria Rinaldi, Marco Zanni |
NI |
Fabio Massimo Castaldo |
PPE |
Anna-Michelle Asimakopoulou, Stefan Berger, Herbert Dorfmann, Markus Ferber, Frances Fitzgerald, Danuta Maria Hübner, Aušra Maldeikienė, Fulvio Martusciello, Siegfried Mureşan, Luděk Niedermayer, Ralf Seekatz, Inese Vaidere |
Renew |
Pascal Canfin, Engin Eroglu, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Georgios Kyrtsos, Caroline Nagtegaal, Max Orville, Eva Maria Poptcheva, Stéphanie Yon-Courtin |
S&D |
Marek Belka, Jonás Fernández, Niels Fuglsang, Aurore Lalucq, Margarida Marques, Csaba Molnár, Evelyn Regner, René Repasi, Pedro Silva Pereira, Paul Tang, Irene Tinagli |
The Left |
José Gusmão |
Verts/ALE |
Damien Carême, Bas Eickhout, Claude Gruffat, Stasys Jakeliūnas, Ernest Urtasun, Thomas Waitz |
0 |
- |
|
|
7 |
0 |
ECR |
Michiel Hoogeveen, Dorien Rookmaker |
ID |
Gunnar Beck |
NI |
Lefteris Nikolaou-Alavanos |
PPE |
Isabel Benjumea Benjumea, Gabriel Mato, Eleni Stavrou |
Objaśnienie używanych znaków:
+:za
-:przeciw
0:wstrzymało się
- [1] Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 97.
- [2] Dz.U. C 371 z 15.9.2021, s. 92.
- [3] Dz.U. C 456 z 10.11.2021, s. 177.
- [4] Dz.U. C 117 z 11.3.2022, s. 120.
- [5] Dz.U. C 132 z 24.3.2022, s. 167.
- [6] Dz.U. C 184 z 5.5.2022, s. 141.
- [7] Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 113.
- [8] Gabriel Zucman, „The Hidden Wealth of Nations: the scourge of tax havens” [Ukryte bogactwo narodów: plaga rajów podatkowych], University of Chicago Press, Chicago, 2015; https://www.taxobservatory.eu/publication/european-tax-evasion-in-the-light-of-the-pandora-papers.
- [9] Alstadsæter, A., Johannesen, N., i Zucman, G., „Tax evasion and inequality” [Uchylanie się od opodatkowania a nierówność], American Economic Review, tom 109, nr 6, 2019, ss. 2073–2103.
- [10] „Corporate tax remains a key revenue source, despite falling rates worldwide”, https://www.oecd.org/tax/corporate-tax-remains-a-key-revenue-source-despite-falling-rates-worldwide.htm.
- [11] Sprawozdanie Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) pt. „Tackling Illicit Financial Flows for Sustainable Development in Africa” [Zwalczanie nielegalnych przepływów finansowych na rzecz zrównoważonego rozwoju w Afryce], 2020 r., s.21: .
- [12] Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2022r. w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”) ().
- [13] Dz.U. L 331 z 20.9.2021, s. 8.
- [14] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).
- [15] Rozporządzenie nr31 (EWG), 11 (EWEA) ustanawiające regulamin pracowniczy urzędników iwarunki zatrudnienia innych pracowników Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej iEuropejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz.U. 45 z14.6.1962, s.1385).
- [16] „” [Światowe dochody z doradztwa podatkowego sięgają 20 mld USD], Accountancy Daily, 28 stycznia 2019 r.
- [17] „” [Księgowi oligarchów – jak PwC pomaga rosyjskiemu baronowi stalowemu rozwijać imperium offshore], Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych, Pandora Papers, 11 kwietnia 2022 r.
- [18] „” [Jak zachodnie firmy po cichu pomagały rosyjskim oligarchom], The New York Times, 9 marca 2022 r.
- [19] Christensen, R.C., ” [Transgraniczna infrastrukturalna siła firm doradztwa podatkowego], SocArXiv, 9 września 2022r.
- [20] Art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego iRady (UE) nr537/2014 zdnia 16 kwietnia 2014r. wsprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz.U. L 158 z27.5.2014, s. 77).
- [21] https://www.theguardian.com/business/2022/sep/08/ernst-young-splits-into-separate-audit-and-advisory-businesses.
- [22] Sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego 17/2022 pt. „Konsultanci zewnętrzni wKomisji Europejskiej”.
- [23] „BEPS Project Explanatory Statement”, s. 4,https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264263437-en.pdf?expires=1677755281&id=id&accname=ocid194994&checksum=811ACCCE3426A6CAC2528C8DD73B0628.
- [24] Casi, E., Mardan, M., Reddy R. M., „So close and yet so far: the ability of mandatory disclosure rules to crack down on offshore tax evasion” [Tak blisko, a jednak tak daleko: na ile przepisy dotyczące obowiązkowego ujawniania informacji pozwalają zwalczać uchylanie się od opodatkowania przy pomocy rajów podatkowych], UNU-WIDER Working Paper 2022/116, Helsinki, https://www.wider.unu.edu/publication/so-close-and-yet-so-far-ability-mandatory-disclosure-rules-crack-down-offshore-tax.
- [25] Godar, S., Flamant, E. i Richard, G., „New Forms of Tax Competition in the European Union” [Nowe formy konkurencji podatkowej w Unii Europejskiej], listopad 2021 r., https://www.taxobservatory.eu/wp-content/uploads/2021/11/EU-Tax-Observatory-Report-3-Tax-Competition-November-2021-3.pdf.
- [26] Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu Europejskiego, Departament Tematyczny ds. Polityki Gospodarczej, Naukowej i Jakości Życia, „Harmful Practices and Competition in the Area of Personal Income and Wealth Taxation” [Szkodliwe praktyki i konkurencja w zakresie podatku od dochodu i podatku od majątku], styczeń 2022 r.
- [27] „Capital Gains Tax rate in Europe” [Stawki podatku od zysków kapitałowych w Europie], https://taxfoundation.org/capital-gains-tax-rates-in-europe-2022/#:~:text=A%20number%20of%20European%20countries,lowest%20rates%2C%20at%2015%20percent.
- [28] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).
- [29] Na przykład: ; .
- [30] .
-
[31] Państwa członkowskie, których ramy prawne zostały uznane ogółem za „istniejące, ale wymagające udoskonalenia”, to Belgia, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Polska i Węgry. Państwo, które co do skuteczności wpraktyce otrzymało ogólne oznaczenie „niezgodne z wymogami”, to Chorwacja. Państwa, którym co do skuteczności w praktyce przyznano ogólne oznaczenie „częściowo zgodne z wymogami”, to Estonia, Malta i Rumunia. .
- [32] „The Rise of Phantom Investments” [Wzrost inwestycji fantomowych], .
- [33] Zucman 2013; Alstadsætter, Johannesen & Zucman 2019.
- [34] Sprawozdanie Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) pt. „Tackling Illicit Financial Flows for Sustainable Development in Africa” [Zwalczanie nielegalnych przepływów finansowych na rzecz zrównoważonego rozwoju w Afryce], 2020 r., s.12, .
- [35] Sprawozdanie jest wspólną publikacją Komisji Unii Afrykańskiej, Afrykańskiego Forum Administracji Podatkowej oraz Globalnego Forum Przejrzystości i Wymiany Informacji do Celów Podatkowych.
- [36] Dz.U. L 331 z 20.9.2021, s. 8.
- [37] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).
- [38] Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”) ().
- [39] Dz.U. L 64 z 11.3.2011, s. 1.
- [40] Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73.
- [41] Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie zmian w unijnym wykazie rajów podatkowych (Dz.U. C 456 z 10.11.2021, s. 177).
- [42] Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 marca 2022 r. zawierająca wnioski dla Komisji dotyczące programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów (Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 97).
- [43] „Sprawozdanie roczne dotyczące agencji UE za rok budżetowy 2021”, Europejski Trybunał Obrachunkowy, 27 października 2022r.