Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie bezpośredniego ryzyka dalszych represji stosowanych przez reżim Łukaszenki na Białorusi: zagrożenia ze strony komisji śledczej ()
Parlament Europejski,
–uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Białorusi,
A.mając na uwadze, że reżim Łukaszenki zaostrza krajowe i ponadnarodowe represje, aby rozbić struktury reprezentujące białoruskie siły demokratyczne;
B.mając na uwadze, że eksperci ONZ potwierdzili niedawno arbitralne aresztowania i zatrzymania oraz tortury lub złe traktowanie zatrzymanych, a nawet przedstawili dowody na popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości; mając na uwadze, że przetrzymywanych jest nadal ponad 1200 więźniów politycznych, w tym Wiktoryja Kulsza, Wolha Majorawa, Alena Hnauk i Andrzej Poczobut;
C.mając na uwadze, że białoruska komisja śledcza wszczęła „specjalne postępowania” przeciwko setkom Białorusinów, którzy przyłączyli się do wieców w różnych miastach europejskich lub startowali w wyborach do Rady Koordynacyjnej; mając na uwadze, że rodzinom białoruskiej diaspory grożono uwięzieniem i konfiskatą mienia w razie udziału w protestach w Dniu Wolności;
D.mając na uwadze, że reżim Łukaszenki wykorzystuje wygaśnięcie ważności paszportów wielu Białorusinów, by zmusić diasporę do powrotu;
E.mając na uwadze, że zacieśnienie współpracy białoruskiego reżimu z rosyjskimi służbami bezpieczeństwa zwiększa ryzyko skoordynowanych represji, inwigilacji i zagrożeń hybrydowych na terytorium UE;
F.mając na uwadze, że w białoruskim krajobrazie informacyjnym dominują media państwowe;;
1.wzywa reżim Łukaszenki do natychmiastowego zaprzestania represji, w tym inwigilacji Białorusinów na wygnaniu i demonstrantów, oraz do uwolnienia i rehabilitacji wszystkich więźniów politycznych;
2.zdecydowanie potępia ciągłe zaostrzanie represji ze strony reżimu Łukaszenki, wymierzonych obecnie w Białorusinów za granicą i przybierających postać postępowań karnych, zajmowania mienia i innych środków mających uciszyć głosy sprzeciwu;
3.apeluje o ogólnounijne wsparcie prawne i ochronę dla Białorusinów na wygnaniu przez uproszczenie procedur ubiegania się o wizę, zezwolenie na pobyt i tymczasowy dokument tożsamości dla osób, które w wyniku prześladowań eksterytorialnych zostały bezpaństwowcami;
4.ponownie podkreśla, że nie uznaje reżimu Łukaszenki i uważa, że prześladowanie obywateli Białorusi za prowadzenie pokojowej działalności demokratycznej za granicą, przybierające postać „postępowań specjalnych” komisji śledczej, to bezpośrednie naruszenie suwerenności terytorialnej państw członkowskich; dlatego wzywa zainteresowane kraje, by nie honorowały nakazów aresztowania wydanych przez Interpol na potrzeby ekstradycji przeciwników politycznych Łukaszenki;
5.z zadowoleniem przyjmuje nałożenie sankcji na Prezydencką Dyrekcję ds. Zarządzania Mieniem i Centralną Komisję Wyborczą, które wydały umotywowane politycznie wyroki; apeluje o natychmiastowe sankcje personalne wobec wszystkich członków białoruskiej komisji śledczej i urzędników z innych instytucji państwowych uczestniczących w ponadnarodowych prześladowaniach i zastraszaniu obywateli Białorusi;
6.zdecydowanie opowiada się za szybkim opracowaniem i egzekwowaniem mechanizmu prawnego służącego identyfikacji, zamrożeniu i konfiskacie całego znajdującego się poza Białorusią mienia i własności należących do Łukaszenki i osób z jego bezpośredniego otoczenia, oraz o przeniesienie tych środków do funduszu wsparcia dla ofiar represji;
7.wzywa państwa członkowskie, by nałożyły dalsze sankcje – równe sankcjom nałożonym na Rosję – zwłaszcza na urzędników odpowiedzialnych za represje ponadnarodowe;
8.wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia politycznego, finansowego i technicznego dla niezależnych mediów, obrońców praw człowieka, związków zawodowych i inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego działających na terytorium Białorusi i poza jej granicami, w tym do monitorowania procesów sądowych i eksponowania spraw więźniów politycznych;
9.wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawicielkę, by wykorzystała Centrum Analiz Wywiadowczych UE (Intcen) i Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych do przeciwdziałania białoruskim operacjom wywiadowczym i dezinformacyjnym;
10.wzywa Międzynarodowy Trybunał Karny do przyspieszenia postępowań w sprawie popełnionych przez reżim Łukaszenki zbrodni przeciwko ludzkości, a od państw członkowskich domaga się, by dążyły do rozliczenia winnych w postępowaniach krajowych zgodnie z zasadą jurysdykcji uniwersalnej;
11.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawicielce, Radzie, przedstawicielom białoruskich sił demokratycznych i białoruskim władzom de facto.