An Banc Eorpach Infheist铆ochta
D茅anann an Banc Eorpach Infheist铆ochta (BEI) cusp贸ir铆 an Aontais Eorpaigh a chur chun cinn tr铆 mhaoini煤 tionscadail fadt茅armach, r谩tha铆ochta铆 agus comhairle a chur ar f谩il. Taca铆onn s茅 le tionscadail laistigh agus lasmuigh de AE. Is iad Ballst谩it AE na scairshealbh贸ir铆 in BEI. Is 茅 BEI an scairshealbh贸ir tromlaigh sa Chiste Eorpach Infheist铆ochta (CEI) agus, le ch茅ile, is ionann an d谩 eagra铆ocht agus Gr煤pa BEI.
Bun煤s dl铆
- Airteagail听308 agus听309 den Chonradh ar Fheidhmi煤 an Aontais Eorpaigh (CFAE). T谩 for谩lacha breise a bhaineann le BEI luaite in Airteagail听15, 126, 175, 209, 271, 287, 289听agus听343 CFAE;
- Pr贸tacal (Uimh.听5) maidir le Reacht an Bhainc Eorpaigh Infheist铆ochta agus Pr贸tacal (Uimh.听28) maidir le 颁辞尘丑迟丑谩迟丑煤 Eacnama铆och, S贸isialta agus Cr铆ochach, i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus CFAE.
颁耻蝉辫贸颈谤铆
I gcomhr茅ir le hAirteagal听309 CFAE, is 茅 is c煤ram do BEI n谩 rannchuidi煤 le forbairt chothrom煤il rian煤il an mhargaidh inmhe谩naigh chun leas an Aontais. D茅anann BEI, i ngach earn谩il den gheilleagar, 茅asc煤 ar mhaoini煤 tionscadail:
- a fh茅achann le forbairt a dh茅anamh ar r茅igi煤in bheagfhorbartha;
- a fh茅achann le gn贸thais a nuach贸iri煤 n贸 a thiont煤, n贸 gn铆omha铆ochta铆 nua a fhorbairt nach f茅idir a mhaoini煤 go hioml谩n le hacmhainn铆 at谩 ar f谩il i mBallst谩it aonair;
- ar 谩bhair chomhleasa iad do roinnt Ballst谩t.
Chomh maith leis sin, rannchuid铆onn s茅 le cur chun cinn an chomhth谩thaithe eacnama铆och, sh贸isialta agus cr铆che san Aontas (Airteagal听175 CFAE agus Pr贸tacal Uimh.听28). Ina theannta sin, taca铆onn s茅 le cur chun feidhme beart lasmuigh de AE a thugann taca铆ocht do bheartas an Aontais maidir le comhar um fhorbairt (Airteagal听209 CFAE).
D铆r铆onn gn铆omha铆ochta铆 BEI ar sh茅 r茅imse tosa铆ochta: an comhshaol agus an aer谩id; forbairt; nu谩la铆ocht agus scileanna; gn贸lachta铆 beaga; bonneagar; agus comhth谩th煤.
础肠尘丑补颈苍苍铆 agus ionstraim铆
A. 础肠尘丑补颈苍苍铆
Agus a chusp贸ir铆 谩 mbaint amach aige, baineann BEI leas go pr铆omha as a chuid acmhainn铆 d铆lse agus as na marga铆 caipitil idirn谩isi煤nta (Airteagal听309 CFAE).
1. 础肠尘丑补颈苍苍铆 d铆lse
Is iad comhalta铆 BEI, i.e. na Ballst谩it, a chuireann na hacmhainn铆 d铆lse ar f谩il (Airteagal听308 CFAE). Leagtar s铆os an rann铆oca铆ocht leis an gcaipiteal 贸 gach Ballst谩t aonair in Airteagal听4 de Reacht BEI agus d茅antar 铆 a r铆omh i gcomhr茅ir le hualach eacnama铆och na mBallst谩t. F茅adfaidh na Ballst谩it a suibscr铆obh caipitil a mh茅ad煤 ar bhonn deonach. Is ionann caipiteal suibscr铆ofa ioml谩n BEI agus EUR听248.8听billi煤n.
2. Marga铆 caipitil
Cruinn铆onn BEI an chuid is m贸 d谩 acmhainn铆 iasachta 贸 mharga铆 caipitil idirn谩isi煤nta, tr铆 eisi煤int banna铆 go pr铆omha. T谩 s茅 ar cheann de na hiasacht贸ir铆 forn谩isi煤nta is m贸 ar domhan. Chun cisti煤 cost-茅ifeacht煤il a fh谩il, t谩 an-t谩bhacht le r谩t谩il chreidmheasa at谩 s谩rmhaith. I l谩thair na huaire, tugann na m贸rghn铆omhaireachta铆 r谩t谩la creidmheasa an r谩t谩il chreidmheasa is airde is f茅idir a fh谩il do BEI, l茅iri煤 ar ch谩il铆ocht a phunainne iasachta铆. Go ginear谩lta, d茅anann BEI maoini煤 ar aon trian de gach tionscadal, ach is f茅idir le maoini煤 taca铆ochta dul chomh hard le 50听%.
B. 滨辞苍蝉迟谤补颈尘铆
脷s谩ideann BEI r茅imse leathan ionstraim铆 茅ags煤la, ach iasachta铆 agus r谩tha铆ochta铆 go pr铆omha. T谩 forbairt d茅anta freisin, 谩fach, ar roinnt eile ionstraim铆 n铆os nu谩la铆, a bhfuil pr贸if铆l riosca n铆os airde ag baint leo. D茅anfar tuilleadh ionstraim铆 a dhearadh, i gcomhar le hinstiti煤id铆 eile de chuid AE. F茅adfar maoini煤 arna shol谩thar ag BEI a chomhcheangal le maoini煤 贸 fhoins铆 AE eile (inter alia buis茅ad AE), ar pr贸iseas 茅 sin ar a dtugtar meascadh. Chomh maith le maoini煤 a dh茅anamh ar thionscadail, feidhm铆onn BEI i gc谩il chomhairleach freisin.
D茅antar iasacht煤 a shol谩thar go pr铆omha i bhfoirm iasachta铆 d铆reacha n贸 idirmhe谩nacha. T谩 iasachta铆 tionscadail d铆reacha faoi r茅ir coinn铆ollacha 谩irithe, e.g. caithfidh na costais infheist铆ochta ioml谩na a bheith os cionn EUR听25听mhilli煤n agus n铆 f茅idir leis an iasacht ach suas le听50% de chostais an tionscadail a chl煤dach. Is ionann iasachta铆 idirmhe谩nacha agus iasacht煤 do bhainc 谩iti煤la n贸 d鈥檌dirghabh谩laithe eile, a thugann, ina seal f茅in, taca铆ocht don fhaighteoir deiridh. Tarla铆onn formh贸r an iasachtaithe in AE.
Sa bhreis ar a chuid gn铆omha铆ochta铆 traidisi煤nta iasachtaithe, baineann BEI leas as saor谩id铆 measctha chun a chuid iasachta铆 a mheascadh le deontais 贸 chomhlachta铆 poibl铆 n贸 eagra铆ochta铆 daonchairdi煤la.
Rialachas agus strucht煤r
A. Rialachas
T谩 pearsantacht dhl铆theanach ag BEI, i gcomhr茅ir le hAirteagal听308 CFAE. D茅anann Bord Gobharn贸ir铆, Bord Sti煤rth贸ir铆 agus Coiste Bainist铆ochta 茅 a sti煤radh agus a bhainisti煤. D茅anann Coiste Ini煤ch贸ireachta ini煤chadh ar ghn铆omha铆ochta铆 an Bhainc.
Is iad at谩 ar an mBord Gobharn贸ir铆 na hAir铆 at谩 ceaptha ag na Ballst谩it. Leagann s茅 s铆os treoracha ginear谩lta do bheartas creidmheasa an Bhainc agus 谩irith铆onn s茅 a chur chun feidhme. T谩 s茅 riachtanach, i measc nithe eile;
- cinneadh a dh茅anamh an bhfuil an caipiteal suibscr铆ofa le m茅ad煤;
- na prionsabail is infheidhme ar na hoibr铆ochta铆 maoinithe arna ngabh谩il ar l谩imh faoi chuimsi煤 ch煤ram an Bhainc a chinneadh;
- cinnt铆 a ghlacadh maidir le maoini煤 a dheon煤 chun oibr铆ochta铆 infheist铆ochta a chur i gcr铆ch, ina n-ioml谩ine n贸 i bp谩irt, lasmuigh de AE; agus
- formheas a dh茅anamh ar thuarasc谩il bhliant煤il an Bhoird Sti煤rth贸ir铆, ar an gcl谩r comhardaithe bliant煤il deiridh, ar an gcuntas br谩b煤is agus caillteanais, agus ar Rialacha N贸s Imeachta an Bhainc.
T谩 28听sti煤rth贸ir agus 31听sti煤rth贸ir mhalartacha ar an mBord Sti煤rth贸ir铆. D茅anann an Bord Gobharn贸ir铆 na sti煤rth贸ir铆 a cheapadh ar feadh tr茅imhse c煤ig bliana. D茅anann gach Ballst谩t, chomh maith leis an gCoimisi煤n, sti煤rth贸ir a ainmni煤. Glacann an Bord Sti煤rth贸ir铆 cinnt铆 maidir le: maoini煤 a dheon煤, go h谩irithe i bhfoirm iasachta铆 agus r谩tha铆ochta铆; iasachta铆 a chruinni煤; na r谩ta铆 煤is ar iasachta铆 a dheona铆tear a shocr煤, mar aon leis an gcoimisi煤n agus muirir eile. 脕irith铆onn s茅 go bhfuil an Banc 谩 rith mar is cu铆 agus 谩 bhainisti煤 i gcomhr茅ir le for谩lacha na gConartha铆 agus an Reachta, agus i gcomhr茅ir leis na treoracha ginear谩lta arna leagan s铆os ag an mBord Gobharn贸ir铆.
T谩 an Coiste Bainist铆ochta comhdh茅anta d鈥橴achtar谩n agus ochtar Leas-Uachtar谩n arna gceapadh ag an mBord Gobharn贸ir铆 go ceann tr茅imhse s茅 bliana ar thogra 贸n mBord Sti煤rth贸ir铆. T谩 a gceapach谩in in-athnuaite. T谩 s茅 freagrach as gn贸tha铆 laeth煤la an Bhainc, faoi 煤dar谩s an Uachtar谩in agus faoi mhaoirseacht an Bhoird Sti煤rth贸ir铆; ullmha铆onn s茅 cinnt铆 an Bhoird Sti煤rth贸ir铆, agus 谩irith铆onn s茅 go gcuirtear chun feidhme na cinnt铆 sin.
T谩 seisear comhalta铆 ar an gCoiste Ini煤ch贸ireachta, arna gceapadh ag an mBord Gobharn贸ir铆. Cinnt铆onn s茅 go bliant煤il gur seoladh oibr铆ochta铆 an Bhainc agus gur coime谩dadh a leabhair ar mhodh cu铆.
B. 厂迟谤耻肠丑迟煤谤
Buna铆odh Gr煤pa BEI in听2000 agus is 茅ard at谩 ann n谩 BEI agus CEI, a buna铆odh in听1994. Buna铆odh 茅 mar chomhph谩irt铆ocht phr铆obh谩ideach phoibl铆 le tr铆 phr铆omhghr煤pa scairshealbh贸ir铆: BEI, mar scairshealbh贸ir tromlaigh le听62.2%, an Coimisi煤n (30%), agus roinnt institi煤id铆 airgeadais poibl铆 agus pr铆obh谩ideacha (7.8%). Cuireann CEI foirmeacha 茅ags煤la ionstraim铆 caipitil riosca ar f谩il, e.g. caipiteal fiontair. T谩 iasacht煤 CEI d铆rithe ar fhiontair bheaga agus mhe谩nmh茅ide (FBManna), agus 煤s谩ideann s茅 r茅imse leathan ionstraim铆 nu谩lacha agus 茅 mar aidhm acu rochtain ar mhaoini煤 a fheabhs煤 do FBManna.
Plean Infheist铆ochta don Eoraip
脫 thosaigh an gh茅arch茅im eacnama铆ochta agus airgeadais dhomhanda, t谩 AE th铆os le leibh茅il infheist铆ochta 铆seal. Sa cuireadh treora铆ocht ar f谩il maidir le conas infheist铆ocht in AE a athbheochan, poist a chruth煤 agus f谩s fadt茅armach agus ioma铆ochas a choth煤. Chun na cr铆che sin, glacadh an 25听Meitheamh听2015.
Bh铆 s茅 mar aidhm le CEIS infheist铆ocht phr铆obh谩ideach a ghini煤int tr铆 airgead poibl铆 a chur chun 煤s谩ide agus timpeallacht at谩 fabhrach don infheist铆ocht a chruth煤. Baineadh 煤s谩id as r谩tha铆ocht tosaigh EUR听16听bhilli煤n chuig BEI agus as gealltanas EUR听5听bhilli煤n 贸 BEI f茅in chun airgead pr铆obh谩ideach a shl贸gadh agus, faoi l谩r听2018, bh铆 a aidhm s谩raithe ag CEIS EUR听315听bhilli煤n i maoini煤 a ghini煤int d鈥檌nfheist铆ocht in AE.
Le Rialach谩n CEIS buna铆odh an Mol Comhairleach Eorpach maidir le hInfheist铆ocht (MCEI) freisin, a bhfuil s茅 mar aidhm aige c煤namh comhairleach agus teicni煤il a chur ar f谩il chun tionscadail infheist铆ochta a shainaithint, a ullmh煤 agus a fhorbairt.
Glacadh i m铆 na Nollag听2017 agus th谩inig s茅 i bhfeidhm an 1听Ean谩ir听2018. Leis an rialach谩n sin, cuireadh le r茅 CEIS (go dt铆 deireadh听2020) agus rinneadh feabhsuithe breise ar an gciste agus ar MCEI, d鈥檉honn EUR听500听billi煤n de mhaoini煤 breise le haghaidh infheist铆ochta a shl贸gadh.
InvestEU
Le , a glacadh i m铆 an Mh谩rta听2021 mar chomharba ar an bPlean Infheist铆ochta don Eoraip, d茅antar CEIS agus听13 ionstraim airgeadais eile AE a thabhairt le ch茅ile. D铆r铆onn s茅 ar cheithre phr铆omhr茅imse beartais (bonneagar inbhuanaithe; taighde, nu谩la铆ocht agus digiti煤; FBManna; infheist铆ocht sh贸isialta agus scileanna) agus is 茅 is aidhm d贸 EUR听372 bhilli煤n d鈥檌nfheist铆ocht bhreise a thabhairt chun 煤s谩ide idir听2021 agus听2027. Is 茅ard at谩 sa chl谩r n谩 Ciste InvestEU, Mol Comhairleach InvestEU agus Tairseach InvestEU.
Beidh an rogha ag na Ballst谩it leas a bhaint as InvestEU chun a bpleananna t茅arnaimh agus athl茅imneachta a chur chun feidhme faoin tSaor谩id T茅arnaimh agus Athl茅imneachta.
鈥楤anc aer谩ide鈥� AE
I m铆 an Mheithimh听2019, d鈥檌arr an Chomhairle Eorpach ar BEI 鈥榙l煤s a chur lena ghn铆omha铆ochta铆 chun tac煤 le gn铆omh煤 ar son na haer谩ide鈥�. Is 茅 a thug BEI mar fhreagra ar an iarraidh sin, i m铆 na Samhna听2019, n谩 beartas nua maidir le strait茅is aer谩ide agus iasacht煤 fuinnimh a chur ar f谩il.
Thug BEI gealltanas go nd茅anfadh s茅 a chuid gn铆omha铆ochta铆 maoinithe ar fad a ail铆ni煤 le spriocanna Chomhaont煤 Ph谩ras. Go h谩irithe, d茅anfaidh BEI sciar na n-infheist铆ochta铆 faoina thosa铆ocht maidir le 鈥榞n铆omh煤 ar son na haer谩ide agus inbhuanaitheacht comhshaoil鈥� a mh茅ad煤 go听50% faoi听2025. D鈥櫭﹊righ BEI as tionscadail breosla iontaise a mhaoini煤 amhail 贸 dheireadh听2021.
T谩 beartas nua BEI maidir le hiasacht煤 fuinnimh, lena rial贸far a chuid gn铆omha铆ochta铆 in earn谩il an fhuinnimh, bunaithe ar ch煤ig cinn de phrionsabail:
- t煤s 谩ite a thabhairt d鈥櫭﹊feacht煤lacht fuinnimh d鈥檉honn tac煤 leis an sprioc nua at谩 ag AE faoin Treoir maidir le h脡ifeacht煤lacht Fuinnimh AE;
- d铆charb贸n煤 fuinnimh a chumas煤 tr铆 thaca铆ocht mh茅adaithe a thabhairt do theicneola铆ocht 铆sealcharb贸in n贸 do theicneola铆ocht saor 贸 charb贸n, agus 茅 mar aidhm sciar is ionann agus听32% a bhaint amach don fhuinneamh inathnuaite ar fud AE faoi听2030;
- m茅ad煤 a dh茅anamh ar mhaoini煤 le haghaidh t谩irgeadh d铆l谩raithe fuinnimh, st贸r谩il nu谩la铆och fuinnimh agus leictrea-shoghluaisteachta;
- a 谩irithi煤 go nd茅antar an infheist铆ocht san eangach is g谩 le haghaidh foins铆 eadrannacha fuinnimh amhail gaoth agus grianfhuinneamh, chomh maith le hidirnaisc trasteorann a threisi煤; agus
- tionchar na hinfheist铆ochta a mh茅ad煤 chun tac煤 le haistri煤 fuinnimh lasmuigh de AE.
Freagairt ar gh茅arch茅im COVID-19
Mar chuid de fhreagairt AE ar iarmhairt铆 eacnama铆ocha gh茅arch茅im COVID-19, chruthaigh BEI, in听2020, ciste r谩tha铆ochta EUR听25听bhilli煤n chun a chur ar a chumas do Ghr煤pa BEI cur leis an taca铆ocht a thugann s茅 do chuideachta铆 sna Ballst谩it uile tr铆 mh茅id breise suas le EUR听200听billi煤n a chur chun 煤s谩ide.
Th谩inig an m茅id sin sa bhreis ar phac谩iste le haghaidh taca铆ocht l谩ithreach suas le EUR听40听billi煤n, arbh 茅 a bh铆 ann:
- sc茅imeanna tiomnaithe r谩tha铆ochta do bhainc bunaithe ar chl谩ir at谩 ann cheana, ar sc茅imeanna iad a bhfuil feidhm le baint astu l谩ithreach agus lena sl贸gtar suas le EUR听20听billi煤n i maoini煤;
- l铆nte tiomnaithe leachtachta do bhainc chun taca铆ocht caipitil oibre breise is ionann agus EUR听10听mbilli煤n a 谩irithi煤 do FBManna agus cuideachta铆 me谩nchaipitlithe; agus
- cl谩ir ceannaithe thiomnaithe maidir le hurr煤s de bhun s贸cmhainn铆 chun gur f茅idir leis na bainc riosca a aistri煤 ar phunanna iasachta铆 de chuid FBManna, ar cl谩ir iad lena nd茅antar taca铆ocht bhreise ar luach EUR听10听mbilli煤n a chur chun 煤s谩ide.
Freagairt ar ionradh na R煤ise ar an 脷cr谩in
T茅ann gn铆omha铆ochta铆 BEI a bhaineann leis an 脷cr谩in siar go听2007. Feidhm铆onn s茅 san 脷cr谩in i gcomhr茅ir le beartas comharsanachta na hEorpa, le Comhph谩irt铆ocht an Oirthir agus le comhaontuithe d茅thaobhacha eile de chuid an Aontais. 脫 ionradh na R煤ise ar an 脷cr谩in, t谩 dl煤s curtha ag BEI lena thaca铆ocht. T谩 s茅 mar aidhm ag an maoini煤 贸n ionstraim cabhr煤 leis an 脷cr谩in bonneagar dam谩istithe a shocr煤, seirbh铆s铆 bardasacha a atos煤 agus tac煤 le bearta pr谩inneacha 茅ifeacht煤lachta fuinnimh mar ullmh煤ch谩n do na s茅as煤ir fhuair. Lena chois sin, t谩 comhord煤 d茅anta ag BEI ar thabhartais maidir le cabhair dhaonn煤il, lena dtugtar t煤s 谩ite d鈥檉h贸irithint 茅igeand谩la do dhaoine a raibh tionchar ag an gcoinbhleacht san 脷cr谩in agus ina t铆ortha comharsanachta orthu.
I gcomhth茅acs chogadh foghach na R煤ise i gcoinne na h脷cr谩ine agus an gh谩 at谩 le borradh a chur faoi acmhainneachta铆 m铆leata na mBallst谩t, cuireadh t煤s le pl茅 maidir le hinfheist铆ocht san earn谩il cosanta a chur le cusp贸ir铆 BEI. Bheadh an 脷cr谩in inch谩ilithe do chisti煤 den s贸rt sin freisin. Imeacht radacach a bheadh sa mh茅id sin 贸n gcleachtas at谩 ann faoi l谩thair, lena n-eisiatar taca铆ocht a thabhairt d鈥檌nfheist铆ocht a bhaineann leis an gcosaint. Gn茅 ar leith amh谩in at谩 le cur san 谩ireamh is ea an 茅ifeacht a d鈥檉h茅adfadh a bheith ag cusp贸ir breise, d谩 mbeadh ar BEI a iasachta铆ocht ar na marga铆 caipitil a mh茅ad煤 a bheith mar thoradh air, ar a chumas r谩t谩il chreidmheasa ard a choinne谩il. Luaitear sna concl煤id铆 贸 chruinni煤 na Comhairle Eorpa铆 an 21-22听M谩rta听2024 鈥榞o n-iarrtar ar an mBanc Eorpach Infheist铆ochta a bheartas maidir le hiasacht煤 don tionscal cosanta agus a shainmh铆ni煤 reatha ar earra铆 d茅-煤s谩ide a oiri煤n煤, agus a chumas maoini煤ch谩in 谩 chosaint ag an am c茅anna鈥�.
R贸l Pharlaimint na hEorpa
I gcomhr茅ir le hAirteagal 308听CFAE, t茅itear i gcomhairle leis an bParlaimint nuair a dh茅antar leas煤 ar Reacht BEI. T谩 BEI freagrach go d铆reach do na Ballst谩it. N铆l oibleag谩id铆 foirmi煤la air tuairisci煤 don Pharlaimint, n谩 n铆l s茅 cuntasach di. Mar chomhartha dea-thola, 谩fach, glacann Uachtar谩n BEI le cuir铆 chun bheith i l谩thair sa su铆 ioml谩nach agus ag cruinnithe coiste 谩bhartha de chuid na Parlaiminte, agus t谩 BEI oscailte do cheisteanna 贸 na 贵别颈蝉颈谤铆.
Gach bliain, d茅anann an Coiste um Rial煤 Buis茅adach (CONT) athbhreithni煤 ar ghn铆omha铆ochta铆 BEI agus t铆olacann s茅 tuarasc谩il sa seisi煤n ioml谩nach, a dtugtar cuireadh d鈥橴achtar谩n BEI chuige.
Faoin Rialach谩n at谩 ann faoi l谩thair, formheasann an Pharlaimint ceapach谩n an Sti煤rth贸ra Bainist铆ochta agus an Leas-Sti煤rth贸ra Bainist铆ochta ar CEIS. D茅anann an Pharlaimint agus an Chomhairle na leithreasuithe bliant煤la 贸 bhuis茅ad AE a bhaineann leis an gciste r谩tha铆ochta a 煤dar煤 mar chuid den n贸s imeachta buis茅adach bliant煤il.
Bh铆 an Pharlaimint p谩irteach, mar chomhreacht贸ir, i dtaca leis na tionscnaimh CEIS听agus InvestEU a ghlacadh.
Chun tuilleadh eolais a fh谩il faoin 谩bhar seo, f茅ach su铆omh gr茅as谩in an Choiste um Ghn贸tha铆 Eacnama铆ochta agus Airgeada铆ochta.
听
Christian Scheinert