Calaois a chomhrac agus leasanna airgeadais AE a chosaint
T谩 gn铆omha铆ocht an Aontais Eorpaigh i r茅imse an rialaithe bhuis茅adaigh bunaithe ar dh谩 phrionsabal: ar thaobh amh谩in, a 谩irithi煤 go nd茅antar buis茅ad AE a chaitheamh go cu铆, agus, ar an taobh eile, leasanna airgeadais an Aontais a chosaint agus calaois a chomhrac. T谩 s茅 de chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscr煤d煤 a dh茅anamh ar chalaois in aghaidh bhuis茅ad an Aontais Eorpaigh, ar 茅illi煤 agus ar mh铆-iompar tromch煤iseach, agus d茅anann s铆 beartas frith-chalaoise a fhorbairt. D茅anann Oifig an Ionch煤isitheora Phoibl铆 Eorpaigh (OIPE) coireanna in aghaidh bhuis茅ad AE a imscr煤d煤, a ionch煤iseamh agus a thabhairt faoi r茅im an cheartais.
An bun煤s dl铆
- Airteagail听310(6) agus 325 den (CFAE) maidir leis an gcalaois a chomhrac;
- Airteagal听278 CFAE maidir le C煤irt Ini煤ch贸ir铆 na hEorpa;
- Airteagal听86 CFAE maidir le hOifig an Ionch煤isitheora Phoibl铆 Eorpaigh a bhun煤;
- 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 18听I煤il 2018 maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme maidir le buis茅ad ginear谩lta an Aontais, lena leasa铆tear Rialach谩in (AE) Uimh.听1296/2013, (AE) Uimh.听1301/2013, (AE) Uimh.听1303/2013, (AE) Uimh.听1304/2013, (AE) Uimh.听1309/2013, (AE) Uimh.听1316/2013, (AE) Uimh.听223/2014, (AE) Uimh.听283/2014, agus Cinneadh Uimh.听541/2014/AE agus lena n-aisghairtear Rialach谩n (AE, Euratom) Uimh.听966/2012, Teidil听XIII agus听XIV;
- an 16 Nollaig听2020 idir Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisi煤n maidir le smacht buis茅adach, maidir le comhar in 谩bhair bhuis茅adacha agus maidir le bainist铆ocht fh贸nta airgeadais, agus maidir le hacmhainn铆 d铆lse nua, lena n-谩ir铆tear treochl谩r chun acmhainn铆 d铆lse nua a thabhairt isteach, Cuid听III;
- Rialacha N贸s Imeachta Pharlaimint na hEorpa, Teideal听II, Caibidil听6, Rialacha听92, 93 agus听94; Teideal听V, Caibidil听1, Riail听129, Caibidil听2, Riail听134 agus Caibidil听4, Riail听142; Iarscr铆bhinn听V.
颁耻蝉辫贸颈谤铆
Chun go mbeadh muin铆n ag saor谩naigh go bhfuil a gcuid airgid 谩 煤s谩id go cu铆, n铆 m贸r don Aontas Eorpach, in 茅ineacht lena Bhallst谩it, leasanna airgeadais an Aontais a chosaint. T谩 s茅 t谩bhachtach freisin faireach谩n agus maoirsi煤 a dh茅anamh ar obair OLAF agus OIPE agus tac煤 lena gn铆omha铆ochta铆 chun calaois agus neamhrialtachta铆 i gcur chun feidhme bhuis茅ad AE a chomhrac.
颁煤濒谤补
Rinneadh an comhrac i gcoinne na calaoise agus an 茅illithe agus an chosaint do leasanna airgeadais an Aontais a chur ar bhonn foirmi煤il tr铆 chruth煤 an tascfh贸rsa 鈥榓n tAonad chun an Cosc Calaoise a Chomhord煤鈥� in听1988. Tugadh isteach an Coinbhinsi煤n maidir le leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint le an 26听I煤il听1995. Buna铆odh OLAF sa bhliain 1999. Le an 12听Deireadh F贸mhair 2017, buna铆odh Oifig an Ionch煤isitheora Phoibl铆 Eorpaigh (OIPE), a th谩inig i bhfeidhm i m铆 an Mheithimh 2021.
脕ir铆tear na cusp贸ir铆 seo a leanas sna t茅acsanna agus sna molta铆 reachtacha seo a leanas:
- Cosaint na leasanna airgeadais a r谩th煤 tr铆 imscr煤duithe dl铆 choiri煤il agus imscr煤duithe riarach谩in a dh茅anamh, tr铆 bheartas comhth谩ite chun airgead na gc谩in铆oc贸ir铆 a choimirci煤 agus tr铆 an Choimisi煤in;
- Rialachas a fheabhs煤 agus coimirc铆 n贸s imeachta a neart煤 in imscr煤duithe;
- Ag tac煤 le ;
搁别补肠丑迟补铆辞肠丑迟
A. S谩sra铆 frithchalaoise a neart煤
In听2004, tugadh an ch茅ad chl谩r 鈥楬ercule鈥� isteach, agus 茅 mar aidhm leis leasanna airgeadais AE a chosaint tr铆 chomhrac a chur ar neamhrialtachta铆, ar chalaois agus ar 茅illi煤 a dh茅anann difear do bhuis茅ad an Aontais. Th谩inig (2007-2013) agus i gcomharbas ar Hercule I. (2014-2020). Rinne OLAF na cl谩ir Hercule go l茅ir a riar. I gcomhth茅acs an chreata airgeadais ilbhliant煤il (2021-2027), tugadh isteach . T谩 s茅 ceaptha chun cl谩r Hercule III a mhacasamhl煤 agus a fheabhs煤, agus 茅 a chomhcheangal leis an gC贸ras Faisn茅ise Frith-Chalaoise (AFIS), agus leis an gC贸ras Bainist铆ochta Neamhrialtachta铆 (IMS), agus t谩 an d谩 ch贸ras 谩 mbainisti煤 ag OLAF.
Is 茅 an bonneagar teicni煤il le haghaidh malartuithe faisn茅ise a bhaineann le calaois idir na h煤dar谩is n谩isi煤nta agus riarach谩in an Aontais agus taca铆onn s茅 le cur i bhfeidhm an dl铆 maidir le c煤rsa铆 custaim agus talmha铆ochta tr铆 uirlis铆 a chur ar f谩il chun faisn茅is a mhalart煤 agus chun cuidi煤 le gn铆omha铆ochta铆 oibr铆ocht煤la chun calaois n贸 茅illi煤 a bhrath. Is c贸ras leictreonach comhroinnte faisn茅ise 茅 , lena n-茅asca铆tear tuairisci煤 neamhrialtachta铆 i r茅ims铆 茅ags煤la. Cuirtear an c贸ras seo ar f谩il do na Ballst谩it agus do thairbhithe na gcist铆 AE. Is cuid de AFIS 茅 IMS agus t谩 s茅 谩 煤s谩id ag 35 th铆r faoi l谩thair.
T谩 taca铆ocht tugtha ag an bParlaimint do Phlean Gn铆omha铆ochta an Choimisi煤in chun dl煤s a chur leis an gcomhrac i gcoinne calaois ch谩nach agus imghabh谩il ch谩nach, ar Plean Gn铆omha铆ochta 茅 at谩 beartaithe mar chuid den . Bheadh s茅 i gceist leis sin strait茅is a bheith ann le haghaidh comhar agus comhord煤 feabhsaithe agus ilghn茅itheach idir na Ballst谩it iad f茅in, agus idir na Ballst谩it agus an Coimisi煤n. Ba cheart aird ar leith a thabhairt ar sh谩sra铆 a fhorbairt le haghaidh cosc, luathbhrath agus faireach谩n ar idirthuras custaim.
T谩 an i bhfeidhm 贸n 1听Ean谩ir听2024. Coinneoidh s茅 taifid ar fhaisn茅is 铆oca铆ochta trasteorann laistigh den Aontas, chomh maith le h铆oca铆ochta铆 le t铆ortha nach bhfuil san Aontas n贸 le cr铆ocha nach bhfuil san Aontas. Cuirfidh s茅 sin ar chumas na n-煤dar谩s c谩nach faireach谩n cu铆 a dh茅anamh ar chomhl铆onadh ceart na n-oibleag谩id铆 CBL maidir le sol谩thairt铆 earra铆 agus seirbh铆s铆 trasteorann gn贸lacht le tomhalt贸ir (B2C). Le blianta beaga anuas, t谩 s茅 谩itithe ag an bParlaimint ar an gCoimisi煤n gn铆omha铆ocht a dh茅anamh chun tr茅dhearcacht ioml谩n a 谩irithi煤 do thairbhithe uile chist铆 AE sna Ballst谩it tr铆 liosta de na tairbhithe uile a fhoilsi煤 ar shu铆omh gr茅as谩in an Choimisi煤in. D鈥檌arr an Pharlaimint freisin ar na Ballst谩it comhoibri煤 leis an gCoimisi煤n agus faisn茅is ioml谩n agus iontaofa a shol谩thar maidir le tairbhithe na gcist铆 de chuid AE a nd茅anann siad bainisti煤 orthu.
Amhail 贸n 1听Ean谩ir听2016, thug an Coimisi煤n isteach an . 脷s谩idtear an c贸ras chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint tr铆 dhaoine agus eintitis neamhiontaofa a bhrath a chuireann isteach ar chist铆 an Aontais n贸 a bhfuil gealltanais dhl铆thi煤la acu le hinstiti煤id铆, comhlachta铆, oifig铆 agus gn铆omhaireachta铆 an Aontais.
Is uirlis TF 茅 a 煤s谩idtear le haghaidh mianad贸ireacht sonra铆 agus saibhri煤 sonra铆. 脷s谩idtear 茅 le haghaidh rialuithe riarach谩in agus seice谩lacha bainist铆ochta i r茅imse na gCist铆 Strucht煤racha. T谩 Arachne in ann tairbhithe tionscadal, conartha铆 agus conraitheoir铆 a d鈥檉h茅adfadh calaois a dh茅anamh, coinbhleachta铆 leasa agus rialtachta铆 eile a shainaithint. Leis an athbhreithni煤 at谩 beartaithe ar an Rialach谩n Airgeadais, bheadh s茅 茅igeantach an c贸ras a 煤s谩id.
Le (Treoir PIF), d茅antar leibh茅al na cosanta do bhuis茅ad AE a mh茅ad煤 tr铆 shainmh铆nithe, smachtbhanna铆 agus tr茅imhs铆 teorannaithe do chionta coiri煤la a dh茅anann difear do leasanna airgeadais an Aontais a chomhchuibhi煤. Eis铆onn an Coimisi煤n tuarasc谩il bhliant煤il maidir le leasanna airgeadais an Aontais a chosaint (), ina dtugtar meas煤n煤 ar a bhfuil bainte amach sa bhliain 贸 thaobh calaois a chomhrac agus leasanna airgeadais an Aontais a chosaint.
B. Beartas agus cl谩ir nua Eorpacha frithchalaoise
Go luath in听2019, chuir C煤irt Ini煤ch贸ir铆 na hEorpa b茅im i , nach m贸r do AE dl煤s a chur lena chomhrac i gcoinne na calaoise agus gur cheart don Choimisi煤n r贸l ceannasach a ghlacadh chuige sin agus athbhreithni煤 a dh茅anamh ar r贸l agus ar fhreagracht a oifige frithchalaoise.
I m铆 Aibre谩in听2019, th铆olaic an Coimisi煤n (Strait茅is Frithchalaoise an Choimisi煤in 鈥� CAFS), a bh铆 ina nuashonr煤 ar strait茅is frithchalaoise听2011. Bh铆 an strait茅is nua d铆rithe ar chomhsheasmhacht agus ar chomhord煤 a fheabhs煤 sa chomhrac i gcoinne na calaoise i measc ranna 茅ags煤la an Choimisi煤in. Ba cheart go r茅iteofa铆 leis an strait茅is sin an bealach do bhearta frithchalaoise n铆os sonra铆bhunaithe sna blianta at谩 le teacht. C茅 go bhfuil CAFS f贸s bail铆, nuashonra铆odh an a bh铆 ag gabh谩il leis sa bhliain听2023 chun dul i ngleic leis na fadhbanna maidir le boilsci煤, t茅arnaimh iarphaind茅ime, athr煤 aer谩ide agus cogadh foghach na R煤ise ar an 脷cr谩in. Cuims铆tear听44 ghn铆omh anois sa phlean gn铆omha铆ochta at谩 roinnte ina seacht gcaibidil.
Th谩inig oibr铆ocht nua chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint faoi mhaoirseacht Europol as tabhairt isteach phlean t茅arnaimh . D铆r铆onn go sonrach ar chalaois a bhaineann le cist铆 t茅arnaimh COVID-19 an Aontais. Seoladh an oibr铆ocht an 15听Deireadh F贸mhair 2021听agus baineann s铆 le comhar idir Europol, OIPE, Eurojust, OLAF agus 19 mBallst谩t.
Tugadh isteach r茅imeas coinn铆ollachta maidir leis an smacht reachta chun buis茅ad an Aontais a chosaint le glacadh . Crutha铆odh an 谤颈补濒补肠丑谩苍 chun dul i ngleic le s谩ruithe lean煤nacha ar phrionsabail an smachta reachta. Th谩inig s茅 i bhfeidhm an 1 Ean谩ir 2021.
滨苍蝉迟颈迟颈煤颈诲铆
A. An Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF)
Feidhm铆onn OLAF go neamhsple谩ch ar an gCoimisi煤n agus t谩 s茅 de chumhacht aige imscr煤d煤 a dh茅anamh ar chalaois in aghaidh bhuis茅ad an Aontais Eorpaigh, ar 茅illi煤 agus ar mh铆-iompar tromch煤iseach laistigh de na hinstiti煤id铆 Eorpacha agus d茅anann s茅 beartas frith-chalaoise a fhorbairt don Choimisi煤n. Rinne an Pharlaimint, an Chomhairle agus an Coimisi煤n a sh铆ni煤 in听1999 chun a 谩irithi煤 go n-oibreodh imscr煤duithe OLAF go rian煤il. Le roinnt de na rialacha sin, at谩 ionchorpraithe anois i 茅il铆tear ar an bhfoireann comhoibri煤 le OLAF agus leibh茅al cosanta a shol谩thar d鈥檕ifigigh a nochtann calaois n贸 茅illi煤 a d鈥檉h茅adfadh a bheith ar si煤l.
Glacadh nua OLAF in听2013 agus leasa铆odh 茅 i m铆 I煤il听2016. Rinneadh feabhsuithe suntasacha sa t茅acs nua, ar feabhsuithe iad a bhfuil OLAF d茅anta n铆os 茅ifeachta铆, n铆os 茅ifeacht煤la agus n铆os cuntasa铆 leo, agus a neamhsple谩chas imscr煤daitheach 谩 chosaint leo ag an am c茅anna. Go h谩irithe, tugtar sainmh铆ni煤 n铆os soil茅ire sa t茅acs ar an gcreat dl铆thi煤il le haghaidh imscr煤duithe frithchalaoise. T谩 sainmh铆nithe ann freisin ar 鈥榤h铆rialtacht鈥�, ar 鈥榗halaois, ar 茅illi煤 agus ar aon ghn铆omha铆ocht neamhdhleathach eile a dh茅anann difear do leasanna airgeadais an Aontais鈥�, agus ar choincheap an 鈥榦ibreora eacnama铆och鈥�. D茅antar tagairt ann don Chairt um Chearta Bun煤sacha, lena nd茅antar an ceart chun cosanta agus chun r谩tha铆ochta铆 n贸s imeachta, cearta finn茅ithe agus sceithir铆, agus an ceart rochtana ar thaifid agus ar dhoicim茅adacht 谩bhartha eile le linn imscr煤duithe OLAF a choimirci煤.
Leis an leagan is deireana铆 den , d茅antar athch贸iri煤 ar imscr煤duithe OLAF i bhfianaise bhun煤 OIPE d鈥檉honn an chomhl谩ntacht is m贸 is f茅idir a 谩irithi煤, agus 茅ifeachtacht fheidhmeanna imscr煤daitheacha OLAF a fheabhs煤 i dtaobh, i measc 谩bhair eile, seice谩lacha ar an l谩thair, cigireachta铆, c煤namh d鈥櫭篸ar谩is n谩isi煤nta, faisn茅is faoi chuntais bhainc, inghlacthacht fianaise arna baili煤 ag OLAF, seirbh铆s铆 comhordaithe frithchalaoise agus gn铆omha铆ochta铆 comhordaithe.
B. Oifig an Ionch煤isitheora Phoibl铆 Eorpaigh (OIPE)
T谩 na rialacha lena riala铆tear cruth煤 OIPE mionsonraithe in Airteagal 86 CFAE ina luaitear 鈥榙鈥檉honn coireanna a dh茅anann difear do leasanna airgeadais an Aontais a chomhrac, f茅adfaidh an Chomhairle, ag gn铆omh煤 di tr铆 bh铆thin rialach谩in arna nglacadh i gcomhr茅ir le n贸s imeachta reachtach speisialta, Oifig an Ionch煤isitheora Phoibl铆 Eorpaigh a chur ar bun 贸 Eurojust.鈥�
Rinneadh an 谤颈补濒补肠丑谩苍 lena mbuna铆tear OIPE a ghlacadh faoi n贸s imeachta an chomhair fheabhsaithe an 12听Deireadh听2017, agus th谩inig s茅 i bhfeidhm an 20听Samhain听2017. Faoi l谩thair, t谩 22听th铆r rannph谩irteacha inti:
Is 茅 at谩 in OIPE, oifig ionch煤isitheora d铆l谩raithe de chuid an Aontais Eorpaigh lena ngabhann inni煤lacht eisiach chun coireanna in aghaidh bhuis茅ad AE a imscr煤d煤, a ionch煤iseamh agus a thabhairt faoi r茅im an cheartais. T谩 cumhachta铆 imscr煤daitheacha aonfhoirmeacha aige ar fud na mBallst谩t rannph谩irteach, bunaithe ar a gc贸rais dl铆 n谩isi煤nta, agus d茅antar na cumhachta铆 sin a ionchorpr煤 sna c贸rais dl铆 sin.
Chuaigh OIPE i mbun oibr铆ochta铆 an听1听Meitheamh听2021.
R贸l Pharlaimint na hEorpa
Is comhreacht贸ir 铆 an Pharlaimint do Chl谩r Frithchalaoise an Aontais Eorpaigh听2021-2027, a glacadh an 29听Aibre谩n听2021. Bh铆 s铆 ina comhreacht贸ir freisin do Threoir CLA, a ghlac an Pharlaimint agus an Chomhairle an 5听I煤il听2017.
Gach bliain scr煤da铆onn an Pharlaimint Tuarasc谩il PIF agus tugann s铆 bar煤lacha ina leith tr铆 bh铆thin r煤in. Glacadh an r煤n is d茅ana铆 acu sin an 18听贰补苍谩颈谤听2024.
Re谩cht谩lann an Coiste um Rial煤 Buis茅adach sa Pharlaimint 茅isteachta铆 do Chomhalta铆 ainmnithe na C煤irte Ini煤ch贸ir铆, chomh maith leis na hiarrth贸ir铆 at谩 ar an ngearrliosta do phost Ard-Sti煤rth贸ir OLAF. N铆 f茅idir na poist sin a l铆onadh in easnamh na n-茅isteachta铆 sin. Is 茅 an Coimisi煤n a cheapann Ard-Sti煤rth贸ir OLAF, tar 茅is d贸 dul i gcomhairle leis an bParlaimint agus leis an gComhairle, agus is tr铆 chomhaont煤 i measc na Parlaiminte, na Comhairle agus an Choimisi煤in a dh茅antar comhalta铆 Choiste Maoirseachta OLAF a cheapadh.
Comhaonta铆onn an Pharlaimint agus an Chomhairle freisin ar cheapach谩n Phr铆omh-Ionch煤isitheoir Eorpach OIPE, .
Le haghaidh tuilleadh eolais ar an 谩bhar seo, f茅ach an su铆omh gr茅as谩in don Choiste um Rial煤 Buis茅adach.
听
Alexandra Cynthia Jana Pouwels