Il-Bank Ewropew tal-Investiment
Il-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) jimbotta l-objettivi tal-Unjoni Ewropea billi jipprovdi finanzjament ta鈥� pro摹etti fit-tul, garanziji u konsulenza. Huwa jappo摹摹ja pro摹etti kemm fi 魔dan l-UE kif ukoll lil hinn minnha. L-azzjonisti tieg魔u huma l-Istati Membri tal-UE. Il-BEI huwa l-azzjonist ma摹摹oritarju tal-Fond Ewropew tal-Investiment (FEI), u 偶-偶ew摹 organizzazzjonijiet flimkien jiffurmaw il-Grupp tal-BEI.
Il-ba偶i legali
- L-Artikoli 308 u 309 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Aktar dispo偶izzjonijiet rigward il-BEI jinsabu fl-Artikoli 15, 126, 175, 209, 271, 287, 289 u 343 tat-TFUE;
- Il-Protokoll (Nru听5) dwar l-Istatut tal-Bank Ewropew tal-Investiment u l-Protokoll (Nru听28) dwar il-Koe偶joni Ekonomika, So膵jali u Territorjali li huma mehmu偶a mat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u t-TFUE.
L-objettivi
Skont l-Artikolu 309 tat-TFUE, il-kompitu tal-BEI huwa li jikkontribwixxi g魔all-i偶vilupp ibbilan膵jat u kostanti tas-suq intern fl-interess tal-Unjoni. Il-BEI, fis-setturi kollha tal-ekonomija, jiffa膵ilita l-finanzjament tal-pro摹etti li:
- ifittxu li ji偶viluppaw re摹juni inqas 偶viluppati;
- ifittxu li jimmodernizzaw jew jikkonvertu impri偶i, jew ji偶viluppaw attivitajiet 摹odda li ma jistg魔ux ji摹u ffinanzjati kompletament bil-mezzi disponibbli fl-Istati Membri individwali;
- jkunu ta鈥� interess komuni g魔al bosta Stati Membri.
Huwa jikkontribwixxi wkoll g魔all-promozzjoni tal-koe偶joni ekonomika, so膵jali u territorjali fl-Unjoni (l-Artikolu 175 tat-TFUE u l-Protokoll Nru听28). Minbarra dan, huwa jappo摹摹ja l-implimentazzjoni ta鈥� mi偶uri lil hinn mill-UE li jappo摹摹jaw il-politika ta鈥� kooperazzjoni g魔all-i偶vilupp tal-Unjoni (l-Artikolu 209 tat-TFUE).
L-attivitajiet tal-BEI jiffokaw fuq sitt oqsma ta鈥� prijorit脿: il-klima u l-ambjent; l-i偶vilupp; l-innovazzjoni u l-魔iliet; in-negozji 偶-偶g魔ar; l-infrastruttura; u l-koe偶joni.
滨谤-谤颈偶辞谤蝉颈 u l-istrumenti
A. 滨谤-谤颈偶辞谤蝉颈
Sabiex jil魔aq l-objettivi tieg魔u, il-BEI primarjament jag魔mel u偶u mir-ri偶orsi proprji tieg魔u u s-swieq kapitali internazzjonali (l-Artikolu 309 tat-TFUE).
1. 滨谤-谤颈偶辞谤蝉颈 proprji
滨谤-谤颈偶辞谤蝉颈 proprji huma pprovduti mill-membri tal-BEI, ji摹ifieri l-Istati Membri (l-Artikolu 308 tat-TFUE). Il-kontribuzzjoni g魔all-kapital minn kull Stat Membru individwali hija stabbilita fl-Artikolu 4 tal-Istatut tal-BEI u ti摹i kkalkolata skont il-pi偶 ekonomiku tal-Istati Membri. L-Istati Membri jistg魔u j偶idu s-sottoskrizzjonijiet kapitali tag魔hom fuq ba偶i volontarja. Il-kapital sottoskritt totali tal-BEI jammonta g魔al EUR听248.8听biljun.
2. Is-swieq kapitali
Il-BEI jakkwista l-parti l-kbira tar-ri偶orsi tas-self tieg魔u minn swieq kapitali internazzjonali, prin膵ipalment permezz tal-魔ru摹 ta鈥� bonds. Huwa wie魔ed mill-akbar mutwanti sovranazzjonali fid-dinja. Il-klassifikazzjoni tal-kreditu e膵膵ellenti hija importanti sabiex jinkiseb finanzjament kosteffi膵jenti. L-a摹enziji ewlenin tal-klassifikazzjoni tal-kreditu attwalment jattribwixxu l-og魔la klassifikazzjoni lill-BEI, u dan jirrifletti l-kwalit脿 tal-portafoll tas-self tieg魔u. Il-BEI 摹eneralment jiffinanzja terz ta鈥� kull pro摹ett, i偶da l-finanzjament ta鈥� appo摹摹 jista鈥� jil魔aq il-50%.
B. L-istrumenti
Il-BEI ju偶a firxa wiesg魔a ta鈥� strumenti differenti, i偶da prin膵ipalment ju偶a self u garanziji. Madankollu, 摹ew 偶viluppati wkoll g魔add ta鈥� strumenti o魔ra aktar innovattivi bi profil ta鈥� riskju og魔la. Se jkunu ddisinjati aktar strumenti f鈥檏ooperazzjoni ma鈥� istituzzjonijiet o魔ra tal-UE. Il-finanzjament provdut mill-BEI jista鈥� ji摹i kkombinat ukoll ma鈥� finanzjament minn sorsi o魔ra tal-UE (inter alia, il-ba摹it tal-UE), pro膵ess mag魔ruf b魔ala finanzjament im魔allat. Minbarra l-finanzjament tal-pro摹etti, il-BEI g魔andu wkoll funzjoni konsultattiva.
Is-self huwa pprovdut fil-forma ta鈥� self dirett jew intermedju. Is-self dirett ta鈥� pro摹etti huwa so摹摹ett g魔al 膵erti kundizzjonijiet, pere偶empju t-total tal-ispejje偶 ta鈥� investiment irid ikun iktar minn EUR听25听miljun, u s-self jista鈥� jkopri biss sa 50% tal-ispejje偶 tal-pro摹ett. Is-self intermedju jikkonsisti f鈥檚elf lill-banek lokali jew intermedjarji o魔ra li, min-na魔a tag魔hom, jappo摹摹jaw lill-benefi膵jarju finali. Il-ma摹摹oranza tas-self isir fl-UE.
Minbarra l-attivitajiet ta鈥� self aktar tradizzjonali tieg魔u, il-BEI ju偶a wkoll fa膵ilitajiet ta鈥� ta魔lit biex i魔allat is-self tieg魔u ma鈥� g魔otjiet minn korpi pubbli膵i jew organizzazzjonijiet filantropi膵i.
Il-governanza u l-istruttura
A. Il-governanza
Il-BEI g魔andu personalit脿 摹uridika, f鈥檏onformit脿 mal-Artikolu听308 tat-TFUE. Huwa mmexxi u amministrat minn Bord tal-Gvernaturi, Bord tad-Diretturi u Kumitat ta鈥� Tmexxija. Kumitat tal-Verifika jivverifika l-attivitajiet tal-Bank.
Il-Bord tal-Gvernaturi huwa mag魔mul minn ministri ma魔tura mill-Istati Membri. Jistabbilixxi direttivi 摹enerali g魔all-politika tal-kreditu tal-Bank u ji偶gura l-implimentazzjoni tag魔ha. Fost affarijiet o魔ra g魔andu l-obbligu li;
- jidde膵iedi jekk g魔andux i偶id il-kapital sottoskritt;
- jiddetermina l-prin膵ipji applikabbli g魔all-operazzjonijiet ta鈥� finanzjament imwettqa fil-qafas tal-kompiti tal-Bank;
- jidde膵iedi dwar l-g魔oti ta鈥� finanzi g魔all-operazzjonijiet ta鈥� investiment li jridu jsiru, parzjalment jew g魔al kollox, lil hinn mill-UE; kif ukoll;
- japprova r-rapport annwali tal-Bord tad-Diretturi, il-karta annwali tal-bilan膵, il-kont tal-qlig魔 u t-telf, u r-Regoli ta鈥� Pro膵edura tal-Bank.
Il-Bord tad-Diretturi jikkonsisti minn 28听direttur u 31听direttur supplenti. Id-diretturi jin魔atru mill-Bord tal-Gvernaturi g魔al 魔ames snin. Kull Stat Membru u l-Kummissjoni jinnominaw direttur kull wie魔ed. Il-Bord tad-Diretturi jidde膵iedi dwar: l-g魔oti ta鈥� finanzjamenti, b鈥檓od partikolari fil-forma ta鈥� self u garanziji; il-konklu偶joni ta鈥� kuntratti ta鈥� self; l-iffissar ta鈥� rati ta鈥� mg魔ax fuq is-self mog魔ti, kif ukoll il-kummissjoni u imposti o魔ra. Huwa ji偶gura li l-Bank huwa mmexxi b鈥檓od xieraq u 摹estit f鈥檏onformit脿 mad-dispo偶izzjonijiet tat-Trattati u tal-Istatut u mad-direttivi 摹enerali stabbiliti mill-Bord tal-Gvernaturi.
Il-Kumitat ta鈥� Tmexxija jikkonsisti minn President u tmien Vi膵i Presidenti, ma魔tura g魔al perjodu ta鈥� sitt snin mill-Bord tal-Gvernaturi fuq proposta tal-Bord tad-Diretturi. Il-魔atriet tag魔hom jistg魔u ji摹摹eddu. Huwa responsabbli g魔all-operazzjoni ta鈥� kuljum tal-Bank, ta魔t l-awtorit脿 tal-President u s-supervi偶joni tal-Bord tad-Diretturi; i魔ejji d-de膵i偶jonijiet tal-Bord tad-Diretturi, u ji偶gura li dawn id-de膵i偶jonijiet ji摹u implimentati.
Il-Kumitat tal-Verifika jikkonsisti minn sitt membri ma魔tura mill-Bord tal-Gvernaturi. Kull sena, jivverifika li l-operazzjonijiet tal-Bank tmexxew sew u l-kotba tieg魔u n偶ammu b鈥檓od xieraq.
B. L-istruttura
Il-Grupp tal-BEI 摹ie stabbilit fl-2000 u jikkonsisti mill-BEI u l-FEI, li twaqqaf fl-1994 u twaqqaf b魔ala s魔ubija pubblika-privata ma鈥� tliet gruppi ta鈥� azzjonisti ewlenin: il-BEI, b魔ala l-azzjonist ma摹摹oritarju bi 62.2%, il-Kummissjoni (30%), u bosta istituzzjonijiet finanzjarji pubbli膵i u privati (7.8%). Il-FEI jipprovdi diversi forom ta鈥� strumenti ta鈥� kapital ta鈥� riskju, pere偶empju l-kapital ta鈥� riskju nnifsu. Is-self tal-FEI huwa ffokat fuq l-intrapri偶i 偶g魔ar u ta鈥� daqs medju (SMEs), u ju偶a firxa wiesg魔a ta鈥� strumenti innovattivi bil-g魔an li jtejjeb l-a膵膵ess tal-SMEs g魔all-finanzjament.
Pjan ta鈥� Investiment g魔all-Ewropa
Minn mindu bdiet il-kri偶i ekonomika u finanzjarja globali, l-UE sofriet minn livelli baxxi ta鈥� investiment. Il- pprovdiet gwida dwar kif ter摹a鈥� ting魔ata l-魔ajja lill-investiment fl-UE, jin魔olqu l-impjiegi u jitrawmu t-tkabbir fit-tul u l-kompetittivit脿. G魔al dan l-g魔an, ir- 摹ie adottat fil-25 ta鈥� 臓unju 2015.
Il-FEIS g魔andu l-g魔an li ji摹摹enera investiment privat permezz tal-mobilizzazzjoni tal-fondi pubbli膵i u jo魔loq ambjent favorevoli g魔all-investiment. Intu偶at garanzija inizjali ta鈥� EUR听16-il听biljun mog魔tija mill-UE lill-BEI, flimkien ma鈥� impenn ta鈥� EUR听5听biljun mill-BEI nnifsu, biex ji摹u mmobilizzati fondi privati, u sa nofs l-2018 il-FEIS qabe偶 l-g魔an tieg魔u li ji摹摹enera EUR听315-il听biljun addizzjonali f鈥檉inanzi g魔all-investiment fl-UE.
Ir-Regolament dwar il-FEIS stabbilixxa wkoll i膵-膴entru Ewropew ta鈥� Konsulenza g魔all-Investimenti (EIAH), li kellu l-g魔an li jipprovdi assistenza konsultattiva u teknika g魔all-identifikazzjoni, it-t魔ejjija u l-i偶vilupp ta鈥� pro摹etti ta鈥� investiment.
Ir- 摹ie adottat f鈥橠i膵embru听2017 u da魔al fis-se魔魔 fl-1 ta鈥� Jannar 2018. Dan ir-Regolament estenda d-durata tal-FEIS (sal-a魔魔ar tal-2020) u kompla jtejjeb il-fond u l-EIAH, bil-g魔an li ji摹u mobilizzati EUR听500听biljun ta鈥� finanzjament addizzjonali g魔all-investiment.
InvestEU
Adottat f鈥橫arzu听2021 b魔ala s-su膵膵essur tal-Pjan ta鈥� Investiment g魔all-Ewropa, ji摹bor flimkien il-FEIS u 13-il听strument finanzjarju ie魔or tal-UE. Huwa jiffoka fuq erba鈥� oqsma ta鈥� politika ewlenin (l-infrastruttura sostenibbli; ir-ri膵erka, l-innovazzjoni u d-di摹itizzazzjoni; l-SMEs; l-investiment so膵jali u l-魔iliet) u g魔andu l-g魔an li jimmobilizza EUR听372听biljun f鈥檌nvestiment addizzjonali bejn l-2021 u l-2027. Il-programm jikkonsisti mill-Fond InvestEU, i膵-膴entru ta鈥� Konsulenza InvestEU u l-Portal InvestEU.
L-Istati Membri g魔andhom il-possibbilt脿 li ju偶aw InvestEU biex jimplimentaw il-pjanijiet g魔all-irkupru u r-re偶iljenza tag魔hom fl-ambitu tal-Fa膵ilit脿 g魔all-Irkupru u r-Re偶iljenza.
Il-鈥渂ank klimatiku鈥� tal-UE
F鈥櫮爑nju听2019, il-Kunsill Ewropew talab lill-BEI 鈥渏intensifika l-attivitajiet tieg魔u b鈥檃ppo摹摹 g魔al azzjoni klimatika鈥�. Il-BEI wie摹eb f鈥橬ovembru听2019 bi strate摹ija 摹dida dwar il-klima u politika 摹dida dwar is-self fis-settur tal-ener摹ija.
Il-BEI impenja ru魔u li jallinja l-attivitajiet ta鈥� finanzjament kollha tieg魔u mal-g魔anijiet tal-Ftehim ta鈥� Pari摹i. B鈥檓od partikolari, il-BEI se j偶id is-sehem ta鈥� investimenti fl-ambitu tal-prijorit脿 鈥渁zzjoni klimatika u sostenibbilt脿 ambjentali鈥� sa 50% sal-2025. Il-BEI waqaf jiffinanzja pro摹etti tal-fjuwils fossili fi tmiem l-2021.
Il-politika l-摹dida tal-BEI dwar is-self fis-settur tal-ener摹ija, li se tirregola l-attivitajiet tieg魔u fis-settur tal-ener摹ija, hija bba偶ata fuq 魔ames prin膵ipji:
- li ti摹i prijoritizzata l-effi膵jenza fl-ener摹ija bil-魔sieb li ti摹i appo摹摹jata l-mira l-摹dida tal-UE fl-ambitu tad-Direttiva tal-UE dwar l-Effi膵jenza fl-Ener摹ija;
- li jing魔ata lok g魔ad-dekarbonizzazzjoni tal-ener摹ija permezz ta鈥� 偶ieda fl-appo摹摹 g魔al teknolo摹ija b鈥檒ivell baxx jew 偶ero ta鈥� karbonju, bil-g魔an li jinkiseb sehem ta鈥� 32% ta鈥� ener摹ija rinnovabbli fl-UE kollha sal-2030;
- li ji偶died il-finanzjament g魔all-produzzjoni de膵entralizzata tal-ener摹ija, il-魔偶in innovattiv tal-ener摹ija u l-mobilit脿 elettronika;
- li ji摹i 偶gurat l-investiment fil-grilja li huwa essenzjali g魔al sorsi ta鈥� ener摹ija intermittenti u 摹odda b魔al dawk eoli膵i u solari, kif ukoll it-tis魔i魔 tal-interkonnessjonijiet transfruntiera; kif ukoll;
- li ji偶died l-impatt tal-investiment biex ti摹i appo摹摹jata t-trasformazzjoni tal-ener摹ija lil hinn mill-UE.
Ir-rispons g魔all-kri偶i tal-COVID-19
Fl-2020, b魔ala parti mir-rispons tal-UE g魔all-konsegwenzi ekonomi膵i tal-kri偶i tal-COVID-19, il-BEI 魔oloq fond ta鈥� garanzija ta鈥� EUR听25听biljun biex jippermetti lill-Grupp tal-BEI j偶id l-appo摹摹 tieg魔u g魔all-kumpaniji fl-Istati Membri kollha billi jimmobilizza ammont addizzjonali sa EUR听200听biljun.
Dan 摹ie flimkien ma鈥� pakkett ta鈥� appo摹摹 immedjat ta鈥� mhux aktar minn EUR听40听biljun, li kkonsista fi:
- skemi ta鈥� garanzija dedikati g魔all-banek ibba偶ati fuq programmi e偶istenti, g魔al u偶u immedjat, li jimmobilizzaw finanzjament li jil魔aq l-EUR听20听biljun;
- linji ta鈥� likwidit脿 dedikati g魔all-banek biex ji偶guraw EUR听10听biljun addizzjonali ta鈥� appo摹摹 g魔all-kapital operatorju g魔all-SMEs u g魔all-kumpaniji b鈥檏apitalizzazzjoni medja; kif ukoll;
- programmi ta鈥� xiri ta鈥� titoli garantiti b鈥檃ssi dedikati biex jippermettu lill-banek jittrasferixxu riskju fuq portafolli ta鈥� self lill-SMEs, billi jimmobilizzaw EUR听10听biljun ta鈥� appo摹摹 ie魔or.
Rispons g魔all-inva偶joni Russa tal-Ukrajna
L-attivitajiet tal-BEI relatati mal-Ukrajna jmorru lura g魔all-2007. Huwa jopera fl-Ukrajna f鈥檏onformit脿 mal-politika Ewropea tal-vi膵inat, is-S魔ubija tal-Lvant u ftehimiet bilaterali o魔ra tal-UE. Mill-inva偶joni Russa tal-Ukrajna 鈥檒 hawn, il-BEI 偶ied l-appo摹摹 tieg魔u. Il-finanzjament mill-istrument g魔andu l-g魔an li jg魔in lill-Ukrajna tirran摹a l-infrastruttura li 摹arrbet 魔sara, ter摹a鈥� tibda s-servizzi muni膵ipali u tappo摹摹ja mi偶uri ur摹enti ta鈥� effi膵jenza ener摹etika bi t魔ejjija g魔all-ista摹un ta鈥� kes魔a. Barra minn hekk, il-BEI kkoordina donazzjonijiet ta鈥� g魔ajnuna umanitarja filwaqt li pprijoritizza l-g魔ajnuna ta鈥� emer摹enza g魔all-persuni milquta mill-kunflitt fl-Ukrajna u fil-pajji偶i 摹irien tag魔ha.
Fil-kuntest tal-gwerra ta鈥� aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna u l-魔tie摹a li ting魔ata spinta lill-kapa膵itajiet militari tal-Istati Membri, bdiet diskussjoni dwar jekk g魔andux ji偶died mal-objettivi tal-BEI l-investiment fis-settur tad-difi偶a. L-Ukrajna tkun eli摹ibbli wkoll g魔al tali finanzjament. Dan ikun tbeg魔id radikali mill-prattika attwali, li jeskludi l-appo摹摹 g魔all-investiment marbut mad-difi偶a. Aspett partikolari li g魔andu jitqies huwa l-effett li jista鈥� jkollu objettiv addizzjonali, jekk iwassal lill-BEI biex i偶id is-self tieg魔u fis-swieq kapitali, fuq il-kapa膵it脿 tieg魔u li j偶omm klassifikazzjoni tal-kreditu g魔olja. Il-konklu偶jonijiet tal-laqg魔a tal-Kunsill Ewropew tal-21-22 ta鈥� Marzu 2024 jiddikjaraw li 鈥渓-Bank Ewropew tal-Investiment huwa mistieden jadatta l-politika tieg魔u g魔as-self lill-industrija tad-difi偶a u d-definizzjoni attwali tieg魔u ta鈥� o摹摹etti b鈥檜偶u doppju, filwaqt li jissalvagwardja l-kapa膵it脿 ta鈥� finanzjament tieg魔u鈥�.
Ir-rwol tal-Parlament Ewropew
Skont l-Artikolu听308 tat-TFUE, il-Parlament ji摹i kkonsultat meta ji摹i emendat l-Istatut tal-BEI. Il-BEI jag魔ti rendikont dirett lill-Istati Membri. M鈥檊魔andux obbligi ta鈥� rapportar formali lill-Parlament, u lanqas mhu responsabbli g魔alih. Madankollu, f鈥櫮st ta鈥� rieda tajba, il-President tal-BEI ja膵膵etta stediniet biex jidher fil-plenarja u fil-laqg魔at rilevanti tal-kumitati tal-Parlament, u l-BEI huwa miftu魔 g魔al mistoqsijiet mill-Membri tal-PE.
Kull sena, il-Kumitat g魔all-Kontroll tal-Ba摹it (CONT) jirrie偶amina l-attivitajiet tal-BEI u jippre偶enta rapport fil-plenarja, li g魔aliha ji摹i mistieden il-President tal-BEI.
Fl-ambitu tar-Regolament e偶istenti, il-Parlament japprova l-魔atra tad-Direttur Amministrattiv u l-Vi膵i Direttur Amministrattiv tal-FEIS. L-approprjazzjonijiet annwali mill-ba摹it tal-UE relatati mal-fond ta鈥� garanzija ji摹u awtorizzati mill-Parlament u mill-Kunsill b魔ala parti mill-pro膵edura ba摹itarja annwali.
Il-Parlament kien involut, b魔ala kole摹i偶latur, fl-adozzjoni tal-inizjattivi tal-FEIS u ta鈥� InvestEU.
G魔al aktar informazzjoni dwar dan is-su摹摹ett, jekk jog魔摹bok 偶ur is-sit web tal-Kumitat g魔all-Affarijiet Ekonomi膵i u Monetarji.
听
Christian Scheinert