合法博彩网站

Po wej艣ciu w听偶ycie traktatu rzymskiego polityki rolne pa艅stw cz艂onkowskich zast膮piono mechanizmami interwencji na szczeblu wsp贸lnotowym. Podstawy wsp贸lnej polityki rolnej nie zmieni艂y si臋 od czasu podpisania traktatu rzymskiego, z听wyj膮tkiem zasad dotycz膮cych procesu decyzyjnego. Na mocy Traktatu z听Lizbony procedura konsultacji zast膮piona zosta艂a procedur膮 wsp贸艂decyzji, kt贸ra sta艂a si臋 dla wsp贸lnej polityki rolnej 鈥瀦wyk艂膮 procedur膮 ustawodawcz膮鈥�.

Podstawa prawna

Traktat o听funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), art.听38鈥�44.

Przyczyny wprowadzenia WPR

Kiedy w听1958听r. na mocy traktatu rzymskiego ustanowiono wsp贸lny rynek, rolnictwo sze艣ciu za艂o偶ycielskich pa艅stw cz艂onkowskich znajdowa艂o si臋 pod silnym wp艂ywem interwencjonizmu pa艅stwowego. By w艂膮czy膰 produkcj臋 roln膮 do swobodnego przep艂ywu towar贸w, utrzymuj膮c jednocze艣nie interwencjonizm publiczny w听sektorze rolnym, nale偶a艂o zlikwidowa膰 krajowe mechanizmy interwencji niezgodne z听zasad膮 swobodnego przep艂ywu i听przenie艣膰 je na szczebel wsp贸lnotowy. Taka jest podstawowa przyczyna ustanowienia WPR.

Dodatkowo interwencjonizm w听tym obszarze opiera艂 si臋 na bardzo rozpowszechnionej w听owych czasach opinii o听specyfice sektora, silnie uzale偶nionego od nieprzewidywalnych warunk贸w pogodowych i听od ogranicze艅 geograficznych, podlegaj膮cego systemowym zachwianiom r贸wnowagi mi臋dzy poda偶膮 a听popytem, a听w听konsekwencji charakteryzuj膮cego si臋 du偶膮 niestabilno艣ci膮 cen i听dochod贸w.

Popyt na produkty spo偶ywcze jest nieelastyczny, co oznacza, 偶e w听ma艂ym stopniu reaguje na zmiany cen. Ponadto d艂ugo艣膰 cyklu produkcyjnego i听sta艂o艣膰 czynnik贸w produkcji powoduj膮, 偶e poda偶 produkt贸w rolnych na 艣wiecie jest bardzo sztywna. W takich warunkach bardzo du偶a poda偶 powoduje spadek cen, za艣 zbyt niska poda偶 prowadzi do ich znacznego wzrostu. Wszystkie te elementy sk艂adaj膮 si臋 na ci膮g艂膮 niestabilno艣膰 rynk贸w. W听tej sytuacji w艂adze publiczne zawsze wyra藕nie d膮偶y艂y do regulacji rynk贸w rolnych i听wspierania dochod贸w producent贸w, a听WPR jest kontynuacj膮 tych tendencji.

Chocia偶 rolnictwo stanowi obecnie niewielk膮 cz臋艣膰 gospodarki kraj贸w rozwini臋tych, w听tym Unii Europejskiej, to interwencje publiczne nasili艂y si臋 ostatnio wraz z听rozwojem polityki w听dziedzinie rolnictwa i听obszar贸w wiejskich, kt贸ra nie tylko wspiera tradycyjn膮 funkcj臋 podstawowej dzia艂alno艣ci, jak膮 jest wytwarzanie produkt贸w spo偶ywczych, ale te偶 uwzgl臋dnia takie aspekty, jak trwa艂y rozw贸j, przeciwdzia艂anie zmianie klimatu, zagospodarowanie przestrzenne i听kszta艂towanie krajobrazu, zr贸偶nicowanie i听o偶ywienie gospodarki obszar贸w wiejskich, zdrowie publiczne, jako艣膰 produkt贸w czy produkcja energii i听biomateria艂贸w. Wspieranie d贸br publicznych lub niekomercyjnych funkcji dzia艂alno艣ci rolnej (czyli takich, kt贸rych nie wynagradza rynek) sta艂o si臋 w听konsekwencji priorytetowym elementem ostatnich dzia艂a艅 politycznych w听dziedzinie rolnictwa i听obszar贸w wiejskich, w听tym tak偶e WPR.

Cele

Artyku艂听39听TFUE okre艣la cele szczeg贸艂owe WPR:

1. zwi臋kszenie wydajno艣ci rolnictwa przez wspieranie post臋pu technicznego oraz optymalne wykorzystanie czynnik贸w produkcji, zw艂aszcza si艂y roboczej;
2. zapewnienie rolnikom godnego poziomu 偶ycia;
3. stabilizowanie rynk贸w;
4. zagwarantowanie bezpiecze艅stwa dostaw;
5. zapewnienie konsumentom rozs膮dnych cen.

S膮 to zar贸wno cele gospodarcze (art.听39 ust.听1 lit.听a), c) i听d)), jak i听spo艂eczne (art.听39 ust.听1 lit.听b) i听e)), maj膮ce chroni膰 interesy producent贸w i听konsument贸w. Cele WPR praktycznie nie zmieni艂y si臋 od chwili podpisania traktatu rzymskiego, poniewa偶 ich sformu艂owanie okaza艂o si臋 bardzo pojemne i听dawa艂o si臋 dopasowa膰 do licznych, prowadzonych od lat 80. XX w. reform WPR (zob.听nota: Instrumenty WPR i ich reformy 3.2.3). Nale偶y zaznaczy膰, 偶e zgodnie z听utrwalonym orzecznictwem nie wszystkie cele WPR musz膮 by膰 osi膮gni臋te w听ca艂o艣ci i听r贸wnocze艣nie. W听konsekwencji prawodawca Unii dysponuje szerokim marginesem uznania w听zakresie zasi臋gu reform, stosownie do zmian na rynkach i听priorytet贸w ustalonych w听danej chwili przez instytucje europejskie.

Poza celami szczeg贸lnymi WPR, zapisanymi w听art.听39听TFUE, wiele postanowie艅 traktatu przewiduje dodatkowe cele maj膮ce zastosowanie do wszystkich dziedzin polityki i听do wszystkich dzia艂a艅 Unii. W听zwi膮zku z听tym wspieranie wysokiego poziomu zatrudnienia (art.听9), ochrona 艣rodowiska w听celu wspierania zr贸wnowa偶onego rozwoju (art.听11), ochrona konsument贸w (art.听12), wymagania w听zakresie dobrostanu zwierz膮t (art.听13), ochrona zdrowia publicznego (art.听168 ust.听1) czy sp贸jno艣膰 gospodarcza, spo艂eczna i听terytorialna (art.听174鈥�178) staj膮 si臋 w听pe艂ni celami WPR. Europejski Zielony 艁ad z listopada 2019听r. oraz strategie 鈥瀘d pola do sto艂u鈥� i 鈥瀠nijna strategia na rzecz bior贸偶norodno艣ci 2030鈥� opublikowane przez Komisj臋 w maju 2020听r., potwierdzaj膮 coraz bardziej przekrojowy charakter kwestii zwi膮zanych z听rolnictwem i听偶ywno艣ci膮. Ponadto w听kontek艣cie otwarcia i听globalizacji rynk贸w art.听207 okre艣la zasady wsp贸lnej polityki handlowej maj膮cej zastosowanie do handlu produktami rolnymi. Do regu艂 polityki konkurencji stosuje si臋 z听kolei odst臋pstwo w听dziedzinie produkcji i听handlu produktami rolnymi, wynikaj膮ce ze strukturalnej specyfiki dzia艂alno艣ci podstawowej (art.听42). Jednak wyj膮tek ten wprowadzony zosta艂 dopiero od听2013听r. (zob.听nota: Finansowanie WPR 鈥� fakty i liczby 3.2.2).

Proces decyzyjny w听polityce rolnej

Na mocy TFUE (art.听42 akapit pierwszy i听art.听43 ust.听2) maj膮ca dotychczas zastosowanie procedura konsultacji zosta艂a zast膮piona procedur膮 wsp贸艂decyzji, kt贸ra sta艂a si臋 dla WPR (zob.听nota 1.2.3) 鈥瀦wyk艂膮 procedur膮 ustawodawcz膮鈥� i听wzmocni艂a rol臋 Parlamentu Europejskiego jako rzeczywistego wsp贸艂prawodawcy w听dziedzinie rolnictwa.

Nowy traktat stwarza jednak problemy interpretacyjne, poniewa偶 wprowadza wyj膮tki od zwyk艂ej procedury na rzecz Rady. Art. 42 akapit drugi przewiduje w odniesieniu do regu艂 konkurencji, 偶e 鈥濺ada, na wniosek Komisji, mo偶e zezwoli膰 na przyznanie pomocy: a)听na ochron臋 gospodarstw znajduj膮cych si臋 w niekorzystnym po艂o偶eniu ze wzgl臋du na warunki strukturalne lub przyrodnicze, b) w ramach program贸w rozwoju gospodarczego鈥�. Ponadto art.听43 ust.听3 stanowi, 偶e 鈥濺ada, na wniosek Komisji, przyjmuje 艣rodki dotycz膮ce ustalania cen, potr膮ce艅, pomocy i听ogranicze艅 ilo艣ciowych鈥�. Wobec braku wyra藕nego rozgraniczenia kompetencji ustawodawczych Parlamentu Europejskiego i听Rady w听dziedzinie rolnictwa podczas negocjacji dotycz膮cych WPR po 2013听r. pojawi艂y si臋 problemy prawne i听polityczne.

Ca艂kiem przewidywalne by艂o, 偶e debata mi臋dzyinstytucjonalna na temat zakresu art.听43 ust.听3 b臋dzie kontynuowana przed Trybuna艂em Sprawiedliwo艣ci Unii Europejskiej. Tymczasem w听wyroku Trybuna艂u z 7听wrze艣nia 2016听r. w听sprawie C-113/14 przyj臋to szerok膮 interpretacj臋 poj臋cia 鈥瀠stalanie cen鈥� zawartego w听art.听43 ust.听3 TFUE, w艂膮czaj膮c do niej progi referencyjne maj膮ce zastosowanie do cen interwencyjnych. W听konsekwencji stwierdzono niewa偶no艣膰 art.听7 rozporz膮dzenia (UE) nr听1308/2013 (rozporz膮dzenia w听sprawie wsp贸lnej organizacji rynk贸w produkt贸w rolnych), opartego na art.听43 ust.听2, a听progi odniesienia po raz kolejny zosta艂y przyj臋te wy艂膮cznie przez Rad臋. W听my艣l tych wyrok贸w przysz艂e reformy maj膮ce na celu dostosowanie mechanizm贸w WPR do realizacji zwi膮zanych z听nimi cel贸w b臋d膮 musia艂y wyja艣ni膰 zakres istniej膮cych podstaw prawnych w听celu przestrzegania w听wi臋kszym stopniu r贸wnowagi mi臋dzy wsp贸艂prawodawcami.

Z drugiej strony w听realizacji WPR, w听ramach tzw. procedury komitetowej, zawsze uczestniczy艂y r贸wnie偶 inne organy. Pocz膮wszy od 1961听r., kiedy to ustanowiono pierwsze wsp贸lne organizacje rynku, powo艂ano do 偶ycia liczne komitety. Traktat z听Lizbony wprowadza rozr贸偶nienie mi臋dzy aktami delegowanymi a听aktami wykonawczymi (zob.听nota 1.3.8). Od tego momentu wydawanie akt贸w delegowanych jest regulowane w听danym podstawowym akcie ustawodawczym Unii, podczas gdy proces wydawania akt贸w wykonawczych podlega nowym procedurom 鈥� sprawdzaj膮cej i听doradczej 鈥� przewidzianym w听. Wi臋kszo艣膰 projekt贸w akt贸w wykonawczych Komisji dotycz膮cych rolnictwa podlega procedurze sprawdzaj膮cej, w听ramach kt贸rej Parlamentowi Europejskiemu i听Radzie przys艂uguj膮 uprawnienia kontrolne.

Z drugiej strony w听ramach komitet贸w doradczych w听europejskim procesie decyzyjnym zawsze po艣rednio uczestniczy艂y organizacje bran偶owe Unii Europejskiej za po艣rednictwem Komitetu Rolniczych Organizacji Zawodowych oraz Generalnej Konfederacji Sp贸艂dzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej. Niedawno zakres konsultacji zosta艂 rozszerzony poprzez utworzenie grup dialogu obywatelskiego z听my艣l膮 o听wsparciu Komisji w听realizacji WPR (proces 鈥瀦organizowanego dialogu鈥�).

WPR 鈥� kompetencje UE dzielone z听pa艅stwami cz艂onkowskimi

TFUE (zob.听nota 1.1.5) przyznaje Unii w听dziedzinie rolnictwa kompetencje dzielone z听pa艅stwami cz艂onkowskimi wbrew powszechnie przyj臋tej doktrynie i听opinii s艂u偶b prawnych Komisji[1], kt贸re dotychczas uwa偶a艂y polityk臋 rynkow膮 (pierwszy filar WPR) za obszar wy艂膮cznej kompetencji Unii. Nowy art.听4 ust.听2 lit.听d) TFUE ma wp艂yw na dzia艂alno艣膰 ustawodawcz膮 w听dziedzinie rolnictwa, poniewa偶 instytucje europejskie stosuj膮 zasad臋 pomocniczo艣ci (zob.听nota 1.2.2) w听dziedzinach, kt贸re nie nale偶膮 do kompetencji wy艂膮cznych UE (art.听5 ust.听3 i听art.听12 Traktatu o听Unii Europejskiej (TUE)). Na tej podstawie parlamenty narodowe mog膮 skierowa膰 do przewodnicz膮cych Parlamentu Europejskiego, Rady i听Komisji uzasadnion膮 opini臋 dotycz膮c膮 zgodno艣ci danego projektu aktu ustawodawczego w听dziedzinie rolnictwa z听zasad膮 pomocniczo艣ci. Poza tym do WPR ma odt膮d zastosowanie 鈥瀞ystem wzmocnionej wsp贸艂pracy鈥� ustanowiony na mocy art.听20 TUE (zob.听nota 1.1.5). Pod tym wzgl臋dem niekt贸re pa艅stwa cz艂onkowskie (w听tym przypadku co najmniej dziewi臋膰) b臋d膮 mog艂y podejmowa膰 wzgl臋dem siebie dodatkowe zobowi膮zania dotycz膮ce rolnictwa, poniewa偶 WPR jest coraz bardziej elastyczna w听kwestii wdra偶ania wsp贸lnych mechanizm贸w (zob.听nota 3.2.3).

Rola Parlamentu Europejskiego

Pomimo braku uprawnie艅 decyzyjnych Parlament Europejski wywiera艂 du偶y wp艂yw na opracowywanie WPR od czasu podpisania traktatu rzymskiego, wykorzystuj膮c 艣rodki niewi膮偶膮ce, np. sprawozdania z听w艂asnej inicjatywy oraz rezolucje. Nale偶y zauwa偶y膰, 偶e po o艣wiadczeniu Rady Europejskiej zebranej w听Luksemburgu w听1997听r., w听kt贸rym opowiedziano si臋 za europejskim modelem rolnictwa, Parlament Europejski wielokrotnie wyra偶a艂 swoje poparcie dla europejskiego modelu rolnictwa (i听produkcji 偶ywno艣ci): wielofunkcyjnego, obecnego na ca艂ym terytorium rozszerzonej Unii i听zgodnego z听warunkami otwarcia i听globalizacji rynk贸w. Poparciu temu da艂 wyraz mi臋dzy innymi podczas procesu reformy WPR z听2003听r. oraz w听tocz膮cych si臋 w听ramach 艢wiatowej Organizacji Handlu (WTO) negocjacjach wielostronnych dotycz膮cych rolnictwa (zob.听nota: Porozumienie WTO w听sprawie rolnictwa 3.2.10). W tym kontek艣cie Parlament Europejski popar艂 r贸wnie偶 w艂膮czenie nowych cel贸w do WPR. Zasady te zosta艂y potwierdzone w rezolucjach z i w sprawie przysz艂o艣ci WPR po 2013听r. Dzi臋ki reformie WPR, kt贸ra zako艅czy艂a si臋 20听listopada 2013听r. , Parlament Europejski mo偶e w听pe艂ni wyst臋powa膰 jako wsp贸艂prawodawca w听dziedzinie rolnictwa zgodnie z听ramami instytucjonalnymi ustanowionymi w听Traktacie z听Lizbony.

30 maja 2018 r. przyj臋to . 1 czerwca 2018听r. Komisja opublikowa艂a wnioski ustawodawcze dotycz膮ce reformy WPR. W kwietniu 2019听r. cz艂onkowie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi g艂osowali nad trzema sprawozdaniami dotycz膮cymi przed艂o偶onych wniosk贸w ustawodawczych. Po wyborach europejskich w maju 2019听r. nowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeprowadzi艂a przegl膮d poprawek przyj臋tych w poprzedniej kadencji, a Parlament na posiedzeniu plenarnym przyj膮艂 swoje ostateczne stanowisko w dniu 23 pa藕dziernika 2020听r. W czerwcu 2021听r. negocjatorzy osi膮gn臋li porozumienie w sprawie trzech wniosk贸w z pakietu reform WPR, co doprowadzi艂o do przyj臋cia 2 grudnia 2021听r. rozporz膮dzenia (UE) 2021/2115, rozporz膮dzenia (UE) 2021/2116 i rozporz膮dzenia (UE) 2021/2117 (3.2.2,).

听

Vera Milicevic

10-2023