Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-18 ta' Ġunju 2020 dwar l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità wara l-2020 ()
Il-Parlament Ewropew,
–wara li kkunsidra l-Artikolu2 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u l-Artikoli2, 9, 10, 19 u 216(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),
–wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-Karta), b'mod partikolari l-Artikoli3, 15, 20, 21, 23, 25, 30, 26 u 47 tagħha,
–wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, b'mod partikolari l-prinċipju17 tiegħu dwar l-inklużjoni ta' persuni b'diżabilità, il-prinċipju3 dwar l-opportunitajiet indaqs u l-prinċipju10 dwar ambjent tax-xogħol tajjeb għas-saħħa, sikur u adattat sew u l-protezzjoni tad-data;
–wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (CRPD), u d-dħul fis-seħħ tagħha fil-21ta'Jannar2011, b'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill2010/48/KE tas-26ta'Novembru2009 dwar il-konklużjoni, mill-Komunità Ewropea, tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità(1),
–wara li kkunsidra l-Kummenti Ġenerali tas-CRPD bħala l-gwida awtoritattiva dwar l-implimentazzjoni tas-CRPD,
–wara li kkunsidra l-Kodiċi ta' Kondotta bejn il-Kunsill, l-Istati Membri u l-Kummissjoni li jispjega l-arranġamenti interni għall-implimentazzjoni min-naħa tal-Unjoni Ewropea kif ukoll għar-rappreżentanza tagħha relatati mal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità(2),
–wara li kkunsidra l-osservazzjonijiet konklużivi tat-2ta'Ottubru2015 tal-Kumitat tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (il-Kumitat dwar is-CRPD) dwar ir-rapport inizjali tal-Unjoni Ewropea,
–wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem), il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali u l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi,
–wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal (CRC) u l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha ta' Diskriminazzjoni Kontra n-Nisa (CEDAW),
–wara li kkunsidra l-inkjesti strateġiċi tal-Ombudsman Ewropew dwar kif il-Kummissjoni Ewropea tiżgura li persuni b'diżabilità jkunu jistgħu jaċċessaw is-siti web tagħha (OI/6/2017/EA), kif il-Kummissjoni Ewropea tittratta lil persuni b'diżabilità taħt ir-Reġim Komuni tal-Assigurazzjoni tal-Mard għall-persunal tal-UE (OI/4/2016/EA), u d-deċiżjoni tagħha f'inkjesta konġunta fil-każijiet1337/2017/EA u 1338/2017/EA dwar l-aċċessibilità għal kandidati b'vista batuta għall-proċeduri tal-għażla biex jiġu rreklutati bħala impjegati taċ-ċivil tal-UE, organizzati mill-Uffiċċju Ewropew għas-Selezzjoni tal-Persunal,
–wara li kkunsidra l-Aġenda2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tagħha, li l-UE hi impenjata li timplimenta,
–wara li kkunsidra r-referenzi espliċiti dwar id-diżabilità fl-SDGs, relatati mal-edukazzjoni (SDG4), it-tkabbir u l-impjiegi (SDG8), l-inugwaljanza (SDG10), l-aċċessibilità għal insedjamenti umani (SDG11) u l-ġbir ta' data (SDG17),
–wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (il-Konvenzjoni ta' Istanbul),
–wara li kkunsidra l-opinjoni esploratorja tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew mitluba mill-Parlament dwar is-sitwazzjoni ta' nisa b'diżabilità,
–wara li kkunsidra d-Direttiva (UE)2019/882 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17ta'April2019 dwar ir-rekwiżiti ta' aċċessibilità għall-prodotti u għas-servizzi(3),
–wara li kkunsidra d-Direttiva (UE)2016/2102 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26ta'Ottubru2016 dwar l-aċċessibilità tas-siti elettroniċi u tal-applikazzjonijiet mobbli tal-korpi tas-settur pubbliku(4),
–wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/1808 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14ta'Novembru2018 li temenda d-Direttiva2010/13/UE dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fi Stati Membri rigward il-forniment ta' servizzi tal-media awdjoviżiva ("Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva") fid-dawl ta' realtajiet tas-suq li qed jinbidlu(5),
–wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill2000/78/KE tas-27ta'Novembru2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol(6),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15ta'Settembru2016 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill2000/78/KE tas-27ta'Novembru2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol ("Direttiva dwar l-Ugwaljanza fl-Impjiegi")(7),
–wara li kkunsidra d-Direttiva (UE)2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11ta'Diċembru2018 li tistabbilixxi l-Kodiċi Ewropew għall-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (riformulazzjoni)(8),
–wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15ta'Novembru2010 intitolata "Strateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020: Impenn mill-ġdid għal Ewropa mingħajr ostakoli" (),
–wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14ta'Jannar2020 bit-titolu "Ewropa Soċjali b'saħħitha għal Tranżizzjonijiet Ġusti" (),
–wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tat-2ta'Frar2017 intitolat "Rapport ta' Progress dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020" (SWD(2017)0029),
–wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali bejn il-persuni irrispettivament mir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali () u l-pożizzjoni tal-Parlament dwarha tat-2ta'April2009(9),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16ta'Jannar2019 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet fundamentali fl-Unjoni Ewropea fl-2017(10),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-30ta'Novembru2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità(11),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7ta'Lulju2016 dwar l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità b'riferiment partikolari għall-Osservazzjonijiet Konklużivi tal-Kumitat tan-NU dwar is-CRPD(12),,
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20ta'Mejju2015 dwar il-Lista ta' Kwistjonijiet adottata mill-Kumitat tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità b'rabta mar-rapport inizjali tal-Unjoni Ewropea(13),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25ta'Ottubru2011 dwar il-mobilità u l-inklużjoni ta' persuni b'diżabilità u l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020(14),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6ta'Mejju2009 dwar l-inklużjoni attiva tal-persuni esklużi mis-suq tax-xogħol(15),
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-17ta'Ġunju1988 dwar il-lingwi tas-sinjali għall-persuni neqsin mis-smigħ(16), tat-18ta'Novembru1998 dwar il-lingwi tas-sinjali(17) u tat-23ta'Novembru2016 dwar il-lingwa tas-sinjali u l-interpreti professjonali tal-lingwa tas-sinjali(18),
–wara li kkunsidra l-istudju tal-2016 tad-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tal-Parlament, id-Dipartiment Tematiku C intitolat "European structural and investment funds and persons with disabilities in the European Union" (Fondi strutturali u ta' investiment Ewropej u persuni b'diżabilità fl-Unjoni Ewropea),
–wara li kkunsidra l-briefing tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew intitolat "L-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020",
–wara li kkunsidra r-Rapport Annwali2018 mill-Ombudsman Ewropew,
–wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew intitolata "It-tiswir tal-aġenda tal-UE għal drittijiet tal-persuni b'diżabilità 2020-2030",
–li kkunsidra r-Rapport dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-2019 tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA),
–wara li kkunsidra r-rapporti tematiċi tal-FRA,
–wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissjoni tas-17ta'Diċembru2019 dwar l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità wara l-2020,
–wara li kkunsidra l-istatistika tal-Eurostat dwar id-diżabilità fir-rigward tal-aċċess għas-suq tax-xogħol, l-aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ, u l-faqar u l-inugwaljanzi fl-introjtu,
–wara li kkunsidra r-rapporti u r-rakkomandazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet rappreżentattivi ta' persuni b'diżabilità,
–wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17ta'Diċembru2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru1083/2006(19), b'mod partikolari l-Artikoli4, 6 u 7 tiegħu,
–wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru1301/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17ta'Diċembru2013 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi li jikkonċernaw l-Investiment li għandu fil-mira t-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru1080/2006(20), u b'mod partikolari l-Artikolu5(9) tiegħu,
–wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru1304/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17ta'Diċembru2013 dwar il-Fond Soċjali Ewropew u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru1081/2006(21), b'mod partikolari l-Artikolu2(3) u l-Artikolu8 tiegħu,
–wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17ta'Diċembru2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru1698/2005(22),
–wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali,
–wara li kkunsidra l-Artikolu132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,
A.billi, bħala ċittadini sħaħ, il-persuni kollha b'diżabilità għandhom drittijiet ugwali fl-oqsma kollha tal-ħajja (inkluż aċċess għal suq tax-xogħol miftuħ u għall-edukazzjoni) u huma intitolati għal dinjità inaljenabbli, trattament ugwali, għajxien indipendenti, awtonomija u parteċipazzjoni sħiħa fis-soċjetà, filwaqt li jintwera rispett u jingħata valur lill-input tagħhom għall-progress soċjali u ekonomiku tal-UE; billi aktar minn nofs l-Istati Membri qed iċaħħdu lin-nies li jbatu minn problemi ta' saħħa mentali jew li għandhom diżabilità intellettwali mid-dritt tal-vot tagħhom;
B.billi hemm madwar 100miljun persuna b'diżabilità fl-Unjoni Ewropea(23) li għadhom imċaħħda mid-drittijiet tal-bniedem bażiċi tagħhom u li kuljum huma ostakolati milli jgħixu ħajja indipendenti; billi n-nisa jirrappreżentaw aktar minn 60% tal-persuni b'diżabilità kif ukoll jirrappreżentaw il-maġġoranza kbira ta' indokraturi għal persuni b'diżabilità; billi l-għadd ta' tfal b'diżabilità mhuwiex magħruf minħabba nuqqas ta' statistika, iżda jista' jkun fir-reġjun ta' 15% tal-għadd totali ta' tfal fl-Unjoni Ewropea; billi popolazzjoni li dejjem qed tixjieħ aktar se jkollha aktar nies li jesperjenzaw xi diżabilità u li jkunu jeħtieġu ambjent aktar aċċessibbli u li jappoġġjahom, inklużi servizzi adattati b'mod xieraq;
C.billi t-TFUE jobbliga lill-Unjoni tiġġieled id-diskriminazzjoni bbażata fuq id-diżabilità meta tiddefinixxi u timplimenta l-politiki u l-attivitajiet tagħha (l-Artikolu10), u jagħtiha s-setgħa li tadotta leġiżlazzjoni sabiex tindirizza tali diskriminazzjoni (l-Artikolu19);
D.billi l-Artikolu21 u l-Artikolu26 tal-Karta jipprojbixxu b'mod espliċitu d-diskriminazzjoni abbażi tad-diżabilità u jipprevedu l-parteċipazzjoni ugwali ta' persuni b'diżabilità fis-soċjetà;
E.billi s-CRPD hija l-ewwel trattat internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem irratifikat mill-UE u l-Istati Membri kollha tagħha;
F.billi l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE) ssaħħaħ il-fatt li s-CRPD hija vinkolanti fuq l-UE u fuq l-Istati Membri tagħha meta tadotta u timplimenta d-dritt tal-UE, peress li hija strument ta' leġiżlazzjoni sekondarja(24);
G.billi l-Protokoll Fakultattiv tas-CRPD ma ġiex irratifikat mill-UE u minn diversi Stati Membri;
H.billi t-tfal b'diżabilità għandu jkollhom tgawdija sħiħa tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali kollha fuq bażi ugwali ma' tfal oħra, inkluż id-dritt li jikbru fil-familji tagħhom jew f'ambjent tal-familja li jkun konformi mal-aħjar interessi tagħhom kif definit fil-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal; billi l-membri tal-familja ta' spiss ikollhom inaqqsu jew iwaqqfu l-attivitajiet professjonali tagħhom sabiex jieħdu ħsieb membri tal-familja b'diżabilità; billi l-Istudju ta' Fattibilità għal Garanzija għat-Tfal tal-Kummissjoni Ewropea (rapport intermedju) jindika li l-ostakli ewlenin identifikati għal tfal b'diżabilità huma problemi ta' aċċess fiżiku, in-nuqqas ta' adattament ta' servizzi u faċilitajiet għall-ħtiġijiet tat-tfal u, f'ħafna każijiet, sempliċiment in-nuqqas ta' disponibilità tagħhom; billi fl-istess studju kien hemm ħafna minn dawk li wieġbu li ppuntaw subgħajhom lejn il-problemi ta' diskriminazzjoni, b'mod speċifiku fir-rigward ta' problemi relatati mal-edukazzjoni, u l-affordabilità fir-rigward ta' problemi relatati mal-akkomodazzjoni;
I.billi l-prinċipji tas-CRPD jmorru ferm lil hinn mid-diskriminazzjoni, u juru t-triq lejn it-tgawdija sħiħa tad-drittijiet tal-bniedem mill-persuni kollha b'diżabilità u mill-familji tagħhom f'soċjetà inklużiva;
J.billi l-ġurisprudenza tal-QĠUE tipprevedi li politika tista' titqies bħala indirettament diskriminatorja jekk, fil-prattika, id-dispożizzjoni kkontestata taffettwa b'mod negattiv proporzjon sostanzjalment ogħla ta' persuni b'diżabilità; billi jekk hemm ukoll suspett li dispożizzjoni hija intrinsikament diskriminatorja u li x'aktarx ikollha effett negattiv simili, din titqies ukoll diskriminatorja;
K.billi l-Artikolu1 tas-CRPD jiddikjara li "persuni b'diżabilità jinkludu dawk li għandhom nuqqasijiet fiżiċi, mentali, intellettwali jew sensorjali fit-tul, li meta jirrelataw ma' ostakoli varji jistgħu jtellfuhom milli jipparteċipaw b'mod sħiħ u effettiv fis-soċjetà fuq bażi ugwali mal-oħrajn"; billi l-Artikolu9 tas-CRPD, huwa ta' importanza partikolari f'dak ir-rigward;
L.billi 37% tal-persuni fl-UE-28 li għandhom 15-ilsena jew aktar irrappurtaw fl-2018 li għandhom limitazzjonijiet fiżiċi jew sensorjali moderati jew serji; billi 24,7% tal-popolazzjoni fl-UE-28 li għandhom 16-ilsena jew aktar irrappurtaw fl-2018 li għandhom xi limitazzjonijiet jew limitazzjonijiet fit-tul serji fl-attivitajiet tas-soltu tagħhom minħabba problemi ta' saħħa; billi 17,7% rrappurtaw xi limitazzjonijiet fit-tul u 7% rrappurtaw limitazzjonijiet fit-tul serji(25);
M.billi l-piż ta' mard kroniku ewlieni jiġi kkalkulat fuq il-bażi tas-sena ta' ħajja aġġustat għad-diżabilità (DALY); billi, madankollu, oqfsa li jindirizzaw mard kroniku jvarjaw madwar l-UE, u jistgħu jkunu parti minn skemi ta' diżabilità usa' f'uħud mill-Istati Membri;
N.billi l-Eurofound innutat li hemm nuqqas ta' ċarezza rigward l-inklużjoni tal-kunċett ta' "mard" (kroniku) fid-definizzjoni tad-diżabilità(26); billi l-Aġenzija tirrakkomanda li rieżami tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità għandu jfittex li jindirizza din il-kwistjoni;
O.billi l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità2010-2020 naqset milli tintegra l-ugwaljanza bejn is-sessi u milli tinkludi u tindirizza s-sitwazzjoni speċifika, il-forom ta' diskriminazzjoni u ċ-ċaħda tad-drittijiet tan-nisa u l-bniet b'diżabilità, li jħabbtu wiċċhom ma' diskriminazzjoni multipla u ksur ieħor tad-drittijiet tagħhom; billi l-effetti ta' diskriminazzjoni multipla huma l-faqar, l-esklużjoni soċjali u edukattiva u l-esklużjoni mis-suq tax-xogħol (aktar probabbli biex jittieħdu impjiegi b'pagi baxxi, temporanji jew prekarji), u dawn jikkawżaw aktar stress u piż psikoloġiku għall-persuni b'diżabilità u għall-familji tagħhom u dawk li jieħdu ħsiebhom; billi t-trattament ugwali jista' jiġi żgurat bl-applikazzjoni ta' miżuri u politiki pożittivi għan-nisa b'diżabilità, l-ommijiet/il-missirijiet ta' tfal b'diżabilità, ġenituri waħedhom b'diżabilità u/jew ġenituri waħedhom ta' tfal b'diżabilità; billi l-inklużjoni ta' dimensjoni tal-ġeneri fl-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità mistennija wara l-2020 tikkontribwixxi għal approċċ intersezzjonali biex tiġi eliminata d-diskriminazzjoni kontra nisa u bniet b'diżabilità;
P.billi fl-2018 madwar 28,7% tal-popolazzjoni tal-UE b'diżabilità (ta' 16-ilsena jew aktar) kienu f'riskju ta' faqar jew ta' esklużjoni soċjali(27);
Q.billi, minkejja li l-Artikolu19 tas-CRPD jiddikjara li "L-Istati Partijiet għal din il-Konvenzjoni jagħrfu d-dritt ugwali tal-persuni kollha b'diżabilità li jgħixu fil-komunità, b'għażliet ugwali bħal ħaddieħor, u għandhom jieħdu miżuri adegwati u effettivi biex iħaffu t-tgawdija sħiħa mill-persuni b'diżabilità ta' dan id-dritt u tal-inklużjoni u l-parteċipazjoni tagħhom b'mod sħiħ fil-komunità", għad hemm 800000persuna b'diżabilità li huma mċaħħda mid-dritt tagħhom li jivvutaw fl-UE;
R.billi l-persuni torox-għomja jbatu minn diżabilitajiet doppji u uniċi, li jgħaqqdu żewġ nuqqasijiet sensorji (viżwali u ta' smigħ), u dan jirrestrinġi l-parteċipazzjoni sħiħa tagħhom u jikkawża problemi speċifiċi bħall-aċċess għall-komunikazzjoni, l-informazzjoni, il-mobilità u l-interazzjonijiet soċjali;
S.billi l-benefiċċji relatati mad-diżabilità għandhom jitqiesu bħala għajnuna mill-istat immirata biex tgħin lin-nies jeliminaw l-ostakoli li ġejjin mid-diżabilità u/jew il-kundizzjoni medika tagħhom bil-għan li jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà, flimkien mas-sostituzzjoni tal-introjtu meta jkun meħtieġ;
T.billi l-Artikolu9 tas-CRPD jirrikonoxxi li jridu jittieħdu miżuri xierqa biex jiġi żgurat li persuni b'diżabilità, b'mod partikolari l-bniet u n-nisa, ikunu jistgħu jgawdu aċċess reali għall-ambjent fiżiku, għall-faċilitajiet tat-trasport, għall-informazzjoni u għall-komunikazzjoni, inklużi t-teknoloġiji tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni, u għal faċilitajiet u servizzi oħra li huma miftuħa għall-pubbliku jew ipprovduti lilu, kemm f'żoni rurali kif ukoll urbani;
U.billi d-Direttiva dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw, adottata f'Ġunju2019(28), tistabbilixxi, għall-ewwel darba fil-livell tal-UE, dritt għal kull ħaddiem għal liv tal-persuni li jindukraw ta' ħamestijiem ta' xogħol fis-sena;
V.billi l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020 (l-Istrateġija) serviet bħala qafas għal proposti ta' politika u proposti leġiżlattivi għall-implimentazzjoni tas-CRPD kemm fi ħdan kif ukoll barra l-UE;
W.billi persuni b'diżabilità għadhom mhux qed jipparteċipaw bis-sħiħ fis-soċjetà u jgawdu d-drittijiet tagħhom; billi f'konformità mal-Artikolu29 tas-CRPD, il-parteċipazzjoni ta' persuni b'diżabilità tista' tinkiseb biss jekk jiġu inklużi fil-ħajja politika u pubblika, fejn spiss ikunu sottorappreżentati;
X.billi l-Istrateġija ma ġietx adattata għal oqsma ta' politika emerġenti, pereżempju ma ġietx allinjata la mal-Aġenda2030, li l-UE u l-Istati Membri tagħha kollha huma impenjati li jimplimentaw, u lanqas mal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali;
Y.billi matul il-kriżi tal-COVID-19, il-persuni b'diżabilità esperjenzaw sfidi serji u każijiet ta' ksur tad-drittijiet, bħal interruzzjonijiet fl-assistenza personali, fis-servizzi ta' kura u appoġġ, fl-aċċess inugwali għal informazzjoni relatata mas-saħħa u l-kura tas-saħħa u/jew esklużjoni sħiħa minnhom, inkluża kura urġenti, nuqqas ta' informazzjoni ġenerali relatata mas-sikurezza pubblika ppreżentata b'mod ċar u sempliċi, inkluż f'formati aċċessibbli, mingħajr ostakoli u f'formati faċli biex jintużaw, nuqqas ta' miżuri ta' prekawzjoni f'istituzzjonijiet residenzjali, aċċess inugwali għall-alternattivi offruti minn istituzzjonijiet edukattivi, jiġifieri tagħlim mill-bogħod u online, u żieda fil-każijiet ta' vjolenza domestika; billi hemm il-possibbiltà li l-pandemija u l-isfidi ta' hawn fuq jerġgħu jitfaċċaw fix-xhur li ġejjin;
Z.billi l-Istrateġija ma tkoprix id-dispożizzjonijiet kollha tas-CRPD;
AA.billi l-Kummissjoni sa issa għadha ma wettqitx rieżami komprensiv u trażversali tal-leġiżlazzjoni tagħha sabiex tiżgura armonizzazzjoni sħiħa mad-dispożizzjonijiet tas-CRPD;
AB.billi l-Istrateġija kurrenti kisbet progress limitat;
AC.billi kien hemm nuqqas ta' integrazzjoni tad-drittijiet ta' persuni b'diżabilità f'għadd kbir ta' oqsma ta' politika tal-UE;
AD.billi għadha qed tiġi adottata leġiżlazzjoni ġdida u riveduta mingħajr ebda referenza għas-CRPD u l-aċċessibilità; billi l-aċċessibilità hija prerekwiżit għall-għajxien indipendenti u għall-parteċipazzjoni; billi l-UE, bħala parti fis-CRPD, għandha d-dmir li tiżgura l-involviment mill-qrib u l-parteċipazzjoni attiva ta' persuni b'diżabilità u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni u l-politiki, filwaqt li tirrispetta d-diversi kunċetti ta' diżabilità;
AE.billi huwa fundamentali għall-persuni b'diżabilità li jkollhom aċċess sħiħ u ugwali għas-suq tax-xogħol, li għadu problematiku minħabba r-rata ta' impjieg attwali, li hija ta' 50,6% (53,3% għall-irġiel u 48,3% għan-nisa b'diżabilità), meta mqabbla ma' 74,8% fost il-persuni mingħajr diżabilità(29), u r-rata tal-qgħad ta' persuni b'diżabilità li għandhom bejn l-20 u l-64sena, li hija ta' 17%, imqabbla ma' 10% tal-persuni mingħajr diżabilità, u b'hekk bosta persuni qed jiġu impediti milli jgħixu ħajja indipendenti u attiva; billi kull sena proporzjon konsiderevoli ta' 4miljunruħ li jgħixu mingħajr dar għandhom diżabilità; billi d-data tvarja b'mod konsiderevoli bejn tipi differenti ta' diżabilità u ħtiġijiet ta' appoġġ;
AF.billi min iħaddem jeħtieġlu jiġi appoġġjat u mħeġġeġ jiżgura li l-persuni b'diżabilità jkunu awtonomizzati tul it-passaġġ sħiħ mill-edukazzjoni sal-impjieg; billi għal dan il-għan, is-sensibilizzazzjoni ta' min iħaddem hija mezz wieħed biex tiġi miġġielda d-diskriminazzjoni ta' persuni b'diżabilità;
AG.billi l-miżuri fuq il-post tax-xogħol huma kruċjali għall-promozzjoni ta' saħħa mentali pożittiva, kif ukoll għall-prevenzjoni tal-mard mentali u d-diżabilitajiet psikosoċjali;
AH.billi l-azzjonijiet immirati biex jindirizzaw l-isfidi tal-bidla demografika jeħtieġ li jinkludu miżuri xierqa maħsuba biex il-persuni b'diżabilità jinżammu attivi fis-suq tax-xogħol; billi dan mhux biss jinkludi miżuri ta' prevenzjoni fir-rigward tas-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali, iżda wkoll miżuri li jiffokaw fuq ir-riabilitazzjoni u l-parteċipazzjoni wara mard jew inċident;
AI.billi l-parteċipazzjoni tista' tinkiseb bis-sħiħ biss jekk firxa kbira ta' persuni b'diżabilità u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom jiġu inklużi u t-tipi kollha ta' partijiet ikkonċernati jiġu kkonsultati b'mod siewi, filwaqt li jiġu rispettati d-diversi kunċetti ta' diżabilità;
1.Jirrikonoxxi l-progress li sar fl-implimentazzjoni tas-CRPD, li rriżulta mill-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità 2010-2020; jistieden lill-Kummissjoni tibni fuq dak li nkiseb billi tkabbar l-impenn tagħha lejn id-drittijiet tal-persuni b'diżabilità permezz ta' Strateġija Ewropea tad-Diżabilità wara l-2020 (Strateġija wara l-2020);
2.Ifakkar li fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu, il-kumitat tas-CRPD innota b'mod kritiku li l-miżuri ta' awsterità adottati mill-UE u mill-Istati Membri tagħha kienu baxxew l-livell tal-għajxien tal-persuni b'diżabilità, u dan wassal għal livelli ogħla ta' faqar u ta' esklużjoni soċjali u għal tnaqqis fis-servizzi soċjali u fl-appoġġ għall-familji u s-servizzi bbażati fil-komunità;
3.Ifakkar li l-Kumitat tas-CRPD esprima t-tħassib serju tiegħu dwar is-sitwazzjoni prekarja tal-persuni b'diżabilità fil-kriżi kurrenti tal-migrazzjoni fl-UE, b'mod partikolari minħabba l-fatt li r-rifuġjati, il-migranti u dawk li jfittxu asil li għandhom diżabilità jiġu detenuti fl-UE f'kundizzjonijiet li ma jipprovdux appoġġ xieraq u aġġustamenti raġonevoli; jistieden, għaldaqstant, lill-Kummissjoni tirranġa din is-sitwazzjoni billi toħroġ linji gwida lill-aġenziji tagħha u lill-Istati Membri li jiddikjaraw li d-detenzjoni restrittiva ta' persuni b'diżabilità fil-kuntest tal-migrazzjoni u t-tfittxija ta' asil mhijiex f'konformità mas-CRPD;
4.Huwa partikolarment imħasseb dwar iż-żgħażagħ b'diżabilità u dawk li ilhom qiegħda għal perjodu itwal ta' żmien; jistieden lill-Istati Membri jaħdmu favur l-inklużjoni tagħhom fis-suq tax-xogħol bħala kwistjoni ta' prijorità, pereżempju bħala parti mill-programm Garanzija għaż-Żgħażagħ;
5.Jistieden lill-Kummissjoni tressaq Strateġija Ewropea tad-Diżabilità wara l-2020 komprensiva, ambizzjuża u fit-tul, li:
(a)
tinkludi oqsma ta' prijorità definiti b'mod ċar li jkopru d-dispożizzjonijiet kollha tas-CRPD u li jirriflettu l-kummenti ġenerali tal-Kumitat tas-CRPD, inklużi definizzjonijiet ta' termini ewlenin, b'mod partikolari definizzjoni komuni fil-livell tal-UE ta' "diżabilità", fl-oqsma kollha tal-politika tal-UE u li jindirizzaw l-Osservazzjonijiet Konklużivi tal-Kumitat tas-CRPD lill-UE adottati fl-2015;
(b)
tinkludi miri ambizzjużi, ċari u kalkolabbli, inkluża lista ta' azzjonijiet ippjanati b'perjodi ta' żmien ċari u b'riżorsi allokati fl-oqsma li ġejjin: l-ugwaljanza, il-parteċipazzjoni, il-moviment liberu u l-għajxien indipendenti, l-aċċessibilità, l-impjiegi u t-taħriġ, l-edukazzjoni u l-kultura, il-faqar u l-esklużjoni soċjali, l-azzjoni esterna, il-ħelsien mill-vjolenza u l-abbuż, l-integrazzjoni tad-diżabilità u s-sensibilizzazzjoni;
(c)
tinkludi perjodi ta' żmien u skedi ta' żmien fissi għall-implimentazzjoni;
(d)
tirrifletti d-diversità tal-persuni b'diżabilità u l-ħtiġijiet tagħhom, inklużi azzjonijiet immirati;
(e)
tintegra fil-politiki kollha u fl-oqsma kollha d-drittijiet tal-persuni kollha b'diżabilità,
(f)
tirrikonoxxi u tindirizza l-forom multipli u intersezzjonali ta' diskriminazzjoni li jħabbtu wiċċhom magħhom il-persuni b'diżabilità,
tkun immirata għal persuni adulti b'diżabilità u tagħti attenzjoni speċjali lil dawk b'diżabilità intellettwali u l-futur tagħhom wara l-mewt ta' min ikun qed jieħu ħsiebhom;
(j)
tkun sostnuta b'mekkaniżmu ta' monitoraġġ adegwat u mogħni b'biżżejjed riżorsi u b'parametri referenzjarji u indikaturi ċari,
(k)
tiffaċilita l-konnessjonijiet bejn oqsma ta' politika differenti fil-livell tal-UE, u l-adattabilità tal-istrateġija għal oqsma ta' politika emerġenti u sfidi lil hinn mid-dispożizzjonijiet tas-CRPD, bħad-diġitalizzazzjoni u t-teknoloġiji ġodda, l-awtomatizzazzjoni u l-Intelliġenza Artifiċjali;
(l)
tkun konsistenti ma' inizjattivi u strateġiji oħra tal-UE u tintegra s-segwitu għall-Istrateġija Ewropa2020 u għall-inizjattivi fil-qafas tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u l-pjan direzzjonali għal Ewropa Soċjali;
(m)
talloka baġit adegwat għall-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Istrateġija wara l-2020, inkluża l-allokazzjoni ta' baġit adegwat għall-Qafas tas-CRPD tal-UE, li jippromwovi, jipproteġi u jimmonitorja l-implimentazzjoni tas-CRPD fi kwistjonijiet ta' kompetenzi tal-UE (jiġifieri fil-leġiżlazzjoni u fil-politiki tal-UE u fl-amministrazzjoni pubblika tal-UE);
(n)
tippromwovi kollaborazzjoni mal-awtoritajiet, in-negozji, is-sħab soċjali u s-soċjetà ċivili f'livell Ewropew, nazzjonali, reġjonali u lokali sabiex tiżgura l-implimentazzjoni xierqa tal-Istrateġija wara l-2020;
(o)
tintegra l-aċċess ugwali għas-servizzi għall-persuni b'diżabilità, inkluż l-aċċess għall-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni u l-impjieg, it-trasport pubbliku, l-akkomodazzjoni, il-kultura, l-isport u d-divertiment, u oqsma oħra, billi telimina l-ostakli għall-parteċipazzjoni soċjali, u billi tapplika l-prinċipji ta' disinn universali f'investimenti infrastrutturali u diġitali madwar l-UE;
(p)
tiżgura li l-promozzjoni u l-appoġġ effettivi tal-ekonomija soċjali jiġu inklużi fil-prijoritajiet tal-Istrateġija;
6.Jenfasizza l-ħtieġa ta' konsistenza bejn l-Istrateġija wara l-2020 u l-oqfsa mmirati għall-persuni b'mard kroniku, inklużi miżuri dwar l-attivazzjoni tal-impjiegi, peress li l-istrateġiji mmirati għal persuni b'diżabilità mhux neċessarjament jindirizzaw dejjem il-ħtiġijiet tagħhom;
7.Jenfasizza l-importanza ta' definizzjoni u applikazzjoni olistiċi tal-aċċessibilità u l-valur tagħha bħala l-bażi sabiex il-persuni b'diżabilità biex jkollhom opportunitajiet indaqs, kif rikonoxxut fis-CRPD, u f'konformità mal-Kumment Ġenerali CRPD Nru2, filwaqt li titqies id-diversità tal-ħtiġijiet tal-persuni b'diżabilità u l-promozzjoni ta' disinn universali bħala prinċipju tal-UE;
8.Jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ u jimmonitorjaw b'mod kontinwu l-leġiżlazzjoni kollha relatata mal-aċċessibilità, inklużi l-Att Ewropew dwar l-Aċċessibilità(30), id-Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva,, il-Pakkett tat-Telekomunikazzjonijiet u d-Direttiva dwar l-Aċċessibilità tas-Siti Elettroniċi(31), kif ukoll ir-regolamenti rilevanti dwar it-trasport u d-drittijiet tal-passiġġieri; jinsisti li l-monitoraġġ għandu jsir mhux permezz ta' awtovalutazzjoni iżda minn entità indipendenti li tinkludi persuni b'diżabilità; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni tiffaċilita l-implimentazzjoni u tistabbilixxi Bord Ewropew dwar l-Aċċessibilità biex timmonitorja l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar l-aċċessibilità;
9.Jistieden lill-Kummissjoni tuża l-Att Ewropew dwar l-Aċċessibilità bħala bażi għal qafas robust tal-UE għal ambjent aċċessibbli u inklużiv bi spazji pubbliċi, servizzi, inklużi s-servizzi tat-trasport, il-komunikazzjoni u s-servizzi finanzjarji, kif ukoll l-ambjent mibni, li jkunu kompletament aċċessibbli; jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ id-drittijiet tal-passiġġieri biex tiġi evitata aktar diskriminazzjoni;
10.Jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi r-regoli għall-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għas-Sikurezza tal-Avjazzjoni (EASA) u għall-Assoċjazzjoni Internazzjonali tat-Trasport bl-Ajru (IATA) sabiex tipproteġi d-drittijiet tal-passiġġieri b'diżabilità, li jiffokaw fuq is-sikurezza u l-integrità kemm ta' ġisimhom kif ukoll tat-tagħmir tagħhom meta jiġu ttrasportati, u r-rikonoxximent tal-ħtieġa ta' seats żejda għal assistenti personali jew għal dawk il-persuni li jkollhom jimteddu;
11.Ifakkar li l-implimentazzjoni tal-obbligi kollha relatati mal-aċċessibilità tirrikjedi finanzjament suffiċjenti fil-livell tal-UE, fil-livell nazzjonali u fil-livell lokali; jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jagħtu spinta lill-investiment pubbliku sabiex jiżguraw l-aċċessibilità għall-persuni b'diżabilità kemm għall-ambjent fiżiku kif ukoll għal dak diġitali;
12.Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li l-kundizzjonalità exante tal-akkwist pubbliku ta' xiri aċċessibbli qabel l-iffirmar ta' kuntratt pubbliku mhux qed tiġi implimentata biżżejjed fil-livell nazzjonali; jirrakkomanda, f'dan ir-rigward, li jinħoloq portal, b'mod simili għall-akkwist pubbliku ekoloġiku, li jkun fih il-linji gwida kollha dwar l-aċċessibilità;
13.Jistieden lill-Kummissjoni taħdem mal-QĠUE dwar strateġiji ta' komunikazzjoni u aċċessibilità biex tiżgura li l-persuni b'diżabilità jista' jkollhom aċċess għas-sistema ġudizzjarja tal-UE;
14.Jenfasizza li l-Istrateġija wara l-2020 għandha tkun ibbażata fuq rieżami trasversali u komprensiv tal-leġiżlazzjoni u l-politiki kollha tal-UE, sabiex tkun armonizzata għalkollox mad-dispożizzjonijiet tas-CRPD; jinsisti li għandu jkun fiha dikjarazzjoni tal-kompetenzi riveduta li tinkludi l-oqsma kollha ta' politika li fihom l-UE lleġiżlat jew adottat miżuri legali mhux vinkolanti li għandhom impatt fuq il-persuni b'diżabilità, u għandha tipproponi proposti leġiżlattivi b'miżuri ta' implimentazzjoni u monitoraġġ;
15.Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-inklużjoni ta' approċċ ibbażat fuq il-ġeneru u intersezzjonali biex tiġġieled il-forom multipli tad-diskriminazzjoni li jħabbtu wiċċhom magħhom in-nisa u l-bniet b'diżabilità; jinsisti li għandha tinġabar data diżaggregata skont il-ġeneru sabiex jiġu identifikati l-forom ta' diskriminazzjoni multipla intersezzjonali li jiffaċċjaw in-nisa u l-bniet b'diżabilità, fl-oqsma kollha koperti mill-Konvenzjoni ta' Istanbul u fejn rilevanti; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposta kkonsolidata fi ħdan l-Istrateġija tad-Diżabilità wara l-2020 u tadotta miżuri effettivi għall-prevenzjoni tal-vjolenza fuq in-nisa u t-tfal b'diżabilità u l-ġlieda kontriha, inklużi l-fastidju u l-abbuż sesswali, u li jkollhom fil-mira l-familji, il-komunitajiet, il-professjonisti u l-istituzzjonijiet; iħeġġeġ lill-Unjoni Ewropea u lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma rratifikawx il-Konvenzjoni ta' Istanbul biex dan jagħmluh;
16.Jitlob li l-Istrateġija wara l-2020 tiżviluppa struttura interistituzzjonali biex tissorvelja l-implimentazzjoni tagħha bl-użu ta' proċeduri stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet(32); jenfasizza li l-punti fokali dwar id-diżabilità għandhom ikunu preżenti fl-istituzzjonijiet u l-aġenziji kollha tal-UE, fejn il-punt fokali ċentrali jkun jinsab fi ħdan is-Segretarjat Ġenerali tal-Kummissjoni; jenfasizza li l-punti fokali tad-diżabilità għandhom ikunu appoġġjati b' mekkaniżmu interistituzzjonali xieraq biex tiġi kkoordinata l-implimentazzjoni tas-CRPD fl-istituzzjonijiet u fl-aġenziji tal-UE; jenfasizza li mekkaniżmu interistituzzjonali jeżisti biex tiġi ffaċilitata l-kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni, il-Parlament u l-Kunsill, filwaqt li l-presidenti rispettivi tagħhom jiltaqgħu fil-bidu ta' kull mandat; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-istituzzjonijiet tal-UE, bħala amministrazzjonijiet pubbliċi, għandhom jikkonformaw mas-CRPD fl-aspetti kollha tagħha;
17.Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tħejji l-Istrateġija wara l-2020 bl-involviment mill-qrib, sinifikanti u sistematiku ta' persuni b'diżabilità u tal-membri tal-familja u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom, u biex tiżgura li l-Kummissjoni, flimkien mal-Istati Membri, taħdem mill-qrib magħhom fl-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-Istrateġija wara l-2020; anki permezz ta' finanzjament u bini ta' kapaċità adegwati;
18.Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi rieżami tal-Istrateġija kull tlietsnin, bi rwol definit b'mod ċar għall-Qafas tas-CRPD tal-UE u biex tinvolvi b'mod sistematiku u attiv il-persuni b'diżabilità u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tagħhom (kemm fil-livell Ewropew kif ukoll f'dak nazzjonali) fit-tali rieżami;
19.Jenfasizza l-ħtieġa ta' monitoraġġ kontinwu tal-implimentazzjoni tas-CRPD; jitlob, f'dan il-kuntest:
(a)
li tinġabar (b'salvagwardji stabbiliti legalment) data diżaggregata robusta, imqassma skont it-tip ta' diżabilità, l-età, il-ġeneru, u fatturi li huma rilevanti għall-monitoraġġ tal-progress fl-implimentazzjoni tas-CRPD u għall-indirizzar tal-ostakli li l-persuni b'diżabilità jħabbtu wiċċhom magħhom fl-eżerċitar tad-drittijiet tagħhom;
(b)
li jiġu allokati riżorsi adegwati lill-qafas ta' monitoraġġ tas-CRPD tal-UE biex ikun jista' jwettaq il-funzjonijiet tiegħu b'mod indipendenti u xieraq;
(c)
mekkaniżmu flessibbli li kapaċi jipprovdi inċentivi għall-implimentazzjoni ottimali tas-CRPD, bħall-Access City Awards; jitlob li jkun hemm inizjattivi rilevanti fil-livell nazzjonali;
(d)
inizjattivi rilevanti f’livell nazzjonali;
20.Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-Istrateġija wara l-2020 se tippromwovi b'mod partikolari aċċess garantit għall-impjiegi, u taħriġ vokazzjonali u dak professjonali, edukazzjoni inklużiva, servizzi tal-kura tas-saħħa ta' kwalità u ekonomikament aċċessibbli, servizzi diġitali u attivitajiet sportivi għall-persuni b'diżabilità, billi tiżgura, fost oħrajn, li jiġu pprovduti arranġamenti raġonevoli fuq il-post tax-xogħol, li l-persuni b'diżabilità jitħallsu daqs l-impjegati mingħajr diżabilità u li tiġi evitata u impedita l-possibilità ta' kwalunkwe tip ieħor ta' diskriminazzjoni; jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw aktar u/jew jimplimentaw aħjar miżuri li jippromwovu l-parteċipazzjoni ta' persuni b'diżabilità fis-suq tax-xogħol, u jagħmlu mod li l-persuni b'diżabilità li jaħdmu f'workshops protetti jiġu rikonoxxuti mil-liġi bħala ħaddiema u jiżguraw li jkunu intitolati għall-istess protezzjoni soċjali bħal ħaddiema oħra; jistieden lill-Kummissjoni tinkoraġġixxi l-iżvilupp ta' oqfsa ta' kwalità għat-traineeships u tinkoraġġixxi u tiżviluppa opportunitajiet ta' taħriġ permezz ta' apprendistati għall-persuni b'diżabilità; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi l-aħjar prattiki f'rapporti futuri sabiex tippermetti lil minn iħaddem jimplimenta b'mod effettiv il-leġiżlazzjoni dwar id-diżabilità; jistieden lill-Kummissjoni tirrikonoxxi, tippromwovi u tipproteġi l-intrapriżi inklużivi sabiex toħloq impjiegi permanenti għall-persuni b'diżabilità fis-suq tax-xogħol; jenfasizza l-potenzjal tal-intrapriżi u l-organizzazzjonijiet tal-ekonomija soċjali li jiffaċilitaw l-inklużjoni fis-suq tax-xogħol għall-persuni b'diżabilità; jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi appoġġ immirat mill-Fond Soċjali Ewropew għall-ekonomija soċjali;
21.Jenfasizza li huwa fundamentali li jiġi żgurat livell għoli ta' servizzi u assistenza lill-persuni b'diżabilità; iqis, għalhekk, li huwa meħtieġ li jiġu definiti standards minimi fil-livell tal-UE sabiex jiġi garantit li jiġu ssodisfati l-bżonnijiet kollha tal-persuni b'diżabilità;
22.Jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi d-direttiva dwar il-kura tas-saħħa transfruntiera biex tinġieb f'konformità mas-CRPD, sabiex ikun garantit l-aċċess għal kura tas-saħħa transfruntiera ekonomikament aċċessibbli u ta' kwalità għall-persuni b'diżabilitajiet;
23.Jitlob lill-Istati Membri jiżguraw aċċess għal persuni b'diżabilità għal servizzi tas-saħħa li jkunu sensittivi għall-ġeneru, inklużi r-riabilitazzjoni relatata mas-saħħa u, fejn applikabbli, kura fit-tul;
24.Iqis li n-nisa u l-bniet b'diżabilità għandu jkollhom aċċess sħiħ għall-kura medika li tkun tlaħħaq mal-ħtiġijiet partikolari tagħhom, inkluża l-konsultazzjonijiet ġinekoloġiċi, eżamijiet mediċi, ippjanar tal-familja u appoġġ adattat għal matul it-tqala; iħeġġeġ lill-UE tqis dawn is-servizzi meta timplimenta l-Istrateġija wara l-2020;
25.Jenfasizza li l-persuni torox-għomja jeħtieġu kura addizzjonali mogħtija minn professjonisti b'għarfien speċjalizzat u kwalifikat kif ukoll interpreti għat-torox-għomja; jistieden lill-Istati Membri jirrikonoxxu l-bastun abjad u aħmar bħala s-simbolu tal-persuni torox-għomja li jkunu mixjin sabiex il-persuni torox-għomja jkunu aktar viżibbli fit-traffiku;
26.Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-persuni mċaħħda mill-kapaċità ġuridika tagħhom ikunu jistgħu jeżerċitaw id-drittijiet kollha minquxa fit-trattati u fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni Ewropea;
27.Jinnota b'dispjaċir li l-politiki Ewropej attwali dwar id-drittijiet tat-tfal ma jinkludux b'mod suffiċjenti strateġija globali bbażata fuq id-drittijiet għas-subien u l-bniet b'diżabilità, u lanqas ma fihom salvagwardji biex jipproteġu d-drittijiet tagħhom, u li l-istrateġiji tad-diżabilità ma jindirizawhomx jew jintegrawhomx b'mod suffiċjenti;
28.Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb l-aċċess għas-servizzi u għad-drittijiet soċjali essenzjali għat-tfal vulnerabbli (b'mod speċifiku l-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni, l-edukazzjoni u l-kura bikrija tat-tfal, in-nutrizzjoni u l-akkomodazzjoni);
29.Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu mod li l-UE jkollha rwol ewlieni fil-promozzjoni tad-drittijiet ta' persuni b'diżabilità u jippromwovu r-ratifika tas-CRPD madwar id-dinja; jitlob lit-Task Force ta' esperti fuq l-ugwaljanza tal-Kummissjoni taħt is-superviżjoni tal-Kummissarju għall-Ugwaljanza tintegra d-drittijiet tal-persuni b'diżabilità b'mod sistematiku fil-liġijiet, id-deċiżjonijiet, il-politiki u l-programmi rilevanti kollha tal-UE; iħeġġeġ l-integrazzjoni sħiħa tal-perspettiva tad-drittijiet tal-persuni b'diżabilità fl-aspetti kollha tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, fl-Istrateġija dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi, b'enfasi speċjali fuq il-ġlieda kontra l-vjolenza, f'Erasmus+ u l-Garanzija għaż-Żgħażagħ, il-Mekkaniżmu ta' Tranżizzjoni Ġusta, il-Garanzija għat-Tfal, il-Green Paper dwar it-Tixjiħ li jmiss, fis-Semestru Ewropew u fil-politika barranija tal-UE, u jenfasizza l-ħtieġa ta' Garanzija għad-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità biex tgħin lill-persuni b'diżabilità biex isibu impjieg, traineeships, kollokamenti f'impjieg u edukazzjoni ulterjuri; ifakkar lill-Kummissjoni biex dan jiġi mmonitorjat ukoll fi ħdan l-istituzzjonijiet tal-UE;
30.Jistieden lill-Kummissjoni tħejji evalwazzjoni tal-isfidi u l-każijiet ta' ksur tad-drittijiet li jesperjenzaw il-persuni b'diżabilità matul il-pandemija tal-COVID-19, il-miżuri adottati mill-Istati Membri b'rispons għall-pandemija, u l-lakuni u n-nuqqasijiet fil-leġiżlazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi miżuri ta' rkupru u mitigazzjoni rilevanti u speċifiċi fl-Istrateġija tad-Diżabilità wara l-2020 biex nuqqasijiet bħal dawn jingħelbu u jiġu evitati fil-futur; ifakkar li tali miżuri jridu jiġu żviluppati abbażi ta' konsultazzjonijiet ma' persuni b'diżabilità u l-membri tal-familja jew l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom, kif ukoll in-netwerk tas-CRPD tal-Parlament Ewropew;
31.Jitlob lit-Task Force ta' esperti tal-Kummissjoni jwaqqaf u jwettaq konsultazzjonijiet sistematiċi ma' persuni b'diżabilità u mal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom;
32.Jenfasizza d-dritt li wieħed jgħix b'mod indipendenti u li jiġi inkluż fil-komunità huwa essenzjali għat-twettiq ta' ħafna mid-drittijiet l-oħra stabbiliti fis-CRPD, fosthom l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni, l-awtonomija u l-libertà, il-kapaċità ġuridika u l-libertà ta' moviment;
33.Jitlob lill-Kummissjoni tippromwovi b'mod attiv it-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali u/jew segregata għal appoġġ ibbażat fil-komunità, inkluża l-assistenza personali, u s-servizzi inklużivi (kemm dawk ġenerali kif ukoll dawk imfassla għal bżonnijiet speċifiċi), fl-għodod u l-inizjattivi ta' politika kollha tal-UE; jitlob, ukoll, lill-Kummissjoni tiżgura li l-progress globali fid-deistituzzjonalizzazzjoni jiġi inkluż bħala indikatur fit-tabella ta' valutazzjoni soċjali tal-UE;
34.Jistieden lill-Istati Membri jippromwovu l-parteċipazzjoni billi jaċċelleraw il-proċess tad-deistituzzjonalizzazzjoni f'perjodu ta' żmien speċifiku u jissostitwixxu t-teħid ta' deċiżjonijiet sostituttiv b'teħid ta' deċiżjonijiet appoġġjat; jitlob lill-Istati Membri jiżguraw li d-deistituzzjonalizzazzjoni qatt ma twassal għal sitwazzjoni fejn il-persuni b'diżabilità jispiċċaw bla dar minħabba nuqqas ta' akkommodazzjoni adegwata u/jew aċċessibbli;
35.Jitlob lill-Kummissjoni tadotta pożizzjoni b'saħħitha dwar il-fatt li d-disponibilità globali tas-servizzi ġenerali bbażati fil-komunità (CBS) hija essenzjali għat-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali għall-għajxien fil-komunità;
37.Jitlob lill-Kummissjoni tiżviluppa azzjonijiet fil-livell tal-UE biex tiżgura li l-persuni kollha b'diżabilità jkunu kapaċi jeżerċitaw il-libertà ta' moviment tagħhom u jgawdu l-libertà tal-moviment u tax-xogħol barra minn pajjiżhom fuq bażi ugwali mal-oħrajn;
38.Jitlob li l-Kummissjoni tiżgura li l-użu tal-fondi tal-UE jkun konformi mas-CRPD u li l-fondi tal-UE ma jikkontribwux għall-kostruzzjoni jew għar-rinnovament ta' faċilitajiet tal-kura istituzzjonali jew strutturi ta' kwalunkwe tip ieħor li jistgħu faċilment isiru istituzzjoni, jew għall-proġetti li ma jinvolvux b'mod sinifikanti lill-persuni b'diżabilità, il-membri tal-familja u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom, u mhumiex investiti fi strutturi li mhumiex aċċessibbli għall-persuni b'diżabilità;
39.Jitlob li l-Kummissjoni tiżgura li l-użu tal-fondi tal-UE ma jikkontribwixxux għar-riċerka mhux etika, l-isterilizzazzjoni mhux volontarja u l-ksur tad-drittjiet riproduttivi ta' persuni b'diżabilità;
40.Jitlob li l-Kummissjoni tirrikonoxxi li l-persuni b'diżabilitajiet intellettwali u psikosoċjali jkunu partikolarment vulnerabbli għal approċċi u trattamenti sperimentali, li m'għandhomx bażi ta' evidenza xjentifika robusta u li jistgħu jikkawżaw ħsara sinifikanti;
41.Jinsisti li l-fondi tal-UE għandu jkollhom l-għan li jippromwovu ambjenti, servizzi, prattiki u apparati inklużivi u aċċessibbli, li jsegwu approċċ ta' disinn universali u li jiffavorixxu d-deistituzzjonalizzazzjoni, li jinkludu appoġġ qawwi għall-assistenza personali u l-għajxien indipendenti; jitlob lill-Kummissjoni tippromwovi inizjattivi li jiżguraw li s-servizzi ta' assistenza ffinanzjati mill-fondi tal-UE jissodisfaw il-ħtiġijiet ta' persuni b'diżabilità; jenfasizza li l-fondi għandhom jiġu investiti b'mod attiv fir-riċerka biex tiġi żviluppata teknoloġija ta' assistenza aħjar u aktar ekonomikament aċċessibbli għall-persuni b'diżabilità; jitlob li jkun hemm kuntatt attiv ma' persuni b'diżabilità, mal-membri tal-familja u mal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom fil-programmi kollha ffinanzjati mill-UE;
42.Jitlob lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri teżamina jekk l-opportunitajiet iffinanzjati mill-UE jilħqux lill-persuni b'diżabilità;
43.Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-proġetti u l-infrastruttura kollha appoġġjati mill-fondi tal-UE f'pajjiżi terzi jkunu aċċessibbli għall-inklużjoni tal-persuni b'diżabilità u li l-fondi tal-UE jinvestu fl-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tas-CRPD u l-bini ta' kapaċità tal-organizzazzjonijiet ta' persuni b'diżabilità;
44.Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-Istrateġija tal-UE u l-azzjonijiet tal-Istati Membri jkunu kompletament allinjati mal-SDGs u mal-Aġenda2030 tan-Nazzjonijiet Uniti, bħala qafas globali ewlieni għal azzjoni favur is-sostenibilità, l-ugwaljanza u l-inklużjoni, li tinkludi d-diżabilità bħala kwistjoni orizzontali fl-SDGs4, 8, 10, 11 u 17;
45.Jistieden lill-Kummissjoni biex, fl-azzjoni esterna tagħha, tkun minn ta' quddiem nett fl-implimentazzjoni tal-SDGs b'mod li tkun jinkludi lill-persuni b'diżabilità, indipendentement minn strateġija Ewropea ġdida tad-diżabilità, billi tadotta pjan direzzjonali ċar, trasparenti u inklużiv biex tilħaq l-għanijiet;
46.Jilqa' d-direttiva adottata dan l-aħħar dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw u, b'mod partikolari, l-introduzzjoni ta' liv ta' ħamest ijiem xogħol fis-sena għall-persuni li jindukraw; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw id-direttiva malajr u jinkoraġġihom biex imorru lil hinn mir-rekwiżiti minimi stabbiliti fiha, anki billi jistabbilixxu d-dritt għal-liv tal-paternità imħallas u għal-liv imħallas għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw; iħeġġeġ lill-Istati Membri aktar arranġamenti għal-liv għall-persuni li jindukraw, għal-liv tal-paternità, għal-liv għall-ġenituri u arranġamenti tax-xogħol flessibbli li huma adattati għall-ħtiġijiet speċifiċi tal-ġenituri f'sitwazzjonijiet partikolarment żvantaġġati, bħal dawk il-ġenituri b'diżabilità jew ġenituri ta' tfal b'diżabilità jew mard fit-tul; jitlob lill-Istati Membri kollha jiżguraw appoġġ suffiċjenti, kemm finanzjarju kif ukoll professjonali, għall-persuni li jieħdu ħsieb lill-membri tal-familja b'diżabilità li jgħixu fl-istess dar. jenfasizza li l-fatt li dawn jeħtiġilhom jieħdu ħsieb il-qraba tagħhom ta' spiss ikollu impatt negattiv fuq il-familja u l-ħajja professjonali tagħhom u dan jista' jwassal għall-esklużjoni u d-diskriminazzjoni;
47.Jistieden lill-Kummissjoni toħloq mekkaniżmi biex tikkoordina l-portabilità u l-adattabilità tal-benefiċċji u tas-servizzi għall-persuni b'diżabilità bejn l-Istati Membri u biex tespandi l-proġett pilota tal-Karta tad-Diżabilità tal-UE għall-Istati Membri kollha, u testendih lil hinn mill-kultura u l-isport u tiżgura li l-karta għall-parkeġġ tal-UE għall-persuni b'diżabilità tkun osservata bis-sħiħ fl-Istati Membri kollha; jenfasizza li tali miżuri huma kruċjali biex jiġi żgurat li l-persuni b'diżabilità madwar l-UE jkollhom aċċess għall-appoġġ għad-diżabilità mingħajr il-ħtieġa ta' valutazzjonijiet separati f'kull Stat Membru; jistieden lill-Istati Membri jinkorporaw fil-leġiżlazzjoni tagħhom ir-rikonoxximent ta' diżabilitajiet speċifiċi sabiex jiġu indirizzati u koperti l-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom (bħal pereżempju l-persuni torox-għomja);
48.Jitlob lill-Kummissjoni tippromwovi l-involviment strutturali ta' jistieden lill-Istati Membri jinkorporaw fil-leġiżlazzjoni tagħhom ir-rikonoxximent ta' diżabilitajiet speċifiċipersuni b'diżabilità u l-membri tal-familja u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom fil-fażijiet kollha ta' teħid ta' deċiżjonijiet, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell tal-UE, u tiffinanzja l-bini tal-kapaċitajiet għall-organizzazzjonijiet ta' persuni b'diżabilità sabiex ikunu jistgħu jipparteċipaw b'mod strutturali fid-deċiżjonijiet kollha li jikkonċernawhom; jitlob lill-Kummissjoni tiżviluppa inizjattivi li jippromwovu l-awtopromozzjoni u l-parteċipazzjoni politika ta' persuni b'diżabilità, u jistieden lill-Istati Membri jtejbu l-inizjattivi nazzjonali f'dan ir-rigward;
49.Jitlob lill-Kummissjoni tippromwovi koordinazzjoni aħjar tas-servizzi ta' assistenza bejn l-Istati Membri u t-twaqqif ta' punti ta' kuntatt fl-Istati Membri kollha biex jinfurmaw liċ-ċittadini tal-UE b'diżabilità dwar id-drittijiet soċjali tagħhom u s-servizzi ta' assistenza li huma intitolati għalihom;
50.Jitlob lill-Kummissjoni toħloq, f'kooperazzjoni mas-settur privat, portal wieħed li jiġbor l-istrumenti kollha intiżi sabiex jipprovdu parteċipazzjoni soċjali ottimali tal-persuni b'diżabilità;
51.Ifakkar fid-dritt li għandhom il-persuni b'diżabilità għal livell adegwat ta' għajxien u protezzjoni soċjali, b'mod partikolari għal assistenza finanzjarja u kura ta' serħan; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità għall-2030 tinkludi azzjonijiet speċifiċi għall-promozzjoni ta' sistemi ta' protezzjoni soċjali inklużivi fl-UE kollha li jkunu jiggarantixxu lill-persuni b'diżabilità l-aċċess għall-benefiċċji u s-servizzi tul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja; jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu livell minimu ta' protezzjoni soċjali għall-persuni b'diżabilità li jiżguralhom standard ta' għajxien adegwat;
52.Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jibnu fuq ir-rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-aċċess għall-protezzjoni soċjali(33) u l-proposta għal regolament dwar il-Koordinazzjoni tas-sistemi ta' sigurtà soċjali (), biex iċ-ċittadini kollha tal-UE jkunu jistgħu jaċċedu s-servizzi ta' assistenza soċjali madwar l-UE, b'mod konformi ma' rakkomandazzjoni mill-KumitatCRPD;
53.Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw kampanja komprensiva li tinvolvi persuni b'diżabilità, il-membri tal-familja u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom, li tkun disponibbli f'formati aċċessibbli, inkluża verżjoni li tinqara faċilment, u f'lingwi tas-sinjali nazzjonali sabiex titqajjem kuxjenza dwar is-CRPD, id-drittijiet u l-ħtiġijiet ta' persuni b'diżabilità u l-ostakli li jiffaċċjaw fost persuni b'diżabilità, dawk li jġorru d-dmirijiet u s-soċjetà b'mod ġenerali; jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jippromwovu, jikkoordinaw u joħolqu materjal edukattiv li jista' jintuża fl-Istati Membri, bil-għan li jippromwovu attitudnijiet pożittivi dwar il-persuni b'diżabilità u biex itejbu l-inklużjoni tagħhom;
54.Jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jiffinanzjaw taħriġ għal u minn persuni b'diżabilità, l-organizzazzjonijiet tagħhom, it-trejdjunjins, il-federazzjonijiet ta' min iħaddem, il-korpi tal-ugwaljanza u l-impjegati taċ-ċivil dwar il-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni, inklużi d-diskriminazzjoni multipla u intersezzjonali u l-akkomodazzjoni raġonevoli;
55.Jitlob lill-Istati Membri kollha jappoġġjaw u jżidu l-prestiġju tal-ħidma soċjali (jiġifieri ħaddiema soċjali u persuni li jaħdmu fis-servizzi soċjali);
56.Jitlob lill-Kummissjoni toħloq mekkaniżmu ċar ta' responsabilità, kontroll u sanzjonijiet għall-istrateġiji;
57.Jistieden lill-Istati Membri kollha jindirizzaw b'mod urġenti l-kwistjoni ta' persuni mingħajr dar billi jadottaw strateġiji fit-tul u bbażati fuq akkomodazzjoni, strateġiji integrati ta' persuni mingħajr dar f'livell nazzjonali, reġjonali u lokali u biex jirrikonoxxu r-riskji partikolari li jesperjenzaw il-persuni b'diżabilità, inklużi dawk li jinsabu fl-ispettru tal-awtiżmu;
58.Jistieden lill-Istati Membri jaffermaw l-impenn tagħhom favur il-promozzjoni, il-protezzjoni u l-iżgurar tat-tgawdija sħiħa u ugwali tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali kollha minn kull persuna b'diżabilità, inkluż id-dritt ta' moviment liberu u residenza u d-dritt tal-vot fl-elezzjonijiet, f'konformità mal-Artikolu12 tas-CRPD, u biex jiżguraw ir-rispett għad-dinjità inerenti tagħhom billi jimplimentaw u jimmonitorjaw mill-qrib l-implimentazzjoni tal-istrateġija wara l-2020 bl-involviment sinifikanti tal-persuni b'diżabilità u tal-membri tal-familja jew l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom, b'kooperazzjoni mal-awtoritajiet, is-sħab soċjali u s-soċjetà ċivili fil-livell tal-UE, dak nazzjonali, reġjonali u lokali u jallokaw riżorsi umani u finanzjarji adegwati u suffiċjenti għall-implimentazzjoni tagħha;
59.Jitlob lill-Istati Membri kollha jiżviluppaw strateġiji nazzjonali tad-diżabilità għalihom infushom għall-promozzjoni tal-integrazzjoni tal-ugwaljanza tal-persuni b'diżabilità u jindirizzaw l-implimentazzjoni tas-CRPD;
60.Jitlob lill-Istati Membri jiżviluppaw strateġiji nazzjonali li jqisu l-aħjar prattiki minn Stati Membri oħra biex jiżguraw l-implimentazzjoni korretta tas-CRPD;
61.Jitlob lill-Unjoni Ewropea u lill-Istati Membri jirratifikaw il-Protokoll Fakultattiv għas-CRPD;
62.Jitlob lill-Istati Membri kollha jirrappurtaw dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità;
63.Jitlob lill-Istati Membri jirrapportaw dwar is-segwitu tar-rakkomandazzjonijiet nazzjonali magħmula mill-Kumitat dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità, wara l-evalwazzjoni tagħhom tal-implimentazzjoni tas-CRPD;
64.Jenfasizza l-importanza li jintlaħaq ftehim kemm jista' jkun malajr; jitlob lill-Kunsill jissupera l-perjodu ta' staġnar, sabiex isir progress għal soluzzjoni pragmatika u titħaffef, mingħajr aktar dewmien l-adozzjoni tad-direttiva orizzontali kontra d-diskriminazzjoni tal-UE proposta mill-Kummissjoni fl-2008 u sussegwentement approvata mill-Parlament; iqis id-direttiva bħala prekundizzjoni biex jiġi żgurat qafas legali tal-UE konsolidat u konsistenti li jipproteġi lin-nies mid-diskriminazzjoni bbażata fuq ir-reliġjon u t-twemmin, id-diżabilità, l-età u l-orjentazzjoni sesswali barra mid-dinja tax-xogħol; jinnota li l-ebda restrizzjoni indebita tal-kamp ta' applikazzjoni tad-direttiva m'għandha tiġi aċċettata; iqis li l-konsolidazzjoni tal-qafas leġiżlattiv tal-UE dwar il-ġlieda kontra r-reati ta' mibegħda hija wkoll element kruċjali, meta jitqies li reati simili huma wkoll prevalenti fl-ambjent tax-xogħol;
65.Jirrakkomanda li l-UE tintegra strutturalment l-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità fil-proċess tas-Semestru Ewropew;
66.Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni, lill-Kunsill, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tal-pajjiżi kandidati, lill-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali, lill-Qorti tal-Awdituri, lill-Kumitat tar-Reġjuni, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, biex iqassamha lill-parlamenti u lill-kunsilli sottonazzjonali, lill-Kunsill tal-Ewropa u lin-Nazzjonijiet Uniti.
Dan in-numru jinkludi 99miljun persuna skont l-istħarriġ EU-SILC tal-2016 u 1miljun persuna stmati li huma segregati f'istituzzjonijiet residenzjali u għalhekk mhux rappreżentati fl-istħarriġ.
Id-Direttiva (UE) 2019/1158 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20ta'Ġunju2019 dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 2010/18/UE (ĠU L188, 12.7.2019, p.79).