An Coimisi煤n Eorpach
Is 茅 an Coimisi煤n an institi煤id AE a bhfuil monaplacht aige ar reachta铆ocht a thionscnamh chomh maith leis na cumhachta铆 t谩bhachtacha feidhmi煤ch谩in i mbeartais amhail ioma铆ocht agus tr谩d谩il sheachtrach. Is 茅 pr铆omhchomhlacht feidhmi煤ch谩in an Aontais Eorpaigh 茅 agus is 铆 an fhoirm at谩 aige n谩 Col谩iste comhalta铆 at谩 comhdh茅anta de Choimisin茅ir amh谩in in aghaidh an Bhallst谩it. D茅anann an Coimisi煤n maoirseacht ar chur i bhfeidhm dhl铆 an Aontais sna Ballst谩it agus f茅achann s茅 chuige go bhfuil na Conartha铆 谩 n-urram煤 acu; d茅anann s茅 cathaoirleacht chomh maith ar na coist铆 at谩 freagrach as cur chun feidhme dhl铆 AE. T谩 ionstraim铆 dl铆thi煤la nua tagtha in ionad an ch贸rais 鈥榗oisteola铆ochta鈥� mar a bh铆, is iad sin gn铆omhartha cur chun feidhme agus gn铆omhartha tarmligthe.
Bun煤s dl铆:
Airteagal听17 den (CAE), Airteagail听234, 244 go听250, 290 agus听291 den (CFAE), agus an (鈥楥onradh Cumaisc鈥�).
Stair
Bh铆 a chomhlacht feidhmi煤ch谩in f茅in ag gach Comhphobal ar dt煤s: an tArd-脷dar谩s don Chomhphobal Eorpach do Ghual agus Cruach (CEGC)听(1951) agus Coimisi煤n don d谩 chomhphobal arna mbun煤 ag Conradh na R贸imhe in听1957, CEE agus Euratom. Glacadh Conradh Cumaisc an 8听Aibre谩n听1965 tr铆na ndearnadh na strucht煤ir feidhmi煤ch谩in a bh铆 ag CEGC, CEE agus Euratom, chomh maith le buis茅id na n-institi煤id铆 sin (arbh 茅 an Coimisi煤n an ceann ba th谩bhachta铆 d铆obh), a chumasc in aon Choimisi煤n amh谩in do na Comhphobail Eorpacha (1.1.2). Nuair a chuaigh Conradh CEGC in 茅ag in 2002, 50听bliain tar 茅is a bhunaithe, go nd茅anfa铆 s贸cmhainn铆 CEGC a fhrithdh铆lsi煤 chuig an gCoimisi煤n agus gurb ar an gCoimisi煤n a bheadh an c煤ram as oibr铆ochta铆 a bh铆 f贸s gan chomhl铆onadh a chr铆ochn煤 suas, as s贸cmhainn铆 CEGC a bhainisti煤 agus as maoini煤 gn铆omha铆ochta铆 taighde in earn谩lacha a bhaineann leis an tionscal guail agus cruach a 谩irithi煤.
Comhdh茅anamh agus st谩das dl铆
A. L铆on na gcomhalta铆
Ar feadh tr茅imhse fada, chaithfeadh l铆on na gCoimisin茅ir铆 in aghaidh an Bhallst谩it gan a bheith n铆os l煤 n谩 duine amh谩in agus gan a bheith n铆os m贸 n谩 beirt. Leagadh s铆os i gConradh Liosp贸in ag an t煤s go mbeadh ballra铆ocht an Choimisi煤in, 贸n 1听Samhain听2014, coibh茅iseach le dh谩 thrian de l铆on na mBallst谩t. Ag an am c茅anna, thug s茅 isteach roinnt sol煤bthachta sa mh茅id is gur cheadaigh s茅 don Chomhairle Eorpach l铆on na gCoimisin茅ir铆 a chinneadh (Airteagal听17(5)听CAE). Rinne an Chomhairle Eorpach an cinneadh in听2009 go leanfadh comhdh茅anamh an Choimisi煤in le l铆on comhalta铆 at谩 cothrom le l铆on na mBallst谩t.
B. An modh ceapach谩in
Sonra铆tear le Conradh Liosp贸in nach m贸r tortha铆 na dtoghch谩n Eorpach a chur san 谩ireamh nuair a dh茅anann an Chomhairle Eorpach, tar 茅is comhairli煤ch谩n iomchu铆 (arna leagan amach i nDearbh煤听11 maidir le hAirteagal听17(6) agus听(7) de CAE, at谩 i gceangal leis an gConradh) agus 铆 ag gn铆omh煤 tr铆 thromlach c谩ilithe, iarrth贸ir d鈥橴achtar谩n an Choimisi煤in a mholadh don Pharlaimint. D茅anann an Pharlaimint an t-iarrth贸ir seo a thoghadh le tromlach de na comhalta铆 a chomhdh茅anann 铆 (Airteagal听17(7) CAE).
Glacann Comhairle an Aontais Eorpaigh (d谩 ngairtear anseo 鈥榓n Chomhairle鈥�), ina bhfuil air铆 rialtais 贸 gach ballst谩t, liosta na ndaoine eile at谩 谩 moladh aici le haghaidh a gceapach谩n mar chomhalta铆 den Choimisi煤n, ag gn铆omh煤 di tr铆 thromlach c谩ilithe de chomhthoil leis an Uachtar谩n togha铆, ar bhun煤s na molta铆 at谩 d茅anta ag na Ballst谩it.
Chun an tUachtar谩n agus comhalta铆 eile an Choimisi煤in, lena n-谩ir铆tear Ardionada铆 an Aontais do Ghn贸tha铆 Eachtracha agus don Bheartas Sl谩nd谩la, a cheapadh caithfidh an Pharlaimint a toili煤 tr铆 v贸t谩il a thabhairt don chomhlacht ina ioml谩ine agus ceapann an Chomhairle Eorpach ansin iad, ina bhfuil cinn st谩it agus rialtas na mBallst谩t AE, agus 铆 ag gn铆omh煤 tr铆 thromlach c谩ilithe.
T谩 t茅arma oifige Coimisin茅ara mar a ch茅ile le t茅arma铆 c煤ig bliana Pharlaimint na hEorpa 贸 Chonradh Maastricht i leith agus t谩 s茅 inathnuaite.
C. Cuntasacht
1. Cuntasacht phearsanta (Airteagal听245 CFAE)
脡il铆tear ar chomhalta铆 an Choimisi煤in:
- a bheith go hioml谩n neamhsple谩ch agus iad ag comhl铆onadh a ndualgas, ar mhaithe le leas ginear谩lta an Aontais; n铆 ceadmhach d贸ibh, go h谩irithe, teagasc a lorg n谩 a ghlacadh 贸 aon rialtas n贸 贸 aon chomhlacht seachtrach eile;
- n铆 fh茅adfaidh siad gabh谩il le haon ghairm eile, b铆odh s茅 sochrach n贸 n谩 b铆odh.
F茅adfaidh an Ch煤irt Bhreithi煤nais Coimisin茅ir铆 a scor go h茅igeantach, m谩 iarrann an Chomhairle n贸 an Coimisi煤n f茅in sin, m谩 sh谩ra铆onn siad aon cheann de na dualgais thuasluaite n贸 m谩 t谩 siad ciontach i m铆-iompar tromch煤iseach (Airteagal听247听CFAE).
2. Cuntasacht chomhchoiteann
T谩 an Coimisi煤n cuntasach mar aonad don Pharlaimint de r茅ir Airteagal听234听CFAE. M谩 ghlacann an Pharlaimint tairiscint c谩inte i gcoinne an Choimisi煤in, beidh ar gach duine d谩 chomhalta铆 茅ir铆 as, lena n-谩ir铆tear Ardionada铆 an Aontais do Ghn贸tha铆 Eachtracha agus don Bheartas Sl谩nd谩la a mh茅id a bhaineann lena chuid n贸 lena cuid dualgas sa Choimisi煤n.
Eagar agus feidhmi煤
Oibr铆onn an Coimisi煤n faoi threoir pholaiti煤il a Uachtar谩in, arb 茅 a chinneann a eagar inmhe谩nach. Leithdh谩ileann an tUachtar谩n na hearn谩lacha gn铆omha铆ochta ar na comhalta铆. Tugann s茅 sin freagracht do gach Coimisin茅ir as earn谩il beartais shonrach agus 煤dar谩s ar na ranna riarach谩in lena mbaineann. Tar 茅is d贸 formheas an Chol谩iste a fh谩il, ceapann an tUachtar谩n na Leas-Uachtar谩in as measc chomhalta铆 an Chol谩iste f茅in. Ceaptar an tArd-Ionada铆 go huathoibr铆och mar Leas-Uachtar谩n den Choimisi煤n. N铆 m贸r do chomhalta den Choimisi煤n 茅ir铆 as m谩 iarrann an tUachtar谩n air n贸 uirthi d茅anamh amhlaidh, faoi r茅ir ag formheas an Chol谩iste.
T谩 Ard谤煤苍a铆ocht ag an gCoimisi煤n ina bhfuil听33 Ardsti煤rth贸ireacht, a dh茅anann beartas, dl铆 agus cisti煤 AE a fhorbairt, a bhainisti煤 agus a chur chun feidhme. Sa bhreis air sin, t谩 20听roinn speisialta (seirbh铆s铆 agus gn铆omhaireachta铆) ann a dh茅ile谩lann le ceisteanna ad hoc n贸 cothrom谩nacha. Ina measc sin t谩 an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise, an tSeirbh铆s Dl铆, an Chartlann Stairi煤il, Oifig na bhFoilseach谩n, an L谩rionad Eorpach um Strait茅is Pholaiti煤il agus an Tascfh贸rsa um Chaibidl铆ocht Airteagal听50 leis an R铆ocht Aontaithe. T谩 s茅 ghn铆omhaireacht feidhmi煤ch谩in ann freisin, amhail an Ghn铆omhaireacht Feidhmi煤ch谩in Taighde, a dh茅anann c煤raim铆 a tharmligeann an Coimisi煤n chucu ach a bhfuil a bpearsantacht dhl铆theanach f茅in acu. Gn铆omha铆onn an Coimisi煤n tr铆 thromlach d谩 chomhalta铆, ach amh谩in i gc谩s roinnt eisceachta铆 (Airteagal听250 CFAE).
B铆onn cruinni煤 ag an gCoimisi煤n gach seachtain chun saincheisteanna at谩 铆ogair 贸 thaobh na polait铆ochta de a phl茅 agus chun na togra铆 a ghlacadh nach m贸r a chomhaont煤 le n贸s imeachta 贸 bh茅al agus glactar 谩bhair nach bhfuil chomh h铆ogair c茅anna le n贸s imeachta i scr铆bhinn. Is f茅idir bearta a bhaineann le bainist铆ocht n贸 riarach谩n a ghlacadh tr铆 ch贸ras cumhachtaithe, tr铆na dtugann an Col谩iste 煤dar谩s do dhuine d谩 chuid comhalta铆 cinnt铆 a dh茅anamh thar a cheann (rud at谩 谩bhartha go h谩irithe i r茅ims铆 ar n贸s cabhair talmha铆ochta n贸 bearta frithdhump谩la), n贸 tr铆 fho-tharmligean, i gc谩s ina dtarmligtear cinnt铆 chuig leibh茅al riarach谩in, chuig Ard-Sti煤rth贸ir铆 de ghn谩th.
颁耻尘丑补肠丑迟补铆
A. Cumhacht tionscnaimh
Mar riail, t谩 monaplacht ag an gCoimisi煤n ar an tionscnamh i dtaobh reacht贸ireacht AE (Airteagal听17(2) CAE). Tarraing铆onn s茅 suas gn铆omhartha beartaithe at谩 le glacadh ag an d谩 institi煤id chinnteoireachta: An Pharlaimint agus an Chomhairle.
1. L谩n-tionscnamh: an chumhacht togra a dh茅anamh
a. Tionscnamh reachtach
Is 铆 an chumhacht togra a dh茅anamh an leagan ioml谩n den chumhacht tionscnaimh, mar go mb铆onn s茅 eisiach i gc贸na铆 agus go gcuireann s茅 srian ar an 煤dar谩s cinnteoireachta sa mh茅id is nach bhf茅adfaidh s茅 cinneadh a dh茅anamh mura bhfuil togra ann agus go gcaithfidh a chinneadh a bheith bunaithe ar an togra mar a chuirtear i l谩thair 茅.
D茅anann an Coimisi煤n aon togra reacht煤il (i gc谩s rialach谩n n贸 treoracha) is g谩 chun na conartha铆 a chur chun feidhme a tharraingt suas agus a th铆olacadh don Chomhairle agus don Pharlaimint (1.2.3).
b. Tionscnamh buis茅adach
D茅anann an Coimisi煤n an dr茅achtbhuis茅ad a tharraingt suas agus cuireann s茅 faoi bhr谩id na Comhairle agus na Parlaiminte 茅 faoi Airteagal听314 CFAE (1.2.5). Gach bliain, d茅anann gach institi煤id 鈥� seachas an Coimisi煤n 鈥� a cuid meastach谩n a tharraingt suas ina mb铆onn cuntas ar a cuid ioncaim agus caiteachais go l茅ir. Seolann siad na meastach谩in sin chuig an gCoimisi煤n roimh an 1听I煤il (Airteagal听39(1) den Rialach谩n Airgeadais). Chomh maith leis sin, d茅anann gach comhlacht at谩 curtha ar bun faoi na Conartha铆, a bhfuil pearsantacht dhl铆theanach aige agus a fhaigheann rann铆oca铆ocht a chuirtear chun muirir sa bhuis茅ad, a chuidsan meastach谩n a sheoladh chuig an gCoimisi煤n faoin 31听Ean谩ir gach bliain. Ansin seolann an Coimisi煤n r谩iteas meastach谩n na ngn铆omhaireachta铆 AE chuig an bParlaimint agus chuig an gComhairle agus molann s茅 m茅id 谩irithe rann铆oca铆ochta le haghaidh gach ceann de na comhlachta铆 AE agus molann s茅 freisin an l铆on foirne a mheasann s茅 at谩 ag teast谩il 贸 na comhlachta铆 sin don bhliain airgeadais dar gcionn.
I nd谩il le c贸ras acmhainn铆 d铆lse an Aontais, n铆 m贸r an Cinneadh bun煤sach maidir le hAcmhainn铆 D铆lse a ghlacadh d鈥檃on ghuth sa Chomhairle, ar thogra 贸n gCoimisi煤n (Airteagal听17 CAE) agus tar 茅is dul i gcomhairle leis an bParlaimint, i gcomhr茅ir le n贸s imeachta reachtach speisialta. Is f茅idir catag贸ir铆 nua acmhainn铆 d铆lse a bhun煤 n贸 aon chatag贸ir at谩 cheana ann a dh铆oth煤 tr谩th ar bith (Airteagal听311(3) CFAE), ach n铆 f茅idir cinnt铆 chuige sin a ghlacadh ach amh谩in ar bhonn togra 贸n gCoimisi煤n (Airteagal听17(2) CAE). Is 铆 an Chomhairle freisin, ag gn铆omh煤 di ar thogra 贸n gCoimisi煤n agus tar 茅is dul i gcomhairle le Parlaimint na hEorpa agus leis an gC煤irt Ini煤ch贸ir铆, a chinneann na modhanna agus na n贸sanna imeachta tr铆na nd茅antar an t-ioncam buis茅id a chur ar f谩il le haghaidh bhuis茅ad an Aontais (Airteagal听322(2) CFAE).
c. Caidreamh le t铆ortha nach ballst谩it iad
Sa ch谩s go bhfuil sainord煤 tugtha ag an gComhairle, t谩 an Coimisi煤n freagrach as comhaontuithe idirn谩isi煤nta a chaibidli煤 faoi Airteagail听207 agus听218 CFAE, a dh茅antar ansin a chur faoi bhr谩id na Comhairle d鈥檉honn iad a thabhairt chun cr铆che. 脕ir铆tear leis sin caibidl铆ochta铆 le haghaidh aontachas leis an gCoinbhinsi煤n chun Cearta an Duine agus Saoirs铆 Bun煤sacha a Chosaint (Airteagal听6(2) CAE). Maidir leis an mbeartas eachtrach agus sl谩nd谩la, is 茅 n贸 铆 an tArd-Ionada铆 a dh茅anann caibidl铆ocht ar chomhaontuithe. Faoi Airteagal听50 CAE agus Airteagal听218(3) CFAE, t铆olacann an Coimisi煤n molta铆 freisin faoi oscailt na gcaibidl铆ochta铆 maidir le tarraingt siar 贸 AE.
2. Tionscnamh teoranta: an chumhacht moladh a dh茅anamh n贸 tuairim a thabhairt
a. I gcomhth茅acs an Aontais Eacnama铆och agus Airgeada铆ochta (2.6.2)
T谩 r贸l ag an gCoimisi煤n maidir leis an Aontas Eacnama铆och agus Airgeada铆ochta (AEA) a bhainisti煤. Cuireann s茅 faoi bhr谩id na Comhairle:
- molta铆 maidir le dr茅acht-treoirl铆nte leathana do bheartais eacnama铆ocha na mBallst谩t, agus fol谩irimh m谩 t谩 an chos煤lacht air nach bhfuil na beartais comhoiri煤nach leis na treoirl铆nte (Airteagal听121(4) CFAE);
- togra铆 meas煤naithe chun a chur ar chumas na Comhairle a chinneadh cib茅 an bhfuil easnamh iomarcach ag Ballst谩t (Airteagal听126(6) CFAE);
- molta铆 maidir leis na bearta at谩 le tabhairt f煤thu m谩 t谩 deacrachta铆 ag Ballst谩t nach bhfuil sa limist茅ar euro maidir lena chomhard煤 铆oca铆ochta铆, mar a dh茅antar for谩il d贸 in Airteagal听143 CFAE;
- molta铆 maidir leis an r谩ta malairte idir an t-airgeadra aonair agus airgeadra铆 eile agus maidir le treoshu铆omhanna ginear谩lta le haghaidh beartas r谩ta铆 malairte, mar a dh茅antar for谩il d贸 in Airteagal听219 CFAE;
- meas煤n煤 ar phleananna beartais n谩isi煤nta agus t铆olacadh dr茅achtmholta铆 t铆r-shonracha a thagann faoin Seimeastar Eorpach.
b. Faoin gComhbheartas Eachtrach agus Sl谩nd谩la
T谩 go leor inni煤lachta铆 aistrithe sa r茅imse seo 贸n gCoimisi煤n go dt铆 Ardionada铆 an Aontais do Ghn贸tha铆 Eachtracha agus don Bheartas Sl谩nd谩la agus go dt铆 an tSeirbh铆s Eorpach Gn铆omha铆ochta Seachtra铆 (SEGS). F茅adfaidh an Coimisi煤n, 谩fach, tac煤 leis an Ard-Ionada铆 agus 茅 n贸 铆 ag cur aon chinneadh faoi bhr谩id na Comhairle i nd谩il leis an gComhbheartas Eachtrach agus Sl谩nd谩la (Airteagal听30 CAE). Is Leas-Uachtar谩n den Choimisi煤n 茅 n贸 铆 an tArd-Ionada铆 chomh maith.
B. An chumhacht faireach谩n a dh茅anamh ar chur chun feidhme dhl铆 an Aontais
T谩 s茅 de cheangal ar an gCoimisi煤n faoi na Conartha铆 a chinnti煤 go gcuirfear i bhfeidhm go cu铆 na Conartha铆 iad f茅in, mar aon le haon chinneadh a ghlactar chun iad a chur chun feidhme (reachta铆ocht th谩naisteach). Is ansin at谩 a r贸l mar chaomhn贸ir na gConartha铆. Feidhm铆tear an r贸l sin go pr铆omha tr铆d an n贸s imeachta a chuirtear i bhfeidhm maidir le Ballst谩it sa ch谩s n谩r chomhl铆on siad oibleag谩id faoi na Conartha铆, mar a leagtar amach in Airteagal听258 CFAE.
C. 颁耻尘丑补肠丑迟补铆 cur chun feidhme
1. Arna dtabhairt ag na Conartha铆
Is iad seo a leanas na pr铆omhchumhachta铆 at谩 d铆lsithe don Choimisi煤n:
- an buis茅ad a chur chun feidhme (Airteagal听17(1) CAE, Airteagal听317 CFAE). A th煤isce a bh铆onn an buis茅ad glactha, d茅anann gach Ballst谩t, amhail 贸n 1听Ean谩ir sa bhliain airgeadais dar gcionn na tr铆 rann铆oca铆ochta铆 mh铆os煤la le buis茅ad AE agus d茅antar na rann铆oca铆ochta铆 sin a thaisceadh i gcuntas bainc in ainm an Choimisi煤in Eorpaigh ag an Roinn Airgeadais n谩isi煤nta n贸 ag an mbanc ceannais;
- na Ballst谩it a 煤dar煤 chun na bearta cosanta at谩 leagtha s铆os sna Conartha铆 a dh茅anamh, go h谩irithe i rith tr茅imhs铆 eatramhacha (e.g. Airteagal听201 CFAE);
- rialacha ioma铆ochta a fhorfheidhmi煤, go h谩irithe tr铆 st谩tchabhair a choinne谩il faoi athbhreithni煤, i gcomhr茅ir le hAirteagal听108 CFAE.
Sna pac谩ist铆 tarrth谩la airgeadais a bh铆 ag d茅ile谩il leis na g茅arch茅imeanna fiachais a bh铆 ag roinnt Ballst谩t, t谩 an Coimisi煤n freagrach as bainisti煤 a dh茅anamh ar na cist铆 a cruinn铆odh agus a r谩tha铆odh le buis茅ad AE. T谩 an chumhacht aige chomh maith an n贸s imeachta v贸t谩la sa S谩sra Cobhsa铆ochta Eorpach a athr煤, rud a chuireann ar chumas an Bhoird Gobharn贸ir铆 gn铆omh煤 tr铆 thromlach c谩ilithe speisialta (85%) in 谩it gn铆omh煤 d鈥檃on toil, m谩 dh茅anann s茅 an cinneadh (i gcomhaont煤 leis an mBanc Ceannais Eorpach) go mbeadh inbhuanaitheacht eacnama铆och agus airgeadais an limist茅ir euro i mbaol d谩 mainneodh s茅 cinneadh a ghlacadh chun cabhair airgeadais a thabhairt (Airteagal听4(4) den Chonradh lena mBuna铆tear an S谩sra Cobhsa铆ochta Eorpach) (2.6.8).
2. Arna dtarmligean ag an bParlaimint agus ag an gComhairle
I gcomhr茅ir le hAirteagal听291 CFAE, feidhm铆onn an Coimisi煤n na cumhachta铆 a thugtar d贸 chun cr铆che cur chun feidhme na ngn铆omhartha reachtacha arna leagan s铆os ag an bParlaimint agus ag an gComhairle.
Le Conradh Liosp贸in tugadh isteach for谩il nua arb 茅 sin 鈥榥a rialacha agus na prionsabail ghinear谩lta a bhaineann leis na s谩sra铆 maidir le rial煤 ag na Ballst谩it ar fheidhmi煤 cumhachta铆 cur chun feidhme ag an gCoimisi煤n鈥� (Airteagal听291(3) CFAE agus Rialach谩n (AE) Uimh听182/2011). Tagann dh谩 shocr煤 nua in ionad na s谩sra铆 coiste a bh铆 ann roimhe sin, an n贸s imeachta comhairleach agus an n贸s imeachta scr煤d煤ch谩in. 脕ir铆tear go foirmi煤il an ceart grinnscr煤daithe at谩 deonaithe don Pharlaimint agus don Chomhairle, mar aon le for谩il do n贸s imeachta achomhairc i gc谩s coimhlinte.
3. Gn铆omhartha tarmligthe
Tugadh isteach catag贸ir nua gn铆omhartha le Conradh Liosp贸in chomh maith, a ranga铆tear idir gn铆omhartha reachtacha agus gn铆omhartha cur chun feidhme. Is 鈥榞n铆omhartha a bhfuil feidhm ghinear谩lta leo agus a fhorl铆onann n贸 a leasa铆onn gn茅ithe neamhriachtanacha 谩irithe den ghn铆omh reachtach鈥� (a dtugtar an 鈥榞n铆omh bun煤sach鈥� air chomh maith) iad na 鈥榞n铆omhartha neamhreachtacha tarmligthe鈥� sin (Airteagal听290 CFAE). T谩 na cearta c茅anna formhaoirseachta, i bprionsabal, ag an bParlaimint agus at谩 ag an gComhairle.
D. 颁耻尘丑补肠丑迟补铆 rial谩la agus comhairleacha
Is annamh a thugann na Conartha铆 l谩nchumhachta铆 rial谩la don Choimisi煤n. Eisceacht amh谩in ar an riail sin is ea Airteagal听106 CFAE, a thugann de chumhacht don Choimisi煤n forfheidhmi煤 a dh茅anamh ar rialacha Aontais maidir le gn贸thais phoibl铆 agus gn贸thais arb 茅 a gc煤ram seirbh铆s铆 a oibri煤 ar mhaithe leis an leas eacnama铆och i gcoitinne agus, i gc谩s inar g谩, treoracha n贸 cinnt铆 iomchu铆 a dh铆ri煤 chuig na Ballst谩it.
Tugann na Conartha铆 an chumhacht don Choimisi煤n molta铆 a dh茅anamh n贸 tuarasc谩lacha agus tuairim铆 a sheachadadh in go leor c谩sanna. D茅antar for谩il leo chomh maith go rachfa铆 i gcomhairle leis an gCoimisi煤n maidir le cinnt铆 谩irithe, amhail aontachas Ballst谩t nua leis an Aontas (Airteagal听49 CAE). T茅itear i gcomhairle leis an gCoimisi煤n chomh maith maidir le hathruithe i reachtanna institi煤id铆 agus comhlachta铆 eile go h谩irithe, amhail Reacht Fheisir铆 Pharlaimint na hEorpa, Reacht an Ombudsman Eorpaigh agus Reacht na C煤irte Breithi煤nais.
R贸l Pharlaimint na hEorpa
Is 茅 an Coimisi煤n pr铆omh-chomhchainteoir na Parlaiminte maidir le h谩bhair reacht煤la agus bhuis茅adacha. T谩 grinnscr煤d煤 parlaiminteach ar chl谩r oibre an Choimisi煤in agus forghn铆omh煤 an ghrinnscr煤daithe sin ag 茅ir铆 n铆os t谩bhachta铆 de r茅ir a ch茅ile i dtaca le dlisteanacht dhaonlathach n铆os fearr a chinnti煤 i rialachas AE. Is 茅 at谩 sa dr茅achtbhuis茅ad bliant煤il n谩 togra ina bhfuil an dr茅achtbhuis茅ad at谩 le t铆olacadh chuig an bParlaimint agus chuig an gComhairle faoin 1听Me谩n F贸mhair sa bhliain roimh an mbliain ina mbeidh an buis茅ad le cur chun feidhme (bliain听n听-1). D茅anann an Coimisi煤n an togra sin a chur ar aghaidh, mar fhaisn茅is, freisin chuig na parlaimint铆 n谩isi煤nta. Sa bhreis air sin, tarraing铆onn an Coimisi煤n suas a r谩iteas f茅in i dtaobh na meastach谩n agus seolann s茅 an r谩iteas sin chuig an bParlaimint agus chuig an gComhairle le formheas uathu a fh谩il. I gcomhr茅ir le hAirteagal听319 CFAE, t谩 an ceart ag an bParlaimint urscaoileadh a dheon煤 don Choimisi煤n.
Glactar an Cinneadh maidir le hAcmhainn铆 D铆lse i gcomhr茅ir le n贸s imeachta reachtach speisialta (Airteagal听289(2) CFAE), bunaithe ar thogra 贸n gCoimisi煤n (Airteagal听311(2) CFAE) agus tar 茅is dul i gcomhairle leis an bParlaimint. Fi煤 agus gur faoin n贸s imeachta comhairli煤ch谩in seo a ghlactar an Cinneadh bun煤sach maidir le hAcmhainn铆 D铆lse, d茅antar na bearta cur chun feidhme comhfhreagracha (i gcomhr茅ir le hAirteagal听291(2) CFAE) a ghlacadh sa Chomhairle tar 茅is toili煤 na Parlaiminte a fh谩il ar bhonn togra 贸n gCoimisi煤n (Airteagal听311(3) CFAE).
Ba cheart don Choimisi煤n Eorpach idirphl茅 lean煤nach a choinne谩il ar bun le Parlaimint na hEorpa ar feadh a th茅arma ioml谩in, ag tos煤 le h茅isteachta铆 na gCoimisin茅ir铆 ainmnithe agus ag lean煤int ar aghaidh leis na gealltanais shonracha arna dtabhairt le linn na n-茅isteachta铆 sin, le rian煤 me谩nt茅arma na ngealltanas sin agus le hidirphl茅 strucht煤rtha c贸rasach le coist铆 parlaiminteacha sonracha.
Faoi Chonradh Maastricht, a chuir Conradh Liosp贸in leis, t谩 ceart maidir le tionscnamh reachtach ag Parlaimint na hEorpa lena gceada铆tear di iarraidh ar an gCoimisi煤n togra a th铆olacadh. F茅adfaidh Parlaimint na hEorpa ceanglais tuairiscithe a thabhairt isteach ina reachta铆ocht freisin, lena gcuirf铆 oibleag谩id ar an gCoimisi煤n Eorpach tuarasc谩lacha cur chun feidhme a th铆olacadh.
Uaireanta n铆 chomhl铆onann an Coimisi煤n Eorpach iarrata铆 Pharlaimint na hEorpa ar thogra铆 (amhail i gc谩s an mholta 贸 Pharlaimint na hEorpa an 15听Meitheamh听2023 chuig an gComhairle agus chuig an gCoimisi煤n tar 茅is imscr煤daithe ar l铆omhaint铆 maidir le s谩r煤 n贸 drochriarach谩n i bhfeidhmi煤 dhl铆 an Aontais i nd谩il le h煤s谩id Pegasus agus earra铆 spiaireachta faireachais comhchos煤la) n贸 cuireann s茅 moill ar thuarasc谩lacha t谩bhachtacha cur chun feidhme a th铆olacadh (e.g. an ch茅ad tuarasc谩il maidir le cur i bhfeidhm agus feidhmi煤 na Treorach maidir le Forfheidhmi煤 an Dl铆[1]).
Agus 茅 mar thoradh ar ch谩s Schrems II neamhbhaili煤 a dh茅anamh ar Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE)听2016/1250 贸n gCoimisi煤n maidir le leordh贸thanacht na cosanta arna tabhairt leis an gcomhaont煤 idir an tAontas agus na St谩it Aontaithe i nd谩il le malart煤 sonra铆, mar gheall ar imn铆 nach raibh saor谩naigh an Aontais cosanta i dtaobh malartuithe trasatlantacha sonra铆, ch谩in Parlaimint an f铆oras gur chuir an Coimisi煤n an caidreamh leis na St谩it Aontaithe chun tosaigh ar leas shaor谩naigh an Aontais agus, ar an gcaoi sin, gur fh谩g an Coimisi煤n an c煤ram dl铆 an Aontais a chosaint faoi shaor谩naigh aonair[2]. D鈥檃inneoin an ch谩inte sin, agus 谤煤苍 eile 贸n bParlaimint inar th谩ngthas ar an gconcl煤id nach gcrutha铆onn Creat Pr铆obh谩ideachais Sonra铆 AE-SAM coibh茅is riachtanach i leibh茅al na cosanta, ghlac an Coimisi煤n an 10听I煤il听2023 a thr铆煤 maidir le leibh茅al leormhaith cosanta sonra铆 pearsanta faoi Chreat Pr铆obh谩ideachais Sonra铆 AE-SAM.
Is 铆 an Roinn Beartais um Chearta na Saor谩nach agus um Ghn贸tha铆 Bunreacht煤la i bParlaimint na hEorpa a d鈥檜llmhaigh an bhileog eolais seo.
听
Pablo Abril Marti / Mariusz Maciejewski