Διεύυνση της ΕΕ: Πώς προσχωρούν οι χώρες στην ΕΕ;
Μάθετε πώς γίνεται η διεύρυνση της ΕΕ και πώς μπορεί μια χώρα να γίνει μέλος της.
Πολλές είναι οι χώρες που έχουν υποβάλει αίτηση προσχώρησης στην ΕΕ. Πρόκειται ωστόσο, για μακρά διαδικασία που απαιτεί μεγάλη προετοιμασία. Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε περί τίνος ακριβώς πρόκειται.
Η διεύρυνση της ΕΕ είναι ένας τρόπος για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη, για την αύξηση της ευημερίας για τους Ευρωπαίους και για τη δημιουργία ευκαιριών για τις εταιρείες.
Οι χώρες που ετοιμάζονται να προσχωρήσουν επωφελούνται από στενότερους δεσμούς με την ΕΕ, ισχυρότερη υποστήριξη για τα θεμελιώδη δικαιώματα καθώς και από τη χρηματοδότηση και την εμπειρογνωμοσύνη από την ΕΕ για να διευκολυνθεί η διαδικασία.
Τον Δεκέμβριο του 2023, οι ηγέτες της ΕΕ ανακοίνωσαν ότι η ΕΕ θα αναγνωρίσει τη Γεωργία ως υποψήφια χώρα και θα ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκανία και τη Μολδαβία. Οι ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκανία και τη Μολδαβία ξεκίνησαν επίσημα στις 25 Ιουνίου 2024. Τον Μάρτιο του 2024, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν επίσης να ξεκινήσουν ενταξιακές συνομιλίες με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Ποιες χώρες θέλουν να ενταχθούν στην ΕΕ;
Η ΕΕ έχει αναγνωρίσει την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Γεωργία, τη Μολδαβία, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία, την Ουκανία και την Τουκία ως υποψήφιες χώρες για ένταξη στην ΕΕ. Oι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουκία ωστόσο έχουν παγώσει από το 2018. Αυτό είναι κάτι που είχαν ζητήσει οι ευρωβουλευτές σε διάφορες περιπτώσεις λόγω ανησυχιών για την κατάσταση στην Τουκία, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.
Το Κόσοβο είναι πιθανή υποψήφια προς ένταξη χώρα.
Ποια είναι τα κριτήρια για να είναι μια χώρα υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ;
Για να υποβάλλει υποψηφιότητα μια χώρα πρέπει να είναι ανήκει γεωγραφικά στην Ευρώπη και να συμμερίζεται τις δημοκρατικές αξίες της Ένωσης. Πρέπει, επίσης, να έχει σταθερούς θεσμούς που να εγγυώνται τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, λειτουργική οικονομία της αγοράς αλλά και την ικανότητα να αναλάβει και να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιότητα του κράτους μέλους.
Από ποια υποστήριξη επωφελούνται οι υποψήφιες χώρες και οι δυνάμει υποψήφιες χώρες;
Οι υποψήφιες χώρες και οι δυνάμει υποψήφιες χώρες επωφελούνται από τη χρηματοδότηση της ΕΕ, από λεπτομερείς συμβουλές πολιτικής, καθώς και από Συμφωνίες Σύνδεσης, παρέχοντας εκτεταμένη πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.
Πώς λειτουργεί η διαδικασία ένταξης;
Μια χώρα μπορεί να γίνει επίσημα υποψήφια χώρα προς ένταξη εφόσον τηρεί τα βασικά πολιτικά, οικονομικά και μεταρρυθμιστικά κριτήρια. Μόνο τότε μπορεί να ξεκινήσει, επίσημα, διαπραγματεύσεις πάνω στα , που καλύπτουν διαφορετικούς τομείς πολιτικής. Μόλις ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις και οι μεταρρυθμίσεις, οριστικοποιείται η Συνθήκη προσχώρησης, η οποία πρέπει μετά να επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και από την ίδια τη χώρα.
Ποια είναι η ιστορία της διεύρυνσης της ΕΕ;
Η ΕΕ ιδρύθηκε το 1952, αρχικά ως Ευρωπαϊκές Κοινότητες με έξι ιδρυτικά μέλη: Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες. Η πρώτη διεύρυνση έλαβε μέρος το 1973 όταν προσχώρησαν η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Ελλάδα προσχώρησε το 1981, ακολουθούμενη από την Ισπανία και την Πορτογαλία πέντε χρόνια αργότερα μετά την έξοδο από τις δικτατορίες της δεκαετίας του 1970. Το 1985 η Γροιλανδία, η οποία είναι αυτόνομο τμήμα της Δανίας με τοπική κυβέρνηση υπεύθυνη για τις δικαστικές υποθέσεις, την αστυνόμευση και τους φυσικούς πόρους, έγινε η πρώτη περιοχή που αποχώρησε από την ΕΕ.
Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου και η επακόλουθη κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης άλλαξαν εκ νέου τα πάντα. Το 1995 εντάχθηκαν στην ΕΕ οι χώρες της Αυστρίας, Φινλανδίας και Σουηδίας. Ακολούθησαν δύο κύματα προσχώρησης χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία, καθώς και η Κύπρος και η Μάλτα εντάχθηκαν το 2004. Το 2007, ήταν η σειρά της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.
Η Κροατία έγινε η πιο πρόσφατη χώρα που προσχώρησε στην ΕΕ το 2013. Εν τω μεταξύ, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την ΕΕ το 2020.
Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις;
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκανία το 2022 οδήγησε στη Γεωργία, τη Μολδαβία και την Ουκανία να υποβάλουν αιτήσεις για ένταξη στην ΕΕ. Η ΕΕ ξεκίνησε επίσημα τις ενταξιακές συνομιλίες με τη Μολδαβία και την Ουκανία τον Ιούνιο του 2024, ενώ η Γεωργία αναγνωρίστηκε ως υποψήφια χώρα τον Δεκέμβριο του 2023.
Η ΕΕ επιθυμεί επίσης να δώσει στις , μια σαφή πορεία προς την ένταξη για να συμβάλει στη σταθεροποίηση της περιοχής και στην προώθηση θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων και σχέσεων καλής γειτονίας.
Ποιος ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Οι ευρωβουλευτές συζητούν και ψηφίζουν ετήσιες εκθέσεις προόδου για την κάθε χώρα και αυτό αποτελεί ευκαιρία για να αναγνωριστούν τομείς που πιθανόν να εγείρουν ανησυχίες.
Επίσης, το ΕΚ πρέπει να δώσει την τελική έγκριση για την ένταξη οποιασδήποτε χώρας.
Το Κοινοβούλιο εξακολουθεί να υποστηρίζει τη διαδικασία διεύρυνσης. Η Πρόεδρος Ρομπέρτα Μέτσολα το χαρακτήρισε το ισχυρότερο γεωπολιτικό εργαλείο της ΕΕ σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2023. «Γι’ αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ζητήσει να λάβουν η Ουκανία και η Μολδαβία το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ», είπε. «Αυτό το καθεστώς δίνει μια σαφή ευρωπαϊκή προοπτική σε αυτά τα έθνη και χρησιμεύει ως ισχυρή ώθηση για την προώθηση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Μια γρήγορη αναδρομή στα τελευταία 20 χρόνια μπορεί να καταδείξει τη μεταμορφωτική δύναμη της διεύρυνσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα μέχρι το τέλος του έτους, εάν αυτές οι χώρες είναι έτοιμες».
Σε διάφορες περιπτώσεις το Κοινοβούλιο ζήτησε να ανοίξουν οι πόρτες της ΕΕ στην Ουκανία και τη Μολδαβία. Τον Ιούλιο του 2022, οι ευρωβουλευτές χαιρέτησαν την απόφαση του Συμβουλίου να ξεκινήσει τη διαδικασία προσχώρησης και για τις δύο χώρες.
Το Κοινοβούλιο συνεχίζει να υποστηρίζει την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ. Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2020, οι ευρωβουλευτές καλούν την ΕΕ να κάνει περισσότερα για να πετύχει η διαδικασία διεύρυνσης για αυτές τις χώρες.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2023, το Κοινοβούλιο κάλεσε την ΕΕ να ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες με τη Μολδαβία και την Ουκανία καθώς και με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, υπό τον όρο ότι η χώρα θα λάβει ορισμένα μεταρρυθμιστικά μέτρα. Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν επίσης ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων έως το τέλος αυτής της δεκαετίας και την αναγνώριση της Γεωργίας ως υποψήφιας χώρας.
