MOZZJONI GĦAL RIŻOLUZZJONIdwar il-ħtieġa ta’ azzjonijiet biex jiġu indirizzati l-oppressjoni kontinwa u l-elezzjonijiet farsa fil-Belarussja
17.1.2025-()
skont l-Artikolu 136(2) tar-Regoli ta’ Proċedura
Mārtiņš Staķis, Sergey Lagodinsky, Markéta Gregorová, Maria Ohisalo, Ville Niinistö, Nicolae Ştefănuță
f’isem il-Grupp Verts/ALE
Ara wkoll il-mozzjoni għal riżoluzzjoni komuniRC-B10-0055/2025
10‑0056/2025
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar il-ħtieġa ta’ azzjonijiet biex jiġu indirizzati l-oppressjoni kontinwa u l-elezzjonijiet farsa fil-Belarussja
()
Il-Parlament Ewropew,
–wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Belarussja,
–wara li kkunsidra l-Karta tan-NU,
–wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi,
–wara li kkunsidra d-Dokument ta’ Copenhagen tal-1990 tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE), b’mod partikolari l-paragrafu 8 tiegħu,
–wara li kkunsidra l-Artikolu136(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,
A.billi r-reġim ta’ Aliaksandr Lukashenka se jsejjaħ “elezzjonijiet presidenzjali” fis-26 ta’ Jannar 2025, li jippermettu lil Lukashenka jestendi t-terminu tiegħu bħala president għal ħames snin oħra;
B.billi l-avversarji politiċi li ġew arrestati qabel jew wara l-elezzjonijiet frodulenti ta’ Awwissu 2020 għadhom kollha kemm huma l-ħabs; billi meta mqabbel mal-elezzjoni presidenzjali mħaddna fl-2020, li kienet ikkuntestata tant, din id-darba ebda kandidat ġenwin ta’ oppożizzjoni ma tħalla jipparteċipa;
C.billi l-Kummissjoni Elettorali Ċentrali tal-Belarussja (KEĊ) rreġistrat lil Lukashenka u lil erba’ “kandidati” pro forma oħra; billi l-kundizzjonijiet għal dawn l-“elezzjonijiet presidenzjali” juru li mhumiex elezzjonijiet ġenwini iżda pjuttost proċedura teknika orkestrata mir-reġim sabiex itawlu l-ħatfa ta’ Lukashenka fuq il-poter;
D.billi r-reġim ta’ Lukashenka intensifika r-repressjoni tal-pajjiż sa mill-elezzjonijiet presidenzjali frodulenti tal-2020, u qed jiżgura li ma jifdal ebda partit tal-oppożizzjoni rreġistrat jew organizzazzjoni indipendenti fil-pajjiż;
E.billi l-Belarussja ma stednietx lill-OSKE biex tibgħat missjoni ta’ osservazzjoni elettorali, u dan bi ksur tal-impenji tal-OSKE; billi l-Kummissjoni Elettorali Ċentrali tal-Belarussja tiddikjara li aktar minn 360 osservatur internazzjonali ġew ikkreditati għall-elezzjoni presidenzjali, inklużi l-osservaturi minn pajjiżi Ewropej kif ukoll mill-Commonwealth tan-Nazzjonijiet Indipendenti;
F.billi l-ebda waħda mis-sitt elezzjonijiet presidenzjali li għaddew fil-Belarussja ma kienet meqjusa ħielsa jew ġusta; billi l-osservaturi internazzjonali, inkluż l-OSKE, akkużaw lil Lukashenka bi sfruttament ta’ poteri amministrattivi biex jimmanipula l-voti u jiżgura r-rebħa tiegħu;
G.billi wara l-elezzjonijiet presidenzjali frodulenti tal-2020 u minħabba r-repressjoni brutali sussegwenti fuq il-forzi demokratiċi, fuq l-attivisti tas-soċjetà ċivili, fuq it-trade unions ħielsa, fuq il-media indipendenti u fuq id-dimostranti paċifiċi, il-Parlament Ewropew la rrikonoxxa r-riżultati tal-elezzjonijiet u lanqas lil Aliaksandr Lukashenka bħala l-mexxej leġittimu u l-President tal-Belarussja;
H.billi r-reġim ta’ Lukashenka ħabbar li ma kienx se jiftaħ il-postijiet tal-votazzjoni barra l-pajjiż, u b’hekk għamilha impossibbli għall-Belarussi f’eżilju biex jitfgħu l-vot tagħhom;
I.billi minkejja li xi priġunieri politiċi nħelsu fl-aħħar xhur, ir-repressjoni fuq id-dissidenti għadha għaddejja u marret għall-agħar mindu tħabbru l-elezzjonijiet, b’arresti frekwenti u proċessi fuq akkużi politikament motivati; billi hemm aktar minn 1250 priġunier politiku fil-Belarussja, fejn iċ-ċifra reali aktarx li hija ikbar; billi bosta priġunieri politiċi prominenti għadhom qed jinżammu f’iżolament;
J.billi f’Diċembru 2024, Mikalai Khila, membru tal-persunal lokali mad-Delegazzjoni tal-UE għall-Belarussja, ġie kkundannat għal erba’ snin ħabs, wara li ġie arrestat quddiem l-uffiċċju tad-delegazzjoni tal-UE f’April 2024; billi huwa ssuspettat li l-kundanna setgħet kienet politikament motivata hekk kif l-akkużi kontra Khila għadhom mhux ċari;
K.billi fl-24 ta’ Diċembru 2024, Dzmitryi Kuchuk, eks kap tal-Partit Ekoloġiku tal-Belarussja, li ġie xolt bil-forza, ġie kkundannat għal sitt snin f’kolonja penali b’sigurtà stretta fi proċess kriminali politikament motivat wara l-arrest tiegħu fi Frar 2024 wara li poġġa l-fjuri quddiem l-ambaxxata Russa f’Minsk, biex ifakkar il-memorja ta’ Alexei Navalny;
L.billi l-Federazzjoni tat-Trade Unions tal-Belarussja ilha żmien infiltrata fl-istruttura tal-gvern tar-reġim ta’ Lukashenka u hija maħsuba li għandha rwol sinifikanti fl-organizzazzjoni tal-falsifikazzjoni tar-riżultati tal-elezzjonijiet;
M.billi l-UE progressivament imponiet miżuri restrittivi kontra l-Belarussja wara l-elezzjonijiet presidenzjali frodulenti tal-2020; billi fis-16 ta’ Diċembru 2024, il-Kunsill kompla jespandi r-reġim ta’ sanzjonijiet meta ddeċieda li jimponi l-miżuri restrittivi fuq 26 individwu u 2 entitajiet addizzjonali mill-Belarussja, minħabba s-sitwazzjoni tal-pajjiż;
N.billi fl-4 ta’ April 2024, il-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti, għal perjodu ta’ sena li jiġġedded, stabbilixxa grupp ta’ tliet esperti indipendenti dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Belarussja; billi fil-11 ta’ Ottubru 2024, is-Sur Nils Muižnieks inħatar bħala Rapporteur Speċjali ġdid tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Belarussja;
1.Jibqa’ jesprimi solidarjetà mal-poplu tal-Belarussja; itenni li ma jirrikonoxxix l-elezzjoni ta’ Aliaksandr Lukashenka bħala President tal-Belarussja, u jiddenunzja r-repressjoni kontinwa tal-forzi demokratiċi, tal-media ħielsa u tas-soċjetà ċivili permezz ta’ proċessi bombastiċi politikament motivati, kif ukoll in-nuqqas sħiħ tal-istandards demokratiċi għall-“elezzjonijiet presidenzjali” ppjanati għas-26 ta’ Jannar 2025;
2.Iqis li kwalunkwe elezzjoni li ssir fil-klima ta’ biża’ u ripressjoni attwali, mingħajr kandidati tal-oppożizzjoni ġenwini fuq il-karta tal-vot, u f’kundizzjonijiet li jmorru kontra l-istandards internazzjonali kollha rikonoxxuti, mingħajr il-possibbiltà għall-Belarussi li jgħixu barra minn pajjiżhom li jeżerċitaw id-dritt tal-vot tagħhom, mingħajr sistema trasparenti għall-għadd tal-voti u mingħajr il-parteċipazzjoni ta’ osservaturi internazzjonali, ma tistax titqies ħielsa, ġusta, kompetittiva jew kredibbli;
3.Itenni s-sejħa tiegħu lir-reġim ta’ Lukashenka biex jikkonforma bis-sħiħ mal-istandards internazzjonali tal-OSKE għall-elezzjonijiet, kif adottati mill-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, li jimponi obbligu fuq l-istati li jadottaw il-miżuri leġiżlattivi u oħrajn kollha biex jiżguraw li kull ċittadin ikun jista’ jgawdi d-dritt tal-vot u li jkun elett, kif ukoll id-dritt għall-aċċess tas-servizzi pubbliċi;
4.Itenni għall-ħelsien immedjat u mingħajr kundizzjoni tal-priġunieri politiċi kollha fil-Belarussja, inkluż Maria Kalesnikava, Ihar Losik, Mikalai Statkevich, Palina Sharenda-Panasiuk, Siarhei Tsikhanouski, Ales Bialiatski, Maksim Znak u Dzmitry Kuchuk; iħeġġeġ lir-reġim fil-Belarussja biex jirrispetta bis-sħiħ id-drittijiet tal-bniedem, id-dritt tal-libertà ta’ assoċjazzjoni, inkluż għall-partiti politiċi, u biex itemm il-forom kollha ta’ ripressjoni, persekuzzjoni u intimidazzjoni, mingħajr dewmien;
5.Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Belarussi jirrispettaw id-drittijiet tal-bniedem tad-detenuti, jipprovdu informazzjoni dwar is-sitwazzjoni tagħhom, jipprovdu t-trattament mediku meħtieġ u jippermettu aċċess għall-avukati, għall-membri tal-familja u għall-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar;
6.Jappella lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-komunità internazzjonali biex jirduppjaw l-isforzi tagħhom biex jinħelsu l-priġunieri politiċi fil-Belarussja; jappella lid-Delegazzjoni tal-UE f’Minsk biex issegwi l-każijiet tal-priġunieri politiċi mill-qrib kemm jista’ jkun;
7.Iqis li l-arrest u l-kundanna ta’ Mikalai Khila, membru tal-persunal lokali tad-Delegazzjoni tal-UE f’Minsk, minħabba akkużi apparentament politikament motivati, huwa affront diplomatiku lejn l-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw malajr rispons diplomatiku robust;
8.Itenni s-sejħa tiegħu lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jissimplifikaw il-proċeduri għall-kisba tal-viżi u tal-permessi ta’ residenza għal dawk li qed jaħarbu mill-Belarussja għal raġunijiet politiċi, kif ukoll biex iħejju regoli u proċeduri li jieħdu ħsieb każijiet ta’ apolidija, u sabiex jipprovdu appoġġ għall-Belarussi li jirrisjedu fl-UE li d-dokumenti tal-identità tagħhom ikunu se jiskadu u li ma jkollhom ebda mezz biex iġedduhom mingħajr ma jmorru lura l-Belarussja;
9.Jappella lill-Istati Membri jiżguraw li l-isforzi biex jiġu ddokumentati d-delitti internazzjonali kommessi mir-reġim ta’ Lukashenka u biex dawk responsabbli jagħtu kont ta’ għemilhom jitkomplew fil-livell tan-NU bi skrutinju msaħħaħ mill-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR) għas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Belarussja, billi jingħata appoġġ sħiħ għall-Grupp ta’ Esperti Indipendenti tan-NU dwar is-Sitwazzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-Belarussja, u billi jiġi ppreservat il-mandat tar-Rapporteur Speċjali tan-NU għad-drittijiet tal-bniedem fil-Belarussja għall-monitoraġġ kontinwu tal-ksur kontinwu tad-drittijiet tal-bniedem; jisħaq, għal dan il-għan, fuq l-importanza li tinġabar l-evidenza tad-delitti internazzjonali potenzjali u li tiġi pprovduta kwalifika legali awtoritattiva ulterjuri skont il-liġi internazzjonali għall-abbużi gravi kontinwi, bil-ħsieb li jsir progress fl-obbligu ta’ rendikont;
10.Ifakkar fir-rakkomandazzjoni tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem biex isir progress fl-obbligu ta’ rendikont permezz ta’ proċedimenti nazzjonali li jkunu bbażati fuq il-prinċipji aċċettati ta’ ġuriżdizzjoni extraterritorjali u universali u jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw biżżejjed riżorsi għall-investigazzjoni tal-każijiet ta’ ġuriżdizzjoni universali;
11.Isejjaħ għall-estensjoni tar-reġim ta’ sanzjonijiet tal-UE kontra l-Belarussja, li mistennija jiskadu fi tmiem Frar 2025, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tkompli tespandi s-sanzjonijiet immirati kontra l-individwi risponsabbli għall-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem u l-erożjoni tad-demokrazija u l-istat tad-dritt fil-pajjiż, b’mod speċifiku l-“elezzjonijiet” farsa ta’ dan ix-xahar;
12.Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-OSKE, lin-Nazzjonijiet Uniti, lir-rappreżentanti tal-forzi demokratiċi Belarussi, u lill-awtoritajiet tal-Belarussja.