合法博彩网站

T谩 Parlaimint na hEorpa,

鈥撎�听ag f茅achaint d鈥橝irteagal听168 den Chonradh ar Fheidhmi煤 an Aontais Eorpaigh (CFAE),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an听7 Meitheamh听2023 maidir le cur chuige cuimsitheach i leith na meabhairshl谩inte (),

鈥撎�听ag f茅achaint do Rialach谩n (AE) 2021/522 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 24 M谩rta 2021 lena mbuna铆tear Cl谩r do ghn铆omha铆ochta铆 an Aontais i r茅imse na sl谩inte (鈥楥l谩r EU4Health鈥�) don tr茅imhse 2021-2027, agus lena n鈥恆isghairtear Rialach谩n (AE) Uimh.听282/2014(1),

鈥撎�听ag f茅achaint do Rialach谩n听(AE)听2021/695 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 28 Aibre谩n 2021 lena mbuna铆tear F铆s Eorpach 鈥� an Cl谩r R茅ime um Thaighde agus um Nu谩la铆ocht, lena leagtar s铆os na rialacha maidir le rannph谩irt铆ocht agus scaipeadh, agus lena n-aisghairtear Rialach谩in (AE) Uimh.听1290/2013 agus (AE) Uimh.听1291/2013(2),

鈥撎�听ag f茅achaint don togra 贸n gCoimisi煤n an 26 Aibre谩n 2023 maidir leis an reachta铆ocht ghinear谩lta ch贸gais铆ochta at谩 ann cheana a athbhreithni煤 agus a ionad煤,

鈥撎�听ag f茅achaint do Rialach谩n (AE)听2021/1119 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 30听Meitheamh听2021 lena mbuna铆tear an creat chun aer谩idneodracht a bhaint amach agus lena leasa铆tear Rialach谩in (CE) Uimh.听401/2009 agus (AE)听2018/1999 (鈥楢n Dl铆 Aer谩ide Eorpach鈥�)(3),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 28 Samhain 2019 maidir leis an 茅igeand谩il aer谩ide agus chomhshaoil(4),

鈥撎�听ag f茅achaint do Rialach谩n (AE) 2022/2065 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 19 Deireadh F贸mhair 2022 maidir le Margadh Aonair do Sheirbh铆s铆 Digiteacha agus lena leasa铆tear Treoir 2000/31/CE (an Gn铆omh um Sheirbh铆s铆 Digiteacha)(5),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 5 I煤il 2022 maidir leis an meabhairshl谩inte i saol digiteach na hoibre(6),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 21听Ean谩ir听2021 ina bhfuil molta铆 don Choimisi煤n maidir leis an gceart chun d铆cheangail(7),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 10 M谩rta 2022 maidir le creat strait茅iseach nua de chuid an Aontais maidir leis an tsl谩inte agus an ts谩bh谩ilteacht ag an obair i ndiaidh 2020 (lena n-谩ir铆tear oibrithe a chosaint, ar bhealach n铆os fearr, ar nochtadh do shubstaint铆 d铆obh谩lacha, ar strus ag an obair agus ar ghortuithe athghluaisne)(8),

鈥撎�听ag f茅achaint don fhaisn茅isi煤 dar teideal 鈥槻驯鸩共�丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus an phaind茅im鈥�, arna fhoilsi煤 ag a hArd-Sti煤rth贸ireacht um Sheirbh铆s铆 Taighde Pharlaimintigh i m铆 I煤il 2021,

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 12 I煤il 2023 maidir le paind茅im COVID-19: ceachtanna a foghlaim铆odh agus molta铆 don todhcha铆(9),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 10听I煤il听2020 maidir le strait茅is sl谩inte poibl铆 an Aontais i ndiaidh COVID-19(10),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 1 M谩rta 2018 maidir le staid na gceart bun煤sach san Aontas Eorpach sa bhliain 2016(11),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 21 Ean谩ir 2021 ar Str谩it茅is an Aontais Eorpaigh maidir le Comhionannas Inscne(12),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 14 Feabhra 2019 maidir le cearta daoine idirghn茅asacha(13),

鈥撎�听ag f茅achaint don r煤n uaithi an 16 Me谩n F贸mhair 2021 maille le molta铆 don Choimisi煤n maidir le for茅igean inscnebhunaithe a shainaithint mar r茅imse nua coireachta a liosta铆tear in Airteagal听83(1) CFAE(14),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 20 Aibre谩n 2023 maidir le d铆choiri煤l煤 uil铆och na homaighn茅asachta i bhfianaise na bhforbairt铆 a tharla le d茅ana铆 in Uganda(15),

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 16听Feabhra听2022 maidir leis an Eoraip a neart煤 sa chomhrac in aghaidh na hailse 鈥� i dtreo strait茅is chuimsitheach agus chomhordaithe(16),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 3听Feabhra听2021 dar teideal 鈥�Europe鈥檚 Beating Cancer Plan鈥� [Plean na hEorpa chun an Ailse a Chomhrac] (),

鈥撎�听ag f茅achaint don tionscnamh 贸n gCoimisi煤n dar teideal 'N铆os Sl谩inti煤la le Ch茅ile 鈥� Tionscnamh an Aontais madair le Galair Neamhtheagmh谩lacha' a seoladh i m铆 na Nollag 2021,

鈥撎�听ag f茅achaint do r煤n uaithi an 5 I煤il 2022 i dtreo comhghn铆omha铆ocht Eorpach maidir le c煤ram(17),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht an 7听Me谩n F贸mhair听2022 贸n gCoimisiun maidir leis an strait茅is c煤raim Eorpach (),

鈥撎�听ag f茅achaint do na Concl煤id铆 贸n gComhairle an 24 Deireadh F贸mhair 2019 maidir le geilleagar na foll谩ine, ina n-iarrtar strait茅is chuimsitheach mheabhairshl谩inte an Aontais Eorpaigh,

鈥撎�听ag f茅achaint do Chomhaont煤 Eorpach 2008 um 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus um Fholl谩ine, a glacadh ag comhdh谩il ardleibh茅il an Aontais dar teideal 鈥楲e ch茅ile ar mhaithe le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus Foll谩ine鈥� sa Bhruis茅il an 13 Meitheamh 2008,

鈥撎�听ag f茅achaint do Ph谩ip茅ar Uaine 贸n gCoimisi煤n an 14 Deireadh F贸mhair 2005 dar teideal 鈥�Improving mental health of the population - Towards a strategy on mental health for the European Union鈥� [Ag cur feabhas ar mheabhairshl谩inte an phobail 鈥� I dtreo strait茅is maidir le meabhairshl谩inte don Aontas Eorpach] (),

鈥撎�听ag f茅achaint do thuarasc谩il mh铆 na Nollag 2015 贸n nGn铆omha铆ocht Chomhph谩irteach maidir le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus Foll谩ine dar teideal 鈥槻驯鸩共�丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 i ngach beartas 鈥� Anail铆s staide agus molta铆 le haghaidh gn铆omha铆ochta鈥�,

鈥撎�听ag f茅achaint do L谩 Domhanda 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 na hEagra铆ochta Domhanda Sl谩inte (EDS), 2023, arb 茅 is t茅ama d贸 鈥業s ceart uil铆och an duine 铆 an mheabhairshl谩inte鈥�,

鈥撎�听ag f茅achaint don chreat Eorpach le haghaidh gn铆omha铆ochta 贸 EDS maidir leis an meabhairshl谩inte do 2021-2025,

鈥撎�听ag f茅achaint do thuarasc谩il 贸n nGn铆omhaireacht Eorpach um Shl谩inte agus S谩bh谩ilteacht ag an Obair (EU-OSHA) an 7 Deireadh F贸mhair 2011 dar teideal 鈥槻驯鸩共�丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 a chur chun cinn san ionad oibre 鈥� tuarasc谩il dea-chleachtais鈥�,

鈥撎�听ag f茅achaint do Chreat Gn铆omha铆ochta an Aontais Eorpaigh maidir le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus Foll谩ine, a d鈥檉hoilsigh an Coimisi煤n in 2016,

鈥撎�听ag f茅achaint do thuarasc谩il 2022 贸 ECFE agus 贸n gCoimisi煤n dar teideal 鈥楽racfh茅achaint ar an tsl谩inte: An Eoraip 2022: Staid na Sl谩inte i dTimthriall an Aontais Eorpaigh鈥�,

鈥撎�听ag f茅achaint do liosta na hEagra铆ochta Idirn谩isi煤nta Saothair (EIS) de ghalair cheirde, arna athbhreithni煤 in 2010,

鈥撎�听ag f茅achaint d'Achoimre beartais 2022 贸 EDS agus EIS dar teideal 鈥槻驯鸩共�丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 ag an obair: achoimre beartais',

鈥撎�听ag f茅achaint do Mholadh (AE) 2022/2337 贸n gCoimisi煤n an 28 Samhain 2022 maidir leis an sceideal Eorpach ar ghalair cheirde(18),

鈥撎�听ag f茅achaint don Teachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 30 Samhain 2022 dar teideal 'Strait茅is Dhomhanda Sl谩inte an Aontais: 鈥楽l谩inte N铆os Fearr do Ch谩ch i nDomhan at谩 ag Athr煤鈥� (),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 24听M谩rta听2021 dar teideal 鈥�EU strategy on the rights of the child鈥� [Strait茅is an Aontais Eorpaigh um chearta an linbh] (),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 11 Bealtaine 2022 dar teideal 鈥楧eac谩id Dhigiteach do Leana铆 agus don 脫ige: an strait茅is Eorpach nua maidir le hidirl铆on n铆os fearr do leana铆 (BIK+)鈥� (),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 30听Me谩n F贸mhair 2020 maidir le Limist茅ar Eorpach Oideachais a bhaint amach faoi 2025 (),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 3 M谩rta 2021 dar teideal 鈥楢ontas an Chomhionannais: Strait茅is maidir le Cearta Daoine faoi Mh铆chumas 2021-2030鈥� (),

鈥撎�听ag f茅achaint do Choinbhinsi煤n na N谩isi煤n Aontaithe ar Chearta Daoine faoi Mh铆chumas 2006,

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 12 Samhain 2020 dar teideal 鈥楢ontas an Chomhionannais: Strait茅is Chomhionannais LGBTIQ 2020-2025' (),

鈥撎�听ag f茅achaint do theachtaireacht 贸n gCoimisi煤n an 18 Me谩n F贸mhair 2020 dar teideal 鈥楢ontas an Chomhionannais: Plean gn铆omha铆ochta an Aontais maidir le frithchin铆ochas 2020-2025鈥� (),

鈥撎�听ag f茅achaint do Riail听54 d谩 Rialacha N贸s Imeachta,

鈥撎�听ag f茅achaint don tuarasc谩il 贸n gCoiste um an gComhshaol, um Shl谩inte Phoibl铆 agus um Sh谩bh谩ilteacht Bia (A9-0367/2023),

A.听听de bhr铆 go sain铆onn EDS an mheabhairshl谩inte mar 鈥榮taid foll谩ine intinne lena gcuirtear ar chumas daoine dul i ngleic le strus an tsaoil, a gcumas a bhaint amach, foghlaim go maith agus oibri煤 go maith, agus rannchuidi煤 lena bpobal鈥�; de bhr铆 go n-谩ir铆tear le riochta铆 meabhairshl谩inte, riochta铆 meabhairshl谩inte agus m铆chumais sh铆ceas贸isialta, chomh maith le st谩it mheabhracha eile a bhaineann le hanacair shuntasach, lag煤 i bhfeidhmi煤, n贸 riosca f茅indh铆obh谩la;

B.听听de bhr铆 gur ceart uil铆och an duine 铆 an mheabhairshl谩inte agus gur r茅amhriachtanas r铆th谩bhachtach 铆 铆 a chur chun cinn chun go mbeidh rath ar fhorbairt phearsanta, phobail agus shocheacnama铆och;

C.听听de bhr铆 gur dl煤thchuid den tsl谩inte 铆 an mheabhairshl谩inte agus go bhfuil s铆 bunriachtanach d鈥檉holl谩ine daoine aonair agus do shochaithe agus gur r茅amhchoinn铆oll 铆 do shocha铆 chuimsitheach agus fheidhmi煤il; de bhr铆 gur cheart, d谩 bhr铆 sin, paireacht a bheith ag an meabhairshl谩inte leis an tsl谩inte fhisici煤il; de bhr铆, mar gheall ar idirnascadh na meabhairshl谩inte agus na sl谩inte coirp, go bhfuil riosca b谩smhaireachta anaba铆 i bhfad n铆os airde ann do dhaoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, lena n-谩ir铆tear 贸 riochta铆 sl谩inte fisici煤la nach dtugtar aghaidh orthu;

D.听听de bhr铆 go measann EDS go bhfuil os cionn 150 milli煤n duine(19) san Eoraip ag maireacht谩il le riocht meabhairshl谩inte agus nach m贸r glacadh leis go bhfuil leibh茅al 谩irithe tearcdhiagn贸ise ann; de bhr铆 gurb iad riochta铆 meabhairshl谩inte an phr铆omhch煤is le blianta a mhairtear faoi mh铆chumas agus gurb 茅 an c煤igi煤 pr铆omhch煤is le bhlianta saoil a choigearta铆tear 贸 thaobh an mh铆chumais de (NCDanna) san Aontas agus iad sa dara h谩it i measc na NCDanna is coitianta; de bhr铆 go l茅ir铆onn taighde go bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte i bhfad n铆os forleithne i measc na mban ar an ioml谩n; de bhr铆 gur neamhoird mheabhracha agus iompra铆ochta is c煤is le thart ar 4听%(20) de na b谩sanna uile san Aontas;

E.听听de bhr铆 go bhfuil meabhairshl谩inte agus foll谩ine an daonra r铆th谩bhachtach don duine aonair; de bhr铆 gur f茅idir le drochshl谩inte mheabhrach caillteanas t谩irgi煤lachta aonair agus gn贸 a bheith mar thoradh uirthi agus rannph谩irt铆ocht laghdaithe an lucht saothair agus uala铆 airgeadais a chur ar dhaoine aonair, ar theaghlaigh agus ar phobail agus gur f茅idir iarmhairt铆 eacnama铆ocha ollmh贸ra a bheith ag baint leo, arb ionann iad agus n铆os m贸 n谩 4听% d鈥橭TI an Aontais (EUR 600 billi煤n) in aghaidh na bliana(21); de bhr铆 gur minic gur m贸 costais ind铆reacha eile n谩 costais dh铆reacha, amhail caiteachas ar ch煤ram sl谩inte, agus go bhfuil fianaise mh茅adaitheach ann gur f茅idir le cur chun cinn na dea-mheabhairshl谩inte agus cosc ar riochta铆 meabhairshl谩inte a bheith cost茅ifeacht煤il agus cost-茅ifeacht煤il;

F.听听de bhr铆, de r茅ir EDS, go bhfuil d谩la铆 socheacnama铆ocha, amhail fosta铆ocht, taca铆ocht sh贸isialta, leibh茅il oideachais agus an timpeallacht fhisici煤il, i measc na dtosca is suntasa铆 a bhfuil tionchar acu ar st谩das meabhairshl谩inte an duine aonair;

G.听听de bhr铆 go mb铆onn tionchar difri煤il ag neamhionannais strucht煤racha eacnama铆ocha agus sh贸isialta ag brath ar an ngr煤pa daonra; de bhr铆 nach m贸r do gach beartas meabhairshl谩inte poibl铆 a bheith an-铆ogair do phobail at谩 leochaileach 贸 thaobh an gheilleagair de chun cosaint chomhionann a 谩irithi煤 do gach saor谩nach;

H.听听de bhr铆 go gcuireann an bhochtaineacht, an neamhionannas s贸isialta agus an t-idirdheal煤 daoine i staid leochaileach agus go bhf茅adfadh siad meon teirce a spreagadh, as a n-eascra铆onn braistint铆 diana imn铆, a chuireann le timthriall na bochtaineachta agus a mh茅ada铆onn an baol go mbeidh riochta铆 meabhracha ann;

I.听听de bhr铆 gur f茅idir, tr铆 dh铆ri煤 ar chosc agus ar dhul i ngleic leis na deit茅armanaint mheabhairshl谩inte sin, rannchuidi煤 leis an mb茅im a aistri煤 贸 idirghabh谩lacha d茅anacha agus costasacha agus cuidi煤 le feabhas a chur ar an meabhairshl谩inte agus ar an bhfoll谩ine;

J.听听de bhr铆 go bhfuil g谩 le cur chuige 鈥榥a meabhairshl谩inte i ngach beartas鈥� (MHiAP) chun aghaidh a thabhairt ar riochta铆 meabhairshl谩inte arb 茅 is aidhm d贸 tuiscint chuimsitheach a fh谩il ar dheit茅armanaint 茅ags煤la na meabhairshl谩inte tr铆 lionsa idirearn谩la, chun na tionchair ar dhaoine aonair, ar phobail agus ar shochaithe a chosc agus a mhaol煤;

K.听听de bhr铆 gurb 茅 at谩 i bhfaireachas eipid茅imeola铆och baili煤, anail铆si煤, l茅irmh铆ni煤 agus scaipeadh c贸rasach agus lean煤nach sonra铆 sl谩inte agus faisn茅ise a bhaineann le tarl煤, d谩ileadh agus deit茅armanaint galar n贸 riochta铆 sl谩inte laistigh de dhaonra; de bhr铆 gurb 茅 pr铆omhchusp贸ir an fhaireachais faireach谩n a dh茅anamh ar st谩das sl谩inte daonra, r谩igeanna n贸 patr煤in neamhghn谩cha galair a bhrath, meas煤n煤 a dh茅anamh ar 茅ifeachtacht idirghabh谩lacha sl谩inte poibl铆 agus bonn eolais a chur faoi chinnteoireacht sl谩inte poibl铆;

L.听听de bhr铆 gur aithn铆odh n铆os m贸 agus n铆os m贸 le blianta beaga anuas go bhfuil g茅argh谩 le feasacht agus tuiscint n铆os fearr agus n铆os leithne ar mheabhairshl谩inte agus le gn铆omha铆ocht 茅ifeachtach chun drochshl谩inte mheabhrach a chosc agus aghaidh a thabhairt uirthi, ach go bhfuil litearthacht mheabhairshl谩inte f贸s an-铆seal i gcompar谩id le litearthacht sl谩inte fisici煤la, rud a d鈥檉h茅adfadh tionchar di煤ltach a imirt ar an gclaonadh cabhair a lorg;

M.听听de bhr铆 go bhfuil samhail(22),(23) an phobail d铆rithe ar an othar, arb 茅 a phr铆omhghn茅 r贸l na n-othar agus a dteaghlach i bpl茅 agus i bplean谩il an l铆onra c煤raim sl谩inte; de bhr铆, de r茅ir pharaid铆m an ch煤raim phobail, gur tosa铆ocht 茅 othair a chumhacht煤 ionas go mbeidh siad ina ngn铆omhair铆 gn铆omhacha cinnt铆 maidir lena meabhairshl谩inte f茅in, 贸 chosc go c贸ire谩il; de bhr铆 go bhfuil s茅 bunriachtanach leas a bhaint as taith铆 agus eolas 煤s谩ideoir铆 agus a dtimpeallacht chun seirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte a phlean谩il agus a fhorbairt;

N.听听de bhr铆 gur cur chuige ioml谩na铆och i leith an ch煤raim sl谩inte 茅 an t-oideas煤 s贸isialta, lena nd茅antar c煤ram comhth谩ite pobalbhunaithe a chur chun cinn tuilleadh agus lena n-茅asca铆tear d铆leigheas煤; de bhr铆 gur f茅idir a 谩ireamh ar an oideas煤 s贸isialta, i measc seirbh铆s铆 eile, taca铆ocht don mheabhairshl谩inte, don chuimsi煤 s贸isialta agus do chomhairle airgeadais agus tith铆ochta, chomh maith le gn铆omha铆ochta铆 lena gcuirtear gn铆omha铆ocht choirp agus f茅inl茅iri煤 cruthaitheach chun cinn;

O.听听de bhr铆, i roinnt mhaith Ballst谩t, go bhfuil bacainn铆 ann maidir le rochtain a fh谩il ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus go bhfuil taca铆ocht neamhleor n贸 gann, as a n-eascra铆onn t谩ill铆 breise, amanna feithimh fada, ganntanais gairmithe meabhairshl谩inte, stiogmat煤 agus cruth煤 tuilleadh idirdhealaithe agus 茅agothroma铆ochta铆 socheacnama铆ocha;

P.听听de bhr铆 go bhfuil costais neamh-in-ais铆octha do sheirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte ina mbacainn airgeadais do dhaoine a bhfuil riochta铆 sl谩inte orthu, agus go maola铆onn cumhdach sl谩inte uil铆och srianta eacnama铆ocha maidir le cosc, diagn贸isi煤, taca铆ocht agus athshl谩n煤;

Q.听听de bhr铆 go bhfuil na r茅igi煤in is forimealla铆 an-leochaileach i bhfianaise na deacrachta a bhaineann le rochtain a fh谩il ar sheirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte an-difre谩ilte, agus go mbeidh an staid ag dul in olcas sna blianta amach romhainn mar gheall ar 茅ifeachta铆 an athraithe aer谩ide, 贸s rud 茅 go mbeidh cabhair ghearrth茅armach i mbaol agus cur isteach ar shol谩thar na r茅igi煤n sin (le tosca lena n-谩ir铆tear athruithe t铆reola铆ochta c贸sta agus leibh茅il na farraige at谩 ag ard煤, ganntanas fionnuisce, teagmhais adhaimsire, tr茅imhs铆 teochta n铆os airde, triomaigh, d贸ite谩in dhiana agus patr煤in bh谩ist铆 athraithe);

R.听听de bhr铆 gur spreag agus gur chuir paind茅im COVID-19 le riochta铆 meabhairshl谩inte, amhail imn铆 agus d煤lagar; de bhr铆 go bhfuil iarmhairt铆 phaind茅im COVID-19 ag dul in olcas tuilleadh mar gheall ar chomhth茅acs reatha chogadh foghach na R煤ise i gcoinne na h脷cr谩ine, na g茅arch茅ime socheacnama铆che agus na g茅arch茅ime aer谩ide, d煤lra agus truaillithe;

S.听听de bhr铆 go bhfuil baint ag neamhdheimhneacht post, fosta铆ocht shealadach agus d谩la铆 oibre neamhleora le droch-mheabhairshl谩inte agus le d铆fhosta铆ocht, mar at谩 neamhl谩ithreacht agus l谩ithreacht(24), agus go dtuairisc铆onn EU-OSHA go measann 45听% de dhaoine fostaithe go bhfuil strus agus tosca riosca eile, a d鈥檉h茅adfadh dochar a dh茅anamh don fholl谩ine mheabhrach, i l谩thair go coitianta ina n-ionad oibre;

T.听听de bhr铆 go dtugann EU-OSHA chun suntais, ar mhaithe le dea-shl谩inte mheabhrach, go bhfuil s茅 t谩bhachtach conas a eagra铆tear obair agus conas a fheidhm铆onn caidrimh idirphearsanta sa timpeallacht oibre, ag lua tosca amhail strus a bhaineann leis an obair, traochadh, for茅igean, bula铆ocht agus gn茅aschiapadh san ionad oibre, tuirse, uala铆 s铆ceola铆ocha agus 茅ilimh mhoth煤ch谩nacha mar thosca a bhfuil tionchar di煤ltach acu;

U.听听de bhr铆 go bhfuil nasc idir riochta铆 meabhairshl谩inte agus tosca riosca san ionad oibre agus go n-谩ir铆tear iad i liosta EIS de ghalair cheirde;

V.听听de bhr铆 gur minic gur l煤 seans go bhfost贸far daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu agus go m茅ada铆tear an baol go mbeidh drochfheidhm铆ocht acad煤il agus deiseanna fosta铆ochta n铆os d茅ana铆 sa saol mar thoradh ar riochta铆 meabhairshl谩inte sa luath-贸ige agus sna d茅aga;

W.听听de bhr铆 go bhfuil r贸l n铆os suntasa铆 ag an digite谩il sa tsocha铆 nua-aimseartha sa saol pearsanta agus sa saol gairmi煤il araon, agus gur f茅idir 茅 a ghiar谩il chun tac煤 le taca铆ocht mheabhairshl谩inte agus idirghabh谩lacha fianaisebhunaithe a mh茅ad煤, ach gur f茅idir l茅i tionchar di煤ltach a imirt ar mheabhairshl谩inte an duine aonair;

X.听听de bhr铆 gur f茅idir tairbh铆 suntasacha a bheith ag an teicneola铆ocht dhigiteach maidir le limist茅ir iarg煤lta a nascadh agus maidir le modhanna taca铆ochta s铆ceola铆ochta inrochtana agus inacmhainne a chur ar f谩il, ach, ag an am c茅anna, go mbaineann riosca do riochta铆 meabhairshl谩inte agus leithlisi煤 s贸isialta le teicneola铆ochta铆 digiteacha amhail feidhmchl谩ir mh贸ib铆leacha agus l铆onra铆 na me谩n s贸isialta; de bhr铆 go mb铆onn tionchar di煤ltach ag 煤s谩id na teicneola铆ochta digit铆 sin, go h谩irithe r贸-煤s谩id, ar mheabhairshl谩inte leana铆 agus d茅ag贸ir铆; de bhr铆 go bhf茅adfadh iarmhairt铆 di煤ltacha meabhairshl谩inte a bheith ag baint le h煤s谩id na me谩n s贸isialta agus l铆onra铆 digiteacha agus nochtadh don chibearbhula铆ocht, don pornagrafa铆ocht, d鈥櫭璷mh谩nna gn茅asaithe agus d鈥櫭璷mh谩nna for茅igneacha agus do chearrbhachas, troll谩il anaithnid, 谩bhar ina bhfuil srianta ar aiste bia agus caighde谩in 谩illeachta nach f茅idir a bhaint amach/neamhshl谩inti煤la, go h谩irithe do leana铆, do dh茅ag贸ir铆 agus do dhaoine 贸ga(25),(26); de bhr铆 go bhfuil 铆ospartaigh na cibearbhula铆ochta i mbaol n铆os airde d煤lagar agus id茅煤 f茅inmharaithe;

Y.听听de bhr铆 go bhfuil naoi milli煤n d茅ag贸ir (idir 10 mbliana agus 19 mbliana d鈥檃ois) san Eoraip a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, agus gur imn铆 agus d煤lagar is c煤is le n铆os m贸 n谩 leath de na c谩sanna sin; de bhr铆 go l茅ir铆tear i staid茅ir go dtosa铆onn 34,6听% de na riochta铆 meabhairshl谩inte ar fad faoi 14 bliana d鈥檃ois agus 62,5听% faoi 25 bliana d鈥檃ois; de bhr铆 go bhfuil neamhoird mheabhrach ar 19 % de bhuachaill铆 Eorpacha idir 15 agus 19 mbliana d鈥檃ois, chomh maith le breis agus 16 % de chail铆n铆 at谩 ar chomhaois, ach nach bhfaigheann 70听% de leana铆 agus de dh茅ag贸ir铆 a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu idirghabh谩lacha iomchu铆 ag aois s谩ch luath(27);

Z.听听de bhr铆 gurb 茅 b谩s de bharr f茅inmharaithe n贸 f茅ind铆obh谩la d鈥檃on ghn贸 an dara c煤is is m贸 b谩is in 贸g谩naigh (15-19 mbliana d鈥檃ois)(28) in Iarthar na hEorpa, go h谩irithe i mbuachaill铆, agus go bhfaightear amach go bhfuil s茅 i bhfad n铆os airde n谩 i measc daoine f谩sta;

AA.听听de bhr铆 go dtugtar le fios i staid茅ir go l茅ir铆onn cuid mh贸r de na mic l茅inn go bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, chomh maith le scileanna s贸isialta laghdaithe agus cumais mhoth煤ch谩nacha(29);

AB.听听de bhr铆 go bhfuil leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga neamhchosanta n铆os m贸 agus n铆os m贸 ar bhr煤 agus ar ionchais arda 贸n tsocha铆 agus go bhfuil tionchar ag imn铆 orthu a eascra铆onn as bagairt铆 domhanda, amhail paind茅im COVID-19, an 茅igeand谩il aer谩ide, coinbhleachta铆, 茅iginnteacht agus tosca eile;

AC.听听de bhr铆 go bhfuil nasc l谩idir idir droch-mheabhairshl谩inte agus bula铆ocht, a bhfuil iarmhairt铆 d铆obh谩lacha breise aige, a mb铆onn strus n铆os airde, imn铆 agus siompt贸im dhi煤ltacha eile meabhairshl谩inte i leana铆, i nd茅ag贸ir铆 agus i ndaoine 贸ga mar thoradh air, agus iarmhairt铆 d铆obh谩lacha aige sin san aosacht;

AD.听听de bhr铆, mar thoradh ar leibh茅il 铆sle idirghn铆omha铆ochta铆 s贸isialta agus teaghlaigh le linn na h贸ige, go mb铆onn tortha铆 meabhairshl谩inte n铆os boichte i measc daoine f谩sta 贸ga, a leanann ar aghaidh le linn aosachta;

AE.听听de bhr铆 go meastar san Aontas Eorpach gurb 茅 EUR 50 billi煤n luach bliant煤il na meabhairshl谩inte a chailltear i leana铆 agus i ndaoine 贸ga(30);

AF.听听de bhr铆 go bhfuil r贸l t谩bhachtach ag s铆ceolaithe san oideachas tr铆 fhreastal ar mheabhairshl谩inte ghinear谩lta na scoile n贸 na saor谩ide, tr铆 oideachas sl谩inte 茅ifeachtach a chur chun cinn, tr铆 thortha铆 foghlama a fheabhs煤, tr铆 leana铆 a choinne谩il s谩bh谩ilte, tr铆 luathfh谩g谩il na scoile agus droch-discipl铆n a chosc, tr铆 choinbhleachta铆 idir piara铆, mic l茅inn agus a m煤inteoir铆 agus idir baill foirne eile a bhainisti煤, tr铆 scileanna a chur chun cinn thar dhiscipl铆n铆 茅ags煤la, tr铆 thortha铆 foghlama dalta铆 a bhfuil riachtanais speisialta acu agus dalta铆 贸 mhionlaigh eitneacha a chomhth谩th煤 agus a fheabhs煤, comhionannas inscne a chur chun cinn, caomhn贸ir铆 a thabhairt n铆os gaire don scoil, meabhairshl谩inte m煤inteoir铆 a fheabhs煤, agus oili煤int a chur ar bhaill foirne teagaisc agus neamhtheagaisc araon;

AG.听听de bhr铆 gurb ionann an bhearna ph谩 idir na hinscn铆 ar an me谩n san Aontas Eorpach agus 13听%(31), rud a dh茅anann difear n铆os di煤lta铆 do mhn谩 n谩 d鈥檉hir, agus go h谩irithe do theaghlaigh aontuismitheora;

AH.听听de bhr铆 go bhfuil an r谩ta b谩smhaireachta 贸 neamhoird itheach谩in n铆os airde n谩 na riochta铆 meabhairshl谩inte eile go l茅ir, a dh茅anann difear, den chuid is m贸, do chail铆n铆 agus do mhn谩 贸ga agus a mb铆onn tionchar aige n铆 hamh谩in ar a sl谩inte fhisici煤il ach as a n-eascra铆onn, i measc nithe eile, f茅inmheas n铆os 铆sle, neamhord imn铆 ginear谩lta, neamhord imn铆 sh贸isialta, d煤lagar, f茅ind铆obh谩il d鈥檃on ghn贸 agus f茅inmhar煤;

AI.听听de bhr铆 go bhfuil mn谩 torracha, mn谩 a raibh leanbh acu le d茅ana铆 agus mn谩 a d鈥檉hulaing eipeas贸id tr谩mach n铆os soghabh谩la铆 do na tionchair sh铆ceola铆ocha a bh铆onn ag g茅arch茅imeanna s贸isialta, eacnama铆ocha agus polaiti煤la (32),(33); de bhr铆 go bhfuil tionchar suntasach ag c煤raim铆 teaghlaigh agus freagrachta铆 c煤raim leana铆 ar mheabhairshl谩inte na mban, mar a l茅ir铆tear san fhoilseach谩n 鈥楬eadway 2023 鈥� Mental Health Index鈥�, ina dtuairisc铆tear go mb铆onn 44听% de mhn谩 a bhfuil leana铆 faoi bhun 12 bhliain d鈥檃ois acu ag streachailt le freagrachta铆 sa teaghlach, i gcompar谩id le 20听% d鈥檉hir;

AJ.听听de bhr铆, de r茅ir EDS, gur fadhb sl谩inte poibl铆 anois 茅 for茅igean in aghaidh na mban, a bhfuil cion eipid茅ime ag baint leis, 贸s rud 茅, mar shampla, gur fhulaing bean amh谩in as gach tri煤r san Aontas for茅igean fisici煤il agus/n贸 gn茅asach, rud a d鈥檉h谩g go raibh st谩das meabhairshl谩inte n铆os boichte, strus n铆os airde agus riochta铆 meabhairshl谩inte ann;

AK.听听de bhr铆 gur f茅idir le seirbh铆s铆 sl谩inte n谩isi煤nta na mBallst谩t 茅ags煤il n铆os m贸 a dh茅anamh chun tac煤 le mn谩 a fhulaing铆onn for茅igean fisici煤il n贸 m铆-煤s谩id ghn茅asach, agus nach m贸r d贸ibh an m茅id sin a dh茅anamh; de bhr铆 gur feinim茅an inscne-shonrach 铆 an gh谩inne谩il ar dhaoine le haghaidh teacht i dt铆r gn茅asach san Aontas a mb铆onn tionchar aici den chuid is m贸 ar mhn谩(34);

AL.听听de bhr铆 go bhfuil an fuath, an t-idirdheal煤 agus an for茅igean i gcoinne phobal LGBTQIA+, go h谩irithe d茅ag贸ir铆, ag dul i m茅id agus, d谩 bhr铆 sin, go bhfuil riochta铆 m贸ra meabhairshl谩inte mar thoradh orthu, go h谩irithe i measc d茅ag贸ir铆, agus go bhfuil tortha铆 buana amhail d煤nbh谩s煤, b谩s tr铆 fh茅indochar d鈥檃on ghn贸 n贸 f茅inmhar煤 mar thoradh air, rud a fh谩gann go mb铆onn anacair mhionlaigh chomhchoiteann i measc an phobail;

AM.听听de bhr铆 go bhfuil baol n铆os m贸 ann go bhforbr贸idh pobal LGBTQIA+ siompt贸im agus iompra铆ochta铆 neamhoird itheach谩in(35);

AN.听听de bhr铆 gur br茅ageola铆ocht iad idirghabh谩lacha a mha铆onn gur 鈥榯eirip铆鈥� iad ar threoshu铆omh gn茅asach, ar fh茅ini煤lacht inscne n贸 ar l茅iri煤 inscne duine aonair agus go gcuireann siad le stiogmat煤 agus le droch-mheabhairshl谩inte laistigh de phobal LGBTQIA+(36);

AO.听听de bhr铆 go bhfuil baint ag uaigneas agus leithlisi煤 s贸isialta i ndaoine f谩sta scothaosta le n茅altr煤 agus le tortha铆 d铆obh谩lacha sl谩inte fisici煤la agus meabhrach, lena n-谩ir铆tear neamhoird a bhaineann le substaint铆, f茅inmhar煤, droch-n贸sanna maireacht谩la, d煤lagar m贸r agus imn铆;

AP.听听de bhr铆 go mb铆onn c谩sanna d铆obh谩lacha roimh imircigh, iarrth贸ir铆 tearmainn agus d铆deanaithe a chuireann le tr谩ma s铆ceola铆och agus le riochta铆 meabhairshl谩inte eile;

AQ.听听de bhr铆, maidir le substaint铆 dleathacha agus aindleathacha araon, caif茅in, cannabas, alc贸l, siabhraigin铆, ionan谩laigh, 贸p贸idigh, t谩mhach谩in, hiopn贸isigh agus coscair铆 imn铆, spreagthaigh, nicit铆n, tobac(37) agus substaint铆 eile, agus iompra铆ochta铆 (cearrbhachas, r贸longadh, and煤il teilif铆se agus and煤il ar an idirl铆on, i measc nithe eile(38)), d鈥檉h茅adfadh and煤il iompra铆ochta a bheith mar thoradh orthu, n贸 neamhoird a bhaineann le substaint铆, a bhfuil comhghaol m贸r acu le riochta铆 eile meabhairshl谩inte;

AR.听听de bhr铆 gur d贸cha go bhfaighidh roinnt daoine 贸 ghr煤pa铆 leochaileacha c煤ram i su铆omhanna institi煤ideacha, 谩it ar f茅idir iad a leithlisi煤 贸n bpobal n铆os leithne, agus/n贸 iallach a chur orthu maireacht谩il le ch茅ile, agus go bhf茅adfadh s茅 nach mbeadh smacht leordh贸thanach acu ar a saol agus ar na cinnt铆 a dh茅anann difear d贸ibh, agus i gc谩s inar f茅idir tosa铆ocht a bheith ag ceanglais na heagra铆ochta f茅in ar riachtanais aonair na gc贸naitheoir铆;

AS.听听de bhr铆 gur feinim茅an 茅 tras-institi煤idi煤, a bhaineann le hothair a aistr铆onn 贸 institi煤id amh谩in go hinstiti煤id eile, tar 茅is institi煤id铆 s铆ciatracha a dh煤nadh(39);

AT.听听de bhr铆 go bhfuil pr铆os煤naigh agus daoine at谩 谩 gcoinne谩il ag 煤dar谩is phoibl铆 i gcoitinne ag fulaingt 贸 ghaibhni煤 agus leithlisi煤 agus go bhfuil n铆os m贸 n谩 aon trian de na daoine i bpr铆os煤n ag fulaingt 贸 riochta铆 meabhairshl谩inte de chine谩lacha 茅ags煤la; de bhr铆 go dtuairisc铆onn pr铆os煤n amh谩in as gach c煤igear san Eoraip pl贸d煤;

AU.听听de bhr铆 gurb 茅 f茅inmhar煤 an s茅煤 pr铆omhch煤is bh谩is is m贸 i measc an daonra ina ioml谩ine san Aontas agus sa R铆ocht Aontaithe(40) agus an ceathr煤 c煤is bh谩is i measc daoine 贸ga; de bhr铆 gur t谩scaire 茅 an r谩ta b谩smhaireachta f茅inmharaithe sa Phlean Gn铆omha铆ochta Cuimsitheach 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 2013-2030 de chuid EDS, agus gurb 茅 sprioc 3.4 de na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe laghd煤 aon trian a dh茅anamh faoi 2030, ar bh谩smhaireacht anaba铆 贸 ghalair neamhtheagmh谩lacha tr铆 chosc agus c贸ire谩il agus an mheabhairshl谩inte agus an fholl谩ine a chur chun cinn; de bhr铆 go bhfuil r谩ta铆 f茅inmharaithe at谩 caighde谩naithe 贸 thaobh aoise de i r茅igi煤n na hEorpa ag laghd煤 le himeacht na mblianta, ach gurb 铆 an Eoraip f贸s an r茅igi煤n ina bhfuil an dara r谩ta is airde ar fud an domhain(41), agus leithead煤lacht n铆os airde i measc na bhfear; de bhr铆, de r茅ir staid茅ir a rinne EDS le d茅ana铆, go mb铆onn droch-chaighde谩n sonra铆 ar f谩il maidir le f茅inmhar煤 agus iarrachta铆 f茅inmharaithe araon mar thoradh ar an stiogma s贸isialta, an t-谩bhar toirmiscthe maidir le f茅inmhar煤 a phl茅 go hoscailte agus droch-infhaighteacht sonra铆;

AV.听听de bhr铆 gur minic a bh铆onn galair theagmh谩lacha, amhail VEID, heipit铆teas v铆reasach, ionfhabhtuithe gn茅as-tarchurtha agus galair eile, ina gc煤is le stiogmat煤 agus lag煤 meabhairshl谩inte do dhaoine aonair;

AW.听听de bhr铆 gur f茅idir le galair neamhtheagmh谩lacha tionchar m贸r a imirt ar an meabhairshl谩inte agus ar an bhfoll谩ine agus gur minic a chuireann na d煤shl谩in a bhaineann le galair neamhtheagmh谩lacha a bhainisti煤 le strus, d煤lagar, imn铆 agus iompar f茅inmharaithe agus go bhfuil siad n铆os follasa铆 i ndaonra an linbh agus na h贸ige, go h谩irithe iad si煤d a bhfuil pian ainsealach orthu(42);

AX.听听de bhr铆 gur m贸 an seans go mbeidh siompt贸im a bhaineann le riocht meabhairshl谩inte ar dhaoine a bhfuil galar neamhchoitianta orthu (amhail gi煤mar 铆seal, imn铆 n贸 铆di煤 moth煤ch谩nach, a mb铆onn smaointe n贸 r煤n f茅inmharfach mar thoradh orthu uaireanta) n谩 an pobal i gcoitinne;

AY.听听de bhr铆 gur f茅idir le galair neamhtheagmh谩lacha tarl煤 i gcomhar le riochta铆 fisici煤la ainsealacha gaolmhara agus tionchar suntasach a imirt ar mheabhairshl谩inte daoine;

AZ.听听de bhr铆 go mb铆onn ar dhaoine faoi mh铆chumas aghaidh a thabhairt ar bhacainn铆 iomad煤la sa saol laeth煤il, lena n-谩ir铆tear stiogma, leithlisi煤, idirdheal煤, neamhl谩ithreacht, easpa inrochtaineachta, tr茅igean agus easpa taca铆ochta s贸isialta, as a n-eascra铆onn strus m贸r meabhairshl谩inte, imn铆, d煤lagar, b谩s tr铆 fh茅ind铆obh谩il n贸 f茅inmhar煤 d鈥檃on ghn贸;

BA.听听de bhr铆 go bhfuil r贸l suntasach ag riochta铆 meabhairshl谩inte maidir le so-ghabh谩lacht i leith galair neamhtheagmh谩lacha a mh茅ad煤(43); de bhr铆 gur de chine谩l timthriallach 铆 an idirghn铆omha铆ocht sin agus gur f茅idir l茅i riosca NCD a mh茅ad煤 ina dhiaidh sin;

Aghaidh a thabhairt ar dheit茅armanaint mheabhairshl谩inte

Riochta铆 meabhairshl谩inte a chosc agus meabhairshl谩inte do ch谩ch a chur chun cinn, go h谩irithe i measc gr煤pa铆 leochaileacha sa tsocha铆

1.听听谩 thabhairt chun suntais go bhf茅adfadh strusair铆 meabhracha 茅ags煤la agus tosca riosca 茅ags煤la a bheith i nd谩n do gach duine ag c茅imeanna 茅ags煤la d谩 saol, rud a d鈥檉h茅adfadh cur leis an mbaol go mbeidh riochta铆 meabhairshl谩inte n铆os d茅ine n贸 fi煤 ainsealacha ann; 谩 chur i bhf谩th gur f茅idir le haon duine, tr谩th ar bith ina saol, a bheith n铆os soghabh谩la铆 i leith na meabhairshl谩inte n铆os measa agus, d谩 bhr铆 sin, a bheith i staid leochaileach; 谩 thabhairt chun suntais, thairis sin, gur f茅idir le duine a bheith ina bhall d鈥檌lghr煤pa铆 leochaileacha ag an am c茅anna, rud a chuireann b茅im ar a th谩bhachta铆 at谩 cur chuige trasnach;

2.听听谩 chur i bhfios go l谩idir go bhfuil an mheabhairshl谩inte agus an fholl谩ine 谩 m煤nl煤 ag measc谩n d鈥檉hacht贸ir铆 socheacnama铆ocha, comhshaoil, bitheola铆ocha agus g茅initeacha; 谩 thabhairt chun suntais, thairis sin, na tionchair dhi煤ltacha a bh铆onn ag eisp茅iris dh铆obh谩lacha le linn na h贸ige ar th煤s riochta铆 meabhairshl谩inte(44);

3.听听谩 chur i bhf谩th go bhfuil g谩 le tuiscint chr铆ochn煤il ar dheit茅armanaint 茅ags煤la na meabhairshl谩inte chun aghaidh a thabhairt ar riochta铆 meabhairshl谩inte agus go bhfuil g谩 le cur chuige idirearn谩lach chun na tionchair ar dhaoine aonair, ar phobail agus ar shochaithe a chosc agus a mhaol煤 tr铆 chur chuige 鈥榓n mheabhairshl谩inte i ngach beartas鈥� (MHiAP)(45) agus tr铆 chomhar nu谩lach idir earn谩il an ch煤raim sl谩inte agus earn谩lacha 谩bhartha eile, lena n-谩ir铆tear seirbh铆s铆 s贸isialta, tith铆ocht, fosta铆ocht agus oideachas(46); 谩 chreidi煤int gur cheart go mbeadh feidhm ag cur chuige MHiAP maidir le gach leibh茅al beartais agus gach earn谩il;

4.听听谩 aithint go raibh tionchar dhomhain mharthanach ag paind茅im COVID-19 ar mheabhairshl谩inte, a chuir riochta铆 a bh铆 ann cheana in olcas agus ag cur lena leithead煤lacht, agus tionchar d铆r茅ireach aige sin ar ghr煤pa铆 谩irithe sa tsocha铆, amhail mn谩, daoine faoi mh铆chumas, leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine 贸ga, daoine scothaosta, daoine at谩 lagaithe maidir le himdh铆onacht, a gc煤ram贸ir铆 agus gr煤pa铆 daoine a bhfuil teagmh谩il sh贸isialta theoranta acu;

5.听听谩 chur i bhfios go l谩idir go bhfuil tionchar f贸s ag 茅ifeachta铆 carnacha g茅arch茅imeanna eacnama铆ocha, s贸isialta, sl谩inte agus comhshaoil i ndiaidh a ch茅ile, d铆ghr谩d煤 na nd谩la铆 maireacht谩la agus na nd谩la铆 eacnama铆ocha ar an tsocha铆; ag cur b茅im ar an bhf铆oras, d谩 bhr铆 sin, gur g谩 dul i ngleic le neamhionannais sh贸isialta, leis an mbochtaineacht agus leis an idirdheal煤 chomh maith le cearta s贸isialta agus saothair, rochtain ar chult煤r agus timpeallacht shl谩inti煤il a r谩th煤; 谩 chur i bhfios go l谩idir tionchar na dtosca comhshaoil ar an meabhairshl谩inte agus ag cur b茅im ar an ng谩 at谩 ann aghaidh a thabhairt ar strusair铆 comhshaoil, amhail truailli煤 agus an t-athr煤 aer谩ide, agus strait茅is铆 meabhairshl谩inte 谩 bhforbairt;

6.听听谩 aithint a th谩bhachta铆 at谩 tosca cosantacha meabhairshl谩inte agus cur chun cinn gn铆omhach na hathl茅imneachta agus na dea-shl谩inte meabhrach, lena n-谩ir铆tear tr铆 shocha铆 fheidhmi煤il, seirbh铆s铆 sl谩inte agus s贸isialta, bia agus tith铆ocht shl谩inti煤il inacmhainne, ioncam leordh贸thanach, agus rochtain ar sp谩sanna poibl铆 s谩bh谩ilte (amhail sp谩sanna glasa), s煤gradh agus gn铆omha铆ochta铆 cult煤rtha agus fisici煤la a chur chun cinn;

7.听听ag cur b茅im ar an bhf铆oras go bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte ina spreagadh suntasach don fh茅inmhar煤 agus go n-aithn铆onn EDS gur tosa铆ocht don tsl谩inte phoibl铆 茅 f茅inmhar煤; 谩 chur i bhf谩th go bhfuil f茅inmhar煤 inchoiscthe agus go bhfuil idirghabh谩lacha 茅ifeachtacha ann;

8.听听谩 aithint go bhfuil idirnaisc casta idir an tsl谩inte choirp agus an mheabhairshl谩inte agus 谩 aithint go bhfuil stiogma agus idirdheal煤 meabhairshl谩inte f贸s forleathan sa tsocha铆, rud a fh谩gann go nd茅antar neamhaird ar an meabhairshl谩inte i gcompar谩id leis an tsl谩inte fhisici煤il, rud a imr铆onn tionchar ar ch谩il铆ocht agus ar inrochtaineacht an ch煤raim sl谩inte mheabhrach agus ar leithdh谩ileadh cist铆 ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte; 谩 thabhairt d谩 haire gurb iad riochta铆 meabhairshl谩inte an phr铆omhch煤is(47) le blianta de shaol sl谩inti煤il a chailltear mar gheall ar mh铆chumas san Aontas agus gur d贸ch煤la go bhfaighidh daoine a diagn贸is铆tear go bhfuil riochta铆 tromch煤iseacha meabhairshl谩inte agus riochta铆 ainsealacha gaolmhara orthu b谩s roimh am agus go mbeidh c谩il铆ocht saoil, soghluaisteacht agus rannph谩irt铆ocht sh贸isialta laghdaithe acu ar feadh a saolr茅; 谩 chur i bhf谩th go mb铆onn leithead煤lacht n铆os airde comhghalrachta铆 fisici煤la agus ilghalrachta铆 ann do dhaoine a bhfuil dianriochta铆 meabhairshl谩inte orthu, rud a iarrann go nd茅anfa铆 c煤ram a shol谩thar ar bhealach comhth谩ite agus ioml谩na铆och ina gcuirtear san 谩ireamh a riachtanais mheabhracha agus a riachtanais sl谩inte fisici煤la araon;

9.听听ag spreagadh cur chuige saolr茅 i leith na meabhairshl谩inte, le hinfheist铆ocht n铆os m贸 i seirbh铆s铆 do gach c茅im den saol agus do thimpeallachta铆 a thaca铆onn le daoine scothaosta; 谩 thabhairt d谩 haire, thairis sin, a th谩bhachta铆 at谩 strait茅is AE chun aghaidh a thabhairt ar iarmhairt铆 meabhairshl谩inte na n-athruithe d茅imeagrafacha sa daonra; 谩 mheas, chun an mhinic铆ocht agus na neamhionannais a laghd煤 贸 thaobh an baol riochta铆 meabhairshl谩inte a fh谩il, go bhfuil s茅 r铆th谩bhachtach go nd茅anfar bearta chun feabhas a chur ar dh谩la铆 an tsaoil laeth煤il, ag tos煤 roimh bhreith agus ag dul ar aghaidh go dt铆 an luath-贸ige, an mhe谩n-贸ige agus an 贸g谩ntacht, le linn foirmi煤 teaghlaigh agus saol oibre, agus go dt铆 an tseanaois, agus peirspict铆ocht saolr茅 a ghlacadh lena n-aithn铆tear gur f茅idir leis na tionchair a oibr铆onn ag gach c茅im den saol difear a dh茅anamh don mheabhairshl谩inte;

10.听听谩 chur i bhf谩th a th谩bhachta铆 at谩 cur chuige biths铆ceas贸isialta i leith na meabhairshl谩inte agus a th谩bhachta铆 at谩 beartais sh贸isialta lena dt茅itear i ngleic le tosca riosca don eisiamh s贸isialta, lena n-谩ir铆tear ach gan a bheith teoranta don bhochtaineacht, don easpa d铆dine, do neamhoird 煤s谩ide substainte, don d铆fhosta铆ocht agus do leochaileachta铆 eacnama铆ocha, don idirdheal煤, don fhorbh谩sacht agus do na hiarmhairt铆 di煤ltacha a bhaineann le d铆rial谩il mhargadh an tsaothair, chun riochta铆 meabhairshl谩inte a chosc agus aghaidh a thabhairt ar na bunch煤iseanna at谩 leo;

11.听听谩 thabhairt chun suntais gur cheart, le hidirghabh谩lacha, aghaidh a thabhairt ar riachtanais tith铆ochta agus fosta铆ochta l谩ithreacha agus a bheidh ann amach anseo, agus timpeallacht a chruth煤 at谩 fabhrach don fholl谩ine fhorioml谩n agus don athl茅imneacht mheabhairshl谩inte;

12.听听谩 iarraidh, thairis sin, go gcuirfeadh na Ballst谩it feabhas ar an rochtain ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte do phobail leochaileacha agus do ghr煤pa铆 a bhfuil riochta铆 leighis 谩irithe orthu, 贸s rud 茅 go bhfuil 茅ags煤lacht agus 茅agothroma铆ochta铆 ann; 谩 chur i bhfios go l谩idir an leochaileacht mh茅adaithe i leith riochta铆 meabhairshl谩inte i ngr煤pa铆 sonracha mar thoradh ar na d煤shl谩in uath煤la at谩 roimh gach gr煤pa, rud a d鈥檉h茅adfadh cur le riochta铆 meabhairshl谩inte; ag tathant ar na Ballst谩it riachtanais na bpobal leochaileach agus ardriosca a mheas agus dul i ngleic leis na h茅agothroma铆ochta铆 sl谩inte at谩 fr茅amhaithe i mbacainn铆 dl铆thi煤la, teorainneacha eacnama铆ocha, d煤shl谩in teanga agus chult煤rtha agus cleachtais idirdhealaitheacha;

13.听听谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it cur chuige comhr茅ireach uil铆ochais a chur i bhfeidhm, le taca铆ocht spriocdh铆rithe d贸ibh si煤d a bhf茅adfadh g谩 a bheith acu leis tr谩th ar bith ina saol;

14.听听谩 iarraidh go dtac贸dh an Coimisi煤n le forbairt uirlis铆 fothaithe acmhainneachta agus cumhachtaithe, amhail sraith strait茅is铆 meabhairshl谩inte agus foll谩ine do phobail leochaileacha, chun go mbeidh rath ar ghr煤pa铆 leochaileacha ina bpobail;

Leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga

15.听听谩 chur i bhfios go l谩idir go bhfuil r贸l tairbhi煤il ag gn铆omha铆ocht choirp, ag gluaiseacht agus ag imirt maidir le meabhairshl谩inte dhearfach a thiom谩int agus a mh煤scailt, go h谩irithe i leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga;

16.听听谩 chur i bhf谩th, d谩 bhr铆 sin, a th谩bhachta铆 at谩 s茅 meabhairshl谩inte leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga a chosaint agus a th谩bhachta铆 at谩 s茅 luathbhrath agus idirghabh谩il a dh茅anamh, chomh maith le hinrochtaineacht agus inacmhainneacht seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte leana铆 agus daoine 贸ga, go h谩irithe i dtimpeallacht na scoile agus an teaghlaigh, 贸s rud 茅 gurb 茅 sin a chinneann forbairt phearsanta san aosacht den chuid is m贸;

17.听听ag tabhairt faoi deara, agus 茅 ina 谩bhar imn铆 di, na deacrachta铆 at谩 ag dul i m茅id agus an timpeallacht dh煤shl谩nach at谩 roimh leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga mar gheall ar phaind茅im COVID-19, an gh茅arch茅im fuinnimh, cogadh agus coinbhleacht, 茅agobhsa铆ocht eacnama铆och agus ioma铆ochas post, deacracht rochtain a fh谩il ar thith铆ocht inacmhainne agus an gh茅arch茅im phr谩inneach aer谩ide, d煤lra agus truaillithe; 谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r imn铆 di an l铆on ard Eorpach 贸g at谩 10-19 mbliana d鈥檃ois agus a diagn贸is铆odh go bhfuil riocht meabhairshl谩inte orthu agus go bhfuil r谩ta铆 f茅inmharaithe sa ghr煤pa sin an-ard, go h谩irithe i measc d茅ag贸ir铆 fireanna(48); ag aithint acmhainneacht na n-athruithe socha铆ocha chun tionchar marthanach a fh谩g谩il ar mheabhairshl谩inte na h贸ige agus ar a n-ionchais shocha铆ocha;

18.听听谩 thabhairt chun suntais a th谩bhachta铆 at谩 c贸rais taca铆ochta do leana铆 i scoileanna agus lasmuigh de scoileanna, lena n-谩ir铆tear tr铆 eagra铆ochta铆 cult煤rtha, eagra铆ochta铆 贸ige agus clubanna sp贸irt; 谩 thabhairt d谩 haire go bhf茅adfadh 茅ifeachta铆 d铆obh谩lacha a bheith ag imn铆 aer谩ide at谩 ag dul i m茅id ar fholl谩ine mheabhrach leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine 贸ga agus 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go dtabharfadh na Ballst谩it aghaidh ar an riosca sin agus go gcuirf铆 an meabhairshl谩inte san 谩ireamh i sol谩thar c煤raim sl谩inte, le tionscnaimh amhail cl谩ir forbartha athl茅imneachta a fhorbairt lena dtugtar aghaidh ar imn铆 agus tr谩ma a bhaineann leis an aer谩id;

19.听听谩 chur i bhf谩th go m茅ada铆onn nochtadh daoine 贸ga do shubstaint铆 s铆cighn铆omhacha, go h谩irithe iad si煤d a bhfuil neart ard acu, leis an mbaol go bhforbr贸idh siad neamhoird sh铆oc贸iseacha(49), amhail scitsifr茅ine, agus neamhoird d煤lagaracha, le tortha铆 ainsealacha agus m铆chumasacha le linn na forbartha agus saol an duine f谩sta, amhail tionchair dhi煤ltacha ar a bhfeidhmi煤 cogna铆och agus s贸isialta agus riosca m茅adaithe an fh茅inmharaithe;

20.听听谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go dtabharfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it tosa铆ocht don mheabhairshl谩inte agus don fholl谩ine i measc leana铆 agus daoine 贸ga tr铆 riochta铆 meabhairshl谩inte a aithint mar cheann de na h谩bhair imn铆 sl谩inte is suntasa铆 don ghr煤pa d茅imeagrafach sin;

21.听听谩 iarraidh, thairis sin, go nd茅anfadh an Coimisi煤n tuilleadh rial谩la a imscr煤d煤 agus an creat dl铆thi煤il at谩 ann cheana a chomhl谩n煤 chun beartais a dhr茅acht煤 ar leibh茅al an Aontais i bhfabhar leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga a chosaint, agus inni煤lachta铆 na mBallst谩t 谩 n-urram煤 go hioml谩n;

22.听听ag spreagadh na mBallst谩t beartais a fhorbairt lena dtugtar t煤s 谩ite do mheabhairshl谩inte leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga tr铆 sheirbh铆s铆 cosanta leana铆 a neart煤, agus ar an gcaoi sin riochta铆 meabhairshl谩inte agus f茅inmhar煤 a chosc, agus tr铆 rochtain a chur ar f谩il ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte ar chostas 铆seal n贸 saor in aisce a bhfuil castacht riarach谩in 铆osta ag baint leo; ag cur b茅im ar an bhf铆oras gur cheart go mbeadh c煤ram leana铆 in institi煤id铆 st谩it ina rogha dheiridh agus gur cheart do na Ballst谩it d铆ri煤 ar ch煤ram coisctheach; 谩 mholadh go nd茅anfa铆 acmhainn铆 a leithdh谩ileadh chun oili煤int a chur ar ch煤ram贸ir铆 agus ar bhaill foirne in institi煤id铆 st谩it agus 谩 mholadh go sol谩thr贸fa铆 meas煤nuithe lean煤nacha meabhairshl谩inte agus taca铆ocht do leana铆 le linn a gcuid ama i gc煤ram st谩it, agus b茅im 谩 leagan ar phleananna c贸ire谩la aonair agus ar bhearta leantacha rialta; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it a 谩irithi煤 go mbeidh rochtain ag leana铆 i gc煤ram st谩it ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte, comhoibri煤 leis na geallsealbh贸ir铆 谩bhartha uile (lena n-谩ir铆tear s铆ceolaithe leana铆, s铆ciatraithe, oibrithe s贸isialta agus eagra铆ochta铆 neamhrialtasacha), sainphr贸tacail mheas煤naithe meabhairshl谩inte a bhun煤 chun riochta铆 meabhairshl谩inte at谩 ann cheana a shainaithint agus aghaidh a thabhairt orthu agus iad a tharchur chuig gairmithe meabhairshl谩inte iomchu铆; ag cur b茅im ar a th谩bhachta铆 at谩 lean煤nachas c煤raim do leana铆 at谩 ag aistri煤 贸 ch煤ram st谩it agus 谩 chur i bhfios go l谩idir gur g谩 l谩nph谩irti煤 sa tsocha铆 ar mhaithe le meabhairshl谩inte fhadt茅armach mhaith;

顿颈驳颈迟别谩颈濒

23.听听谩 aithint go bhfuil tairbh铆 agus riosca铆 ag baint le teicneola铆ochta铆 digiteacha, 贸 nascacht agus rochtain mh茅adaithe ar fhaisn茅is go and煤il dhigiteach a d鈥檉h茅adfadh a bheith ann agus laghd煤 ar fh铆or-idirghn铆omha铆ochta铆;

24.听听谩 mheabhr煤 go bhfuil r贸l l谩rnach ag cosc a chur ar riochta铆 meabhairshl谩inte laistigh d鈥檃rd谩in dhigiteacha agus 谩 iarraidh go dtreiseofa铆 ard谩in taca铆ochta, 茅isteachta agus fol谩irimh d鈥櫭璷spartaigh an fhor茅igin inscnebhunaithe agus ghn茅asaigh;

25.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it an Gn铆omh um Sheirbh铆s铆 Digiteacha(50) a chur chun feidhme go hioml谩n chun aon fhuath agus ciapadh ar l铆ne a chosc, a chomhrac agus a sheachaint, go h谩irithe do dhaoine leochaileacha, amhail mn谩 agus daoine 贸ga;

26.听听谩 chur i bhfios go l谩idir a th谩bhachta铆 at谩 s茅 an bhearna dhigiteach a dh煤nadh chun neamhionannais mh茅adaitheacha a sheachaint, go h谩irithe i leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga;

27.听听谩 iarraidh go gcabhr贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it an strait茅is maidir le hIdirl铆on N铆os Fearr do Leana铆 a chur chun feidhme agus leana铆 a chosaint sa saol digiteach, mar an pr铆omhrialt贸ir d鈥檃rd谩in an-mh贸r ar l铆ne agus d鈥檌nnill chuardaigh an-mh贸r ar l铆ne faoin nGn铆omh um Sheirbh铆s铆 Digiteacha, agus bogadh i dtreo sp谩s digiteach n铆os s谩bh谩ilte agus n铆os sl谩inti煤la do ch谩ch tr铆 ch贸ineas煤 an铆os a r谩th煤 agus na tagarmharcanna is airde agus is s谩bh谩ilte a leagan s铆os;

28.听听谩 thabhairt d谩 haire go bhf茅adfadh s茅 go ndearna paind茅im COVID-19 na bearna铆 oideachais agus digiteacha a bhfuil tionchar acu ar dheiseanna saoil leana铆 a dhoimhni煤, chomh maith lena sl谩inte fhisici煤il agus mheabhrach; 谩 iarraidh, thairis sin, ar an gCoimisi煤n agus ar na Ballst谩it meas煤n煤 c煤ramach a dh茅anamh ar na hiarmhairt铆 di煤ltacha a bhaineann le digiti煤 an oideachais ar mheabhairshl谩inte leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga, mar in ainneoin na dtairbh铆 a bhaineann leis, i gc谩sanna 谩irithe d鈥檉h茅adfadh s茅 a bheith ina ch煤is le fadhbanna s贸isialta agus iompra铆ochta, mar aon le saincheisteanna sl谩inte eile, amhail iompra铆ochta铆 codlata neamhghn铆omhacha agus neamhrialta; 谩 chur i bhfios go l谩idir, thairis sin, go bhfuil r贸l t谩bhachtach ag an oideachas maidir le bula铆ocht agus cibearbhula铆ocht a chosc ar scoil; 谩 chur i bhf谩th go bhfuil g茅argh谩 le taighde eola铆och maidir le h煤s谩id sh谩bh谩ilte na teicneola铆ochta digit铆 ag leana铆 agus d茅ag贸ir铆 agus ar na modhanna is 茅ifeachta铆 chun ualach na riochta铆 meabhairshl谩inte a laghd煤 sa daonra sin;

Inscne

29.听听谩 aithint go bhfuil r贸l l谩rnach ag an inscne maidir le heisp茅iris mheabhairshl谩inte a mh煤nl煤, as a n-eascra铆onn 茅agothroma铆ochta铆 i leithead煤lacht, cine谩lacha neamhoird agus rochtain ar ch煤ram sl谩inte meabhrach; 谩 mheas gur minic a chomhghaola铆tear for茅igean, strus agus timpeallachta铆 tocsaineacha le riochta铆 meabhairshl谩inte i ngach inscne agus an chaoi nach nd茅antar iarracht cabhair a lorg le haghaidh riochta铆 meabhairshl谩inte; 谩 chur i bhf谩th, d谩 bhr铆 sin, a th谩bhachta铆 at谩 s茅 dul i ngleic le neamhionannais inscne;

30.听听谩 mheas go bhfuil r贸l suntasach f贸s ag an mbearna ph谩 idir na hinscn铆 i gcumas na mban tosa铆ocht a thabhairt d谩 meabhairshl谩inte f茅in agus foll谩ine a chur chun cinn; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it an Treoir maidir le p谩 comhionann as obair chomhionann a chur chun feidhme go pras(51);

31.听听谩 chur i bhfios go l谩idir go l茅ir铆tear i staid茅ir go bhfuil st谩das meabhairshl谩inte na mban, go h谩irithe cail铆n铆, ag dul in olcas ar r谩ta scanr煤il, gan na cumais, an t-eolas n谩 na strucht煤ir leordh贸thanacha a bheith ag sochaithe chun iad a chur chun cinn, a chosc n贸 chun cabhr煤 leo go gairmi煤il sna luathch茅imeanna; 谩 aithint gur f茅idir le meabhairshl谩inte na mban tionchar a imirt ar mheabhairshl谩inte agus ar fholl谩ine na ngl煤nta at谩 le teacht mar thoradh ar n铆os m贸 freagrachta 谩 ghlacadh ag mn谩 as c煤ram leana铆 a chur ar f谩il;

32.听听谩 thabhairt chun suntais go bhf茅adfadh d煤lagar iarthuismidh a bheith ag mn谩 tar 茅is breith clainne, chomh maith leis an stiogma gaolmhar, rud a d鈥檉h茅adfadh easpa taca铆ochta a bheith mar thoradh air; 谩 thabhairt chun suntais a th谩bhachta铆 at谩 s茅 rochtain ar sheirbh铆s铆 sl谩inte at谩irgthe agus gn茅is a 谩irithi煤, chomh maith le cearta m谩ithreachais agus atharthachta a choimirci煤;

33.听听谩 chur i bhf谩th a th谩bhachta铆 at谩 s茅 dul i ngleic leis an neamhionannas inscne agus leis an bhfor茅igean in aghaidh na mban; ag cur b茅im ar an tionchar d铆r茅ireach at谩 ag for茅igean p谩irt铆 dl煤thchaidrimh, arna shainmh铆ni煤 mar fhor茅igean fisici煤il, for茅igean gn茅asach, stalcaireacht n贸 ionsa铆 s铆ceola铆och (lena n-谩ir铆tear gn铆omhartha comh茅igneacha) ag p谩irt铆 reatha n贸 iarph谩irt铆 dl煤thchaidrimh(52), ar mheabhairshl谩inte na mban; 谩 thabhairt chun suntais, thairis sin, an anacair sh铆ceola铆och bhreise a eascra铆onn as iarmhairt铆 fisici煤la agus at谩irgthe an ionsaithe;

34.听听谩 thabhairt d谩 haire, agus 茅 ina 谩bhar imn铆 di, nach bhfuil coinbhinsi煤n Chomhairle na hEorpa maidir le for茅igean in aghaidh na mban agus for茅igean teaghlaigh a chosc agus a chomhrac (Coinbhinsi煤n Iostanb煤l) daingnithe f贸s ag s茅 Bhallst谩t de chuid an Aontais (an Bhulg谩ir, an tSeicia, an Ung谩ir, an Laitvia, an Liotu谩in agus an tSl贸vaic)(53) agus ag tathant orthu 茅 sin a dh茅anamh; 谩 iarraidh go nd铆reodh na Ballst谩it ar dhul i ngleic le for茅igean inscnebhunaithe, go h谩irithe for茅igean in aghaidh na mban agus na gcail铆n铆, 贸s rud 茅 gur f茅idir le for茅igean inscnebhunaithe tr谩ma ar feadh an tsaoil a tharraingt;

35.听听ag c谩ineadh cleachtais chiorraithe ball gini煤na ban, 贸s rud 茅 go bhf茅adfadh tr谩ma s铆ceola铆ochta, imn铆, s贸mat煤, d煤lagar, strus iar-thr谩mach agus riochta铆 meabhairshl谩inte eile a bheith mar thoradh orthu;

36.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n aghaidh a thabhairt ar bhunch煤iseanna an teacht i dt铆r ghn茅asaigh agus na g谩inne谩la tr铆 thac煤 leis na Ballst谩it sa chomhrac i gcoinne na bochtaineachta, an eisiaimh sh贸isialta agus an idirdhealaithe;

LGBTQIA+

37.听听ag c谩ineadh choiri煤l煤 na homaighn茅asachta agus chur chun feidhme chriosanna saor 贸 LGBTQIA+ chomh maith le 鈥榯eirip铆鈥� tiontaithe, 贸s rud 茅 go gcuireann siad le riochta铆 meabhairshl谩inte agus gur s谩r煤 ar chearta an duine iad;

38.听听谩 chur i bhf谩th a th谩bhachta铆 at谩 cur chun feidhme lean煤nach Aontas an Chomhionannais: Strait茅is Comhionannais LADTI 2020-2025 agus 谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it aitheantas dl铆thi煤il inscne a 谩irithi煤 ar bhealach neamh-idirdhealaitheach agus inrochtana;

39.听听谩 thabhairt chun suntais go bhfuil g谩 le meas煤nuithe cuimsitheacha ar phobal LGBTQIA+ sa litr铆ocht agus sa taighde ar neamhoird itheach谩in, at谩 d铆rithe ar ghr煤pa铆 faoi ghannionada铆ocht a bhfuil f茅ini煤lachta铆 trasnacha acu;

40.听听谩 iarraidh, thairis sin, go rachadh an tAontas agus na Ballst谩it i ngleic leis an bhfuathchaint ar l铆ne, go h谩irithe an fhuathchaint at谩 d铆rithe ar mhionlaigh eitneacha agus ar dhaoine a nd茅antar idirdheal煤 cin铆och orthu, ar phobal LGBTQIA+ agus ar ghr煤pa铆 leochaileacha eile;

Obair agus an t-ionad oibre

41.听听谩 aithint go bhf茅adfadh r贸l t谩bhachtach a bheith ag an ionad oibre maidir le dea-mheabhairshl谩inte a 茅asc煤 agus 谩 aithint gur f茅idir le d谩la铆 oibre sl谩inti煤la tionchar dearfach a bheith acu ar an tsl谩inte choirp agus ar an meabhairshl谩inte, ar an bhfoll谩ine agus ar th谩irgi煤lacht;

42.听听ag tathant ar na Ballst谩it riachtanais shonracha c煤raim sh铆ceola铆och na n-oibrithe a shainaithint agus aghaidh a thabhairt orthu tr铆 ionstraim铆 tiomnaithe at谩 saincheaptha d谩 riachtanais shaini煤la, lena n-谩ir铆tear tr铆 leigheas ceirde;

43.听听谩 mheas go bhfuil oibrithe seirbh铆se bunriachtanacha, oideachas, sl谩inte, sl谩nd谩il agus sealoibrithe faoi r茅ir uala铆 struis n铆os airde, rud a d鈥檉h茅adfadh a bheith ina ch煤is le traochadh agus r谩ta铆 f茅inmharaithe d铆r茅ireacha; 谩 chreidi煤int gur cheart aghaidh a thabhairt ar an tsaincheist sin tr铆 bheartais agus idirghabh谩lacha spriocdh铆rithe 贸 thaobh cosc chun a meabhairshl谩inte agus a bhfoll谩ine agus a chur chun cinn;

44.听听谩 chur i bhfios go l谩idir go bhfuil tionchar m贸r ag nochtadh do ghalair ar dhea-bhail an lucht saothair c煤raim sl谩inte agus c煤ram贸ir铆 araon, a bhfuil r贸l r铆th谩bhachtach acu maidir le c煤ram a chur ar f谩il d贸ibh si煤d a bhfuil c煤namh de dh铆th orthu;

45.听听谩 mheabhr煤 go raibh gairmithe c煤raim sl谩inte ar an l铆ne tosaigh le linn phaind茅im COVID-19 agus go raibh tionchar suntasach ar a meabhairshl谩inte f茅in, agus 谩 thabhairt chun suntais gur g谩 an leochaileacht bhreise sin a mheas agus aghaidh a thabhairt uirthi; 谩 iarraidh go mbeadh rochtain 茅asca ag gairmithe c煤raim sl谩inte agus oibrithe bunriachtanacha ar sheirbh铆s铆 taca铆ochta meabhairshl谩inte toisc gur pr铆omhghn茅 den ch贸ras c煤raim sl谩inte iad;

46.听听谩 iarraidh go nd茅anfa铆 tuilleadh taighde ar thionchar na teilea-oibre, as ar eascair, i gc谩sanna 谩irithe, leithlisi煤 n铆os m贸 i measc oibrithe, an iomarca ama ar sc谩ile谩in, riosca m茅adaithe maidir le ham oibre, infhaighteacht bhuan agus easpa cothroma铆ocht oibre is saoil;

47.听听谩 mheas gur f茅idir le hoibrithe aghaidh a thabhairt ar ch谩sanna struis, amhail an ceanglas scileanna iomad煤la a fh谩il, an br煤 m茅adaitheach chun t谩irgeadh a mh茅ad煤, ciorruithe tuarastail agus p谩 铆seal, 茅iginnteacht agus fosta铆ocht fhorbh谩sach, laethanta oibre agus uaireanta oibre fada agus neamhrialta agus imn铆 maidir le d铆fhosta铆ocht, for茅igean agus ciapadh ag an obair a d鈥檉h茅adfadh a bheith ann, agus d谩 bhr铆 sin go bhfuil baol n铆os m贸 ann go bhforbr贸idh siad riochta铆 meabhairshl谩inte; 谩 thabhairt chun suntais a th谩bhachta铆 at谩 s茅 cearta saothair a r谩th煤 agus dul i ngleic leis an d铆fhosta铆ocht agus le neamhdheimhneacht post, agus 谩 mholadh, d谩 bhr铆 sin, go mbeadh beartais ann lena dtaca铆tear le dea-shl谩inte san ionad oibre agus lena gcuirtear st铆l mhaireacht谩la chothrom agus cult煤r glactha chun cinn;

48.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n tionscnamh reachtach a mholadh, i gcomhairle leis na comhph谩irtithe s贸isialta, maidir le riosca铆 s铆ceas贸isialta agus foll谩ine ag an obair a bhainisti煤, lena n-谩ir铆tear ar l铆ne, chun riosca铆 s铆ceas贸isialta san ionad oibre a chosc go h茅ifeachtach, oili煤int a chur ar f谩il do bhainist铆ocht agus d鈥檕ibrithe, meas煤n煤 tr茅imhsi煤il a dh茅anamh ar dhul chun cinn agus feabhas a chur ar an timpeallacht oibre; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n, thairis sin, treoir a chur ar aghaidh lena gcuirfear chun feidhme cl谩r oibre 2022-2024 na gcomhph谩irtithe s贸isialta trastionscail Eorpacha maidir leis an teilea-obair agus an ceart chun d铆cheangail;

49.听听谩 chur i bhfios go l谩idir, thairis sin, go mb铆onn r谩ta铆 arda eisiaimh san ionad oibre mar thoradh ar na d煤shl谩in san ionad oibre at谩 os comhair a l谩n daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh an Coimisi煤n treoirl铆nte a ghlacadh chun tac煤 le rochtain agus filleadh ar an obair do dhaoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, lena n-谩ir铆tear cleachtais oibre n铆os sol煤btha, chun laghd煤 ar fhacht贸ir铆 riosca s铆ceas贸isialta d铆obh谩lacha ag an obair a chur chun cinn agus chun ceart na n-oibrithe ar an leibh茅al c茅anna cosanta a r谩th煤, gan beann ar a st谩das agus ar an 谩it a bhfuil c贸na铆 orthu agus ina n-oibr铆onn siad; ag tathant ar na Ballst谩it, ar deireadh, bearta a dh茅anamh chun meabhairshl谩inte agus foll谩ine oibrithe a fheabhs煤 tr铆 chearta oibrithe a urram煤 agus t煤s 谩ite a thabhairt d贸ibh, lena n-谩ir铆tear c煤iteamh leormhaith agus sochair sh贸isialta;

50.听听谩 mholadh go nd茅anfadh na Ballst谩it bearta a thabhairt isteach chun cleachtais oibre shol煤btha a chur ar f谩il lena dtac贸far le fostaithe a fhulaing铆onn galar, pian fhisici煤il n贸 mhoth煤ch谩nach, strus n贸 g茅arch茅imeanna sl谩inte eile;

Tinnis ainsealacha, galair neamhtheagmh谩lacha agus galair theagmh谩lacha

51.听听谩 thabhairt chun suntais gur minic a dh茅antar comhghaol煤 idir timpeallachta铆 s贸isialta, riochta铆 meabhairshl谩inte agus riochta铆 ainsealacha agus comhghalarachta铆 fisiceacha; 谩 aithint gur m贸 seans go mbeidh riochta铆 meabhairshl谩inte ar dhaoine faoi mh铆chumas n贸 ar dhaoine a bhfuil galair ainsealacha orthu agus go bhfulaingeoidh siad r谩ta铆 n铆os airde eisiaimh san ionad oibre; 谩 chur i bhfios go l谩idir gur minic a bh铆onn sl谩inte fhisici煤il i bhfad n铆os measa agus baol m茅adaithe NCDanna, amhail ailse agus galair chardashoith铆ocha, a chuireann le hionchas saoil n铆os 铆sle ag daoine at谩 th铆os le riochta铆 meabhairshl谩inte agus riochta铆 ainsealacha gaolmhara araon;

52.听听谩 chur i bhf谩th go bhfuil daoine a bhfuil galair ainsealacha neamhtheagmh谩lacha orthu, ar minic pian bhuan n贸 m铆chumas buan mar shaintr茅ith acu, an-leochaileach maidir le riochta铆 meabhairshl谩inte a fh谩il; 谩 chur in i煤l gur geal l茅i gur iarr na N谩isi煤in Aontaithe go bhforbr贸fa铆 cl谩ir 茅ifeachtacha chun meabhairshl谩inte agus taca铆ocht sh铆ceas贸isialta a chur chun cinn do dhaoine a bhfuil galar neamhchoitianta orthu; 谩 iarraidh go dtabharfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it aghaidh go leormhaith ar an tionchar at谩 ag galair neamhtheagmh谩lacha agus ag galair ainsealacha agus m铆chumais eile i mbeartais agus i gcl谩ir ar mheabhairshl谩inte agus ar fh茅inmhar煤 a chosc;

53.听听谩 mheas go bhfuil s茅 t谩bhachtach idirghabh谩lacha s铆ceas贸isialta a chomhth谩th煤 chun tac煤 le hothair a bhfuil iarmhairt铆 s铆ceola铆ocha VEID acu agus chun tac煤 le seirbh铆s铆 VEID i gcomhr茅ir le molta铆 EDS(54); 谩 thabhairt d谩 haire go bhfuil tionchar di煤ltach tr铆d is tr铆d ag coiri煤l煤 VEID ar fholl谩ine na ndaoine at谩 ag maireacht谩il le VEID, staid at谩 n铆os measa do dhaoine a bhf茅adfadh cine谩lacha trasnacha imeallaithe a bheith os a gcomhair; ag c谩ineadh, d谩 bhr铆 sin, idirdheal煤 VEID ar aon leibh茅al, lena n-谩ir铆tear ar an leibh茅al reachtach, agus ag tathant ar na Ballst谩it deireadh a chur leis na cleachtais sin gan mhoill, lena n-谩ir铆tear cleachtais a chuireann bac ar rochtain ar sheirbh铆s铆 sl谩inte;

54.听听谩 aithint gur minic a bh铆onn daoine, a 煤s谩ideann substaint铆 and煤ileacha, dleathacha n贸 aindleathacha, faoi riochta铆 comhghalraithe meabhairshl谩inte go minic, le leibh茅il n铆os d茅ine; 谩 thabhairt d谩 haire go mbaineann 谩bharthacht chomhghalracht 煤s谩id substaint铆 agus riochta铆 meabhairshl谩inte n铆 hamh谩in lena leithead煤lacht ard, ach freisin lena bainisti煤 deacair agus lena ceangal le drochthortha铆 d贸ibh si煤d a nd茅antar difear d贸ibh; 谩 iarraidh, thairis sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it 煤s谩id substaint铆 agus iompra铆ochta铆 and煤ileacha dleathacha n贸 aindleathacha a bhrath agus a chosc;

Daoine scothaosta

55.听听谩 thabhairt d谩 haire, agus 茅 ina 谩bhar imn铆 di, go bhfuil m茅ad煤 ag teacht, i gcomhth茅acs socha铆 at谩 ag dul in aois, ar na riosca铆 a bhaineann le riochta铆 meabhairshl谩inte i ndaoine scothaosta, lena n-谩ir铆tear leithlisi煤 agus stiogmat煤, rud a d鈥檉h茅adfadh a bheith ina ch煤is le m铆-煤s谩id, faill铆 agus deacrachta铆 maidir le d茅ile谩il le d煤lagar agus neamhoird eile; ag tabhairt d谩 haire freisin an r贸l at谩 ag an m茅ad煤 ar an gcostas maireacht谩la agus ar an ng茅arch茅im fuinnimh, d谩la铆 maireacht谩la at谩 ag dul in olcas, at谩 n铆os measa mar gheall ar phinsin 铆sle i ngr煤pa铆 谩irithe den daonra, caillteanas taca铆ochta s贸isialta 贸 theaghlaigh agus 贸 chairde, agus na galair fhisiceacha n贸 n茅ars铆ceola铆ocha at谩 ag tarl煤;

56.听听谩 thabhairt d谩 haire, agus 茅 ina 谩bhar imn铆 di, go bhfuil r谩ta铆 f茅inmharaithe ard i measc daoine scothaosta(55), agus 谩 chreidi煤int, d谩 bhr铆 sin, go bhfuil s茅 r铆th谩bhachtach rannph谩irt铆ocht ghn铆omhach daoine scothaosta i saol an phobail, rochtain inacmhainne agus chomhionann ar ch煤ram sl谩inte, chomh maith le strucht煤ir taca铆ochta poibl铆, c煤ram pobail, agus bonneagar at谩 feistithe le speisialt贸ir铆 meabhairshl谩inte a chur chun cinn;

57.听听谩 aithint go bhfuil an n茅altr煤 ag dul i m茅id agus na hiarmhairt铆 di煤ltacha meabhairshl谩inte a bhaineann leis (lena n-谩ir铆tear maidir le c煤ram贸ir铆 neamhfhoirmi煤la), chomh maith leis an raon facht贸ir铆 riosca inmhodhnaithe agus a gcine谩l coisctheach agus 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go gcabhr贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it an Plean Gn铆omha铆ochta Domhanda maidir le N茅altr煤 arna fhormhuini煤 a chur chun feidhme, in 茅ineacht leis na heagra铆ochta铆 idirn谩isi煤nta 谩bhartha, ar an leibh茅al n谩isi煤nta agus ar an leibh茅al r茅igi煤nach; 谩 iarraidh, thairis sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it pleananna n谩isi煤nta n茅altraithe a fhorbairt chun f谩thmheas luath, taca铆ocht agus c煤ram a leathn煤 do dhaoine f谩sta a bhfuil n茅altr煤 orthu;

Gr煤pa铆 leochaileacha eile

58.听听 I bhfianaise an chomhlachta taighde idirn谩isi煤nta at谩 ag dul i m茅id agus an t-aitheantas m茅adaithe at谩 谩 thabhairt do na d煤shl谩in a bhaineann le timpeallacht oibre s铆ceas贸isialta agus meabhairshl谩inte feirmeoir铆, ag tac煤 leis an togra 贸n gCoimisi煤n d铆ri煤 ar dhaoine a bhfuil c贸na铆 orthu i gceantair thuaithe n贸 iarg煤lta, amhail feirmeoir铆, go h谩irithe tr铆 dh铆ri煤 ar chist铆 ar bhealach at谩 saincheaptha d谩 riachtanais agus 谩 iarraidh go gcuirf铆 togra铆 sonracha ar aghaidh; 谩 chur i bhf谩th go bhfuil na r茅igi煤in is forimealla铆 n铆os leochail铆 贸 thaobh cur isteach ar ch煤ram sl谩inte de, a dteasta铆onn beartais leordh贸thanacha uathu, agus 谩 mholadh go n-煤s谩idf铆 tionscnaimh a bhaineann le comhroinnt c煤raim铆 agus aistri煤 c煤raim铆 amhail Cl谩r Gn铆omha铆ochta um Bearna 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 (mhGAP) chun na huirlis铆 a thabhairt do shol谩thraithe seirbh铆s铆 sl谩inte neamhspeisialaithe chun tac煤 le daoine le riochta铆 meabhairshl谩inte chun rochtain a 茅asc煤 go h谩irithe sna r茅igi煤in is forimealla铆, sna r茅igi煤in tuaithe agus sna r茅igi煤in ar deacair rochtain a fh谩il orthu;

59.听听谩 aithint go bhfuil g谩 le taca铆ocht do dhaoine at谩 gan d铆dean, go h谩irithe maidir le h谩iteanna c贸naithe a chur in oiri煤int do riachtanais 茅ags煤la na ndaoine sin nach bhfuil acmhainn铆 acu;

60.听听谩 mheabhr煤 gur gr煤pa leochaileach 茅 an daonra pr铆os煤nach agus 谩 chur i bhfios go l谩idir na d谩la铆 fadhbacha at谩 谩 bhfulaingt ag an ngr煤pa sin, rud a d鈥檉h茅adfadh riochta铆 meabhairshl谩inte na bpr铆os煤nach a gh茅ar煤 tuilleadh, agus 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it cearta an duine a r谩th煤 sa chomhth茅acs sin; ag tathant ar an gCoimisi煤n tac煤 leis na Ballst谩it bearta nithi煤la a dh茅anamh gan mhoill chun cearta daonna an phobail at谩 i bpr铆os煤n a chosaint, agus a meabhairshl谩inte agus a bhfoll谩ine a chur chun cinn; 谩 thabhairt chun suntais n谩r cheart an ceart chun rochtain a fh谩il ar sheirbh铆s铆 sl谩inte, amhail vacsa铆ni煤 agus infhaighteacht seirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte a sh谩r煤, gan beann ar an gc煤is at谩 lena gciont煤; 谩 mholadh go nd茅anfadh na Ballst谩it infheist铆ocht i lean煤nachas c煤raim tar 茅is iad a scaoileadh saor 贸n bpr铆os煤n, lena n-谩iritheofar go mbeidh seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte pobail ar f谩il don phobal leochaileach sin; 谩 mheabhr煤 go bhfuil timpeallacht phr铆os煤in at谩 s谩bh谩ilte agus sl谩inti煤il bunriachtanach chun tac煤 le pr铆os煤naigh i bpr贸iseas an ath-l谩nph谩irtithe sa tsocha铆, lena gcabhra铆tear le c茅imeanna ar gc煤l agus le hathiomp煤 ina dhiaidh sin i ngn铆omha铆ochta铆 m铆dhleathacha a sheachaint tar 茅is iad a scaoileadh saor 贸n bpr铆os煤n;

61.听听谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r bhuartha di an easpa gn铆omha铆ochta i mbeartais an Aontais Eorpaigh maidir le himircigh, d铆deanaithe, iarrth贸ir铆 tearmainn agus mionlaigh eitneacha a chosaint, a gcearta agus a gcur chun feidhme 茅ifeachtach, ar saincheisteanna iad a bhfuil tionchar di煤ltach acu ar mheabhairshl谩inte na ngr煤pa铆 daonra sin;

62.听听谩 mheas go bhfuil idirdheal煤, deighilt agus imeall煤 strucht煤rach agus ilghn茅itheach roimh imircigh, roimh dh铆deanaithe, roimh iarrth贸ir铆 tearmainn agus roimh mhionlaigh eitneacha, lena n-谩ir铆tear cin铆ochas strucht煤rach, institi煤ideach agus idirphearsanta agus seineaf贸ibe, agus gur cheart iad a chosaint chun a bhfoll谩ine fhisici煤il agus a meabhairshl谩inte a chosaint;

Faireachas eipid茅imeola铆ochta

63.听听谩 mheas gur uirlis th谩bhachtach agus 茅ifeachtach iad c贸rais faisn茅ise meabhairshl谩inte chun sonra铆 a bhaili煤, chun minic铆ocht, leithead煤lacht agus d茅ine chlinici煤il riochta铆 meabhairshl谩inte a thomhas, chun cost-茅ifeacht煤lacht idirghabh谩lacha meabhairshl谩inte a thomhas agus chun tac煤 le cur chun feidhme beartas lena gcuirtear dea-shl谩inte mheabhrach chun cinn sa tsocha铆; ag cur b茅im, sa chomhth茅acs sin, ar a th谩bhachta铆 at谩 pr铆obh谩ideachas sonra铆 agus ar an ng谩 at谩 lena 谩irithi煤 go n-煤s谩idfear na sonra铆 a bhail铆tear i gcomhr茅ir le prionsabail na tr茅dhearcachta, na cr铆che dlisteana铆 agus na comhr茅ireachta;

64.听听谩 mheas gur uirlis 茅 an Sp谩s Eorpach Sonra铆 Sl谩inte at谩 ar na bac谩in a d鈥檉h茅adfadh rannchuidi煤 leis na sonra铆 bun煤sacha a neart煤 le haghaidh beartas sl谩inte poibl铆 fianaisebhunaithe agus cothromas sl谩inte;

65.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it uirlis铆 a fhorbairt a bheidh in ann sonra铆 l茅argasacha, imdhealaithe agus ardch谩il铆ochta a shol谩thar chun cabhr煤 le tuiscint a fh谩il ar dheit茅armanaint mheabhairshl谩inte, ar riochta铆, ar ch煤ram, ar thaca铆ocht, ar idirghabh谩lacha agus ar bheartais phoibl铆 茅ifeachtacha;

66.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas baili煤, comhthioms煤 agus gn谩ththuairisci煤 na gcro铆-shonra铆 meabhairshl谩inte a 茅asc煤, i bhfoirm at谩 inchompar谩ide agus imdhealaithe de r茅ir inscne, aoise agus tosca eile chun saincheisteanna trasnacha a ghabh谩il i gceart ar fud an Aontais; 谩 mholadh go mbainfeadh na Ballst谩it 煤s谩id as C谩il铆ocht Saoil a bhaineann leis an tSl谩inte (HRQoL)(56) agus as na bearta toraidh arna dtuairisci煤 ag an othar (PROManna)(57) chun tortha铆 a thomhas;

67.听听谩 mholadh go nd茅anfa铆 faireach谩n ar shonra铆 meabhairshl谩inte tr铆 煤s谩id a bhaint as uirlis铆 fianaisebhunaithe agus t谩scair铆 bail铆ochtaithe(58) don mheabhairshl谩inte agus don fholl谩ine fhorioml谩n le t谩scair铆 sonracha at谩 saincheaptha do shu铆omhanna agus d鈥檃oisghr煤pa铆 茅ags煤la; 谩 chur i bhf谩th gur cheart do th谩scair铆 iarracht a dh茅anamh crit茅ir dhiagn贸iseacha a chomhl谩n煤 le heisp茅iris iarbh铆r daoine chun tosca s贸isialta na meabhairshl谩inte agus cearta daonna daoine faoi mh铆chumas s铆ceas贸isialta a l茅iri煤 agus, i gc谩s inar f茅idir, gur cheart na t谩scair铆 sin a fhorbairt i gcomhar le daoine a bhfuil taith铆 saoil acu; 谩 chur i bhf谩th gur cheart t谩scair铆 sonracha maidir le deit茅armanaint na meabhairshl谩inte a bheith ar f谩il freisin i gc贸rais faisn茅ise sl谩inte, mar a mhol EDS; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it t谩scair铆 coiteanna a chur chun feidhme, a fheabhs煤 agus a thabhairt cothrom le d谩ta go c贸rasach;

68.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it feabhas a chur ar chuimsitheacht, ar ch谩il铆ocht agus ar thr谩th煤lacht a sonra铆 a bhaineann le f茅inmhar煤, lena n-谩ir铆tear f茅inmhar煤 a chl谩r煤, cl谩rlanna ospid茅albhunaithe d鈥檉h茅ind铆obh谩il d鈥檃on ghn贸 agus iarrachta铆 f茅inmharaithe agus suirbh茅anna ionada铆ocha n谩isi煤nta lena mbail铆tear faisn茅is faoi iarrachta铆 f茅inmharaithe f茅intuairiscithe agus smaoineamh f茅inmharaithe, lena gcosna铆tear pr铆obh谩ideachas an othair;

69.听听谩 iarraidh, thairis sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it sonra铆 a bhaili煤 agus faireach谩n a dh茅anamh ar rochtain ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus ar infhaighteacht na seirbh铆s铆 sin ar fud an Aontais, lena n-谩ir铆tear c煤ram sl谩inte meabhrach comhth谩ite ar fud na seirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte; 谩 thabhairt chun suntais a th谩bhachta铆 at谩 map谩il seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus 谩 iarraidh go dtac贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it uirlis a fhorbairt chun sonra铆 meabhairshl谩inte a bhaili煤 chun bearna铆 in infhaighteacht, inrochtaineacht, c谩il铆ocht agus lucht saothair seirbh铆s铆 a chomhroinnt agus a shainaithint; 谩 mholadh freisin go mbainfeadh na Ballst谩it 煤s谩id as t谩scair铆 ar leibh茅al na seirbh铆se meabhairshl谩inte chun map谩il mhionsonraithe a leagan amach ar staid an ch煤raim sl谩inte mheabhrach ar fud an Aontais, mar bhonn do ghn铆omha铆ocht agus do shocr煤 tosa铆ochta铆;

70.听听谩 iarraidh go gcabhr贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it dea-chleachtais a bhaili煤 agus a scaipeadh, tr铆 Thairseach Dea-Chleachtais an Aontais, maidir le feachtais spriocdh铆rithe chun tac煤 le gr煤pa铆 leochaileacha agus le pobail imeallaithe;

Stiogma, feasacht agus litearthacht mheabhairshl谩inte

71.听听谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r bhuartha di, in ainneoin an dul chun cinn i roinnt t铆ortha, gur minic a bh铆onn idirdheal煤, stiogma agus eisiamh s贸isialta ag daoine aonair a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, lena n-谩ir铆tear iad si煤d at谩 faoi mh铆chumas s铆ceas贸isialta n贸 riochta铆 ainsealacha gaolmhara, a d鈥檉h茅adfadh a bheith ina mbacainn ar aitheantas; 谩 thabhairt d谩 haire gur minic nach mb铆onn rochtain acu ar ch煤ram sl谩inte tr谩th煤il, inrochtana agus inacmhainne agus gur f茅idir leo a bheith th铆os le rochtain idirdhealaitheach ar mhargadh an tsaothair(59) agus ar an oideachas, agus 谩 aithint a th谩bhachta铆 at谩 s茅 rochtain ar na limist茅ir sin a fheabhs煤; 谩 thabhairt d谩 haire go bhf茅adfadh iarmhairt铆 茅ags煤la a bheith aige sin, amhail a gcearta a chur chun cinn agus a chosaint ar bhealach neamhleor chomh maith le s谩ruithe f茅ideartha ar chearta an duine, baol m茅adaithe deacrachta铆 agus tortha铆 sl谩inte n铆os measa, c贸ire谩il mhoillithe n贸 seachanta, leithlisi煤 s贸isialta, c谩il铆ocht saoil laghdaithe, idirdheal煤 i margadh an tsaothair agus riosca m茅adaithe maidir le f茅inmhar煤;

72.听听谩 chur i bhfios go l谩idir, 贸s rud 茅 go bhfuil an mheabhairshl谩inte f贸s stiogmataithe agus mar 谩bhar toirmiscthe, go bhfuil g茅argh谩 le feachtais faisn茅ise a fhorbairt agus a chur chun feidhme, feasacht a mh煤scailt agus pl茅 oscailte a chur chun cinn maidir le riochta铆 meabhairshl谩inte at谩 d铆rithe ar gach lucht f茅achana ar fud an Aontais agus go h谩irithe ar ghairmithe c煤raim sl谩inte, c煤ram贸ir铆, othair, gr煤pa铆 leochaileacha, oideachas贸ir铆, leana铆, d茅ag贸ir铆 agus an 贸ige chomh maith le tuismitheoir铆; 谩 chur i bhf谩th, sa chomhth茅acs sin, go bhfuil r贸l ag pobail, pearsana poibl铆, polaiteoir铆, institi煤id铆 poibl铆, rialtais agus daoine aonair chun an stiogma a bhaineann le d谩la铆 meabhairshl谩inte a chomhrac gan dochar n谩 claonadh;

73.听听谩 iarraidh go dtac贸dh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it le hathr煤 cult煤rtha agus tionscnaimh a chur chun cinn chun stiogma, eisiamh agus idirdheal煤 i gcoinne daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu a chomhrac, mar bhealach chun iad a l谩nph谩irti煤 sa phobal;

74.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it, i gcomhar leis an tsocha铆 shibhialta agus leis na geallsealbh贸ir铆 uile, feasacht a mh煤scailt maidir leis an t谩bhacht a bhaineann le dea-mheabhairshl谩inte a chur chun cinn ar bhealach comhordaithe agus tr谩th煤il, tr铆 chur chuige MHIAP;

Litearthacht mheabhairshl谩inte

75.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it infheist铆ocht i litearthacht mheabhairshl谩inte na saor谩nach chun stiogma a chomhrac agus iad a chumhacht煤, chomh maith le hathl茅imneacht mheabhairshl谩inte a mh茅ad煤;

76.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it meabhairshl谩inte a 谩ireamh san oideachas scoile agus oili煤int a chur ar f谩il d鈥檕ideoir铆 chomh maith le s铆coideachas do theaghlaigh agus d鈥檕ibrithe don 贸ige, i bhfianaise an tionchair chumhachtaigh is f茅idir a bheith ag an scoil ar an meabhairshl谩inte a dh铆stiogmat煤 贸 aois 贸g;

77.听听谩 thabhairt chun suntais go bhfuil g谩 le taca铆ocht shonrach maidir le hoideachas chun neamhoird 煤s谩ide substaint铆 a chosc agus chun stiogma a chomhrac;

颁耻尘补谤蝉谩颈诲

78.听听谩 mheabhr煤 gur f茅idir leis an teanga a 煤s谩idtear chun aghaidh a thabhairt ar dhaoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu stiogmat煤 a dh茅anamh agus, d谩 bhr铆 sin, gur cheart t茅arma铆 amhail 鈥榤eabhairghalar鈥� a sheachaint den chuid is m贸 agus gur cheart teanga at谩 d铆rithe ar an duine, cuimsitheach, neamh-stigmatach, bunaithe ar l谩idreachta铆 agus ar th茅arnamh a chur ina ionad, ar teanga 铆 lena l茅ir铆tear 茅ags煤lacht na n-eisp茅iris meabhairshl谩inte; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n treoirl铆nte tacsanoma铆ochta meabhairshl谩inte a fhorbairt i gcomhar le heagra铆ochta铆 idirn谩isi煤nta sl谩inte chun 煤s谩id t茅arma铆 le bar煤lacha di煤ltacha i ndoicim茅id bheartais a sheachaint agus chun 煤s谩id an fhocl贸ireachta mheabhairshl谩inte ar fud na hEorpa a chomhchuibhi煤;

79.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it na me谩in a spreagadh chun a gcleachtais agus a gcumars谩id a oiri煤n煤 chun clo铆 le tuairisci煤 eitici煤il agus freagrach ar fh茅inmhar煤, a bheith c煤ramach agus aghaidh 谩 tabhairt ar choincheap an fh茅inch煤raim ionas nach gcuirfear an fhreagracht ar dhaoine aonair; ag tabhairt d谩 haire an tionchar a bh铆onn ag m铆-煤s谩id dhleathach agus aindleathach substaint铆 maidir le f茅indh铆obh谩il, smaoineamh f茅inmharfach agus f茅inmhar煤; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it, d谩 bhr铆 sin, dianfhaireach谩n ar fh贸gra铆ocht chun cur chun cinn 煤s谩id substaint铆 a sheachaint;

80.听听谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r bhuartha di an tionchar di煤ltach a bh铆onn ag cl煤dach na me谩n cumars谩ide agus ag l茅iri煤 socha铆och ar mh茅id agus ar 铆omh谩 coirp ar an meabhairshl谩inte, a l茅ir铆onn go minic caighde谩in 谩illeachta tocsaineacha agus neamhr茅ad煤la;

C贸rais mheabhairshl谩inte a neart煤

Inrochtaineacht seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte

81.听听谩 chur i bhfios go l谩idir gur cheart go mbeadh prionsabail an ch煤raim at谩 cothrom, inacmhainne agus inrochtana go h茅asca, cumhacht煤 daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, rogha na c贸ire谩la inmhianaithe agus an othair-l谩rnach mar bhonn taca do ch贸rais mheabhairshl谩inte ar fud an Aontais; ag cur b茅im ar an bhf铆oras nach m贸r rochtain a bheith ag saor谩naigh uile an Aontais ar an raon ioml谩n is g谩 de sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte ar ardchaighde谩n, nuair is g谩 agus 谩it is g谩, gan cruatan airgeadais a thabh煤 n贸 aghaidh a thabhairt ar bhacainn铆 riarach谩in;

82.听听谩 mheas go bhfuil cl煤dach sl谩inte uil铆och bunriachtanach chun a 谩irithi煤 go bhfaighidh gach duine, lena n-谩ir铆tear na gr煤pa铆 daonra is leochail铆 agus na pobail imeallaithe, c煤ram sl谩inte tr谩th煤il, 茅ifeachtach agus inacmhainne; 谩 mheas gur ceart daonna 茅 rochtain ar ch煤ram sl谩inte, rud a fh谩gann gur cuid l谩rnach, riachtanach agus strucht煤rach de ch贸rais sl谩inte n谩isi煤nta na mBallst谩t 茅; 谩 chur in i煤l gur geal l茅i Tionscnamh Speisialta EDS don Mheabhairshl谩inte (2019-2023)(60), at谩 d铆rithe ar ch煤ram sl谩inte meabhrach a mh茅ad煤 mar chuid de chumhdach sl谩inte uil铆och; ag tathant ar na Ballst谩it rochtain ar sheirbh铆s铆 agus cl谩ir mheabhairshl谩inte at谩 saincheaptha agus ar ardchaighde谩n a 谩irithi煤, agus 谩 thabhairt chun suntais go bhfuil tairbh铆 ag baint leis na seirbh铆s铆 sin de bhr铆 go bhfuil siad saor in aisce;

83.听听谩 chur i bhfios go l谩idir a th谩bhachta铆 at谩 s茅 go mbeadh rochtain cheart ag c谩ch ar ch煤ram sl谩inte meabhrach, agus riachtanais shonracha gr煤pa铆 socha铆ocha 谩irithe 谩 gcur san 谩ireamh, amhail daoine faoi mh铆chumas, leana铆 agus daoine scothaosta; ag tabhairt rabhadh faoi na riosca铆 a eascra铆onn as droch-rochtain ar sheirbh铆s铆 c煤raim mheabhairshl谩inte, go h谩irithe do leana铆 agus do dh茅ag贸ir铆, a bhfuil cabhair thr谩th煤il r铆th谩bhachtach d谩 bhforbairt sh铆ceas贸isialta agus 谩 chur i bhfios go l谩idir a th谩bhachta铆 at谩 lean煤nachas c煤raim nuair a th茅ann othair 贸 sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte leana铆 agus d茅ag贸ir铆 chuig seirbh铆s铆 do dhaoine f谩sta;

84.听听谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r bhuartha di droch-infhaighteacht sheirbh铆s铆 c煤raim meabhairshl谩inte sna Ballst谩it, agus liosta铆 feithimh at谩 thar a bheith fada faoi l谩thair le haghaidh coinn铆 le s铆ciatraithe agus s铆ceolaithe agus bearna sa ch贸ire谩il theiripeach, chomh maith le c贸ire谩il clinice le haghaidh othair laistigh agus othair seachtracha agus easpa cumhdach costais 谩bhartha ag sol谩thraithe 谩rachais sl谩inte;

85.听听谩 mheas go gcuireann an ganntanas foirne san earn谩il shonrach sin, an mhainneachtain seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte a chomhth谩th煤 faoi chuimsi煤 seirbh铆s铆 sl谩inte ginear谩lta agus speisialaithe agus tearcmhaoini煤 leis an easpa infhaighteachta ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte; 谩 chur i bhfios go l谩idir nach f茅idir agus n谩r cheart go mbeadh costas na seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte ina bhac ar shaor谩naigh;

Eagr煤 seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte

86.听听 谩 aithint gur f茅idir le tionscnaimh na socha铆 sibhialta at谩 saor 贸 chostas treoir a chur ar f谩il maidir le tuilleadh idirghabh谩lacha meabhairshl谩inte, rud a fheidhm铆onn mar thairseach chun rochtain a fh谩il ar an taca铆ocht cheart mheabhairshl谩inte, chun rannph谩irt铆ocht teaghlach a chur chun cinn, chun cabhr煤 le cearta daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu a chaomhn煤 agus chun stiogma a chomhrac i measc nithe eile; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it bearta taca铆ochta a fhorbairt agus a spreagadh tr铆 thionscnaimh na socha铆 sibhialta lena dtugtar aghaidh ar riachtanais mheabhairshl谩inte agus ar a gcomhar le seirbh铆s铆 sl谩inte poibl铆 n谩isi煤nta;

87.听听谩 mheas go bhfuil s茅 r铆th谩bhachtach borradh a chur faoin infheist铆ocht i seirbh铆s铆 sl谩inte poibl铆, lena n-谩ir铆tear na modhanna agus na hacmhainn铆 is g谩 a chur ar f谩il, 贸 thaobh sol谩thar foirne agus saor谩id铆 in ospid茅il agus 贸 thaobh c煤ram sl谩inte pr铆omh煤il ar fud an Aontais de; 谩 chur i bhf谩th gur cheart cumhdach c煤raim meabhairshl谩inte a chur in oiri煤int don fh铆orgh谩 at谩 le seirbh铆s铆 at谩 ann cheana d鈥檉honn na heasnaimh thromch煤iseacha san earn谩il a cheart煤; 谩 iarraidh go mbeadh comhar agus malart煤 faisn茅ise n铆os fearr ann idir seirbh铆s铆 c煤raim meabhairshl谩inte pr铆obh谩ideacha agus poibl铆 sna Ballst谩it;

C煤ram ildiscipl铆neach agus comhth谩ite

88.听听谩 thabhairt d谩 haire go bhfuil seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte comhth谩ite agus ilearn谩lacha i gcomhar le c贸rais oideachais, bhreithi煤nacha, c煤raim sl谩inte agus sl谩nd谩la s贸isialta thar a bheith luachmhar do shaor谩naigh, do rialtais agus don tsocha铆 i gcoitinne;

89.听听谩 thabhairt chun suntais gur d煤shl谩n do sheirbh铆s铆 c贸ire谩la iad neamhoird dh煤bailte toisc gur minic a tharchuirtear othair 贸 sheirbh铆s amh谩in go seirbh铆s eile, rud a fh谩gann go bhfuil rochtain ar ch贸ire谩il n铆os deacra; 谩 chur i bhfios go l谩idir gur g谩 freagairt go h茅ifeachtach do ch贸mhaireacht谩il na meabhairshl谩inte agus riochta铆 eile agus 谩 chur i bhfios go l谩idir gur cheart an mheabhairshl谩inte a chur san 谩ireamh i gcur chuige at谩 d铆rithe ar an othar ar fud an turais othar, 贸n diagn贸is go dt铆 an iarch贸ire谩il, lena n-谩ir铆tear do dhaoine a th谩inig sl谩n 贸n ailse; 谩 mholadh, d谩 bhr铆 sin, go gcuirf铆 seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus taca铆ocht sh铆ceola铆och leordh贸thanach san 谩ireamh sa ch煤ram cuimsitheach a chuirtear ar f谩il d鈥檕thair;

90.听听谩 chur in i煤l gur c煤is mh贸r bhuartha di infhaighteacht 铆seal ionaid taca铆ochta and煤ile comhth谩ite i gcomhth茅acs l铆on m茅adaitheach na riochta铆 sin agus na n-iarmhairt铆 don mheabhairshl谩inte;

91.听听谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it a gc贸rais mheabhairshl谩inte a neart煤 tr铆 l铆onra铆 seirbh铆s铆 idirnasctha a fhorbairt lena gcumhda铆tear raon leathan riachtanas c煤raim agus taca铆ochta, laistigh agus lasmuigh den earn谩il sl谩inte, i.e. comhar idir seirbh铆s铆 s铆ceola铆ocha, s铆ciatracha agus sl谩nd谩la s贸isialta, agus a 谩irithi煤 go mbeidh idirghabh谩lacha rochtana 铆sealtairseacha (c煤ram s贸isialta), conair铆 c煤raim agus garchabhair sh铆ceola铆och inrochtana ar ardchaighde谩n ar f谩il;

Gairmithe c煤raim meabhairshl谩inte

92.听听谩 thabhairt chun suntais gur g谩 tuilleadh infheist铆ochta a 谩irithi煤 i seirbh铆s铆 sl谩inte poibl铆 agus go mbeadh gairmithe meabhairshl谩inte leordh贸thanacha acu;谩 aithint go nd茅anann na ganntanais sa lucht saothair meabhairshl谩inte, arb iad oili煤int neamhleor, drochchoinne谩il foirne, imirce san ionad oibre, imirce daoine oilte, traochadh, leagan as, scor agus imeachta铆 eile is c煤is leo, an bonn a bhaint d鈥檌nrochtaineacht seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte; ag cur b茅im ar an bhf铆oras freisin go bhfuil s茅 r铆th谩bhachtach aghaidh a thabhairt ar ghanntanais lucht saothair meabhairshl谩inte chun feabhas a chur ar inrochtaineacht seirbh铆s铆, ullmhacht paind茅ime amach anseo, agus c贸ire谩il a chur ar f谩il do leana铆 agus do dhaoine 贸ga;

93.听听谩 thabhairt chun suntais a th谩bhachta铆 at谩 map谩il seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus a cur i bhfeidhm maidir le c贸rais sl谩inte n谩isi煤nta a eagr煤;

94.听听谩 chur i bhf谩th go bhfuil g谩 le gairmithe a bhfuil oili煤int n铆os fearr acu san Aontas tr铆 sc茅imeanna oili煤na, athoili煤na, deimhni煤ch谩in agus fothaithe acmhainneachta a 谩irithi煤 do bhaill foirne chun l铆on na ngairmithe c谩ilithe a mh茅ad煤 agus, ar an gcaoi sin, caighde谩in agus oibleag谩id铆 Choinbhinsi煤n na N谩isi煤n Aontaithe ar Chearta Daoine at谩 faoi Mh铆chumas (CRPD) a chomhl铆onadh; ag tac煤 le hoiri煤n煤 cl谩r oili煤na maidir le h铆ogaireacht chult煤rtha do ghairmithe a bh铆onn ag d茅ile谩il le daonra铆 茅ags煤la, agus comhairleoireacht at谩 铆ogair 贸 thaobh cult煤ir de agus comhth茅acsanna agus riachtanais shonracha amhail tr谩ma de bharr cogaidh agus coinbhleachta, agus tubaist铆 n谩d煤rtha 谩 gcur san 谩ireamh;

95.听听谩 mholadh go bhf茅achfa铆 ar oili煤int thras-speisialta do gach gairm铆 chun tuiscint n铆os fearr a fh谩il ar an gcaidreamh idir an tsl谩inte fhisici煤il agus an mheabhairshl谩inte agus chun a 谩irithi煤 go roinnfear dea-chleachtais ar fud an Aontais agus na mBallst谩t;

96.听听ag tathant ar an gCoimisi煤n oibri煤 leis na Ballst谩it chun feabhas a chur ar fhreagairt chomhordaithe ar bhearna铆 sa lucht saothair meabhairshl谩inte, lena n-谩ir铆tear map谩il uile-Eorpach agus cur chun feidhme dea-chleachtas; ag tathant ar na Ballst谩it infheist铆ocht a dh茅anamh in earc煤 agus i gcoinne谩il gairmithe meabhairshl谩inte chun aghaidh a thabhairt ar ghanntanais foirne at谩 ag dul i m茅id agus chun aghaidh a thabhairt ar an tearcinfheist铆ocht i gc贸rais c煤raim sl谩inte phoibl铆;

C煤ram sl谩inte pr铆omh煤il

97.听听谩 chur i bhf谩th a th谩bhachta铆 at谩 seirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte phr铆omh煤il i scagth谩st谩il meabhairshl谩inte agus idirghabh谩il luath a 谩irithi煤 i gc谩s riochta铆 meabhairshl谩inte, tarchuir chuig c煤ram speisialaithe agus ildiscipl铆neach agus daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte ag gabh谩il leo ar feadh a saoil; 谩 chreidi煤int gur cheart r贸l n铆os l谩rna铆 a bheith ag c煤ram sl谩inte pr铆omh煤il i gc贸ire谩il othar a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it seirbh铆s铆 c煤raim sl谩inte phr铆omh煤il a fheisti煤 le gairmithe meabhairshl谩inte saineolacha, agus 谩 mholadh sa chomhth茅acs sin go nd铆reodh c煤ram pr铆omh煤il ar fhreagairt铆 faoi sti煤ir an phobail;

罢别颈濒别补蝉丑濒谩颈苍迟别

98.听听谩 aithint gur f茅idir le seirbh铆s铆 sl谩inte digiteacha agus teileashl谩inte freastal ar dhaonra n铆os leithne, lena n-谩ir铆tear pobail i gceantair iarg煤lta, agus amanna feithimh a laghd煤, agus rochtain 茅asca agus taca铆ocht inacmhainne 谩 gcur ar f谩il ag an am c茅anna; ag tac煤 leis an tuairim go bhf茅adfadh leas a bhaint as teicneola铆ochta铆 digiteacha don mheabhairshl谩inte rannchuidi煤 go m贸r le hiarrachta铆 na mBallst谩t cumhdach meabhairshl谩inte uile-Aontais a bhaint amach; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it l铆onra铆 trasteorann agus uirlis铆 digiteacha a fhorbairt tr铆nar f茅idir le gairmithe meabhairshl谩inte seirbh铆s铆 den s贸rt sin a shol谩thar, lena n-谩ir铆tear ar bhonn deonach n贸 ar bhonn 铆sealchostais, go h谩irithe do phobail leochaileacha lena n-谩ir铆tear mionlaigh agus pobail imeallaithe, limist茅ir at谩 faoi mh铆bhunt谩iste socheacnama铆och n贸 iarg煤lta; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it dea-chleachtais don mheabhairshl谩inte dhigiteach a chur chun cinn, bunaithe ar phrionsabail eitici煤la, ar phr铆obh谩ideachas, ar sh谩bh谩ilteacht agus ar chuntasacht; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it acmhainn铆 inrochtana meabhairshl谩inte a chur ar f谩il i bhform谩id铆 茅ags煤la, lena n-谩ir铆tear 谩bhair fuaime, f铆se agus amhairc, chun freastal ar na riachtanais litearthachta 茅ags煤la;

99.听听谩 aithint go bhf茅adfadh 茅ifeacht a bheith ag seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte digiteacha ar inrochtaineacht don 贸ige a mh茅ad煤, go h谩irithe i gceantair iarg煤lta n贸 i gceantair nach nd茅antar freastal ceart orthu; 谩 aithint go bhf茅adfadh 茅agothroma铆ochta铆 digiteacha agus bacainn铆 litearthachta bac a chur ar roinnt daoine 贸ga rochtain a fh谩il ar sheirbh铆s铆 meabhairshl谩inte ar l铆ne; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it oili煤int agus acmhainn铆 sa litearthacht dhigiteach a chur ar f谩il chun na scileanna is g谩 a thabhairt do dhaoine 贸ga chun nasclean煤int a dh茅anamh agus leas a bhaint as ard谩in taca铆ochta meabhairshl谩inte ar l铆ne; ag cur b茅im ar a th谩bhachta铆 at谩 s茅 acmhainn铆 agus ard谩in dhigiteacha mheabhairshl谩inte a dhearadh le comh茅adain at谩 fabhrach don 贸ige agus le h谩bhar teanga simpl铆 chun a 谩irithi煤 go mbeidh siad inrochtana do dhaoine 贸ga a bhfuil leibh茅il 茅ags煤la litearthachta digit铆 acu;

F谩thmheas agus idirghabh谩il luath

100.听听谩 mheas go bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte tearcdhiagn贸isithe agus m铆dhiagn贸isithe faoi l谩thair n贸 go nd茅antar diagn贸isi煤 orthu go d茅anach san Aontas, rud a fh谩gann go mb铆onn iarmhairt铆 suntasacha aonair agus socha铆ocha ann, rud a fh谩gann gur saincheist 铆 sin ar g谩 aird phr谩inneach a thabhairt uirthi; 谩 mheas go gcuireann stiogma, rochtain theoranta ar sheirbh铆s铆 c煤raim meabhairshl谩inte, bonneagar neamhleor agus ganntanais lucht saothair c煤raim sl谩inte, chomh maith le tosca amhail leibh茅il 茅ags煤la feasachta agus saineolais i measc sol谩thraithe c煤raim sl谩inte leis na saincheisteanna sin; 谩 chur i bhfios go l谩idir go nd茅anann gach riocht meabhairshl谩inte difear do gach duine ar bhealach difri煤il, de r茅ir a dtaith铆 agus, d谩 bhr铆 sin, nach m贸r gach diagn贸is a bheith aonair agus curtha in oiri煤int don othar;

101.听听谩 chur i bhfios go l谩idir a th谩bhachta铆 at谩 diagn贸is agus idirghabh谩il luath le haghaidh riochta铆 meabhairshl谩inte agus b茅im 谩 leagan ar ghr煤pa铆 leochaileacha sa tsocha铆, 贸s rud 茅 go bhfuil luath-idirghabh谩il cost茅ifeachtach agus go bhf茅adfa铆 drochthortha铆 a chosc;

102.听听谩 thabhairt chun suntais go bhfuil s茅 r铆th谩bhachtach d煤lagar agus neamhoird 煤s谩ide substaint铆 a shainaithint agus a ch贸ire谩il go luath chun an r谩ta f茅inmharaithe a laghd煤 aon trian faoi 2030, i gcomhr茅ir le gealltanas na mBallst谩t faoi Phlean Gn铆omha铆ochta na hEagra铆ochta Domhanda Sl谩inte 2013鈥�2030 agus sprioc 3.4 de na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it a mheas gur cuid de tharchur agus de thaca铆ocht 茅 luath-shainaithint, meas煤n煤, bainisti煤 agus teagmh谩il leantach le daoine a rinne iarracht ar fh茅inmhar煤; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it idirghabh谩lacha fianaisebhunaithe EDS a chur chun feidhme i gcl谩ir um fh茅inmhar煤 a chosc agus tac煤 le beol铆nte um fh茅inmhar煤 a chosc tr铆 mhaoini煤, foth煤 acmhainneachta agus malart煤 dea-chleachtas;

103.听听谩 mholadh go mbainf铆 煤s谩id 谩bhartha as uirlis铆 scagtha agus 谩 mheas gur cheart iad sin a bhail铆ocht煤(61) agus a bheith sonrach don spriocphobal; 谩 thabhairt d谩 haire n谩r cheart go rachadh 煤s谩id uirlis铆 scagtha chun dochair do thaca铆ocht nithi煤il agus do ch贸ire谩il nithi煤il 贸 ghairmithe c煤raim meabhairshl谩inte, rud a d鈥檉h茅adfadh tarl煤 go h谩irithe i su铆omhanna scoile(62); 谩 thabhairt d谩 haire gur f茅idir 煤s谩id a bhaint as uirlis铆 digiteacha fianaisebhunaithe le haghaidh scagth谩st谩il meabhairshl谩inte agus c贸ire谩il luath i gc谩s nach leor na seirbh铆s铆, ach gur cheart iad a 煤s谩id le c煤ram agus le rial谩il iomchu铆, agus nach f茅idir iad a chur in ionad seirbh铆s铆 ar an l谩thair;

104.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it cisti煤 a mh茅ad煤 d鈥檕ili煤int, d鈥檉hoth煤 acmhainneachta agus do chur chun feidhme cl谩r a dh铆r铆onn ar an lucht saothair c煤raim sl谩inte chun riochta铆 meabhairshl谩inte a bhrath ar bhealach n铆os fearr agus chun luathchomhartha铆 imn铆 a aithint; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n comhroinnt dea-chleachtas i measc na mBallst谩t a chur chun cinn maidir le diagn贸isi煤 luath agus tarchur chuig seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte 贸 ch贸rais oideachais, bhreithi煤nacha, c煤raim sl谩inte agus sl谩nd谩la s贸isialta;

Garchabhair mheabhairshl谩inte

105.听听 ag spreagadh na mBallst谩t chun cl谩ir oili煤na garchabhrach mheabhairshl谩inte a ghlacadh, lena n-谩ir铆tear maidir le garchabhair sh铆ceola铆och ar mh贸rsc谩la chun an t-eolas agus na scileanna is g谩 a thabhairt do dhaoine aonair chun g茅arch茅imeanna meabhairshl谩inte a aithint agus freagairt d贸ibh, go h谩irithe i gcomhth茅acsanna at谩 铆ogair 贸 thaobh cult煤ir de do leana铆, amhail an imirce;

Luath-idirghabh谩il ag aois 贸g

106.听听谩 mheabhr煤 go bhfuil g谩 le cosc ag aois 贸g tr铆d an gc贸ras oideachais, lena bhf茅adfa铆 infheist铆ocht san eala铆n agus sa s煤gradh a 谩ireamh, rochtain leormhaith agus acmhainn铆 i seirbh铆s铆 s铆ceola铆ochta, oili煤int mheabhairshl谩inte agus treoirl铆nte do mh煤inteoir铆 chun d茅ile谩il le riochta铆 meabhairshl谩inte amhail oili煤int feasachta agus 铆ogaireachta, agus teagasc aonair chun sp谩sanna s谩bh谩ilte agus caidrimh n铆os pearsanta agus neamhchoinbhleachta a chur ar f谩il do mhic l茅inn lena n-oideoir铆;

107.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it cl谩ir oideachais a dhearadh agus a chur chun cinn chun leana铆 agus d茅ag贸ir铆 a chumhacht煤 chun raon ioml谩n a gcuid moth煤ch谩n a thuiscint agus chun d茅ile谩il leo, chomh maith le f茅achaint ar uirlis铆 agus strait茅is铆 chun tac煤 lena bhfoll谩ine mheabhrach; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it cumas na scoileanna a neart煤 agus na r茅amhscoileanna, na bunscoileanna agus na me谩nscoileanna a fh谩g谩il sa chaoi go mbeidh siad in ann freastal ar riachtanais ar leith a bpobal;

108.听听ag aithint acmhainneacht na gcl谩r tuismitheoireachta fianaisebhunaithe, lenar f茅idir cabhr煤 le c煤ram a thabhairt go freagr煤il agus forbairt leana铆 a chur chun cinn, caidrimh dhearfacha idir leana铆 agus c煤ram贸ir铆 a choth煤, agus tac煤 le meabhairshl谩inte tuismitheoir铆 agus c煤ram贸ir铆, ar deit茅armanaint iad go l茅ir don mheabhairshl谩inte dhearfach ar feadh an tsaoil;

109.听听谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it infheist铆ocht i luath-idirghabh谩il do leana铆, do dh茅ag贸ir铆, do thuismitheoir铆 agus do theaghlaigh, go h谩irithe i gcomhth茅acs seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte m谩thartha, lena n-谩ir铆tear cosc, scagth谩st谩il agus cl谩ir thaca铆ochta;

Cur chuige duinel谩rnach

110.听听谩 aithint go bhfuil s茅 de cheart ag daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte agus m铆chumais sh铆ceas贸isialta orthu saol ioml谩n agus fi煤ntach a bheith acu agus maireacht谩il i staid foll谩ine inar f茅idir leo a gcumas f茅in a bhaint amach, inar f茅idir leo dul i ngleic le gn谩thstrusanna an tsaoil, gur f茅idir leo oibri煤 go t谩irgi煤il agus go torth煤il, agus go bhfuil siad in ann rannchuidi煤 lena bpobal; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it cumhacht煤 agus l谩nph谩irti煤 s贸isialta daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte agus m铆chumais orthu a chur chun cinn;

111.听听谩 mheas gur g谩 go mbeadh beartais a bhfuil tionchar acu ar mheabhairshl谩inte, a bhaineann leis an meabhairshl谩inte n贸 i nd谩il leis an meabhairshl谩inte ilghn茅itheach, d铆rithe ar an duine agus comhl铆ontach 贸 thaobh chearta an duine de, agus aitheantas 谩 thabhairt don 茅ags煤lacht, don 铆ogaireacht chult煤rtha agus don iliomad riachtanas trasnach;

112.听听谩 thabhairt chun suntais an r贸l r铆th谩bhachtach at谩 ag lucht saothair ildiscipl铆neach sl谩inte agus na tairbh铆 clinici煤la, airgeadais agus eagra铆ocht煤la a bhaineann le c煤ram sl谩inte pobalbhunaithe agus 谩 aithint a th谩bhachta铆 at谩 s茅 caighde谩in oiri煤nacha oili煤na agus rial谩la a 谩irithi煤 do shol谩thraithe c煤raim meabhairshl谩inte;

Taith铆 saoil

113.听听谩 thabhairt chun suntais gur g谩 daoine a bhfuil taith铆 saoil acu ar dh谩la铆 meabhairshl谩inte a rannph谩irti煤 i bhforbairt seirbh铆s铆 comhth谩ite; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it dl煤s a chur leis na hiarrachta铆 chun comhar n铆os f贸nta a 谩irithi煤 leis an tsocha铆 shibhialta agus leis na pobail a nd茅anann siad ionada铆ocht orthu, le saineolaithe agus go h谩irithe le daoine a bhfuil taith铆 saoil acu agus lena gc煤ram贸ir铆; 谩 mholadh go nd茅anfa铆 daoine a bhfuil taith铆 saoil acu a chur san 谩ireamh agus a chomhth谩th煤 i ngach c茅im den phr贸iseas ceaptha beartas ag obair i gcomhar le cinnteoir铆 agus le pr铆omh-gheallsealbh贸ir铆 ar bhealach neamhchomhartha铆och;

滨苍蝉迟颈迟颈煤颈诲颈煤:

114.听听谩 thabhairt d谩 haire go bhfuil cur chuige f贸s ag roinnt institi煤id铆 s铆ciatracha nua-aimseartha i roinnt Ballst谩t maidir le c贸ire谩il a bhf茅adfadh d铆othacht gn铆omhaireachta, g茅ar煤 stiogma i measc 谩bhair imn铆 eile maidir le cearta an duine(63)a bheith mar thoradh air, agus gur f茅idir leo a bheith ina gc煤is le tortha铆 meabhairshl谩inte n铆os measa; 谩 iarraidh go nglacfadh na Ballst谩it leis an aistri煤 i dtreo d铆-institi煤idi煤 daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, lena n-谩iritheofar go bhforbr贸far roghanna malartacha ar institi煤id铆 s铆ciatracha traidisi煤nta agus go bhfaighidh othair c贸ire谩il nua-aimseartha 煤rscothach; ag tabhairt rabhaidh i gcoinne fheinim茅an an tras-institi煤idithe, agus 谩 chreidi煤int go bhfuil g谩 le strait茅is铆 茅ifeachtacha agus c煤ram sl谩inte pobalbhunaithe chun tarluithe den s贸rt sin a sheachaint;

115.听听ag tac煤 le d铆-institi煤idi煤 agus maireacht谩il neamhsple谩ch do dhaoine faoi mh铆chumas agus 谩 aithint a th谩bhachta铆 at谩 taca铆ocht sh铆ceola铆och do dhaoine faoi mh铆chumas le haghaidh l谩nph谩irti煤 n铆os fearr sa tsocha铆 agus ag tathant ar na Ballst谩it athmhachnamh a dh茅anamh ar eagr煤 na seirbh铆s铆 sl谩inte n谩isi煤nta agus an cur chuige maidir le meabhairshl谩inte a oiri煤n煤 i gcomhr茅ir leis an strait茅is maidir le cearta daoine faoi mh铆chumas22;

116.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it athshl谩n煤 a chur ar f谩il do dhaoine faoi mh铆chumas agus do dhaoine aonair a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu, obair agus gn铆omha铆ochta铆 eile a chur chun cinn, agus a 谩irithi煤 go mbainfidh gach duine aonair tairbhe as taca铆ocht ch贸naithe i gcomhr茅ir lena riachtanais agus lena leibh茅al neamhsple谩chais ar leith;

Taca铆ocht agus c贸ire谩il mheabhairshl谩inte

117.听听谩 chur i bhf谩th go bhfuil s茅 de cheart ag daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte agus m铆chumais sh铆ceas贸isialta orthu c贸ire谩il agus taca铆ocht fhianaise-bhunaithe a fh谩il at谩 saincheaptha d谩 riachtanais;

118.听听谩 aithint go bhfuil n铆os m贸 n谩 maol煤 siompt贸m i gceist le c贸ire谩il agus taca铆ocht mheabhairshl谩inte agus gur aistear pearsanta 茅 i dtreo saol fi煤ntach a chaitheamh ina bhfuil luachanna, cusp贸ir铆 agus caidrimh, in ainneoin na nd煤shl谩n a bhaineann le riocht meabhairshl谩inte agus n谩r cheart 铆 a laghd煤 go c煤ram leigheasach agus athshl谩n煤ch谩in amh谩in ach ba cheart go bhfeabhs贸fa铆 foll谩ine mheabhrach freisin tr铆 ch煤ram spreagthach agus coisctheach; ag cur b茅im ar an bhf铆oras gur g谩 t煤s 谩ite a thabhairt do ch贸ire谩il mheabhairshl谩inte at谩 茅ifeachtach, fianaise-bhunaithe, duinel谩rnach agus do thaca铆ocht don fholl谩ine fhorioml谩n; ag cur b茅im ar an bhf铆oras, thairis sin, gur g谩 dul i ngleic le leathadh na m铆fhaisn茅ise agus na br茅agaisn茅ise i bhfianaise 鈥榯ionscal na dea-bhaile鈥� at谩 faoi bhl谩th agus a d鈥檉h茅adfadh dochar a dh茅anamh don mheabhairshl谩inte, moill a chur ar ch贸ire谩il n贸 铆 a chosc, agus leathadh na m铆fhaisn茅ise agus na br茅agaisn茅ise a spreagadh;

119.听听ag cur b茅im ar an bhf铆oras gur g谩 inscne a chur san 谩ireamh i gc贸ire谩il meabhairshl谩inte 贸s rud 茅 go bhfuil riachtanais 茅ags煤la ag inscne 茅ags煤la 贸 thaobh riochta铆 meabhairshl谩inte de;

120.听听ag spreagadh seirbh铆s铆 taca铆ochta teaghlaigh agus c煤ram贸ra a chomhth谩th煤 i samhlacha seachadta seirbh铆se meabhairshl谩inte; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it cl谩ir thaca铆ochta meabhairshl谩inte a bhun煤 a bheidh deartha go sonrach do ch煤ram贸ir铆 agus do theaghlaigh othar meabhairshl谩inte, lena n-谩ir铆tear comhairleoireacht, c煤ram faoisimh, agus taca铆ocht piara铆 chomh maith le hidirghabh谩il g茅arch茅ime;

121.听听谩 iarraidh go gcuirfeadh na Ballst谩it feabhas ar rochtain ar ch煤ram, ar ch贸ire谩il agus ar thaca铆ocht do riochta铆 meabhairshl谩inte agus do riochta铆 ainsealacha gaolmhara tr铆 ch煤ram ioml谩na铆och, comhth谩ite agus ildiscipl铆neach a chur chun feidhme agus a fheabhs煤, 贸s rud 茅, nuair a dh茅ile谩iltear le riochta铆 ina n-aonar, nach n-茅ir铆onn chomh maith c茅anna leis an toradh; ag spreagadh na mBallst谩t na tosca s贸isialta, s铆ceola铆ocha agus bitheola铆ocha a chur san 谩ireamh chomh maith f贸cas ar an othar agus rogha an othair i gcinnt铆 c贸ire谩la; 谩 chur i bhfios go l谩idir a th谩bhachta铆 at谩 rochtain rialaithe ar ch贸gais agus, ag an am c茅anna, cosc a chur ar a m铆-煤s谩id i bhfoirm r贸-leigheas guaiseach, f茅inleigheas n贸 iad a atreor煤 chuig cr铆ocha neamhleighis;

C煤ram do mhic l茅inn

122.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it rochtain daoine 贸ga ar thaca铆ocht mheabhairshl谩inte a 茅asc煤, amhail comhairleoireacht sh铆ceas贸isialta agus teiripe gan uala铆 riarach谩in; 谩 mholadh go n-谩iritheodh na Ballst谩it go mbeidh rochtain dh铆reach ag mic l茅inn ar chabhair sh铆ceola铆och nuair a iarrann siad 铆; ag aithint na nd煤shl谩n breise meabhairshl谩inte a d鈥檉h茅adfadh a bheith ann do mhic l茅inn agus iad ag glacadh p谩irt i gcl谩ir mhalartaithe agus 谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it taca铆ocht leordh贸thanach a chur ar f谩il, lena n-谩ir铆tear i gCl谩r Erasmus+;

Galair ainsealacha a bhainisti煤

123.听听谩 thabhairt chun suntais gur fearr an mheabhairshl谩inte agus na riochta铆 ainsealacha gaolmhara a choincheap煤 mar eisp茅iris bhiths铆ceas贸isialta agus, d谩 bhr铆 sin, go n-茅il铆onn c贸ire谩il 茅ifeachtach seirbh铆s铆 c煤raim ioml谩na铆ocha, ildiscipl铆neacha agus comhth谩ite laistigh de thionscnaimh bainistithe galar ainsealach; 谩 thabhairt chun suntais go gcuireann taca铆ocht mheabhairshl谩inte den s贸rt sin, lena n-谩ir铆tear comhairleoireacht sh铆ceola铆och agus gr煤pa铆 taca铆ochta, feabhas ar chomhl铆onadh c贸ire谩la agus ar fholl谩ine fhorioml谩n do dhaoine a bh铆onn ag d茅ile谩il le riochta铆 ainsealacha agus d谩 mbaill teaghlaigh; 谩 aithint gur f茅idir le f茅inbhainisti煤 galar ainsealach, chomh maith le hoideachas a chur ar dhaoine aonair maidir le bainisti煤 sl谩inti煤il struis, d茅ile谩il le himn铆, agus d煤lagar a chosc, cabhr煤 le scileanna riachtanacha a fhorbairt chun aire a thabhairt agus chun d茅ile谩il le riochta铆 meabhairshl谩inte fadt茅armacha agus chun iompra铆ochta铆 d铆obh谩lacha a mhaol煤;

124.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it beartais a chur chun cinn maidir le cleachtais at谩 bunaithe ar fhianaise maidir le comhar f贸inteach i measc seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte agus seirbh铆s铆 earn谩la s贸isialta sna Ballst谩it, i gcomhr茅ir le cur chuige MHiAP agus oideas煤 s贸isialta, agus comhth茅acs sonrach gach Ballst谩it 谩 chur san 谩ireamh;

C煤ram meabhairshl谩inte pobail (CMHC)

125.听听谩 aithint gur l铆onra seirbh铆s铆 taca铆ochta agus acmhainn铆 at谩 inrochtana, fianaise-bhunaithe agus d铆rithe ar th茅arnamh 茅 CMHC ag a bhfuil acmhainneacht leordh贸thanach do phobal 谩iti煤il agus lena sol谩thra铆tear an taca铆ocht, na hidirghabh谩lacha teiripeacha agus an ch贸ire谩il is g谩 don phobal spriocdh铆rithe sin ar bhealach leormhaith agus tr谩th煤il(64); 谩 thabhairt d谩 haire go mbaineann tairbh铆 le CMHC chun rannchuidi煤 le cosc, diagn贸isi煤 agus c贸ire谩il riochta铆 meabhairshl谩inte, go h谩irithe nuair a bh铆onn siad nasctha le seirbh铆s铆 othar c贸naitheach, othar seachtrach agus seirbh铆s铆 poibl铆 c煤raim sl谩inte phr铆omh煤il; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh na Ballst谩it dea-chleachtais a chur chun feidhme in CMHC(65) agus dl煤s a chur leis an infheist铆ocht i seirbh铆s铆 taca铆ochta CMHC at谩 ann cheana faoi chuimsi煤 an bhonneagair c煤raim sl谩inte at谩 ann cheana agus rannph谩irt铆ocht na ngeallsealbh贸ir铆 谩bhartha uile a 茅asc煤 (i.e. gairmithe meabhairshl谩inte, othair, teaghlaigh, teagasc贸ir铆 agus lucht d茅anta beartas); 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n malart煤 dea-chleachtas maidir le paraid铆m c煤raim sl谩inte mheabhrach an phobail a 茅asc煤;

Neamh-idirdheal煤 agus comhth谩th煤

L谩nph谩irti煤 agus glacadh

126.听听谩 mheabhr煤 go bhfuil an chuid is m贸 de na daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu rannph谩irteach go gn铆omhach sa tsocha铆 agus sa mhargadh saothair, in ainneoin go l茅ir铆onn an gr煤pa daonra sin infhostaitheacht fhorioml谩n i bhfad n铆os 铆sle, agus c茅 gur m贸 seans go mbeidh riochta铆 meabhairshl谩inte i l谩thair agus r谩ta铆 n铆os airde eisiaimh san ionad oibre ag daoine faoi mh铆chumas n贸 daoine a bhfuil galair ainsealacha orthu;

127.听听谩 谩iti煤 go gcuirfidh na Ballst谩it beartais strucht煤racha chun feidhme lena dtaca铆tear le daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu ina saol laeth煤il, go h谩irithe oibrithe, leana铆, d茅ag贸ir铆 agus daoine f谩sta 贸ga, tuismitheoir铆 agus daoine scothaosta;

128.听听ag tathant ar na Ballst谩it a 谩irithi煤 nach nd茅anfar idirdheal煤 in earn谩il na fosta铆ochta ar dhaoine at谩 ar shaoire leighis mar gheall ar riochta铆 meabhairshl谩inte; ag tathant ar na Ballst谩it, d鈥檉honn 茅agothroma铆ochta铆 a laghd煤 agus dul i ngleic le deit茅armanaint sh贸isialta, pleananna n谩isi煤nta a chur chun feidhme le cur chuige MHiAP do dhaoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte agus riochta铆 ainsealacha gaolmhara orthu, i measc nithe eile, lena nd茅antar an m茅id seo a leanas:

Taighde agus nu谩la铆ocht

129.听听ag cur b茅im ar an r贸l l谩rnach a d鈥檉h茅adfadh a bheith ag an Aontas maidir le taighde meabhairshl谩inte a dhreas煤, 贸 thaobh cisti煤 de agus mar ghn铆omha铆 polaiti煤il domhanda araon; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it infheist铆ocht i dtaighde breise agus i gcur chun feidhme na dtortha铆 taighde maidir leis an meabhairshl谩inte, i gcur chun cinn gn铆omhach na meabhairshl谩inte agus i gcosc riochta铆 meabhairshl谩inte, chomh maith le sl谩inte inchinne a chur chun cinn agus earn谩lacha nach bhfuil d贸thain taighde d茅anta orthu a chur chun cinn agus dul i gcomhairle le geallsealbh贸ir铆 谩bhartha maidir le r茅ims铆 tosa铆ochta;

130.听听谩 mheabhr煤 nach m贸r infheist铆ochta铆 poibl铆 a bheith tr茅dhearcach agus tortha铆 poibl铆 a thabhairt i dt茅arma铆 inacmhainneacht, infhaighteacht agus inrochtaineacht na dt谩irg铆 deiridh;

R茅ims铆 sonracha taighde

131.听听ag cur b茅im ar an bhf铆oras go bhfuil g茅argh谩 le tuilleadh taighde agus eolais eola铆och maidir le conas is f茅idir cosc a chur ar chomhtharl煤 idir drochshl谩inte mheabhrach agus choirp agus 谩 iarraidh go nd茅anfar taighde ar na tosca as a n-eascra铆onn riochta铆 tromch煤iseacha meabhairshl谩inte chomh maith le tosca a thugann athl茅imneacht i leith na riochta铆 sin; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it cisti煤 leordh贸thanach a leithdh谩ileadh le haghaidh taighde ar an gcaidreamh idir an mheabhairshl谩inte agus na riochta铆 ainsealacha gaolmhara;

132.听听谩 thabhairt chun suntais go bhfuil g谩 le staid茅ir ildiscipl铆neacha lena ndruidtear an bhearna idir eolas sl谩inte, s贸isialta agus eacnama铆och agus maidir leis na naisc idir gn铆omha铆ochta铆 idirghabh谩la sna hearn谩lacha 谩bhartha uile agus an mheabhairshl谩inte;

133.听听谩 chur in i煤l gur geal l茅i taca铆ocht agus spreagadh chur chun feidhme agus fh谩s na gcl谩r nu谩la铆ochta s贸isialta agus fiontra铆ochta lena dtugtar aghaidh ar an meabhairshl谩inte sa phobal i gcoitinne;

134.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n forbairt agus tabhairt isteach idirghabh谩lacha teicneola铆ochta, c贸gais铆ochta agus iompra铆ochta a dhreas煤; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it freisin infheist铆ocht i dtaighde breise ar theicneola铆ochta铆 digiteacha agus ar mheabhairshl谩inte agus na dea-chleachtais a 煤s谩idtear sa mheabhairshl谩inte dhigiteach a chomhroinnt;

135.听听谩 iarraidh go dtac贸dh an Coimisi煤n le taighde ar idirghn铆omha铆ochta铆 idir alc贸l, pianmh煤ch谩in agus athraithigh cannabais 煤s谩idte druga铆 le ti煤chan ard teitrihidreacannaibion贸il (THC) agus a modhanna 茅ags煤la tomhaltais agus sonra铆 a fh谩il maidir lena n-idirghn铆omha铆ochta铆;

Oideas煤 s贸isialta(66)

136.听听谩 aithint gur cur chuige 煤s谩ideach, praitici煤il, ioml谩na铆och agus 茅ifeachtach 茅 an t-oideas煤 s贸isialta ar f茅idir 茅 a chomhth谩th煤 i su铆omh an ch煤raim phr铆omh煤il laistigh de na c贸rais sl谩inte n谩isi煤nta, mar a chuir EDS in i煤l ina shraith strait茅is铆 maidir le conas oideas煤 s贸isialta a chur chun feidhme; 谩 chur i bhf谩th a th谩bhachta铆 at谩 an t-oideas煤 s贸isialta lena mbaineann gn铆omha铆ochta铆 fisici煤la, cult煤r, na heala铆ona agus bearta eile agus 谩 thabhairt d谩 haire gur cheart strait茅is铆 a chur san 谩ireamh chun feabhas a chur ar rochtain ar idirghabh谩lacha fianaise-bhunaithe s铆ceola铆ocha agus c贸gaseola铆ocha, chomh maith le riochta铆 meabhairshl谩inte a shainaithint agus a mheas煤n煤;

137.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it idirghabh谩lacha iomchu铆 agus leormhaithe nua oideasaithe s贸isialta a fhorbairt do dhaoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu n贸 a bhainfidh tairbhe as idirghabh谩lacha den s贸rt sin; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n pl茅it铆 a chur chun cinn leis na Ballst谩it maidir le cleachtais at谩 bunaithe ar fhianaise san oideas煤 s贸isialta agus dea-chleachtais a chomhroinnt;

惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 dhomhanda

138.听听谩 chur in i煤l gur geal l茅i cuimsi煤 na meabhairshl谩inte i Strait茅is Dhomhanda Sl谩inte an Aontais mar dh煤shl谩n at谩 ag dul i m茅id agus ar g谩 tosa铆ocht a thabhairt d贸, agus b茅im 谩 leagan ar infhaighteacht seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte i gc煤ram sl谩inte pr铆omh煤il a neart煤;

139.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it r贸l an Aontais a ghiar谩il sa chomhth茅acs domhanda at谩 ar th煤s cadhna铆ochta maidir le meabhairshl谩inte a chosc, athl茅imneacht a fhorbairt agus c煤ram agus comhph谩irt铆ochta铆 trasn谩isi煤nta agus l铆onra铆 eagra铆ochta铆 agus daoine aonair a neart煤, chun taith铆, seirbh铆s铆 agus cleachtais i r茅imse na meabhairshl谩inte a chomhroinnt ar bhealach n铆os fearr, agus an mheabhairshl谩inte a mheas i ngn铆omha铆ochta铆 beartais eachtraigh;

140.听听谩 thabhairt chun suntais go bhfuil lucht saothair meabhairshl谩inte chomh bunriachtanach c茅anna agus at谩 na hacmhainn铆 cabhrach eile go l茅ir i dtubaist铆 n谩d煤rtha, aer谩ide, daonn煤la, geopholaiti煤la agus i dtubaist铆 a bhaineann le coinbhleacht; 谩 chreidi煤int gur cheart, d谩 bhr铆 sin, go mbeadh lucht saothair meabhairshl谩inte ina dhl煤thchuid de garchabhr贸ir铆 in Oibr铆ochta铆 Eorpacha um Chosaint Shibhialta agus um Chabhair Dhaonn煤il; 谩 mholadh go gcuirf铆 oili煤int garchabhrach sh铆ceola铆och san 谩ireamh sna c煤rsa铆 garchabhrach do bhaill foirne agus do shaor谩laithe at谩 ag obair sna hoibr铆ochta铆 sin;

141.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh earn谩lacha c煤raim sl谩inte na mBallst谩t strucht煤ir taca铆ochta meabhairshl谩inte sh铆ceas贸isialta a fhorbairt go pr谩inneach, a bheidh d铆rithe go sonrach ar 铆ospartaigh tubaist铆 n谩d煤rtha, aer谩ide, daonn煤la, geopholaiti煤la agus coinbhleachta铆, ar iarrth贸ir铆 tearmainn agus ar imircigh 贸 gach c煤lra; 谩 iarraidh go ngn铆omh贸dh an tAontas agus na Ballst谩it go pr谩inneach ar son na haer谩ide chun na costais dh铆reacha agus ind铆reacha a bhaineann leis an athr煤 aer谩ide sa tsl谩inte a mhaol煤, go h谩irithe maidir leis an meabhairshl谩inte; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n agus na Ballst谩it strucht煤ir mheabhairshl谩inte agus taca铆ochta s铆ceas贸isialta a chomhth谩th煤 i gcl谩ir phlean谩la 茅igeand谩la ag gach c茅im (ullmhacht, freagairt agus t茅arnamh) agus pleananna ullmhachta Sl谩inte agus S谩bh谩ilteachta Ceirde chun ullmh煤 go h茅ifeachtach do gh茅arch茅imeanna sl谩inte agus bagairt铆 eile a bheidh ann amach anseo laistigh den Aontas agus i gcomhth茅acs domhanda;

惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 san Aontas Eorpach

Oidhreacht

142.听听谩 mheabhr煤 a th谩bhachta铆 at谩 deit茅armanaint bhitheola铆ocha agus tionchar na dtosca s贸isialta agus comhshaoil ar an meabhairshl谩inte agus ag spreagadh go gcuirf铆 an tsamhail biths铆ceas贸isialta san 谩ireamh agus tagairt 谩 d茅anamh do ch煤ram meabhairshl谩inte; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n an tsamhail sin a chur san 谩ireamh i ngach gn铆omha铆ocht agus tionscnamh 谩bhartha de chuid an Aontais chun cur chuige cothrom a 谩irithi煤;

143.听听谩 chur in i煤l gur geal l茅i an cur chuige cuimsitheach i leith na meabhairshl谩inte a d鈥檉h贸gair an Coimisi煤n mar ch茅im thosaigh chun dul i ngleic le riochta铆 meabhairshl谩inte agus iad a chosc ar an leibh茅al Eorpach; 谩 thabhairt d谩 haire thairis sin go dtugtar chun suntais sa teachtaireacht 贸n gCoimisi煤n roinnt tionscnamh suaitheanta a rannchuid铆onn go hind铆reach le feabhas a chur ar an meabhairshl谩inte; 谩 chur i bhf谩th gur f茅idir leis an Aontas agus gur cheart d贸 a dh铆cheall a dh茅anamh r贸l ceannaireachta domhanda a bhaint amach maidir le feabhas a chur ar chur chun cinn, cosc, c煤ram agus taca铆ocht do riochta铆 meabhairshl谩inte; 谩 chreidi煤int gur cheart don Choimisi煤n ceannaireacht agus rialachas 茅ifeachtach a spreagadh chun dul n铆os faide n谩 an gn谩thchur chuige maidir le dea-chleachtais a 鈥榬oinnt鈥�;

144.听听谩 iarraidh go gcuirfeadh an Coimisi煤n lena theachtaireacht maidir le cur chuige cuimsitheach i leith na meabhairshl谩inte agus, i gcomhar leis na Ballst谩it, Strait茅is 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 Eorpach fhadt茅armach, chuimsitheach agus chomhth谩ite a tharraingt suas lena nd铆reofar go h谩irithe ar na gr煤pa铆 is leochail铆 sa tsocha铆; 谩 chreidi煤int gur cheart don strait茅is sin tionscnaimh chuimsitheacha a bhun煤 le cusp贸ir铆 soil茅ire agus inchainn铆ochtaithe, t谩scair铆 intomhaiste, agus gur cheart di spriocanna insroichte a leagan s铆os chun an mheabhairshl谩inte, an cosc agus an ch贸ire谩il a chur chun cinn, i gcomhairle leis na geallsealbh贸ir铆 谩bhartha uile de r茅ir cur chuige 贸n mbun an铆os; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it aml铆ne nithi煤il a chruth煤 chun na cusp贸ir铆 sin a chur chun feidhme, le faireach谩n agus tuairisci煤 rialta ar dhul chun cinn agus 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n cisti煤 d铆reach agus acmhainn铆 a leithdh谩ileadh ina leith sin;

145.听听谩 iarraidh go nd铆reodh an Coimisi煤n, agus an Strait茅is Eorpach 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 谩 tarraingt suas aige, ar go leor r茅ims铆 inar f茅idir meabhairshl谩inte daoine 贸ga a fheabhs煤 i gcomhar leis an Limist茅ar Eorpach Oideachais; 谩 thabhairt chun suntais gur cheart go n-谩ireofa铆 leis an bhf贸cas sonrach sin bula铆ocht agus cibearbhula铆ocht i scoileanna, tionscnaimh litearthachta digit铆, strait茅is铆 chun f茅inmhar煤 a chosc agus cl谩ir scoilbhunaithe chun f茅inmhar煤 a chosc agus bearta chun feabhas a chur ar bhaili煤 sonra铆;

146.听听ag tac煤 le cur chun feidhme na strait茅ise sin ag gn铆omh煤 di mar ch贸ras taca铆ochta do na Ballst谩it; 谩 iarraidh go nd茅anfadh na Ballst谩it strait茅is铆 n谩isi煤nta comhfhreagracha a fhorbairt le haml铆ne shoil茅ir, buis茅ad leordh贸thanach, spriocanna agus cusp贸ir铆 nithi煤la, chomh maith le t谩scair铆 chun faireach谩n a dh茅anamh ar dhul chun cinn;

Bliain Eorpach na 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别

147.听听谩 iarraidh go gclo铆fidh an Coimisi煤n leis na molta铆 贸n gComhdh谩il ar Thodhcha铆 na hEorpa agus an bhliain seo chugainn a ainmni煤 mar Bhliain Eorpach na 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别, chun feasacht a ard煤, saor谩naigh agus lucht d茅anta beartas a chur ar an eolas agus oideachas a chur orthu maidir le meabhairshl谩inte agus rannchuidi煤 leis an stiogma agus an t-idirdheal煤 a chomhrac, agus ag an am c茅anna feidhmi煤 mar ch茅im i dtreo Strait茅is an Aontais maidir le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别;

148.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an tAontas agus na Ballst谩it, i gcomhar leis an tsocha铆 shibhialta agus le geallsealbh贸ir铆 gairmi煤la, feasacht a mh煤scailt maidir leis an t谩bhacht a bhaineann le dea-mheabhairshl谩inte ar bhealach comhordaithe agus tr谩th煤il, tr铆 MHiAP a phr铆omhshruth煤 agus tr铆na 谩irithi煤 go mbeidh breithnithe meabhairshl谩inte mar chuid de dhearadh, cur chun feidhme, faireach谩n agus meast贸ireacht na gcl谩r 谩bhartha beartais, reachta铆ochta agus caiteachais; 谩 iarraidh, thairis sin, go bhforbr贸fa铆 beartais agus cl谩ir lena bhfeabhsa铆tear dea-bhail a dteaghlach agus c煤ram贸ir铆 daoine a bhfuil riochta铆 meabhairshl谩inte orthu;

149.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n gn铆omhaithe fon谩isi煤nta agus gn铆omhaithe na socha铆 sibhialta a 谩ireamh ina Ghr煤pa Saineolaithe um an tSl谩inte Phoibl铆 maidir le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n meas煤n煤 tionchair meabhairshl谩inte a thabhairt isteach chun meast贸ireacht a dh茅anamh ar an 茅ifeacht at谩 ag bearta, beartais agus cl谩ir chisti煤ch谩in 茅ags煤la an Aontais ar an meabhairshl谩inte;

惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 i gcl谩ir n谩isi煤nta

150.听听谩 iarraidh go gcabhr贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it a gcl谩ir n谩isi煤nta meabhairshl谩inte faoi seach a fhorbairt, a nuashonr煤, a chur chun feidhme agus faireach谩n a dh茅anamh orthu, lena 谩irithi煤 go gceapfar iad le bheith fadt茅armach, le haml铆ne shoil茅ir, buis茅ad leormhaith, spriocanna, t谩scair铆 agus cusp贸ir铆 nithi煤la agus i gcomhr茅ir le cearta an duine, ar cheart iad a mheas煤n煤 agus a oiri煤n煤 m谩s g谩; 谩 iarraidh, d谩 bhr铆 sin, go dtac贸dh an Coimisi煤n leis na Ballst谩it meabhairshl谩inte agus riochta铆 meabhairshl谩inte a 谩ireamh i meas煤nuithe tionchair sl谩inte agus sna beartais 谩bhartha uile; 谩 mholadh go nd茅anfa铆 谩bhair imn铆 mheabhairshl谩inte a chomhth谩th煤 tuilleadh i gcl谩ir eile at谩 molta ag na N谩isi煤in Aontaithe amhail VEID, galair neamhtheagmh谩lacha agus n茅altr煤, i measc cl谩ir eile;

An tAontas Eorpach i mbun oibre

151.听听谩 chur in i煤l gur geal l茅i an strait茅is Eorpach c煤raim a mhol an Coimisi煤n, a bhfuil s茅 mar aidhm l茅i, i measc nithe eile, aghaidh a thabhairt ar thionchar an digitithe ar dh谩la铆 oibre agus ar 茅ifeachta铆 na teilea-oibre agus na teileachumars谩ide ar an meabhairshl谩inte ar bhealach cuimsitheach;

152.听听谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n athbhreithni煤 ar an gCreat-Treoir Eorpach maidir le S谩bh谩ilteacht agus Sl谩inte ag an Obair chun a h茅ifeachtacht a fheabhs煤 maidir le dea-mheabhairshl谩inte agus athl茅imneacht mheabhairshl谩inte a chur chun cinn agus maidir le haghaidh a thabhairt ar dh煤shl谩in mheabhairshl谩inte san ionad oibre;

153.听听谩 thabhairt d谩 haire, agus 茅 ina 谩bhar imn铆 di, nach n-谩ir铆tear sa mholadh 贸n gCoimisi煤n 贸 2022 maidir leis an sceideal Eorpach de ghalair cheirde riochta铆 meabhairshl谩inte a bhaineann leis an obair, go h谩irithe an d煤lagar, an traochadh, an imn铆 agus an strus; ag tathant ar an gCoimisi煤n, i gcomhairle leis na comhph谩irtithe s贸isialta, athbhreithni煤 breise a dh茅anamh ar an moladh chun a 谩irithi煤 go gcuirfear riochta铆 meabhairshl谩inte san 谩ireamh go cu铆;

Taca铆ocht airgeadais

154.听听谩 chur in i煤l gur geal l茅i an cisti煤 EUR 765 mhilli煤n a cuireadh ar f谩il tr铆 na cl谩ir F铆s 2020 agus F铆s Eorpach(67) chun tac煤 le tionscadail taighde agus nu谩la铆ochta maidir le meabhairshl谩inte; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n caiteachas a rian煤 agus meast贸ireacht a dh茅anamh ar thionchar agus ar thoradh chisti煤 an Aontais a rannchuid铆onn go d铆reach n贸 go hind铆reach le feabhas a chur ar mheabhairshl谩inte san Aontas;

155.听听谩 mheas gur cheart cisti煤 leordh贸thanach a leithdh谩ileadh chun teacht le sc谩la an d煤shl谩in agus nach m贸r aghaidh a thabhairt ar mheabhairshl谩inte tuilleadh i gcl谩ir airgeadais amach anseo amhail Cl谩r EU4Health 2028-2034 agus F铆s Eorpach;

156.听听谩 mheas nach bhfuil ciste d铆reach ag an tAontas le haghaidh taighde agus nu谩la铆ocht mheabhairshl谩inte; 谩 iarraidh go nd茅anfadh an Coimisi煤n na tionscnaimh shuaitheanta, a tugadh isteach sa chur chuige cuimsitheach, a thiont煤 ina ngn铆omha铆ochta铆 nithi煤la le taca铆ocht airgeadais leormhaith do ghr煤pa铆 leochaileacha agus misean 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 a chruth煤 贸n gcl谩r F铆s Eorpach agus 贸n gcl谩r a bheidh ann amach anseo i gCreat Airgeadais Ilbhliant煤il 2028-2035;

o
o听听听o

157.听听谩 threor煤 d谩 hUachtar谩n an r煤n seo a chur ar aghaidh chuig an gComhairle agus chuig an gCoimisi煤n.

(1) IO听L听107, 26.3.2021, lch.听1. (2) IO听L听170, 12.5.2021, lch.听1. (3) IO听L听243, 9.7.2021, lch.听1. (4) IO C 232, 16.6.2021, lch. 28. (5) IO听L听277, 27.10.2022, lch.听1. (6) IO C 47, 7.2.2023, lch. 63. (7) IO C 456, 10.11.2021, lch. 161. (8) IO C 347, 9.9.2022, lch. 122. (9) T茅acsanna arna nglacadh, P9_TA(2023)0282. (10) IO C 371, 15.9.2021, lch. 102. (11) IO C 129, 5.4.2019, lch. 14. (12) IO C 456, 10.11.2021, lch. 208. (13) IO C 449, 23.12.2020, lch. 142. (14) IO C 117, 11.3.2022, lch. 88. (15) T茅acsanna arna nglacadh, P9_TA(2023)0120. (16) IO C 342, 6.9.2022, lch. 109. (17) IO C 47, 7.2.2023, lch. 30. (18) IO听L听309, 30.11.2022, lch.听12. (19) EDS, The Pan-European Mental Health Coalition, [An Chomhghuaill铆ocht Uile-Eorpach 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别] 2023. (20) Eurostat Statistics Explained, Staitistic铆 meabhairshl谩inte agus saincheisteanna gaolmhara, [Staidreamh maidir le 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus saincheisteanna gaolmhara] Me谩n F贸mhair 2023. (21) ECFE agus an tAontas Eorpach, Health at a Glance: Europe 2018: State of Health in the EU Cycle, [Sracfh茅achaint ar an tSl谩inte: Eoraip 2018: Staid na Sl谩inte i dTimthriall an Aontais], 2018. (22) EDS Treoir agus pac谩ist铆 teicni煤la maidir le seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte pobail, 2021. (23) Royal College of Psychiatrists College Centre for Quality Improvement, CCQI Improvement Standards for Community Mental Health Services, [Ionad Chol谩iste R铆oga na S铆ciatraithe um Fheabhs煤 C谩il铆ochta, Caighde谩in Feabhs煤ch谩in CCQI do Sheirbh铆s铆 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 Pobail] an ceathr煤 heagr谩n, M谩rta 2022. (24) Randstad Canada, Getting more work done: How absenteeism and presenteeism affect productivity, [N铆os m贸 oibre a dh茅anamh: An difear a dh茅anann neamhl谩ithreacht agus l谩ithreacht don t谩irgi煤lacht] 30听Bealtaine听2023. (25) Smahel, D. et al, EU Kids Online 2020: Survey results from 19 countries, EU Kids Online, 2020. (26) An tAirmhe谩n Comhph谩irteach Taighde (an Coimisi煤n Eorpach), An chaoi a d鈥檉hulaing leana铆 (10-18) riosca铆 ar l铆ne le linn dhianghlas谩il Covid-19 鈥� Earrach 2020, Oifig Foilseach谩n an Aontais Eorpaigh, Lucsamburg, 2021. (27) ECFE agus an Coimisi煤n Eorpach, Health at a Glance: Europe 2022: State of Health in the EU Cycle, [Sracfh茅achaint ar an tSl谩inte: An Eoraip 2022: Staid na Sl谩inte i dTimthriall an Aontais Eorpaigh], Foilsitheoireacht ECFE, P谩ras, 2022. (28) UNICEF, The State of the World's Children 2021 鈥� On My Mind: Promoting, protecting and caring for children鈥檚 mental health, UNICEF, Nua Eabhrac, Deireadh F贸mhair 2021. (29) An Coimisi煤n Eorpach, Ard-Sti煤rth贸ireacht an Oideachais, an 脫ige, an Sp贸irt agus an Chult煤ir, Cur chuige c贸rasach, uilescoile i leith na meabhairshl谩inte agus na foll谩ine i scoileanna san Aontas Eorpach, Oifig Foilseach谩n an Aontais Eorpaigh, Lucsamburg, 2021. (30) UNICEF, The State of the World's Children 2021 鈥� On My Mind: Promoting, protecting and caring for children鈥檚 mental health, UNICEF, Nua Eabhrac, Deireadh F贸mhair 2021. (31) De r茅ir bhileog eolais 2022 贸n gCoimisi煤n Eorpach maidir leis an mbearna ph谩 idir na hinscn铆. (32) WHO Mental Health Gap Action Programme, mhGAP Intervention Guide for mental, neurological and substance use disorders in non-specialized health settings 鈥� version 2.0, an Eagra铆ocht Dhomhanda Hleathan, an Ghin茅iv, 2016. (33) The European House 鈥� Ambrosetti in collaboration with Angelini Pharma, Headway 2023 鈥� Mental Health Index, An Bhruis茅il, Deireadh F贸mahir听2021. (34) UNICEF, The State of the World's Children 2021 鈥� On My Mind: Promoting, protecting and caring for children鈥檚 mental health, UNICEF, Nua Eabhrac, Deireadh F贸mhair 2021. (35) O鈥橣lynn, J. et al, 鈥楾oward inclusivity: A systematic review of the conceptualization of sexual minority status and associated eating disorder outcomes across two decades鈥�, [I dtreo cuimsitheachta: Athbhreithni煤 c贸rasach ar choincheap煤 st谩dais mhionlaigh ghn茅asaigh agus tortha铆 gaolmhara neamhoird itheach谩in le fiche bliain anuas] Iris Idirn谩isi煤nta Neamhoird Itheach谩in, Imleabhar 56, Eagr谩n 2, Feabhra 2023, lch. 350-365. (36) Harrell, B., Conversion Therapy Bans, Suicidality, and Mental Health, Deireadh F贸mhair 2022. (37) American Psychiatric Association [Cumann S铆ciatrach Mheirice谩], Diagnostic and statistical manual of mental disorders [L谩mhleabhar Diagn贸iseach agus Staitisti煤il na neamhord meabhrach] (5煤 eagr谩n), 2013. (38) American Psychiatric Association [Cumann S铆ciatrach Mheirice谩], Diagnostic and statistical manual of mental disorders [L谩mhleabhar Diagn贸iseach agus Staitisti煤il na neamhord meabhrach] (5煤 eagr谩n), 2013. (39) De r茅ir Oxford Dictionary of Sociology. (40) The European House 鈥� Ambrosetti in collaboration with Angelini Pharma, Headway 2023 鈥� Mental Health Index, An Bhruis茅il, Deireadh F贸mahir听2021. (41) EDS, Suicide worldwide in 2019: global health estimates, [F茅inmhar煤 ar fud an domhain in 2019: Meastach谩in sl谩inte dhomhanda] An Eagra铆ocht Dhomhanda Sl谩inte, An Ghin茅iv, 2021. (42) Mir贸, J. et al, 鈥楥hronic pain and high impact chronic pain in children and adolescents: a cross-sectional study鈥�, [Pian ainsealach agus pian ainsealach ardtionchair i leana铆 agus d茅ag贸ir铆: Staid茅ar trasghearrthach] Journal of Pain, Imleabhar 24, Eagr谩n 5, Bealtaine听2023, lgh. 812-823. (43) Pryor, L. et al., Mental health and global strategies to reduce NCDs and premature mortality, [惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 agus strait茅is铆 domhanda chun galair neamhtheagmh谩lacha agus b谩smhaireacht anaba铆 a laghd煤] 2017. (44) Kessler, R.C. et al, 鈥楥hildhood adversities and adult psychopathology in the WHO World Mental Health Surveys鈥�,[Deacrachta铆 leana铆 agus s铆ceapaiteola铆ocht dhaoine f谩sta i Suirbh茅anna Domhanda 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 EDS], British Journal of Psychiatry, Imleabhar 197, Eagr谩n 5, Samhain 2010, lch. 378-385. (45) 鈥業I gcur chuige [MHiAP], d茅antar gn铆omha铆ochta铆 chun aghaidh a thabhairt ar an meabhairshl谩inte laistigh d鈥檈arn谩il na sl谩inte agus lasmuigh di, agus b茅im l谩idir 谩 leagan ar chur chun cinn agus ar chosc. Is f茅idir le beartais i r茅ims铆 茅ags煤la (amhail oideachas, cosaint leana铆, fosta铆ocht, ioncam, tith铆ocht, cult煤r, comhshaol, cosaint sh贸isialta agus go leor eile) tionchar dearfach a imirt ar an meabhairshl谩inte, tr铆 thosca cosanta a neart煤 agus tosca riosca d鈥檉hadhbanna meabhairshl谩inte a mhaol煤.鈥�. R谩iteas L铆onra T茅amach Ard谩n Beartas Sl谩inte an Aontais Eorpaigh dar teideal 鈥槻驯鸩共�丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 i ngach Beartas鈥� an 19 Aibre谩n 2023, A mental health in all policies approach as key component of any comprehensive initiative on mental health. [Cur chuige na meabhairshl谩inte i ngach beartas mar phr铆omhghn茅 d鈥檃on tionscnamh cuimsitheach maidir leis an meabhairshl谩inte]. (46) Allen, J. et al., Social Determinants of Mental Health, 2014. (47) L茅ir铆onn sonra铆, 贸n Staid茅ar Domhanda um Ualach Galar 2019 de chuid an L铆onra Comhoibr铆och Domhanda um Ualach Galar gurb iad riochta铆 meabhairshl谩inte an phr铆omhch煤is leis na blianta a mhairtear faoi mh铆chumas sa d谩 ghn茅as d鈥檃ois chaighde谩naithe m谩 dh茅antar iad a chomhaireamh in 茅ineacht le neamhoird a bhaineann le substaint铆. (48) L铆onra Comhoibr铆och Domhanda um Ualach Galar, Staid茅ar Domhanda um Ualach Galar 2019, An Institi煤id um M茅adracht agus Meast贸ireacht Sl谩inte, Seattle, 2020. (49) Fischer, B. et al, 鈥楻ecommendations for Reducing the Risk of Cannabis Use-Related Adverse Psychosis Outcomes: A Public Mental Health-Oriented Evidence Review鈥�, Journal of Dual Diagnosis, Imleabhar 19, Eagr谩n 2-3, 2023 lch. 71-96. (50) Rialach谩n (AE)听2022/2065 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 19听Deireadh F贸mhair 2022 maidir le Margadh Aonair do Sheirbh铆s铆 Digiteacha agus lena leasa铆tear Treoir听2000/31/CE (an Gn铆omh um Sheirbh铆s铆 Digiteacha) (IO听L听277, 27.10.2022, lch.听1). (51) Treoir (AE)听2023/970 贸 Pharlaimint na hEorpa agus 贸n gComhairle an 10听Bealtaine 2023 chun cur i bhfeidhm phrionsabal an ph谩 chomhionainn as obair chomhionann n贸 obair ar comhionann a luach idir fir agus mn谩 a neart煤 tr铆 sh谩sra铆 tr茅dhearcachta p谩 agus forfheidhmithe (IO L 132, 17.5.2023, lch.听21). (52) An L谩rionad um Ghalair a Chosc agus a Rial煤, Fast Facts: Preventing Intimate Partner Violence, [Mearfh铆ric铆: For茅igean p谩irt铆 dl煤thchaidrimh a Chosc], Deireadh F贸mhair听2022. (53) R煤n 贸 Pharlaimint na hEorpa an 15 Feabhra 2023 ar an togra le haghaidh Cinneadh 贸n gComhairle maidir le Coinbhinsi煤n Chomhairle na hEorpa chun for茅igean in aghaidh na mban agus for茅igean teaghlaigh a chosc agus a chomhrac a bheith 谩 thabhairt i gcr铆ch ag an Aontas Eorpach (IO C听283, 11.8.2023, lch.听149), aithris Z agus m铆r 25. (54) EDS, Integrating psychosocial interventions and support into HIV services for adolescents and young adults: technical brief, [Idirghabh谩lacha s铆ceas贸isialta agus taca铆ocht a chomhth谩th煤 i seirbh铆s铆 VEID do dh茅ag贸ir铆 agus do dhaoine f谩sta 贸ga: achoimre theicni煤il] An Eagra铆ocht Dhomhanda Sl谩inte, An Ghin茅iv, 2023. (55) ECFE, 鈥楳ain causes of mortality鈥�, Health at a Glance 2021: OECD Indicators, [鈥楶r铆omhch煤iseanna b谩smhaireachta鈥�, Sracfh茅achaint ar an tsl谩inte in 2021: T谩scair铆 ECFE]Foilsitheoireacht ECFE, Paris, 2021. (56) Yin, S., et al., Summarizing health-related quality of life (HRQOL): development and testing of a one-factor model, 2016. (57) Churruca, K., et al., Patient-reported outcome measures (PROMs): A review of generic and condition-specific measures and a discussion of trends and issues, 2021. (58) An tAirmhe谩n Comhph谩irteach Taighde (an Coimisi煤n Eorpach), Handbook on Constructing Composite Indicators: Methodology and User Guide, [L谩mhleabhar maidir le T谩scair铆 Ilchodacha a Th贸g谩il: Modheola铆ocht agus Treoir 脷s谩ideora] 2008. (59) Brouwers, E., et al., Discrimination in the workplace, reported by people with major depressive disorder: a cross-sectional study in 35 countries, 2015. [Idirdheal煤 san ionad oibre, arna thuairisci煤 ag daoine a bhfuil m贸r-neamhord d煤lagarach orthu: staid茅ar trasghearrthach in 35 t铆r] (60) WHO Special Initiative for Mental Health (2019-2023): Universal Health Coverage for Mental Health[Tionscnamh Speisialta EDS um 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别 (2019-2023): Cl煤dach Sl谩inte Uilechoiteann do Mheabhairshl谩inte]. (61) An tAirmhe谩n Comhph谩irteach Taighde (An Coimisi煤n Eorpach), Handbook on Constructing Composite Indicators:Methodology and User Guide, [L谩mhleabhar maidir le T谩scair铆 Ilchodacha a Th贸g谩il: Modheola铆ocht agus Treoir 脷s谩ideora]2008. (62) EDS, First meeting of the pan-European Mental Health Coalition: from debate to action,[An ch茅ad chruinni煤 den Chomhghuaill铆ocht Uile-Eorpach 惭别补产丑补颈谤蝉丑濒谩颈苍迟别: 贸 dh铆osp贸ireacht go gn铆omha铆ocht] 2022. (63) Council of Europe鈥檚 Reform of mental health services: an urgent need and a human rights imperative. [Athch贸iri煤 seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte Chomhairle na hEorpa: riachtanas pr谩inneach agus riachtanas maidir le cearta an duine.] (64) Thornicroft, G., et al., Community mental health care worldwide: current status and further developments, 2016.[C煤ram meabhairshl谩inte Comhphobail ar fud an domhain: st谩das reatha agus forbairt铆 breise] (65) EDS, Guidance on community mental health services: promoting person-centred and rights-based approaches, 2021.[Treoir maidir le seirbh铆s铆 meabhairshl谩inte pobail: cur chuige duinel谩rnach agus cearta-bhunaithe a chur chun cinn] (66) EDS, A toolkit on how to implement social prescribing, [Sraith strait茅is铆 maidir le conas oideas煤 s贸isialta a chur chun feidhme] 2022. (67) De r茅ir chl谩r cisti煤ch谩in taighde agus nu谩la铆ochta F铆s Eorpach .