合法博彩网站

Polityka rozwojowa stanowi trzon polityki zewn臋trznej Unii Europejskiej. Jej celem jest ograniczenie, a ostatecznie wyeliminowanie ub贸stwa i ma ona kluczowe znaczenie dla reakcji UE na agend臋 ONZ na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030. W艣r贸d jej cel贸w wymieni膰 nale偶y wspieranie zr贸wnowa偶onego rozwoju, obron臋 praw cz艂owieka i听demokracji, osi膮ganie r贸wno艣ci p艂ci, propagowanie pokoju i inkluzywnych spo艂ecze艅stw oraz rozwi膮zywanie problem贸w dotycz膮cych ochrony 艣rodowiska i听klimatu. Unia Europejska dzia艂a na ca艂ym 艣wiecie i听jest najwi臋kszym darczy艅c膮 w听zakresie pomocy rozwojowej. Wsp贸艂praca z听pa艅stwami cz艂onkowskimi UE i听dzia艂ania prowadzone zgodnie z听agend膮 na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030 u艂atwiaj膮 skuteczne dostarczanie pomocy.

Podstawa prawna

• Art.听21 ust.听1 (TUE): og贸lne prawa i听obowi膮zki oraz zasady przewodnie w听zakresie wsp贸艂pracy UE na rzecz rozwoju;
• Art.听4 ust.听4 i听art.听208鈥�211 (TFUE);
• Art.听312鈥�316 TFUE: Sprawy bud偶etowe
• (z grup膮 pa艅stw Afryki, Karaib贸w i Pacyfiku (AKP)[1]), kt贸r膮 od stycznia 2024 r. Wejdzie ona w pe艂ni w 偶ycie po tym, jak zgod臋 wyda Parlament Europejski i nast膮pi ratyfikacja przez strony, czyli przez wszystkie pa艅stwa cz艂onkowskie i przez co najmniej dwie trzecie cz艂onk贸w OACPS. Zast臋puje ona .

Ramy polityki

Unia Europejska wspiera kraje rozwijaj膮ce si臋 przez propagowanie zr贸wnowa偶onego rozwoju i听stabilno艣ci. Celem d艂ugoterminowym jest eliminacja ub贸stwa, b臋d膮ca centralnym elementem polityki zewn臋trznej UE od chwili ustanowienia Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) na mocy traktatu rzymskiego z听1957听r. EFR ustanowiono, aby wspiera膰 szczeg贸lne stosunki z听by艂ymi koloniami w regionach AKP. Od 1听stycznia 2021听r. pomocy rozwojowej UE udziela si臋 za po艣rednictwem szeroko zakrojonego Instrumentu S膮siedztwa oraz Wsp贸艂pracy Mi臋dzynarodowej i Rozwojowej: (zob. szczeg贸艂owe informacje poni偶ej). Instrument ten 艂膮czy kilka wcze艣niejszych unijnych instrument贸w finansowania zewn臋trznego, w tym EFR.

UE i jej pa艅stwa cz艂onkowskie, razem wzi膮wszy, s膮 , a ich wk艂ad w听oficjaln膮 pomoc rozwojow膮 w听2021听r. wyni贸s艂 70,2听mld听EUR. Wsp贸艂praca na rzecz rozwoju nale偶y do kompetencji dzielonych UE: Unia jest w听stanie realizowa膰 wsp贸ln膮 polityk臋 rozwoju pod warunkiem, 偶e nie uniemo偶liwia to pa艅stwom cz艂onkowskim wykonywania ich w艂asnych kompetencji w听tej dziedzinie. Poziom wsp贸艂pracy jest taki, 偶e agencje rozwoju pa艅stw cz艂onkowskich cz臋sto wdra偶aj膮 programy finansowane przez UE.

UE podj臋艂a zobowi膮zania dotycz膮ce sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju w 2005听r., co oznacza, 偶e musi w艂膮cza膰 cele rozwoju do wszystkich obszar贸w swojej polityki, kt贸re maj膮 wp艂yw na kraje rozwijaj膮ce si臋. W听2009听r. zobowi膮zanie to podzielono na pi臋膰 obszar贸w: (1)听handel i finanse, (2)听przeciwdzia艂anie zmianie klimatu, (3)听zapewnienie 艣wiatowego bezpiecze艅stwa 偶ywno艣ciowego, (4)听wykorzystywanie migracji z听korzy艣ci膮 dla rozwoju oraz (5) wzmacnianie powi膮za艅 i synergii pomi臋dzy bezpiecze艅stwem a rozwojem w ramach planu budowania pokoju na 艣wiecie. Przyjmowane wcze艣niej co dwa lata (teraz rzadziej) Komisji umo偶liwia 艣ledzenie post臋p贸w osi膮ganych przez UE w听dziedzinie sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju; ostatnie takie sprawozdanie opublikowano w styczniu 2019听r. Od 2010 r. Komisja Rozwoju Parlamentu Europejskiego ma sta艂ego sprawozdawc臋 ds. sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju. Funkcj臋 t臋 pe艂ni obecnie Janina Ochojska (Europejska Partia Ludowa, Polska). W marcu 2023 r. Parlament przyj膮艂 w sprawie sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju, w kt贸rej wezwa艂 Komisj臋, Europejsk膮 S艂u偶b臋 Dzia艂a艅 Zewn臋trznych i pa艅stwa cz艂onkowskie, aby zwi臋kszy艂y wysi艂ki z my艣l膮 o sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju. Podkre艣laj膮c, 偶e sp贸jno艣膰 polityki na rzecz rozwoju musi pozosta膰 kluczowym elementem stosunk贸w zewn臋trznych UE, Parlament zwr贸ci艂 si臋 do Komisji, aby wyja艣ni艂a stosowanie sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju w kontek艣cie cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju.

Pomoc rozwojowa jest zasobem ograniczonym. W听zwi膮zku z听tym UE zobowi膮zuje si臋 do zapewniania skuteczno艣ci pomocy i听propaguje bliskie stosunki z听krajami partnerskimi w听programowaniu i听realizacji dzia艂a艅 w听zakresie rozwoju. W听tym celu przyj臋to kodeks post臋powania w听kwestii podzia艂u pracy w听ramach polityki rozwojowej w听2007听r. oraz unijne operacyjne ramy skuteczno艣ci pomocy w听2011听r. Dzia艂ania te s膮 zgodne z听dzia艂aniami mi臋dzynarodowymi podj臋tymi w听reakcji na Deklaracj臋 parysk膮 OECD z听2005听r., kt贸ra propaguje pi臋膰 kluczowych koncepcji dotycz膮cych pomocy rozwojowej: odpowiedzialno艣膰 kraj贸w rozwijaj膮cych si臋 za strategie rozwoju, dostosowanie kraj贸w b臋d膮cych darczy艅cami do strategii okre艣lonych na szczeblu lokalnym, harmonizacj臋 mi臋dzynarodowej pomocy rozwojowej, monitorowanie wynik贸w i wzajemn膮 odpowiedzialno艣膰 darczy艅c贸w i partner贸w za wyniki w听zakresie rozwoju. Mi臋dzynarodowe ramy skuteczno艣ci pomocy poddawano przegl膮dowi: w听programie dzia艂ania z听Akry (2008听r.) oraz w听Partnerstwie z听Pusanu w听sprawie skutecznej wsp贸艂pracy na rzecz rozwoju (2011听r.). Po przyj臋ciu cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju ONZ podj臋to dalsze zobowi膮zania w dokumencie ko艅cowym z Nairobi z 2016 r.

A. Program dzia艂a艅 ONZ na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju do roku 2030

UE aktywnie uczestniczy艂a w opracowaniu na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030, dzi臋ki kt贸rej ustanowiono nowy globalny paradygmat maj膮cy pom贸c w wyeliminowaniu ub贸stwa i osi膮gni臋ciu zr贸wnowa偶onego rozwoju, i kt贸ra obejmuje tak偶e zasady 鈥瀗iepozostawiania nikogo w tyle鈥� oraz 鈥瀦aspokajania w pierwszej kolejno艣ci potrzeb os贸b znajduj膮cych si臋 w najbardziej niekorzystnej sytuacji鈥�. Zatwierdzony we wrze艣niu 2015听r. w听Nowym Jorku program nawi膮zuje do milenijnych cel贸w rozwoju i听wprowadza nowy zestaw 17 cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju zorientowanych na cele gospodarcze, spo艂eczne, 艣rodowiskowe i听zwi膮zane ze sprawowaniem rz膮d贸w, kt贸re maj膮 zosta膰 osi膮gni臋te do 2030听r. W 2019听r. UE i听jej pa艅stwa cz艂onkowskie przedstawi艂y po raz pierwszy na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla ONZ ds. Zr贸wnowa偶onego Rozwoju. W听dokumencie tym (kt贸ry wydawany b臋dzie co cztery lata) k艂adzie si臋 nacisk na dzia艂ania UE na rzecz realizacji agendy na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030. W lipcu 2023 r., podczas Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ONZ ds. Zr贸wnowa偶onego Rozwoju, UE przedstawi艂a sw贸j pierwszy dotycz膮cy realizacji Agendy na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030.

B. Nowy Europejski konsensus w听sprawie rozwoju i听program UE na rzecz zmian

Po zatwierdzeniu agendy UE przysta艂a na zmienion膮 wersj臋 z听2005听r. W nowym konsensusie ustanowiono g艂贸wne zasady osi膮gni臋cia cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju i podej艣cie, kt贸re ukierunkuje dzia艂ania UE i jej pa艅stw cz艂onkowskich w stosunku do kraj贸w rozwijaj膮cych si臋. Cho膰 konsensus skupia si臋 g艂贸wnie na polityce rozwoju, dotyczy on r贸wnie偶 dzia艂a艅 realizowanych w ramach innych strategii politycznych przy jednoczesnym stosowaniu zasady sp贸jno艣ci polityki na rzecz rozwoju. G艂贸wnym celem unijnej polityki na rzecz rozwoju pozostaje wyeliminowanie ub贸stwa. Przewodnicz膮cy Parlamentu Europejskiego, premier Malty w听imieniu Rady UE i听pa艅stw cz艂onkowskich, przewodnicz膮cy Komisji oraz Wiceprzewodnicz膮ca Komisji / Wysoka Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa podpisali konsensu 7听czerwca 2017听r. Parlament krytycznie odnosi si臋 do wysi艂k贸w UE na rzecz osi膮gni臋cia cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju do 2030 r., zw艂aszcza bior膮c pod uwag臋 fakt, 偶e pandemia COVID-19, rosyjska inwazja na Ukrain臋 i inne kryzysy niwecz膮 niekt贸re post臋py poczynione od 2015 r. Parlament wielokrotnie wzywa艂 Komisj臋, aby zwi臋kszy艂a wysi艂ki na rzecz osi膮gni臋cia cel贸w zr贸wnowa偶onego rozwoju (ostatnio w rezolucji 锄听2023听谤.).

W Komisji z 2016听r. pt. 鈥濳olejne dzia艂ania maj膮ce zapewni膰 Europie zr贸wnowa偶on膮 przysz艂o艣膰: europejskie dzia艂ania na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju鈥� zintegrowano cele zr贸wnowa偶onego rozwoju z听ramami polityki europejskiej i听obecnymi priorytetami UE. Wykraczaj膮c poza swoje granice, UE ponownie zobowi膮za艂a si臋 do realizacji celu, jakim jest przeznaczanie 0,7听% dochodu narodowego brutto (DNB) na pomoc rozwojow膮 do 2030听r., z czego dla kraj贸w najs艂abiej rozwini臋tych przeznaczone zostanie 0,15鈥�0,20 % DNB. Odzwierciedla to zobowi膮zania podj臋te w programie dzia艂a艅 z Addis Abeby w sprawie finansowania rozwoju (uzgodnionym na konferencji ONZ w 2015 r.) i stanowi integraln膮 cz臋艣膰 agendy na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030. W 2021听r. 艂膮czna oficjalna pomoc rozwojowa UE (udzielona przez UE i jej pa艅stwa cz艂onkowskie) wynios艂a 0,49听% unijnego DNB.

C. Ramy prawne i听finansowe

Unijne podej艣cie do finansowania dzia艂a艅 zewn臋trznych (zob. tabela poni偶ej) uleg艂o zmianie w听wyniku utworzenia ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy. W nast臋pstwie wniosku Komisji dotycz膮cego rozporz膮dzenia ustanawiaj膮cego ten instrument z 14 czerwca 2018 r. i po trzech latach negocjacji z Rad膮 i Parlamentem wesz艂o w 偶ycie 14听czerwca 2021听r. Ma ono zastosowanie z moc膮 wsteczn膮 od 1听stycznia 2021听r.

Wa偶na innowacja, tj. ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy, jest obecnie g艂贸wnym instrumentem finansowym dzia艂a艅 zewn臋trznych UE, kt贸rego og贸lny przydzia艂 wynosi 79,5 mld EUR na lata 2021鈥�2027. Instrument ten upraszcza zewn臋trzn膮 struktur臋 finansowania UE (dzi臋ki po艂膮czeniu poprzednich program贸w, w tym Instrumentu Finansowania Wsp贸艂pracy na rzecz Rozwoju, Europejskiego Instrumentu S膮siedztwa, Instrumentu Partnerstwa, Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Cz艂owieka, Europejskiego Funduszu na rzecz Zr贸wnowa偶onego Rozwoju oraz Instrumentu na rzecz Przyczyniania si臋 do Stabilno艣ci i Pokoju). Obj臋to nim wsp贸艂prac臋 ze wszystkimi pa艅stwami spoza UE (z wyj膮tkiem pa艅stw powi膮zanych z听UE wsp贸艂prac膮 przedakcesyjn膮), terytoriami zamorskimi oraz terytoriami bior膮cymi udzia艂 w听programach geograficznych.

ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy zorganizowano wok贸艂 trzech g艂贸wnych filar贸w:

1. geograficznego, kt贸ry sk艂ada si臋 z听program贸w geograficznych przeznaczonych dla听kraj贸w obj臋tych (wschodni膮 i po艂udniow膮) polityk膮 s膮siedztwa, pa艅stw w听Afryce Subsaharyjskiej, w听krajach Azji i听Pacyfiku oraz w听obu Amerykach i na Karaibach. Programy te koncentruj膮 si臋 na obszarach wsp贸艂pracy, takich jak dobre rz膮dy, eliminacja ub贸stwa, migracja, 艣rodowisko naturalne i zmiana klimatu, wzrost gospodarczy i zatrudnienie czy bezpiecze艅stwo i pok贸j, oraz na innych kwestiach przekrojowych. Wi臋kszo艣膰 艣rodk贸w z ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy przeznaczona jest na ten filar;
2. tematycznego, kt贸ry sk艂ada si臋 z program贸w o zasi臋gu og贸lno艣wiatowym dotycz膮cych praw cz艂owieka i demokracji, organizacji spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, stabilno艣ci i pokoju oraz globalnych wyzwa艅;
3. szybkiego reagowania umo偶liwiaj膮cego finansowanie szybkiego uwalniania 艣rodk贸w na rzecz zarz膮dzania kryzysowego, zapobiegania konfliktom i budowania pokoju. Ma to na celu na przyk艂ad powi膮zanie dzia艂a艅 humanitarnych z dzia艂aniami na rzecz rozwoju, zwi臋kszenie odporno艣ci kraj贸w dotkni臋tych kryzysem czy realizacj臋 priorytet贸w polityki zagranicznej.

ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy, zaprojektowany r贸wnie偶 jako instrument elastyczny, obejmuje dodatkow膮 鈥瀝ezerw臋鈥� na finansowanie nowych wyzwa艅 i priorytet贸w (np. reagowanie na nieprzewidziane okoliczno艣ci, presj臋 migracyjn膮, sytuacje kryzysowe/pokryzysowe lub nowe inicjatywy unijne/mi臋dzynarodowe).

D. Podzia艂 艣rodk贸w z ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy

Najwi臋ksza cz臋艣膰 finansowania dzia艂a艅 zewn臋trznych Unii odbywa si臋 za po艣rednictwem ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy, na kt贸ry to instrument przeznaczono 艂膮czny bud偶et w wysoko艣ci 79,5听mld EUR (na lata 2021鈥�2027). Na programy geograficzne przeznaczono oko艂o 75听% 艣rodk贸w, a na programy tematyczne 8听%. Ponadto 12听% 艣rodk贸w zarezerwowano na nowe wyzwania i听priorytety w ramach 鈥瀝ezerwy鈥�, a 4听% na 鈥瀌zia艂ania szybkiego reagowania鈥�. Reszt臋 艣rodk贸w (oko艂o 2听%) przeznaczono na wydatki pomocnicze.

Szczeg贸艂owe informacje mo偶na znale藕膰 w na 2024 r.

艢rodki finansowe przeznaczone na trzyfilarow膮 struktur臋 ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy rozk艂adaj膮 si臋 nast臋puj膮co: Dane liczbowe podano w milionach.

ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy stanowi r贸wnie偶 centralny element nowej unijnej strategii b臋d膮cej kluczowym projektem, kt贸rego celem jest uruchomienie do 300 mld EUR na inwestycje w zr贸wnowa偶on膮 infrastruktur臋 cyfrow膮, energetyczn膮 i transportow膮 na ca艂ym 艣wiecie. W swym za艂o偶eniu strategia Global Gateway ma stanowi膰 zar贸wno wk艂ad UE w听zmniejszenie globalnej luki inwestycyjnej, jak i odpowied藕 UE na wyzwania geopolityczne, jakie stawia globalna strategia inwestycyjna Chin. Inwestycje realizowane za po艣rednictwem strategii Global Gateway wykorzystuje si臋 do finansowania zr贸wnowa偶onej infrastruktury s艂u偶膮cej przeciwdzia艂aniu zmianie klimatu, ochrony 艣rodowiska i wspierania zr贸wnowa偶onego rozwoju na ca艂ym 艣wiecie. Kluczowym tego przyk艂adem jest , w kt贸rym zapowiedziano uruchomienie 150 mld EUR na inwestycje w Afryce do 2030 r. Inwestycje te maj膮 przyspieszy膰 transformacj臋 ekologiczn膮 i cyfrow膮, przyczyni膰 si臋 do zr贸wnowa偶onego wzrostu gospodarczego, wzmocni膰 krajowe systemy opieki zdrowotnej oraz poprawi膰 poziom kszta艂cenia i szkolenia w krajach Afryki. ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy przyczyni si臋 do realizacji tej strategii dzi臋ki funduszom i zdolno艣ciom gwarancyjnym.

Rola Parlamentu Europejskiego

• Ramy prawne: Artyku艂 209 TFUE stanowi, 偶e Parlament Europejski i听Rada, 鈥瀞tanowi膮c zgodnie ze zwyk艂膮 procedur膮 prawodawcz膮, przyjmuj膮 艣rodki niezb臋dne w听celu realizacji polityki w听dziedzinie wsp贸艂pracy na rzecz rozwoju鈥�.
• Nadz贸r Parlamentu nad realizacj膮 polityki: Parlament ma prawo do zadawania pyta艅 Komisji oraz do zg艂aszania sprzeciwu wobec decyzji wykonawczych, ilekro膰 stwierdzi, 偶e Komisja przekracza swoje uprawnienia. Parlament stara si臋 tak偶e mie膰 wp艂ywa na decyzje dzi臋ki regularnemu omawianiu z听Komisj膮 strategii politycznych, zar贸wno w听ramach formalnych spotka艅, jak i听nieformalnych dyskusji. W ramach ISWMR 鈥� Globalny wymiar Europy Parlament podejmuje dwa razy w roku geopolityczny dialog z Komisj膮.
• Organ bud偶etowy: Parlament i听Rada stanowi膮 wsp贸lny organ bud偶etowy Unii. Przez siedem lat obowi膮zywania unijnych wieloletnich ram finansowych Rada zachowuje nadrz臋dne prawo do podejmowania decyzji, lecz w听celu przyj臋cia ram wymagana jest zgoda Parlamentu (art.听312 TFUE). Na potrzeby bud偶etu rocznego art.听314 TFUE ustanawia procedur臋, kt贸ra obejmuje jedno czytanie w听Parlamencie i听jedno czytanie w听Radzie. Po zako艅czeniu czyta艅 Parlament mo偶e zatwierdzi膰 lub odrzuci膰 bud偶et. W听obszarze wsp贸艂pracy mi臋dzynarodowej parlamentarna Komisja Rozwoju 艣ledzi przebieg obrad dotycz膮cych bud偶etu i听mo偶e zg艂asza膰 konkretne propozycje dotycz膮ce linii bud偶etowych wchodz膮cych w听zakres jej kompetencji.

听

Malte Frederik Hergaden

04-2024