Azja Po艂udniowo-Wschodnia
Jako cz臋艣膰 szerzej poj臋tego regionu Indo-Pacyfiku Azja Po艂udniowo-Wschodnia ma kluczowe znaczenie geostrategiczne dla UE i stoi w obliczu istotnych wyzwa艅 dla mi臋dzynarodowego porz膮dku opartego na zasadach.听Region Indo-Pacyfiku podlega szybkim zmianom i 鈥� jako miejsce zamieszkania ponad po艂owy ludno艣ci 艣wiata 鈥� staje si臋 kluczowym regionem geostrategicznym. Dwie trzecie 艣wiatowego przewozu kontener贸w odbywa si臋 przez Indo-Pacyfik, a szlaki morskie s膮 wa偶nymi szlakami handlu i dostaw energii. We wrze艣niu 2021听r. przyj臋to strategi臋 UE na rzecz wsp贸艂pracy w regionie Indo-Pacyfiku, aby zwi臋kszy膰 zaanga偶owanie UE, budowa膰 partnerstwa i stawi膰 czo艂a globalnym wyzwaniom. Unia dostosowuje swoje obecne instrumenty, aby wesprze膰 . , formalnie zatwierdzony przez Rad臋 w marcu 2022听r., promuje otwart膮 i opart膮 na zasadach regionaln膮 architektur臋 bezpiecze艅stwa, w tym bezpieczne szlaki morskie, budowanie zdolno艣ci i zwi臋kszon膮 obecno艣膰 marynarki wojennej w regionie Indo-Pacyfiku.
UE zacie艣nia stosunki z krajami Azji Po艂udniowo-Wschodniej i promuje integracj臋 regionaln膮 ze Stowarzyszeniem Narod贸w Azji Po艂udniowo-Wschodniej (ASEAN), kt贸re jako ca艂o艣膰 stanowi trzeciego co do wielko艣ci partnera handlowego UE poza Europ膮 (po Chinach i Stanach Zjednoczonych). W regionie tym istniej膮 problemy geostrategiczne, takie jak sp贸r dotycz膮cy Morza Po艂udniowochi艅skiego i kwestia Tajwanu, oraz problemy 艣rodowiskowe, zw艂aszcza w podregionie Mekongu. Unia, kt贸ra jest wa偶nym partnerem gospodarczym Azji Po艂udniowo-Wschodniej i z听kt贸rej p艂yn膮 znaczne 艣rodki na pomoc rozwojow膮, wspiera tworzenie instytucji, rozw贸j demokracji, dobre rz膮dy i听poszanowanie praw cz艂owieka.
Niniejsza nota tematyczna po艣wi臋cona jest regionowi Azji Po艂udniowo-Wschodniej. Zobacz te偶 noty po艣wi臋cone Azji Po艂udniowej (5.6.7) i听Azji Wschodniej (5.6.8).
Podstawa prawna
- Tytu艂听V (dzia艂ania zewn臋trzne UE) Traktatu o听Unii Europejskiej;
- art.听206鈥�207 (handel) i听art.听216鈥�219 (umowy mi臋dzynarodowe) Traktatu o听funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
- umowy o听partnerstwie i听wsp贸艂pracy (stosunki dwustronne).
A. Stowarzyszenie Narod贸w Azji Po艂udniowo-Wschodniej (ASEAN)
W pierwszym szczycie ASEAN, kt贸ry odby艂 si臋 na Bali w听lutym 1976听r., udzia艂 wzi臋艂y Indonezja, Malezja, Filipiny, Singapur i听Tajlandia. Nast臋pnie do stowarzyszenia do艂膮czy艂y Brunei, Wietnam, Laos, 碍补尘产辞诲偶补 i Mjanma/Birma. ASEAN 艣ci艣le przestrzega polityki nieingerowania w听sprawy wewn臋trzne swoich cz艂onk贸w.
UE i ASEAN s膮 partnerami o zbie偶nych pogl膮dach w trudnym kontek艣cie geopolitycznym, wierz膮cymi w multilateralizm oparty na zasadach. ASEAN i UE zbudowa艂y solidne relacje, g艂贸wnie w dziedzinie handlu i stosunk贸w gospodarczych, i s膮 dzi艣 partnerami strategicznymi. 鈥� odpowiada za oko艂o 10,2听% wymiany handlowej ASEAN. ASEAN jest trzecim co do wielko艣ci partnerem UE poza Europ膮 (po USA i听Chinach). Ostatecznym celem jest w dalszym ci膮gu zawarcie mi臋dzyregionalnej umowy o wolnym handlu (FTA) UE-ASEAN.
Na poczyniono post臋py w zakresie promowania handlu, z naciskiem na inicjatywy ekologiczne, transformacj臋 cyfrow膮 i tworzenie bezpiecznych 艂a艅cuch贸w dostaw. Ministrowie przeanalizowali zmieniaj膮ce si臋 regionalne i 艣wiatowe wyzwania dla bezpiecze艅stwa, a tak偶e przekazali aktualne informacje na temat realizacji strategii Global Gateway z nale偶ytym uwzgl臋dnieniem oraz .
w D偶akarcie, a jego celem by艂 przegl膮d kwestii dwustronnych, wielostronnych i globalnych, jak r贸wnie偶 realizacja , przy czym osi膮gni臋to 89听% kierunk贸w dzia艂a艅. Wyra偶ono zadowolenie w zwi膮zku z ).
podczas szczytu jubileuszowego UE-ASEAN. Pierwsze posiedzenie odby艂o si臋 w D偶akarcie w czerwcu 2023听r. Dotyczy艂o ono regionalnych rynk贸w energii, rozwoju potencja艂u energii odnawialnej i bezpiecze艅stwa energetycznego.
W ramach partnerstwa strategicznego UE-ASEAN Unia planuje w dalszym ci膮gu k艂a艣膰 nacisk na parlamentarny wymiar stosunk贸w, na przyk艂ad przez wspieranie bardziej strukturalnej wymiany i promowanie wsp贸lnych posiedze艅 Parlamentu i Zgromadzenia Mi臋dzyparlamentarnego ASEAN (AIPA). Zapewni to demokratyczn膮 rozliczalno艣膰 i forum dla wielostronnej wymiany, aby rozwi膮zywa膰 problemy globalne. Podczas trzeciego mi臋dzyregionalnego dialogu mi臋dzy Parlamentem a AIPA w listopadzie 2023听r. poczyniono post臋py w dalszym rozwijaniu dialogu i kwestii b臋d膮cych przedmiotem wsp贸lnego zainteresowania w zakresie wsp贸艂pracy gospodarczej, handlowej i inwestycyjnej, a tak偶e globalnych i regionalnych wyzwa艅 w dziedzinie bezpiecze艅stwa.
, podpisane w listopadzie 2020听r., wesz艂o w 偶ycie w styczniu 2022听r. RCEP, kt贸re obejmuje 10 pa艅stw ASEAN i pi臋ciu partner贸w stowarzyszenia z regionu Azji i Pacyfiku, jest najwi臋ksz膮 umow膮 o wolnym handlu na 艣wiecie, obejmuj膮c膮 ponad po艂ow臋 艣wiatowego eksportu i niemal jedn膮 trzeci膮 艣wiatowego produktu krajowego brutto (PKB). RCEP obejmuje wi臋kszo艣膰 sektor贸w gospodarki, przy czym oczekuje si臋, 偶e oko艂o 90听% towar贸w b臋dzie przedmiotem bezc艂owego handlu. Wi臋kszo艣膰 towar贸w ju偶 korzysta z tego przywileju na mocy istniej膮cych um贸w mi臋dzy cz艂onkami. Obni偶enie taryf mo偶e trwa膰 do 20 lat, a sektory wra偶liwe, takie jak rolnictwo, s膮 w wi臋kszo艣ci wy艂膮czone z obni偶ek ce艂. Cz艂onkowie RCEP powinni korzysta膰 ze wsp贸lnych regu艂 pochodzenia, zniesienia kontyngent贸w wywozowych, uproszczonych procedur celnych i 艂atwiejszego transgranicznego dost臋pu do stref handlowych. Kluczowymi obszarami wzrostu s膮 surowce, maszyny, pojazdy silnikowe i produkty konsumpcyjne.
B. Dialog Azja-Europa (ASEM) i听Partnerstwo Parlamentarne Azja-Europa (ASEP)
Celem ASEM jest zacie艣nienie wsp贸艂pracy gospodarczej i dialogu politycznego oraz promowanie kontakt贸w mi臋dzyludzkich mi臋dzy UE a Azj膮. ASEM skupia 53 partner贸w z ca艂ej Europy i Azji, dzi臋ki czemu jest g艂贸wn膮 wielostronn膮 platform膮 艂膮cz膮c膮 Europ臋 i Azj臋 o du偶ym znaczeniu globalnym 鈥� partnerzy ASEM reprezentuj膮 oko艂o 65听% 艣wiatowego PKB, 60听% ludno艣ci 艣wiata, 75听% 艣wiatowej turystyki i 68听% 艣wiatowego handlu. Partnerzy podkre艣laj膮 potrzeb臋 skutecznych i szybkich dzia艂a艅 w zakresie zmiany klimatu, wsp贸艂pracy w dziedzinie bezpiecze艅stwa, handlu i praw cz艂owieka.
W listopadzie 2021听r. 碍补尘产辞诲偶补 przej臋艂a rol臋 gospodarza 13.听szczytu ASEM (ASEM13) i 11.听posiedzenia Partnerstwa Parlamentarnego Azja-Europa (ASEP-11). Celem ASEM13 by艂o wzmocnienie multilateralizmu z perspektywy wsp贸lnego wzrostu, z naciskiem na stawianie czo艂a globalnym wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu, zr贸wnowa偶ony rozw贸j i terroryzm, oraz udoskonalenie wielostronnego systemu handlowego.
C. Indonezja
Ro艣nie rola Indonezji jako kluczowego partnera UE i cz艂onka听G-20 oraz trzeciego pod wzgl臋dem wielko艣ci pa艅stwa demokratycznego na 艣wiecie i听najludniejszego kraju muzu艂ma艅skiego. Stosunki UE z听Indonezj膮 opieraj膮 si臋 na Ostatnie posiedzenie Jego celem by艂o om贸wienie wsp贸lnych wysi艂k贸w na rzecz promowania wsp贸艂pracy dwustronnej, obejmuj膮cych istniej膮ce grupy robocze i dialogi UE-Indonezja, a tak偶e ewentualnych wsp贸lnych dzia艂a艅, dzi臋ki kt贸rym partnerstwo UE-Indonezja przyczyni si臋 do pokoju, stabilno艣ci i dobrobytu w regionie i na ca艂ym 艣wiecie. Sz贸sty dialog na temat polityki bezpiecze艅stwa odby艂 si臋 w听maju 2023听r., a Indonezja wyrazi艂a zainteresowanie zwi臋kszeniem mobilno艣ci przy wje藕dzie do UE dzi臋ki liberalizacji systemu wizowego Schengen w przypadku podr贸偶y s艂u偶bowych i turystycznych obywateli Indonezji.
Indonezja i UE potwierdzi艂y swoje zaanga偶owanie na rzecz suwerenno艣ci, niezale偶no艣ci i integralno艣ci terytorialnej Ukrainy oraz wyrazi艂y ubolewanie w zwi膮zku z agresj膮 Rosji. Obie strony uzgodni艂y, 偶e b臋d膮 d膮偶y膰 do partnerstwa przynosz膮cego wzajemne korzy艣ci we wsp贸艂pracy w zakresie bezpiecze艅stwa, w tym bezpiecze艅stwa morskiego, operacji utrzymywania pokoju, cyberbezpiecze艅stwa i zwalczania terroryzmu. Indonezja zach臋ca do dalszej wymiany wiedzy i konsultacji na temat wsp贸艂pracy w zakresie bezpiecze艅stwa i obrony za po艣rednictwem nast臋puj膮cych program贸w UE: oraz .
UE i Indonezja zobowi膮za艂y si臋 przyspieszy膰 prace nad , tak aby sfinalizowa膰 je w 2024听r. , przy ca艂kowitym handlu towarami wynosz膮cym w 2022听r.听32,6听mld听EUR i nadwy偶ce w听wysoko艣ci 14,5听mld听EUR na korzy艣膰 Indonezji.
W czerwcu 2021听r. 艢wiatowa Organizacja Handlu (WTO) . W grudniu 2019听r. Indonezja wszcz臋艂a na forum WTO post臋powanie przeciwko UE w sprawie niekt贸rych 艣rodk贸w dotycz膮cych oleju palmowego i biopaliw na bazie oleju palmowego, argumentuj膮c, 偶e unijne ograniczenia dotycz膮ce biopaliw na bazie oleju palmowego s膮 niesprawiedliwe i dyskryminuj膮ce. Indonezja z艂o偶y艂a wniosek o konsultacje do organu WTO rozstrzygaj膮cego spory. Niemniej rosyjska inwazja na Ukrain臋 spowodowa艂a 艣wiatowy niedob贸r oleju jadalnego, co mo偶e pom贸c Indonezji odzyska膰 udzia艂 w rynku oleju palmowego w UE. Niezale偶nie od decyzji WTO UE chce poprawi膰 sw贸j wizerunek i podpisa膰 nowe umowy, w tym z powodu , poniewa偶 w nadchodz膮cych latach mo偶e nast膮pi膰 gwa艂towny wzrost importu oleju palmowego do UE. W z UE dotycz膮cego na艂o偶enia przez UE ostatecznych ce艂 antydumpingowych na przyw贸z kwas贸w t艂uszczowych z Indonezji.
, w wyniku kt贸rych wy艂oniono prezydenta, wiceprezydenta, Regionaln膮 Rad臋 Reprezentant贸w oraz krajowe i regionalne zgromadzenia ustawodawcze. Kandydaci na prezydenta i wiceprezydenta, odpowiednio Prabowo Subianto i Gibran Rakabuming Raka, zdobyli najwi臋kszy odsetek g艂os贸w, tj. 58听%.
Wiele uwagi po艣wi臋cono roz艂amowi w grupie G-20 w kwestii prawa Rosji do udzia艂u w jej posiedzeniach. Rosja zosta艂a zaproszona na szczyt na Bali w listopadzie 2022听r., podobnie jak Ukraina. Prezydent Putin nie uczestniczy艂 jednak w posiedzeniu, a prezydent Ze艂enski po艂膮czy艂 si臋 zdalnie. Indonezja pr贸bowa艂a jednak ograniczy膰 krytyk臋 Rosji ze strony . Z perspektywy Indonezji G-20 to przede wszystkim forum gospodarcze. Unika艂a ona innych szczeg贸lnych kwestii.
W 2023听r. Indonezja przewodniczy艂a ASEAN i AIPA. . Jego celem by艂o om贸wienie wizji na okres po 2025听r., cz艂onkostwa Timoru Wschodniego, kryzysu w Mjanmie/Birmie, zapobiegania handlowi lud藕mi, pracownik贸w migruj膮cych, pracownik贸w sektora rybo艂贸wstwa, sektora opieki zdrowotnej, pojazd贸w elektrycznych, wzmocnienia zdolno艣ci ASEAN i p艂atno艣ci transgranicznych. Timor Wschodni uczestniczy艂 po raz pierwszy w charakterze obserwatora. Indonezja by艂a gospodarzem , kt贸rego mottem by艂o 鈥濺esponsive 合法博彩网站 for A Stable and Prosperous ASEAN鈥� [reaguj膮cy parlament dla stabilnego i dostatniego ASEAN]. Delegacja Parlamentu Europejskiego (DASE) uczestniczy艂a w charakterze obserwatora.
W pa藕dzierniku 2019听r. Parlament przyj膮艂 rezolucj臋 w sprawie projektu kodeksu karnego w Indonezji, w kt贸rej wyrazi艂 zaniepokojenie przepisami dotycz膮cymi blu藕nierstwa i cudzo艂贸stwa, a tak偶e obawy, 偶e nowy kodeks pos艂u偶y do prze艣ladowania mniejszo艣ci i umo偶liwi dyskryminacj臋 ze wzgl臋du na p艂e膰, religi臋 i orientacj臋 seksualn膮. Projekt kodeksu wywo艂a艂 protesty w kraju. Parlament z zadowoleniem przyj膮艂 decyzj臋 prezydenta Joko Widodo o odroczeniu przyj臋cia projektu po protestach, w kt贸rych uczestniczy艂y tysi膮ce os贸b w ca艂ym kraju.
D. Mjanma/Birma
Odk膮d w 2015听r. Mjanma/Birma zacz臋艂a przywraca膰 demokracj臋 i听otwiera膰 si臋 na 艣wiat, UE aktywnie towarzyszy听przemianom demokratycznym w tym kraju i听przewodzi dzia艂aniom zmierzaj膮cym do ponownego zaanga偶owania si臋 spo艂eczno艣ci mi臋dzynarodowej w听kontakty z听Mjanm膮/Birm膮. Ze wzgl臋du na trwaj膮c膮听przez dziesi臋ciolecia izolacj臋 na arenie mi臋dzynarodowej i听zwi膮zane z听ni膮 sankcje nie zawarto formalnej umowy ramowej z听tym krajem.
, sporz膮dzona przez wojskowych i przyj臋ta w referendum w 2008听r., ogranicza dzia艂ania rz膮du cywilnego i przyznaje wyj膮tkowe uprawnienia wojsku, na przyk艂ad 25听% mandat贸w w parlamencie i kontrol臋 nad ministerstwami odpowiedzialnymi za bezpiecze艅stwo i administracj臋 terytorialn膮. W听kraju od 1948听r. trwa wojna domowa. W听pa藕dzierniku 2015听r. osi膮gni臋to porozumienie w听sprawie zawieszenia broni, jednak bez udzia艂u kilku etnicznych grup rebelianckich. Od wybor贸w w 2015听r., kiedy Aung San Suu Kyi obj臋艂a stanowiska radczyni stanu, minister spraw zagranicznych i听minister w听kancelarii prezydenta, wprowadzane s膮 reformy demokratyczne. Ostatnie Partia Aung San Suu Kyi 鈥� Narodowa Liga na rzecz Demokracji (NLD) 鈥� zdoby艂a wystarczaj膮c膮 liczb臋 miejsc w parlamencie, aby utworzy膰 rz膮d.
W听lutym听2021听r. wojsko przej臋艂o jednak w艂adz臋 w zamachu stanu i zatrzyma艂o Aung San Suu Kyi, prezydenta U Win Myinta i innych wysokich rang膮 przedstawicieli NLD pod pretekstem oszustwa wyborczego. G艂贸wnodowodz膮cy armi膮 genera艂 Min Aung Hlaing stan膮艂 na czele junty wojskowej. Aung San Suu Kyi i innym czo艂owym przedstawicielom NLD postawiono zarzuty. Wydarzenia te doprowadzi艂y do prodemokratycznych protest贸w, a starcia z armi膮 przynios艂y ofiary 艣miertelne i powa偶ne obra偶enia u os贸b bior膮cych w nich udzia艂. .
UE 鈥� podobnie jak inne podmioty mi臋dzynarodowe 鈥� wyda艂a liczne o艣wiadczenia w sprawie Mjanmy/Birmy i na艂o偶y艂a sankcje na cz艂onk贸w junty oraz podmioty nale偶膮ce do wojska. i wzywaj膮ce do zniesienia stanu wyj膮tkowego, przywr贸cenia prawowitego rz膮du oraz natychmiastowego uwolnienia os贸b zatrzymanych lub aresztowanych w zwi膮zku z puczem. W kwietniu 2021听r. wiceprzewodnicz膮cy Komisji/wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpiecze艅stwa wyda艂 zorganizowanym w Indonezji, w kt贸rym to o艣wiadczeniu wyrazi艂 poparcie dla specjalnego wys艂annika ASEAN. Mjanma/Birma opublikowa艂a jednak komunikat prasowy odrzucaj膮cy wniosek specjalnego wys艂annika ASEAN o spotkanie z Aung San Suu Kyi. W marcu, kwietniu i czerwcu 2021听r. Rada na艂o偶y艂a sankcje na osoby odpowiedzialne za zamach stanu i rozszerzy艂a sankcje na kontrolowane przez wojsko przedsi臋biorstwa i podmioty. na osoby fizyczne i przedsi臋biorstwa powi膮zane z junt膮 wojskow膮 Mjanmy/Birmy.
Jako kraj najs艂abiej rozwini臋ty Mjanma/Birma uczestniczy w inicjatywie handlowej 鈥瀢szystko opr贸cz broni鈥� w听ramach og贸lnego systemu preferencji taryfowych. Pomimo zamachu stanu Komisja by艂a jak dot膮d niech臋tna wprowadzeniu ogranicze艅 handlowych, powo艂uj膮c si臋 na konsekwencje dla ludno艣ci i niski wp艂yw ogranicze艅 na armi臋. na pomoc humanitarn膮 w celu zaspokojenia najpilniejszych potrzeb ludno艣ci, jako 偶e na wi臋kszo艣ci terytorium Mjanmy/Birmy konflikt nadal trwa. opiera si臋 na szczeg贸lnych priorytetach dla Mjanmy/Birmy: 艂ad, praworz膮dno艣膰, zr贸wnowa偶ony wzrost, pomoc dla wysiedlonych, Zielony 艁ad i agenda cyfrowa.
Mjanma/Birma musi mierzy膰 si臋 z听eskalacj膮 napi臋膰 mi臋dzy spo艂eczno艣ciami. W听sierpniu听2020听r. wznowiono czwarte posiedzenie unijnej konferencji pokojowej, nazywanej konferencj膮听XXI w. w Panglong. Jej celem by艂o za偶egnanie konfliktu mi臋dzy armi膮 i etnicznymi grupami rebelianckimi. Wojsko straci艂o kontrol臋 nad du偶ymi cz臋艣ciami kraju, a w wielu miastach przygranicznych silne s膮 uzbrojone grupy rebeliant贸w. Wojsko straci艂o znaczn膮 cz臋艣膰 si艂 w wyniku masowych ucieczek. Wprowadzono obowi膮zkow膮 ustaw臋 poborow膮, zgodnie z kt贸r膮 wszystkim m臋偶czyznom w wieku od 18 do 35 lat i kobietom w wieku od 18 do 27 lat grozi do dw贸ch lat s艂u偶by wojskowej. Wielu m艂odych ludzi ucieka do kraj贸w s膮siaduj膮cych.
Pogorszeniu uleg艂y warunki humanitarne i brak bezpiecze艅stwa 偶ywno艣ciowego, a tak偶e 鈥� w znacznym stopniu 鈥� stan gospodarki. ONZ przewiduje, 偶e pomocy humanitarnej potrzebuje jedna trzecia ludno艣ci. Obecnie w Mjanmie/Birmie jest oko艂o 2,6 mln os贸b wewn臋trznie przesiedlonych. Sektory opieki zdrowotnej i edukacji upad艂y, natomiast wydatki wojskowe wzros艂y do 4,9听% PKB w 2023听r.
W kraju dochodzi do 艂amania praw cz艂owieka, w tym do听prze艣ladowania grupy etnicznej Rohingja w听stanie Rakhine. Od sierpnia听2017听r. ponad听800听tys. uchod藕c贸w nale偶膮cych do spo艂eczno艣ci Rohingja uciek艂o do Bangladeszu, aby unikn膮膰 prze艣ladowa艅 w听Mjanmie/Birmie. W sierpniu听2019听r. ze wzgl臋du na brak bezpiecze艅stwa tysi膮ce uchod藕c贸w sprzeciwi艂o si臋 podj臋tej przez Bangladesz, Mjanm臋/Birm臋 i听ONZ pr贸bie ich repatriacji. . i 艂amanie praw cz艂owieka oraz wezwa艂 junt臋 do przywr贸cenia rz膮d贸w cywilnych i natychmiastowego uwolnienia wszystkich zatrzymanych.
, nieustann膮 dyskryminacj臋 mniejszo艣ci etnicznych i stosowanie przez junt臋 przemocy wobec obywateli, a tak偶e atak wojska na personel medyczny i plac贸wki medyczne. Parlament wezwa艂 r贸wnie偶 Mjanm臋/Birm臋 do wsp贸艂pracy ze specjalnym wys艂annikiem ASEAN, a Rad臋 鈥� do dalszego nak艂adania ukierunkowanych sankcji na osoby odpowiedzialne za wojskowy zamach stanu w lutym 2021听r. , w kt贸rej potwierdzi艂 swoje stanowisko w sprawie Mjanmy/Birmy. , w kt贸rej wezwa艂 do ich natychmiastowego przywr贸cenia i uwolnienia wszystkich wi臋藕ni贸w politycznych.
E. Filipiny
W听2011听r. UE i听Filipiny podpisa艂y umow臋 o partnerstwie i wsp贸艂pracy, kt贸ra wesz艂a w听偶ycie w听marcu听2018听r. Utworzono na nim specjalne podkomisje, kt贸re pozwol膮 przenie艣膰 stosunki dwustronne na wy偶szy poziom. Ponadto w sierpniu 2021听r. Filipiny przej臋艂y rol臋 koordynatora ASEAN ds. dialogu z UE do 2024听r.
Jego celem by艂o podsumowanie dwustronnej wsp贸艂pracy w ramach UPiW. W kwestii rozwoju sytuacji w zakresie bezpiecze艅stwa regionalnego, w tym sporu dotycz膮cego Morza Po艂udniowochi艅skiego, strony zgodzi艂y si臋 co do potrzeby znalezienia pokojowego i pluralistycznego rozwi膮zania konflikt贸w, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa mi臋dzynarodowego i Karty Narod贸w Zjednoczonych. Obie delegacje om贸wi艂y przyj臋cie odpowiednich rezolucji podczas nadzwyczajnej sesji ONZ w sprawie Ukrainy i w Radzie Praw Cz艂owieka, gdzie pot臋piono rosyjsk膮 agresj臋 na Ukrain臋. Dokonano na nim przegl膮du bie偶膮cej wsp贸艂pracy dwustronnej, regionalnej i wielostronnej. UE przekazuje znaczne 艣rodki na rzecz Filipin. Na lata 2014鈥�2020 Unia przeznaczy艂a dla tego pa艅stwa 艣rodki w听wysoko艣ci 325听mln听EUR, a priorytetowymi obszarami dzia艂a艅 by艂y praworz膮dno艣膰 oraz wzrost sprzyjaj膮cy w艂膮czeniu spo艂ecznemu. dla Filipin zak艂ada dalsz膮 og贸ln膮 wsp贸艂prac臋 UE.
W听2022听r. warto艣膰 dwustronnego handlu towarami mi臋dzy UE a听Filipinami wynios艂a听18,4听mld听EUR. UE jest czwartym co do wielko艣ci partnerem handlowym Filipin, co odpowiada听7,9听% ca艂kowitej wymiany handlowej tego kraju. W grudniu听2015听r. rozpocz臋艂y si臋 negocjacje w sprawie FTA mi臋dzy UE a Filipinami, a ich pierwsza runda mia艂a miejsce w maju听2016听r. . Centralnym elementem s膮 handlowe aspekty zam贸wie艅 publicznych, w艂asno艣ci intelektualnej, konkurencji i zr贸wnowa偶onego rozwoju.
W maju 2016听r. Rodrigo Duterte wygra艂 wybory prezydenckie i wprowadzi艂 kontrowersyjne metody zwalczania handlu narkotykami, sankcjonuj膮c metod臋 鈥瀞trzelaj, by zabi膰鈥�, co doprowadzi艂o do narusze艅 praw cz艂owieka. Duterte zmieni艂 kierunek polityki zagranicznej Filipin, buduj膮c nowy sojusz z Rosj膮 i Chinami, pomimo kontrowersji wok贸艂 Morza Po艂udniowochi艅skiego i faktu, 偶e Filipiny s膮 stron膮 w sporze.
, podczas kt贸rych Ferdinand 鈥濨ongbong鈥� Marcos zosta艂 wybrany na prezydenta, a na stanowisko wiceprezydenta wybrano Sar臋 Duterte 鈥� c贸rk臋 ust臋puj膮cego prezydenta. W przeciwie艅stwie do Rodrigo Duterte Ferdinand 鈥濨ongbong鈥� Marcos zamierza zachowa膰 wi臋ksz膮 r贸wnowag臋 w kontaktach dyplomatycznych z Pekinem i Waszyngtonem.
, w kt贸rej zdecydowanie pot臋pi艂 tysi膮ce egzekucji pozas膮dowych i innych powa偶nych narusze艅 praw cz艂owieka zwi膮zanych z wojn膮 wypowiedzian膮 przez prezydenta Duterte handlarzom narkotyk贸w. do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia filipi艅skiej senator Leili De Limy, jednej z najsurowszych krytyczek by艂ego prezydenta.
F. Wietnam
Stosunki UE z Wietnamem opieraj膮 si臋 na 艁膮cznie w latach听2014鈥�2020 przeznaczono dla tego kraju kwot臋听400听mln听EUR, w听szczeg贸lno艣ci na takie obszary jak dobre rz膮dy, energetyka i听przeciwdzia艂anie zmianie klimatu, zw艂aszcza w regionie delty Mekongu. dotyczy kluczowych kwestii i obszar贸w wa偶nych dla tego kraju.
Parlament wyrazi艂 zgod臋 na obie umowy w lutym 2020听r., a FTA wesz艂a w 偶ycie w sierpniu 2020听r. Wej艣cie w 偶ycie FTA oznacza natychmiastowe zniesienie听65听% ce艂 na wyw贸z z UE do Wietnamu i听71听% ce艂 na przyw贸z z Wietnamu. Komisja Handlu Mi臋dzynarodowego (INTA) Parlamentu 艣ledzi wdra偶anie FTA.
Wietnam to jeden z听najlepszych przyk艂ad贸w udanej transformacji z upad艂ej gospodarki komunistycznej w otwart膮 gospodark臋 rynkow膮. Jest jednym z najszybciej rozwijaj膮cych si臋 kraj贸w ASEAN. , a 艂膮czne przep艂ywy handlowe wynios艂y 64,2 mld EUR. UE jest jednym z najwi臋kszych inwestor贸w zagranicznych w Wietnamie, zw艂aszcza w sektorze przetw贸rstwa przemys艂owego i przemys艂u wytw贸rczego.
w听celu ustanowienia podstawy prawnej udzia艂u Wietnamu w听prowadzonych przez UE operacjach zarz膮dzania kryzysowego.
Og贸lna sytuacja w zakresie praw cz艂owieka w Wietnamie pogarsza si臋. Nasilaj膮 si臋 represje wobec dysydent贸w i wzrasta liczba aresztowa艅 za dzia艂alno艣膰 鈥瀉ntypa艅stwow膮鈥�. Wietnam jest jednopartyjnym pa艅stwem komunistycznym, w kt贸rym nie ma wolno艣ci politycznej. do 15. Zgromadzenia Narodowego i lokalnych rad ludowych. Wietnamska Partia Komunistyczna (VCP) wygra艂a wybory, zachowuj膮c pe艂n膮 kontrol臋 nad mediami i procesem wyborczym, bez 偶adnego niezale偶nego nadzoru nad wyborami. W wyniku w pe艂ni kontrolowanego przez pa艅stwo procesu wyborczego wyeliminowano 64 z 75 samodzielnie zg艂aszaj膮cych si臋 kandydat贸w i aresztowano dw贸ch kandydat贸w niezale偶nych. ;
w sprawie Wietnamu, w kt贸rej wezwa艂 do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich obro艅c贸w praw cz艂owieka i dziennikarzy oraz pot臋pi艂 nadu偶ywanie represyjnych przepis贸w prawnych do ograniczania podstawowych praw i wolno艣ci. Wezwa艂 r贸wnie偶 rz膮d do umo偶liwienia funkcjonowania niezale偶nych medi贸w i zaapelowa艂 o ustanowienie niezale偶nego mechanizmu monitorowania praw cz艂owieka.
Przyw贸dca Komunistycznej Partii Wietnamu Nguy峄卬 Ph煤 Tr峄峮g, od ponad dziesi臋ciu lat na stanowisku, stosuje rygorystyczn膮 polityk臋 antykorupcyjn膮. W czerwcu 2022听r. zdymisjonowano ministra zdrowia Nguy峄卬 Thanh Longa i burmistrza Hanoi Chu Ng峄峜 Anha, a nast臋pnie aresztowano ich pod zarzutem defraudacji 169 mln EUR przeznaczonych na testy na COVID-19. Zatrzymano r贸wnie偶 innych wysokich rang膮 urz臋dnik贸w. Wed艂ug , a kampania antykorupcyjna by艂a naznaczona ci膮g艂ym ograniczaniem g艂os贸w krytyki.
G. Tajlandia
W听marcu 2013听r. UE i Tajlandia zako艅czy艂y negocjacje w听sprawie umowy o partnerstwie i wsp贸艂pracy, ale jej zawarcie wstrzyma艂 wojskowy zamach stanu, kt贸ry mia艂 miejsce w听2014听r. We wrze艣niu 2022听r. UE i Tajlandia sfinalizowa艂y tekst UPiW i zamkn臋艂y proces negocjacji. UPiW wzmacnia dialog polityczny i wsp贸艂prac臋 w r贸偶nych obszarach polityki, w tym w dziedzinie 艣rodowiska, energii, zmiany klimatu, transportu, nauki i technologii, handlu, zatrudnienia, spraw spo艂ecznych, praw cz艂owieka, edukacji, rolnictwa, nieproliferacji, zwalczania terroryzmu, walki z korupcj膮 i przest臋pczo艣ci膮 zorganizowan膮, a tak偶e migracji i kultury.
, a Tajlandia jest 26. co do wielko艣ci partnerem handlowym UE na 艣wiecie. W听2022听r. warto艣膰 dwustronnego handlu towarami mi臋dzy UE a听Tajlandi膮 wynios艂a听42,1听mld听EUR. Tajlandia jest jednym z najwa偶niejszych odbiorc贸w inwestycji europejskich w ASEAN, przy czym warto艣膰 wychodz膮cych BIZ to 19,8 mld EUR. Negocjacje w听sprawie UPiW, kt贸re wstrzymano w 2014听r. w nast臋pstwie wojskowego zamachu stanu, wznowiono w sierpniu 2021听r. , kt贸rej centralnym elementem b臋dzie zr贸wnowa偶ony rozw贸j. Pierwsza runda negocjacji odby艂a si臋 we wrze艣niu 2023听r. w Brukseli, a druga 鈥� w styczniu 2024听r. w Bangkoku.
Od 2014听r. wojsko t艂umi艂o opozycj臋, wprowadzaj膮c stan wojenny, pojawi艂y si臋 r贸wnie偶 doniesienia o听艂amaniu praw cz艂owieka. W听marcu 2019听r. partia prowojskowa wygra艂a wybory powszechne w听atmosferze oskar偶e艅 o听manipulacje. Prayuth Chan-ocha, kt贸ry pe艂ni艂 funkcj臋 premiera w听latach 2014鈥�2019 z ramienia Krajowej Rady Pokoju i听Porz膮dku (NCPO), ponownie obj膮艂 stanowisko premiera w czerwcu 2019听r. Chocia偶 rz膮dy junty oficjalnie zako艅czy艂y si臋 w听lipcu 2019听r., wojsko wci膮偶 wywiera wp艂yw na rz膮d. Tajski , poniewa偶 rzekomo wyd艂u偶y艂 bezprawnie kadencj臋. W ostatecznej decyzji Trybuna艂u Konstytucyjnego z wrze艣nia 2022听r. orzeczono jednak, 偶e premier Prayuth Chan-ocha nie przekroczy艂 o艣mioletniej kadencji.
Kr贸l Maha Vajiralongkorn zosta艂 koronowany w maju 2019听r. Podczas protest贸w przeciwko rz膮dowi wojskowych 偶膮dano reformy monarchii. Pierwsz膮 fal臋 protest贸w wywo艂a艂a w lutym听2020听r. , kt贸ra w wyborach z marca听2019听r. zdoby艂a trzeci膮 co do wielko艣ci liczb臋 miejsc w Izbie Reprezentant贸w. W pa藕dzierniku 2020听r. rz膮d Tajlandii og艂osi艂 stan wyj膮tkowy, zastrzegaj膮c sobie prawo do wprowadzenia godziny policyjnej i stanu wojennego. We wrze艣niu 2021听r. rz膮d Tajlandii przed艂u偶y艂 stan wyj膮tkowy, co 鈥� wraz z rosn膮c膮 liczb膮 oskar偶e艅 pod adresem protestant贸w o obraz臋 majestatu 鈥� spowolni艂o protesty. Jednak ruch, na kt贸rego czele stoj膮 studenci, nadal organizuje demonstracje.
. Partia Ruszaj Naprz贸d zdoby艂a najwi臋cej mandat贸w, ale po negocjacjach zosta艂a wykluczona z rz膮du. W pierwszym g艂osowaniu w parlamencie w lipcu 2023听r. wielu konserwatywnych ustawodawc贸w zablokowa艂o kandydatur臋 贸wczesnego przyw贸dcy partii Pity Limjaroenrata na stanowisko premiera. Nowym premierem zosta艂 Srettha Thavisin z Partii dla Taj贸w. Stan膮艂 na czele koalicji rz膮dz膮cej, w sk艂ad kt贸rej wesz艂y partie wspierane przez wojsko, dawniej przeciwne Partii dla Taj贸w.
W styczniu 2020听r. w Kuala Lumpur Tajlandia oficjalnie rozpocz臋艂a negocjacje pokojowe z grupami rebeliant贸w w po艂udniowych prowincjach, gdzie wi臋kszo艣膰 stanowi膮 muzu艂manie. W听negocjacjach po艣redniczy艂a Malezja. Pomimo og艂oszonego w kwietniu 2020听r. zawieszenia broni w 2021听r. i 2022听r. wci膮偶 dochodzi艂o do zamach贸w bombowych.
W wrze艣niu 2021听r. parlament Tajlandii wst臋pnie zatwierdzi艂 ustaw臋 o zapobieganiu torturom i wymuszonym zagini臋ciom oraz zwalczaniu tych zjawisk, na kt贸r膮 Tajlandia czeka艂a 14 lat od podpisania przez ten kraj w 2007听r. Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poni偶aj膮cego traktowania albo karania. Parlament Europejski przyj膮艂 rezolucje dotycz膮ce praw cz艂owieka, pracownik贸w migruj膮cych i听praw pracowniczych w Tajlandii.
W czerwcu 2023听r. Parlament przyj膮艂 rezolucj臋 w sprawie umowy o partnerstwie i wsp贸艂pracy mi臋dzy UE a Tajlandi膮, towarzysz膮c膮 zgodzie na umow臋 o partnerstwie i wsp贸艂pracy mi臋dzy UE a Tajlandi膮 podpisan膮 podczas szczytu UE-ASEAN w Brukseli w grudniu 2022听r. Parlament z zadowoleniem przyj膮艂 zawarcie UPiW postrzeganej jako kompleksowe i nowoczesne porozumienie, kt贸re pomo偶e lepiej reagowa膰 na obecne wyzwania. Parlament zaapelowa艂 r贸wnie偶 o zapewnienie wszystkim obywatelom UE ruchu bezwizowego do Tajlandii i opowiedzia艂 si臋 za wprowadzeniem ruchu bezwizowego dla obywateli Tajlandii w podr贸偶ach do UE.
H. 碍补尘产辞诲偶补
UE nawi膮za艂a stosunki z听Kambod偶膮 . UE jest najwi臋kszym ofiarodawc膮 pomocy dla Kambod偶y 鈥� w latach听2014鈥�2020 przeznaczy艂a听410听mln听EUR na popraw臋 艂adu administracyjno-regulacyjnego i听wzmocnienie praworz膮dno艣ci, a tak偶e na Trybuna艂 ds. Czerwonych Khmer贸w. przewiduje pomoc w wysoko艣ci oko艂o 500 mln EUR na wsparcie rozwoju gospodarczego w tym kraju.
wynios艂a听6,3听mld听EUR. UE jest pi膮tym co do wielko艣ci partnerem handlowym Kambod偶y 鈥� odpowiada za听9听% ca艂kowitej wymiany handlowej tego kraju.
Lata wojny domowej spowodowa艂y, 偶e 碍补尘产辞诲偶补 jest jednym z najubo偶szych pa艅stw Azji Po艂udniowo-Wschodniej. W听nast臋pstwie umowy pokojowej z听Pary偶a z听1991听r. 碍补尘产辞诲偶补 przyj臋艂a w听1993听r. konstytucj臋, kt贸ra sta艂a si臋 podstaw膮 liberalnego, wielopartyjnego i demokratycznego pa艅stwa. Hun Sen i听jego 碍补尘产辞诲偶补艅ska Partia Ludowa wygrali wybory powszechne w听lipcu听2018听r., jednak opozycja twierdzi, 偶e wybory nie by艂y ani wolne, ani uczciwe. We wrze艣niu听2017 r. aresztowano by艂ego przyw贸dc臋 opozycyjnej Partii Narodowego Ocalenia Kambod偶y (CNRP) Kema Sokh臋, a Sam Rainsy, r贸wnie偶 by艂y przyw贸dca CNRP, przebywa na dobrowolnym uchod藕stwie od听2015听r. CNRP zosta艂a rozwi膮zana w听listopadzie听2017听r. W听marcu听2021听r. s膮d okr臋gowy w Phnom Penh skaza艂 zaocznie Sama Rainsy鈥檈go na 25 lat pozbawienia wolno艣ci za domniemany spisek maj膮cy na celu obalenie rz膮du premiera Hun Sena. Pozbawi艂 go r贸wnie偶 prawa do g艂osowania i kandydowania w wyborach.
W lutym听2020听r. Komisja podj臋艂a decyzj臋 o wycofaniu cz臋艣ci preferencji taryfowych przyznanych Kambod偶y w ramach systemu handlowego 鈥瀢szystko opr贸cz broni鈥� z uwagi na powa偶ne i systematyczne naruszanie praw cz艂owieka zapisanych w Mi臋dzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych. Gospodarka kambod偶a艅ska jest zale偶na od pomocy mi臋dzynarodowej i听eksportu odzie偶y oraz cechuje si臋 bardzo du偶膮 podatno艣ci膮 na zmiany koszt贸w pracy. Wycofanie preferencji taryfowych i zast膮pienie ich standardowymi unijnymi taryfami celnymi, co odpowiada oko艂o jednej pi膮tej (czyli听1 mld EUR) rocznego wywozu z Kambod偶y do UE, wp艂yn臋艂o g艂贸wnie na sektor odzie偶y i obuwia.
do Zgromadzenia Narodowego.听Rz膮dz膮ca 碍补尘产辞诲偶补艅ska Partia Ludowa, powi膮zana z autokrat膮 Hun Senem, zdoby艂a 120 ze 125 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym. Jedyna licz膮ca si臋 opozycja 鈥� Partia Sam Rainsy 鈥� zosta艂a zdyskwalifikowana z przyczyn technicznych, a ka偶demu, kto zbojkotowa艂 wybory, grozi艂y kary. Zwyci臋stwo 碍补尘产辞诲偶补艅skiej Partii Ludowej utorowa艂o drog臋 do og艂oszenia przez premiera Hun Sena, 偶e zrezygnuje i przeka偶e przyw贸dztwo swojemu synowi Hun Manetowi, kt贸ry zosta艂 premierem w sierpniu 2023听r.
W lutym 2022听r. rz膮d odroczy艂 wej艣cie w 偶ycie kontrowersyjnego krajowego portalu internetowego, kt贸ry przekierowa艂by ca艂膮 komunikacj臋 internetow膮 przez zapor臋 sieciow膮 w stylu chi艅skim. Rz膮d argumentowa艂, 偶e jej op贸藕nionemu wprowadzeniu winna jest pandemia, i zaprzeczy艂, jakoby spowodowa艂a je ostra krytyka obro艅c贸w wolno艣ci s艂owa.
We , w kt贸rej wezwa艂 rz膮d Kambod偶y do zaprzestania politycznie umotywowanego 艣cigania Kema Sokhy. We , w kt贸rej wezwa艂 do wycofania wszystkich zarzut贸w wobec Kema Sokhy.
w Kambod偶y oraz represje stosowane pod pretekstem zapobiegania COVID-19. Wezwa艂 si艂y bezpiecze艅stwa do powstrzymania si臋 od stosowania niepotrzebnej i nadmiernej przemocy wobec pokojowych demonstrant贸w oraz do zaprzestania wszelkich form n臋kania, w tym n臋kania s膮dowego.
碍补尘产辞诲偶补艅ski s膮d skaza艂 20 opozycyjnych polityk贸w i dzia艂aczy w procesie za 鈥瀙olowanie na czarownice鈥�. W艣r贸d os贸b skazanych w marcu 2022听r. s膮 m.in. przebywaj膮cy na emigracji przyw贸dcy opozycji: Sam Rainsy, Eng Chai Eang, Mu Sochua i inni. . W maju 2022听r. Parlament przyj膮艂 .
. Zaapelowa艂 w niej o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie Kema Sokhy oraz wszystkich opozycjonist贸w i dzia艂aczy skazanych lub zatrzymanych na podstawie zarzut贸w umotywowanych politycznie.
I. Singapur
UE i听Singapur 艣ci艣le wsp贸艂pracuj膮 ze sob膮 w听dziedzinie przedsi臋biorczo艣ci, nauki i听technologii. W听lutym听2019听r. UE i听Singapur ratyfikowa艂y trzy tzw.听umowy nowej generacji: , oraz . Umowa o听wolnym handlu z听Singapurem wesz艂a w听偶ycie w听listopadzie听2019听r. Umowy te maj膮 zacie艣ni膰 wi臋zi polityczne, gospodarcze i听handlowe oraz znacznie obni偶y膰 c艂a po obu stronach. Dzi臋ki nim znikn膮 wci膮偶 istniej膮ce w听wielu r贸偶nych sektorach bariery techniczne i听pozataryfowe w听handlu towarami.
W 2022听r. i drugim co do wielko艣ci partnerem UE w handlu towarami. W 2022听r. warto艣膰 handlu towarami mi臋dzy UE a Singapurem wynios艂a 52,4 mld EUR. Wyw贸z z UE do Singapuru opiewa艂 na kwot臋 31,7 mld EUR, podczas gdy przyw贸z z Singapuru 鈥� 20,7 mld EUR. W 2022听r. Singapur by艂 22. co do wielko艣ci partnerem handlowym UE na 艣wiecie. W听2022听r. warto艣膰 handlu towarami mi臋dzy UE a听Singapurem wynios艂a听57,5听mld听EUR. W听2022听r. warto艣膰 bezpo艣rednich inwestycji zagranicznych UE w听Singapurze si臋gn臋艂a 263,3听mld听EUR. Singapur jest g艂贸wnym odbiorc膮 europejskich inwestycji w Azji i drugim co do wielko艣ci inwestorem azjatyckim w UE.
Na pocz膮tku grudnia 2021听r. UE i Singapur przeprowadzi艂y rozmowy na temat wzmocnienia dwustronnego handlu cyfrowego, w tym zawarcia kompleksowego partnerstwa cyfrowego UE-Singapur oraz zacie艣nienia wsp贸艂pracy w zakresie sztucznej inteligencji i zarz膮dzania danymi. Umowa ta ma na celu budow臋 zaufania konsument贸w, zagwarantowanie przedsi臋biorstwom przewidywalno艣ci i pewno艣ci prawa oraz zniesienie nieuzasadnionych barier w handlu cyfrowym i zapobieganie ich wprowadzaniu.
. Lee Hsien Loong i jego Partia Akcji Ludowej (PAP) zdobyli听83 z听93 mandat贸w w parlamencie, a najwi臋ksza partia opozycyjna 鈥� Partia Robotnicza 鈥� uzyska艂a najlepszy wynik w historii, zdobywaj膮c听10 mandat贸w. Partia Akcji Ludowej nigdy dot膮d nie przegra艂a wybor贸w i rz膮dzi pa艅stwem-miastem od听1959听r. Premier Lee Hsien Loong od dawna m贸wi艂, 偶e odda w艂adz臋, zanim w听2022听r. sko艅czy听70 lat. W kwietniu 2021听r. wicepremier Heng Swee Keat, wyznaczony na nast臋pc臋 Lee Hsien Loonga, og艂osi艂, 偶e nie b臋dzie ubiega膰 si臋 o to stanowisko. Nowym szefem rz膮dz膮cej Partii Akcji Ludowej, a w konsekwencji i wicepremierem, zosta艂 Lawrence Wong. W maju 2024听r. zast膮pi艂 Lee Hsien Loonga na stanowisku premiera.
, w wyniku kt贸rych dziewi膮tym prezydentem Singapuru zosta艂 Tharman Shanmugaratnam.
W pa藕dzierniku 2021听r. , kt贸rej celem jest rozwi膮zanie problemu obcej ingerencji w sprawy wewn臋trzne. Parlament Europejski wspar艂 dzia艂ania spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, a jednocze艣nie zaapelowa艂 o zniesienie kary 艣mierci.
, podczas kt贸rego r贸偶ne zainteresowane strony om贸wi艂y sposoby u艂atwienia zielonych i zr贸wnowa偶onych inwestycji w Azji Po艂udniowo-Wschodniej.
J. Brunei
Od 1967 r. pa艅stwem rz膮dzi su艂tan Brunei Hassanal Bolkiah, przy czym coraz wi臋cej obowi膮zk贸w przejmuje ksi膮偶臋 Billah Bolkiah. W听kraju nie nast臋puje 偶adna liberalizacja polityczna. W听kwietniu 2019听r. przyj臋to nowy kodeks karny, aby wprowadzi膰 prawo szariatu i nowe rodzaje kar, m.in.听kar臋 艣mierci przez ukamienowanie za stosunek seksualny z听osob膮 tej samej p艂ci i听cudzo艂贸stwo oraz amputacj臋 ko艅czyn za kradzie偶. W听zwi膮zku z ostrym sprzeciwem spo艂eczno艣ci mi臋dzynarodowej Brunei przed艂u偶y艂o moratorium na wykonywanie kary 艣mierci.
UE aktywnie dzia艂a na rzecz zacie艣nienia stosunk贸w z听Brunei, jednak nie zawarto umowy ramowej. Umowa o partnerstwie i wsp贸艂pracy mi臋dzy UE a Brunei jest obecnie przedmiotem negocjacji i obejmie wiele obszar贸w polityki i gospodarki.听Handel mi臋dzy UE a Brunei obejmuje g艂贸wnie maszyny, pojazdy silnikowe i produkty chemiczne.
Stosunki mi臋dzy UE a Brunei prowadzone s膮 g艂贸wnie za po艣rednictwem ASEAN. W 2021听r. Brunei obj臋艂o przewodnictwo ASEAN pod has艂em 鈥濿e Care, We Prepare, We Prosper鈥� [Dbamy, przygotowujemy si臋, prosperujemy]. W sierpniu 2021 r. wiceminister spraw zagranicznych Brunei Erywan Yusof zosta艂 mianowany specjalnym wys艂annikiem ASEAN w Mjanmie/Birmie. Jego zadaniem jest mediacja z junt膮.
W 2022听r. wzros艂o napi臋cie mi臋dzy Chinami a krajami Azji Po艂udniowo-Wschodniej w sporze terytorialnym na Morzu Po艂udniowochi艅skim. Chocia偶 do tej pory Brunei milcza艂o, w lipcu 2022听r. z艂o偶y艂o pierwsze w historii jednostronne o艣wiadczenie w sprawie Morza Po艂udniowochi艅skiego, demonstruj膮c w ten spos贸b tak偶e swoje roszczenia. Brunei prowadzi jednak polityk臋 unikania konfrontacji w stosunkach z Chinami w sporze dotycz膮cym Morza Po艂udniowochi艅skiego z obawy o szkody dla dwustronnych wi臋zi gospodarczych.
W czerwcu 2022听r. Su艂tan Brunei og艂osi艂 wczesne zmiany na stanowiskach ministr贸w. Su艂tan zachowuje stanowisko premiera oraz kontrol臋 nad obronno艣ci膮, sprawami zagranicznymi oraz finansami i gospodark膮. Po raz pierwszy na stanowisko ministra (do spraw edukacji) mianowano kobiet臋.
Zorganizowano seminarium na temat zmiany klimatu pod has艂em 鈥濨uilding Regional Capacity for Climate Change Adaptation and Mitigation鈥� [Budowanie regionalnych zdolno艣ci w zakresie przystosowania si臋 do zmiany klimatu i 艂agodzenia jej skutk贸w]
Ponownie pot臋pi艂 kar臋 艣mierci i podkre艣li艂, 偶e przepisy szariackiego kodeksu karnego naruszaj膮 zobowi膮zania Brunei wynikaj膮ce z mi臋dzynarodowego prawa dotycz膮cego praw cz艂owieka.
K. Laos
Laos jest na dobrej drodze, aby do 2026听r. opu艣ci膰 kategori臋 kraj贸w najs艂abiej rozwini臋tych, a dziewi膮ty laota艅ski krajowy plan rozwoju spo艂eczno-gospodarczego na lata 2021鈥�2025 jest zgodny z Agend膮 ONZ na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju 2030, kt贸rej celem jest promowanie zr贸wnowa偶onego i ekologicznego wzrostu gospodarczego sprzyjaj膮cego w艂膮czeniu spo艂ecznemu. UE zobowi膮za艂a si臋 wspiera膰 Laota艅sk膮 Republik臋 Ludowo-Demokratyczn膮 w dzia艂aniach na rzecz zr贸wnowa偶onego rozwoju sprzyjaj膮cego w艂膮czeniu spo艂ecznemu.
W pa藕dzierniku 2021听r., dzi臋ki wsparciu ze strony UE, UNICEF-u i Globalnego Partnerstwa na rzecz Edukacji, Laos uruchomi艂 pierwsz膮 krajow膮 platform臋 nauczania cyfrowego, aby u艂atwi膰 studentom i nauczycielom nauk臋 zdaln膮 podczas pandemii COVID-19. przewiduje 艂膮czn膮 orientacyjn膮 alokacj臋 na pierwszy etap 2021鈥�2024 w wysoko艣ci 83 mln EUR.
(po Tajlandii, Chinach i Wietnamie), odpowiadaj膮c za听4,2听% ca艂kowitej wymiany handlowej tego kraju. W 2022听r. wymiana handlowa mi臋dzy UE a Laosem opiewa艂a na kwot臋 533听mln听EUR. Pomimo reform gospodarczych Laos jest nadal pa艅stwem ubogim i听zale偶nym od pomocy mi臋dzynarodowej. Jako kraj najs艂abiej rozwini臋ty Laos jest obj臋ty unijn膮 inicjatyw膮 handlow膮 鈥瀢szystko opr贸cz broni鈥�.
Laos jest pa艅stwem jednopartyjnym. Laota艅ska Partia Ludowo-Rewolucyjna (LPRP), u听w艂adzy od zako艅czenia wojny domowej w听1975听r., sprawuje rz膮dy silnej r臋ki, co wyklucza wszelk膮 opozycj臋. W lutym听2021听r. w Laosie odby艂y si臋 wybory parlamentarne do dziewi膮tego Zgromadzenia Narodowego, sk艂adaj膮cego si臋 ze听164 mandat贸w, z kt贸rych听158 przypad艂o rz膮dz膮cej LPRP, a o sze艣膰 ubiegali si臋 kandydaci niezale偶ni. W marcu听2021听r. na inauguracyjnym posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego wybrano prezydenta Thonglouna Sisoulitha, sekretarza generalnego rz膮dz膮cej LPRP. Od kwietnia听2016听r. pe艂ni艂 on funkcj臋 premiera.
Laos pog艂臋bia stosunki z听Chinami i听ASEAN, d膮偶膮c do przyci膮gni臋cia wi臋kszych inwestycji. Reformy gospodarcze przynios艂y trwa艂y wzrost gospodarczy na poziomie ponad听7听% od听2014听r. Pandemia COVID-19 postawi艂a przed tym krajem nowe wyzwania i powa偶nie wp艂yn臋艂a na wzrost gospodarczy.
UE po艣wi臋ca szczeg贸ln膮 uwag臋 prawom cz艂owieka, w tym sytuacji os贸b przesiedlonych ze wzgl臋du na budow臋 ogromnych tam na rzece Mekong. Na pocz膮tku grudnia 2021 r. w ramach peki艅skiej inicjatywy Pasa i Szlaku otwarto now膮 lini臋 kolejow膮 o d艂ugo艣ci 414听km 艂膮cz膮c膮 Chiny ze stolic膮 Laosu 鈥� Wientianem. Jej budowa poch艂on臋艂a niemal jedn膮 trzeci膮 rocznego PKB Laosu.
Podczas听konferencji Mi臋dzynarodowej Organizacji Pracy w听Genewie UE wezwa艂a Laos do zaj臋cia si臋 kwesti膮 wykorzystywania seksualnego dzieci. W lipcu 2022听r. UE wyrazi艂a zaniepokojenie brakiem post臋p贸w w rozwi膮zywaniu problemu d艂ugotrwa艂ych narusze艅 praw cz艂owieka w Laosie i wezwa艂a w艂adze do wype艂nienia zobowi膮za艅 w zakresie praw cz艂owieka w ramach Mi臋dzynarodowej Federacji Praw Cz艂owieka (FIDH) i jej organizacji cz艂onkowskiej Ruch Lao. Obie organizacje opublikowa艂y dokument informacyjny, w kt贸rym podsumowano sytuacj臋 praw cz艂owieka w Laosie.
Parlament ponownie wezwa艂 rz膮d Laosu do zaprzestania prze艣ladowa艅, arbitralnych aresztowa艅 i zatrzyma艅 obro艅c贸w praw cz艂owieka, niezale偶nych dziennikarzy i dzia艂aczy spo艂ecznych oraz do poszanowania prawa do wolno艣ci wypowiedzi i zrzeszania si臋 oraz praw mniejszo艣ci, a tak偶e przypomnia艂 Laosowi o jego zobowi膮zaniach mi臋dzynarodowych wynikaj膮cych z ratyfikowanych przez ten kraj traktat贸w dotycz膮cych praw cz艂owieka.
L. Malezja
Na zako艅czenie negocjacji, kt贸re rozpocz臋艂y si臋 w 2015听r., . Umowa o partnerstwie i wsp贸艂pracy stanowi nadrz臋dne ramy s艂u偶膮ce zacie艣nieniu wsp贸艂pracy dwustronnej, w szczeg贸lno艣ci w dziedzinie handlu i inwestycji, finans贸w i energii.
Negocjacje w听sprawie FTA mi臋dzy UE a听Malezj膮 zawieszono na wniosek Malezji w听kwietniu听2012听r., po siedmiu rundach rozm贸w. W marcu 2017听r. UE i Malezja om贸wi艂y wprowadzenie nowych przepis贸w i uzgodni艂y je co do zasady. Obecnie negocjowane s膮 dwie umowy: FTA i dobrowolna umowa o partnerstwie w odniesieniu do egzekwowania prawa, zarz膮dzania i handlu w dziedzinie le艣nictwa. Wschodz膮ca gospodarka Malezji oferuje UE atrakcyjne mo偶liwo艣ci handlowe. Wymiana handlowa mi臋dzy UE a Malezj膮 ro艣nie 鈥� od 2010听r. wzros艂a o ponad 50听%. UE jest czwartym co do wielko艣ci partnerem handlowym Malezji, natomiast Malezja jest trzecim co do wielko艣ci partnerem handlowym UE w ASEAN (po Singapurze i Wietnamie). Przyw贸z do UE z Malezji stopniowo wzrasta艂 i w 2022 r. opiewa艂 na 35,5 mld EUR, natomiast wyw贸z z UE do Malezji wyni贸s艂 14,7 mld EUR. Na przestrzeni lat og贸lna nadwy偶ka handlowa Malezji z UE stale ros艂a i w 2022听r. osi膮gn臋艂a 20,8 mld EUR. Dwustronna wymiana handlowa mi臋dzy UE a Malezj膮 jest zdominowana przez produkty przemys艂owe, kt贸re stanowi膮 ponad 90听% obrotu. W zwi膮zku z prowadzon膮 przez Malezj臋 polityk膮 liberalizacji i perspektyw膮 zawarcia umowy o wolnym handlu inwestycje UE w Malezji wzros艂y w 2021 r. do 28,7 mld EUR.
W marcu听2019听r. Komisja og艂osi艂a, 偶e nale偶y stopniowo odchodzi膰 od stosowania oleju palmowego w听paliwach transportowych w听oparciu o听dyrektyw臋 w听sprawie odnawialnych 藕r贸de艂 energii, w听kt贸rej okre艣lono cel w听zakresie zr贸wnowa偶onej bioenergii na poziomie听32听%. Indonezja i听Malezja zaprotestowa艂y i听z艂o偶y艂y skargi do WTO. W styczniu听2021听r. Malezja, drugi co do wielko艣ci producent oleju palmowego na 艣wiecie, posz艂a za przyk艂adem Indonezji i z艂o偶y艂a skarg臋 do WTO na unijne przepisy dotycz膮ce biopaliw. W pa藕dzierniku 2021听r. Rada przyj臋艂a . Po raz pierwszy na szarej li艣cie w za艂膮czniku II umieszczono Malezj臋. Chocia偶 olej palmowy jest uwa偶any za istotny problem w rozmowach w sprawie umowy o wolnym handlu mi臋dzy UE a Malezj膮, odpowiada on za mniej ni偶 5听% przywozu do UE z Malezji. Niemniej rosyjska inwazja na Ukrain臋 spowodowa艂a 艣wiatowy niedob贸r oleju jadalnego, co mo偶e pom贸c Malezji odzyska膰 udzia艂 w rynku oleju palmowego w UE. Oczekuje si臋, 偶e popyt UE na olej jadalny wzro艣nie w 2024听r. ze wzgl臋du na ograniczone dostawy oleju s艂onecznikowego i sojowego. 鈥� panel orzekaj膮cy odrzuci艂 skarg臋 Malezji dotycz膮c膮 decyzji UE, zgodnie z kt贸r膮 biodiesel wytwarzany z oleju palmowego powinien przesta膰 by膰 uznawany za biopaliwo odnawialne.
dotycz膮cych 艂膮cznik贸w ze stali nierdzewnej pochodz膮cych z Chin i Tajwanu. Obj臋艂a te偶 nimi Malezj臋, poniewa偶 przedsi臋biorstwa w tym kraju importowa艂y g艂贸wne cz臋艣ci potrzebne do produkcji 艂膮cznik贸w ze stali nierdzewnej z Chin.
W czerwcu 2022听r. rz膮d Malezji og艂osi艂, 偶e zniesie obowi膮zek orzekania kary 艣mierci. Jest to krok naprz贸d i przyk艂ad dla ca艂ego regionu. UE zach臋ca w艂adze do podj臋cia konkretnych krok贸w w celu szybkiego wprowadzenia tej decyzji w 偶ycie. , kt贸re wygra艂a koalicja pod przewodnictwem przyw贸dcy opozycji Anwara Ibrahima. Nast臋pnie powsta艂a koalicja, do kt贸rej wesz艂a partia islamistyczna tego kraju.
na pi臋cioletni膮 kadencj臋 w ramach malezyjskiego systemu monarchii rotacyjnej. Su艂tan Ibrahim jest su艂tanem stanu Johor w Malezji.
W swoich rezolucjach Parlament pot臋pi艂 kar臋 艣mierci, brak poszanowania praw os贸b LGBTIQA+ i听t艂umienie niezadowolenia spo艂ecznego w听Malezji, a听tak偶e niemo偶no艣膰 pokojowego wyra偶ania pogl膮d贸w, w听tym brak debaty publicznej.
W czerwcu 2023听r. , towarzysz膮c膮 jego zgodzie na umow臋 o partnerstwie i wsp贸艂pracy, w kt贸rej stwierdzi艂, 偶e zapewnia ona solidne ramy prawne dla zacie艣nienia dwustronnych stosunk贸w politycznych i gospodarczych oraz dla omawiania kwestii o znaczeniu regionalnym i globalnym, takich jak propagowanie demokracji, praw cz艂owieka i mi臋dzynarodowego wymiaru sprawiedliwo艣ci, wzmocnienie mi臋dzynarodowych ram dotycz膮cych nierozprzestrzeniania broni masowego ra偶enia oraz walka z terroryzmem i korupcj膮.
听
Samuel Cantell / Jorge Soutullo