Komisja Europejska
Komisja jest t膮 instytucj膮 UE, kt贸ra ma wy艂膮czn膮 inicjatyw臋 ustawodawcz膮 oraz wa偶ne uprawnienia wykonawcze w听takich dziedzinach polityki jak konkurencja i听handel zewn臋trzny. Jest g艂贸wnym organem wykonawczym Unii Europejskiej, a听tworzy j膮 kolegium komisarzy, w听kt贸rego sk艂ad wchodzi po jednym komisarzu z听ka偶dego pa艅stwa cz艂onkowskiego. Komisja czuwa nad stosowaniem prawa Unii i poszanowaniem traktat贸w przez pa艅stwa cz艂onkowskie. Kieruje ona r贸wnie偶 pracami komitet贸w odpowiedzialnych za stosowanie prawa unijnego. Dotychczas stosowan膮 procedur臋 komitetow膮 zast膮piono nowymi instrumentami prawnymi, a听mianowicie aktami wykonawczymi i听delegowanymi.
Podstawa prawna
础谤迟测办耻艂听17 (TUE), art.听234, 244鈥�250, 290 i听291 (TFUE) oraz (traktat fuzyjny).
Kontekst
Pocz膮tkowo ka偶da wsp贸lnota mia艂a sw贸j w艂asny organ wykonawczy: Wysok膮 W艂adz臋 w听przypadku Europejskiej Wsp贸lnoty W臋gla i听Stali (EWWS) z听1951听r. i听odr臋bn膮 komisj臋 dla ka偶dej z听dw贸ch wsp贸lnot powsta艂ych na mocy traktatu rzymskiego w听1957听r. 鈥� EWG i听Euratomu. Na mocy traktatu fuzyjnego z听8听kwietnia 1965听r. zar贸wno struktury wykonawcze EWWiS, EWG i听Euratomu, jak i听bud偶ety tych instytucji (z听kt贸rych najwa偶niejsza by艂a Komisja) zosta艂y po艂膮czone w听jedn膮 Komisj臋 Wsp贸lnot Europejskich (1.1.2). Kiedy w 2002听r., po 50 latach obowi膮zywania, traktat EWWiS wygas艂, podj臋to , by aktywa EWWiS wr贸ci艂y do Komisji, kt贸ra mia艂a by膰 odpowiedzialna za realizacj臋 pozosta艂ych do zako艅czenia zada艅, za zarz膮dzanie aktywami EWWiS oraz za zapewnienie finansowania dzia艂alno艣ci badawczej w听sektorach zwi膮zanych z听przemys艂em w臋gla i听stali.
Sk艂ad i听status prawny
A. Liczba cz艂onk贸w
Przez d艂ugi czas w听sk艂ad Komisji wchodzi艂 przynajmniej jeden komisarz z听ka偶dego pa艅stwa cz艂onkowskiego. Komisarzy nie mog艂o by膰 jednak wi臋cej ni偶 dw贸ch z听ka偶dego pa艅stwa. Pierwotnie w听Traktacie z听Lizbony zapisano, 偶e od 1听listopada 2014听r. liczba komisarzy odpowiada膰 b臋dzie dw贸m trzecim liczby pa艅stw cz艂onkowskich. Jednocze艣nie traktat ten wprowadzi艂 element elastyczno艣ci, umo偶liwiaj膮c Radzie Europejskiej okre艣lenie liczby komisarzy (art.听17 ust.听5 TUE). W听2009听r. Rada Europejska postanowi艂a, 偶e Komisja b臋dzie nadal posiada艂a liczb臋 cz艂onk贸w r贸wn膮 liczbie pa艅stw cz艂onkowskich.
B. Spos贸b mianowania
Traktat z听Lizbony przewiduje, 偶e Rada Europejska, stanowi膮c wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na przewodnicz膮cego Komisji, z听uwzgl臋dnieniem wynik贸w wybor贸w do Parlamentu Europejskiego i听po przeprowadzeniu stosownych konsultacji (zgodnie z听za艂膮czon膮 do TUE Deklaracj膮 nr听11 odnosz膮c膮 si臋 do art.听17 ust.听6 i听7听traktatu). Parlament wybiera przewodnicz膮cego wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w pos艂贸w w听nim zasiadaj膮cych (art.听17 ust.听7 TUE).
Rada Unii Europejskiej (zwana dalej 鈥濺ad膮鈥�), w kt贸rej sk艂ad wchodz膮 ministrowie rz膮d贸w wszystkich pa艅stw cz艂onkowskich UE, przyjmuje list臋 pozosta艂ych kandydat贸w na cz艂onk贸w Komisji, stanowi膮c wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮 i听za porozumieniem z听nowo wybranym przewodnicz膮cym, w oparciu o propozycje przedstawione przez pa艅stwa cz艂onkowskie.
Przewodnicz膮cy i听inni cz艂onkowie Komisji, w听tym Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa, s膮 kolegialnie zatwierdzani w听drodze g艂osowania przez Parlament Europejski, po czym s膮 mianowani przez Rad臋 Europejsk膮 (szef贸w pa艅stw i rz膮d贸w pa艅stwo cz艂onkowskich UE) stanowi膮c膮 wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮.
Od przyj臋cia traktatu z听Maastricht mandat cz艂onk贸w Komisji jest zr贸wnany z听wynosz膮c膮 5 lat kadencj膮 Parlamentu Europejskiego i听jest odnawialny.
C. 翱诲辫辞飞颈别诲锄颈补濒苍辞艣膰
1. 翱诲辫辞飞颈别诲锄颈补濒苍辞艣膰 osobista (art.听245 TFUE)
Cz艂onkowie Komisji:
- musz膮 by膰 w听pe艂ni niezale偶ni w听wykonywaniu swych obowi膮zk贸w, w听og贸lnym interesie Unii; w听szczeg贸lno艣ci nie wolno im zwraca膰 si臋 o听instrukcje ani ich przyjmowa膰 od 偶adnego rz膮du czy innego organu zewn臋trznego;
- nie mog膮 wykonywa膰 偶adnej innej zarobkowej lub niezarobkowej dzia艂alno艣ci zawodowej.
Na wniosek Rady lub samej Komisji komisarze mog膮 zosta膰 zdymisjonowani przez Trybuna艂 Sprawiedliwo艣ci w听razie naruszenia powy偶szych zobowi膮za艅 lub powa偶nego uchybienia (art.听247 TFUE).
2. 翱诲辫辞飞颈别诲锄颈补濒苍辞艣膰 zbiorowa
Na mocy art.听234 TFUE Komisja ponosi odpowiedzialno艣膰 przed Parlamentem jako kolegium. Je偶eli Parlament przyjmie wniosek o听wotum nieufno艣ci wobec Komisji, wszyscy jej cz艂onkowie s膮 zobowi膮zani do z艂o偶enia dymisji, w听tym Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa, w听zakresie, w听jakim sprawa dotyczy jego obowi膮zk贸w w听ramach Komisji.
Organizacja i听funkcjonowanie
Komisja pracuje pod politycznym kierownictwem przewodnicz膮cego, kt贸ry decyduje o听jej organizacji wewn臋trznej. Przewodnicz膮cy rozdziela zakres obowi膮zk贸w mi臋dzy cz艂onk贸w Komisji. W听ten spos贸b ka偶dy komisarz przejmuje odpowiedzialno艣膰 za konkretny obszar polityki i听kierownictwo nad odno艣nymi departamentami administracyjnymi. Po uzyskaniu zgody kolegium przewodnicz膮cy mianuje wiceprzewodnicz膮cych spo艣r贸d cz艂onk贸w kolegium. Wysoki przedstawiciel jest z听urz臋du jednym z听wiceprzewodnicz膮cych Komisji. Cz艂onek Komisji jest zobowi膮zany do z艂o偶enia dymisji, je偶eli przewodnicz膮cy, po uzyskaniu zgody kolegium, tego za偶膮da.
Komisja ma do dyspozycji sekretariat generalny, sk艂adaj膮cy si臋 33 dyrekcji generalnych, kt贸re opracowuj膮 polityk臋, akty prawne i听fundusze UE, zarz膮dzaj膮 nimi i听je wdra偶aj膮. Ponadto dzia艂aj膮 r贸wnie偶 20 wyspecjalizowane departamenty (urz臋dy i agencje), kt贸re zajmuj膮 si臋 zagadnieniami dora藕nymi lub przekrojowymi. Nale偶膮 do nich Europejski Urz膮d ds.听Zwalczania Nadu偶y膰 Finansowych, S艂u偶ba Prawna, Archiwa Historyczne, Urz膮d Publikacji, Europejski O艣rodek Strategii Politycznej i听grupa zadaniowa ds.听negocjacji ze Zjednoczonym Kr贸lestwem na podstawie art.听50. Dzia艂alno艣膰 prowadzi r贸wnie偶 sze艣膰 agencji wykonawczych, takich jak Agencja Wykonawcza ds. Bada艅 Naukowych, kt贸re wykonuj膮 zadania powierzone im przez Komisj臋, cho膰 posiadaj膮 w艂asn膮 osobowo艣膰 prawn膮. Z听kilkoma wyj膮tkami Komisja podejmuje decyzje wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w (art.听250 TFUE).
Komisja spotyka si臋 co tydzie艅, by om贸wi膰 kwestie sensytywne politycznie i听przyj膮膰 wnioski, kt贸re nale偶y uzgodni膰 w procedurze ustnej, podczas gdy kwestie mniej sensytywne s膮 przyjmowane w听procedurze pisemnej. 艢rodki dotycz膮ce zarz膮dzania i听administrowania mog膮 zosta膰 przyj臋te w听ramach procedury uprawnienia, za po艣rednictwem kt贸rej kolegium komisarzy przyznaje jednemu ze swoich cz艂onk贸w uprawnienia do podejmowania decyzji w听jego imieniu (odnosi si臋 to w听szczeg贸lno艣ci do dziedzin takich jak pomoc dla rolnik贸w czy 艣rodki antydumpingowe), lub w听drodze subdelegacji, kiedy to uprawnienia do podejmowania decyzji s膮 przekazywane na szczebel administracyjny, zwykle dyrektorom generalnym.
Uprawnienia
A. Prawo inicjatywy
Zasadniczo Komisja posiada wy艂膮czne prawo inicjatywy w听unijnym procesie stanowienia prawa (art.听17 ust.听2 TUE). Przygotowuje wnioski ustawodawcze, kt贸re s膮 nast臋pnie przyjmowane przez obie instytucje decyzyjne: Parlament Europejski i听Rad臋.
1. Pe艂na inicjatywa: prawo do przedstawiania wniosk贸w
a. Inicjatywa ustawodawcza
Prawo do przedstawiania wniosk贸w stanowi pe艂ne prawo inicjatywy, poniewa偶 jest ono zawsze wy艂膮czne i听nak艂ada pewne ograniczenia na w艂adz臋 decyzyjn膮, kt贸ra nie mo偶e podj膮膰 decyzji bez istnienia wniosku, a听swoje decyzje musi opiera膰 na wnioskach w听przedstawionej formie.
Komisja przygotowuje i听przedk艂ada Radzie i听Parlamentowi wszelkie wnioski ustawodawcze (dotycz膮ce rozporz膮dze艅 lub dyrektyw) niezb臋dne do wdra偶ania traktat贸w (1.2.3).
b. Inicjatywa bud偶etowa
Komisja przygotowuje projekt bud偶etu, kt贸ry nast臋pnie przedk艂ada Radzie i听Parlamentowi zgodnie z听art.听314 TFUE (1.2.5). Co roku ka偶da instytucja z听wyj膮tkiem Komisji sporz膮dza preliminarz uwzgl臋dniaj膮cy wszystkie dochody i听wydatki, kt贸ry przesy艂a Komisji do dnia 1听lipca (art.听39 ust.听1 rozporz膮dzenia finansowego). Podobnie ka偶dy organ utworzony na mocy traktat贸w, kt贸ry posiada osobowo艣膰 prawn膮 i听otrzymuje wk艂ad pochodz膮cy z听bud偶etu, przesy艂a Komisji preliminarz do dnia 31听stycznia ka偶dego roku. Nast臋pnie Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie preliminarz agencji UE i proponuje kwot臋 wk艂adu dla ka偶dego organu UE oraz liczb臋 pracownik贸w, kt贸rej wedle jej uznania dany organ potrzebuje na kolejny rok bud偶etowy.
W odniesieniu do systemu zasob贸w w艂asnych Unii podstawowa decyzja w听sprawie zasob贸w w艂asnych musi zosta膰 przyj臋ta jednomy艣lnie przez Rad臋, na wniosek Komisji (art.听17 TUE) i听po konsultacji z听Parlamentem Europejskim, zgodnie ze specjaln膮 procedur膮 ustawodawcz膮. Mo偶liwe jest ustanowienie nowych kategorii zasob贸w w艂asnych i听zniesienie istniej膮cych w听ka偶dej chwili (art.听311 ust.听3听TFUE), ale takie decyzje mog膮 by膰 przyjmowane wy艂膮cznie na podstawie wniosku Komisji (art.听17 ust.听2 TUE). Ponadto na wniosek Komisji i听po konsultacji z听Parlamentem Europejskim i听Trybuna艂em Obrachunkowym Rada okre艣la metody i听procedur臋, zgodnie z听kt贸rymi dochody bud偶etowe s膮 udost臋pniane w听bud偶ecie UE (art.听322 ust.听2 TFUE).
c. Stosunki z听pa艅stwami trzecimi
Z upowa偶nienia Rady Komisja jest odpowiedzialna za negocjowanie um贸w mi臋dzynarodowych zgodnie z听art.听207 i听218 TFUE, kt贸re nast臋pnie przedk艂ada Radzie w听celu ich zawarcia. Dotyczy to tak偶e negocjacji w听sprawie przyst膮pienia do europejskiej Konwencji o听ochronie praw cz艂owieka i听podstawowych wolno艣ci (art.听6 ust.听2 TUE). W听dziedzinie polityki zagranicznej i听bezpiecze艅stwa negocjacje nad umowami prowadzi wysoki przedstawiciel Unii. Na mocy art.听50 TUE i听art.听218 ust.听3 TFUE Komisja przedstawia tak偶e zalecenia w听sprawie otwarcia negocjacji dotycz膮cych wyst膮pienia z听UE.
2. Ograniczona inicjatywa: prawo do przedstawiania zalece艅 lub opinii
a. W kontek艣cie unii gospodarczej i walutowej (2.6.2)
Komisja uczestniczy w听zarz膮dzaniu uni膮 gospodarcz膮 i听walutow膮 (UGW). Przedk艂ada ona Radzie:
- zalecenia do opracowania projektu og贸lnych wytycznych polityki gospodarczej pa艅stw cz艂onkowskich i听ostrze偶enia, je艣li polityka ta mo偶e by膰 niezgodna z听wytycznymi (art.听121 ust.听4 TFUE);
- propozycje oceny, na podstawie kt贸rych Rada stwierdza, czy dane pa艅stwo cz艂onkowskie posiada nadmierny deficyt (art.听126 ust.听6 TFUE);
- zalecenia w听sprawie 艣rodk贸w, kt贸re nale偶y przyj膮膰 w听przypadku, gdy dane pa艅stwo cz艂onkowskie spoza strefy euro ma trudno艣ci w听bilansie p艂atniczym, jak przewidziano w听art.听143 TFUE;
- zalecenia dotycz膮ce kurs贸w wymiany wsp贸lnej waluty w听stosunku do innych walut oraz og贸lnych wytycznych polityki kursowej, zgodnie z听art.听219 TFUE;
- oceny krajowych plan贸w politycznych i听projekty zalece艅 dla poszczeg贸lnych kraj贸w w听ramach europejskiego semestru.
b. W ramach wsp贸lnej polityki zagranicznej i听bezpiecze艅stwa
W tej dziedzinie liczne kompetencje Komisji zosta艂y przekazane Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa oraz Europejskiej S艂u偶bie Dzia艂a艅 Zewn臋trznych (ESDZ). Komisja mo偶e jednak wspiera膰 wysokiego przedstawiciela, gdy przedk艂ada on Radzie decyzje dotycz膮ce wsp贸lnej polityki zagranicznej i听bezpiecze艅stwa (art.听30 TUE). Wysoki przedstawiciel jest tak偶e wiceprzewodnicz膮cym Komisji.
B. Uprawnienia w听zakresie monitorowania wdra偶ania prawa unijnego
Traktaty nak艂adaj膮 na Komisj臋 obowi膮zek zapewnienia w艂a艣ciwego wdro偶enia samych traktat贸w oraz wszelkich decyzji wykonawczych (prawo wt贸rne). Komisja odgrywa zatem rol臋 stra偶niczki traktat贸w. Swoje zadanie pe艂ni przede wszystkim, korzystaj膮c z听ustanowionej w听art.听258 TFUE procedury stosowanej wobec pa艅stw cz艂onkowskich w贸wczas, gdy uchybi艂y one zobowi膮zaniom wynikaj膮cym z听traktat贸w.
C. Uprawnienia wykonawcze
1. Uprawnienia przewidziane na mocy traktat贸w
Komisja posiada nast臋puj膮ce g艂贸wne uprawnienia:
- wykonanie bud偶etu (art.听17 ust.听1 TUE i听art.听317 TFUE); Po przyj臋ciu bud偶etu, od dnia 1听stycznia nast臋pnego roku bud偶etowego ka偶de pa艅stwo cz艂onkowskie dokonuje w听formie miesi臋cznych sk艂adek do bud偶etu UE, kt贸re s膮 zdeponowane na rachunku bankowym otwartym w听imieniu Komisji Europejskiej w听krajowym ministerstwie finans贸w lub banku centralnym;
- upowa偶nienie pa艅stw cz艂onkowskich do przyj臋cia 艣rodk贸w ochronnych okre艣lonych w听traktatach, w听szczeg贸lno艣ci w听okresach przej艣ciowych (np.听art.听201 TFUE);
- egzekwowanie przestrzegania regu艂 konkurencji, w听szczeg贸lno艣ci poprzez kontrolowanie pomocy przyznawanej przez pa艅stwo, zgodnie z听art.听108 TFUE.
W odniesieniu do pakiet贸w pomocy finansowej utworzonych w听celu za偶egnania kryzysu zad艂u偶eniowego w听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich Komisja jest r贸wnie偶 odpowiedzialna za zarz膮dzanie 艣rodkami pochodz膮cymi z听bud偶etu UE i听gwarantowanymi w听jego ramach. Komisja jest tak偶e uprawniona do wprowadzenia zmiany do procedury g艂osowania w听Europejskim Mechanizmie Stabilno艣ci (EMS), upowa偶niaj膮c rad臋 zarz膮dzaj膮c膮 do przyjmowania decyzji specjaln膮 wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮 (85听%) zamiast w听drodze jednomy艣lno艣ci, je艣li uzna (w听porozumieniu z听EBC), 偶e nieprzyj臋cie decyzji zwi膮zanej z听przyznaniem pomocy finansowej grozi艂oby r贸wnowadze gospodarczej i听finansowej strefy euro (art.听4 ust.听4 porozumienia ustanawiaj膮cego EMS) (2.6.8).
2. Przekazanie uprawnie艅 przez Parlament i听Rad臋
Zgodnie z听art.听291 TFUE Komisja wykonuje uprawnienia powierzone jej w听celu wprowadzenia w听偶ycie akt贸w ustawodawczych przyj臋tych przez Parlament i听Rad臋.
Traktat z听Lizbony wprowadzi艂 nowe przepisy i听nowe zasady og贸lne 鈥瀌otycz膮ce trybu kontroli przez Pa艅stwa Cz艂onkowskie wykonywania uprawnie艅 wykonawczych przez Komisj臋鈥� (art.听291 ust.听3 TFUE i听rozporz膮dzenie (UE) nr听182/2011). Zast臋puj膮 one poprzednie systemy komitetowe dwoma nowymi instrumentami, tj.听procedur膮 doradcz膮 i听procedur膮 sprawdzaj膮c膮. Prawo kontroli, z听kt贸rego korzystaj膮 Parlament i听Rada, zosta艂o formalnie w艂膮czone do przepis贸w, a听w听przypadku konfliktu przewidziano procedur臋 odwo艂awcz膮.
3. Akty delegowane
W Traktacie z听Lizbony wprowadzono r贸wnie偶 now膮 kategori臋 przepis贸w prawnych, stanowi膮cych form臋 po艣redni膮 mi臋dzy aktami ustawodawczymi a听wykonawczymi. Te 鈥瀉kty delegowane o听charakterze nieustawodawczym鈥� (art.听290 TFUE) s膮 aktami 鈥瀘听zasi臋gu og贸lnym, kt贸re uzupe艂niaj膮 lub zmieniaj膮 niekt贸re, inne ni偶 istotne, elementy aktu ustawodawczego鈥� (zwanego r贸wnie偶 鈥瀉ktem podstawowym鈥�). Co do zasady Parlamentowi i听Radzie przys艂uguj膮 takie same prawa w听zakresie sprawowania nadzoru.
D. Uprawnienia regulacyjne i听uprawnienia w听zakresie procedury konsultacji
Na mocy traktat贸w w听niewielu przypadkach nadaje si臋 Komisji pe艂ne uprawnienia regulacyjne. Jednym z听wyj膮tk贸w od tej zasady jest art.听106 TFUE, kt贸ry upowa偶nia Komisj臋 do czuwania nad stosowaniem przepis贸w Unii dotycz膮cych przedsi臋biorstw publicznych i听przedsi臋biorstw 艣wiadcz膮cych us艂ugi 艣wiadczone w听og贸lnym interesie gospodarczym i,听w听miar臋 potrzeby, kierowania stosownych dyrektyw lub decyzji do pa艅stw cz艂onkowskich.
W traktatach przyznaje si臋 Komisji prawo do formu艂owania zalece艅 lub przedstawiania sprawozda艅 i听opinii w听wielu kwestiach. Wprowadzono r贸wnie偶 obowi膮zek zasi臋gania opinii Komisji przy podejmowaniu pewnych decyzji, takich jak przyj臋cie do Unii nowych pa艅stw cz艂onkowskich (art.听49 TUE). Komisja jest proszona o opini臋 zw艂aszcza w听sprawie zmian w听statutach innych instytucji i听organ贸w, takich jak Statut pos艂a do Parlamentu Europejskiego, Statut Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Statut Trybuna艂u Sprawiedliwo艣ci.
Rola Parlamentu Europejskiego
Komisja jest g艂贸wnym partnerem Parlamentu w听sprawach ustawodawczych i听bud偶etowych. Parlamentarna kontrola programu pracy Komisji i听jego wykonania ma coraz wi臋ksze znaczenie dla wzmocnienia legitymacji demokratycznej sprawowania rz膮d贸w w听UE. Roczny projekt bud偶etu jest wnioskiem zawieraj膮cym projekt bud偶etu, kt贸ry zostaje przed艂o偶ony Parlamentowi i听Radzie do 1听wrze艣nia roku poprzedzaj膮cego rok, w听kt贸rym bud偶et ma zosta膰 wykonany (rok n-1). Komisja przekazuje tak偶e ten wniosek do wiadomo艣ci parlamentom narodowym. Ponadto Komisja sporz膮dza w艂asny preliminarz, kt贸re przesy艂a r贸wnie偶 osobno Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia. Zgodnie z听art.听319 TFUE Parlament ma prawo udzieli膰 Komisji absolutorium.
Decyzja w听sprawie zasob贸w w艂asnych jest podejmowana zgodnie ze specjaln膮 procedur膮 ustawodawcz膮 (art.听289 ust.听2 TFUE), na wniosek Komisji (art.听311 ust.听2 TFUE) i听po konsultacji z听Parlamentem. Podczas gdy podstawowa decyzja w听sprawie zasob贸w w艂asnych jest przyjmowana w听procedurze konsultacji, odpowiednie 艣rodki wykonawcze (zgodnie z听art.听291 ust.听2 TFUE) s膮 przyjmowane przez Rad臋 po uzyskaniu zgody Parlamentu, na podstawie wniosku Komisji (art.听311 ust.听3 TFUE).
Komisja Europejska powinna prowadzi膰 sta艂y dialog z Parlamentem Europejskim przez ca艂y okres swojej kadencji, pocz膮wszy od przes艂ucha艅 kandydat贸w na komisarzy, przez konkretne zobowi膮zania podj臋te podczas tych przes艂ucha艅, ich przegl膮d w po艂owie kadencji a偶 po systematyczny, zorganizowany dialog z poszczeg贸lnymi komisjami parlamentarnymi.
Na mocy traktatu z Maastricht, wzmocnionego traktatem lizbo艅skim, Parlament Europejski ma prawo inicjatywy ustawodawczej, co oznacza, 偶e mo偶e wyst膮pi膰 do Komisji o przed艂o偶enie wniosku. Parlament Europejski mo偶e r贸wnie偶 wprowadzi膰 do swoich przepis贸w wymogi sprawozdawcze, zobowi膮zuj膮c Komisj臋 Europejsk膮 do przedstawiania sprawozda艅 z wdra偶ania.
Komisja Europejska czasami nie odpowiada na pro艣by Parlamentu Europejskiego o przedstawienie wniosk贸w (jak w przypadku zalecenia Parlamentu Europejskiego z 15听czerwca 2023听r. dla Rady i Komisji w nast臋pstwie dochodzenia w sprawie zarzut贸w naruszenia prawa Unii i niew艂a艣ciwego administrowania w jego stosowaniu w odniesieniu do oprogramowania Pegasus i r贸wnowa偶nego oprogramowania szpiegowskiego) lub sp贸藕nia si臋 z przed艂o偶eniem wa偶nych sprawozda艅 z wdra偶ania (np. pierwszego sprawozdania w sprawie stosowania i funkcjonowania dyrektywy o ochronie danych w sprawach karnych[1]).
Po tym, jak sprawa Schrems II doprowadzi艂a do uniewa偶nienia decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej (UE) 2016/1250 w sprawie adekwatno艣ci ochrony zapewnianej przez porozumienie UE鈥揢SA o wymianie danych w zwi膮zku z obawami, 偶e podczas transatlantyckiej wymiany informacji obywatele UE nie b臋d膮 chronieni, Parlament skrytykowa艂 Komisj臋 za to, 偶e przed艂o偶y艂a stosunki z USA nad interesy obywateli UE i pozostawi艂a zadanie obrony prawa unijnego indywidualnym obywatelom[2]. Mimo tej krytyki, a nast臋pnie rezolucji Parlamentu, w kt贸rej stwierdzono, 偶e ramy ochrony danych UE鈥揢SA nie zapewniaj膮 zasadniczej r贸wnowa偶no艣ci poziomu ochrony, 10 lipca 2023听r. Komisja przyj臋艂a trzeci膮 w sprawie adekwatno艣ci ochrony zapewnianej przez ramy ochrony danych UE鈥揢SA.
Not臋 tematyczn膮 przygotowa艂 Departament Tematyczny ds.听Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych Parlamentu Europejskiego.
听
Pablo Abril Marti / Mariusz Maciejewski