合法博彩网站

Parlament pe艂ni instytucjonaln膮 rol臋 w kszta艂towaniu polityki europejskiej, sprawuj膮c r贸偶ne funkcje. Udzia艂 Parlamentu w procesie ustawodawczym, jego uprawnienia bud偶etowe i kontrolne, uczestniczenie w przegl膮dzie traktat贸w oraz prawo do interweniowania przed Trybuna艂em Sprawiedliwo艣ci Unii Europejskiej umo偶liwiaj膮 mu gwarantowanie zasad demokracji na szczeblu europejskim.

Podstawa prawna

Art. 223鈥�234 oraz 314 Traktatu o听funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Cele

Jako instytucja reprezentuj膮ca obywateli Europy Parlament stanowi demokratyczn膮 podstaw臋 Unii Europejskiej. Je偶eli UE ma mie膰 pe艂n膮 legitymacj臋 demokratyczn膮, Parlament musi w pe艂ni uczestniczy膰 w unijnym procesie ustawodawczym i sprawowa膰 w imieniu obywateli kontrol臋 polityczn膮 nad innymi instytucjami unijnymi.

Uprawnienia typu konstytucyjnego i uprawnienia ratyfikacyjne (1.2.4)

Od czasu zawieranie wszystkich traktat贸w o przyst膮pieniu nowych pa艅stw cz艂onkowskich oraz traktat贸w stowarzyszeniowych podlega zgodzie Parlamentu. Na mocy tego samego aktu procedur臋 t臋 stosuje si臋 te偶 do um贸w mi臋dzynarodowych maj膮cych du偶e skutki bud偶etowe dla Wsp贸lnoty (zamiast post臋powania pojednawczego wprowadzonego w听1975听r.). Traktat z Maastricht rozszerzy艂 j膮 na umowy ustanawiaj膮ce specjalne ramy instytucjonalne lub powoduj膮ce zmiany aktu przyj臋tego w drodze procedury wsp贸艂decyzji. Parlament musi tak偶e wyrazi膰 zgod臋 w przypadku akt贸w zwi膮zanych z ordynacj膮 wyborcz膮 (od czasu Traktatu z Maastricht). Od chwili wej艣cia w 偶ycie Traktatu z Amsterdamu zgoda Parlamentu jest wymagana, gdy Rada chce og艂osi膰, 偶e istnieje wyra藕ne niebezpiecze艅stwo pope艂nienia przez pa艅stwo cz艂onkowskie powa偶nego naruszenia podstawowych zasad UE, przed skierowaniem do tego pa艅stwa cz艂onkowskiego zalece艅 lub na艂o偶eniem na nie kar. Z drugiej strony ka偶da zmiana Statutu pos艂a do Parlamentu Europejskiego musi uzyska膰 zgod臋 Rady.

Od chwili wej艣cia w 偶ycie Traktatu z Lizbony Parlament mo偶e podj膮膰 inicjatyw臋 zmiany traktat贸w i podejmuje ostateczn膮 decyzj臋 dotycz膮c膮 powo艂ania konwentu przygotowuj膮cego przysz艂膮 zmian臋 traktat贸w (art. 48 ust. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE)).

Uczestnictwo w procesie ustawodawczym (1.2.3)

Parlament w r贸偶nym stopniu bierze udzia艂 w przyjmowaniu unijnych akt贸w prawnych, zgodnie z w艂a艣ciw膮 w danym przypadku podstaw膮 prawn膮. Z organu czysto doradczego Parlament przekszta艂ci艂 si臋 stopniowo w instytucj臋 wsp贸艂decyduj膮c膮 na r贸wni z Rad膮.

A. Zwyk艂a procedura ustawodawcza

Po wej艣ciu w听偶ycie Traktatu z听Nicei (1.1.4) procedura wsp贸艂decyzji mia艂a zastosowanie do 46 podstaw prawnych Traktatu ustanawiaj膮cego Wsp贸lnot臋 Europejsk膮 (Traktat WE). Co do zasady procedura ta stawia艂a Parlament na r贸wni z Rad膮. Je偶eli obie instytucje osi膮ga艂y porozumienie, akt prawny by艂 przyjmowany w pierwszym lub w drugim czytaniu; je偶eli nie osi膮gano porozumienia, akt m贸g艂 by膰 przyj臋ty tylko po pomy艣lnym post臋powaniu pojednawczym.

Na mocy Traktatu z Lizbony (1.1.5) procedura wsp贸艂decyzji sta艂a si臋 zwyk艂膮 procedur膮 ustawodawcz膮 (art. 294 TFUE). Zgodnie z tym traktatem podlega jej obecnie ponad czterdzie艣ci nowych obszar贸w polityki, np. w dziedzinie wolno艣ci, bezpiecze艅stwa i sprawiedliwo艣ci, handlu zagranicznego, polityki ochrony 艣rodowiska oraz wsp贸lnej polityki rolnej (WPR).

B. Konsultacja

Procedura konsultacji jest nadal stosowana w听sprawach, o听kt贸rych mowa w听art. 27, 41 i听48 TUE, a听tak偶e w听sprawach dotycz膮cych podatk贸w, konkurencji, harmonizacji ustawodawstwa w听dziedzinach niezwi膮zanych z听rynkiem wewn臋trznym oraz w听niekt贸rych aspektach polityki spo艂ecznej.

C. Wsp贸艂praca (ju偶 nieistniej膮ca jako procedura)

Procedura wsp贸艂pracy (dawny art. 252 Traktatu WE) zosta艂a wprowadzona Jednolitym aktem europejskim i rozszerzona Traktatem z Maastricht na wi臋kszo艣膰 kwestii ustawodawczych, w kt贸rych Rada stanowi wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w. Ta procedura zobowi膮zywa艂a Rad臋 do uwzgl臋dnienia w drugim czytaniu poprawek Parlamentu Europejskiego przyj臋tych bezwzgl臋dn膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w, je偶eli zosta艂y one przej臋te przez Komisj臋. Jej wprowadzenie oznacza艂o narodziny prawdziwych uprawnie艅 ustawodawczych Parlamentu, ale zosta艂a ona uchylona po wej艣ciu w 偶ycie Traktatu z Lizbony (1.1.5).

D. Zgoda

Procedura zgody zosta艂a wprowadzona Jednolitym aktem europejskim w 1986 r. Po wej艣ciu w 偶ycie Traktatu z Maastricht procedur臋 t臋 stosowano do kilku obszar贸w ustawodawstwa, w kt贸rych Rada stanowi jednomy艣lnie, a kt贸re od wej艣cia w 偶ycie Traktatu z Amsterdamu ograniczaj膮 si臋 do funduszy strukturalnych i Funduszu Sp贸jno艣ci.

Na podstawie Traktatu z听Lizbony niekt贸re nowe kwestie podlegaj膮 tej procedurze, np.听art.听7, 14, 17, 27, 48 i 50 TUE oraz art.听19, 83, 86, 218, 223, 311 i 312 TFUE, a听tak偶e 艣rodki, kt贸re musz膮 zosta膰 przyj臋te przez Rad臋, w听przypadku gdy konieczne okazuje si臋 podj臋cie przez UE dzia艂ania, a听Traktaty nie przewiduj膮 w听tym wzgl臋dzie koniecznych uprawnie艅 (art.听352 TFUE).

E. Inicjatywa ustawodawcza

Traktat z Maastricht przyzna艂 Parlamentowi prawo inicjatywy ustawodawczej, lecz ogranicza艂o si臋 ono do zwr贸cenia si臋 do Komisji o przedstawienie wniosku. Prawo to zosta艂o zachowane w Traktacie z Lizbony (art. 225 TFUE) i przedstawione w bardziej szczeg贸艂owy spos贸b w porozumieniu mi臋dzyinstytucjonalnym mi臋dzy Parlamentem a Komisj膮. Ponadto w kilku konkretnych przypadkach Parlament ma bezpo艣rednie prawo inicjatywy. Prawo to ma zastosowanie do rozporz膮dze艅 dotycz膮cych jego sk艂adu, wyboru pos艂贸w i og贸lnych warunk贸w wykonywania obowi膮zk贸w przez pos艂贸w, a tak偶e ustanawiania tymczasowych komisji 艣ledczych oraz rozporz膮dze艅 i og贸lnych warunk贸w wykonywania obowi膮zk贸w przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich.

W rezolucji przyj臋tej w czerwcu 2022 r. Parlament wyrazi艂 przekonanie, 鈥炁糴 trzeba tak zmieni膰 traktaty, by Parlament, jako jedyna instytucja UE wybierana w wyborach bezpo艣rednich i w zwi膮zku z tym reprezentuj膮ca g艂os obywateli w unijnym procesie decyzyjnym, otrzyma艂 og贸lne i bezpo艣rednie prawo inicjowania proces贸w legislacyjnych鈥�.

Uprawnienia bud偶etowe (1.2.5)

Traktat z Lizbony zni贸s艂 stosowany podzia艂 na wydatki obowi膮zkowe i wydatki nieobowi膮zkowe i postawi艂 Parlament na r贸wni z Rad膮 w rocznej procedurze bud偶etowej, kt贸ra obecnie upodabnia si臋 do zwyk艂ej procedury ustawodawczej.

Parlament pozostaje jednym z dw贸ch organ贸w w艂adzy bud偶etowej (art. 314 TFUE). Uczestniczy w procedurze bud偶etowej od etapu przygotowania, zw艂aszcza w ustalaniu og贸lnych wytycznych i charakteru wydatk贸w. Parlament uchwala bud偶et i kontroluje jego wykonanie (art. 318 TFUE). Udziela absolutorium z wykonania bud偶etu (art. 319 TFUE).

Wreszcie, zgoda Parlamentu jest konieczna w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF) (art.听312 TFUE). WRF na lata 2014鈥�2020 s膮 pierwszymi przyj臋tymi zgodnie z听TFUE.

Kontrola nad w艂adz膮 wykonawcz膮

Parlament posiada szereg uprawnie艅 kontrolnych. Rozpatruje og贸lne sprawozdanie roczne przed艂o偶one mu przez Komisj臋 (art.听233 TFUE) i听nadzoruje wraz z听Rad膮 akty wykonawcze i听akty delegowane Komisji (art.听290 i听art.听291 TFUE).

A. Powo艂ywanie Komisji

W 1981听r. Parlament nieformalnie zacz膮艂 zatwierdza膰 powo艂anie Komisji, analizuj膮c i听zatwierdzaj膮c jej program. Jednak dopiero od momentu wej艣cia w听偶ycie Traktatu z听Maastricht (1992听r.) wymagana jest jego zgoda, zanim pa艅stwa cz艂onkowskie b臋d膮 mog艂y mianowa膰 przewodnicz膮cego i听cz艂onk贸w Komisji jako organu kolegialnego. W听Traktacie z听Amsterdamu posuni臋to si臋 jeszcze dalej i听wprowadzono ponadto wym贸g uprzedniego zatwierdzania przez Parlament kandydata na przewodnicz膮cego Komisji przed wyznaczeniem pozosta艂ych jej cz艂onk贸w. W听1994听r. Parlament wprowadzi艂 r贸wnie偶 przes艂uchania kandydat贸w na komisarzy. Zgodnie z Traktatem z Lizbony kandydat na przewodnicz膮cego Komisji musi by膰 wybierany z uwzgl臋dnieniem wynik贸w wybor贸w europejskich. W听zwi膮zku z听tym w听 Parlament wezwa艂 europejskie partie polityczne do mianowania kandydat贸w na przewodnicz膮cego Komisji Europejskiej, aby wzmocni膰 polityczn膮 legitymacj臋 obu instytucji. Od 2014听r. wprowadzono tzw.听procedur臋 wy艂aniania g艂贸wnych kandydat贸w (鈥濻pitzenkandidaten鈥�), w听kt贸rej europejskie partie polityczne przed wyborami europejskimi mianuj膮 swoich kandydat贸w na stanowisko przewodnicz膮cego Komisji. Chocia偶 ostatecznie odrzucono j膮 w 2019 r., procedura ta jest uwa偶ana za wa偶n膮 dla przejrzysto艣ci i politycznej legitymacji instytucji unijnych (1.3.3).

B. Wotum nieufno艣ci

Mo偶liwo艣膰 zg艂oszenia wotum nieufno艣ci dla Komisji zosta艂a wprowadzona ju偶 w traktacie rzymskim. Obecnie og贸lne przepisy dotycz膮ce posiadanego przez Parlament prawa do g艂osowania nad wotum nieufno艣ci dla Komisji s膮 zawarte w听art.听17 ust.听8 TUE i听art.听234 TFUE. Aby wotum zosta艂o przyj臋te, musi by膰 przeg艂osowane dwoma trzecimi oddanych g艂os贸w i wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w pos艂贸w do Parlamentu. Przeg艂osowanie wotum nieufno艣ci prowadzi do ust膮pienia ca艂ej Komisji jako organu, w听tym wiceprzewodnicz膮cego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii ds.听Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa, kt贸ry rezygnuje z听obowi膮zk贸w pe艂nionych w听Komisji. Do chwili obecnej Parlament bezskutecznie kilkakrotnie pr贸bowa艂 wykorzysta膰 odno艣ne przepisy Traktatu i przepisy je poprzedzaj膮ce, aby usun膮膰 kolegium komisarzy.

C. Pytania parlamentarne

Ka偶dy pose艂 mo偶e przed艂o偶y膰 pytanie wymagaj膮ce odpowiedzi na pi艣mie, skierowane do przewodnicz膮cego Rady Europejskiej, Rady, Komisji lub wiceprzewodnicz膮cego Komisji / Wysokiego Przedstawiciela Unii ds.听Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa. Zgodnie z听art.听230 TFUE Komisja musi udzieli膰 odpowiedzi ustnej lub pisemnej na pytania postawione przez Parlament lub jego pos艂贸w, a听Rada Europejska i听Rada musz膮 zosta膰 wys艂uchane przez Parlament zgodnie z听warunkami okre艣lonymi w听regulaminie Rady Europejskiej i听regulaminie Rady.

Pytania parlamentarne maj膮 form臋 pyta艅 pisemnych i pyta艅 ustnych wymagaj膮cych lub niewymagaj膮cych debaty oraz pyta艅 wnoszonych podczas tury pyta艅.

D. Komisje 艣ledcze

Zgodnie z听art.听226 TFUE Parlament jest uprawniony do ustanowienia tymczasowej komisji 艣ledczej do zbadania zarzut贸w naruszenia lub niew艂a艣ciwego administrowania w听stosowaniu prawa UE. Ten sam artyku艂 przewiduje, 偶e Parlament Europejski, stanowi膮c w听drodze rozporz膮dze艅 z听w艂asnej inicjatywy po uzyskaniu zgody Rady i听Komisji, musi okre艣li膰 szczeg贸艂owe postanowienia dotycz膮ce wykonywania uprawnie艅 艣ledczych. Do czasu przyj臋cia takiego rozporz膮dzenia uprawnienia 艣ledcze wykonywane s膮 zgodnie z听porozumieniem mi臋dzyinstytucjonalnym z听1995听r., za艂膮czonym do Regulaminu Parlamentu. Parlament wielokrotnie wyra偶a艂 potrzeb臋 poprawy komunikacji i听wsp贸艂pracy mi臋dzy tymi trzema instytucjami w听celu umo偶liwienia mu wype艂niania mandatu opartego na art.听226 TFUE. W听2014听r. Parlament przyj膮艂 . Jednak negocjacje dotycz膮ce wniosku mi臋dzy trzema instytucjami stale znajdowa艂y si臋 w martwym punkcie. W听zwi膮zku z听tym w听kwietniu 2019听r. Parlament przyj膮艂 , w听kt贸rej wyrazi艂 g艂臋boki sprzeciw wobec postawy Rady i听Komisji, po ponad czteroletnim okresie nieformalnych spotka艅 nadal uniemo偶liwiaj膮cych zorganizowanie formalnego posiedzenia w听celu om贸wienia ewentualnych rozwi膮za艅 dla zidentyfikowanych problem贸w. W rezolucji Parlament uznaje, 偶e Rada i Komisja nie zastosowa艂y si臋 do zasady wsp贸艂pracy mi臋dzyinstytucjonalnej i zwraca si臋 do nich o wznowienie negocjacji dotycz膮cych tej kwestii z nowo wybranym Parlamentem.

E. Kontrola wsp贸lnej polityki zagranicznej i bezpiecze艅stwa

Parlament jest uprawniony do otrzymywania informacji w tych obszarach i mo偶e kierowa膰 do Rady pytania lub zalecenia. Opinia Parlamentu musi by膰 zasi臋gana w sprawie najwa偶niejszych kwestii i podstawowych kierunk贸w wsp贸lnej polityki zagranicznej i bezpiecze艅stwa (WPZiB) (art. 36 TUE). Wprowadzenie pozwoli艂o r贸wnie偶 usprawni膰 procedury konsultacji w听sprawie WPZiB w听odniesieniu do aspekt贸w finansowych. Utworzenie funkcji Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i听Polityki Bezpiecze艅stwa zwi臋kszy艂a wp艂yw Parlamentu, poniewa偶 osoba mianowana na to stanowisko jest r贸wnie偶 wiceprzewodnicz膮cym Komisji.

Odwo艂ywanie si臋 do Trybuna艂u Sprawiedliwo艣ci Unii Europejskiej

Parlament ma prawo do wszczynania post臋powa艅 przed Trybuna艂em Sprawiedliwo艣ci Unii Europejskiej (TSUE) w przypadkach naruszenia traktatu przez inn膮 instytucj臋.

Ma te偶 prawo interwencji przed TSUE, tj. mo偶e do艂膮czy膰 do jednej ze stron w danej sprawie. Parlament skorzysta艂 z tego prawa w maj膮cej historyczne znaczenie sprawie 鈥濱soglucose鈥� (wyrok z dnia 29 pa藕dziernika 1980 r. w sprawach 138 i 139/79), w kt贸rej TSUE uzna艂 rozporz膮dzenie Rady za niewa偶ne, poniewa偶 nie dope艂ni艂a ona obowi膮zku skonsultowania si臋 z Parlamentem. W przypadku post臋powania o zaniechanie dzia艂ania (art. 265 TFUE) Parlament mo偶e wszcz膮膰 przed TSUE post臋powanie przeciwko danej instytucji o naruszenie Traktatu, jak w sprawie 13/83, w kt贸rej TSUE wyda艂 orzeczenie na niekorzy艣膰 Rady, gdy偶 nie przyj臋艂a ona 艣rodk贸w zwi膮zanych ze wsp贸ln膮 polityk膮 transportow膮.

Zgodnie z Traktatem z Amsterdamu Parlament m贸g艂 wnie艣膰 skarg臋 o uniewa偶nienie aktu prawnego tylko w celu ochrony swych prerogatyw. Od czasu Traktatu z Nicei nie musi on ju偶 wyra偶a膰 szczeg贸lnego zaniepokojenia; ma odt膮d prawo rozpoczyna膰 procedury na r贸wni z Rad膮, Komisj膮 i pa艅stwami cz艂onkowskimi. Parlament mo偶e by膰 stron膮 pozwan膮 w przypadku skargi o uniewa偶nienie aktu przyj臋tego w drodze procedury wsp贸艂decyzji lub gdy jeden z jego akt贸w ma na celu wywarcie skutk贸w prawnych w stosunku do podmiot贸w trzecich. Art. 263 TFUE utrzymuje wi臋c w听mocy orzeczenia TSUE w听sprawach 320/81, 294/83 i听70/88.

Parlament mo偶e ponadto zwr贸ci膰 si臋 do TSUE o听wydanie wst臋pnej opinii w听sprawie zgodno艣ci umowy mi臋dzynarodowej z听Traktatem (art.听218 TFUE).

Petycje (4.1.4)

Obywatele Unii, korzystaj膮c z prawa do sk艂adania petycji, kieruj膮 swoje petycje do przewodnicz膮cego Parlamentu Europejskiego (art. 227 TFUE).

Europejska inicjatywa obywatelska (4.1.5)

Parlament pod kierunkiem Komisji Petycji organizuje wys艂uchanie, na kt贸rym wypowiadaj膮 si臋 organizatorzy zatwierdzonych europejskich inicjatyw obywatelskich. W听dniu 17听kwietnia 2019听r. Parlament i听Rada formalnie przyj臋艂y inicjatywy europejskiej, kt贸re wesz艂o w 偶ycie 1 stycznia 2020 r.

Mianowanie Rzecznika Praw Obywatelskich

Na podstawie Traktatu z Lizbony Parlament Europejski wybiera Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (art. 228 TFUE) (1.3.16).

听

Eeva Pavy

04-2024