Ritorni: l-approċċ il-ġdid tal-UE biex il-migranti jintbagħtu lura
L-UE qed tfittex li tagħmel ir-ripatrijazzjoni tal-migranti irregolari aktar effettiva. Tgħallem dwar il-miżuri u ċ-ċifri ewlenin dwar ir-ritorn tal-migranti.
Kull sena, mijiet ta' eluf ta' ċittadin mhux tal-UE jiġu ordnati jitilqu mill-UE minħabba li jkollhom status irregolari. Madankollu, ftit aktar minn 20% minnhom fil-fatt jitilqu mill-UE. Huwa għalhekk li l-UE trid tintroduċi regoli komuni u effettivi dwar il-ġestjoni tal-migranti mingħajr dritt li jibqgħu fit-territorju.
Dwar id-Direttiva tal-UE dwar ir-Ritorn
Id-Direttiva dwar ir-Ritorn tmur lura għall-2008 u skont evalwazzjoni inizjali fl-2013, kellha effett ġenerali pożittiv fuq il-politika tar-ritorn fl-Ewropa, billi introduċiet limitu massimu fuq it-tul tad-detenzjoni u billi ppromwoviet it-tluq volontarju u r-ritorn.
Dawn ir-regoli jiddefinixxu “soġġorn illegali” bħala l-preżenza fit-territorju tal-UE ta’ ċittadini mhux tal-UE li ma jissodisfawx, jew li ma għadhomx jissodisfaw il-kundizzjonijiet ta’ dħul, soġġorn jew residenza. Madankollu, dawn il-kundizzjonijiet jistgħu jvarjaw bejn il-pajjiżi, u jwasslu għal sitwazzjonijiet fejn ċittadini mhux tal-UE f’sitwazzjonijiet simili jistgħu jkunu jew isiru irregolari f’pajjiż wieħed tal-UE, iżda mhux f’oħrajn.
Titjib għad-Direttiva dwar ir-Ritorn: X'hemm ippjanat
L-UE ilha taħdem biex tiżgura li n-nies li ma għandhom l-ebda dritt li jibqgħu fl-UE jiġu rritornati aktar malajr u b’mod aktar effettiv. Dan huwa wieħed mill-objettivi wara l-Patt dwar il-Migrazzjoni u l-Ażil adottat fl-2024.
F’Marzu 2025, il-Kummissjoni Ewropea ressqet proposta biex tistabbilixxi Sistema Ewropea Komuni għar-Ritorn bi proċeduri ta’ ritorn aktar rapidi, aktar sempliċi u aktar effettivi madwar l-UE.
Il-proposta għandha l-għan li:
- tiżgura li deċiżjoni ta’ ritorn maħruġa f’pajjiż wieħed tal-UE tiġi rreġistrata f’Ordni Ewropea ta’Ritorn u tkun viżibbli fis-Sistema HYPERLINK "https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/schengen/schengen-information-system_en" ta’ Informazzjoni ta’ Schengen, sabiex anke jekk il-migrant jiċċaqlaq lejn pajjiż ieħor tal-UE, id-deċiżjoni ta’ ritorn tkun tista’ titwettaq.
- issaħħaħ il-miżuri biex tipprevjeni lill-migranti milli jaħarbu matul il-proċess ta’ ritorn. Il-migranti jistgħu jinżammu f'detenzjoni sa 24 xahar meta r-ritorn ikun ostakolat jew meta jkun hemm riskju għas-sigurtà. Fl-istess ħin, ir-regoli għandhom jagħtu prijorità lir-ritorni volontarji meta l-migranti jikkooperaw.
- tistabbilixxi qafas legali għaċ-ċentri tar-ritorn — dawn ikunu ċentri f’pajjiżi mhux tal-UE, maħluqa permezz ta’ ftehimiet bilaterali jew fil-livell tal-UE, fejn individwi b’deċiżjonijiet ta’ ritorn finali jistgħu jiġu ttrasferiti.
Il-Parlament issa jrid jirrevedi l-proposta qabel ma jasal għal ftehim dwar il-verżjoni finali tat-test leġiżlattiv mal-Kunsill.
Ir-ritorn tal-migranti irregolari: Fatti ewlenin
Filwaqt li l-istatistika dwar il-migrazzjoni irregolari hija disponibbli, ir-riċerkaturi jwissu li din tista’ tkun inkompleta, inkonsistenti u insuffiċjenti.
Ir-rekords juru li fl-2023, 118 935 persuna ma tħallewx jidħlu fl-UE. Ir-raġunijiet prinċipali għar-rifjut ma kellhomx viża jew permess ta’ residenza validi (fi 23.3%tal-każijiet) jew ma setgħux jiġġustifikaw l-iskop u l-kundizzjonijiet tas-soġġorn (22.5%).
Fl-2023, il-pajjiżi tal-UE ħarġu 484,160 deċiżjoni ta’ ritorn.
In-nazzjonalitajiet ewlenin tal-persuni ordnati jitilqu fl-2023 kienu Marokkini, Alġerini u Afgani.
L-għadd ta’ ċittadini mhux tal-UE li fil-fatt irritornaw lejn pajjiż ieħor wara ordni biex jitilqu fl-2023 żdied b’25.1 % meta mqabbel mas-sena ta’ qabel, b’total ta’ 111 185 persuna rimpatrijata.
Aktar minn erbgħa minn kull ħamsa tan-nies li jiġu rritornati (91,465) intbagħtu lejn pajjiżi barra mill-UE.
Ripatrijazzjonijiet volontarji vs. ritorni furzati
Jekk individwu jikkoopera mal-awtoritajiet volontarjament wara li jirċievi deċiżjoni ta’ ritorn, ir-ripatrijazzjoni tissejjaħ volontarja; inkella, dan jissejjaħ ritorn furzat. Ritorn volontarju jista’ jiġi assistit (b’appoġġ finanzjarju/loġistika mill-pajjiż ospitanti) jew mhux assistit.
Skont il-Eurostat, 43.1% tar-ritorni kollha kienu volontarji fl-2023.