PROJEKT REZOLUCJIw sprawie regresu demokracji i zagrożeń dla pluralizmu politycznego w Gruzji
4.10.2024-()
zgodnie z art. 136 ust. 2 Regulaminu
Urmas Paet, Petras Auštrevičius, Dan Barna, Helmut Brandstätter, Benoit Cassart, Olivier Chastel, Veronika Cifrová Ostrihoňová, Bernard Guetta, Ľubica Karvašová, Ilhan Kyuchyuk, Marie‑Agnes Strack‑Zimmermann, Hilde Vautmans, Lucia Yar, Dainius Žalimas
w imieniu grupy Renew
Patrz też projekt wspólnej rezolucjiRC-B10-0070/2024
10‑0070/2024
Rezolucja Parlamentu Europejskiego wsprawie regresu demokracji i zagrożeń dla pluralizmu politycznego w Gruzji
()
Parlament Europejski,
–uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Gruzji,
–uwzględniając Układ ostowarzyszeniu między Unią Europejską iEuropejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, zjednej strony, aGruzją, zdrugiej strony[1],
–uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 14 i 15 grudnia 2023r. oraz komunikat Komisji w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2023r. z 8 listopada 2023r. (), w których przedstawiono działania, które Gruzja musi podjąć, aby uzyskać status kraju kandydującego, w szczególności działanie dziewiąte dotyczące wolności społeczeństwa obywatelskiego,
–uwzględniając oświadczenia rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z 4 września 2024r. wsprawie pakietu legislacyjnego dotyczącego „wartości rodzinnych i ochrony małoletnich” w Gruzji,
–uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji/wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych ipolityki bezpieczeństwa z 18września 2024r. wsprawie przyjętych przez gruziński parlament przepisów dotyczących wartości rodzinnych i ochrony małoletnich,
–uwzględniając opinie przyjęte lub zatwierdzone przez Europejską Komisję na rzecz Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka) wsprawie różnych gruzińskich aktów prawnych na 139. sesji (21–22 czerwca 2024 r.),
–uwzględniając art.136 ust.2 Regulaminu,
A.mając na uwadze, że konstytucja Gruzji chroni korzystanie z wolności opinii, wypowiedzi, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, a także prawo do powszechnych, równych i wolnych wyborów jako praw podstawowych; mając na uwadze, że konstytucja Gruzji gwarantuje również równość wszystkich osób i chroni je przed dyskryminacją; mając na uwadze, że zgodnie z art.78 konstytucji Gruzji „organy konstytucyjne podejmują wszelkie środki w ramach swoich kompetencji, aby zapewnić pełną integrację Gruzji z Unią Europejską i Organizacją Traktatu Północnoatlantyckiego”;
B.mając na uwadze, że pomimo powszechnych protestów społecznych i apeli ze strony UE i innych zachodnich partnerów Gruzji, rządząca partia Gruzińskie Marzenie przyjęła inspirowaną przez Rosję ustawę o przejrzystości wpływów zagranicznych, która wymaga od społeczeństwa obywatelskiego i organizacji medialnych, które przyjmują środki finansowe z zagranicy, zarejestrowania się jako „organizacje realizujące interesy obcego mocarstwa” pod groźbą kar finansowych;
C.mając na uwadze, że przepisy te zmniejszają zdolność społeczeństwa obywatelskiego i organizacji medialnych do swobodnego działania, ograniczają wolność wypowiedzi i niesprawiedliwie stygmatyzują organizacje, które przynoszą wyraźne korzyści obywatelom Gruzji;
D.mając na uwadze, że w marcu 2023r. podobny projekt ustawy wywołał powszechne protesty w Gruzji, co doprowadziło do jego wycofania; mając na uwadze, że od tego czasu partia rządząca i media prorządowe używają coraz ostrzejszej retoryki wobec społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy;
E.mając na uwadze, że 20 lutego 2024r. rządząca partia Gruzińskie Marzenie przyjęła zmiany w prawie wyborczym, które zagrażają niezależności i bezstronności Centralnej Komisji Wyborczej oraz osłabiają zaufanie publiczne do tej instytucji;
F.mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2024r. oligarcha Bidzina Iwaniszwili wezwał wyborców do wsparcia partii Gruzińskie Marzenie w utrzymaniu zdecydowanej większości w gruzińskim parlamencie, aby zainicjować proces delegalizacji kilku partii opozycyjnych; mając na uwadze, że poparł to premier Gruzji Irakli Kobakhidze, który ogłosił, że po wyborach parlamentarnych rząd będzie dążył do delegalizacji ponad pół tuzina partii;
G.mając na uwadze, że 17 września 2024r. rządząca partia Gruzińskie Marzenie przyjęła ustawę o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, która pozbawia osoby LGBTIQ+ ich praw;
H.mając na uwadze, że dwa dni po wprowadzeniu ustawy o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, Kesaria Abramidze, transpłciowa modelka i znana powszechnie osoba, została zabita w swoim mieszkaniu;
I.mając na uwadze, że wcześniej, 4 kwietnia 2024r., rządząca partia Gruzińskie Marzenie zniosła zawarty w gruzińskim kodeksie wyborczym obowiązek parytetów płci na listach wyborczych partii politycznych i zniosła zasadę finansowania związanego z płcią określoną w ustawie o stowarzyszeniach politycznych obywateli, zaprzepaszczając tym samym osiągnięty postęp w promowaniu udziału kobiet w życiu politycznym i ich reprezentacji;
J.mając na uwadze, że władze Gruzji nie zastosowały się do ani jednego z zaleceń Komisji Weneckiej dotyczących unieważnienia lub zmiany wyżej wymienionych przepisów o przejrzystości wpływów zagranicznych oraz o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, zniesienia parytetów płci w wyborach lokalnych i parlamentarnych oraz składu Centralnej Komisji Wyborczej;
K.mając na uwadze, że rządząca partia Gruzińskie Marzenie i prorządowe media rozpowszechniają antyunijną i antydemokratyczną propagandę, a także teorie spiskowe;
L.mając na uwadze, że rządząca partia Gruzińskie Marzenie i jej przywódcy kontynuują eskalację dzielącej, zniekształconej i brutalnej retoryki wobec przeciwników politycznych i partnerów międzynarodowych, w tym Ukrainy; mając na uwadze, że partia rządząca używa nikczemnych banerów politycznych, które przedstawiają zniszczone przez Rosję ukraińskie miasta, i wykorzystuje w ten sposób cierpienie dzielnych Ukrainek i Ukraińców;
M.mając na uwadze, że oświadczenie rosyjskiego ministra spraw zagranicznych Siergieja Ławrowa o gotowości do pomocy Gruzji w normalizacji stosunków z „sąsiednimi (...) państwami Abchazją i Osetią Południową” zostało pochwalone przez przywódców partii rządzącej, co dowodzi odejścia gruzińskiego rządu od polityki nieuznawania okupowanych regionów Gruzji;
N.mając na uwadze, że w komunikacie Komisji wsprawie polityki rozszerzenia UE w 2023r. Komisja zaleciła przyznanie Gruzji statusu kraju kandydującego przy założeniu, że kraj ten zrealizuje dziewięć działań, włącznie z walką z dezinformacją i ingerencją w sprawy UE i jej wartości, angażowaniem partii opozycyjnych i społeczeństwa obywatelskiego w sprawowanie rządów, zapewnieniem wolności zgromadzeń i wypowiedzi, a także konsultacjami ze społeczeństwem obywatelskim i znaczącym włączeniem go w procesy ustawodawcze i polityczne oraz zapewnieniem mu możliwości swobodnego działania;
O.mając na uwadze, że 14 grudnia 2023r. Rada Europejska przyznała Gruzji status kraju kandydującego przy założeniu, że kraj ten zrealizuje dziewięć działań określonych w zaleceniu Komisji;
P.mając na uwadze, że premier Gruzji Irakli Kobakhidze oświadczył, że Gruzja nie nałoży sankcji na Rosję, a jedynie zapobiegnie ich obchodzeniu na swoim terytorium;
Q.mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dwóch lat współpraca handlowa i przedsiębiorcza między Gruzją a Rosją zacieśniła się, a ponad 100000 Rosjan przeniosło się do Gruzji, otworzyło ponad 26000 przedsiębiorstw, nabyło nieruchomości i zaangażowało się w działania, które stwarzają ryzyko prania pieniędzy; mając na uwadze, że sytuacja ta zagraża bezpieczeństwu narodowemu Gruzji i zwiększa jej zależność od Rosji;
R.mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach Stany Zjednoczone nałożyły sankcje finansowe na gruzińskich urzędników ds.bezpieczeństwa i przywódców skrajnie prawicowej partii za podważanie i tłumienie wolności pokojowego zgromadzania się w Gruzji, a także wprowadziły ograniczenia podróży dla 60innych osób, w tym wysokich rangą urzędników państwowych; mając na uwadze, że Narodowy Bank Gruzji odmówił zastosowania się do tych sankcji;
S.mając na uwadze, że wybory parlamentarne w Gruzji zaplanowano na 26 października 2024r.;
1.zdecydowanie potępia przyjęcie tzw. ustawy o przejrzystości wpływów zagranicznych i ustawy o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, a także zniesienie parytetów płci w wyborach lokalnych i parlamentarnych oraz zmiany w składzie Centralnej Komisji Wyborczej większością głosów Gruzińskiego Marzenia; podkreśla, że przepisy te są niezgodne z normami i wartościami UE, szkodzą reputacji Gruzji i zagrażają jej wysiłkom na rzecz przystąpienia do UE;
2.wzywa Gruzińskie Marzenie do natychmiastowego wycofania ustawy o przejrzystości wpływów zagranicznych i ustawy o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, do przywrócenia parytetów płci w wyborach lokalnych i parlamentarnych oraz do zapewnienia procesu politycznego opartego na konsensusie, który ma kluczowe znaczenie dla niezależności i bezstronności Centralnej Komisji Wyborczej oraz dla zaufania publicznego do tej instytucji; wzywa Gruzińskie Marzenie do wdrożenia pozostałych zaleceń Komisji Weneckiej; ponownie wzywa do zaprzestania ataków na społeczeństwo obywatelskie, niezależne media, równość płci i społeczność LGBTIQ+ oraz do zapewnienia społeczeństwu obywatelskiemu i mediom w tym kraju sprzyjających warunków działania;
3.podkreśla, że wycofanie ustawy o przejrzystości wpływów zagranicznych oraz ustawy o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich będzie niezbędnym krokiem do poprawy stosunków między UE a Gruzją;
4.solidaryzuje się z odważnym narodem gruzińskim walczącym o prawa demokratyczne i europejską przyszłość kraju; potwierdza swoje niezachwiane wsparcie dla wszystkich tych, którzy opowiadają się za prawami człowieka i bronią tych praw oraz dążą do pokojowego kraju i społeczeństwa opowiadającego się za równością i godnością ludzką dla wszystkich;
5.wzywa, by do czasu uchylenia tych nieliberalnych ustaw zamrozić środki UE przyznane rządowi Gruzji oraz ustanowić rygorystyczne warunki wypłaty wszelkich przyszłych funduszy;
6.ponownie wzywa Komisję, aby niezwłocznie oceniła, w jaki sposób gruzińskie ustawy o przejrzystości wpływów zagranicznych oraz o wartościach rodzinnych i ochronie małoletnich, a także zniesienie parytetów płci i inne zmiany w prawie wyborczym oraz ogólne wdrożenie zaleceń Komisji Weneckiej wpływają na spełnianie przez ten kraj kryteriów liberalizacji reżimu wizowego, w szczególności kryterium dotyczącego praw podstawowych, które jest kluczowym elementem unijnej polityki liberalizacji reżimu wizowego;
7.wzywa UE i jej państwa członkowskie do nałożenia sankcji na gruzińskich urzędników, którzy naruszają prawa człowieka przysługujące gruzińskim obywatelom lub przyczyniają się do regresu demokracji w tym kraju; ponownie wzywa Radę, aby rozważyła nałożenie sankcji osobistych na Bidzinę Iwaniszwilego za jego szkodliwy wpływ na procedury polityczne i sytuację praw człowieka w Gruzji; wzywa gruzińskie banki komercyjne do wdrożenia sankcji międzynarodowych;
8.przypomina rządowi gruzińskiemu, że UE przyznała Gruzji status kraju kandydującego przy założeniu, że zrealizuje działania określone w komunikacie Komisji z 8 listopada 2023r.; podkreśla, że niedawno przyjęte akty prawne są wyraźnie sprzeczne z tym celem i opóźniają integrację Gruzji z UE;
9.ponownie wzywa rząd Gruzji, by dotrzymał zobowiązania do wspierania demokracji, praworządności i praw człowieka, oraz zachęca go do przyjęcia i wdrożenia reform zgodnych z deklarowanym celem przystąpienia do UE, czego domaga się zdecydowana większość obywateli Gruzji;
10.zdecydowanie wzywa Gruzję jako kraj kandydujący do UE, aby nałożyła sankcje na Rosję w odpowiedzi na jej pełnoskalową inwazję na Ukrainę oraz egzekwowała skuteczne środki pozwalające uniknąć obchodzenia sankcji UE, do czego się zobowiązała; jest głęboko zaniepokojony zbliżeniem gruzińskiego rządu do polityki Rosji i rosnącą zależnością Gruzji od Rosji, a także wykorzystywaniem przez partię Gruzińskie Marzenie brutalnych obrazów wojny w Ukrainie jako sposobu manipulowania opinią publiczną i szerzenia dezinformacji w kampanii przed wyborami w październiku 2024r.; wzywa Gruzję do pełnego dostosowania się do polityki zagranicznej UE i strategii UE wobec Rosji;
11.wzywa UE i jej państwa członkowskie do zagwarantowania pełnego wsparcia gruzińskim organizacjom społeczeństwa obywatelskiego w tym trudnym okresie, również w kwestiach związanych z karami finansowymi i innymi obciążeniami nałożonymi na nie przez nowe przepisy;
12.wzywa władze Gruzji do zapewnienia, aby wybory parlamentarne w październiku 2024r. były zgodne z najwyższymi standardami międzynarodowymi i gwarantowały przejrzysty, wolny i uczciwy proces odzwierciedlający demokratyczną wolę narodu; wzywa do zniesienia zakorzenionej praktyki nadużywania zasobów publicznych i zdolności administracyjnych na korzyść partii rządzącej; nalega, aby zapewnić obecność zarówno krajowych, jak i międzynarodowych obserwatorów wyborów w celu zagwarantowania ich uczciwości i wzywa do rozszerzenia unijnej misji obserwacji wyborów;
13.jest poważnie zaniepokojony doniesieniami, że rząd Gruzji tworzy przeszkody dla koalicji 30 organizacji pozarządowych i Transparency International Georgia w prowadzeniu kampanii zachęcającej do głosowania „Wyjdź z domu i zagłosuj”; uważa, że przeszkody te stanowią próbę osłabienia demokracji w tym kraju;
14.jest głęboko zaniepokojony brutalnością policji, jaka miała miejsce podczas protestów w marcu i czerwcu 2024r. w Tbilisi, i wzywa władze Gruzji do przeprowadzenia terminowych i szczegółowych dochodzeń w sprawie tej brutalności policji;
15.ponownie wzywa Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, by zorganizowało bezstronną i niezależną długoterminową międzynarodową misję obserwacji wyborów w celu monitorowania zbliżających się wyborów parlamentarnych w Gruzji;
16.ponawia swój apel do władz gruzińskich o natychmiastowe uwolnienie byłego prezydenta Micheila Saakaszwilego i umożliwienie mu odpowiedniego leczenia za granicą;
17.wzywa UE i jej państwa członkowskie, by nadal zwracały szczególną uwagę na te kwestie oraz ściśle monitorowały sytuację w Gruzji przed wyborami parlamentarnymi w tym kraju w październiku 2024r.;
18.zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy wEuropie, a także prezydent, rządowi i parlamentowi Gruzji.
- [1] Dz.U. L 261 z 30.8.2014, s. 4, ELI: https://eur-lex.europa.eu/eli/agree_internation/2014/494/oj?eliuri=eli%3Aagree_internation%3A2014%3A494%3Aoj&locale=pl#