合法博彩网站

Procedury wybor贸w do Parlamentu Europejskiego s膮 regulowane zar贸wno prawodawstwem europejskim, kt贸re ustanawia przepisy wsp贸lne dla wszystkich pa艅stw cz艂onkowskich, jak 颈听szczeg贸艂owymi przepisami krajowymi, r贸偶nymi w听poszczeg贸lnych pa艅stwach. Wsp贸lne przepisy przewiduj膮 zasad臋 proporcjonalnej reprezentacji oraz听okre艣laj膮 progi wyborcze 颈听funkcje, kt贸rych nie mo偶na 艂膮czy膰 z听mandatem pos艂a do Parlamentu Europejskiego. Wiele innych istotnych zagadnie艅, takich jak stosowany konkretny system wyborczy 颈听liczba okr臋g贸w wyborczych, reguluj膮 przepisy krajowe.

Podstawa prawna

• Art. 14 (TUE);
• Art.听20, 22 颈听223 (TFUE) 颈听art.听39 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
• dotycz膮cy wybor贸w przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w听powszechnych wyborach bezpo艣rednich, ostatnio zmieniony z听dnia听13听lipca 2018听r.

Wsp贸lne przepisy

A. Zasady

W traktatach za艂o偶ycielskich (1.1.1) przewidziano pocz膮tkowo mianowanie pos艂贸w do Parlamentu Europejskiego przez parlamenty narodowe, zawarto jednak postanowienia dotycz膮ce powszechnych wybor贸w bezpo艣rednich. Rada wprowadzi艂a w听偶ycie wspomniane postanowienia przed pierwszymi wyborami bezpo艣rednimi w听1979听r. na mocy Aktu z听dnia 20听wrze艣nia 1976听r. dotycz膮cego wyboru przedstawicieli Parlamentu Europejskiego w听powszechnych wyborach bezpo艣rednich (akt wyborczy z听1976听r.). Akt ten istotnie zmieni艂 pozycj臋 instytucjonaln膮 Parlamentu Europejskiego 颈听by艂 dokumentem stanowi膮cym podstaw臋 bardziej demokratycznej Unii Europejskiej.

Traktat z听Maastricht z听1992听r. (1.1.3) przewidywa艂, 偶e wybory maj膮 by膰 przeprowadzane w听oparciu o听jednolit膮 procedur臋 颈听偶e听Parlament Europejski ma sporz膮dzi膰 projekt takiej procedury, wymagaj膮cy jednomy艣lnego przyj臋cia przez Rad臋. Poniewa偶 jednak Radzie nie uda艂o si臋 osi膮gn膮膰 porozumienia w听sprawie 偶adnego z听projekt贸w, traktatem z听Amsterdamu wprowadzono mo偶liwo艣膰 przyjmowania tzw.听wsp贸lnych zasad. zmieniono odpowiednio akt wyborczy z听1976听r., wprowadzaj膮c zasad臋 proporcjonalnej reprezentacji oraz okre艣laj膮c pewn膮 liczb臋 funkcji na szczeblu krajowym 颈听unijnym, kt贸rych nie mo偶na 艂膮czy膰 z听mandatem parlamentarnym.

Ostatnie zmiany do aktu wyborczego z听1976听r. zosta艂y przyj臋te , w听kt贸rej znalaz艂y si臋 przepisy dotycz膮ce: mo偶liwo艣ci g艂osowania r贸偶nymi metodami (g艂osowanie z听wyprzedzeniem, g艂osowanie drog膮 elektroniczn膮, g艂osowanie internetowe, g艂osowanie korespondencyjne); prog贸w wyborczych; ochrony danych osobowych; karalno艣ci 鈥瀙odw贸jnego g艂osowania鈥� zapisanej w听przepisach krajowych; g艂osowania w听pa艅stwach trzecich; oraz mo偶liwo艣ci wyeksponowania europejskich partii politycznych na kartach do g艂osowania.

Wraz z听wej艣ciem w听偶ycie Traktatu z听Lizbony (1.1.5) bierne 颈听czynne prawo wyborcze sta艂o si臋 prawem podstawowym (art.听39 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej).

B. Stosowanie: obowi膮zuj膮ce wsp贸lne przepisy

1. Czynne 颈听bierne prawo wyborcze przys艂uguj膮ce osobom nieb臋d膮cym obywatelami danego pa艅stwa

Na mocy art.听22 ust.听2 TFUE 鈥瀔a偶dy obywatel Unii maj膮cy miejsce zamieszkania w听pa艅stwie cz艂onkowskim, kt贸rego nie jest obywatelem, ma prawo g艂osowania 颈听kandydowania w听wyborach do Parlamentu Europejskiego w听pa艅stwie cz艂onkowskim, w听kt贸rym ma miejsce zamieszkania鈥�. Przepisy dotycz膮ce egzekwowania tych praw zosta艂y przyj臋te ostatnio zmienion膮 , kt贸rej art.听6 przewiduje, 偶e 鈥炁糰den obywatel Unii maj膮cy miejsce zamieszkania w听pa艅stwie cz艂onkowskim, kt贸rego nie jest obywatelem, oraz kt贸ry na mocy indywidualnego orzeczenia s膮du lub decyzji administracyjnej podlegaj膮cej zaskar偶eniu zosta艂 pozbawiony prawa do kandydowania w听wyborach na podstawie prawa pa艅stwa cz艂onkowskiego miejsca zamieszkania lub pa艅stwa cz艂onkowskiego pochodzenia, nie mo偶e wykonywa膰 tego prawa w听pa艅stwie cz艂onkowskim zamieszkania w听wyborach do Parlamentu Europejskiego鈥�.

2. System wyborczy

Zgodnie ze zmienionym aktem wyborczym z听1976听r. wybory musz膮 odbywa膰 si臋 w听oparciu o听zasad臋 proporcjonalnej reprezentacji z听zastosowaniem systemu list wyborczych lub systemu pojedynczego g艂osu przechodniego. Pa艅stwa cz艂onkowskie mog膮 r贸wnie偶 zezwoli膰 na g艂osowanie w听systemie list preferencyjnych.

Opr贸cz dobrowolnego minimalnego progu w听rozdziale mandat贸w, kt贸ry nie mo偶e przekroczy膰 5% wa偶nych g艂os贸w oddanych na poziomie krajowym, ostatnie zmiany w听akcie wyborczym z听1976听r., przyj臋te , ustanawiaj膮 obowi膮zkowy pr贸g w听wysoko艣ci od 2% do 5% dla okr臋g贸w wyborczych (w艂膮cznie z pa艅stwami cz艂onkowskimi stanowi膮cymi jeden okr臋g wyborczy) obejmuj膮cych ponad 35 mandat贸w w听tych pa艅stwach cz艂onkowskich, w听kt贸rych stosowany jest system list. Pa艅stwa cz艂onkowskie b臋d膮 musia艂y spe艂ni膰 ten wym贸g najp贸藕niej przed wyborami w听2024听r.

Zgodnie z听t膮 decyzj膮 pa艅stwa cz艂onkowskie mog膮 r贸wnie偶 umo偶liwi膰 g艂osowanie z听wyprzedzeniem, g艂osowanie korespondencyjne oraz g艂osowanie drog膮 elektroniczn膮 颈听g艂osowanie internetowe. 奥听takich przypadkach musz膮 zapewni膰 w听szczeg贸lno艣ci wiarygodno艣膰 wynik贸w, poufno艣膰 g艂osowania oraz ochron臋 danych osobowych.

3. Niepo艂膮czalno艣膰 stanowisk

Zgodnie z听art.听7 aktu wyborczego z听1976听r. zmienionego mandatu pos艂a do Parlamentu Europejskiego nie mo偶na 艂膮czy膰 z听funkcj膮 cz艂onka rz膮du pa艅stwa cz艂onkowskiego, cz艂onka Komisji, s臋dziego, rzecznika generalnego lub sekretarza Trybuna艂u Sprawiedliwo艣ci, cz艂onka Trybuna艂u Obrachunkowego, cz艂onka Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Spo艂ecznego, cz艂onka komitet贸w lub innych organ贸w utworzonych zgodnie z听traktatami w听celu gospodarowania 艣rodkami finansowymi Unii lub wykonywania sta艂ych i bezpo艣rednich zada艅 administracyjnych, z funkcj膮 cz艂onka Rady Dyrektor贸w, Komitetu Zarz膮dzaj膮cego lub personelu Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz ze stanowiskiem czynnego urz臋dnika lub innego pracownika instytucji Unii Europejskiej lub powi膮zanych z听nimi wyspecjalizowanych organ贸w. Inne niepo艂膮czalne funkcje to funkcja cz艂onka Europejskiego Komitetu Region贸w (dodana w听1997听r.) oraz funkcje cz艂onka Zarz膮du Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz, co najwa偶niejsze, mandat pos艂a do parlamentu narodowego (dodane w听2002听r.).

Zasady podlegaj膮ce przepisom krajowym

Poza wspomnianymi wsp贸lnymi przepisami zasady wyborcze podlegaj膮 przepisom krajowym, kt贸re mog膮 znacznie r贸偶ni膰 si臋 w听poszczeg贸lnych pa艅stwach; ten system wyborczy mo偶na zatem uzna膰 za polimorficzny system wyborczy.

A. System 颈听progi wyborcze

Wszystkie pa艅stwa cz艂onkowskie musz膮 stosowa膰 system oparty na zasadzie proporcjonalnej reprezentacji. Opr贸cz dobrowolnego progu w听rozdziale mandat贸w, kt贸ry nie mo偶e przekroczy膰 5% na poziomie krajowym, ustanowiono obowi膮zkowy pr贸g w听wysoko艣ci od 2% do 5% dla okr臋g贸w wyborczych (w艂膮cznie z pa艅stwami cz艂onkowskimi stanowi膮cymi jeden okr臋g wyborczy) obejmuj膮cych ponad 35 mandat贸w. Wym贸g ten musi zosta膰 spe艂niony najp贸藕niej przed wyborami europejskimi w听2024听r.

Obecnie progi stosuj膮 nast臋puj膮ce pa艅stwa cz艂onkowskie: Francja, Belgia, Litwa, Polska, S艂owacja, Czechy, Rumunia, Chorwacja, 艁otwa i W臋gry (5%); Austria, W艂ochy i Szwecja (4%); Grecja 3% oraz Cypr (1,8听%). Pozosta艂e pa艅stwa cz艂onkowskie nie stosuj膮 偶adnego progu. Niemcy pr贸bowa艂y, ale w听dw贸ch decyzjach z听 颈听 niemiecki Trybuna艂 Konstytucyjny uzna艂, 偶e progi obowi膮zuj膮ce w听odniesieniu do wybor贸w do Parlamentu Europejskiego (kt贸re wynosi艂y pocz膮tkowo 5%, a听nast臋pnie 3%) s膮 niezgodne z听konstytucj膮.

B. Granice okr臋g贸w wyborczych

Na potrzeby wybor贸w europejskich wi臋kszo艣膰 pa艅stw cz艂onkowskich funkcjonuje jako pojedyncze okr臋gi wyborcze. Jednak w czterech pa艅stwach cz艂onkowskich (Belgia, Irlandia, W艂ochy i Polska) terytorium pa艅stwa jest podzielone na szereg regionalnych okr臋g贸w wyborczych.

C. Prawo do g艂osowania

W wi臋kszo艣ci pa艅stw cz艂onkowskich wiek uprawniaj膮cy do g艂osowania to 18 lat, z wyj膮tkiem Austrii, Belgii, Malty i Niemiec (16 lat) oraz听Grecji (17 lat).

Udzia艂 w听g艂osowaniu jest obowi膮zkowy w听czterech pa艅stwach cz艂onkowskich (Belgia, Bu艂garia, Luksemburg 颈听Grecja): obowi膮zek g艂osowania dotyczy zar贸wno obywateli tych pa艅stw, jak 颈听zarejestrowanych obywateli UE nieb臋d膮cych ich obywatelami.

1. Udzia艂 w听g艂osowaniu os贸b nieb臋d膮cych obywatelami kraju zamieszkania

Obywatele Unii przebywaj膮cy w听pa艅stwie cz艂onkowskim, kt贸rego nie s膮 obywatelami, maj膮 prawo g艂osowa膰 w听wyborach do Parlamentu Europejskiego w听pa艅stwie cz艂onkowskim pobytu na takich samych warunkach jak obywatele tego pa艅stwa (art.听22 TFUE). Jednak nadal bardzo r贸偶nie definiuje si臋 w听poszczeg贸lnych pa艅stwach cz艂onkowskich sam pobyt. 奥听niekt贸rych pa艅stwach wymaga si臋, aby bior膮cy udzia艂 w听g艂osowaniu mieli miejsce sta艂ego zamieszkania lub miejsce zwyk艂ego pobytu na terytorium wyborczym (np.听Estonia, Francja, Niemcy, Polska, Rumunia 颈听S艂owenia), a w听innych, by obywatele zamieszkiwali na terenie danego pa艅stwa (np.听Cypr, Dania, Grecja, Irlandia, Luksemburg, S艂owacja 颈听Szwecja) albo by figurowali w听rejestrze ludno艣ci (np.听Belgia 颈听Czechy). Aby m贸c g艂osowa膰, w听niekt贸rych pa艅stwach (np.听na Cyprze) obywatele UE musz膮 r贸wnie偶 spe艂ni膰 wym贸g minimalnego okresu pobytu. We wszystkich pa艅stwach cz艂onkowskich, aby m贸c wzi膮膰 udzia艂 w g艂osowaniu, obywatele innych pa艅stw UE musz膮 zarejestrowa膰 si臋 przed dniem wybor贸w. Terminy rejestracji r贸偶ni膮 si臋 w听poszczeg贸lnych pa艅stwach cz艂onkowskich.

2. Udzia艂 w听g艂osowaniu obywateli niezamieszka艂ych w听kraju pochodzenia

Niemal wszystkie pa艅stwa cz艂onkowskie umo偶liwiaj膮 g艂osowanie w听wyborach do Parlamentu Europejskiego z听zagranicy. 奥听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich wyborcy musz膮 uprzednio zarejestrowa膰 si臋 w听krajowych organach wyborczych, aby by膰 uprawnionym do g艂osowania z听zagranicy drog膮 korespondencyjn膮 lub w听ambasadzie b膮d藕 konsulacie. 奥听innych pa艅stwach cz艂onkowskich ambasady lub konsulaty organizuj膮 g艂osowanie korespondencyjne. 奥听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich prawo do g艂osowania z听zagranicy przys艂uguje jedynie obywatelom mieszkaj膮cym w听innym pa艅stwie cz艂onkowskim (np.听w听przypadku Bu艂garii 颈听W艂och). Ponadto wi臋kszo艣膰 pa艅stw cz艂onkowskich ustanawia specjalne zasady dla dyplomat贸w 颈听personelu wojskowego na s艂u偶bie za granic膮.

To, 偶e niekt贸re osoby nieb臋d膮ce obywatelami danego pa艅stwa cz艂onkowskiego mog膮 g艂osowa膰 zar贸wno w听kraju przyjmuj膮cym, jak 颈听鈥� jako obywatele danego kraju 鈥� w听kraju pochodzenia, mo偶e prowadzi膰 do nadu偶y膰 (chodzi tu zw艂aszcza o听podw贸jne g艂osowanie, kt贸re w听niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich jest uznawane za przest臋pstwo). 奥听zwi膮zku z听tym ostatnie zmiany w听akcie wyborczym z听1976听r., przyj臋te , nak艂adaj膮 na pa艅stwa cz艂onkowskie obowi膮zek zadbania o听to, by takie podw贸jne g艂osowanie w听wyborach do Parlamentu Europejskiego podlega艂o skutecznym, proporcjonalnym 颈听odstraszaj膮cym karom.

D. Prawo do kandydowania w听wyborach

Prawo do kandydowania w听wyborach do Parlamentu Europejskiego w听ka偶dym innym pa艅stwie cz艂onkowskim zamieszkania r贸wnie偶 wynika z听zasady niedyskryminacji obywateli nieb臋d膮cych obywatelami danego kraju w听stosunku do jego obywateli, a听tak偶e z听prawa do swobodnego przemieszczania si臋 颈听pobytu na terytorium Unii Europejskiej. Ka偶da osoba b臋d膮ca obywatelem Unii 颈听nieb臋d膮ca obywatelem pa艅stwa cz艂onkowskiego zamieszkania, lecz spe艂niaj膮ca takie same warunki w听odniesieniu do prawa kandydowania w听wyborach jak warunki przewidziane prawem tego pa艅stwa dla w艂asnych obywateli, jest uprawniona do kandydowania w听wyborach do Parlamentu Europejskiego w听pa艅stwie cz艂onkowskim zamieszkania, o听ile nie zosta艂a ona pozbawiona tych praw (art.听3 ).

Poza wsp贸lnym dla wszystkich pa艅stw cz艂onkowskich wymogiem posiadania obywatelstwa jednego z听pa艅stw cz艂onkowskich UE warunki r贸偶ni膮 si臋 w听zale偶no艣ci od pa艅stwa. Nikt nie mo偶e kandydowa膰 w听tych samych wyborach w听wi臋cej ni偶 jednym pa艅stwie cz艂onkowskim (art.听4 dyrektywy Rady 93/109/WE). Minimalny wiek uprawniaj膮cy do kandydowania w听wyborach wynosi 18 lat w听wi臋kszo艣ci pa艅stw cz艂onkowskich, z听wyj膮tkiem Belgii, Bu艂garii, Cypru, Czech, Estonii, Irlandii, Litwy, 艁otwy, Polski 颈听S艂owacji (21 lat), Rumunii (23 lata) oraz W艂och 颈听Grecji (25 lat).

E. Zg艂aszanie kandydat贸w

W niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich kandydat贸w mog膮 wyznacza膰 wy艂膮cznie partie 颈听organizacje polityczne. 奥听innych pa艅stwach cz艂onkowskich kandydaci mog膮 si臋 zg艂osi膰, je偶eli uzyskaj膮 wymagan膮 liczb臋 podpis贸w lub poparcie wymaganej liczby wyborc贸w, a听w听niekt贸rych przypadkach wymagane jest tak偶e zdeponowanie pewnej kwoty.

奥听 z听dnia 28听czerwca 2018听r. ustanawiaj膮cej sk艂ad Parlamentu Europejskiego przewidziano spos贸b przydzia艂u mandat贸w, o听kt贸rych mowa w听art.听14 ust.听2 TUE, przy zastosowaniu zasady 鈥瀌egresywnej proporcjonalno艣ci鈥� (1.3.3).

F. Termin wybor贸w

Zgodnie z听art.听10 颈听11 aktu wyborczego z听1976听r. po ostatnich zmianach wybory do Parlamentu Europejskiego odbywaj膮 si臋 w听tym samym okresie, od czwartku rano do nast臋puj膮cej po nim niedzieli. Dok艂adny dzie艅 颈听godzin臋 ustala ka偶de pa艅stwo cz艂onkowskie osobno. 奥听1976听r. to Rada, po zasi臋gni臋ciu opinii Parlamentu Europejskiego i stanowi膮c jednomy艣lnie, wyznaczy艂a okres wyborczy, w kt贸rym mia艂y si臋 odby膰 pierwsze wybory z听1979听r. Od tego czasu kolejne wybory odbywa艂y si臋 w听odno艣nym okresie ostatniego roku pi臋cioletniej kadencji zgodnie z听art.听5 aktu wyborczego (1.3.1).

W przypadku wybor贸w w听2014听谤. decyzj膮 z听dnia 14听czerwca 2013听r. Rada przesun臋艂a ich termin (ustalony wst臋pnie na czerwiec) na dni 22鈥�25听maja, aby unikn膮膰 sytuacji, w听kt贸rej wybory wypad艂yby w听dni wolne z听okazji Zielonych 艢wi膮tek. Zastosowa艂a w听tym celu przepis art.听11, kt贸ry stanowi, 偶e: 鈥濲e偶eli przeprowadzenie wybor贸w w听tym okresie oka偶e si臋 niemo偶liwe, Rada, stanowi膮c jednomy艣lnie, po konsultacji z听Parlamentem Europejskim, wyznaczy, nie p贸藕niej ni偶 na rok przed ko艅cem okresu pi臋ciu lat, o听kt贸rym mowa w听art. 5, inny okres wyborczy, kt贸ry nie mo偶e wypa艣膰 p贸藕niej ni偶 w ci膮gu dw贸ch miesi臋cy przed lub w ci膮gu jednego miesi膮ca po okresie wyznaczonym zgodnie z听poprzednim akapitem鈥�. Kolejne wybory maj膮 si臋 odbywa膰 w听odno艣nym okresie ostatniego roku pi臋ciolecia (art.听11 aktu wyborczego z听1976听r.). Zgodnie z听t膮 zasad膮 wybory w听2019听r. odby艂y si臋 w听dniach 23鈥�26听maja. Natomiast odby艂y si臋 w okresie od 6 do 9听czerwca.

G. Mo偶liwo艣膰 dokonania przez g艂osuj膮cych zmiany w听kolejno艣ci kandydat贸w na listach wyborczych

W wi臋kszo艣ci pa艅stw cz艂onkowskich g艂osuj膮cy mog膮 oddawa膰 g艂osy w听systemie preferencyjnym w听celu zmiany kolejno艣ci nazwisk kandydat贸w na li艣cie wyborczej. Jednak w听sze艣ciu pa艅stwach cz艂onkowskich (Niemcy, Hiszpania, Francja, Portugalia, W臋gry 颈听Rumunia) listy s膮 zamkni臋te (nie ma mo偶liwo艣ci g艂osowania preferencyjnego). Na Malcie i w听Irlandii wyborcy porz膮dkuj膮 nazwiska kandydat贸w wed艂ug w艂asnych preferencji (pojedynczy g艂os przechodni).

H. Obejmowanie mandatu w听zwi膮zku z听wakatem w听trakcie kadencji

W niekt贸rych pa艅stwach cz艂onkowskich wakuj膮ce mandaty obsadza si臋 pierwszymi niewybranymi kandydatami z听tej samej listy (po ewentualnym dostosowaniu odzwierciedlaj膮cym liczb臋 g艂os贸w uzyskanych przez pozosta艂ych kandydat贸w). 奥听innych pa艅stwach cz艂onkowskich wakuj膮ce mandaty przydziela si臋 zast臋pcom, a听je偶eli nie ma zast臋pc贸w, decyduj膮cym kryterium jest kolejno艣膰 kandydat贸w na listach. 奥听jeszcze innych pa艅stwach cz艂onkowskich pos艂owie do PE maj膮 prawo ponownie zasi膮艣膰 w听Parlamencie Europejskim, gdy pow贸d ich ust膮pienia z听mandatu przestanie by膰 aktualny.

Rola Parlamentu Europejskiego

Od lat 60. ubieg艂ego wieku Parlament Europejski wielokrotnie zajmowa艂 stanowisko w听kwestiach prawa wyborczego, a听tak偶e przedstawia艂 projekty zgodnie z听art.听138 Traktatu WE (obecnie 223 TFUE). Brak prawdziwie jednolitej procedury wybor贸w do Parlamentu Europejskiego 艣wiadczy o tym, jak trudno zharmonizowa膰 r贸偶norodne tradycje krajowe. Przewidziana w听traktacie z听Amsterdamu mo偶liwo艣膰 przyj臋cia wsp贸lnych zasad tylko cz臋艣ciowo umo偶liwi艂a przezwyci臋偶enie tych trudno艣ci. Nie zrealizowano jeszcze ambitnych za艂o偶e艅 zapisanych w听art.听223 TFUE, polegaj膮cych na przyj臋ciu jednolitej procedury wymagaj膮cej zgody Parlamentu Europejskiego. Niezmienne starania Parlamentu, by unowocze艣ni膰 wsp贸ln膮 procedur臋 wyborcz膮 颈听nada膰 jej europejski wymiar, doprowadzi艂y do przedstawienia w听1997听r. projektu jednolitej procedury wyborczej. Jej tre艣膰 zawarto w听decyzji Rady z听2002听r. 11 listopada 2015听r. Parlament Europejski przyj膮艂 w sprawie reformy prawa wyborczego Unii Europejskiej. 奥听ramach tej inicjatywy ustawodawczej Komisja Spraw Konstytucyjnych zaproponowa艂a zmiany do aktu wyborczego z听1976听r., aby wybory europejskie sta艂y si臋 bardziej demokratyczne i aby zwi臋kszy膰 uczestnictwo obywateli w听procesie wyborczym. Poprawki zaproponowane przez Parlament zosta艂y cz臋艣ciowo przyj臋te 颈听w艂膮czone do decyzji Rady (UE, Euratom) 2018/994 z听dnia 13听lipca 2018听r. Rada nie dosz艂a jednak do porozumienia w kwestii propozycji Parlamentu dotycz膮cej ustanowienia wsp贸lnego okr臋gu wyborczego oraz wyznaczania g艂贸wnych kandydat贸w na stanowisko przewodnicz膮cego Komisji.

Post臋puj膮c zgodnie z rezolucj膮 z dnia 7 lutego 2018听r. w sprawie sk艂adu Parlamentu Europejskiego, Parlament zag艂osowa艂 za tym, by po wyst膮pieniu Zjednoczonego Kr贸lestwa z听UE zmniejszy膰 liczb臋 europos艂贸w z听751 do 705, a听cz臋艣膰 zwolnionych mandat贸w rozdzieli膰 mi臋dzy nieco niedoreprezentowane kraje UE (1.3.3). 13 wrze艣nia 2023听r. Parlament Europejski przyj膮艂 谤别锄辞濒耻肠箩臋, w kt贸rej wyrazi艂 zgod臋 na projekt decyzji Rady Europejskiej w sprawie zwi臋kszenia liczby mandat贸w w Parlamencie Europejskim z 705 do 720 w kontek艣cie wybor贸w w 2024听r.

22听listopada 2012听r. Parlament Europejski przyj膮艂 , w听kt贸rej wezwa艂 europejskie partie polityczne do wysuni臋cia kandydat贸w na stanowisko przewodnicz膮cego Komisji w听ramach kampanii wyborczej w听2014听谤., aby wzmocni膰 polityczn膮 legitymacj臋 zar贸wno Parlamentu, jak 颈听Komisji. Takie rozwi膮zanie wprowadzono przed wyborami w听2014听谤. 颈听to w贸wczas po raz pierwszy o听to stanowisko ubiegali si臋 g艂贸wni kandydaci partii. Ostatecznie w听wyniku wybor贸w z听2014听谤. Parlament Europejski wybra艂 22听pa藕dziernika 2014听谤. na przewodnicz膮cego Komisji jednego z tych kandydat贸w 鈥� Jeana-Claude鈥檃 Junckera. 奥听 w听sprawie przegl膮du porozumienia ramowego w听sprawie stosunk贸w mi臋dzy Parlamentem Europejskim 颈听Komisj膮 Europejsk膮 Parlament oznajmi艂, 偶e jest got贸w odrzuci膰 ka偶dego kandydata na przewodnicz膮cego Komisji, kt贸ry nie zostanie wyznaczony jako g艂贸wny kandydat (鈥濻pitzenkandidat鈥�) przez kt贸r膮艣 z听europejskich partii politycznych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w听2019听r. Jednak po wyborach w 2019听r. na przewodnicz膮c膮 Komisji wybrano Ursul臋 von der Leyen, kt贸ra nie by艂a g艂贸wn膮 kandydatk膮. 22 listopada 2023听r. na posiedzeniu plenarnym Parlament zag艂osowa艂 nad propozycjami dotycz膮cymi zmiany Traktat贸w, w tym nad zmian膮 sposobu wyboru Komisji.

W 2003听r. ustanowiono system finansowania europejskich partii politycznych, kt贸ry umo偶liwia r贸wnie偶 tworzenie fundacji politycznych (1.3.3) na szczeblu UE. Rozporz膮dzenie (WE) nr听2004/2003 zosta艂o uchylone i zast膮pione z dnia 22 pa藕dziernika 2014听谤. w听sprawie statusu 颈听finansowania europejskich partii politycznych 颈听europejskich fundacji politycznych. Rozporz膮dzenie z听2014听谤. zosta艂o zmienione w听nast臋pstwie w听sprawie finansowania partii politycznych 颈听fundacji politycznych na szczeblu europejskim. 奥听trosce o听w艂a艣ciwe wykorzystywanie 艣rodk贸w publicznych na finansowanie europejskich partii 颈听fundacji politycznych na podstawie z听dnia 3听maja 2018听r. w听rezolucji tej zwr贸cono uwag臋 na niedoskona艂o艣ci tego systemu zwi膮zane z听poziomem wsp贸艂finansowania i z听mo偶liwo艣ci膮 cz艂onkostwa pos艂贸w do PE w听wielu partiach.

Ostatnie wydarzenia ukaza艂y potencjalne zagro偶enia dla proces贸w wyborczych 颈听demokracji, jakie mo偶e nie艣膰 komunikacja w听internecie (manipulacja danymi osobowymi w听kontek艣cie wyborczym). Aby zapobiec niezgodnemu z听prawem wykorzystywaniu danych osobowych, przyj臋to kolejne zmiany do rozporz膮dzenia z听2014听谤. w听sprawie statusu 颈听finansowania europejskich partii politycznych 颈听europejskich fundacji politycznych ( z听dnia 25听marca 2019听r. zmieniaj膮ce rozporz膮dzenie (UE, Euratom) nr听1141/2014 w听odniesieniu do procedury weryfikacji dotycz膮cej narusze艅 przepis贸w o听ochronie danych osobowych w听kontek艣cie wybor贸w do Parlamentu Europejskiego). Uzgodnione przez Parlament 颈听Rad臋 nowe przepisy maj膮 chroni膰 proces wyborczy przed kampaniami dezinformacyjnymi w听internecie, w听kt贸rych nadu偶ywa si臋 danych osobowych wyborc贸w. Umo偶liwiaj膮 one tak偶e nak艂adanie sankcji finansowych na europejskie partie 颈听fundacje polityczne, kt贸re 艣wiadomie wp艂ywaj膮 lub usi艂uj膮 wywiera膰 wp艂yw na wynik wybor贸w europejskich, wykorzystuj膮c luki w przepisach ochrony danych.

Ponadto w nast臋pstwie rezolucji Parlamentu z dnia 15 czerwca 2017听r. w sprawie platform internetowych i jednolitego rynku cyfrowego, w kt贸rej Parlament wezwa艂 Komisj臋 do zbadania mo偶liwo艣ci interwencji ustawodawczej, by ograniczy膰 rozpowszechnianie fa艂szywych tre艣ci, w kwietniu 2018听r. Komisja wyda艂a pt. 鈥瀂walczanie dezinformacji w internecie: podej艣cie europejskie鈥� i zaproponowa艂a og贸lnounijny , pod kt贸rym we wrze艣niu 2018听r. podpisa艂y si臋 trzy platformy internetowe. W z grudnia 2018听r. Komisja wezwa艂a m.in. platformy internetowe do szybkiego i skutecznego wywi膮zania si臋 z zobowi膮za艅 oraz do skupienia si臋 na dzia艂aniach, kt贸re s膮 pilne w zwi膮zku z wyborami europejskimi, w tym na usuwaniu fa艂szywych kont, znakowaniu wiadomo艣ci wysy艂anych przez boty oraz na wsp贸艂pracy z weryfikatorami fakt贸w i naukowcami w celu wykrywania dezinformacji i nadawania wi臋kszej widoczno艣ci sprawdzonym tre艣ciom. 奥听okresie poprzedzaj膮cym wybory do Parlamentu Europejskiego z听maja 2019听r. Komisja zwr贸ci艂a si臋 do trzech platform-sygnatariuszy kodeksu post臋powania o听 z听dzia艂a艅 podj臋tych w听celu usprawnienia kontroli umieszczania reklam, zapewnienia przejrzysto艣ci reklamy politycznej 颈听tematycznej oraz zwalczania fa艂szywych kont 颈听walki z听wykorzystywaniem bot贸w w听z艂ych zamiarach.

W z dnia 26 listopada 2020听r. w sprawie podsumowania wybor贸w europejskich Parlament w celu usprawnienia europejskiego procesu wyborczego zaleci艂 zbadanie, w szczeg贸lno艣ci w ramach Konferencji w sprawie przysz艂o艣ci Europy, nast臋puj膮cych kwestii:

• nowych metod g艂osowania zdalnego dla obywateli podczas wybor贸w europejskich w szczeg贸lnych lub wyj膮tkowych okoliczno艣ciach,
• wsp贸lnych zasad zg艂aszania kandydat贸w do udzia艂u w wyborach oraz wsp贸lnych zasad prowadzenia kampanii i ich finansowania,
• zharmonizowanych zasad dotycz膮cych biernego i czynnego prawa wyborczego we wszystkich pa艅stwach cz艂onkowskich, co obejmuje refleksj臋 nad obni偶eniem minimalnego wieku wyborc贸w we wszystkich pa艅stwach cz艂onkowskich do 16 lat,
• przepis贸w dotycz膮cych okres贸w nieobecno艣ci pos艂贸w, na przyk艂ad z powodu urlopu macierzy艅skiego, urlopu rodzicielskiego lub powa偶nej choroby.

Ponadto Parlament wezwa艂 pa艅stwa cz艂onkowskie, by zadba艂y o to, aby wszyscy uprawnieni do g艂osowania, w tym obywatele Unii mieszkaj膮cy poza krajem pochodzenia, osoby bezdomne i wi臋藕niowie, kt贸rym przys艂uguje to prawo na mocy przepis贸w krajowych, mieli mo偶liwo艣膰 skorzystania z tego prawa.

W nast臋pstwie sprawozdania komisji 艣ledczej ds. zbadania stosowania oprogramowania Pegasus i r贸wnowa偶nego oprogramowania szpiegowskiego s艂u偶膮cego inwigilacji (komisja PEGA) z 15听czerwca 2023听r. Parlament przyj膮艂 zalecenie, w kt贸rym wezwa艂 Komisj臋 do powo艂ania specjalnej grupy zadaniowej (z udzia艂em krajowych komisji wyborczych) ds. ochrony wybor贸w europejskich w 2024听r. w ca艂ej Unii. Jednak Komisja w 偶aden spos贸b nie zareagowa艂a na ten postulat.

Reforma europejskiego aktu wyborczego

笔谤锄测箩尘耻箩膮肠 z dnia 3 maja 2022听r. w sprawie wniosku dotycz膮cego rozporz膮dzenia Rady w sprawie wybor贸w pos艂贸w do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpo艣rednich, Parlament rozpocz膮艂 reform臋 europejskiego aktu wyborczego, kt贸rej celem jest przekszta艂cenie 27 odr臋bnych proces贸w wyborczych i rozbie偶nych zasad, na kt贸rych s膮 oparte, w jednolite wybory europejskie oparte na wsp贸lnych minimalnych zasadach. W systemie zaproponowanym przez Parlament ka偶dy wyborca mia艂by dwa g艂osy: jeden, by wybra膰 pos艂贸w do PE w krajowych okr臋gach wyborczych, i jeden, by wybra膰 28 dodatkowych pos艂贸w w og贸lnounijnym okr臋gu wyborczym. Aby zapewni膰 zr贸wnowa偶on膮 reprezentacj臋 geograficzn膮 na tych listach, pa艅stwa cz艂onkowskie by艂yby podzielone na trzy grupy w zale偶no艣ci od liczby ludno艣ci. Miejsca na listach by艂yby przyznawane proporcjonalnie kandydatom z tych grup. Og贸lnounijne listy kandydat贸w by艂yby sporz膮dzane przez europejskie podmioty wyborcze, takie jak koalicje krajowych partii politycznych b膮d藕 krajowych stowarzysze艅 wyborc贸w lub europejskie partie polityczne.

Inne propozycje obejmuj膮:

• dzie艅 9 maja jako wsp贸lny dzie艅 wybor贸w europejskich;
• prawo do kandydowania w wyborach przys艂uguj膮ce wszystkim Europejczykom w wieku co najmniej 18 lat;
• obowi膮zkowy pr贸g wyborczy wynosz膮cy co najmniej 3,5% dla du偶ych okr臋g贸w wyborczych obejmuj膮cych co najmniej 60 mandat贸w;
• r贸wny dost臋p do g艂osowania w wyborach dla wszystkich obywateli, w tym os贸b z niepe艂nosprawno艣ciami, oraz mo偶liwo艣膰 g艂osowania korespondencyjnego;
• obowi膮zkowe r贸wnouprawnienie p艂ci dzi臋ki zastosowaniu list w systemie suwakowym lub kwot;
• prawo obywateli do g艂osowania na przewodnicz膮cego Komisji w systemie g艂贸wnych kandydat贸w z zastosowaniem og贸lnounijnych list.

Aby nadzorowa膰 ca艂y proces i zagwarantowa膰 przestrzeganie nowych przepis贸w, zosta艂by powo艂any nowy Europejski Organ Wyborczy.

Zgodnie z ta inicjatywa ustawodawcza Parlamentu wymaga艂aby jednog艂o艣nego zatwierdzenia przez Rad臋. Nast臋pnie wr贸ci艂aby do Parlamentu, aby pos艂owie mogli wyrazi膰 na ni膮 zgod臋 przed zatwierdzeniem jej przez wszystkie pa艅stwa cz艂onkowskie zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Negocjacje z Rad膮 rozpocz臋艂yby si臋 dopiero po tym, gdy ka偶de z pa艅stw cz艂onkowskich zaj臋艂oby stanowisko w tej sprawie.

Projekt aktu ustawodawczego analizuje obecnie Rada w sk艂adzie zajmuj膮cym si臋 sprawami og贸lnymi. 18 pa藕dziernika 2022听r. si臋 w tym gronie pierwsza debata orientacyjna na temat tego projektu. Zastrze偶enia zg艂oszone przez niekt贸re pa艅stwa cz艂onkowskie odnosz膮 si臋 do propozycji dotycz膮cych og贸lnounijnego okr臋gu wyborczego opartego na listach ponadnarodowych oraz do tych element贸w projektu, kt贸re wymagaj膮 harmonizacji systemu wyborczego maj膮cego zastosowanie do wybor贸w europejskich.

听

Pablo Abril Marti / Mariusz Maciejewski

07-2024