Rada Europejska
Rada Europejska, z艂o偶ona z听szef贸w pa艅stw lub rz膮d贸w pa艅stw cz艂onkowskich, dostarcza niezb臋dnych impuls贸w do rozwoju Unii Europejskiej 颈听okre艣la og贸lne wytyczne dotycz膮ce polityki. Przewodnicz膮cy Komisji Europejskiej jest r贸wnie偶 cz艂onkiem Rady Europejskiej (bez prawa g艂osu). Na pocz膮tku ka偶dego posiedzenia Rady Europejskiej g艂os zabiera przewodnicz膮cy Parlamentu Europejskiego. Traktat z听Lizbony ustanowi艂 Rad臋 Europejsk膮 jako instytucj臋 Unii, wprowadzaj膮c w听niej d艂ugoterminowe przewodnictwo.
Podstawa prawna
Art.听13, 15, 26, 27 颈听art. 42 ust. 2 Traktatu o听Unii Europejskiej (TUE).
Historia
Rada Europejska jest obecnie spotkaniem na szczycie szef贸w pa艅stw lub rz膮d贸w pa艅stw cz艂onkowskich UE. Pierwszy z听takich szczyt贸w europejskich odby艂 si臋 w听Pary偶u w听1961听r., a听od roku 1969 ich cz臋stotliwo艣膰 wzrasta.
Na szczycie europejskim w听Pary偶u w听lutym 1974听r. podj臋to decyzj臋, 偶e spotkania szef贸w pa艅stw lub rz膮d贸w powinny w听przysz艂o艣ci odbywa膰 si臋 regularnie pod nazw膮 鈥濺ady Europejskiej鈥�, umo偶liwiaj膮c wyznaczanie og贸lnego podej艣cia do problem贸w integracji europejskiej 颈听zapewniaj膮c w艂a艣ciw膮 koordynacj臋 dzia艂a艅 UE.
W Jednolitym akcie europejskim (1986听r.) po raz pierwszy uwzgl臋dniono Rad臋 Europejsk膮 w听tre艣ci traktat贸w wsp贸lnotowych, ustalono jej sk艂ad 颈听okre艣lono, 偶e jej posiedzenia b臋d膮 zwo艂ywane dwa razy do roku.
W traktacie z听Maastricht (1992听r.) sformalizowano jej rol臋 w听strukturze instytucjonalnej UE.
W traktacie z听Lizbony (oficjalna nazwa to Traktat o Unii Europejskiej, 2009听r.) uznano Rad臋 Europejsk膮 za pe艂noprawn膮 instytucj臋 UE (art.听13) 颈听zdefiniowano jej rol臋, kt贸ra polega na nadawaniu Unii impuls贸w niezb臋dnych do jej rozwoju 颈听okre艣laniu og贸lnych kierunk贸w 颈听priorytet贸w politycznych (art.听15). Rada Europejska 颈听Rada Unii Europejskiej (zwana dalej 鈥濺ad膮鈥�) zgodzi艂y si臋 wsp贸艂dzieli膰 sekcj臋听II bud偶etu UE (art.听43 lit.听b) rozporz膮dzenia finansowego), w听zwi膮zku z听czym bud偶et og贸lny ma nie 11, a听jedynie 10 sekcji, cho膰 Rada Europejska 颈听Rada s膮 odr臋bnymi instytucjami.
Organizacja
W sk艂ad Rady Europejskiej, zwo艂ywanej przez jej przewodnicz膮cego, wchodz膮 szefowie pa艅stw lub rz膮d贸w 27 pa艅stw cz艂onkowskich oraz przewodnicz膮cy Komisji (art.听15 ust.听2 TUE). W听pracach Rady Europejskiej uczestniczy Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych 颈听Polityki Bezpiecze艅stwa. Przewodnicz膮cy Parlamentu Europejskiego jest zazwyczaj proszony o听zabranie g艂osu na pocz膮tku posiedzenia (art.听235 ust.听2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)).
Przewodnicz膮cy jest wybierany przez Rad臋 Europejsk膮 na jednokrotnie odnawialn膮 dwuip贸艂letni膮 kadencj臋. Reprezentuje on UE na zewn膮trz. Rol臋 przewodnicz膮cego okre艣lono w art. 15 TUE. Obecny przewodnicz膮cy Charles Michel rozpocz膮艂 pierwsz膮 kadencj臋 1听grudnia 2019听r., a w听marcu 2022听r. zosta艂 ponownie wybrany na drug膮 kadencj臋 od 1听czerwca 2022听r. do 30听listopada 2024听r.
Rada Europejska podejmuje zwykle decyzje w听drodze konsensusu. Niemniej jednak decyzje dotycz膮ce niekt贸rych wa偶nych nominacji Rada Europejska podejmuje kwalifikowan膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w (w听szczeg贸lno艣ci decyzj臋 o听nominacji swojego przewodnicz膮cego, wyborze kandydata na przewodnicz膮cego Komisji Europejskiej, nominacji Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych 颈听Polityki Bezpiecze艅stwa oraz prezesa Europejskiego Banku Centralnego).
Rada Europejska spotyka si臋 z regu艂y co najmniej cztery razy w roku. Od 2008听r. spotyka艂a si臋 ona cz臋艣ciej, w听szczeg贸lno艣ci w听czasie kryzysu finansowego oraz kryzysu zad艂u偶eniowego w听strefie euro. Ostatnio Rada Europejska zajmowa艂a si臋 r贸wnie偶 intensywnie kwesti膮 migracji do UE oraz bezpiecze艅stwem wewn臋trznym.
Od 2016听r. szefowie pa艅stw 颈听rz膮d贸w spotykaj膮 si臋 jako UE-27, bez Zjednoczonego Kr贸lestwa. Zanim Zjednoczone Kr贸lestwo oficjalnie poinformowa艂o o听ch臋ci wyst膮pienia z听Unii na mocy art.听50 TUE (w听marcu 2017听r.), spotkania te mia艂y charakter nieformalny. Po oficjalnej notyfikacji odby艂o si臋 kilka formalnych spotka艅 szef贸w pa艅stw 颈听rz膮d贸w kraj贸w UE-27, czyli tzw.听鈥濺ady Europejskiej (art.听50)鈥�.
Ponadto cz艂onkowie Rady Europejskiej spotykaj膮 si臋 na tzw. konferencjach mi臋dzyrz膮dowych. Te konferencje przedstawicieli rz膮d贸w pa艅stw cz艂onkowskich zwo艂uje si臋, by om贸wi膰 i zatwierdzi膰 zmiany w traktatach UE. Zanim w听roku 2009 wszed艂 w听偶ycie traktat lizbo艅ski, by艂 to jedyny spos贸b zmiany traktat贸w. Obecnie nosi on nazw臋 鈥瀦wyk艂ej procedury zmiany鈥�. Konferencja mi臋dzyrz膮dowa, zwo艂ywana przez przewodnicz膮cego Rady Europejskiej, decyduje o zmianie traktat贸w jednomy艣lnie.
Rola
A. Pozycja w听unijnym systemie instytucjonalnym
Na mocy art. 13 TUE Rada Europejska stanowi cz臋艣膰 鈥瀓ednolitych ram instytucjonalnych鈥� Unii. Nie pe艂ni ona jednak roli organu decyzyjnego w sensie prawnym, lecz ma za zadanie dawa膰 Unii og贸lne impulsy polityczne. Rada Europejska podejmuje decyzje rodz膮ce skutki prawne dla UE jedynie w听wyj膮tkowych przypadkach (patrz pkt听C ppkt 2 poni偶ej), otrzyma艂a jednak liczne instytucjonalne uprawnienia decyzyjne. Rada Europejska jest obecnie uprawniona do przyjmowania akt贸w prawnie wi膮偶膮cych, kt贸re mo偶na kwestionowa膰 przed Trybuna艂em Sprawiedliwo艣ci Unii Europejskiej, w听tym pod zarzutem zaniechania dzia艂a艅 (art.听265 TFUE).
Art.听7 ust.听2 TUE upowa偶nia Rad臋 Europejsk膮, pod warunkiem uzyskania zgody Parlamentu, do wszcz臋cia procedury zawieszenia w听prawach pa艅stwa cz艂onkowskiego z听powodu powa偶nego naruszenia przez to pa艅stwo zasad UE.
B. Stosunki z听pozosta艂ymi instytucjami
Rada Europejska podejmuje ca艂kowicie niezale偶ne decyzje, kt贸re w听wi臋kszo艣ci przypadk贸w nie musz膮 by膰 odpowiedzi膮 na wniosek Komisji 颈听nie wymagaj膮 udzia艂u Parlamentu.
Jednak w听traktacie z听Lizbony przewiduje si臋 powi膮zania organizacyjne z听Komisj膮, gdy偶 jej przewodnicz膮cy jest cz艂onkiem Rady Europejskiej (bez prawa g艂osu), a听Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych 颈听Polityki Bezpiecze艅stwa bierze udzia艂 w听debatach Rady Europejskiej. Ponadto w听ramach przygotowa艅 do posiedze艅 Rada Europejska cz臋sto zwraca si臋 do Komisji o听przed艂o偶enie sprawozda艅. Art. 15 ust. 6 lit. d) TUE wymaga, aby przewodnicz膮cy Rady Europejskiej przedstawia艂 Parlamentowi sprawozdanie z ka偶dego posiedzenia Rady. Przewodnicz膮cy Rady Europejskiej spotyka si臋 tak偶e co miesi膮c z听przewodnicz膮cym Parlamentu oraz liderami grup politycznych, a听w听lutym 2011听r. zgodzi艂 si臋 on r贸wnie偶 odpowiada膰 na przedstawiane przez pos艂贸w pytania pisemne dotycz膮ce jego dzia艂alno艣ci politycznej. Parlament mo偶e r贸wnie偶 w听spos贸b nieformalny wywiera膰 wp艂yw na decyzje dzi臋ki obecno艣ci przewodnicz膮cego PE na posiedzeniach Rady Europejskiej oraz na spotkaniach partyjnych lider贸w europejskich frakcji politycznych odbywaj膮cych si臋 przed szczytami Rady Europejskiej, a听tak偶e dzi臋ki rezolucjom PE w听sprawie punkt贸w porz膮dku obrad Rady Europejskiej, wynik贸w posiedze艅 oraz formalnych sprawozda艅 sk艂adanych przez Rad臋 Europejsk膮.
Na mocy traktatu z听Lizbony nowo powo艂any Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych 颈听Polityki Bezpiecze艅stwa sta艂 si臋 dodatkowym podmiotem planuj膮cym 颈听realizuj膮cym polityk臋 zagraniczn膮 w听imieniu Rady Europejskiej. Przewodnicz膮cy Rady Europejskiej jest odpowiedzialny za reprezentowanie UE na zewn膮trz w听sprawach dotycz膮cych wsp贸lnej polityki zagranicznej 颈听bezpiecze艅stwa, bez uszczerbku dla uprawnie艅 Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych 颈听Polityki Bezpiecze艅stwa.
C. Uprawnienia
1. Kwestie instytucjonalne
Rada Europejska 鈥瀗adaje Unii impulsy niezb臋dne do jej rozwoju 颈听okre艣la og贸lne kierunki 颈听priorytety polityczne鈥� (art.听15 ust.听1 TUE). Decyduje ona r贸wnie偶 kwalifikowan膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w o听sk艂adzie Rady oraz harmonogramie rotacyjnej prezydencji.
2. Zagadnienia polityki zagranicznej i bezpiecze艅stwa (5.1.1) i (5.1.2)
Rada Europejska okre艣la zasady 颈听og贸lne wytyczne dotycz膮ce wsp贸lnej polityki zagranicznej 颈听bezpiecze艅stwa (WPZiB) oraz decyduje o听wsp贸lnych strategiach wprowadzania jej w听偶ycie (art.听26 TUE). Rada Europejska decyduje jednog艂o艣nie, czy zaleci膰 pa艅stwom cz艂onkowskim d膮偶enie do stopniowego okre艣lania wsp贸lnej polityki obrony UE zgodnie z听postanowieniami art.听42 ust.听2 TUE.
Je偶eli pa艅stwo cz艂onkowskie zamierza sprzeciwi膰 si臋 przyj臋ciu decyzji z听istotnych przyczyn zwi膮zanych z听polityk膮 krajow膮, Rada, stanowi膮c kwalifikowan膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w, mo偶e za偶膮da膰 przed艂o偶enia tej kwestii Radzie Europejskiej w听celu podj臋cia decyzji jednomy艣lnie (art.听31 ust.听2 TUE). T臋 sam膮 procedur臋 mo偶na zastosowa膰, gdy pa艅stwa cz艂onkowskie zamierzaj膮 ustanowi膰 wzmocnion膮 wsp贸艂prac臋 w听tym zakresie (art.听20 TUE).
W zaleceniu nr听21 przyj臋tym przez Konferencj臋 w sprawie przysz艂o艣ci Europy wezwano UE do zwi臋kszenia jej zdolno艣ci do szybkiego i skutecznego podejmowania decyzji, w szczeg贸lno艣ci dzi臋ki odej艣ciu od jednomy艣lno艣ci na rzecz g艂osowania wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮 w dziedzinie WPZiB oraz dzi臋ki wzmocnieniu roli Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpiecze艅stwa. W Parlament przed艂o偶y艂 Radzie propozycje zmian traktat贸w w ramach zwyk艂ej procedury zmiany okre艣lonej w art. 48 TUE. G艂贸wn膮 propozycj膮 by艂o umo偶liwienie Radzie podejmowania decyzji wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮 zamiast jednomy艣lnie w niekt贸rych dziedzinach, takich jak przyjmowanie sankcji, oraz w sytuacjach nadzwyczajnych. Komisja Spraw Konstytucyjnych Parlamentu przygotowuje r贸wnie偶 sprawozdanie w sprawie wdra偶ania klauzul pomostowych w traktatach UE (tj. klauzul umo偶liwiaj膮cych zmian臋 procedury ustawodawczej bez formalnej zmiany traktat贸w), proponuj膮c zastosowanie klauzul pomostowych w niekt贸rych priorytetowych obszarach, takich jak wsp贸lna polityka zagraniczna i bezpiecze艅stwa.
3. Zarz膮dzanie gospodarcze 颈听wieloletnie ramy finansowe (WRF) (1.4.3)
Od 2009听r. wskutek kryzysu zad艂u偶eniowego szczyty Rady Europejskiej 颈听szczyty pa艅stw strefy euro zacz臋艂y odgrywa膰 g艂贸wn膮 rol臋 w听przeciwdzia艂aniu skutkom 艣wiatowego kryzysu bankowego. W听wyniku porozumie艅 ad听hoc lub porozumie艅 tymczasowych zawartych przez szef贸w pa艅stw lub rz膮d贸w, a听nast臋pnie ratyfikowanych przez pa艅stwa cz艂onkowskie, kilka pa艅stw cz艂onkowskich otrzyma艂o pakiety pomocy finansowej. Od 2012听r. pomoc finansowa jest przekazywana za po艣rednictwem sta艂ego Europejskiego Mechanizmu Stabilno艣ci (EMS). Rz膮dy pa艅stw cz艂onkowskich, przy aktywnym zaanga偶owaniu Komisji, Parlamentu oraz Europejskiego Banku Centralnego, opracowa艂y mi臋dzynarodowy traktat 鈥� Traktat o听stabilno艣ci, koordynacji 颈听zarz膮dzaniu w听unii gospodarczej 颈听walutowej (zwany tak偶e 鈥瀙aktem fiskalnym鈥�). Umo偶liwia on 艣ci艣lejsz膮 kontrol臋 nad polityk膮 bud偶etow膮, spo艂eczn膮 颈听gospodarcz膮 pa艅stw cz艂onkowskich. W听tym kontek艣cie coraz cz臋艣ciej pojawiaj膮 si臋 pytania dotycz膮ce roli Komisji 颈听Parlamentu w听obszarze zarz膮dzania gospodarczego stref膮 euro.
Rada Europejska odgrywa r贸wnie偶 istotn膮 rol臋, je偶eli chodzi o听europejski semestr. Na wiosennych posiedzeniach wydaje ona wskaz贸wki polityczne dotycz膮ce strategii makroekonomicznych, reform fiskalnych 颈听strukturalnych oraz strategii pobudzania wzrostu. Na czerwcowych posiedzeniach zatwierdza zalecenia wynikaj膮ce z听oceny krajowych program贸w reform, sporz膮dzone przez Komisj臋 颈听om贸wione na forum Rady.
Rada uczestniczy r贸wnie偶 w听negocjacjach dotycz膮cych wieloletnich ram finansowych (WRF), gdzie odgrywa kluczow膮 rol臋 w听osi膮gni臋ciu kompromisu politycznego na temat g艂贸wnych kwestii politycznych w听rozporz膮dzeniu w听sprawie WRF, takich jak limity wydatk贸w, programy wydatkowania 艣rodk贸w 颈听finansowanie (zasoby).
4. Wsp贸艂praca policyjna 颈听wsp贸艂praca wymiar贸w sprawiedliwo艣ci w听sprawach karnych (4.2.6 颈听4.2.7)
Na wniosek cz艂onka Rady Rada Europejska podejmuje decyzj臋, czy mo偶na ustanowi膰 wzmocnion膮 wsp贸艂prac臋 w听obszarze zwi膮zanym z听t膮 dziedzin膮 (art.听20 TUE). W听traktacie z听Lizbony wprowadza si臋 kilka nowych klauzul pomostowych, umo偶liwiaj膮cych Radzie Europejskiej zmian臋 zasad podejmowania decyzji w听Radzie z听jednomy艣lno艣ci na stanowienie wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w (1.2.4).
翱蝉颈膮驳苍颈臋肠颈补
Rada Europejska ustanowi艂a pi臋cioletni program strategiczny (2019鈥�2024), w kt贸rym wskaza艂a priorytety d艂ugofalowych dzia艂a艅 i zainteresowania UE. Opr贸cz programu strategicznego, w kr贸tkoterminowych programach prac, tzw. Agendzie przyw贸dc贸w, okre艣lono tematy zbli偶aj膮cych si臋 posiedze艅 Rady Europejskiej i szczyt贸w mi臋dzynarodowych. Na przyk艂ad w okre艣lono orientacyjne priorytety na okres od stycznia do lipca 2023听r., kt贸re obejmuj膮 w szczeg贸lno艣ci dalsze wsparcie UE dla Ukrainy w odpowiedzi na rosyjsk膮 agresj臋, gospodark臋 i wzrost d艂ugoterminowej konkurencyjno艣ci w UE oraz strategiczn膮 autonomi臋 UE, w tym dziedzinie bezpiecze艅stwa i energii.
Przyj臋cie programu strategicznego na lata 2024鈥�2029 zaplanowano na czerwiec 2024听r. Aby rozpocz膮膰 dyskusje z wyprzedzeniem, przewodnicz膮cy Charles Michel wys艂a艂 przed posiedzeniem Rady Europejskiej w czerwcu 2023听r. Zaproponowa艂 cztery g艂贸wne obszary przysz艂ego porz膮dku obrad: konsolidacja bazy gospodarczej i spo艂ecznej UE (transformacja ekologiczna i cyfrowa, konkurencyjno艣膰, innowacje, zdrowie); odpowied藕 na wyzwania energetyczne; wzmacnianie bezpiecze艅stwa i obronno艣ci w UE; pog艂臋bianie kontakt贸w z reszt膮 艣wiata. Ponadto zaproponowa艂 wzmocnienie og贸lnego podej艣cia UE do migracji.
A. Wieloletnie ramy finansowe
Aby pom贸c UE w odbudowie po pandemii i wesprze膰 inwestycje w transformacj臋 ekologiczn膮 i cyfrow膮, przyw贸dcy Rady Europejskiej uzgodnili na obszerny pakiet o warto艣ci 1听824,3 mld EUR, 艂膮cz膮cy zar贸wno wieloletnie ramy finansowe (WRF), jak i nadzwyczajne dzia艂ania na rzecz odbudowy w ramach instrumentu Next Generation EU (NGEU).
Na posiedzeniu Rada Europejska osi膮gn臋艂a porozumienie w sprawie rewizji WRF na lata 2021鈥�2027. W zwi膮zku z tym Rada UE zatwierdzi艂a trzy akty ustawodawcze, kt贸re maj膮 wzmocni膰 d艂ugoterminowy bud偶et i pozwoli膰 sprosta膰 pojawiaj膮cym si臋 wyzwaniom. Zatwierdzony pakiet zawiera zmiany ram finansowych oraz Instrument na rzecz Ukrainy i Platform臋 na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP).
B. Polityka zagraniczna 颈听bezpiecze艅stwa
Od pocz膮tku lat 90. polityka zagraniczna 颈听bezpiecze艅stwa stanowi wa偶ny punkt obrad Rady Europejskiej. Decyzje podj臋te w听tym zakresie obejmuj膮:
- bezpiecze艅stwo mi臋dzynarodowe 颈听zwalczanie terroryzmu;
- europejsk膮 polityk臋 s膮siedztwa oraz stosunki z听Rosj膮;
- stosunki z听krajami 艣r贸dziemnomorskimi i z听Bliskim Wschodem.
Na szczycie听w听 Rada Europejska postanowi艂a wzmocni膰 WPZiB poprzez rozw贸j instrument贸w wojskowego 颈听cywilnego zarz膮dzania kryzysowego.
Na Rada Europejska uzgodni艂a potrzeb臋 rozpocz臋cia sta艂ej wsp贸艂pracy strukturalnej (PESCO) w听celu wzmocnienia bezpiecze艅stwa 颈听obrony Europy. PESCO ustanowiono decyzj膮 Rady z 11听grudnia 2017听r. Uczestnicz膮 w niej wszystkie pa艅stwa cz艂onkowskie UE, opr贸cz Danii i Malty. Liczba realizowanych obecnie projekt贸w PESCO wynosi 46.
Na wy偶ej wspomnianym specjalnym posiedzeniu w dniach 17鈥�21 lipca 2020听r. Rada Europejska uzgodni艂a, 偶e Europejski Instrument na rzecz Pokoju b臋dzie instrumentem pozabud偶etowym s艂u偶膮cym finansowaniu dzia艂a艅 w dziedzinie bezpiecze艅stwa i obrony. Pu艂ap finansowy na ten instrument w okresie 2021鈥�2027 wyniesie 5 mld EUR i b臋dzie finansowany jako pozycja pozabud偶etowa poza WRF, z wk艂ad贸w pa艅stw cz艂onkowskich wed艂ug klucza podzia艂u opartego na dochodzie narodowym brutto (DNB).
Na specjalnym posiedzeniu w dniach 30鈥�31 maja 2022听r. Rada Europejska pot臋pi艂a rosyjski atak na Ukrain臋 i uzgodni艂a sz贸sty pakiet sankcji obejmuj膮cych rop臋 naftow膮 i produkty ropopochodne dostarczane z Rosji do pa艅stw cz艂onkowskich. Wprowadzono tymczasowe odst臋pstwo dotycz膮ce ropy naftowej dostarczanej ruroci膮giem. Przyw贸dcy wezwali Rad臋 Unii Europejskiej do niezw艂ocznego sfinalizowania i wydania nowych sankcji.
Zgodnie z konkluzjami z 鈥濽nia Europejska stanowczo i w pe艂ni solidaryzuje si臋 z Ukrain膮 i b臋dzie nadal zapewnia膰 Ukrainie i jej obywatelom zdecydowane wsparcie polityczne, gospodarcze, wojskowe, finansowe i humanitarne, tak d艂ugo jak b臋dzie to potrzebne鈥�.
C. Rozszerzenie (5.5.1)
Rada Europejska okre艣la warunki ka偶dego kolejnego rozszerzenia UE. W听Kopenhadze w听1993听r. okre艣li艂a podstawy dla kolejnego etapu rozszerzenia (kryteria kopenhaskie). W听kolejnych latach sprecyzowano kryteria przyj臋cia 颈听wymogi dotycz膮ce uprzedniego przeprowadzenia reform instytucjonalnych.
Na zapad艂a decyzja o听przyst膮pieniu 1听maja 2004听r. Cypru, Czech, Estonii, Litwy, 艁otwy, Malty, Polski, S艂owacji, S艂owenii 颈听W臋gier. Rumunia 颈听Bu艂garia przyst膮pi艂y do Unii 1听stycznia 2007听r.
Na posiedzeniu 3听pa藕dziernika 2005听r. w听Luksemburgu Rada zatwierdzi艂a ramy negocjacji z听Chorwacj膮 颈听Turcj膮 w听sprawie przyst膮pienia do UE. 9听grudnia 2011听r. podpisano traktat akcesyjny z听Chorwacj膮, a听1听lipca 2013听r. Chorwacja przyst膮pi艂a do UE.
14 grudnia 2021听r. Rada do Spraw Og贸lnych przyj臋艂a Czarnog贸ry, Serbii, Turcji, Republiki Macedonii P贸艂nocnej, Albanii, Bo艣ni i Hercegowiny oraz Kosowa, w kt贸rych podsumowano post臋py w ka偶dym z tych kraj贸w kandyduj膮cych i potencjalnych kraj贸w kandyduj膮cych.
Rada Europejska przyzna艂a Ukrainie status kraju kandyduj膮cego po z艂o偶eniu przez ni膮 wniosku o cz艂onkostwo w dniu 28听lutego 2022听r. i zwr贸ci艂a si臋 do Komisji o przedstawienie Radzie sprawozdania na temat spe艂nienia warunk贸w okre艣lonych w opinii Komisji w sprawie wniosku o cz艂onkostwo. Rada podejmie decyzj臋 o dalszych krokach, gdy wszystkie te warunki zostan膮 w ca艂o艣ci spe艂nione.
W Rada Europejska 鈥瀌ostrzeg[艂]a znaczne wysi艂ki, kt贸re Ukraina podj臋艂a w ostatnich miesi膮cach, by osi膮gn膮膰 cele warunkuj膮ce jej status jako kraju kandyduj膮cego do cz艂onkostwa w UE. Z zadowoleniem przyj[臋艂a] dzia艂ania reformatorskie prowadzone przez Ukrain臋 w tak trudnych czasach oraz zach臋c[i艂]a j膮 do pod膮偶ania t膮 drog膮 i wype艂nienia warunk贸w okre艣lonych w opinii Komisji w sprawie wniosku Ukrainy o cz艂onkostwo, z my艣l膮 o dalszych post臋pach w d膮偶eniach do przysz艂ego cz艂onkostwa w UE鈥�.
podj臋艂a decyzj臋 o rozpocz臋ciu negocjacji akcesyjnych z Ukrain膮 i Republik膮 Mo艂dawii oraz o przyznaniu Gruzji statusu kraju kandyduj膮cego 鈥瀙rzy za艂o偶eniu, 偶e podj臋te zostan膮 odpowiednie kroki okre艣lone w zaleceniu Komisji z 8听listopada 2023听r.鈥�.
D. Wyst膮pienie Zjednoczonego Kr贸lestwa z Unii Europejskiej
23听marca 2018听r. Rada Europejska (art.听50), zebrana w听gronie UE-27, przyj臋艂a wytyczne dotycz膮ce ram przysz艂ych stosunk贸w ze Zjednoczonym Kr贸lestwem po brexicie. Zgodnie z tymi wytycznymi UE chcia艂a, by partnerstwo ze Zjednoczonym Kr贸lestwem by艂o jak naj艣ci艣lejsze i obejmowa艂o m.in. handel, wsp贸艂prac臋 gospodarcz膮, bezpiecze艅stwo i obronno艣膰.
17听pa藕dziernika 2019听r. Rada Europejska, w gronie 27 pa艅stw cz艂onkowskich, zatwierdzi艂a zmienion膮 umow臋 o wyst膮pieniu i zmienion膮 deklaracj臋 polityczn膮, kt贸re to dokumenty uzgodnili tego dnia negocjatorzy z UE i Zjednoczonego Kr贸lestwa. Zgoda przyw贸dc贸w mia艂a na celu umo偶liwienie uporz膮dkowanego wyj艣cia Zjednoczonego Kr贸lestwa z Unii Europejskiej.
29听pa藕dziernika 2019听r., na wniosek Zjednoczonego Kr贸lestwa, Rada Europejska przyj臋艂a decyzj臋 o przed艂u偶eniu okresu, o kt贸rym mowa w art. 50 ust. 3 TUE, do 31听stycznia 2020听r., aby da膰 wi臋cej czasu na ratyfikacj臋 umowy o wyst膮pieniu. Umowa o wyst膮pieniu wesz艂a w 偶ycie 31听stycznia 2020听r. Oznacza艂o to koniec okresu, o kt贸rym mowa w art. 50 TUE, oraz pocz膮tek okresu przej艣ciowego zako艅czonego 31听grudnia 2020听r. Zjednoczone Kr贸lestwo nie jest ju偶 pa艅stwem cz艂onkowskim UE, lecz pa艅stwem trzecim.
E. Reformy instytucjonalne
Na posiedzeniu Rady Europejskiej w听Tampere w听dniach 15鈥�16听pa藕dziernika 1999听r. podj臋to decyzj臋 o听procedurze opracowywania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (4.1.2). Rada Europejska w听Helsinkach (w听grudniu 1999听r.) zwo艂a艂a mi臋dzyrz膮dow膮 konferencj臋 maj膮c膮 przygotowa膰 traktat nicejski.
Rada Europejska w听Laeken (14鈥�15听grudnia 2001听r.) podj臋艂a decyzj臋 o听zwo艂aniu Konwentu w听sprawie Przysz艂o艣ci Europy. Konwent ten opracowa艂 traktat konstytucyjny, kt贸rego przyj臋cie ostatecznie zako艅czy艂o si臋 fiaskiem (1.1.4). Po dwuip贸艂letnim okresie impasu instytucjonalnego Rada Europejska w听dniach 21鈥�22听czerwca 2007听r. zatwierdzi艂a szczeg贸艂owy mandat konferencji mi臋dzyrz膮dowej, kt贸ra doprowadzi艂a do podpisania traktatu z听Lizbony 13听grudnia 2007听r. Traktat ten wszed艂 w听偶ycie 1听grudnia 2009听r. (1.1.5). 25听marca 2011听r. Rada Europejska wyda艂a decyzj臋 zmieniaj膮c膮 art. 136 TFUE 颈听umo偶liwiaj膮c膮 utworzenie w 2012听r. Europejskiego Mechanizmu Stabilno艣ci.
28听czerwca 2018听r. Rada Europejska przyj臋艂a , kt贸ra umo偶liwi艂a pa艅stwom cz艂onkowskim wprowadzenie 艣rodk贸w krajowych niezb臋dnych do zorganizowania wybor贸w na okres kadencji parlamentarnej 2019鈥�2024[1].
Niedawne kryzysy, w szczeg贸lno艣ci pandemia COVID-19 i wojna w Ukrainie, uwypukli艂y potrzeb臋 reform instytucjonalnych w celu zwi臋kszenia zdolno艣ci UE do szybkiego i skutecznego reagowania na nag艂e wydarzenia.
W przyj臋tej 4听maja 2022听r. Parlament wyrazi艂 zadowolenie z wniosk贸w i zalece艅 konferencji, przyzna艂, 偶e wymagaj膮 one zmiany Traktatu, i zwr贸ci艂 si臋 do Komisji Spraw Konstytucyjnych o przygotowanie propozycji reform traktat贸w UE w drodze konwentu zgodnie z . W zwi膮zku z tym 9听czerwca 2022听r. Parlament przyj膮艂 . Jedn膮 z g艂贸wnych propozycji jest reforma procedur g艂osowania i umo偶liwienie Radzie podejmowania decyzji wi臋kszo艣ci膮 kwalifikowan膮 zamiast jednomy艣lno艣ci w niekt贸rych dziedzinach, takich jak przyjmowanie sankcji i tzw. klauzule pomostowe, oraz w sytuacjach nadzwyczajnych. 11听lipca 2023听r. Parlament przyj膮艂 谤别锄辞濒耻肠箩臋 w sprawie wdra偶ania klauzul pomostowych w traktatach UE, a 22听listopada 2023听r. 鈥� 谤别锄辞濒耻肠箩臋 w sprawie wniosk贸w dotycz膮cych zmiany traktat贸w, w kt贸rej wezwa艂 Rad臋 Europejsk膮 do zwo艂ania konwentu w celu zmiany traktat贸w, aby unowocze艣ni膰 procedury ustawodawcze.
听
Eeva Pavy / Pablo Abril Marti